Legitiem nieuwsbrief maart 2011

6
Positieve
benadering
Maasdriel
10
invoering
Reclamebelasting
Alkmaar
12
Controle
hondenbealsting
Apeldoorn
Controle en Inventarisatie maart 2011
4 Controle hotels Schiphol
Toeristenbelasting in de Haarlemmermeer

LEGITIEM
Legitiem is een landelijk operend
controle- en inventarisatiebureau.
Wij zijn gespecialiseerd in het
verzamelen en controleren van
gegevens en het houden van
toezicht op het gebied van lokale
belastingen, vergunningen en
basisregistraties. In ons werk
maken wij gebruik van nieuwe
technieken waardoor wij efficiënt,
secuur en transparant kunnen
werken. Onze ervaren medewerkers
doen daar nog een schepje
bovenop en zorgen ervoor dat
onze dienstverlening zorgvuldig en
van een uitstekende kwaliteit is.
AfSprAAk IS AfSprAAk
Afspraak is afspraak.’ We roepen
het overal. Niet omdat we dat wel
goed vinden klinken, maar omdat
we daadwerkelijk op deze manier
willen werken. Wij beloven iets en
u kunt erop vertrouwen dat we het
nakomen. Daar draait het immers
om in ons vak. Vertrouwen,
rechtsgelijkheid en nauwkeurigheid.
Dat hebben wij vertaald in
onze kernwaarden: “Passie,
Betrouwbaar en Verbonden”.
Liefde voor het vak, streven naar
continuïteit in relaties en met
elkaar in gesprek blijven ook als
het moeilijk wordt, staat centraal
binnen onze organisatie.
CoLofon
Tekst Daan Appels
Foto’s Lia van Ierland fotografie
Ontwerp Anton Knipping
Opmaak/druk Océ Business
Services
LEGITIEM BV
Florijnweg 11c
6883 JN VELP
Postbus 11
6880 AA Velp
Telefoon: 026 38 40 566
Fax: 026 38 40 569
info@legitiem.nl
www.legitiem.nl
‘Een project
bekeken’
in elke nieuwsbrief wordt een project
centraal gezet en komen de betrokkenen
aan het woord. deze keer berichten wij over
de heffing van toeristenbelasting in de
gemeente Haarlemmermeer en de
uitvoering daarvan door Cocensus.

nieuwsbrief ‘nieuwe stijl’
Voorwoord
Wat me steeds weer verrast zijn de deadlines van onze nieuwsbrief: eind maart en
eind oktober. Voor mijn gevoel heb ik de overgebleven exemplaren net pas opgeborgen,
als ik alweer een telefoontje krijg van de tekstschrijver met de vraag welke
onderwerpen in de nieuwe uitgave aan bod komen.
Ditmaal naderde de deadline helemaal ongenadig snel. Dat had te maken met de
teksten en de foto’s, maar vooral met de nieuwe lay-out van de nieuwsbrief. Na zes
jaar werd het in mijn ogen tijd die aan te passen. Legitiem heeft zich ontwikkeld tot
een professionele organisatie, waarin veel aandacht is voor de mensen en de
dienstverlening. Die ontwikkeling moet ook zichtbaar zijn in de nieuwsbrief.
Uit een klein onderzoek onder de geadresseerden bleek dat nagenoeg iedereen de
naam Legitiem kent en de nieuwsbrief ook daadwerkelijk leest. Een groot deel van de
geïnterviewden gaf bovendien aan een papieren versie te prefereren boven een
digitale. Reden voor mij om de nieuwsbrief in een nieuw jasje te steken en het aantal
pagina’s uit te breiden.
Wat volgde was intensief overleg met de vormgever over de nieuwe opzet en
indeling. Kleurstelling, lettertype, tekstopmaak, overloopeffecten, wel of geen
inhoudsopgave, het kwam allemaal aan bod. En voor je het weet is de deadline daar
en is het haasten om het allemaal op tijd gereed te krijgen.
Maar het is (weer) gelukt. Voor u ligt het nieuwsmagazine van Legitiem ‘nieuwe stijl’.
Fullcolour en dikker dan voorheen. Ditmaal met een bijdrage van gastcolumnist
mr. Sjef Leenen van de GBRD Parkstad. Nieuw is de rubriek ‘De rechter spreekt’, die
wordt ingevuld door mr. Edwin Borghols van Van den Bosch & Partners. Hij beschouwt
recente jurisprudentie en de gevolgen daarvan. De overige artikelen handelen als
vanouds over projecten bij onze klanten en hun beleving daarbij.
Ik hoop dat u net zo wordt verrast als ik. Nee, niet door de deadline, dat is mijn zorg,
maar door de frisse uitstraling en de inhoud van deze nieuwsbrief. Veel leesplezier…
Toine van Ierland
nieuwsbrief maart 2011
3

nieuwsbrief maart 2011
4
bijzondere
toeristenbelastingregeling
ten behoeve van de heffing toeristenbelasting door Cocensus, controleert legitiem
jaarlijks ruim een derde deel van het hotelbestand van de gemeente
haarlemmermeer. omdat de hotels op het terrein van luchthaven schiphol onder
haarlemmermeer vallen, betreft het in bijna alle gevallen grote bedrijven. Cocensus
is het bedrijf dat de gemeentelijke belastingen heft en invordert voor onder meer
de gemeente haarlemmermeer. aan het woord adjunct-directeur fred den hartog
van Cocensus en afdelingsmanager wouter bal heffingen en bezwaar over de
specifieke problemen op en rond schiphol.
Heffing op verblijf in plaats van overnachting en afdracht
op basis van ‘omzet logies’
Haarlemmermeer is wat de toeristenbelasting betreft in
meerdere opzichten een bijzonder geval. Zo zijn er gasten die
niet overnachten in een hotel, maar er wel één of meerdere
dagdelen verblijven. Bijvoorbeeld voor een vergadering of in
afwachting van een aansluitende vlucht. Het betreft in Haarlemmermeer
dan ook een heffing op het verblijf.
Bijzonder is eveneens de manier van heffen. De toeristenbelasting is niet
gebaseerd op een vergoeding per verblijf, maar bedraagt 6% van de
p Fred den Hartog
‘Regelmatige
controles komen
betrouwbaarheid
aangifte ten
goede’
‘omzet logies’ van de hotels. Voorzover bekend doen alleen Amsterdam,
Rotterdam en een paar kleinere gemeenten het ook op deze manier.
De gemeente Haarlemmermeer telt 22, veelal grote hotels, waarvan
eens in de drie jaar de aangifte toeristenbelasting wordt gecontroleerd.
Als gevolg van de 6%-regeling is de controle ingewikkelder dan bij
‘normale’ toeristenbelastingcontroles. Dat houdt verband met de
aansluiting die moet worden gemaakt op accountantsrapporten en vaak
ingewikkelde reserveringssystemen.

cocensus
Cocensus is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Haarlem,
Haarlemmermeer, Hillegom en Beverwijk. Hierin zijn ondergebracht de uitvoeringswerkzaamheden
in het kader van de Wet waardering onroerende
zaken (WOZ) en de heffing en invordering van diverse gemeentelijke
belastingen.
Cocensus begon in januari 2007 als samenwerkingsverband van de
gemeenten Haarlem en Haarlemmermeer. De doelstelling om te groeien
kreeg gestalte met de toetreding van Hillegom in 2009 en Beverwijk in
2010. Een verdere verbreding wordt niet uitgesloten. Bij Cocensus werken
momenteel ongeveer 100 mensen (80 fte). Het werkgebied omvat ruim
360.000 inwoners, 160.000 woningen en 17.000 niet-woningen.
Adjunct-directeur Fred den Hartog: “Hoe groter het werkgebied, hoe efficienter
we kunnen werken. Hoe goedkoper ook. Bij de oprichting in 2007
hebben we gezegd binnen vier jaar een besparing van 25% te willen realiseren.
Dat is gelukt en daar zijn we trots op. Voor Hillegom en Beverwijk is
dat een belangrijke overweging geweest tot Cocensus toe te treden.”
voor hotels rond schiphol
DIEpErE SLAG
Wouter Bal: “Ieder jaar maakt Legitiem met zeven of acht
hotels zo’n diepere slag. Dan wordt de hele administratie
nauwgezet doorgeplozen. Direct het eerste jaar constateerde
Legitiem bij enkele bedrijven onrechtmatigheden en
vorig jaar weer. In één geval ging het om een behoorlijke
extra opbrengst in de vorm van een hogere aanslag en een
navordering. Omdat er bedragen waren afgetrokken van de
‘omzet logies’ die niet afgetrokken hadden mogen worden.
De betreffende ondernemer heeft trouwens zonder morren
betaald. Daaruit leid ik af dat de controleur in de communicatie
met de belastingplichtige heel duidelijk is geweest
over wat er niet klopte.”
De eerlijkheid gebiedt Wouter Bal te zeggen dat de
controles in de gemeente Haarlemmermeer, dat jaarlijks
7,2 miljoen euro aan toeristenbelastinggeld binnensleept,
niet altíjd in het voordeel van de gemeente uitvallen.
“Dat klopt. De controleurs zijn ook gestuit op een hotel dat
teveel had betaald. Dat is all in the game. Het bedrag waar
het om ging hebben we keurig teruggestort.”
Adjunct-directeur Fred den Hartog van Cocensus is vooral blij
dat de controles goed zijn geregeld. “Het is belangrijk om te
controleren. De hotels weten nu dat we eens in de drie jaar
bij ze op de stoep staan. In het verleden was dat niet zo en
daarmee werk je onduidelijkheid in de hand. Ik durf te
stellen dat regelmatige controles, zoals we het nu doen, de
betrouwbaarheid van de aangiften ten goede komen. En
uiteindelijk is iedereen daar bij gebaat.”
Fred Zijlstra en Wouter Bal
‘AdministrAtie hotel doorlichten is
een vAk ApArt’
Cocensus is zeer tevreden over de manier waarop Legitiem haar werk doet.
Dat heeft niet alleen te maken met de forse extra inkomsten die de afgelopen
jaren door het Velpse bedrijf zijn gegenereerd (zie hoofdartikel). Ook de
manier van werken, het inzetten van gekwalificeerde medewerkers en de
kennis van de branche spelen een rol.
Fred den Hartog: “De controle op de
toeristenbelasting is zeer specialistisch
werk. Dus ga je zoeken naar een bedrijf
dat dat goed kan. Dat Legitiem de afgelopen
jaren voor meerdere belastingen
onze ‘huiscontroleur’ is geworden, zegt
Gevraagde
en ongevraagde
adviezen
genoeg. Ze doen wat ze beloven en zijn erg kundig. Het doorlichten van de
administratie van een hotel is echt een vak apart. Dat vak beheersen ze tot
in de puntjes.”
Ook Wouter Bal is vol lof. “Legitiem levert ons per hotel een compleet en
helder rapport, ze communiceren goed en geven gevraagd en ongevraagd
advies. Op voorspraak van hen hebben we bijvoorbeeld direct na het eerste
controlejaar de verordening en het aangifteformulier aangepast. De opbouw
van het aangiftebiljet sloot niet aan bij de werkwijze die in de hotelbranche
binnen de financiële administratie gebruikelijk is. Dankzij de aanpassing van
het formulier is het doen van aangifte eenvoudiger geworden voor de
belastingplichtige.”
Over de forse extra opbrengst bij enkele hotels is Wouter Bal ook heel
duidelijk. “In het verleden hebben we gewerkt met andere bedrijven en in
die tijd hebben de controles nooit wat opgeleverd. Terwijl Legitiem nu bij
twee opeenvolgende controleronden fouten ontdekt. Dat zegt iets over de
kwaliteit die wordt geleverd.”
nieuwsbrief maart 2011
5

nieuwsbrief april 2011
6
arbeidsmigranten die niet kenbaar maken
dat ze tijdelijk ergens woonachtig zijn. het is
een probleem waar steeds meer gemeenten
tegenaan lopen. als bedrijf dat zich
bezighoudt met controle en inventarisatie is
legitiem in razend tempo gespecialiseerd
geraakt in deze materie. onderstaand het
relaas van wethouder Cees sips en
coördinator financieel beheer hans
hanegraaf van de gemeente maasdriel over
het onderzoek naar de verblijfslocaties van
arbeidsmigranten in hun gemeente.
Maasdriel kiest
Arbeidsmigranten die langer dan vier maanden in Maasdriel verblijven zijn
verplicht zich in te schrijven in de Gemeentelijke Basisadministratie
Persoonsgegevens (GBA). Dat levert de gemeente een hogere algemene
uitkering op van het rijk. Verblijven ze minder dan vier maanden in de
gemeente en zijn de arbeidsmigranten niet ingeschreven in de GBA, dan vallen ze
onder de toeristenbelasting en komt er via dat kanaal extra geld binnen. Zo zijn de
regels en die zijn er niet voor niets.
“Inderdaad”, zegt wethouder Cees Sips. “Maar de praktijk is dat lang niet al die
mensen zich bij ons melden en ook de huiseigenaren laten niet altijd van zich horen.
Terwijl het gewoon om geld gaat. De toeristenbelasting bedraagt bij ons 1,25 euro per
overnachting. In de wandelgangen hoorde je verhalen dat het misschien wel om
3.000 mensen zou gaan die hier tijdelijk verblijven. Reken maar uit.”
Maasdriel was benieuwd of de verhalen kloppen en waar die arbeidsmigranten dan
verblijven. De gemeente besloot het uit te laten zoeken. Legitiem, dat een eerdere
opdracht in het kader van de toeristenbelasting tot volle tevredenheid uitvoerde,
Geen heksenjacht op ondernemers die onderdak bieden aan arbeidsmigranten
‘Het gaat wel gewoon om geld’

voor positieve benadering
‘Controleurs hebben weinig
tegenwerking ondervonden’
kreeg de opdracht. Drie maanden later was ‘Maasdriel’ veel wijzer.
Legitiem rapporteerde dat ongeveer 700 migranten waren gelokaliseerd.
En dat in de wintermaanden, terwijl er in het Maasdrielse veel seizoensarbeid
wordt verricht.
nIET rIjk GErEkEnD
Van teleurstelling is bij Cees Sips geen sprake: “We hadden ons echt nog
niet rijk gerekend. Veel meer overheerst de tevredenheid dat we nu weten
over welke aantallen we het hebben. Met de informatie die ons is
aangereikt gaan we aan de slag. Daarbij kiezen we voor een positieve
benadering. Het is niet de bedoeling een heksenjacht te ontketenen op
ondernemers die migranten onderdak bieden. We gaan met ze in gesprek
in de verwachting dat we er samen op een goede manier uitkomen.”
Het onderzoek naar de verblijfadressen werd begeleid door Hans
Hanegraaf van de gemeente Maasdriel. Hij leverde de controleurs een
lijst met ‘verdachte’ panden en adressen en verzorgde enkele keren de
noodzakelijke terugkoppeling naar andere gemeentelijke afdelingen als
burgerzaken en bouw- en woningtoezicht.
Twee oud-rechercheurs, tegenwoordig werkzaam voor Legitiem, gingen
met de informatie op pad. Soms overdag, maar vaak ook’s avonds en ’s
nachts werden adressen nagetrokken en werd gekeken waar auto’s met
buitenlandse kentekenplaten stonden geparkeerd. Zonodig belden de
controleurs aan om een vermoeden al dan niet bevestigd te krijgen.
Ook voerden ze gesprekken met ondernemers, detacheringbureaus en
arbeidsmigranten zelf om informatie te krijgen over de wijze van
huisvesten en de locaties van de verblijfsadressen.
Uiteindelijk bleek dat er in de gemeente Maasdriel een aantal grote
spelers actief is. Bedrijven die bemiddelen in buitenlandse arbeidskrachten
en tevens de huisvesting verzorgen. Voor een deel in Maasdriel
en voor een deel in buurgemeenten.
Hans Hanegraaf: “Er is veel boven water gekomen en de controleurs
hebben weinig echte tegenwerking ondervonden. Van ongeveer 400
arbeidsmigranten hebben we inmiddels keihard aan kunnen tonen dat ze
in de gemeente verblijven. Daarover gaan we in overleg met de
verblijfsbieders. De migranten moeten zich inschrijven in het GBA als ze
verwachten hier langer dan vier maanden te verblijven, of de verblijfsbieder
is verplicht toeristenbelasting te heffen en af te dragen.”
t wethouder Cees sips voor een
zogenaamd ‘polen’ hotel Jeroen hooijmans en hans hanegraaf u
SpECIAAL AAnGIfTEforMuLIEr
Net als wethouder Sips verwacht Hans Hanegraaf er in goed overleg met
de migranten en verblijfsbieders uit te komen. “We maken het ze
gemakkelijk. Bijvoorbeeld met het speciale aangifteformulier dat we
hebben ontwikkeld. De sfeer tijdens de gesprekken met vertegenwoordigers
van de bedrijven die bemiddelen en huisvesten is ook goed.
Ik proef begrip voor onze stellingname dat buitenlanders ook belasting
moeten betalen als ze hier verblijven.”
Tijdens het onderzoek bleek ook dat verblijf wordt geboden op de gekste
plaatsen. Van luxe villa’s tot tourcaravans en van hotels tot boerenschuren.
Belangrijker echter vindt Hans Hanegraaf dat er qua leefomstandigheden
weinig misstanden zijn geconstateerd. “Bijna alle woonruimten
die de controleurs van Legitiem zijn tegengekomen voldeden aan de
minimale eisen wat betreft wooncomfort. Dat betekent dat huiseigenaren
in Maasdriel geen misbruik van de situatie maken. Een prettige
bijkomstigheid.”
Geen misstanden
wat betreft huisvesting
nieuwsbrief maart 2011
7

nieuwsbrief maart 2011
8
‘Iedereen is
welkom, maar
houd je aan
de regels’
Jaarlijkse controle in Spijkenisse om systeem op orde te houden
Leegstand of toch bewoond?
de systemen van gemeenten laten zien welke woningen
leegstaan. maar of ze ook daadwerkelijk
niet worden bewoond, kan alleen met een controle
worden vastgesteld. Voor de gemeente spijkenisse
voert legitiem jaarlijks zo’n onderzoek uit.
pim de Jong, hoofd van de afdeling belastingen in de
Zuid-hollandse gemeente, over het hoe en waarom.
Op een bestand van ongeveer 30.000 woningen telt Spijkenisse
een leegstand van tussen de 350 en 400 woningen. Iets meer
dan 1%. Het zijn de adressen van die woningen die de
controleurs van Legitiem mee krijgen als ze op pad gaan.
Gemiddeld komen uit zo’n onderzoek enkele tientallen woningen aan het
licht die inmiddels bewoond blijken te zijn.
Pim de Jong: “Niet heel veel misschien, maar toch hechten we waarde
aan de controle. Onder meer vanuit kwaliteitsoogpunt.
We houden er ons systeem mee op orde en de eigenaren van de
huizen die bewoond zijn worden uiteraard aangeschreven en aange-
slagen. Dat is rechtvaardig ten opzichte van alle andere inwoners die
ook gewoon belasting betalen en het levert geld op voor de
gemeentekas.”
Voordat de controleurs de werkpakketten krijgen, screenen medewerkers
van de afdeling Belastingen het bestand leegstaande woningen. Huizen
die op de nominatie staan te worden gesloopt worden eruit gehaald.
Evenals woningen die zijn verkocht, maar die door de nieuwe eigenaren
nog niet worden bewoond. Bijvoorbeeld omdat er nog werkzaamheden
in verricht moeten worden.
VErhuur
Pim de Jong: “Wat je regelmatig ziet, is dat huizen die voor een langere
periode te koop staan worden verhuurd. Die huurders, vaak buitenlandse
werknemers, schrijven zich vervolgens niet in. Daar treden we tegenop.
Iedereen is welkom in Spijkenisse, maar houd je wel aan de regels.”
Deember 2010 heeft Legitiem de laatste controle uitgevoerd, met het oog
op de beschikkingen die vanaf 31 januari zijn opgesteld. De snelheid
waarmee Legitiem informatie kan aanleveren, beschouwt Pim de Jong als
een belangrijke pre.
“Met die tablet pc’s waarmee de controleurs zijn uitgerust, praat je bijna
over real time. De informatie is ook heel inzichtelijk en is er wat, dan is één
telefoontje naar de projectleider genoeg om het op te lossen. Die zit er heel
kort op en denkt mee. In die zin zie ik Legitiem als een echte dienstverlener.
Je wordt niet aan je lot overgelaten, maar bij de hand genomen.”

Pim de Jong
MEnTALITEIT
Resteert toch de vraag of Spijkenisse
niet erg ver gaat met het
doen van onderzoek. Het hoofd
Belastingen vindt van niet.
“Controles horen er gewoon bij. De
informatie die wordt vergaard voegt
wat toe aan het systeem en levert
geld op. Dan is het toch duidelijk?
Misschien heeft het ook te maken
met de mentaliteit van ‘willen
verbeteren’ die hier heerst. Maar
volgens mij zou iedere gemeente
een systeem moeten willen hebben
dat netjes op orde is.”
‘Legitiem is
een echte
dienstverlener’
column
Column
Foto Peter Nijskens
Sjef Leenen is Algemeen manager van de GBrD.
51 jaar, getrouwd en vader van drie mooie dochters.
Sjef is een echte overheidsman die het centraal stellen
van de burger hoog in het vaandel heeft staan.
Steeds op zoek naar innovatieve oplossingen voor
alledaagse (belasting – of registratie -) problemen.
GEwETEnSVrAGEn
Enkele jaren geleden maakte ik een studiereis
naar China en bij thuiskomst liet ik vol
enthousiasme de foto’s zien. Op de plaatselijke
versmarkt had ik een foto gemaakt van een mand
vol met dikke, levende kikkers. Ik zal nooit de reacties
vergeten. Mijn vrouw sprak van ‘nuttige dieren
voor de natuur’. Bij mijn oudste dochter liepen letterlijk
de rillingen over de rug: ‘gadsamme, wat een
vieze, glibberige beesten’. Mijn andere dochter, een
liefhebber van de verfijnde keuken, riep meteen:
‘Heerlijk, kikkerbilletjes met een dragonsaus’. Mijn
jongste dochter vroeg alleen: ‘Pap, zijn dat allemaal
betoverde prinsen?’
eén foto die vier totaal verschillende reacties oproept.
Zo is het vaker. stel dat u een foto maakt van uw
belastingorganisatie en deze toont aan twee mensen
met verschillende referentiekaders. grote kans dat de
perceptie van de werkelijkheid bij deze twee mensen
totaal verschillend is. denk ook aan de interpretatie
van een voorval op een voetbalveld. de ene supporter
ziet een keiharde overtreding, terwijl de ander het
houdt op een ‘schwalbe’. tsja…
terug naar uw belastingorganisatie. is er eigenlijk een
andere perceptie mogelijk van de werkelijkheid dan
die van het hoofd of een medewerker van de afdeling?
het antwoord is natuurlijk ‘ja’. een burger,
bestuurder of vertegenwoordiger van een woningcorporatie,
iedereen kijkt vanuit zijn eigen invalshoek
naar zo’n foto. maar stel nu eens dat u zelf de enige
aandeelhouder zou zijn van de bV afdeling
belastingen, zou u dan zelf ook anders naar uw eigen
organisatie kijken?
als enige aandeelhouder kijkt u waarschijnlijk vooral
naar winstmaximalisatie en continuïteit. een hondenbelastingcontrole
die 50.000 euro kost en 75.000
euro oplevert, laat u waarschijnlijk direct uitvoeren.
en over een eenmalige investering in software van
100.000 euro voor een slimme koppeling tussen de
bag en woZ met een jaarlijkse meeropbrengst oZb
van 40.000 euro, piekert u niet eens. en een medewerker
die maar 12 bezwaren afhandelt in de tijd
waarin anderen er 20 doen, zal niet lang meer bij u in
dienst zijn.
gek dan toch eigenlijk, dat we in gemeenteland
steeds roepen dat we bedrijfsmatiger willen werken,
maar in zaken zoals hierboven genoemd regelmatig
(vaak gedwongen) andere beslissingen nemen.
u krijgt een bezuiniging opgelegd en daarmee is de
hondencontrole van de baan en voor de aanschaf van
nieuwe software is al helemaal geen geld meer.
en die medewerker met zijn 12 bezwaren? ach, u laat
hem maar zitten of plaatst hem over naar een andere
afdeling. als de begroting maar sluitend is…
misschien is uw organisatie de uitzondering die de
regel bevestigt, maar eerlijk gezegd zie ik dergelijke
keuzes vanuit een eenzijdige focus regelmatig in de
belastingpraktijk van alledag. Vergelijk het maar met de
reacties van mijn vrouw en dochters op de foto van de
kikkers. de één (vaak de controller) heeft alleen oog
voor de kosten, de ander (meestal het afdelingshoofd)
alleen voor realisatie versus begroting en/of de tijdige
afhandeling van bezwaren en kwijtschelding, terwijl
weer een ander (de bestuurder) vooral in de weer is
met de belastingdruk van de burgers.
Voor ieder beeld valt wel wat te zeggen en daarom
heb ik u de gewetensvraag gesteld of u in de dagelijkse
praktijk andere beslissingen zou nemen als u
enige aandeelhouder was van de bV afdeling
belastingen. Zo ja, dan wordt interessant welke
beslissingen u zou hebben genomen en waarom.
om het geweten te sussen is dan weer de vraag van
belang: en waarom doe ik dat nu niet?
het heeft allemaal te maken met het feit dat bij de
uitvoering van een publieke taak ook andere afwegingen
een rol spelen. maar mogelijk dat u bij het
overdenken geïnspireerd wordt door het beeld van
mijn jongste dochter: u kust de kikker, die daardoor,
afhankelijk van uw eigen geaardheid en voorkeur,
verandert in een prachtige prins of prinses.
reageren?
sjef.leenen@gbrd.nl
nasChrift.
dit is de eerste column van mr. sjef leenen, algemeen
manager bij de gemeenschappelijke belasting- en
registratiedienst (gbrd). de gbrd is een samenwerkingsverband
van zes gemeenten uit parkstad
limburg, te weten brunssum, heerlen, landgraaf,
onderbanken, simpelveld en Voerendaal, dat optreedt
als gezamenlijk belastingadministratiekantoor. sjef
leenen volgt als columnist in dit blad enno soeren op,
die bij de gemeente maastricht tegenwoordig
werkzaam is als directeur iCt.
nieuwsbrief maart 2011
9

Legitiem bouwde
het basisbestand
op en zorgt voor
jaarlijkse update
‘Voor de invoering was
draagvlak nodig’
Alkmaar heft

eclamebelasting
na een gedegen voorbereiding is in alkmaar reclame -
belasting ingevoerd. legitiem bouwde het basisbestand
op en voert een jaarlijkse controle uit om het bestand
up to date te houden. – bert Verhagen, hoofd van de
afdeling belasting – en – marco brouwer, coördinator
heffing –, vertellen over hun ervaringen.
De definitieve aanslagen voor 2010 zijn net de deur uit.
De voorlopige afronding van een traject dat begin 2008 werd
ingezet. Toen deed een groep Alkmaarse ondernemers een
verzoek aan de gemeente om mee te denken over de
mogelijkheden voor de oprichting van een ondernemersfonds.
De ledentallen van de ondernemersverenigingen liepen terug en dat
betekende dat de kosten van bijvoorbeeld feestverlichting in de
decembermaand of camerabewaking op een bedrijventerrein, op de
schouders zouden komen te liggen van een steeds kleinere groep
ondernemers.
Desgevraagd zette de gemeente Alkmaar de mogelijkheden op een rij.
Het fonds zou gefinancierd kunnen worden uit de algemene middelen of
uit een verhoging van de OZB. De derde mogelijkheid was het heffen
van reclamebelasting. ‘Alkmaar’ koos voor deze laatste optie. Met als
argument dat de bedrijven die baat hebben bij activiteiten die worden
betaald uit het ondernemersfonds, ook de bedrijven zijn die betalen.
Bert Verhagen: “Vóór de invoering van reclamebelasting aan de
gemeenteraad is voorgelegd is er heel wat overleg geweest en zijn er
onderzoeken gedaan. De voorwaarden wilden we goed in beeld hebben
en we hebben steeds beseft dat voor de invoering voldoende draagvlak
nodig is. Daar hebben we aan proberen te werken, zowel bij de
‘Legitiem heeft eigen
webapplicatie waarin specifieke
wensen worden verwerkt’
binnenstadondernemers als bij de ondernemers die zijn gehuisvest op
de bedrijventerreinen. Onze indruk is dat dat draagvlak er is.”
InVEnTArISATIE
Nadat voor het bestuur duidelijk was, dat er voldoende draagvlak was
onder de ondernemers, kreeg Legitiem na een offerteronde (‘Ze hadden
een goed verhaal en ook kostentechnisch zag het er goed uit’) de
opdracht voor het opbouwen van het basisbestand. Eind 2009 werden
door controleurs van het Velpse bedrijf voor het eerst alle reclameuitingen
opgemeten en gefotografeerd. Met het resultaat kon de
gemeente Alkmaar aan de slag.
Marco Brouwer: “Wat we aangeleverd kregen, zag er goed uit. Een
enkele foto was bij een verkeerd object geplaatst, maar op het totaal
waren de fouten verwaarloosbaar. De manier waarop het werd
aangeleverd was voor ons heel goed te bewerken. Legitiem beschikt
over een eigen webapplicatie, waarin ze specifieke wensen van
opdrachtgevers kunnen meenemen. Op basis van onze wensen is een
maatwerkapplicatie gemaakt. Met als resultaat een programma
waarmee het heel makkelijk werken is.”
Op basis van de door Legitiem verzamelde informatie stelde de afdeling
Belasting conceptaanslagen op. Ondernemers werd gevraagd hierop te
reageren, waarna in maart vorig jaar voorlopige aanslagen werden
verstuurd. In het najaar van 2010 deed Legitiem een nieuwe inventarisatie
om de actuele situatie in kaart te brengen. Daarop, en rekeninghoudend
met de gemaakte opmerkingen, werden vorig maand de
definitieve aanslagen verstuurd.
TEGEnSTAnDErS
Bert Verhagen: “Naarmate we verder zijn gekomen in het proces zijn ook
de tegenstanders zich meer gaan roeren. Dat heeft veel bezwaar- en
beroepschriften opgeleverd. De vraag is nog steeds of het juridisch mag
wat we hier doen. Dat is overigens een vraag die speelt in veel
gemeenten en dus bij veel rechtbanken en gerechtshoven aan de orde
is. Vooralsnog gaan we ervan uit, dat een reclamebelasting zoals hier in
Alkmaar, die is bedoeld om een ondernemersfonds te voeden,
rechtmatig is.”
Het politiek/juridische gekrakeel staat los van de dienstverlening van
Legitiem. Daar zijn de direct betrokkenen het over eens. Bert Verhagen:
“Het goede verhaal op basis waarvan we destijds voor Legitiem hebben
gekozen, hebben ze waargemaakt. Ze zijn hun afspraken nagekomen en
hebben zich flexibel getoond. Goed werk.”
Marco Brouwer: “Het is prima gelopen, dat is ook mijn ervaring. Onze
meest recente ervaring is van februari toen Legitiem nog een nacontrole
heeft gedaan bij een aantal panden waar wij vragen over hadden.
Die controle liep ook goed. Mede dankzij de goede communicatie en de
bereikbaarheid van de projectleider.”
nieuwsbrief maart 2011
11

nieuwsbrief maart 2011
12
ieder voorjaar en ieder najaar gaan de controleurs van
legitiem in apeldoorn op pad voor de hondenbelasting.
een efficiënte controle, vindt teamleider belastingen
hans Kemper van apeldoorn. “mede dankzij legitiem
hebben we het hondenbezit goed in kaart.”
Sinds vier jaar houdt Legitiem met enige regelmaat controles
voor de hondenbelasting in Apeldoorn. De offerteaanvraag
kwam destijds samen met die van andere grote steden in
Gelderland: Arnhem, Nijmegen en Ede. De keuze voor Legitiem
was vooral gebaseerd op de prijs en het systeem waarmee wordt
gewerkt.
Hans Kemper: “Omdat de controleurs met handcomputers zijn uitgerust
kunnen we ze precies volgen. En na de controle is het implementeren
van de verkregen informatie in ons systeem een fluitje van een cent in
vergelijking met hoe het eerder ging. De managementinformatie die uit
het systeem is te halen is ook van waarde en draagt bij aan het vangen
van meer honden. Bovendien begeleidt Legitiem het proces heel
nauwgezet. Het valt me iedere keer weer op dat niet alleen de leidinggevenden
betrokkenheid uitstralen, maar ook de controleurs. Ik denk dat
dat de resultaten ten goede komt en het is prettig werken.”
Controles Legitiem ieder voor- en najaar
Geen hond is
veilig in Apeldoorn
“Een reden dat ze veel honden ‘scoren’ is ook dat ze controleren op
tijden waarop de meeste mensen thuis zijn. Tussen de middag en
eind van de middag, begin van de avond. Die flexibele inzet is
zeker ook een plus van Legitiem.”
De gemeente Apeldoorn telt ruwweg 60.000 adressen. Verdeeld
over twee shifts worden ieder jaar 20.000 adressen gecontroleerd,
zodat ieder huishouden in principe eens in de drie jaar aan de
beurt is. Hans Kemper vindt dat een mooi tijdbestek.
DIGITAAL
“Het zou prachtig zijn als controles niet nodig zouden zijn, maar zo
werkt het nu eenmaal niet. Daarom zetten we Legitiem in. We zijn
wel bezig om het aan- en afmelden van honden digitaal mogelijk
te maken. Dat is handig voor de burgers en het werkt snel. Toch
zullen controles altijd nodig blijven. Het kan niet zo zijn dat iemand
die netjes aangifte doet belasting betaalt, en iemand die dat niet
doet daarmee weg komt.”
Hans Kemper gaat er vanuit dat het contract met Legitiem wordt
verlengd en dat de controles de komende jaren ongestoord
doorgang vinden. “Het werkt prima zo. We hebben het hondenbezit
goed in kaart en dat willen we graag zo houden. We hebben
zelf nog wel één controleur in vaste dienst. Voor de verschillende
belastingen verzorgt hij de nacontroles naar aanleiding van
signalen die ons bereiken. Die combinatie is perfect.”
Implementeren in
systeem nu veel
gemakkelijker
hans Kemper en daniëlle van den bosch u

‘Controles zu len altijd
nodig blijven’
‘We hebben er Weinig omkijken nAAr’
Als medewerkster Aanslagregeling is Daniëlle van den Bosch bij de gemeente Apeldoorn rechtstreeks betrokken
bij de uitvoering van de hondenbelastingcontrole. Afgezien van de soepele manier waarop de controles verlopen
is ze vooral te spreken over de resultaten.
“Per controle van 10.000 adressen vangen de controleurs van Legitiem gemiddeld minstens 200 honden. Ook
veel tweede honden. Ik vind dat behoorlijk veel. Dat aantal haalden we vroeger, toen we de controle over een
langere periode uitsmeerden en nog in eigen beheer deden, bij lange na niet.”
De werkwijze in Apeldoorn is als volgt: De afdeling applicatiebeheer
selecteert een aantal postcodegebieden en levert dit
aan. Uit dit bestand selecteert Legitiem 10.000 adressen en
vervolgens gaan de controleurs, na een kick off-bijeenkomst, op
pad. De informatie die wordt vergaard, wordt direct verwerkt.
Daniëlle van den Bosch: “Alleen als er bijzonderheden zijn
hebben we contact. De praktijk is dat we naar de hele controle
weinig omkijken hebben.”
‘Controleurs zijn
tactvolle, meest wat
oudere mensen’
GEsTRoomLIjnd pRoCEs
Het opgeschoonde bestand dat Legitiem na de controle aanlevert wordt opgeslagen in het belastingsysteem van
de gemeente Apeldoorn. Vervolgens rollen de aanslagen er automatisch uit. Een gestroomlijnd proces, dat staat
als een huis. Temeer omdat er nauwelijks klachten binnenkomen.
Daniëlle van den Bosch: “De controleurs zijn tactvolle, meest wat oudere mensen. Ze pakken het heel geroutineerd
aan. Daardoor blijven wij buiten schot en kunnen we onze tijd aan andere dingen besteden. Helemaal
nieuw is dat hondenbezitters sinds half januari zelf digitaal kunnen muteren. Met een druk op de knop kunnen
ze aangeven of ze geen hond meer hebben, of juist wel, of een tweede hond. Dit komt automatisch in het
belastingsysteem terecht. Tot dusver zijn onze ervaringen met deze nieuwe aangiftemogelijkheid heel positief.”

nieuwsbrief maart 2011
14
e rechter spreekt
de reCHter spreekt
De Rechtbank Alkmaar deed op 25 november 2010 een opzienbarende
uitspraak inzake de Hoornse reclamebelasting (LJN BO8171)
door die verordening onverbindend te verklaren. De rechtbank stelde
vast dat de inbreng van de gemeente op de besteding van de belastinginkomsten
praktisch nihil is en wees daarbij naar het convenant, waarin
was overeengekomen dat de gemeente schadeplichtig is bij het wijzigen
of afschaffen van de reclamebelasting. Dit staat volgens de rechtbank op
gespannen voet met de primaire functie van het instrument reclamebelasting
als een algemene gemeentelijke belasting.
SITuATIE In AnDErE GEMEEnTEn
Hoe verhoudt de situatie in Hoorn zich nu tot de situatie in andere
Nederlandse gemeenten die reclamebelasting heffen?
In Hoorn wordt de opbrengst van de reclamebelasting in een gemeentelijke
voorziening gestort, waarna vervolgens een stichting op factuurbasis
voor haar werkzaamheden vergoedingen ontvangt uit deze voorziening.
Er is dus in Hoorn geen sprake van het honoreren van een
subsidieverzoek.
De rechtbank heeft in de uitspraak daaromtrent opgemerkt dat in Hoorn
“de rol van de gemeente op het gebied van de reclamebelasting feitelijk is
beperkt – anders dan bij subsidies als bedoeld in titel 4.2. van hoofdstuk 4
van de Algemene wet bestuursrecht – tot die van doorgeefluik”.
In de meeste gemeenten worden de opbrengsten van de reclamebelasting
in de vorm van subsidie toegekend aan een Stichting
Ondernemersfonds.
onjuIST oorDEEL
Onjuiste oordelen Verder bevat de uitspraak van Rechtbank Alkmaar ook
een aantal onjuiste oordelen. Een aantal zullen we hier kort bespreken.
Zo oordeelde de rechtbank dat de gemeente Hoorn zelf niet financieel
beter wordt van de heffing, hetgeen als misbruik van bevoegdheid wordt
gezien.
Uit wetgeving, of jurisprudentie blijkt nergens dat gemeenten verplicht
zijn om zelf financieel beter te worden van een belastingheffing.
Belastingheffing is een middel om de taken die de gemeente uitvoert
te kunnen bekostigen. Het is geen doel op zich, geen doel om er beter
van te worden, of om er geld aan over te houden. Indien een
gemeente besluit om meer belastinggeld te heffen dan direct nodig is,
dan is dat om een buffer op te bouwen om later taken en activiteiten
mee te kunnen bekostigen. Daarnaast is de versterking van het
centrum natuurlijk wel degelijk ook in het belang van de gemeente.
Van den Bosch & Partners beschouwt
in deze nieuwe rubriek geven de adviseurs van Van den bosch & partners hun mening over opvallende
jurisprudentie uit het vakgebied. deze keer twee uitspraken over de reclamebelasting.
Hoornse reclamebelasting onverbindend
BESTEDInG opBrEnGST
Een ander, naar onze mening, fout oordeel is dat de rechtbank kijkt naar
de besteding van de opbrengst.
De reclamebelasting is een algemeen dekkingsmiddel en de besteding
van de opbrengst is dus vrij. Als de belasting in de gehele gemeente
wordt geheven, dan is er geen enkele belemmering voor een gemeente
om de opbrengst te besteden aan een zwembad, een bibliotheek, een
sportaccommodatie, lantaarnpalen, of een ondernemersfonds. Slechts als
de reclamebelasting wordt geheven in een beperkt gebied, bijv. een
centrum, dan is het nodig om de opbrengst van die belasting ook te
besteden in het gebied, zoals de Hoge Raad in de Hellendoornse
hondenbelasting heeft beslist.
De rechtbank heeft miskend dat de reclamebelasting in Hoorn in de
gehele gemeente wordt geheven, zodat er geen enkele aanleiding is om
te toetsen waaraan de opbrengst wordt besteed.
Voldoende aanknopingspunten voor een hoger beroep dus. De
gemeente Hoorn is dan ook met onze hulp in hoger beroep gegaan
tegen deze op vele fronten onjuiste uitspraak. Uit de uitspraak blijkt ook
wel dat de gemeente Hoorn op een aantal gebieden niet de gevraagde
gegevens heeft verstrekt aan de rechtbank. Nu de volledige informatie
wel bij het gerechtshof voorligt, hebben wij er vertrouwen in dat het hof
de uitspraak zal terugdraaien.
Foto; Jan van IJken

Edwin Borghols
prints hebben geen
relatie met de
bedrijfsvoering van
belanghebbende
Prints op
rolgordijn zijn
geen reclame?
De Rechtbank Middelburg heeft op 20 januari
2011 uitspraak gedaan in een procedure tussen
de gemeente Goes en een schoenenwinkel (LJN:
BP2949). Op de principiële punten werd de
gemeente volledig in het gelijk gesteld. De
gemeente had echter ook 25 m² aan “rolgordijn” in
de heffing betrokken. Dit vond de rechtbank te ver
gaan, zij oordeelde dat de prints op de rolgordijnen
die in de winkel bevestigd zijn geen relatie hebben
met de bedrijfsvoering van belanghebbende. Ook
bieden zij, volgens de rechtbank, visueel gezien geen
associatie met het productaanbod in de winkel.
Gevolg is dat het beroep gegrond is en de aanslag
dient te worden verminderd.
De prints op de rolgordijnen betreffen o.a. het hoofd
en profiel van diverse vrouwen op het strand. De
gemeente had aangevoerd dat de prints de aandacht
trekken van het winkelend publiek en een bepaald
gevoel van lifestyle willen overbrengen. Belanghebbende
betoogde dat de rolgordijnen uitsluitend
dienen om het zicht op het magazijn te verhinderen
en niet om de aandacht van het winkelend publiek te
trekken. De prints zouden, volgens belanghebbende,
niets met de onderneming te maken hebben.
De schoenenwinkel maakt onderdeel uit van een
keten van schoenenwinkels in Europa. Naspeurwerk
op het internet en bij enkele vestigingen van de
keten in andere Nederlandse gemeenten leert dat de
betreffende prints zijn ingezet als onderdeel van de
reclamecampagne van het bedrijf en ter versiering
van winkels in het buitenland. Belanghebbende
heeft deze print dus niet ´zomaar´ gekozen. Zij maken
onderdeel uit van de reclamecampagne van het
bedrijf en met de beeltenissen wordt een bepaald
imago gecreëerd voor het bedrijf.
We zien daarom voldoende kans op succes in hoger
beroep.
Mr. Edwin Borghols
nieuwsbrief maart 2011
15

nieuwsbrief maart 2011
16
rbeidsmigranten
arbeidsmigranten
20 april a.s. themamiddag
Van den Bosch & partners organiseert samen met Legitiem een
themabijeenkomst rondom arbeidsmigranten, GBA en toeristenbelasting.
De bijeenkomst vindt plaats op 20 april aanstaande in Vergadercentrum
La Gare op het NS-station van Den Bosch. De bijeenkomst start om 13.30
uur en is bedoeld voor bestuurders, hoofden en beleidsmedewerkers
financiën en/of belastingen.
CARTOON
arbeidsmigranten en
toeristenbelasting
Het aantal arbeidsmigranten uit Midden – en Oost-Europese
landen neemt nog steeds toe. Met de komst van de
arbeidsmigranten neemt ook het aantal inwoners van een
gemeente toe. Wanneer deze arbeidsmigranten staan
ingeschreven in de GBA, stijgt de algemene uitkering van
het Rijk. In de praktijk blijkt dat een deel van deze
arbeidsmigranten niet staat ingeschreven in de GBA en dat
de verblijfplaats bij de gemeente niet bekend is. In dat geval
wordt geen uitkering ontvangen van het Rijk terwijl deze
“inwoners” wel gebruik maken van de voorzieningen binnen
de gemeente.
Het is mogelijk om ter zake van het verblijf van deze
arbeidsmigranten toeristenbelasting te heffen. Daarmee
wordt bereikt dat deze “tijdelijke inwoners” een financiële
bijdrage leveren aan de gemeentelijke voorzieningen.
Van den Bosch & partners organiseert samen met Legitiem
een themabijeenkomst rondom arbeidsmigranten, GBA en
toeristenbelasting.
De bijeenkomst vindt plaats op 20 april aanstaande in
Vergadercentrum La Gare op het NS-station van Den Bosch.
De bijeenkomst start om 13.30 uur en is bedoeld voor
bestuurders, hoofden en beleidsmedewerkers financiën en/
of belastingen.
Inleidingen worden onder andere verzorgd door ervaren
betrokkenen: de wethouder financiën uit een gemeente met
veel land-, en tuinbouwbedrijven, een medewerker fiscaal
juridische zaken uit een gemeente met een groot potentieel
aan arbeidsmigranten en een beleidsmedewerker
burgerzaken.
De volgende onderwerpen komen aan bod:
– Bestuurlijke afweging om problematiek huisvesten
arbeidsmigranten in kaart te brengen
– Algemene uitkering uit gemeentefonds en inschrijving
in GBA
– Optimalisatie toeristenbelasting voor heffing van
arbeidsmigranten
– Communicatie met verblijfsbieders en detacheringbureaus
– Aanpak in beeld brengen verblijfslocaties
De bijdrage aan de kosten van de themamiddag bedragen
€ 75,- per persoon.
Aanmelden voor de bijeenkomst kan via email:
info@vandenbosch-partners.nl .
Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot het
secretariaat van Van den Bosch & partners: 0184-490149.