TOENDRAGROEN GROENLAND - KNAW Onderwijsprijs

More documents

Recommendations

Info

Maar waarom was die vlakte een probleem? Vlakke grond heeft in Arctische zones de eigenschap dat veengronden ontstaan. Hierbij doet de klimatologie zijn intrede: op Groenland heerst een polair klimaat, een ET-klimaat, met de belangrijke eigenschap dat zomers intens zijn maar kort. In juli kan het 25°C worden (gemiddeld onder de 10°C) maar in september al -10°C. De winters zijn extreem koud en lang. Als ’s zomers de keiharde bodem ontdooit, kunnen planten groeien. Dood organisch materiaal kan in korte tijd echter niet goed rotten en hoopt op. Als het ’s winters vastvriest aan de permafrost en de volgende zomer ontdooit, wordt er nieuw materiaal opgehoopt. Mettertijd ontstaat er een veenlaag, die ’s winters vastvriest, maar in de zomer een drassige, onbegaanbare grondlaag vormt, een moeras. Die veenachtige bodem, die naar gelang het seizoen ofwel uit drassig moeras ofwel keihard bevroren ijs bestaat, heet een toendrabodem en vormt een grote barrière voor het binnenland, daar zo’n bodem alleen in bevroren toestand, ’s winters dus, hard genoeg is om begaanbaar te zijn. Maar een groot gedeelte van het jaar, juist ’s winters, ligt overal een dik pak sneeuw, waaien er in het binnenland sterke sneeuwjachten en föhnwinden als piteraqs, die i.p.v. verwarmde juist sterk afgekoelde lucht aanvoeren waardoor de temperaturen tot ver beneden het vriespunt dalen en de gevoelstemperatuur naar een nog veel lager pitje zakt. Dat de Inuït vroeger hun nederzettingen aan de kust opzetten, waar een milder klimaat heerst met minder extreme winters, was een logische keuze. Alle bovenstaande fysische factoren zijn nooit overal allemaal aanwezig. De fjorden liggen vooral aan de westkust, terwijl in het noorden en oosten het binnenland niet eens bestaat: het Inlandijs mondt er rechtstreeks uit in zee. Qua reliëf is de westkust veel lager dan de oostkust (middel- en hooggebergte, resp.). In het uiterste noordoosten van Groenland komen juist enkele kleine vlaktes voor, bij Upernavik is geen sprake van fjorden, maar van een scherenkust*. In Zuid-Groenland is er weinig permafrost en is de toendrabodem minder problematisch. Kortom: elke regio heeft zo haar eigen fysisch-geografische problemen met eigen geofactoren klimaat, bodem en reliëf. Het moge duidelijk zijn dat er vele fysisch geografische factoren zijn die problemen veroorzaken bij de exploitatie van bodemschatten van Groenland, maar ook bij onderling contact tussen nederzettingen op zich. Veel reliëf, drassige toendrabrodems, wateren en ijskappen maken het land onbegaanbaar en onbereikbaar. Qua weer is het binnenland ook niet aantrekkelijk. Nederzettingen bevinden zich niet zonder reden in de directe omgeving van open zee. Groenland is een groot land en daarom kan het landschap per regio sterk verschillen. ANTWOORD OP DE DEELVRAAG: Wat zijn de fysische problemen bij de exploitatie van de bodemschatten van Groenland? De fysische problemen die bij de exploitatie van de bodemschatten van Groenland komen kijken, zijn de geofactoren klimaat, bodemgesteldheid (toendra), ligging van Groenland in de wereld, grootte van het land en reliëf. *= een scherenkust is een landschapsvorm aan de kust die bestaat uit ontelbare, veelal schrale en piepkleine eilanden en schiereilanden die relatief vlak zijn. Enkele voorbeelden: de Zweedse kustlijn nabij Gotenburg en de Finse Ålands. - 20 -
HF 4 • INFRASTRUCTURELE PROBLEMEN Een gevolg van de geografische problemen van Groenland is het gebrek aan infrastructuur. Maar in hoeverre is dat een probleem; wat is er wel en niet en wat is er wel of niet mogelijk? In één zin: • Wat zijn de infrastructurele problemen bij de exploitatie van de bodemschatten van Groenland? Allereerst: wat is infrastructuur? Infrastructuur is alles wat nodig is om verkeer plaats te laten vinden. Dat kan wegverkeer zijn, maar ook bijvoorbeeld communicatieverkeer of energietransport. Denk dus aan wegen, havens, elektriciteitsleidingen, telegraafdraden, spoorseinen, satellieten en riolering. In deze paragraaf onderscheid ik twee vormen van infrastructuur: infrastructuur om vervoer plaats te laten vinden en infrastructuur om de winning zelf mogelijk te maken. Speciale invulling van de betekenis van bepaalde termen: Stad naar Groenlandse begrippen; inwoneraantallen lopen tussen de 500 en 5.500, met als uitschieter Nuuk, met ca. 15.000 inwoners. Zeehaven de havens langs de Groenlandse kust die ook internationaal georiënteerd zijn (Qaqortoq, Nuuk, Sisimiut, Ilulissat). Vanuit het buitenland doen schepen eerst deze havens aan en varen eventueel door naar kleinere havens. Figuur 11, 12, 13: Een vuurtoren, brandweerkazerne en vliegveld: allemaal infrastructuur. Bronnen: eigen werk. §4.1 • Infrastructurele problemen I: infrastructuur t.b.v. transport Infrastructuur ten behoeve van transport kan men in drie categorieën opdelen: te land, ter zee en in de lucht. Daar de Groenlandse westkust verreweg de belangrijkste regio is en de oostkust zeer onherbergzaam, gaat het onderstaande verhaal voor Oost-Groenland ook op door ‘het te vermenigvuldigen met een factor 3’. Over land Infrastructuur verbetert over het algemeen naar mate gebieden dichter bevolkt zijn. Vergelijk bijvoorbeeld de Randstad, waar infrastructureel eigenlijk alles is, en Schotland, waar alleen het nodige aan wegen is en een enkele spoorweg. Groenland is met zijn ca. 57.000 inwoners in een gebied - 21 - Een kaart met alle infrastructuur van Groenland is zou natuurlijk niet mogen ontbreken, ware het niet dat de infrastructuur díe er is met gemak op de basiskaart weergegeven kan worden. In het reisverslag staat wel een kaartje met alle vliegroutes naar Groenland anno 2010 (p 36).
Page 1 and 2: TOENDRAGROEN GROENLAND Een rooskleu
Page 3 and 4: INHOUDSOPGAVE Inleiding Basiskaart
Page 5 and 6: Profielwerkstuk Gedurende die vele
Page 7 and 8: oliewinning niet plaats op land, ma
Page 9 and 10: - 9 - Figuur 4. Dit is een kaart va
Page 11 and 12: HF 1 • ALGEMENE GEOGRAFIE VAN GRO
Page 13 and 14: continentale kortst overgaat in de
Page 15 and 16: voornamelijk dicht aan open zee, me
Page 17 and 18: ¹ Flugten fra Grønland er mindske
Page 19: HF 3 • FYSISCHE PROBLEMEN Fjord,
Page 23 and 24: Ten slotte is de geografische liggi
Page 25 and 26: vliegverkeer tegen, hetgeen vele ex
Page 27 and 28: ANTWOORD OP DE DEELVRAAG: Wat zijn
Page 29 and 30: §5.1 • Ontwikkelingen in het ver
Page 31 and 32: De superioriteit van de Denen en de
Page 33 and 34: onder tieners behoort tot de hoogst
Page 35 and 36: §5.3 • Groenland en het buitenla
Page 37 and 38: Amerikanen enkele militaire bases a
Page 39 and 40: Jong en oud rookt en drinkt en vers
Page 41 and 42: §6.1 • REE’s en uranium In de
Page 43 and 44: Figuur 29. Een plattegrond van Mani
Page 45 and 46: 920-980°C vereist is. Om die immen
Page 47 and 48: ² Aluminium smelter plant in Manii
Page 49 and 50: §6.5 • Øl eller oil? - 49 - hoo
Page 51 and 52: Groenlandse olievoorraden Groenland
Page 53 and 54: een barrière: op grote schaal ijsb
Page 55 and 56: Volgens Nunalerineq is een ander pr
Page 57 and 58: ALGEHELE SAMENVATTING In deze laats
Page 59 and 60: TOELICHTING OP DE WERKWIJZE Zoals h
Page 61 and 62: Hudson Recources toont speciaal int
Page 63 and 64: Neerslagvariabiliteit De verdeling
Page 65 and 66: •Grønlandsk Statistik (2009). Gr
Page 67 and 68: APPENDIX I • THEMAHOOFDSTUK TRANS
Page 69 and 70: (China) en afnemer (V.S. en Europa)
Page 71 and 72:
Bouw De plannen liggen nog op de te
Page 73 and 74:
APPENDIX II • MIJN REISVERSLAG -
show all

TOENDRAGROEN GROENLAND - KNAW Onderwijsprijs

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?