presentatie - OBAM

Fortis Investments
Beleggen in woelige tijden
Vooruitzichten OBAM 2009
Januari 2009

Fortis Investments
Vooruitzichten OBAM 2009 | Januari 2009 I 2 I
Beleggen in woelige tijden
“Iedereen is zo negatief
dat er absoluut kansen zijn.”
Rolf Stout, Fondsbeheerder OBAM
2008 was één van de slechtste jaren ooit voor beleggers. Ook OBAM
leed vorig jaar zware verliezen, na het recordresultaat in 2007: het fonds
verloor 65,18% en bleef daarmee 27,93% achter bij de MSCI World
index 1 . De daling werd vooral veroorzaakt door de overweging van het
fonds in de sectoren energie en basismaterialen en in opkomend Azië.
Naar onze mening is het ergste leed van de kredietcrisis nu geleden
en biedt 2009 meer kansen dan potentiële valkuilen. De ontwikkelde
markten zijn weliswaar in een recessie beland, maar er liggen nog
steeds volop aantrekkelijke beleggingskansen. Wel heeft de kredietcrisis
alle sectoren sterker beïnvloed dan aanvankelijk werd verwacht – zo
zijn de energie- en grondstoffenprijzen sterk gedaald als gevolg van de
verminderde vraag op korte termijn in combinatie met de verkoopdruk
veroorzaakt door winstnemingen. Toch blijft Azië groeien, zij het
trager. De vraag naar veel grondstoffen zou op de lange termijn dan
ook moeten blijven stijgen. In combinatie met een stagnerend aanbod
resulteert dit in een onevenwichtige verhouding. Daarom zullen de
grondstoffenprijzen vermoedelijk weer gaan stijgen zodra de Aziatische
stimuleringsmaatregelen effect sorteren.
Kortom, bedrijven die te lijden hebben gehad van winstneming en
risicoaversie, maar beschikken over goed gevulde orderportefeuilles,
een solide bestuur en goede groeivooruitzichten, zullen hun waardering
weer zien stijgen. Volgens ons is OBAM goed gepositioneerd om sterk
te presteren zodra het herstel inzet.
1 Alle resultaten in dit document zijn cijfers per 31-12-2008 en netto kosten, tenzij
anders is aangegeven.

Fortis Investments
Vooruitzichten OBAM 2009 | Januari 2009 I 3 I
2008: een jaar met twee gezichten voor OBAM
In 2007, het jaar waarin de wereldwijde economische neergang inzette, boekte OBAM een opmerkelijk rendement van 31,30%,
terwijl de MSCI World 1,18% verloor. 2008 bleek echter een veel moeilijker jaar te zijn voor OBAM. Gedurende de eerste zes
maanden van het jaar versloeg de strategie de benchmark nog met 0,2%. Over het gehele jaar genomen bleef de strategie
echter 27,93% achter bij de benchmark omdat onze posities in de tweede helft zware klappen kregen.
Wat gebeurde er?
De teruggang van de strategie ten opzichte van de MSCI World
index begon in juli, toen de sector financiële diensten, waarin OBAM
onderwogen is, herstelde. Hoewel deze sector in augustus, door de
zich verdiepende kredietcrisis, weer terrein moest prijsgeven, bleef de
performance van OBAM zwak. Door de dalende grondstoffenprijzen
gingen nu de sectoren energie en basismaterialen onderuit. Daarna
nam de onrust toe en verkochten veel beleggers eind augustus en in
september hun aandelen. Toen Lehman Brothers op 15 september
2008 failliet ging, sloeg de paniek toe.
Tussen september en november steeg de volatiliteit tot ongekende hoogte
en sloeg de verkoopdruk op aandelen om in een enorme verkoopgolf.
Doordat beleggers hun risicovolle posities zo snel mogelijk van de hand
probeerden te doen, liepen de aandelen in onze portefeuille relatief veel
schade op. Opkomende economieën, waarin OBAM overwogen is,
zakten sterk terug omdat beleggers hun kapitaal overhevelden naar meer
ontwikkelde markten. Internationale beleggers gingen voorbij aan het feit
dat Aziatische banken een aanzienlijk gezondere balans hebben dan hun
westerse sectorgenoten, dat de overheidstekorten er kleiner zijn en dat
er in deze regio geen kredietcrisis heerst. Hiermee is niet gezegd dat de
ontwikkelde landen geen schade opliepen. Ook hier werden bedrijven
met solide vooruitzichten en een goed groeipotentieel afgestraft,
ongeacht hun fundamentele omstandigheden, omdat beleggers eerder
gemaakte winsten probeerden veilig te stellen.
De effecten van de kredietcrisis op OBAM
De meeste aandelen in OBAM hebben momenteel een historisch
lage PEG-ratio. Sommige aandelen worden mede als gevolg van
winstnemingen verhandeld tegen prijzen die ver onder de boekwaarde
liggen. Dit betekent volgens ons dat beleggers voorbijgaan aan de
fundamentele factoren.
OBAM is al vele jaren overwogen in Azië ex-Japan. Azië is een regionaal
thema in onze tactische portefeuille en binnen deze regio ligt momenteel
het accent op China en Indonesië. Wij denken dat de internationale
groei op de lange termijn door deze landen zal worden aangedreven.
Onze strategische portefeuille bevat ook een aantal energie-gerelateerde
De OBAM-strategie
OBAM volgt een unieke langetermijnbenadering van kopen en houden.
Bij deze tweeledige beleggingsaanpak combineert OBAM een
strategische portefeuille met langetermijnbeleggingen die gemiddeld
6-8 jaar worden aangehouden, met een tactische portefeuille voor
de middellange termijn, waarbij bepaalde thema’s een rol spelen en
aandelen gemiddeld 3-5 jaar worden aangehouden. OBAM is een
strategie van ‘stock picking’, op basis van een sterke overtuiging in de
langetermijnontwikkeling van de aandelen in de portefeuille. Aan de
strategie ligt een fundamentele analyse ten grondslag en sectorrotatie
en markttiming spelen dus geen rol.
Sinds de introductie op de Amsterdamse beurs in juli 1954 heeft OBAM
slechts vier beheerders gehad, de huidige fondsbeheerder Rolf Stout
meegerekend. De OBAM-strategie is sinds de komst van Rolf in 1989
de MSCI World Index jaarlijks gemiddeld 2,07% voorgebleven (netto
kosten, per 31-12-2008). Het fonds heeft in 15 van de 19 boekjaren beter
gepresteerd dan de benchmark2 .
2 Het boekjaar van OBAM loopt van juli tot en met juni.
aandelen die gekoppeld zijn aan de ontwikkeling van de Aziatische markten.
Wij zijn sinds 2003 overwogen in de sectoren energie en basismaterialen,
een keuze die in de afgelopen jaren in belangrijke mate heeft bijgedragen
aan onze sterke performance. In 2008 heeft deze trend zich tegen ons
gekeerd. De aandelenselectie van OBAM is gebaseerd op de fundamentele
langetermijnfactoren van een aandeel binnen een bepaalde sector en/of
regio. Uitsluitend op basis daarvan nemen wij een aandeel op in de OBAMportefeuille.
Niettemin handhaven wij het overgrote deel van onze posities
in energie en basismaterialen, omdat hun langetermijnvooruitzichten niet
zijn veranderd. In de afgelopen tijd hebben wij alleen aandelen verkocht
waarvan de fundamentele factoren zijn verslechterd.

Fortis Investments
Vooruitzichten OBAM 2009 | Januari 2009 I 4 I
Wijzigingen in de OBAM-portefeuille
Wij zijn ervan overtuigd dat onze overweging in energie en basismaterialen
op de lange termijn vruchten zal afwerpen: daarom houden wij vast
aan deze sectoren. Wel hebben wij sinds juli 2008 enkele mutaties
aangebracht. Zo is het aantal posities van gemiddeld 180 gedurende de
eerste helft van 2008 teruggebracht tot 135 aan het eind van december.
Daarbij hebben wij bijna uitsluitend kleinere posities in Aziatische
small caps van de hand gedaan. In 2007 was de verhouding tussen
de strategische en tactische portefeuilles verschoven van 60/40 naar
55/45. Die verhouding is nu weer 60/40.
Als gevolg van deze wijzigingen is de regionale positionering van OBAM
verschoven. Hoewel wij nog steeds overwogen zijn in Azië ex-Japan, is
de weging van de regio gedaald van 36% eind 2007 naar 23% eind 2008.
Wij zijn hoofdzakelijk overgestapt op Amerikaanse kolenbedrijven en een
aantal large caps zoals General Electric en Microsoft. De waarderingen
in de Amerikaanse kolen- en mijnbouwsector zijn aantrekkelijk en wij
verwachten dat de aandelenmarkten in de Verenigde Staten zich het
eerst zullen herstellen. Hoewel wij vergeleken met de benchmark
onderwogen zijn in de VS, is onze weging daar uitgebreid van 33% eind
2007 naar 45% eind 2008.
Wij hebben ook de weging van ons thema Zuid-Korea teruggebracht,
omdat de vooruitzichten voor dit land minder gunstig zijn geworden;
hetzelfde geldt voor de vooruitzichten van de scheepvaartindustrie,
die te lijden heeft van het effect van de economische neergang op de
vrachttarieven.
Uit risico-oogpunt hebben wij de negatieve kaspositie van OBAM vanaf
oktober beëindigd. OBAM mag tot 15% overbelegd zijn in aandelen;
eind juni was dit -5,2%. In december had OBAM een kaspositie van
gemiddeld 3,1%.
Griekenland
Eén van de huidige thema’s in de tactische portefeuille is Centraalen
Oost-Europa. Wij hebben in dit thema een positie opgebouwd via
Griekse bedrijven. Deze verkeren geografisch in een ideale positie om
te profiteren van de toenemende welvaart in de landen van Zuidoost-
Europa en beschikken doorgaans over een beter ondernemingsbestuur
dan bedrijven in andere landen binnen deze regio. Helaas zijn de politieke
rellen in Griekenland in december niet ongemerkt aan de effectenbeurs
van het land voorbijgegaan. Met name aandelen die gerelateerd
zijn aan de detailhandel, liepen zware klappen op. Ondanks deze
kortetermijnproblemen onderhoudt Griekenland als lid van de EU en de
eurozone gunstige banden met zijn Zuidoost-Europese buurlanden. We
zien voor de middellange tot lange termijn dan ook geen gevaar voor ons
thema Oost-Europa als gevolg van de recente onrust.

Fortis Investments
Vooruitzichten OBAM 2009 | Januari 2009 I 5 I
Fundamentele factoren genegeerd
Laten we twee aandelen in de OBAM-portefeuille, Peabody Corporation en K+S AG, eens onder de loep nemen om te zien hoe
winstneming en onzekerheid deze in onze ogen fundamenteel sterke aandelen vorig jaar hebben beïnvloed.
BTU Peabody Energy Corporation
BTU Peabody Energy Corporation is een in de VS gevestigd
mijnbouwbedrijf dat hoofdzakelijk kolen met een laag zwavelgehalte
produceert voor elektriciteitscentrales. Terwijl de olieprijs daalde van een
hoogtepunt van USD 145 per vat naar USD 44 eind 2008 (WTI index spot
rate), hield de prijs voor kolen relatief goed stand: de Coal/Newcastleprijsindex,
die de prijzen aanduidt van kolen met directe levering, daalde
vorig jaar met slechts 12%. Kolenbedrijven profiteren van het feit dat de
snelgroeiende opkomende economieën nog niet energiezuinig zijn en
in de hoge vraag voorzien met energie uit kolen. Een stijging van het
Chinese Bruto Binnenlands Product (BBP) met 8% gaat bijvoorbeeld
gepaard met een stijging van het elektriciteitsverbruik met 11%.
Peabody maakte bij de presentatie van de resultaten over het derde
kwartaal bekend dat de omzet sinds het begin van het jaar met 40% was
gestegen. Desondanks daalde de koers van het aandeel in 2008 met
63%. Aan het slot van 2008 was de koers alweer ruim 40% ten opzichte
van het dieptepunt van 20 november opgeveerd. Op 19 december
stond het aandeel op de 17de plaats in de S&P-ranglijst van aandelen
met de grootste kloof tussen de actuele en de gemiddelde koerstaxatie
van analisten – een indicatie van het koerspotentieel van dit aandeel.
Aandelenkoers Peabody in 2008 (USD)
90
80
70
60
50
40
30
20
10
01/08 04/08 07/08 10/08 01/09
Bron: Bloomberg, januari 2009
K+S AG
Het Duitse bedrijf K+S AG (Kali und Salz AG) is een internationaal
toonaangevende leverancier van kunstmest-, plantverzorgings- en
zoutproducten. Het ´s werelds grootste producent van agrarische
kunstmest op basis van kalium, chloor en zwavel. In het derde kwartaal
van 2008 was de omzet met 98% gestegen ten opzichte van het derde
kwartaal van 2007. De vooruitzichten voor de kunstmestindustrie blijven
ondanks de financiële crisis gunstig: de wereldbevolking blijft groeien en
de eetgewoonten in de opkomende markten zijn veranderd. De vlees- en
zuivelconsumptie neemt er scherp toe – beide factoren vergroten de vraag
naar kunstmest. Een vermindering van het gebruik van kunstmest leidt op
de korte termijn tot lagere opbrengsten van graan, maïs en sojabonen, maar
op de middellange termijn tot voedseltekorten; daarom verwachten wij dat
de vraag naar kunstmest hoog zal blijven en het aanbod zal overtreffen.
Wij zijn in het eerste kwartaal van 2006 ingestapt in K+S AG tegen
een koers van tussen de EUR 20-25. In 2008 daalde het aandeel
met slechts -4,3%, waarmee het over het gehele jaar genomen één
van de best presterende aandelen op de DAX was. Maar ondanks de
uitstekende fundamentele langetermijnfactoren van het bedrijf en de
kunstmestindustrie in het algemeen, moest het aandeel 59% van zijn
prijspiek in juni prijsgeven door grootschalige winstneming.
Aandelenkoers K+S AG in 2008 (EUR)
100
90
80
70
60
50
40
30
20
01/08 04/08 07/08 10/08 01/09
Bron: Bloomberg, januari 2009

Fortis Investments
Vooruitzichten OBAM 2009 | Januari 2009 I 6 I
Vooruitblik 2009
De meeste beleggers lieten zich in 2008 leiden door het devies “bij
twijfel, niet houden”. In de tweede helft van het jaar werden niet alleen
aandelen van bedrijven van twijfelachtige kwaliteit verkocht, maar ook
van veel bedrijven met goede groeicijfers, volle orderboeken en solide
vooruitzichten. OBAM volgt een benadering van ‘kopen-en-houden’,
dus wij hebben deze aandelen niet verkocht. Wij beginnen pas te
verkopen als we ervan overtuigd zijn dat de fundamentele factoren van
een bedrijf of bedrijfstak zijn veranderd. OBAM is een portefeuille waaraan
een sterke overtuiging ten grondslag ligt. Wij geloven dat de door ons
geselecteerde aandelen succesvol zullen zijn zodra de aandelenmarkten
beginnen te herstellen.
Volgens ons zal dit herstel in 2009 zijn intrede doen. De eerste tekenen
van herstel zullen zich in de VS manifesteren, ergens in de eerste helft van
het jaar, aangezien dit ook de eerste regio was waar in 2007 de neergang
inzette. De recente crisis heeft het ongelijk van de ontkoppelingstheorie
bewezen: de opkomende economieën blijken nog altijd sterk afhankelijk
van de Verenigde Staten te zijn. In Azië ligt de situatie echter anders.
De Aziatische economieën groeien nog steeds, ook al bevinden de
ontwikkelde landen zich in een recessie. De groei in Azië zal naar
verwachting weliswaar niet meer, zoals we gewend waren, in de dubbele
cijfers lopen, maar wij blijven ervan overtuigd dat de Aziatische landen
een herstel zullen aanjagen via stimuleringsmaatregelen en de trend
zullen zetten voor groei op lange termijn. De overheden en huishoudens
in deze regio gaan niet gebukt onder een zware schuldenlast en het
bankenstelsel verkeert in een sterkere positie dan elders, waardoor
bedrijven zullen kunnen blijven lenen. De Chinese economie zal in 2009
naar verwachting met 6-8% groeien, de Indonesische met 5-6%. 3
Aziatische valuta’s zijn de afgelopen maanden in waarde gedaald ten
opzichte van de dollar, maar wij verwachten dat ze weer in waarde
zullen stijgen zodra beleggers weer meer vertrouwen in de regio krijgen.
Aangezien Fortis OBAM zijn valutaposities niet afdekt, zou dit proces
een gunstig effect op de portefeuille moeten hebben.
Op dit moment blijven wij in 2009 onderwogen in Japan. De recente
waardestijging van de yen werd veroorzaakt door de afwikkeling van
zogenaamde ‘carry trades’ en niet zozeer door gunstige economische
ontwikkelingen op de lange termijn. Onze weging in Europa is momenteel
neutraal. Binnen Europa zijn wij overwogen in Duitsland (als gevolg van
onze posities in ons thema alternatieve energie) en in Nederland (als
gevolg van onze posities in oliediensten, onderdeel van ons thema energie).
Hoewel het OBAM-team de afgelopen markcorrecties heeft benut om
zijn posities in de sectoren energie en basismaterialen uit te breiden,
hebben wij dit de laatste maanden niet gedaan. Naar onze mening is
3 Bloomberg, economische prognoses.

Fortis Investments
Vooruitzichten OBAM 2009 | Januari 2009 I 7 I
de portefeuille thans goed gepositioneerd voor 2009, al houden wij
de sector financiële diensten scherp in het oog. OBAM is sinds 2004
onderwogen in financiële diensten, omdat we de kwaliteit van de winsten
in deze sector zagen afnemen. Vorig jaar echter zijn de waarderingen zo
ver gezakt dat wij overwegen om onze onderweging op enig moment in
2009 te reduceren. Vooralsnog echter geloven wij niet dat de financiële
crisis achter de rug is en achten wij het veiliger om nog onderwogen te
blijven in financiële diensten.
Thema’s voor 2009
Met het oog op de recente koersdalingen ligt het voor de hand om het
thema van de ‘Fallen Angels’ van enkele jaren geleden nieuw leven in te
blazen in de tactische portefeuille. Probleem is echter dat op dit moment
bijna elk aandeel een ‘Fallen Angel’ is, dus waar te beginnen? Wij zullen
vasthouden aan de thema’s die we in 2008 hanteerden: aandelen
zonne-energie binnen het thema alternatieve energie; mijnbouw en
grondstoffen (vooral kolen); Azië, met de nadruk op China en Indonesië;
en Centraal- en Oost-Europa.
Nu de markt zwaar onder druk staat, moeten beleggers alert zijn. Dit zijn
de tijden waarin zich kansen voordoen, en misschien wordt de bodem
van de markt wel sneller bereikt dan algemeen wordt aangenomen. Dan
is het de moeite waard om OBAM aan de beleggingsportefeuille toe
te voegen. OBAM heeft in het verleden bewezen dat het in tijden van
economische opgang sneller herstelt dan de markt. De MSCI World steeg
in de laatste bull-markt van maart 2003 tot december 2007 met 176%
gemeten in euro’s, terwijl OBAM in dezelfde periode omhoogschoot met
308% (beide cijfers van 31/03/2003 tot 31/12/2007, niet geannualiseerd
- dit betekent respectievelijk een gemiddeld rendement van 10,1% en
27,2% per jaar - bron: Bloomberg, op basis van de beurskoers). De
sector- en landenwegingen van OBAM worden niet beperkt door
de benchmark; hierdoor fluctueert het fonds niet alleen sterker, maar
profiteert het ook sterker van een opgang. Naar onze mening is de
portefeuille goed gepositioneerd om van de volgende marktopleving te
profiteren.
Het OBAM-team wenst onze beleggers alle goeds voor een
winstgevender 2009!
Lilli Charlotte Bialluch
Investment Specialist, OBAM
LilliCharlotte.Bialluch@fortisinvestments.com
Tel: +31 20 527 5198

Fortis Investments
Informatie:
Nederland
Fortis Investment Management Netherlands N.V.
Oval Tower
De Entree 99
1101 HE Amsterdam
Tel.: +31 20 527 52 75
Een wereldwijde aanwezigheid
Europa
Oostenrijk
België
Frankrijk
Duitsland
Griekenland
Italië
Luxemburg
Polen
Spanje
Zwitserland
Nederland
Verenigd Koninkrijk
Noord- en Latijns-Amerika
Argentinië
Brazilië
Canada
Verenigde Staten
Azië, Midden-Oosten, Afrika en Turkije
Australië
China
Hongkong
India
Indonesië
Japan
Singapore
Zuid-Korea
Taiwan
Turkije
Verenigde Arabische Emiraten
Noordse landen, Rusland & GOS
Denemarken
Finland
Kazachstan
Noorwegen
Rusland
Zweden
De adressen van de kantoren
vindt u in de rubriek ‘contact’
op www.fortisinvestments.com.
www.fortisinvestments.nl
Dit document dient enkel ter informatie en is 1) geen voorstel of aanbod tot het aankopen of verhandelen van de financiële instrumenten hierin beschreven en 2) geen beleggingsadvies
Fortis OBAM N.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het financieel toezicht. Voor dit product is een financiële bijsluiter opgesteld
met informatie over het product, de kosten en de risico’s. Vraag erom en lees hem voordat u het product koopt. Het prospectus, de financiële bijsluiter alsmede overige informatie
zijn verkrijgbaar bij Fortis Investments*, Client Service (AF0440), Postbus 23400, 1100 DX Amsterdam Zuid-Oost en via www.fortisinvestments.com. De waarde van de beleggingen
fluctueert met de koerswijzigingen van de effecten waarin wordt belegd. De mogelijkheid bestaat dat uw belegging in waarde stijgt; het is echter ook mogelijk dat uw belegging weinig
tot geen inkomsten zal genereren en dat uw inleg bij een ongunstig koersverloop geheel of ten dele verloren gaat. Bij aan - en verkopen worden kosten in rekening gebracht. De
kostenratio van Fortis OBAM bedroeg 1,14% over het boekjaar 2007/2008. De aan- en verkoopkosten, die door het fonds worden gehanteerd, bedragen elk 0,2%. Daarnaast kan
de distributeur aan- en verkoopkosten in rekening brengen, variërend van 0% tot maximaal 5%, afhankelijk van de distributeur en het verkoopkanaal. De waarde van uw belegging
kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Fortis Investments* heeft alle redelijkerwijs mogelijke zorg besteed aan de betrouwbaarheid
van dit materiaal, echter aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie en opinies kunnen worden gewijzigd zonder
voorafgaand bericht. Fortis Investments heeft geen verplichting om hierin opgenomen informatie en opinies te actualiseren of te wijzigen. * Fortis Investments is de handelsnaam voor
alle entiteiten van de Fortis Investment Management groep. Dit document is uitgegeven door Fortis Investment Management Netherlands N.V.,Postbus 23400, 1100 DX Amsterdam
Zuid-Oost dat deel uitmaakt van de Fortis Investment Management groep.
P0901022