Het einde van de korenmolens op de bolwerken - theobakker.net

PALM
De eerste molen, voor welke brand het definitieve einde betekende,
was de Palm op het bolwerk Haarlem. Het kwam
door blikseminslag op 27 februari 1831. De vroegere eigenaren
Otto Wolken en Willem Schukkink wendden zich op
25 augustus en 26 oktober 1840 tot Burgemeester en Wethouders
met het verzoek op de plaats waar de Palm gestaan
had een nieuwe molen te mogen bouwen.
Ter verklaring van het feit, dat zij niet eerder wederopbouwplannen
voor hun molen gemaakt hadden, voerden zij aan,
dat zij door de onlusten met België voor hun vaderland de
Bolwerk Haarlem met de Palm, tek. A. Andriessen, 1778 Afb. G.A.A.
3
wapens hadden moeten opvatten. Edeldenkende mensenvrienden
wilden hen nu helpen en vooral voor Schukkink,
die sedert de brand zonder middelen van bestaan was, hing
hier veel van af. De te bouwen molen zou in constructie gelijk
worden aan de Gooyer op het Funen. Nadat Burgemeester en
Wethouders advies hadden ingewonnen van de commissaris
over Stads Publieke Werken en de commissaris over de stedelijke
accijnzen en belastingen wezen zij het verzoek van
Wolken en Schukkink van de hand. De doorslag had hierbij
de mening gegeven van laatstgenoemde commissaris, J.
E. van Someren Brand, dat het terrein volstrekt ongeschikt
was te beschouwen voor het noodwendig te houden toezicht
voor de accijns op het gemaal. Vroegere ondervinding had
geleerd, dat er geen gunstiger punt was voor sluikerijen 1 ,
waaraan Wolken zich dan ook had schuldig gemaakt door
het verdonkeren van reeds aangehaalde granen en het maken
van veranderingen in de accijnsbiljetten en de daarop
door de ambtenaren aangetekende peilingen. Op 16 november
1840 wendden Wolken en Schukkink zich ten derden
male tot Burgemeester en Wethouders, nu met het verzoek,
dat hun een plaats zou worden aangewezen, voor welke zij
dan aan de koning goedkeuring zouden kunnen vragen om
er een molen te plaatsen. Zij kregen op 3 december ten antwoord,
dat een dergelijke aanwijzing niet tot de taak van
1 Gegevens daaromtrent in het brievenboek van de commissaris over de stedelijke accijnzen
en belastingen van 5 april 1826 tot 8 mei 1827, blz. 73, 82, 94, 160 en 212. Ter beteugeling
van de kwade praktijken van de bemalers van de Palm was er zelfs een huisje bij de molen
gebouwd, waarin een ambtenaar gedurende de dag toezicht hield. Dit huisje is te vergelijken
met de bij Groninger korenmolens nog wel voorkomende ‘sarries’ (= cherchers) hutten. Deze
waren echter groter en dienden als woning voor de chercher, zie A. Bicker Caarten, De molen
in ons volksleven, Leiden 1958, blz. 22-24.