augustus-september - Meet- en Regeltechniek

Techno
lie. Zijn ouders noemden hem bij de
geboorte Teddy of Tete, een naam waarmee
hij verder door het leven ging. Op de
middelbare school was hij een voortreffelijke
leerling. Hij kon wel raadselachtig
doen, maar was heel evenwichtig. Hij had
talent voor wis- en natuurkunde, net zoals
zijn ouders en zijn broer.
Ook voor de literatuur had hij een bijzondere
belangstelling. Hij schreef gedichten
en korte essays. Op de piano speelde hij
Bach, Chopin, Händel, Mozart en de
meeste Beierse componisten.
In 1929 besloot hij psychiatrie te gaan studeren
aan de universiteit van Zürich. Hij
dweepte met Sigmund Freud en verdiepte
zich in de achtergronden van de schizofrenie.
In de periode eind jaren twintig, begin
jaren dertig, toen zijn vader met de psychoanalyticus
correspondeerde, werd
Freud de held en het idool van Eduard.
Eduard behing de muren van zijn slaapkamer
met allerlei portretten van zijn idool.
Na een jaar zette hij zijn studies aan de
universiteit stop. Aan de basis lag het
Wilfried Saelens, bibliothecaris en heemkundige in De
Haan met een grote belangstelling voor het leven van
Einstein en tevens lezer van deze bijdragen, stuurde me
een merkwaardig artikel waarin een passage over het
kortstondig leven van Lieserl voorkomt.
Het is een passage uit het boek Einstein Tochter van de
Amerikaanse publicist Michele Zackheim (List Verlag
ISBN 3-471-79215-5). Het boek werd in 1999 uitgegeven.
Zackheim deed gedurende vele jaren onderzoek naar de
sporen van Lieserl Einstein. Hij achterhaalde dat het kind
met het Downsyndroom werd geboren. Kinderen die met
dat syndroom ter wereld komen, worden nog steeds ten
onrechte als “mongooltje” of “mongoloïde” aangeduid,
een benaming die in de vorige eeuw werd bedacht. Het
Downsyndroom is genoemd naar de Engelse arts Down,
die in 1866 het syndroom voor het eerst beschreef als een
andersoortige celdeling voor of vlak na de bevruchting.
Zackheim beweert in zijn boek - onder meer na meer dan
honderd interviews en ander opzoekingswerk - dat
I-mag 16
afspringen van zijn relatie met een laatstejaarsstudente.
Hij werd lusteloos en
apathisch en begon zijn vrienden te mijden.
Hij sloot zich op in zijn kamer en probeerde
in zelftherapie te gaan. De afkeer
voor zijn ouders werd almaar groter. Hij
schreef zijn vader dreigende en onsamenhangende
brieven. Mileva moest meermaals
verhinderen dat hij uit het raam van
zijn slaapkamer zou springen.
Eind 1932 werd hij voor het eerst opgenomen
in de Burghölzli psychiatrische kliniek
in Zürich. De instelling was berucht
om haar experimenten. Hij kreeg er een
insulinetherapie, waarbij hij een paar uur
in coma werd gebracht “om zijn hersenen
te herstellen”. Toen dat niet hielp, kreeg
hij elektrotherapie toegediend, een
behandeling die in die tijd vaak tot hersenletsels
leidde. Eduard ging er zienderogen
op achteruit. Hij werd pafferig en dik
en zijn eens zo vloeiend en elegant
geschrift werd een vlekkig gekrabbel.
Mileva haalde hem terug naar huis. Kort
daarna werd hij onuitstaanbaar. Hij viel
zijn moeder voortdurend gewelddadig
Werd Lieserl Einstein met het Downsyndroom geboren?
AUGUSTUS / SEPTEMBER 2005
Lieserl voor adoptie werd afgestaan. Aan wie en wanneer
zegt hij er niet bij. De auteur wist ook te achterhalen dat
het kind amper 21 maanden heeft geleefd en dat Albert
Einstein zijn dochtertje nooit heeft gezien.
Over het motief voor het afstaan van het kind zegt de
auteur: “Lieserl hätte die Karriere des Genies schwer
belasten können …” Een heus eigenaardig motief.
Zackheims verhaal wordt door Einsteins vooraanstaande
biograaf Abraham Païs en Robert Schulmann, een professor
aan de universiteit van Boston en directeur van
het “Einstein Paper Project”, afgedaan als onjuist. Hoe
dan ook, Lieserl blijft een raadsel. Later hebben zich,
zoals al eerder vermeld, enkele vrouwen aangeboden die
beweerden dat zij Lieserl waren, de wettige dochter van
Albert Einstein en Mileva Maric. Het onderzoek naar de
echtheid van hun bewering leverde telkens als enige
resultaat op dat de opeising vals bleek te zijn.
N.L.
aan, gooide allerlei zaken uit het raam,
opende naakt de deur voor al wie aanklopte
en werd een kettingroker.
Eduard verkeerde in een voortdurende
toestand van lethargie en werd plots
geobsedeerd door het lezen van obscene
toneelstukken. Daarnaar was hij voortdurend
op zoek en bij die zoektocht haalde
hij telkens het hele huis overhoop.
Hij werd terug opgenomen in de
Burghölzli kliniek. Daar kreeg hij enkele
maanden het gezelschap van Zorka, de
zus van Mileva, die als psychiatrische
patiënte was opgenomen.
Na een beroerte bracht hij de laatste jaren
van zijn leven door in een rolstoel. Eduard
overleed in oktober 1965, zeventien jaar na
zijn moeder.
Het overlijdensbericht vermeldde dat
Eduard de zoon was van wijlen professor
Albert Einstein. Zijn moeder Mileva werd
niet vernoemd. Vreemd!
Ing. Noël LAGAST
Volgende aflevering:
De tragedies van de Einsteins - III