"De Nijverheid". IJzer-, koper - Historische vereniging Oud Leiden

'DE NIJVERHEID '
eenige pompen" en ook bijvoorbeeld de gietijzeren Nieuwebrug te Dordrecht
in 1850. 29
Het ging ook wel eens minder goed. Soms moest leergeld betaald
worden om kinderziekten te overwinnen, zoals blijkt uit een juryrapport
over een door Schreden aangeboden stoommachine op een Nijverheidstentoonstelling
te Delft in 1849: "Het werktuigje van één pk [was] van te
weinig belang om hierover in bijzonderheden te treden; alleen moet gezegd
worden dat het zeer ruwen met weinig zorg was bewerkt, terwijl het stelsel
niets bijzonders opmerkingswaardig aanbood. ,,30
En ook op ander gebied kostte een en ander heel wat moeite. Zo hadden
bij resolutie van de minister van Binnenlandse Zaken van 4 januari 1850
(nr. 135) Joseph Wijtenburg de Vries en Johannes Planjer concessie
gekregen voor de exploitatie van een schroefstoombootdienst tussen Leiden
en Amsterdam en tussengelegen plaatsen. Op 7 december 1850 richtten zij
een adres aan de koning; de inhoud daarvan is niet bekend, maar vermoedelijk
ging het over het verzachten van de voorwaarden. Bij Zijner Majesteits
beschikking van 5 mei 1851 (nr. 77) werd de concessie per 9 mei ingetrokken.
Hiermee kwam voor Schreden de weg vrij: hij zond een adres
om concessie "in zijne hoedanigheid van directeur eener op te rigten N.V.
onder den titel van Leijdsche Stoomboot Maatschappij" tot "het oprigten
eener Stoombootdienst van Leyden over Leyderdorp, Koudekerk, Oudshoorn,
Alphen, Gouwsluis, het Tolhek, den Vrouwenakker, den Uithoorn,
en Ouwerkerk naar Amsterdam en vice versa." Bij beschikking van 9 mei
1851 (nr. 138) zond de minister een missive naar Gedeputeerde Staten, die
daarvan op 13 mei kennis namen en de zaak ter kennis brachten van
Provinciale Waterstaat en B & W van Leiden. Uit de stukken vair op te
maken dat Schreden de concessie van Wijtenburg de Vries en Planjer wilde
overnemen of desnoods een nieuwe krijgen, en dat hij één boot met twee
stoommachines van elk 15 PK in gebruik wilde nemen. Hem werd te verstaan
gegeven dat hij wel aan heel wat voorwaarden moest voldoen, zoals
een proefvaart ondernemen, een nader te bepalen waarborgsom betalen
enzovoort. Wat er verder van deze zaak is geworden, is niet duidelijk; mogelijk
liggen hier wel de wortels van het later bekende bedrijf 'De Volharding'.
103