Klik hier om de digitale versie (PDF) van dit boek te ... - Coos Huijsen

Kroon, revisie 14-04-2005 08:43 Pagina 28
aan ook niet tegemoet. Zij gelooft evenmin in ceremonieel als
theater om het theater, als een ‘l’art pour l’art’. Het mag het zicht
op de professionele uitoefening van de koninklijke functie niet
benemen en het mag nooit de inhoud overstijgen of erger nog,
ermee in strijd komen, het moet hier juist de uitdrukking van
zijn. Uitgangspunt voor koningin Beatrix is dat het Nederlandse
koningschap staat voor inhoud en dat vorm en inhoud elkaar
dekken.
‘De Majesteit’, ergens tussen titel en naam in
In het vraaggesprek dat Hella Haasse in 1988 met koningin Beatrix
had ter gelegenheid van haar vijftigste verjaardag, werden
twee aspecten in de uitoefening van het koningschap onderscheiden,
namelijk het optreden als staatshoofd, de dignitas, en
als privé-persoon, de humanitas. Voor de koningin bleek dit een
zeer herkenbaar onderscheid en zij ging toen ook in op de spanning
die hier soms uit voortvloeit.
Waar de koningin optreedt of aanwezig is, dienen dignitas,
de waardigheid van het koningschap, en het prestige van Nederland
tot uitdrukking te komen. De koningin heeft het gevoel
dat het ambt haar regeert, dat zij een functie die ze tijdelijk
vervult, moet hooghouden en overdragen aan volgende generaties.
In haar Leidse rede heeft zij hier ook op gewezen. Het respect
dat zij verlangt, betreft dus niet zozeer zichzelf persoonlijk
als wel het ambt dat zij vervult. Uit die overweging en tevens
omdat ze een onafhankelijke, boven de partijen staande positie
wil innemen, stelt zij prijs op distinctie en decorum.
Het verhaal gaat dat Beatrix toen zij als koningin aantrad, in
tegenstelling tot haar moeder, zou hebben verlangd dat iedereen
haar met ‘majesteit’ zou aanspreken. Maar dat klopt niet helemaal.
Het is bijvoorbeeld onjuist dat koningin Juliana er niet
van hield te worden aangesproken met majesteit. De aanhef
28