Dyademagazine november

Dyademagazine | nummer 11 | november 2004
Arbodienst is geen verplichte winkelnering meer
Het Europese hof heeft Nederland veroordeeld. De strekking is dat scholen aan de Arbowet moeten voldoen, maar dat
hen geen externe arbodienst kan worden opgelegd. De arbodienst kan dus de deur uit. Niet op stel en sprong, want
wetgeving duurt altijd even. Zoals het er op dit moment uit ziet gaat de gewijzigde wet in op 1 juli 2005.
Uitspraak bedreigt voortbestaan externe arbodiensten Tik
‘arbo’ bij Google in en je krijgt 293.000 verwijzingen. Tegen de tijd dat
u die allemaal heeft gelezen, heeft u helemaal geen arbodienst meer
nodig. Er is al die jaren dus veel geld te verdienen geweest door de
arbodiensten. De uitspraak van het Europese Hof is zondermeer een
grote bedreiging voor de huidige verplichte winkelnering bij de arbodiensten
in Nederland. Volgens de Europese rechtbank heeft Nederland
de Europese regels niet helemaal goed gelezen, want het is juist de
bedoeling dat werkgevers de arbozorg intern organiseren. Pas als dat
echt niet lukt, mogen ze een externe partij inschakelen. De verplichte
inschakeling van een arbodienst zoals die in Nederland bestaat, strookt
dus niet met de Europese regelgeving.
Onderzoek van de FNV wees bovendien uit dat werknemers meer tevreden
zijn over het beleid van de eigen (interne) arbodienst, omdat deze
veel onafhankelijker is. De externe arbodienst moet geld verdienen en
zal op basis daarvan actie ondernemen. Een externe arbodienst moet
immers ieder jaar het contract zien te behouden bij haar klanten.
Wat verandert er in de wet? Op dit moment zijn alle scholen/
schoolbesturen verplicht een contract af te sluiten met een arbodienst
voor onder andere de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E), de
begeleiding van zieke werknemers en een arbeidsomstandighedenspreekuur.
Na de wetswijziging zijn scholen nog steeds verplicht om zich deskundig
te laten ondersteunen bij preventie- en verzuimaanpak, maar dan
zijn er alternatieven voor het contract met een arbodienst. Er zijn meer
mogelijkheden voor maatwerk, bijvoorbeeld door het aanwijzen van
een interne arbodeskundige.
Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, kunt u als werkgever nog
steeds kiezen voor een contract met een externe arbodienst. Maar u
kunt ook kiezen voor het inhuren van externe arbodeskundigen voor
bepaalde taken en daarnaast een van uw eigen medewerkers aanwijzen
als arbodeskundige, of een interne arbodienst instellen. U heeft daarmee
de mogelijkheid om de arbodienstverlening voor uw scholen op
maat te maken en dat kan u tijd en geld schelen.
Wat gaat er veranderen? Wij hebben voor u de belangrijkste wijzigingen
op een rij gezet:
> Werkgevers dienen in eerste instantie zelf voor voldoende deskundigheid
te zorgen ter bescherming en preventie van beroepsrisico’s.
> Met instemming van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging
kan het contract met de arbodienst worden opgezegd
indien gekozen wordt voor een interne oplossing of voor het inschakelen
van een andere partij (de zogenoemde ‘maatwerkregeling’).
> Indien er geen overeenstemming is op ondernemingsniveau over de
14
door René van Eijk
organisatie van het arbo- en verzuimbeleid, blijft
de verplichting bestaan tot inschakeling van een
gecertificeerde arbodienst (de zogenoemde
‘standaardregeling’).
> In beginsel krijgt de werkgever de verplichting een
werknemer aan te wijzen voor deskundige bijstand
bij alle preventietaken en coördinatie van het
arbobeleid.
> Door te kiezen voor een maatwerkregeling (‘opting
out’) kan worden volstaan met de inschakeling
van tenminste één van de vier kerndeskundigen
(bedrijfsarts, arbeidshygiënist, veiligheidskundige,
arbeids- en organisatiedeskundige).
> Deze kerndeskundige van het hoogste niveau kan
ook worden ingezet voor het toetsen van de risicoinventarisatie
en -evaluatie (RI&E) en kan tevens
beoordelen of inschakeling van andere kerndeskundigen
vereist is.
> Nationaal beleid inzake ziekteverzuim maakt tenminste
de beschikbaarheid van een bedrijfsarts
noodzakelijk; dit is ook een uitgangspunt voor
publieke (poortwachter) en private verzekeraars.
> Zowel in de standaard- als in de maatwerkregeling
blijft het mogelijk voor zowel werkgever als werknemer,
om op elk moment een bedrijfsarts te
raadplegen (bijvoorbeeld in het kader van een
arbeidsgezondheidskundig spreekuur).
> Medische beoordelingen in het kader van de Wet
verbetering poortwachter bij dreigend langdurig
verzuim blijven het domein van de bedrijfsarts.
> Groot verschil is dat de bedrijfsarts op grond van
de maatwerkregeling ook in een ander verband
dan de gecertificeerde arbodienst kan worden
ingeschakeld.
> Dit betekent niet dat bij elk verzuimgeval verplicht
een bedrijfsarts moet worden ingeschakeld. De
maatwerkregeling maakt het mogelijk alleen die
deskundigen in te zetten die daadwerkelijk toegevoegde
waarde hebben voor het oplossen van het
specifieke verzuimprobleem.
> Indien een onderneming een beroep doet op
gecertificeerde arbodienstverlening (de werkgever
kiest voor de standaardregeling) is dit in beginsel
als een interne arbodienst en alleen bij onvoldoende
mogelijkheden van de interne arbodienst,
als externe arbodienst. De toetsingscriteria voor
de mogelijkheden in een bedrijf zullen nog nader