Agrificatie en de biobased economy - Welkom bij Groene Grondstoffen

6. Conclusies
Terugkijkend naar 25 jaar beleid voor innovaties voor non-food toepassingen van groene
grondstoffen, is één van de aspecten die opvalt de grote discrepantie tussen de lange tijd die
nodig is om nieuwe innovaties te ontwikkelen en de vergankelijkheid van verwachtingen.
Hoewel het agrificatiebeleid eind jaren ’90 werd afgedaan als één grote mislukking, blijkt het
uiteindelijk toch een aanjager geweest te zijn voor ontwikkelingen die zich vanaf de
millenniumwisseling versterkt hebben voortgezet. Zonder het (internationale) agrificatiebeleid
was een aantal van de huidige nieuwe biobased producten zeker niet ontwikkeld.
Verwachtingen zijn noodzakelijk om innovatieve ontwikkelingen in een bepaalde richting te
starten, maar aangezien technologische ontwikkeling lang duurt, is het bijna onvermijdelijke
dat na enige tijd mensen teleurgesteld raken. Dit is een feit dat zowel door onderzoekers als
door beleidsmakers en bedrijven moet worden onderkend. Beter begrip van en grip op dit
mechanisme kan helpen om een meer constant innovatiebeleid op te zetten. Dit kan helpen
om innovatieprocessen over een langere periode beter te focussen en daarmee te versnellen.
Aan de andere kant bestaat er ook een zekere koppigheid binnen het R&D veld. Zolang de
verwachtingen van de onderzoekers en ontwikkelaars overeind blijven, zullen zij proberen om
fondsen te vinden voor het uitvoeren van het onderzoek. Dit is zichtbaar in de tweede periode
waar de ontwikkelingen “ondergronds” gingen. Hoewel veel minder zichtbaar voor
beleidsmakers en maatschappij werden de meest veelbelovende ontwikkelingen voortgezet
binnen smallere netwerken van onderzoekers en bedrijven.
Een ander feit dat naar voren komt door vergelijking van de tweede en derde periode met
de eerste periode is dat de focus van het beleid en de manier waarop de ontwikkelingen
worden gesubsidieerd, mede de samenwerkingsvorm binnen de projecten bepaalt. Vanaf de
tweede periode werd publiek-private samenwerking gestimuleerd door programma’s als de
PBTS, en ook de Europese kaderprogramma’s. Zoals uit dit boekje blijkt is nauwe
samenwerking tussen onderzoekers en marktpartijen essentieel voor de ontwikkeling van
marktwaardige producten.
Een andere conclusie is dat hoewel de drijfveren voor het beleid voor non-food toepassing
van groene grondstoffen sterk veranderd zijn de afgelopen vijfentwintig jaar, de overheid tot
nu toe vooral heeft ingezet op het stimuleren van de R&D op dit gebied. R&D is een
belangrijke factor is voor innovatie, maar het is geenszins de enige voorwaarde voor het op de
markt komen van nieuwe innovatieve producten. Andere beleidsmaatregelen die
marktintroductie van groene grondstoffen kunnen stimuleren kunnen echter een veel directere
41