MONUMENTEN EN WATER Diest 2005 - WTA

Ook de snelle droging tengevolge van wind kan in buitenschrijnwerk zorgen voor
zogenaamde windbarsten: de buitenlaag van het schrijnwerk droogt zeer snel, zonder dat
het inwendige van het hout meevolgt. Ook hier ontstaan scheuren.
Voorgaande fenomenen komen typisch voor bij nieuwgeplaatste elementen. Reeds
bestaande houten elementen kunnen evenwel ook scheurvorming vertonen. Dit is dan
typisch gekoppeld aan een tijdelijke verhoging van de vochtigheid in het gebouw (ondermeer
door lekkende daken, problemen met waterafvoer, afgesloten onverluchte ruimtes, maar
evenzeer door renovaties, herbepleistering, …). Indien het gaat om houten elementen die
opgebouwd zijn uit kleinere elementen (bijvoorbeeld planken op een dragende structuur,
deuren, lambrizeringen), kunnen de oppervlakkige elementen zwellen. Hun beweging wordt
evenwel verhinderd door de drogere achterliggende structuur, waardoor de oppervlakkige
elementen samengedrukt worden en eventueel plastisch vervormen. Bij droging krimpen ze
evenwel terug, en zorgt de plastische vervorming ervoor dat de planken smaller zijn
geworden, wat resulteert in een scheurvorming.
3.2.2. Vervormingen
Bij het kromtrekken van houten elementen speelt het verschil in radiale en tangentiële
vervorming een belangrijke rol, zoals geïllustreerd wordt op de volgende figuur.
Fig. 9: Kromtrekken
Maar kromtrekken van houten elementen kan evenzeer te maken hebben met verhinderde
vervorming van hout. Het opwelven van pas geplaatste parketvloeren op een niet voldoend
uitgedroogde draagvloer is hier een voorbeeld van.
Een overzicht van de mogelijke vervormingen van hout (scheuren en vervormen), in functie
van de zaagwijze, wordt gegeven in volgende figuur. Deze vervormingswijzen hebben enkel
betrekking op verschillen in krimp en zwelling in radiale of tangentiële richting (en houden
dus geen rekening met verhinderde vervorming, die de schade kan verergeren (maar soms
ook kan verminderen…).
- 13 -