Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Jan Janse, Goes:<br />
“Vanuit mijn technische achtergrond<br />
vond ik de eerste twee sprekers het interessantst<br />
en dan met name Schotting.<br />
Vooral omdat hij benadrukte dat je de<br />
toekomst moeilijk kunt voorspellen maar<br />
je er wel al op moet inspelen. Je moet<br />
continu op je qui-vive zijn, niet bij oude<br />
technieken blijven maar nieuwe technieken<br />
ontwikkelen en daarmee experimenteren<br />
om zo verder te komen. Van Sijmons<br />
sprak me het meest aan dat je keuzes<br />
moet maken. Je kunt niet zeggen een beetje<br />
industrie en een beetje natuur. Dat<br />
werkt niet. De derde spreker, Van<br />
Schuppen, had ook wel een aardig punt<br />
met zijn Zivilcourage, – een appèl op de<br />
burgerverantwoordelijkheid. Alle drie<br />
hebben ze gesproken over de toekomst<br />
van de Zeeuwse delta. Ik denk dat we toe<br />
moeten naar een systeem met dubbele<br />
zeedijken. De huidige dijk blijft gewoon<br />
liggen en daarvoor leg je een lagere dijk.<br />
Tussen die twee dijken kun je natuur<br />
laten komen, bijvoorbeeld schorren en<br />
slikken. Die mogen overstromen. Je kunt<br />
die tweede dijk lager maken, zodat het<br />
water er bij hoge tijen overheen komt en<br />
de natuur tussen de twee dijken zich<br />
goed kan ontwikkelen. Die lage dijk en<br />
de schorren en slikken hebben toch een<br />
dempend effect. Het zou de ideale oplossing<br />
zijn voor de komende honderd jaar.<br />
Een dergelijk systeem kan ook hogere pieken<br />
in de golfslag weerstaan, want die<br />
komen er zeker. Het is wel een oplossing<br />
die een hoop geld kost, maar qua natuur<br />
levert het ook veel op.”<br />
Els van den Kerkhof, Middelburg:<br />
“De derde spreker sprak me heel erg aan<br />
met zijn Zivilcourage. Mensen moeten<br />
zich veel drukker maken om het landschap.<br />
Anders is het gevaar levensgroot<br />
dat er op de automatische piloot allerlei<br />
ongewenste ontwikkelingen plaatsvinden.<br />
De luisteraar spreekt<br />
Vanachter een bureau wordt een nieuwbouwproject<br />
ontworpen, aanpassing van<br />
het bestemmingsplan volgt en hup, weer<br />
een akker volgebouwd. Weer een open<br />
gebied voorgoed verloren. Neem nu die<br />
nieuwe windmolens bij Nieuwland. Ik<br />
ben wel voor duurzame energie, maar<br />
daar staan ze niet op de goede plaats.<br />
Laat ontwerpers eerst eens meegaan met<br />
een begeleide wandeling door een 'te ontwikkelen'<br />
gebied in plaats van het alleen<br />
vanachter een bureau te ontwerpen, dan<br />
zien en horen ze wat er door hun plannen<br />
verloren gaat. Je ziet het altijd: hoe<br />
meer iemand afweet van het landschap,<br />
hoe meer hij zich erbij betrokken voelt en<br />
hoe meer hij zich voor het behoud ervan<br />
inzet. Ik vind dat we echt keuzes moeten<br />
maken. Scherpe grenzen trekken: tot hier<br />
en niet verder. Het landschap is van<br />
iedereen en je moet zuinig zijn op de<br />
ruimte en de weidse uitzichten. Wordt er<br />
wel voldoende gekeken naar inbreiding?<br />
Gemeenten moeten beter luisteren naar<br />
wat de mensen willen. Bestuurders moeten<br />
in begrijpelijke taal uitdragen wat ze<br />
van plan zijn en de mensen erin betrekken.<br />
Geen beslissingen nemen op basis<br />
van een nota die maar enkele mensen<br />
kunnen begrijpen.”<br />
Anton van Berchem, Middelburg:<br />
“Ik heb dingen gehoord die me aan het<br />
denken hebben gezet. Ik werk bij<br />
Rijkswaterstaat en ben nauw betrokken<br />
bij het ontwikkelen en uitvoeren van<br />
plannen over het deltagebied. Het gaat<br />
daarbij over ruimtelijke ordening,<br />
wonen, werken, recreëren, zoutgehalte,<br />
blauwalg, noem maar op. Een antwoord<br />
geven op de klimaatopgave. De regio veiliger<br />
maken en tegelijk aantrekkelijker<br />
voor wonen, werken en recreëren. Alles<br />
hangt met elkaar samen. Daarom is het<br />
ook zo belangrijk om de maatschappij in<br />
de volle breedte bij dit soort ontwikkelin-<br />
14 WANTIJ April ‘08<br />
gen te betrekken. Dat is mijn taak: verbindingen<br />
leggen tussen overheid en<br />
maatschappelijke groeperingen. Allianties<br />
aangaan, om samen tot een mooie delta<br />
te komen. De lezingen hebben me de<br />
bevestiging gegeven dat dit een goede<br />
aanpak is.”<br />
Ard Kramer, broer van Thijs:<br />
“De dingen die vanmiddag gepasseerd<br />
zijn, die bespraken Thijs en ik altijd al<br />
wel. Als we bij hem thuis waren – Thijs<br />
woonde aan een voormalige zeedijk –<br />
maakten we ons een voorstelling hoe<br />
vroeger de zeilschepen langs de dijk voeren,<br />
door het Zwin op weg naar Brugge.<br />
En dan stelden we ons voor dat er wéér<br />
schepen langs de dijk zouden varen, na<br />
ontpoldering van het hele Zwin. We filosofeerden<br />
over de mogelijkheden om<br />
bepaalde vormen van ontpoldering te<br />
combineren met de teelt van lamsoor.<br />
Zoute landbouw, het is vanmiddag verschillende<br />
keren ter sprake gebracht. Dat<br />
is juist het mooie van deze middag, dat<br />
mensen elkaar ontmoeten en inspireren.<br />
Een programma met lezingen, elk met<br />
zijn eigen invalshoeken, met daarna het<br />
samenzijn en de gedachten de vrije loop<br />
laten. Nieuwe ideeën en inzichten<br />
opdoen, iets waar Thijs ook altijd mee<br />
bezig was. Verbindingen zoeken. Het gaat<br />
niet alleen om technische oplossingen,<br />
maar vooral ook om de menselijke maat.<br />
Dat gaat het best onder het genot van een<br />
pintje, dan kun je associaties maken en<br />
gedachten ontwikkelen die je in je eentje<br />
nooit zou hebben. We hebben als familie<br />
gezegd: als er iets moet komen dan moet<br />
het iets dynamisch zijn. Geen Thijs<br />
Kramerboulevard in Plan Turelaar. Het<br />
geeft me nu al een goed gevoel dat we<br />
over twee jaar weer naar iets moois gaan<br />
luisteren, de tweede Thijs Kramerlezing”●<br />
Lex Kattenwinkel is medewerker van de <strong>Wantij</strong>redactie.