muse - Rijksmuseum Twenthe
muse - Rijksmuseum Twenthe
muse - Rijksmuseum Twenthe
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nieuw in De collectie rijks<strong>muse</strong>um twenthe huisvest al jaren twee belangrijke zilver-<br />
koninklijk zilver<br />
en zes zelDzame<br />
miniatuurtjes<br />
14 Rijks<strong>muse</strong>um twenthe – <strong>muse</strong> 10<br />
jean-pierre van rijen<br />
universitair docent<br />
kunstgeschiedenis<br />
radboud universiteit<br />
nijmegen<br />
collecties: sinds 1999 de wondermooie verzameling van de martensmulder<br />
stichting, sinds 1990 de in formaat kleinere verzameling van<br />
de enschedese kunstliefhebber jan paul ten bruggencate. beide<br />
weldoeners laten het daar niet bij en blijven hun bruikleen c.q. schenking<br />
uitbreiden. jan paul ten bruggencate wist de hand te leggen op<br />
zes zeldzame miniatuurtjes; de martens-mulder stichting verwierf fraai<br />
zilverwerk uit de nalatenschap van koningin juliana. zilverspecialist<br />
jean-pierre van rijen onderzocht de nieuwe aanwinsten en doet in<br />
<strong>muse</strong> verslag van enkele bevindingen.<br />
frederik van strant i, werkz. in amsterdam, Bouilloire, ca.<br />
1725-1735, h. 3,3 cm; jan borduur, werkz. in amsterdam,<br />
Komfoor, 1756, h. 3 cm; frederik van strant ii, werkz. in<br />
amsterdam, Twee kop-en-schotels, 1738, h. 1 cm; willem<br />
van strant, werkz. in amsterdam, Theepot, ca. 1715-1730,<br />
h. 3,1 cm, rijks<strong>muse</strong>um twenthe, schenking j.p. ten<br />
bruggencate, enschede.<br />
< otto Douwes, werkz. in franeker, Knottekistje, 1646-<br />
1666, zilver, h. 5,6 cm, rijks<strong>muse</strong>um twenthe, bruikleen<br />
martens-mulder stichting, enschede<br />
Koninklijk zilver De nalatenschap van koning Juliana,<br />
grotendeels afkomstig van Paleis Soestdijk, kwam in maart<br />
2011 onder de hamer. De veilingopbrengst werd door koningin<br />
Beatrix, prinses Margriet, prinses Irene en prinses<br />
Christina verdeeld onder vier goede doelen. De Martens<br />
Mulder Stichting wist maar liefst elf belangrijke stukken<br />
te verwerven, waaronder een zeldzame Heerenveense beker<br />
(1671), een unieke Leeuwarder doos (1742) en een elegante<br />
Haagse melkkan (1768).<br />
Een andere aankoop betreft een type dat in Enschede nog<br />
niet aanwezig was: een zogenoemd ‘knottekistje’. De maker<br />
is Otto Douwes, een zilversmid uit Franeker, werkzaam in<br />
de jaren 16461666. Het knottekistje is een bij uitstek Fries<br />
voorwerp dat teruggaat op de knottedoek. Een Friese jongeman<br />
knoopte één of meer geldstukken in zo’n doek als hij<br />
zich opmaakte voor een huwelijksaanzoek. Werd de knoop<br />
door zijn geliefde aangetrokken, dan was de bruiloft een<br />
kwestie van tijd. De meeste knottekistjes zijn inderdaad<br />
kistvormig; ronde of zeskantige exemplaren – eigenlijk<br />
geschikter voor munten – zijn zeldzamer. Op de zijden van<br />
het nog geen 5,5 cm hoge doosje zijn personificaties van zes<br />
van de zeven deugden gegraveerd. Drie goddelijke en drie<br />
kardinale deugden moeten de huwelijkspartners tot voorbeeld<br />
strekken. Hun respectievelijke Nederlandse namen<br />
staan erboven: Fides (Het geloof), Spes (d Hope) en Caritas<br />
(de liefde), en verder Prudentia (d= voorsigtighet), Temperantia<br />
(d= Matigheit) en Fortitudo (d= Sterkte). Huwelijkssymbolen<br />
op het deksel tonen twee ineengestrengelde handen met<br />
een duif erboven en een brandend liefdeshart met pijlen<br />
eronder.<br />
<strong>muse</strong> 10 – Rijks<strong>muse</strong>um twenthe 15
Change language