Web 2.0 binnen het veld van netwerktheorie - NetworkTheory.nl

Introductie: Web 2.0 binnen het veld van netwerktheorie Hessel van der Bij
waardoor entiteiten met weinig connecties, of vanuit economische perspectief, de niche
producten, in de staart van het model komen te liggen in plaats van de kop. Anderson betoogt
dat de focus op de ‘Long Tail’ ook haar invloed heeft op cultuur en maatschappij: het grote
aantal mensen dat deelneemt in de niches van het internet zijn niet langer triviaal, maar van
groot belang. Als reactie stelt O’Reilly een Web 2.0 regel op: “[Companies should] reach out to
the entire web, to the edges and not just the center, to the long tail and not just the head.”
(2005).
In zijn visie op netwerken maakt Barabási onderscheid tussen gerichte en ongerichte
netwerken, het World Wide Web is een gericht netwerk in de zin dat verwijzingen slechts een
kant op gaan, links verwijzen naar een plek maar niet andersom. Het idee van dit gerichte
netwerk is dat je via het OUT continent in de centrale kern kan komen en via de centrale kern in
het IN continent kan komen. Alleen via eenrichtingsverkeer is dit mogelijk, andersom komt in
een gericht netwerk niet voor. Deze eenzijdige opvatting over navigatie op het internet lijkt
vastgegrepen op het traditionele idee van het paginagebaseerde internet waar men simpelweg
doorheen klikt. Web 2.0 daarentegen fungeert wellicht als gericht, maar gericht in twee kanten.
Met behulp van zogeheten trackback software kan men zien wie naar zijn of haar pagina
verwijst. Het is dus niet allen maar verwijzen naar, maar ook worden verwezen.
Als we Web 2.0 als netwerk beschouwen constateren we dat de kracht daar niet per
definitie in de knooppunten ligt, het netwerk wordt juist sterker met de toevoeging van elke
verbinding: “creating network effects through an "architecture of participation"” (O’Reilly 2005).
Volgens O’Reilly leven we in een wereld waarin het voormalig publiek, refererend aan
traditionele massamedia bepaalt wat belangrijk is en niet een aantal directieleden in een
kantoor. Dat elke additie aan het netwerk uitmaakt staat in rechte lijn tegenover Barabási’s
conclusies rondom het idee van ‘preferential attachment’. Hoewel het best zo kan zijn dat bij
Web 2.0 grote spelers steeds groter worden is het niet zo dat Web 2.0 verdwijnt bij het
wegvallen van deze organisaties of dat deze spelers per definitie belangrijker zijn. Granovetter’s
‘strength of the weak ties’ bevestigt dit, slecht verbonden nodes kunnen wel juist toegang geven
tot waardevolle informatie die bij andere goed verbonden nodes niet te vinden is (1973).
Daarnaast spelen er in een netwerk meerdere politieke, economische en sociale factoren
waardoor een node verbind of verbonden wordt, Barabási legt dit echter volledig in de handen
van het netwerk.
Net als bij SNA is Barabási’s wetenschappelijke benadering van het netwerk ongeschikt
voor Web 2.0. Het tellen van verbindingen die nodes aangaan en op deze wijze de kracht van
het netwerk meten is slecht van toepassing op Web 2.0. Dat wil niet zeggen dat de inzichten die
beide theoretische stromingen bieden meteen van de tafel geveegd dienen te worden. Hoewel
Web 2.0 zelf als ambivalent en continu veranderend object niet als netwerk kan dienen voor
beide stromingen zouden kleinere onderdelen dit wellicht wel kunnen doen. Onderzoek naar
weblogs rondom een bepaald thema zou met behulp van SNA wellicht rollen kunnen
blootleggen die bepaalde mensen vervullen. Met het idee van Barabási dat netwerken niet
Journal of Network Theory: Web 2.0 Issue 11