COÖPERATIEF LEREN Simon Veenman Sectie Onderwijs en ...

e) Klassikale uitwisseling. De leraar vraagt enkele woordvoerders van de groepjes (eventueel
aselect gekozen) om namens de groep de gegeven antwoorden toe te lichten. Indien de
vellen groot genoeg zijn, kunnen deze aan de muur gehangen worden.
8. Groepsonderzoek (Sharan & Sharan, 1992)
Door Kagan (1994), Cohen (1994) en Sharan en Sharan
(1992) zijn verschillende vormen van groepsonderzoek
uitgewerkt. Elke groep onderzoekt een deelaspect van
de algemene vraagstelling, waarbij elke groep
verantwoordelijk is voor de uit te voeren taken, de te
vervullen rollen en het te bestuderen materiaal. De
vraagstelling van het onderzoek kan door de leraar
worden aangereikt maar ook door de leerlingen via een
uitgebreide discussie in de klas.
Deze werkwijze kent de volgende stappen:
a) Vaststelling van het onderwerp en indeling in groepen. De leerlingen bekijken het
onderwerp van verschillende kanten, stellen deelvraagstellingen voor en ordenen de
gedane suggesties. Vervolgens worden groepen samengesteld. De groepen kunnen
heterogeen of homogeen (qua interesse) zijn samengesteld. Heterogene groepen met
eenzelfde interesse verdienen de voorkeur.
b) Keuze van de deelvraagstellingen. Elke groep kiest een deelonderwerp en werkt dat
vervolgens uit. De groep bepaalt zelf hoe dit gebeurt (individueel of in paren). Drie vragen
staan centraal: wat gaan we bestuderen, hoe doen we het en waarom doen we het?
c) Uitwerking van de deelvraagstellingen. Elke groep voert de planning uit zoals
overeengekomen in stap twee. Een tijdlimiet wordt vastgesteld. De groepsleden werken
nauw samen bij het verzamelen, integreren en het rapporteren van het verzamelde
materiaal.
d) Rapportage. Elke groep bereidt een eindpresentatie voor. Eventueel wijst iedere groep een
afgevaardigde aan voor een stuurgroep die toeziet op de vorderingen van de verschillende
groepen, op de afstemming van de verschillende deelvraagstelling op elkaar, op de
planning van de presentatie en de benodigde materialen en faciliteiten.
e) Presentie van het eindrapport of werkstuk. Elke leerling vervult hierbij de rol van leraar en
legt de medeleerlingen uit wat is bereikt.
f) Evaluatie. Tenslotte gaan leraar en leerlingen samen na wat er geleerd is, wat goed ging en
wat minder goed ging en hoe in de nabije toekomst mogelijk een meer doelgerichte
aanpak kan worden bereikt. Ook worden de sociale en communicatieve vaardigheden
geëvalueerd.
8. Opdracht
Bereid met de groep voor het practicum een coöperatieve activiteit voor van ongeveer 20
minuten. Probeer hierbij de vijf basiskenmerken van coöperatief leren te realiseren (het
structuren van de positieve wederzijdse afhankelijkheid, het structureren van de individuele
verantwoordelijkheid, het realiseren van directe interactie, het formuleren van de benodigde
sociale vaardigheden en het evalueren van het groepsproces). Schenk tevens aandacht aan de
samenstelling van de groep (heterogeen of homogeen groeperen), de grootte van de groep,
mogelijke rollen voor de groepsleden, de groepstaak en het benodigde materiaal (bijvoorbeeld