KLADrapport 15 - Kale-Leie Archeologische Dienst

0 Durabrik / Kale-Leie Archeologische Dienst 2009, KLAD-Rapport 15
iX.2. aardEwErK
Het doel van dit onderdeel is om aan de hand van het aardewerk niet alleen een licht te werpen op
de chronologie van de nederzetting, maar ook om het gebruik en de aanvoer van het aardewerk
in overschouwend perspectief te evalueren, zonder daarbij tot een diepere sociaal-economische
analyse op basis van de materiële cultuur te willen overgaan. Daar dit een basisrapportage betreft
en voldoende tijd ontbreekt, is het aardewerk per vondstcontext niet erg diepgaand bestudeerd.
Zodoende ook ontbreken de bakselstudies (petrografisch en geochemisch) en de hieraan gerelateerde
tellingen (met uitzondering van kuil 50 ). Vooraleerst zullen de verschillende aardewerkcategorieën
nader bekeken worden en in een ruimer kader worden geplaatst.
IX.2.1. Fijn aardewerk
iX.2.1.1. terrA sigillAtA (ts)
Terra sigillata is een oxiderend gebakken en gedraaid luxevaatwerk dat werd gemaakt uit fijne,
kaolinitische kleien en dat wordt gekenmerkt door een fijn, rood tot zelfs oranje baksel en een glanzende
rode, bruinrode tot zelfs helgele deklaag (glanztonfilm) (de clercq 2005a). Bij de beschrijving van
dit vaatwerk wordt meestal gebruik gemaakt van de door H. Dragendorff in de late 19de eeuw
ontwikkelde typologie. De drie typische productieregio’s van dit aardewerk werden op deze site
vertegenwoordigd. Enkele scherven waren te plaatsen in Zuid-Gallië (La Graufesenque (Fr.), nabij
Millau in de vallei van de Tarn). Het betreft aardewerk dat fijn, glanzend en kwaliteitsvol is en wordt
gekarakteriseerd door een fijn rozerood baksel met kleine kalkinclusies. Een drietal structuren leverden
dit materiaal op. In het herkende vormenrepertorium betreft het hier twee keer een bord van het type
Drag. 1 en één kom type Drag. 7 met mogelijke signatuur. Laatstvermelde scherf betrof een stuk
van pottenbakker MERCATOR. Vanaf het begin van de 2de eeuw n. Chr. komen de Centraal-Gallische
(regio Clermont-Ferrand (Fr.)) pottenbakkersateliers op, eerst met de ateliers van Les-Martres-de Veyre
(export tot ca. 125 n. Chr.) en daarna het centrum van Lezoux (Puy-de-Dôme) (de clercq 2005a). Van
deze Lezoviaanse terra sigillata werden in een zevental structuren heel wat vormen teruggevonden,
vooral de gekende Drag. 18, 18- 1 borden/kommen, de Drag. tas en de kom type 7. Het
merendeel van dit aardewerk, waaronder een bodemscherf met graffito, is afkomstig uit een potstal
met uitloop. De laatste regio is Oost-Gallië, waaruit op deze site vooral producten uit Trier (D.) en
Rheinzabern (D.) werden aangetroffen (140 - 260 n. Chr.). Deze scherven kenmerken zich door
een rozerood kalkrijk baksel en een rode tot roodoranje deklaag (de clercq 2005a). De herkende
vormen waren de Drag. 45, 7 en 18/ 1. Slechts één stempel werd teruggevonden en dit op de
bodem van een Drag. 18/ 1 kom. Het betreft waarschijnlijk een product van pottenbakker AMATOR
de uit Trier, werkzaam in de vroege eeuw n. Chr. Het aandeel van het terra sigillata binnen het
aardewerkspectrum van dit onderzoek bleek beperkt. Aangezien het hier gaat om een geïmporteerd
luxeproduct op een rurale site, is dit niet uitzonderlijk. De gevonden vormen betreffen hoofdzakelijk
borden en kommen.
iX.2.1.2. terrA rUbrA (tr) & terrA nigrA (tn)
Het aardewerk gekend als terra nigra is een reducerend gebakken luxevaatwerk dat samen met de
terra rubra (de oxiderende tegenhanger onder andere gemaakt in centra in de Vesle valley nabij
Rheims (Fr.), vanaf 20 v. Chr. tot 70 n. Chr.), de Belgische waar uitmaakt (derU 1996, holWerdA
1941). In slechts één context werd terra rubra aangetroffen. Het is een wandscherf (lichtrode
deklaag) met vingernagelindrukken en een mogelijke doorboring aan de rand van de breuk. Terra
nigra kent veel verschillende baksels, waarvan er op deze site vier à vijf werden herkend. Het gaat
om black eggshellware, gewoon eggshellware, champagnewaar, velouté-techniek en één scherf
met rode kern en grijze deklaag. De aanwezige vormen zijn de bolronde beker type Holw. 58a,