Het levensraadsel

2 HET LEVENSRAADSEL
teerd die een oplossing bieden voor veel van de problemen van het
leven en die laten zien dat de mens niet een hulpeloze pion is die
door blinde krachten wordt geregeerd, maar dat hij het vermogen
heeft om te kiezen en de vrijheid om te handelen, dat hij daarom
verantwoordelijk is voor zijn daden, en na verloop van tijd alles zal
oogsten wat hij heeft gezaaid. Ze laten ook zien dat het leven een doel
heeft, en dat de mens een glorieuze bestemming te wachten staat.
Eerst zullen een aantal van de oude leringen kort worden
geschetst; later zal op enkele daarvan dieper worden ingegaan.
Het Ene Leven
De eerste grondstelling van de oude leringen is de moeilijkste om
te presenteren, want deze gaat over iets oneindigs en dus over iets
dat niet gemakkelijk met onze beperkte geest kan worden gevat, en
nog minder gemakkelijk onder woorden kan worden gebracht. De
algemene leer is echter dat er achter het stoffelijke, zichtbare heelal
dat we kennen, een alomtegenwoordig, eeuwig, grenzeloos en
onveranderlijk beginsel staat: een goddelijke levensessentie die de
onzichtbare oorzaak is van het zichtbare heelal en van al het leven
daarin.*
Deze universele goddelijke essentie is eeuwig en onveranderlijk.
Maar wanneer een stoffelijk heelal tot manifestatie komt, dan emaneert
of differentieert dit universele leven uit zijn eigen essentie
geïndividualiseerde eenheden, en elk van die levenseenheden of
‘monaden’ zoals ze worden genoemd, begint aan een pelgrimstocht
van evolutie in het nieuwe heelal dat juist tot aanzijn komt.
De universele goddelijke essentie is dan de bron en oorsprong van
al het leven. Iedere ontwikkelende monade heeft in zijn diepste kern
een straal van deze goddelijke essentie, zoals een zonnestraal zijn oorsprong
in de zon heeft en iets van de essentie van de zon met zich
meevoert. De oude hindoegeschriften drukken het als volgt uit:
Zoals een enkele zon de hele wereld verlicht,
zo verlicht ook de ene geest ieder lichaam. †
*De Geheime Leer, 1:43-47.
† De Bhagavad Gîtå, hfst. 13 (één van de heilige geschriften van de
hindoes).