Download uitgave als PDF - Zuiderlucht

Maastricht – Schuilen in Maastricht.
Elke derde zondag in de maand. Museum
Schuilen in Maastricht, Minister
Goeman Borgesiusplantsoen.
www.schuileninmaastricht.nl
> Maastricht – Leven langs de Maas,
verhalen over de rivier en haar oeverbewoners
door de eeuwen heen. Van 16/10
t/m 15/5/11. Centre Céramique. www.
centreceramique.nl
> Maastricht – StARTfactory. Meeting
voor startende kunstenaars en creatieve
ondernemers. Met speedadvies,
portfoliogesprekken, Doe-het-niet-zelf
gesprekken, workshops, lezingen, infomarkt,
kennisuitwisseling, netwerken en
presentaties. Op 17/11. Cultuurhuis AINSI
aan de Lage Kanaaldijk.
www.cultuur-ondernemen.nl
> Maastricht - Lezing met de titel
Moeilijke jaren tussen de twee wereld-
Uitgelicht
• Alphons Winters Prijs 2010. Werken
van 71 kunstenaars uit beide Limburgen.
Van 19/11 t/m 31/12 bij het Gouvernement
aan de Maas in Maastricht.
• Alter Nature: we can. Vier
tentoonstellingen en symposium en meer.
Van 21/11 t/m 13/03 in Z33 in Hasselt.
www.z33.be
• Andre Wiehager en Maurice
Thomassen. Van 20/11 t/m 9/01 bij Galerie
New Untitled in Venlo.
www.galerienewuntitled.nl
• BACA Laureate 2010: Francis Alÿs. Van
7/11 t/m 27/03 in het Bonnefantenmuseum
in Maastricht. www.bonnefanten.nl
• Coquelicot. Haïdée Henry (FR). T/m
5/12 in Odapark in Venray. www.odapark.nl
• Etienne Fouchet. T/m 12/12 bij BIS 71 in
Geleen. www.bis71.nl
• Wende. Op 11/11 om 20.00 uur in
Theater Heerlen.
www.parkstadlimburgtheaters.nl
Uitgelicht is een extra service aan de adverteerders in Zuiderlucht.
Meer info via info@zuiderlucht.eu of 043 3500591.
oorlogen. Door Geert Verbeet.
Op 1/11. Stayokay.
www.lgog.nl
> Meerssen – Verhaalcafé, elke eerste
donderdagmiddag van de maand vanaf
13.30 uur. Café L ´Ambiance.
> Mönchengladbach – Gregor Schneider
Garage 2009. T/m 1/12. Museum Abteiberg.
www.museumabteiberg.de
> Neuss - Grenzenlose Gaumenfreude –
De Romeinse keuken in een Germaanse
provincie. Van 10/10 t/m 9/1/11. Der verwandelte
Raum,
Konzeptuelle Farbmalerei. Van 7/11 t/m
23/1/11. Clemens-Sels-Museum Neuss.
www.clemens-sels-museum.de
> Venlo – Bikke! Een totaalkunstwerk van
Ben Tan. Van 19/9 t/m 14/11. Museum van
Bommel van Dam.
www.vanbommelvandam.nl
• Gotcha! Cinema. Op 14/11 om 13.30 in
Weert. www.hklimburg.nl/audiovisueel
• Het oneindig verhaal. Op 14/11 in
Theater de Maaspoort in Venlo, op 21/11
in het Munttheater in Weert. Kijk voor de
volledige speellijst op
www.hetoneindigverhaal.nl
• Kunstverkennen in de Euregio. Excursie
John Cage. Op 6/11, verzamelen om 10.45 uur
bij Schunck. Inschrijven bij Kumulus:
043-3505669. www.kumulus.nl
• Nicolaas Dings/ Anneke Wilbrink. Van
30/10 t/m 21/11 bij Huub Hannen Galerie in
Maastricht. www.huubhannen.nl
• Startfactory. Ondernemersdag voor
kunstenaars en creatieven. Op 17/11 in AINSI
in Maastricht. www.cultuur-ondernemen.nl
• The anarchy of silence. John Cage. T/m
28/11 in Schunck in Heerlen. www.schunck.nl
• Theaterontmoeting 2010. Op 12, 13 en
14/11 bij het Laaglandtheater in Sittard.
www.hetlaagland.nl
Oud en nieuw in Vroenhoven
31 www.zuiderlucht.eu november 2010
Parkeren is geen probleem in Kanne, het literair festival zal geen
volksstammen op de been brengen. In een partytent krijg ik een oranje
polsbandje dat me toegang verschaft tot de voordrachten en lezingen. Op
het plein aan de overkant wachten met zeil afgedekte kermisattracties op
onthulling. De muze krijgt nog concurrentie vandaag.
“De nieuwe brug bij Vroenhoven, je bent ervoor of je bent ertegen”, geeft
kunstenaar Jozef Legrand aan het begin van zijn lezing alvast een schot voor
de boeg. Hij is mede-ontwerper van de nieuwe brug over het Albertkanaal,
aan de rijksweg Maastricht-Tongeren. Twee jaar geleden kreeg Kanne, een
boogscheut verderop, al een nieuwe brug. Het kanaal moet worden verbreed, nu
is Vroenhoven aan de beurt.
Niet zonder verzet, want de oude brug was historisch. Hier begon voor België
de Tweede Wereldoorlog, hier staken de Duitsers op 10 mei 1940 de grens over,
eerst met vliegtuigen, toen met rollend materieel. Over de ongedeerde brug bij
Vroenhoven – het Albertkanaal ligt hier pal op de grens. Het is nog steeds een
mysterie waarom het Belgisch leger er niet in slaagde de karakteristieke brug
met haar betonnen boog, pijlers en dito hekwerk te laten ploffen.
Op 9 januari 2009 lukte het wél. Het betonnen monument moest plaats maken
voor een stalen brug, waarvan de bouw volgend jaar zomer zal zijn afgerond.
De nieuwe brug moet volgens Legrand, een in Berlijn wonende Vlaamse
kunstenaar, de verhalen van de oude brug in leven houden. “Als de laatste
ooggetuigen uit 1940 dood zijn, wordt deze plek nog belangrijker.” Vandaar dat
zijn ontwerp niet alleen een verbinding is tussen twee oevers, maar ook een
“verhaallijn door het landschap en zijn geschiedenis.” Om dat te schragen komt
in de kanaalwand onder het bruggenhoofd aan Belgische kant een museum,
een café-restaurant, een amfitheater en een klimmuur. Bekroond met een oude
betonnen bunker, symbool van de oude Belgische verdedigingslinie. Door dit
nieuwe complex, zo voorspelt Legrand, wordt Vroenhoven voor de Tweede
Wereldoorlog hetzelfde als Ieper voor de Eerste.
Aan de Belgische oever wordt de brug aan twee zijden geflankeerd door
twee naar binnen hellende constructies. “Een stevig bruggenhoofd”, zegt
de ontwerper. Aan Maastrichtse kant wordt de constructie steeds ijler,
uitmondend in niet veel meer dan een stalen plaat, “een uitgestoken hand naar
de buren.” Los van alle symboliek is hier sprake van een staaltje 21 e eeuwse
ingenieurskunst: de 150 meter lange stalen overspanning weegt net zo veel als
de betonnen bunker van negen bij negen meter die ernaast staat.
Voor veel omwonenden weegt het verlies van de archetypische brug uit 1935
niet op tegen de met symboliek behangen opvolger. “Ik vind deze brug geen
kunst”, zegt een van de aanwezigen tijdens Legrands lezing in Kanne, “want ze is
niet mooi.”
Mijn vraag of het museum bij de brug ook aandacht besteedt aan het literaire
ooggetuigenverslag van Louis-Paul Boon van de Duitse inval, te lezen in Mijn
kleine oorlog, lijkt Legrand te verrassen. De kunstenaar die zo’n punt maakt van
de genius loci van brug en omgeving verschuilt zich achter de ‘bouwheer’ van het
project die meer ervaring zou hebben met sluizen, bruggen en jaagpaden dan
met musea.
Zoveel is zeker: de oude brug was een monument vanwege de geschiedenis
die ze met zich meedroeg. De nieuwe moet er nog een worden. Maar een
historische plek komt niet alleen tot leven door een constructie en een
betonnen complex. Die nestelt zich in de hoofden van de mensen door de
verhalen van ooggetuigen. Zeker als ze komen van mensen als Louis-Paul Boon,
die ze ook nog voor ons opschreef.
WIDO SMEETS
enkeltje utopia
De nieuwe brug bij Vroenhoven. foto Zuiderlucht