Preventieprogramma van gewelddadige radicalisering.pdf

DE VICE-EERSTE MINISTER, MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN
EN GELIJKE KANSEN
5/26
Een louter repressieve aanpak en een exclusieve focus op radicale groeperingen/individuen zelf zou niet
volstaan om bovenvermelde complexe en maatschappelijk gevoelige fenomenen efficiënt te voorkomen. Een
dergelijk beleid zou zich inderdaad te eenzijdig richten op het bestrijden van de gevolgen van deze fenomenen
eerder dan op de oorzaken. Een preventieve aanpak, zoals in deze nota naar voor wordt geschoven, die zowel
afgestemd als aanvullend is op de repressieve aanpak en inspeelt op de maatschappelijke oorzaken van
gewelddadige radicalisering en polarisering vormt hier een noodzakelijke aanvulling op. Het spreekt voor zich
dat heel wat actoren, zoals ook politie-‐ en inlichtingendiensten, een belangrijke opdracht hebben in het
preventieve aspect.
B. Polarisering en gewelddadige radicalisering in ons land
Er bestaan vormen van radicalisering, die zowel gestoeld kunnen zijn op zienswijzen of overtuigingen van
dierenrechten,
ecologie, enz.).
Met betrekking tot ons land blijkt uit informatie van de politie-‐ en inlichtingendiensten, open bronnen en de
media dat gewelddadige uitingen van radicalisering en polarisering in ons land voornamelijk toe te schrijven
zijn aan drie vormen van radicalisering, namelijk: extreemrechts geïnspireerde gewelddadige radicalisering,
extreemlinks geïnspireerde gewelddadige radicalisering en religieus geïnspireerde gewelddadige radicalisering
in het bijzonder. Deze verschillende vormen zijn ook opgenomen in het nationaal politioneel veiligheidsbeeld
2012-‐2016
Hieronder een korte beschrijving van de 3 eerste tendensen die alleen in dit plan worden bedoeld, met
bijzondere aandacht voor de religieus geïnspireerde radicalisering. Deze beschrijving blijft evenwel louter
indicatief en zal over het algemeen de grootste gemene deler van de groepen en individuen beschrijven die
daarin actief zijn.
Het radicalisme gedragen door een extreemrechtse ideologie treedt over het algemeen op wanneer een
individu zich gefrustreerd voelt in onze multiculturele samenleving. Die frustraties vinden vaak hun oorsprong
in een aantal grote maatschappelijke problemen, zoals werkloosheid, buurtproblemen (het samenleven van
verschillende groepen van verschillende oorsprong) of het verdringen van de eigen cultuur. Die tendens gaat
meestal gepaard met bepaalde vormen van xenofobie (waaronder voornamelijk islamofobie en antisemitisme),
een uitgesproken interesse voor tucht en een pro-‐militaristische houding. In België zijn rechts radicale
gewelddadige bewegingen groepen met racistische en neonazistische inslag die gekant zijn tegen de
democratie, de gelijkheid van kansen en de culturele diversiteit. Die radicalen ontmoeten elkaar het meest
tijdens concerten en bijeenkomsten die zij zelf organiseren. Hun daden hebben over het algemeen betrekking
op misdrijven tegen personen die tot de minderheden behoren.
Het radicalisme gedragen door een extreemlinkse ideologie zet zich af tegen de manier waarop onze
samenleving is georganiseerd en werkt. De anarchisten kanten zich tegen iedere vorm van gezag en geloven in
de organisatie van een samenleving op een vrijwillige en coöperatieve basis. Hun gewelddadige radicale
uitingen beogen voornamelijk symbolen van gezag en kapitalisme. Hun geweld komt meestal tot uiting tijdens
handelingen van vandalisme, brandstichtingen of graffiti. Dit geweld vindt vaak plaats tijdens grootschalige
vredesdemonstraties. De burger wordt meestal niet gezien als doelwit, wel openbare en financiële instellingen.
Het radicalisme gedragen door een religieus en in het bijzonder islamistisch discours neemt in België
verschillende vormen aan. Het is geen samenhangende beweging, maar wordt veeleer gekenmerkt door
verschillende ideologische stromingen waarvan het voornamelijk gemeenschappelijk element is die vertrekken
vanuit een radicale interpretatie van de islam. Bepaalde interpretaties van de islamitische voorschriften
rechtvaardigen het gebruik van geweld. Bij de oorzaken die aanzetten tot radicalisme op grond van
islamitische overtuigingen, blijken voornamelijk frustratie door wat men kan bestempelen als de politieke,
economische en culturele dominantie van het Westen, het onrecht dat ze zelf ervaren of door andere moslims
in binnen-‐ en buitenland. Groepen en individuen die vatbaar zijn voor polarisering en radicalisering zijn