Kalkenvaart - Vlaamse Milieumaatschappij

1
De Kalkenvaart is
een in de 16de
eeuw door de
mens gegraven
afwaterings-
en scheepvaart-
kanaal.
Het stroomgebied van de
Kalkenvaart
Het stroomgebied van een waterloop wordt omschreven als het volledige gebied
waarvan het regenwater naar die waterloop wordt afgevoerd, hetzij rechtstreeks over
de grond via oppervlakkige afvoer, hetzij via kleinere zijbeken en grachten.
Het stroomgebied van de Kalkenvaart is gelegen
in de provincie Oost-Vlaanderen, op het grondgebied
van de gemeenten Laarne, Destelbergen,
Lochristi, Berlare, Wichelen en Wetteren. De
Kalkenvaart mondt uit in de Schelde, waardoor
het stroomgebied behoort tot het bekken van
de Schelde, meer bepaald dat van de Boven-
Schelde. De grens van het stroomgebied valt
min of meer samen met de Polder van Belham.
De begrenzing is bepaald aan de hand van topografische
kaarten en veldwaarnemingen waarbij
de stromingsrichting van de kleinere zijbeken
vastgesteld werd. De totale oppervlakte van het
stroomgebied van de Kalkenvaart bedraagt
54,45 km 2
.
Historiek
Het poldergebied bestaat uit een dicht net van
grachten en sloten. Het grootste deel van dit
afwateringssysteem is gegraven door de mens.
Aangezien het een vlak gebied is, verloopt de
afwatering naar de Schelde zeer moeilijk en
traag. Vroeger bestond er een natuurlijk sys-
8 De Kalkenvaart: computermodellering als methode, hoogwaterbeheer als doel
teem van bevloeiing van de gronden tijdens de
hoge waterstanden van de Schelde. Hierdoor
vond er een natuurlijke bemesting van de landbouwgronden
plaats met Scheldeslib. In de jaren
’60 zijn de bevloeiingen stopgezet omdat het
water uit de Schelde te verontreinigd werd.
De Kalkenvaart zelf is in de 16de eeuw gegraven
om een betere verbinding met de omliggende
dorpen tot stand te brengen. De Kalkenvaart
kon tevens voorzien in een betere afwatering
van de omgeving.
De Kalkenvaart bevindt zich in het gebied van
de Kalkense Meersen, die een natuurlijk overstromingsgebied
van de Schelde vormen. In het
begin van de 20ste eeuw zijn grote delen van de
Schelde rechtgetrokken om een snellere en
betere afvaart van de Schelde te verzekeren. Zo
is de Schelde ook in Kalken rechtgetrokken. De
Kalkenvaart werd toen verlengd. Er werden
2 grachten gegraven, links en rechts van de
Kalkenvaart, zodat de afwatering van Belham en