Klik hier om de digitale versie (PDF) van dit boek te ... - Coos Huijsen

Kroon, revisie 14-04-2005 08:43 Pagina 26
zijn bij de uitreiking van onderscheidingen en het ontvangen
van sportkampioenen enz.
Ook de herdenking van de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog
en de viering van 5 mei kunnen hiertoe worden gerekend.
Bij beide plechtigheden is de aanwezigheid van de koningin
vanzelfsprekend. Op 4 mei legt zij een krans bij het Nationaal
Monument en op 5 mei is zij aanwezig bij het feestelijke
concert op de Amstel. In een column in NRC Handelsblad, onder
de titel ‘Meewuiven met de vorst’, geeft Rita Kohnstamm een
interessante observatie van de verhouding tussen de koningin,
het Nederlandse publiek en het maatschappelijke establishment.
12 Ze schetst de rondvaart die de koningin aan het eind van
de avond na het concert maakte, waarbij zij door het overwegend
Amsterdamse publiek werd toegejuicht en toegezongen.
De koningin wuifde terug, maar, constateert de columniste:
‘Alleen jammer dat ook allerlei andere mensen meenden in de
achterkuip van het bootje te moeten gaan staan wuiven naar het
volk.’ Dat sloeg op de politici die ook op de boot aanwezig waren.
Vervolgens: ‘… Ik wil als symbool van nationale eenheid
geen van de dames of heren uit de achterkuip of van onder het
baldakijn, die krijgen maar praatjes, zonder te weten hoe het
als hooggeplaatst persoon behoort.’ Kohnstamm geeft hier een
ironische schets van een aspect van de Nederlandse politieke
cultuur. ‘Politici kunnen hier veel van hun ambities bereiken,
maar het koningschap geeft de grenzen ervan aan; de ereplaats
is bezet. Een volk dat nooit van regenten hield, heeft deze plaats
zeer eigenzinnig al eeuwenlang voor de Oranjes gereserveerd.
Waarschijnlijk intuïtief ervan uitgaand dat waar de waardigheid
van het gezag erkend wordt, de arrogantie van de macht
minder gauw een kans zou krijgen.’ 13 In Frankrijk kan een politicus
zonder veel kritiek op te roepen zijn macht demonstreren,
maar in ons land wordt een minister die te arrogant gedrag vertoont
of het algemeen belang uit het oog dreigt te verliezen zijn
26