Layout 2 - Cornelis Dopper

was geweest en vele talen sprak, waaronder
Nederlands. Hij had zelfs een werk van Jacob
van Lennep in het Duits vertaald. Von Stein
beschikte over een omvangrijke bibliotheek,
waarvan Dopper naar hartenlust gebruik kon
maken. Hij gaf richting aan Doppers onverzadigbare
leeslust en heeft zodoende grote
invloed op Doppers algemene ontwikkeling
gehad. Lang duurde Doppers studie niet. Na
anderhalf jaar was het geld op en keerde
Dopper terug naar Nederland, slechts in het
bezit van een certificaat. Z’n studietijd was te
kort geweest om een einddiploma te kunnen
behalen. Hoewel er een goede basis was gelegd,
kunnen we vaststellen, dat Dopper in feite autodidact
was. De fijne kneepjes van het muziekvak
heeft hij in de praktijk geleerd. Hij vestigde
zich als muziekonderwijzer, koorleider en dirigent
in Sappemeer. De vraag kan worden
gesteld, waarom Dopper zo nodig naar het
verre Leipzig moest. Nu, ten eerste was er in
die tijd in Nederland niet zo erg veel keus.
Bovendien hadden veel Nederlandse musici in
Leipzig gestudeerd, waaronder de bekende
Groninger muziekpedagoog Johannes Worp.
Van hem had ook Doppers muziekonderwijzer
en voogd Kolkman les had gehad. Vanzelfsprekend
was Worp om advies gevraagd. Maar
er was nóg een belangrijke reden.
Een schandaal
In die tijd deden geruchten de ronde dat
Dopper een ‘onecht’ kind had. Zo vertelden de
buurmeisjes van de familie Dopper, Klasina en
Fennechiena Boswijk, die – getuige een
poëziealbum - goed bevriend waren met
Doppers zusters Gezina en Grietje, dat er
sprake was geweest van ‘een schandaal’. Op de
bruiloft van Fennechiena Boswijk en Henderikus
Beuling in 1902 – waar G.W. Spitzen,
alias Geert Teis, ceremoniemeester was –
bevond zich onder de gasten ook Cornelis
Dopper. Bij die gelegenheid fluisterden boze
tongen dat Kees destijds ‘met schande overladen’
uit Stadskanaal was weggegaan. In het
logement werkte als dienstbode Elizabetha, een
achternicht van Cornelis. Deze Elizabetha had
twee ‘onwettige’ kinderen, een dochter Jacobje
en een zoon Hendrik, geboren op 20 maart 1889
te Farmsum. Een week of zes voor de geboorte
van Hendrik was Elizabetha onverwacht naar
Farmsum vertrokken, waar ze tot eind april
bleef. Het verhaal gaat, dat de geboorte van
Hendrik ‘in het geheim’ plaatsvond. Na de geboorte
van Hendrik keerde ze zonder baby
terug naar Stadskanaal. Ze had nooit meer iets
met dit kind te maken willen hebben.
Nabestaanden van Hendrik vertellen, dat hij
door pleegouders is opgevoed en nooit in Stads-
Dopper omstreeks 1900
kanaal is geweest. Hij woonde tot zijn dood in
Rotterdam. Van een ‘suikeroom’, waarvan de
naam niet mocht worden genoemd, ontving hij
regelmatig geldbedragen en zo nu en dan kwamen
er ansichtkaarten uit het buitenland, die
vernietigd zijn. Verondersteld wordt nu, dat
Hendrik een zoon van Cornelis Dopper is en
dat laatstgenoemde de onbekende ‘suikeroom’
was. Het kind zou verwekt moeten zijn omstreeks
juli 1888. Begin oktober 1888 vertrok de
achttienjarige Dopper naar het conservatorium
in Leipzig, waar hij zich ook bevond ten tijde
van de geboorte van Hendrik in maart 1889.
Een jaar later, toen de ergste roddels voorbij
waren, keerde hij terug naar Nederland, waar
hij zich vestigde in Hoogezand-Sappemeer.
Niet in Stadskanaal! Toeval? Nee, het verklaart
veel van de raadselachtige uitspraken in de
brieven aan zijn vriendin Sophie Zimmermann:
‘Veel ellende heb ik helaas aan mezelf te wijten
(…) Met een zekere schrik denk ik steeds aan
een zeker tijdstip in mijn leven (…) Toen had ik
het gevoel dat ik een onnut mens was, die
overal verdriet bracht (…) De jongeman deed
domme dingen…’
Moeilijke tijden
In materieel opzicht verliepen Doppers
Groninger jaren uiterst moeizaam. Als
muziekonderwijzer verdiende hij nauwelijks
voldoende om in zijn eerste levensbehoeften te
voorzien. Hij was, zoals de moeder van zijn
vriendin Sophie hem kwalificeerde, een ‘armoedzaaier’,
grotendeels afhankelijk van de
hulp van vrienden. Hij gaf wat muzieklessen,
trad hier en daar op en speelde zo nu en dan
mee met het Groninger Harmonieorkest, de
vroegste voorganger van het tegenwoordige