Gaandeweg maart 2011 - Protestantse Gemeente Zwolle
Gaandeweg maart 2011 - Protestantse Gemeente Zwolle
Gaandeweg maart 2011 - Protestantse Gemeente Zwolle
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Gaandeweg</strong><br />
Maart <strong>2011</strong><br />
Pasen in zicht<br />
Exodus<br />
Kom in de kring<br />
Magazine voor alle leden van de<br />
<strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong>,<br />
de Evangelisch-Lutherse <strong>Gemeente</strong><br />
en De Hoofdhof Berkum
Voor informatie:<br />
Plons Aa-Landen,<br />
Botlek 52, 8032 CG <strong>Zwolle</strong><br />
038-4542857 of 06-33322466<br />
plons@prokino.nl<br />
Plons Aa-Landen<br />
(0 tot en met 12 jaar)<br />
Plons Holtenbroek<br />
(0 tot en met 12 jaar)<br />
Plons Het Stroomdal<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Plons de Wilgenburg<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Plons Koningin Emma<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Plons SBO De Brug<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Plons CSV’28<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Plons De Schatgraver<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Plons De Morgenster<br />
(4 tot en met 12 jaar)<br />
Schildersbedrijf sinds 1921<br />
telfordstraat 18<br />
8013 RM <strong>Zwolle</strong><br />
tel. 038 - 465 02 22<br />
fax 038 - 465 37 70<br />
het einde van<br />
onmogelijke<br />
uitvaartwensen.<br />
Bij Monuta<br />
maakt u van<br />
elk afscheid<br />
een mooie<br />
herinnering.<br />
Kijk op monuta.nl<br />
of bel Monuta <strong>Zwolle</strong><br />
(038) 421 19 33.
In deze <strong>Gaandeweg</strong><br />
Op de voorpagina:<br />
De Paaswake in de Adventskerk in april<br />
2010. Ook dit jaar wordt deze viering in<br />
de Paasnacht gehouden. Meer over deze<br />
en andere kerkdiensten in de Stille Week<br />
op pagina 19.<br />
Aandacht voor onder andere de intrede van<br />
ds. Erwin de Fouw<br />
pagina 4, 5, 8, 9 en 17<br />
Diaconaal nieuws<br />
pagina 6<br />
De inspiratie van Gré Doekes-van Slooten<br />
pagina 7<br />
De kunst van Marjanneke Scholtheis<br />
pagina 10<br />
Columnist Saskia Dankers<br />
over onzekerheid<br />
pagina 11<br />
In Perspectief weerlegt kerkrentmeester<br />
Han Slootweg een aantal misverstanden<br />
rond de bezuinigingen en is er nieuws<br />
over de samenwerking tussen de evangelisch-luthersen<br />
in <strong>Zwolle</strong> en Kampen<br />
pagina 12<br />
Desgevraagd: twee adviseurs gemeenteopbouw<br />
over hun werk<br />
pagina 14<br />
Piepjong in de kerk<br />
pagina 16<br />
Informatie van het Kerkelijk Bureau<br />
Colofon <strong>Gaandeweg</strong><br />
pagina 18<br />
Kerkdiensten voor de komende<br />
twee maanden<br />
pagina 20, 21 en 22<br />
Een gescheurd gordijn<br />
Naar aanleiding van Mattheus 27 vers 51<br />
Een enorm gordijn hangt er in te tempel van Jeruzalem. Zoals je een grote zaal met een stevig<br />
gordijn in tweeën kunt verdelen, gebeurt dat ook in de tempel. Aan de ene kant het heilige.<br />
Je ziet een wierookaltaar. Je ziet een tafel met broden. Maar dan stuit je op dat gordijn.<br />
Soms ook wel het gordijn van de bedekking genoemd. Blijkbaar is er iets te verbergen.<br />
Achter het gordijn is een heilige plek. Eén dag in het jaar mag er één persoon naar binnen<br />
(Leviticus 16). Het is de plek waar de Here zelf woont. De ene die één keer per jaar naar binnen<br />
mag is de hogepriester. Met bloed. Het bloed van het geslachte lammetje op de Grote Verzoendag.<br />
Wonderlijk ceremonie. Voor ons bijkans onvoorstelbaar. Het lammetje dat het leven laat omdat één<br />
keer per jaar die hogepriester op die allerheiligste plek mag komen. Achter dat enorme gordijn.<br />
Jezus sterft. Hij geeft de geest (Mattheus 27 vers 50). Hij doet dat zelfs met luide stem. Nog zo’n<br />
onmogelijk denkbaar ogenblik. Een uitgemergelde kruiseling die nog met grote stem de geest<br />
geeft. Blijkbaar toch iets meer als iemand die een tragische dood sterft, een gruwelijke dood.<br />
Dat meerdere blijkt wel uit het vervolg. Dat gaat over het gordijn.<br />
En zie, het voorhangsel van de tempel scheurde in tweeën. Eeuwen heeft het er voorgehangen.<br />
Eeuwen heeft het verborgen. Eeuwen heeft jaarlijkse een lam het leven ervoor gelaten om die ene,<br />
de hogepriester toegang te laten vinden. Nu is dat gordijn gescheurd. Wat geheim was, is het niet<br />
meer. Wie verborgen was niet meer verborgen.<br />
Johannes de Doper noemt Here Jezus niet voor niets zo, het Lam van God dat de zonde der wereld<br />
wegdraagt (Johannes 1 vers 29). Het lam dat zijn leven er voor laat. Of liever: het Lam dat zijn<br />
leven er voor geeft. Hoe moet je anders die luidde stem uitleggen waarmee hij de geest geeft.<br />
Dan scheurt het gordijn in de tempel van Jeruzalem. Het verborgene is openbaar geworden.<br />
De dood van Jezus scheurt het gordijn. De Here God laat zich in dit offer kennen.<br />
Bovendien gebeurt het van boven naar beneden. merkwaardig detail om dat erbij te vermelden.<br />
Maakt dat iets uit? Ja dat maakt iets uit. Die verborgen ruimte was een kubus. Een kubus van<br />
bijna 10x10x10. Onmogelijk om het proces van scheuren van de bovenkant te beginnen.<br />
Dat zou je altijd van beneden af doen.<br />
Het scheurt van boven naar beneden. Het begint in de hemel. Daar wordt bij de dood van Jezus<br />
een geheim geopend. Tot het allerheiligste. Tot God zelf. Jezus heeft er met grote stem de geest<br />
voor gegeven.<br />
Jacob Mulderij<br />
Predikant Grote Kerk<br />
3
4<br />
AANDACHT VOOR Wat<br />
waren je belangrijkste redenen om<br />
naar <strong>Zwolle</strong> te komen?<br />
“De ELG <strong>Zwolle</strong> is een gevarieerde<br />
gemeente, wat betreft leeftijd en achtergronden,<br />
en een betrokken gemeente,<br />
met veel aandacht voor kerkmuziek.<br />
De kerk ligt op een prachtige plek in de<br />
binnenstad van <strong>Zwolle</strong>, die goede mogelijkheden<br />
biedt voor het samenbrengen<br />
van geloof, cultuur en samenleving.<br />
Dit is een lutherse gemeente en daar<br />
wilde ik heel graag opnieuw in werken.<br />
Bovendien wil ik me, na zeven jaar van<br />
uitstekende samenwerking met een collega,<br />
nu graag ontwikkelen tot een allround<br />
predikant. In een duo ontwikkel<br />
je nu eenmaal noodzakelijkerwijs<br />
een aantal kwaliteiten wat minder<br />
dan wanneer je alleen werkt.”<br />
Kun je een vergelijking maken tussen<br />
je vorige gemeente in Den Haag en<br />
die in <strong>Zwolle</strong>?<br />
“Het zijn beide zelfbewuste gemeenten<br />
die veel waarde hechten aan het belang<br />
van de lutherse traditie in theologie,<br />
liturgiek en kerkmuziek. Zoals alle<br />
lutherse gemeenten zijn het streekgemeenten<br />
die lutheranen uit een wijde<br />
omtrek verbinden. De ELG <strong>Zwolle</strong> heeft<br />
echter een groter bereik dan de ELG<br />
Den Haag. Maar doordat ze allebei in<br />
de binnenstad staan, denken ze na over<br />
wat een goede betrokkenheid is bij<br />
de buurt waarin het (monumentale)<br />
kerkgebouw staat.”<br />
Hoe kijk je terug op je start in <strong>Zwolle</strong>?<br />
“Ik voelde me zeer welkom in de kring<br />
van gemeenteleden, lutheranen uit heel<br />
Nederland en de vele andere <strong>Zwolle</strong>naren:<br />
collega’s uit de protestantse en<br />
de rooms-katholieke kerk en ook andere<br />
<strong>Zwolle</strong>naren. Ik heb erg genoten van<br />
mijn intrededienst en beschouw die als<br />
een goede start voor mijn werk hier.<br />
Ik was onder de indruk van de oecumenische<br />
waarde van de start.”<br />
Op zondag 2 januari deed ds. Erwin de Fouw<br />
intrede in de Evangelisch-Lutherse <strong>Gemeente</strong><br />
<strong>Zwolle</strong>. De intrededienst trok zeer veel bezoekers.<br />
De foto toont het moment waarop de<br />
nieuwe predikant werd ingezegend door zijn<br />
voorganger, ds. Chica van Dam, scriba Lolke<br />
Folkertsma en consulent ds. Hans Günther.<br />
Om nader kennis te maken met Erwin de<br />
Fouw legde <strong>Gaandeweg</strong> hem een aantal vragen<br />
voor.<br />
Lutheranen heten ds. Erwin de Fouw welkom<br />
PERKI vierde 80-jarig bestaan<br />
Indrukwekkend was de kerkdienst in<br />
de moderne Paaskerk in Amstelveen ter<br />
gelegenheid van het 80-jarig bestaan<br />
van PERKI Nederland. Bij het feest na<br />
afloop was de ambassadeur van Indonesië<br />
aanwezig. Hij vertelde dat hij<br />
ondanks zijn islamitische achtergrond<br />
op een christelijke school had gezeten.<br />
Hij wist heel goed wat de geboorte van<br />
Jezus Christus betekende voor PERKI<br />
en voor de christenheid, maar ook wat<br />
de geboorte van Christus binnen de<br />
Islam zou kunnen betekenen.<br />
Ter gelegenheid van dit jubileum is een<br />
aantal archiefstukken verzameld en<br />
inzichtelijk gemaakt. Indrukwekkend en<br />
ontroerend is het te lezen hoe omstreeks<br />
1930 Indonesische christenstudenten in<br />
discussie zijn met de kerken van Neder-<br />
land over de vraag of politieke zelfstandigheid<br />
van Indië voorrang moet hebben<br />
boven economische selfsupporting van<br />
de Indonesische archipel. Voordat die<br />
gesprekken waren afgerond kwam<br />
er een Tweede Wereldoorlog en een<br />
kerkscheuring in Nederland.<br />
Inmiddels is het grote landelijke feest<br />
rond het 80-jarig bestaan al weer achter<br />
de rug. Uit heel Nederland kwamen<br />
PERKI-leden op 12 februari naar<br />
De Bolder in <strong>Zwolle</strong> voor een afsluitende<br />
culturele manifestatie.<br />
En nu verder<br />
PERKI gaat na het feest verder. Zo is<br />
er elke eerste zondag van de maand de<br />
kerkdienst in de Oosterkerk. Op 6 <strong>maart</strong><br />
zal voorgaan ds. Edward Hanoch.<br />
Hij doet zijn voortgezette studie aan de<br />
Hoe maak je kennis met je nieuwe<br />
gemeente?<br />
“Ik ga veel op huisbezoek, bezoek in<br />
de eerste twee maanden zoveel mogelijk<br />
groepen en denk samen met de kerkenraad<br />
na over de stappen die we beleidsmatig<br />
moeten zetten. En ik probeer<br />
<strong>Zwolle</strong> zo goed mogelijk te leren kennen,<br />
wat betreft de kerkelijke en cultureel-maatschappelijke<br />
situatie.<br />
Het is een prachtige stad en veel<br />
groter dan ik me had voorgesteld,<br />
eerlijk gezegd. Is dat randstedelijke<br />
arrogantie? Misschien wel... Pardon,<br />
dan, bij deze!<br />
Sinds eind december wonen mijn partner<br />
Ton Valk en ik in <strong>Zwolle</strong>, in een<br />
mooie flat aan de rand van Stadshagen,<br />
met een prachtig weids uitzicht over<br />
het Zwartewater. Maar door de week<br />
verblijft hij nog in Den Haag, zolang<br />
hij nog aan de TU in Delft werkt. Hopelijk<br />
vindt hij op niet al te lange termijn<br />
een baan in <strong>Zwolle</strong> of omgeving.”<br />
Gereformeerd Vrijgemaakte Universiteit<br />
in Kampen. Dat kan binnen PERKI!<br />
Op 3 april is er ds. Agnes Setiawidi, die<br />
in Utrecht aan de universiteit zich verder<br />
in de theologie verdiept. Op 1 mei<br />
gaat een eigen PERKI-predikant voor:<br />
ds. Marla Winckler.<br />
Een nieuw vast punt is dat de leden van<br />
PERKI elke derde zondag van de maand<br />
een huisdienst hebben met een vaste<br />
liturgie bij één van hen thuis.<br />
Op andere plaatsen is deze huisdienst<br />
uitgegroeid naar een vaste kerkdienst.<br />
Daardoor kon het gebeuren dat PERKI<br />
in 1990 ongeveer 40 kerkdiensten per<br />
jaar had in Nederland en er in <strong>2011</strong><br />
maar liefst 184 diensten op het preekrooster<br />
staan.<br />
Het PERKI-koor oefent doorgaans op<br />
vrijdagavond in de Oosterkerk en zingt<br />
regelmatig bij kerkdiensten in Overijssel<br />
en Gelderland.
Gereformeerde kerk van Berkum 75 jaar<br />
Feestconcert op vrijdag 1 april<br />
Op 7 juni 1936 werd de Gereformeerde<br />
Kerk van Berkum officieel geïnstitutioneerd.<br />
Het was midden in de crisisjaren<br />
van de vorige eeuw. De Oosterkerk puilde<br />
in die tijd elke zondag uit. Er gingen<br />
stemmen op: “Als die Berkumers nu eens<br />
op zich zelf gingen?” In 1933 werden<br />
voor het eerst aparte diensten in Berkum<br />
georganiseerd. Drie jaar later was de<br />
Gereformeerde Kerk van Berkum een feit.<br />
In <strong>2011</strong> wordt uitgebreid aandacht<br />
besteed aan het jubileum van de kerk,<br />
met als start van de feestelijkheden een<br />
concert van het Zwolse dubbelkwartet<br />
Touridon. Datum: vrijdag 1 april, plaats:<br />
De Hoofdhof.<br />
Behalve door het zingen, dat ze als de<br />
beste kunnen, wordt het optreden van<br />
Tourdion gekenmerkt door een vrolijke,<br />
cabareteske presentatie. Het optreden van<br />
het dubbelkwartet wordt afgewisseld met<br />
een gezamenlijk optreden van Jaco Lips<br />
en Adriaan Koops. Zij zullen weer eens<br />
laten horen wat ze kunnen op orgel en<br />
piano. Het belooft een prachtige avond<br />
te worden! De organisatie is in handen<br />
van het kernteam Hoofdhof Actief.<br />
Voor meer informatie: www.hoofdhof.nl<br />
Zendingsavond in De Hoofdhof<br />
De ZWO-commissie van de classis<br />
<strong>Zwolle</strong> houdt een zendingsavond op<br />
maandag 7 <strong>maart</strong> om 20.00 uur in<br />
De Hoofdhof. Spreker is mevrouw<br />
Marijke Werimon-Bakker uit Papoea.<br />
Zij werkt al vanaf 1969 op het<br />
Vrouweneducatiecentrum P3W in<br />
Djajapoera. Hier heeft ook ds. Loes<br />
Roersma gewerkt, die enkele jaren geleden<br />
in <strong>Zwolle</strong> was. Marijke Werimon kan<br />
boeiend vertellen over haar werk en verblijf<br />
in Papoea en zal zeker ook beelden<br />
laten zien van dit bijzondere land.<br />
Meerdere kerken steunen dit werk<br />
financiëel sinds enkele jaren.<br />
Om 19.45 uur is er koffie en thee.<br />
De Stille Week, een tijd vol Passie<br />
De periode vóór Pasen, de Veertigdagentijd,<br />
is in de muziekgeschiedenis een zeer<br />
belangrijke inspiratiebron geweest.<br />
Componisten hebben het lijden en sterven<br />
van Christus op muziek gezet.<br />
Overbekend is de Matthäus Passion<br />
van Johann Sebastian Bach (1685-1750),<br />
maar ook vele andere componisten vóór<br />
en na Bach hebben zich gewaagd aan<br />
Passiemuziek. Bach’s Matthäus Passion<br />
staat centraal op woensdag 16 <strong>maart</strong><br />
tijdens een open avond in de Adventskerk.<br />
Onder leiding van Martien<br />
Hovestad wordt geluisterd naar delen uit<br />
Bach’s Passion en uitleg gegeven over<br />
de compositietechnieken die hij toepaste.<br />
Ook de manier waarop Bach bij het<br />
componeren de tekst als uitgangspunt<br />
nam komt aan de orde, evenals een aantal<br />
uitvoeringen, zoals deze in de loop der<br />
jaren op lp en cd zijn gezet.<br />
De bijeenkomst begint om 20.00 uur;<br />
opgave is niet nodig. Er wordt een bijdrage<br />
gevraagd van € 2,00 voor koffie<br />
en thee.<br />
Als christenen de Koran lezen<br />
Het begon met een verslag in de krant:<br />
van een ontmoeting tussen leden van<br />
kerken met moslims in <strong>Zwolle</strong>. Een<br />
foto erbij van een moskee. Een zinvol<br />
gesprek was het geweest; een wederzijds<br />
herkennen van spiritualiteit.<br />
In de Adventskerk zeiden mensen tegen<br />
elkaar: “Zoiets willen wij ook!” Zij<br />
hadden het geluk dat er in hun wijk een<br />
deskundige woont, Jan Post Hospers,<br />
werkzaam bij het landelijk Dienstencentrum<br />
in Utrecht. Zijn opdracht:<br />
vanuit de <strong>Protestantse</strong> Kerk in Nederland<br />
contact onderhouden met moslims<br />
en migrantenkerken in Nederland. Ook<br />
heeft hij een aantal jaren als predikant<br />
in Indonesië gewerkt.<br />
Onder zijn leiding wordt in de Advents<br />
kerk twee keer een avond uit de Koran<br />
gelezen.<br />
Sing-in in Berkum<br />
op 13 <strong>maart</strong><br />
Op zondag 13 <strong>maart</strong> om 19.00 uur<br />
wordt in De Hoofdhof weer de Sing-in<br />
gehouden van de drie kerken in Berkum,<br />
voorbereid door de werkgroep<br />
Drieklank. Het thema is ‘Zing een<br />
lied’. De presentatie is in handen<br />
van ds. A.A. Kramer en organist is<br />
Fred Pals. Musici en een projectkoor<br />
vanuit de gezamenlijke kerken verlenen<br />
hun medewerking aan deze<br />
dienst. Na afloop is er gelegenheid<br />
met elkaar koffie te drinken.<br />
De werkgroep zet zich in voor het<br />
tweemaal per jaar voorbereiden van<br />
een Sing-in, waarbij het accent ligt<br />
op samenzang uit de liedbundels.<br />
Daarnaast is er ruimte voor schriftlezing,<br />
gebed, declamatie, koorzang<br />
en een muzikaal intermezzo.<br />
Boekenmarkt<br />
Adventskerk<br />
Op zaterdag 9 april wordt van 10.00 tot<br />
14.00 uur weer een grote boekenmarkt<br />
gehouden in de Adventskerk. De volledige<br />
opbrengst is bestemd voor de ontwikkelingsprojecten<br />
van Wilde Ganzen,<br />
bekend van radio en tv. Meer informatie<br />
hierover op www.wildeganzen.nl<br />
De toegang is gratis en de prijzen van<br />
de boeken zijn (zeer) laag. Wie voor deze<br />
of volgende markten zelf boeken beschikbaar<br />
willen stellen, kan contact opnemen<br />
met ds. Harry Frijling, Wibergstraat 2,<br />
tel. (038) 465 50 35 (opslagadres) of met<br />
de heer Evert Spijkerboer, Zwarteweg 54,<br />
tel. (038) 465 10 69. Desgewenst komen<br />
zij de boeken ophalen.<br />
De avonden worden gehouden op<br />
23 <strong>maart</strong> en 1 mei en beginnen om<br />
20.00 uur. De leiding van de avonden<br />
is in handen van Henk Ottevanger en<br />
Jan Post Hospers. Alle belangstellenden<br />
zijn welkom.<br />
Voor meer informatie: Hadewieg<br />
Louissen, tel. (038) 465 61 04<br />
e-mail: hadewieg@home.nl<br />
5
6<br />
DIACONAAL<br />
Helpen<br />
“Ik wil ook helpen!” Hoe vaak zegt een kind dat niet. Als kinderen<br />
jongeren zijn geworden hoor je dat niet meer zo vaak, maar<br />
dat wil niet zeggen dat jongeren niet zouden willen. Helpen is<br />
meehelpen. Meehelpen is er bij horen.<br />
Helpen is niet zozeer geven als wel krijgen. Wie geeft, ontvangt.<br />
En die ontvangt iets kostbaars en dat is gemeenschap. Scholieren<br />
willen dat best, al zullen zij dit anders uiten dan toen zij nog<br />
peuter waren. Nu moeten zij meehelpen van de regering.<br />
Die verplicht hen om als vrijwilliger stage te lopen. Bijvoorbeeld<br />
bij de kerk. Biedt de kerk hen een klus of zingeving?<br />
Scholieren ontdekken kerk<br />
Vanaf <strong>2011</strong> moeten alle middelbare<br />
scholieren op maatschappelijke<br />
stage. De mogelijkheden<br />
voor de kerk zijn<br />
groot.<br />
Op middelbare scholen is het<br />
een bekende term: de maatschappelijke<br />
stage, de MaS.<br />
Het betekent dat elke scholier<br />
dertig uur vrijwilligerswerk<br />
doet. Dat gebeurt onder leiding<br />
van de school, want de<br />
stage is een vorm van leren. De school voert de regie, zorgt voor<br />
de voorbereiding en de evaluatie, bepaalt of de stageplaats kan en<br />
maakt afspraken met de ‘stagebieder’. Maar leerlingen mogen<br />
zelf aangeven waar zij zich willen inzetten.<br />
Dat kan bij een vrijwilligersorganisatie, sportvereniging, muziekvereniging,<br />
verzorgingstehuis, bedrijf, of kerk. Het mag ook door<br />
boodschappen te doen voor iemand die de deur niet uit kan, een<br />
gezin te helpen dat een poosje hulp nodig heeft, een sponsoractie<br />
op te zetten voor een goed doel. Als het maar vrijwilligerswerk<br />
is. Het gaat om leren vrijwilliger te zijn. Dat kan heel goed in<br />
de kerk.<br />
Kerken<br />
Het is belangrijk voor leerlingen om werk te kunnen kiezen dat<br />
hun interesse heeft. Een kerk heeft een gevarieerd aanbod aan<br />
vrijwilligerswerk. De kerk is dus heel geschikt voor leerlingen.<br />
Hier kunnen zij ervaren hoe fijn het is om iets voor een ander<br />
te doen.<br />
Omgekeerd kan de stagiair veel voor de kerk betekenen. De jongeren<br />
kunnen helpen bij het uitvoeren van klussen waar de eigen<br />
vrijwilligers niet aan toekomen. Zij nemen in elk geval hun aanstekelijke<br />
enthousiasme mee, hun creativiteit en niet te vergeten<br />
hun kennis van ICT en andere moderne apparatuur.<br />
Volgens een jongerenwerker is dit een kans voor de kerk om een<br />
positief imago neer te zetten bij jongeren die de kerk dikwijls<br />
saai vinden. Jongeren willen mogelijk als vrijwilliger blijven,<br />
maar daarvoor moet de kerk hen dan wel vrágen omdat jongeren<br />
dat meestal niet uit zichzelf aanbieden. “Het moet gaan om korte<br />
klussen met een zichtbaar resultaat. Jongelui moeten niet in hun<br />
eentje werken, maar begeleid worden en waardering krijgen.”<br />
Hopelijk geeft de kerk jongeren mee dat het niet gaat om ‘hulp<br />
geven’, maar om ‘geloof ontvangen’. En ook dat in situaties van<br />
moeite en gebrek diepgelovige spiritualiteit kan ontspringen.<br />
Dat voor de kerk doen en geloven hetzelfde zijn. Dat het ons<br />
gaat om de zin van ons bestaan.<br />
Hopelijk wordt zo’n stage het meest geleerd over ‘ontvangend<br />
helpen’. Daarvoor moet de kerk jongeren de ruimte bieden om<br />
te leren en liefdevol accepteren dat dit gaat met vallen en opstaan.<br />
Lútzen Miedema, diaconaal predikant<br />
Voorbeelden<br />
Wat kunnen scholieren doen?<br />
Voor groepen van de diaconie kunnen zij bijvoorbeeld:<br />
* pannenkoeken bakken<br />
* bingo organiseren<br />
* een website bouwen<br />
* werken in de tuin<br />
* koffie en thee helpen schenken<br />
* spelletjes doen met mensen met een beperking<br />
* spullen helpen klaarzetten voor de kinderclub<br />
* acties opzetten om geld in te zamelen voor een goed doel<br />
* ouderen helpen met sms’en of internetten<br />
* de tv afstemmen en andere knoppenhulp<br />
* voorlezen aan kleuters of anderen die niet (meer) kunnen lezen<br />
* een speurtocht uitzetten<br />
* sportactiviteiten doen met jonge kinderen of anderen<br />
Andere kerkelijke activiteiten die in aanmerking komen:<br />
* nieten en vouwen van de liturgie<br />
* fotograferen van activiteiten<br />
* helpen bij het onderhoud<br />
* spullen helpen klaarzetten voor een activiteitenmiddag<br />
* helpen bij de organisatie van een bijzondere kerkdienst<br />
* de beamer voorbereiden en bedienen<br />
* een toneelstuk voorbereiden en uitvoeren<br />
Tips<br />
In de informatie op www.kerkenstage.nl en elders staan tips als:<br />
* Maak de klus zinvol, met een heldere taakomschrijving en<br />
een duidelijk resultaat.<br />
* Zorg dat een klus een duidelijk begin en eind heeft, of in<br />
stukken is op te delen.<br />
* Maak de klus aantrekkelijk en uitdagend, dus kies voor<br />
een gevarieerd takenpakket.<br />
* Stem het werk af op leeftijd, opleidingsniveau en<br />
persoonlijkheid van de leerlingen.<br />
* Betrek leerlingen actief in de voorbereiding en laat ze<br />
meepraten over de invulling.<br />
* Accepteer dat leerlingen fouten maken.<br />
Informatie<br />
www.maatschappelijkestage.nl<br />
www.kerkenstage.nl<br />
www.vrijwilligerswerkzwolle.nl<br />
Leerlingen in <strong>Zwolle</strong>: www.maszwolle.nl
Gré Doekes-van Slooten is betrokken bij de opvang van<br />
gedetineerden en bij het werk van Exodus. Zij vertelt wat<br />
haar daarin raakt en inspireert.<br />
Hoe ben je bij dit werk betrokken geraakt?<br />
“Ik ben in 1993 begonnen met een studie Theologie, eerst voor<br />
kerkelijk werker op Windesheim, daarna op de Theologische<br />
Hogeschool Kampen waar ik afgestudeerd ben. Ik kwam, om<br />
ervaring op te doen in pastoraat, te werken in de Vrouwengevangenis.<br />
Het was een geweldige ervaring om met gedetineerden<br />
het geloof te delen, in zekere zin hetzelfde proces door te<br />
maken van het zoeken naar zingeving in een situatie waarin<br />
men helemaal op zichzelf is teruggeworpen.”<br />
Waarover spraken jullie dan?<br />
“Een gedetineerde verblijft als er niet gewerkt wordt, in de cel,<br />
alleen. Dan ga je nadenken, over jezelf, over hoe je hier terecht<br />
bent gekomen, over schuld, over je familie, over hoe het verder<br />
moet. Ik leerde daar dat ‘geloof’ eigenlijk heel praktisch is: bezig<br />
zijn met de dagelijkse zorgen van mensen, hun twijfels, hun zelfverwijt,<br />
met de vraag hoe het gaat als men vrij komt… Waar kan<br />
ik terecht, waar vind ik een slaapplek, hoe kom ik aan inkomen,<br />
gewoon die dagelijkse dingen.”<br />
Hoe ben je met Exodus in aanraking gekomen?<br />
“Dat heeft te maken met de ‘ontdekking’ van wat met een vervelend<br />
woord wel ‘draaideurcriminaliteit’ genoemd wordt, het<br />
verschijnsel dat onder meer door gebrek aan nazorg en door<br />
gebrekkige voorbereiding op terugkeer in de samenleving, de<br />
kans op herhaling toeneemt. Exodus was en is gericht op voorbereiding<br />
op ontslag en op nazorg als men weer in de maatschappij<br />
terug is. Exodus heeft programma’s gericht op werk/scholing,<br />
woning, relatie en zingeving. Het resultaat is hoopgevend: rond<br />
de 75% wordt effectief geholpen. Er is nu een plaatselijke werkgroep<br />
die in gesprek is met de gemeente, met de woningbouwverenigingen<br />
en dergelijke om hier in <strong>Zwolle</strong> ook een Exodushuis<br />
te stichten.”<br />
Is er uitzicht op een spoedig resultaat?<br />
“Ja, er is goede hoop dat het lukt. In het algemeen vind ik dat de<br />
opvangmogelijkheden in <strong>Zwolle</strong> goed zijn: er is een dagopvang<br />
voor mannen en vrouwen (Leger des Heils), de gemeente is ook<br />
actief en oprecht geïnteresseerd. En verder wil ik de vele vrijwilligers<br />
noemen die bij dit werk betrokken zijn. Denk bijvoorbeeld<br />
aan de veertig ‘kerkvrijwilligers’ die betrokken zijn bij<br />
de kerkdiensten in de gevangenis.”<br />
Goud waard<br />
“Toen ik in de open inrichting zat, kwam ik in<br />
contact met Dirk. Die man heeft zoveel geduld<br />
met me gehad.Hij heeft me in alle staten meegemaakt:<br />
boos, blij, verdrietig, alles. Dirk ging<br />
overal mee naartoe om mijn leven weer op poten<br />
te zetten. Naar de Sociale Dienst, naar de<br />
woningbouwvereniging, naar de gemeente.<br />
Hij ging zelfs mee naar de Voedselbank.<br />
Die man is echt goud waard voor mij.”<br />
Aldus Liesbeth over maatje Dirk.<br />
Gré Doekes-van Slooten: “Ik leerde dat ‘geloof’ eigenlijk heel praktisch is.”<br />
Kun je nog iets meer zeggen over hoe de nazorg functioneert?<br />
“Exodus kent landelijk momenteel zo’n twintig nazorggroepen,<br />
die een breed aanbod van begeleiding, pastoraat, advisering,<br />
financiële informatie et cetera aanbieden.<br />
Natuurlijk moet men wel rekening houden met teleurstelling:<br />
mensen houden zich bijvoorbeeld niet altijd aan afspraken, soms<br />
is persoonlijke problematiek heel groot, valt men terug in het<br />
oude patroon… Ik neem ook waar dat steeds minder families<br />
zich het lot van ‘maatschappelijke slachtoffers’ aantrekken.<br />
Eenzaamheid kan dan heel groot zijn. Ook die problemen<br />
komen in de nazorggroepen aan de orde.”<br />
Wat is, kort gezegd, jouw inspiratie?<br />
“Dat is de compassie met mensen die het minder goed getroffen<br />
hebben, psychisch in de war zijn, de weg zijn kwijt geraakt.<br />
En om dan met die mensen samen op weg te gaan… om te<br />
ontdekken dat we allemaal op weg zijn.”<br />
Het perspectief van ‘Exodus’<br />
In <strong>Zwolle</strong> wordt gewerkt aan de komst van een Exodushuis, een<br />
huis dat ex-gedetineerden opvangt en helpt bij het vinden van<br />
huisvesting, werk, sociale contacten en vooral zelfvertrouwen.<br />
Als het lukt zal dit het twaalfde huis worden van Exodus<br />
Nederland, een samenwerkingsverband van alle Exodushuizen<br />
en het vrijwilligerswerk.<br />
“Het begin van wat binnen Exodus gebeurt ligt altijd in de<br />
gevangenis, vaak eerder: in een gebroken levensgeschiedenis.<br />
Midden in die gebrokenheid kan een verlangen ontstaan<br />
opnieuw te beginnen. Daarover kun je in de gevangenis praten<br />
met een dominee, pastor of hulpverlener. En kan men in contact<br />
komen met een Exodushuis of een vrijwilliger. Zo groeit de<br />
motivatie tijdens de moeilijke detentiesituatie. En dan komt de<br />
vrijheid. Een nieuw leven opbouwen is heel moeilijk. Het is<br />
niet eenvoudig om op die nieuwe weg overeind te blijven.”<br />
(Uit Jaarverslag Exodus Nederland 2009).<br />
Medewerkers van Exodus, beroepskrachten en vrijwilligers,<br />
gaan met mensen mee op de nieuwe levensweg. Knokken<br />
samen om iets nieuws op te bouwen, om bij teleurstelling en<br />
terugval er weer bovenop te komen. Exodus doet dit werk<br />
vanuit een christelijke identiteit en probeert voor deze vorm<br />
van begeleiding maatschappelijk draagvlak te vinden.<br />
Voor Exodus zijn, naast professionals, ruim 1700 vrijwilligers<br />
actief: in de Exodushuizen, buiten de gevangenis (nazorg) en<br />
binnen de gevangenis (begeleiding, bezoekwerk).<br />
7<br />
MIJN INSPIRATIE “Ik ben geraakt door mensen die op zoek zijn”
8<br />
AANDACHT VOOR<br />
Nieuwe methodiek berekening pastorale formatie<br />
Wijkgemeenten kunnen nu<br />
zelf invloed uitoefenen<br />
Per 1 januari van dit jaar is binnen de<br />
<strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> een nieuwe<br />
methode van kracht geworden voor<br />
het bepalen van de totale beschikbare<br />
formatie aan predikanten en kerkelijk<br />
werkers en het verdelen daarvan over<br />
de wijkgemeenten.<br />
De totale beschikbare pastorale formatie<br />
wordt vastgesteld op basis van een meerjarenbegroting.<br />
De omvang van de formatie<br />
aan predikant(en) en kerkelijk werker(s)<br />
in een wijkgemeente wordt in het<br />
vervolg berekend op basis van de hoeveelheid<br />
adressen die een wijkgemeente<br />
telt, het aantal leden dat minimaal<br />
veertig euro per jaar bijdraagt aan<br />
Kerkbalans en het gemiddelde aantal<br />
bezoekers van de kerkdiensten op<br />
zondagmorgen.<br />
Begin 2010 kreeg het College van<br />
Kerkrentmeesters (CvK) van de Algemene<br />
Kerkenraad (AK) het verzoek<br />
een voorstel te maken voor een nieuwe<br />
methode. De methodiek die tot dan toe<br />
werd gebruikt had mede geleid tot het<br />
begrotingstekort van de PGZ. Bovendien<br />
liet het draagvlak voor deze manier van<br />
berekenen en toekennen te wensen over<br />
en werd onvoldoende recht gedaan aan<br />
de feitelijke werklast van wijkpredikanten<br />
en kerkelijk werkers.<br />
Het voorstel van het CvK, dat tot stand<br />
kwam na raadpleging van de wijkkerkenraden,<br />
werd in de AK uitvoerig bediscus-<br />
sieerd. De daarbij voorgestelde wijzigingen<br />
werden opnieuw met de wijkkerkenraden<br />
besproken en, toen bleek dat daar<br />
veel draagvlak voor was, doorgevoerd.<br />
Eind 2010 besloot de AK de nieuwe<br />
methodiek met ingang van <strong>2011</strong> van<br />
kracht te laten worden.<br />
Vaste voet<br />
In april zal het CvK voor het eerst de<br />
nieuwe methode toepassen voor het<br />
bepalen van de pastorale formatie in de<br />
wijkgemeenten. Zij hebben in elk geval<br />
recht op een predikantenformatie van<br />
50%; dit is een vaste voet. Daarna wordt<br />
berekend hoeveel meer formatie wordt<br />
toegekend. Het gemiddelde aantal kerkgangers<br />
in 2010, het aantal adressen per<br />
1 januari <strong>2011</strong> en de voor <strong>2011</strong> toegezegde<br />
bijdrage aan Kerkbalans vormen<br />
de basis voor de berekening.<br />
Aan de eerste twee gegevens is voor dit<br />
jaar niets meer te veranderen, het derde<br />
cijfer is door de wijkgemeenten echter<br />
nog wel te beïnvloeden. Zij kunnen proberen<br />
meer mensen te bewegen minimaal<br />
veertig euro bij te dragen aan Kerkbalans.<br />
Dit bedrag is gekozen, omdat het<br />
de kosten dekt die de PGZ per adres<br />
maakt. Dragen gemeenteleden meer dan<br />
veertig euro aan Kerkbalans bij, dan<br />
heeft dit geen extra invloed op de predikantenformatie<br />
in hun wijk. Anders zou<br />
een ‘rijke’ wijkgemeente bevoordeeld<br />
worden boven een gemeente in een<br />
Gespreksgroep 50-plus in Oosterkerk<br />
financieel wat zwakkere wijk. Dat zou in<br />
strijd zijn met de onderlinge solidariteit<br />
tussen de wijkgemeenten van de PGZ.<br />
Het CvK zal de resultaten van de nieuwe<br />
methode voorleggen aan de AK.<br />
Die besluit vervolgens hoe de wijkkerkenraden<br />
op de hoogte worden<br />
gebracht. Als op basis van de nieuwe<br />
methode blijkt dat een wijkgemeente<br />
een grotere pastorale formatie kan krijgen,<br />
dan zal deze uitbreiding overigens<br />
pas worden gerealiseerd als de begroting<br />
van de PGZ in evenwicht is gebracht.<br />
Tot dat moment geldt (en dit is een<br />
incidentele maatregel) een algemene<br />
vacaturestop. De complete notitie<br />
‘Toerekening pastorale formatie aan<br />
wijkgemeenten’, is te vinden op de<br />
website van de PGZ: www.pknzwolle.nl<br />
Klik op het kopje ‘Berichten van de<br />
Algemene Kerkenraad en het College<br />
van Kerkrentmeesters’ en kijk vervolgens<br />
onder ‘Recent’.<br />
Dit voorjaar heeft de Gespreksgroep 50-plus nog twee lezingen op het programma staan.<br />
Op woensdag 16 <strong>maart</strong> komt dr. Jaap van Slageren. Zijn lezing gaat over de joodse invloeden in Afrika. Hij werkte twaalf<br />
jaar in Kameroen als zendingspredikant en ontdekte oeroude joodse vormen van godsdienst en cultuur in Afrika. Men treft<br />
er nog stammen aan die zich strikt houden aan joodse rituelen en leefregels. Ook vindt men joodse leefregels terug in de<br />
Koptische kerken in Egypte en Ethiopië.<br />
Woensdag 20 april is alweer de laatste bijeenkomst van dit seizoen. Nelleke van Keulen houdt een lezing over de poëzie van<br />
Ida Gerhardt. De bijeenkomsten beginnen om 10.00 uur en worden gehouden in de Oosterkerk.<br />
Voor informatie: Tineke Diekema, tel. (038) 453 57 33 of e-mail: catharinadiekema@home.nl<br />
Hezenberg zoekt vrijwilligers<br />
De Hezenberg in Hattem, centrum voor<br />
pastorale en psychosociale zorg, is op<br />
zoek naar meerdere vrijwilligers voor<br />
verschillende functies.<br />
1. Organisten die bij toerbeurt, ongeveer<br />
eens in de vier weken, op zondagmorgen<br />
om 10.00 uur de kerkdienst<br />
in de kapel willen begeleiden.<br />
De liturgische momenten zijn voor<br />
de gasten van het centrum van<br />
onschatbare waarde.<br />
2. Medewerkers voor de tuin- en bosploeg,<br />
een groep enthousiaste vrijwilligers<br />
die ervoor zorgt dat het terrein<br />
van de Hezenberg er steeds weer<br />
verzorgd bij ligt. Elke week werken<br />
ze op donderdag van negen tot drie.<br />
3. Klussers die kunnen behangen en<br />
schilderen.<br />
Al deze functies zijn vrijwilligersfuncties,<br />
waarbij de reiskosten worden vergoed.<br />
Wie zin en tijd heeft om een van deze<br />
functies te vervullen, wordt verzocht<br />
contact op te nemen met Mieke Wijnolts,<br />
tel: (038) 444 52 51,<br />
e-mail: mwijnolts@hezenberg.nl
Bejaardenmiddag Stad viert Pasen<br />
‘Het mysterie van het kruis.’ Vanuit dit thema willen de bezoekers van Bejaardenmiddag Stad samen nadenken over het lijden, sterven<br />
en de opstanding van de Here Jezus. Er is samenzang, koorzang, declamatie en een Paasvertelling. De meditatie wordt gehouden door<br />
ds. J. Mulderij. De middag wordt afgesloten met een gezellige broodmaaltijd.<br />
Belangstellenden zijn van harte welkom op maandag 11 april van 16.00-18.30 uur in Het Refter, Bethlehemsekerkplein 35-1.<br />
De organisatoren stellen het op prijs als mensen die willen komen zich opgeven. Dat kan tot 6 april bij: Janny Mouthaan,<br />
tel: (038) 465 58 45 of Niesje Bredewout, tel: (038) 465 06 00. De toegang is gratis, wel is er een collecte.<br />
Voor meer informatie: Rijka Klaassen, tel: (038) 465 42 13.<br />
Dirigent(e) gezocht<br />
Wij zijn een klein, enthousiast zangkoortje voor ouderen (ongeveer 6 à 8 personen). Onze dirigente wil binnenkort stoppen. We kijken<br />
uit naar iemand die haar taak wil overnemen. We oefenen op maandagmiddag van 13.15-14.15 uur in Het Refter. We zingen geestelijke<br />
liederen en voeren die uit op de Kerst- en Paasmiddagen van Bejaardenmiddag Stad en af en toe in de huisdiensten op vrijdagavond in<br />
de Nieuwe Haven. Is er een (beginnend) dirigent(e) die ons helpen wil?<br />
Nadere informatie bij: Rijka Klaassen, tel: (038) 465 42 13.<br />
‘Mooiste Bijbelverhalen’<br />
in de Sionskerk<br />
De Sionskerk is bezig met de samenstelling<br />
van de Bijbel-Top-Tien. In het<br />
wijkblad De Driehoek staat een nieuwe<br />
column waarin gemeenteleden hun<br />
mooiste Bijbelverhaal kunnen noemen en<br />
ook aangeven waarom het verhaal zo<br />
aanspreekt. Jongeren en ouderen wordt<br />
gevraagd naar hun mooiste<br />
Bijbelverhaal. Mensen kunnen hun favoriete<br />
verhaal op papier inleveren of via<br />
de website van de Sionskerk. Komende<br />
zomer is zo de Bijbel-Top-Tien van de<br />
Sionskerk compleet en die wordt het jaarthema<br />
voor het nieuwe seizoen: elke<br />
maand staat één verhaal centraal in de<br />
kerkdienst.<br />
Deze actie loopt parallel aan een actie in<br />
heel <strong>Zwolle</strong>. Allerlei bekende en onbekende<br />
<strong>Zwolle</strong>naren zullen geïnterviewd worden<br />
in een Zwols dagblad. Ook scholen<br />
wordt gevraagd mee te doen. Verder zal<br />
er een kwartetspel worden gemaakt van<br />
de Bijbel-Top-Tien van <strong>Zwolle</strong>.<br />
“Het mooie van dit initiatief is dat het<br />
“En wat vindt ú nu van de Open Kring?”<br />
heel missionair is”, zegt ds. H. Evers van<br />
de Sionskerk. “Mensen worden uitgenodigd<br />
iets over hun geloof te vertellen op<br />
een heel eenvoudige en aansprekende<br />
manier. Het is bijzonder om zo het geloof<br />
te delen met elkaar en verder te vertellen.<br />
We hopen dat er zo een lopend geloofsvuurtje<br />
door <strong>Zwolle</strong> zal gaan, dat harten<br />
zal verwarmen.”<br />
Met deze vraag nodigde de kerkenraad van de Open Kring alle leden uit om mee te doen aan een groots opgezette enquête. Met dit onderzoek<br />
wil de kerkenraad de behoeften en meningen peilen van alle gemeenteleden, of zij nu wekelijks in de kerk zitten of het gebouw<br />
nooit van binnen zien. De enquête vond plaats in januari; de komende maanden worden de resultaten geïnventariseerd, besproken en<br />
gepresenteerd. Een mooi moment om te onderstrepen waar de Open Kring als gemeente voor staat en waarmee zij de toekomst ingaat.<br />
De wijkgemeente, die begon in Het Anker in Westenholte en later kerkte in de school De Zevensprong in Stadshagen, heeft sinds 2007<br />
een prachtig kerkgebouw. De gemeente is in de afgelopen jaren sterk gegroeid, wat onvermijdelijk tot gevolg had dat het directe contact<br />
met de leden minder werd. De behoefte ontstond om alle communicatiekanalen beter op elkaar af te stemmen en meer te laten samenwerken.<br />
Afgelopen voorjaar zijn twee ouderlingen aangetrokken die zich alleen bezig houden met communicatie in al z’n facetten.<br />
Contact wordt onderhouden via het maandblad dat iedere maand bij alle leden in de bus valt, de zondagsbrief voor het wekelijkse lief<br />
en leed en verder is er de website met informatie. Maar is dit waar de leden van de Open Kring behoefte aan hebben? Dat wilde de<br />
kerkenraad heel graag weten.<br />
Daarnaast bestond de behoefte zich te bezinnen op de visie die rondom de start van de Open Kring is neergelegd. Het is goed om af en<br />
toe stil te staan bij deze visie, niet alleen voor kerkenraadsleden, maar voor de hele gemeente. Ook dat gebeurt nu door middel van de<br />
enquête. Die is te vinden op de website www.openkring.nl<br />
Visie in welkomstfolder<br />
Wie binnenkomt in de protestantse wijkgemeente in Stadshagen ontvangt een welkomstfolder met onder meer de visie van de Open Kring.<br />
“Een open kring – zo willen wij ons als wijkgemeente aan u voorstellen. Een kring, gevormd door mensen die iets met hun geloof willen<br />
doen – ze hebben vragen – over zichzelf, over het leven, over God. Ze verlangen naar vrede, ze zoeken geborgenheid, ze willen geïnspireerd<br />
worden, stilstaan bij verdriet, blij zijn met geluk en liefde, met nieuw leven. En allemaal zijn ze gericht op het centrum van de<br />
kring, op alles waardoor het geloof gevoed wordt; de Bijbel, het doorgaande gesprek daarover, de sacramenten, de liederen, de gezamenlijkheid<br />
in de diensten en vieringen, de werk- en gespreksgroepen – al de middelen die God gebruikt om ons te ontmoeten.<br />
Een open kring; dus wie maar wil kan binnenkomen, iedereen die met ons op zoek is, naar een goed woord, een goed gebaar, naar een<br />
antwoord, of in ieder geval naar de juiste vraag, kortom: iedereen die zich op het centrum wil richten, op de bron, op God.”<br />
9
10<br />
MIJN KUNST<br />
Kunstenares Marjanneke Scholtheis is betrokken bij de Oosterkerk. Ze werkt onder meer mee aan<br />
het ontwerpen van de voorkant van het boekje voor de Veertigdagentijd: Ontmoeting. Marjanneke<br />
werkt als kunstenares in haar eigen atelier aan huis. Op de zolder staat een grote werktafel waaraan<br />
ze haar tekeningen maakt. Verder staan er schildersezels met doeken die voltooid of half voltooid<br />
zijn en een drukpers. In de toekomst wil ze graag haar atelier vergroten waardoor het mogelijk<br />
wordt om (avond)cursussen te geven. Naast haar werk als kunstenaar is ze moeder en juf van groep 4<br />
op de christelijke Daltonschool Koningin Emma. “Een inspirerend maar druk leven”, zegt ze zelf.<br />
“De schepping herinnert ons eraan<br />
dat God er is”<br />
“Welk kunstwerk inspireert mij als het gaat om geloof of, wat ik zelf boeiender vind, wat<br />
inspireert mij wanneer ik een kunstwerk schep? Daarnaast is het interessant om een link<br />
te leggen naar de lijdensweg en Pasen, omdat het thema van deze <strong>Gaandeweg</strong> de<br />
Veertigdagentijd is. Op pagina 11 is de illustratie te zien die ik heb ontworpen voor de<br />
Veertigdagentijd. Het thema van dit jaar is ‘Ontmoeting’, omdat Jezus heel wat ontmoetingen<br />
met mensen heeft in de verhalen naar Pasen toe. Ik vroeg mezelf af wat belangrijk<br />
is bij een ontmoeting en dat is aandacht, openstaan voor een ander. Maar ook het fysieke<br />
element van de ontmoeting, zoals elkaar de hand reiken, steunen, oogcontact maken…<br />
Daarnaast zocht ik naar verstilling. Het is fijn als kunst helend kan werken, als het rust<br />
geeft of een gezocht antwoord.<br />
In mijn kunst zal niemand het element van de natuur ontgaan. Dit is een rode draad in al<br />
mijn werk: de kracht, schoonheid en complexiteit van de natuur. De connectie met het<br />
geloof is eenvoudig te leggen. Heel de schepping en de natuur vertellen over en roemen<br />
God. Een bloem doet dat met zijn mooie kleuren, een vogel door zijn gezang. Het is daarom<br />
ook niet gek dat veel mensen de natuur in trekken en zeggen daar God te ontmoeten,<br />
net als in de kerk. De schepping herinnert ons eraan dat God er is.<br />
De mens kan ook veel voldoening halen uit het scheppen, het creëren van iets nieuws.<br />
Als ik aan het werk ga, heb ik een voorkeur voor ambachtelijke technieken. Deze vereisen<br />
specifieke vaardigheden, maar ook doorzettingsvermogen en een bepaalde koppigheid,<br />
gedrevenheid. Elke discipline vereist een andere manier van denken. Ik trek mezelf graag<br />
terug van de wereld in mijn atelier. Daar schilder ik een eerste opzet, loop achteruit, neem<br />
afstand en werk verder. Het maken van grafiek gaat veel planmatiger. Ik denk na over het<br />
complete drukproces. Dit werken gaat in stapjes. Het langwerpige kunstwerkje dat hier<br />
is afgebeeld is gemaakt door linoleum af te drukken. Voor het tekenen gebruik ik foto’s<br />
van de natuur die ik maak tijdens het wandelen.<br />
Op mijn website www.marjannekescholtheis.nl is meer te zien van mijn werk.”
Ontmoeting thema<br />
Veertigdagentijd<br />
Met veel vreugde en inzet is er weer gewerkt aan het realiseren<br />
van het dagboekje voor de Veertigdagentijd. Mensen van de wijkgemeenten<br />
Oosterkerk, Jeruzalemkerk en De Hoeksteen hebben<br />
dit boekje samen gemaakt, met gedachten aan de hand van<br />
Bijbelteksten en het thema ‘Ontmoeting’. Marjanneke Scholtheis<br />
tekende de mooie voorkant. Het boekje is in de drie kerken en<br />
op het Kerkelijk Bureau verkrijgbaar en kost € 3,50.<br />
De meeropbrengst is bestemd voor de vastenactie.<br />
Thuis en in de kerk besteden<br />
we aandacht aan de<br />
Veertigdagentijd, die van<br />
oudsher een tijd van<br />
grondige bezinning is.<br />
Maar die tijd is ook een<br />
tijd van ‘vasten’. Dat<br />
doen velen persoonlijk<br />
en op heel verschillende<br />
manieren. Je kunt elkaar<br />
hiervoor ook ‘de wet niet<br />
voor schrijven’ al zou je<br />
natuurlijk best met anderen<br />
kunnen afspreken waar je je aan wilt houden of van wilt onthouden<br />
in deze tijd. Wat we in ieder geval samen kunnen en willen<br />
doen is sparen voor ‘een goed doel’. Vorig jaar was deze actie<br />
een succes. Zo’n € 2000,- werd opgebracht. Dit jaar sluiten de<br />
wijkgemeenten zich aan bij de landelijke actie van Kerk in actie,<br />
die zes aansprekende doelen in binnen- en buitenland centraal<br />
stelt. Deze projecten draaien om mensen die elkaar zien staan en<br />
er voor elkaar willen zijn. Vaak tegen alle verwachtingen en<br />
vooroordelen in.<br />
Op de website www.kerkinactie.nl is te lezen over mensen die we<br />
niet hadden leren kennen wanneer we geen oog zouden hebben<br />
voor hun nood. Tegen hen willen we zeggen: “Ik zie je!”<br />
In de kerken zijn weer spaardoosjes verkrijgbaar. In de avonddiensten<br />
in de Oosterkerk wordt speciale aandacht gegeven<br />
aan de Veertigdagentijd.<br />
Bijzondere maaltijd<br />
Voor de drie wijkgemeenten wordt twee maal een bijzondere<br />
maaltijd gehouden in de Oosterkerk: op woensdag 16 <strong>maart</strong> en<br />
op woensdag 20 april. De maaltijd begint om 18.00 uur, de kosten<br />
bedragen € 4,- per persoon. Graag opgave vooraf, uiterlijk<br />
14 <strong>maart</strong> en 18 april, bij Gonny Kisteman, tel (038) 454 13 43,<br />
e-mail jhkisteman@hetnet.nl<br />
Creatieve ontmoeting:<br />
schilderen<br />
Op dinsdagavond 1 <strong>maart</strong> kan er in de Oosterkerk<br />
geschilderd worden onder leiding van Wilma Liefers,<br />
van 20.00 tot 22.00 uur. Het thema is: Verstilling.<br />
Het is vlak voor de Veertigdagentijd, een tijd van nadenken<br />
over de weg die mensen gaan, zoals Jezus zich,<br />
tijdens een verblijf van veertig dagen in de woestijn,<br />
voorbereidde op zijn taak en de weg die Hij zou gaan.<br />
Een tijd van verstilling.<br />
Opgave bij Ineke Schoorel, tel: (038) 455 02 49,<br />
e-mail: inekeschoorel@home.nl<br />
Onzekerheid<br />
Column<br />
Halverwege mijn eerste jaarcontract was mijn leidinggevende<br />
nog erg optimistisch. Als ik zo door zou gaan, dan zou ik zeker<br />
een vast contract krijgen. “Als de crisis…”, sputterde ik nog.<br />
Maar optimistisch als hij is wimpelde hij dat weg, want het<br />
werk moest sowieso gedaan worden. Een jaar geleden begon<br />
ik dus aan mijn tweede jaarcontract. Er kwam nieuws over<br />
een reorganisatie, maar dat zou nog wel enige tijd duren.<br />
Totdat de hoge heren (m/v) bedachten dat alles in een stroomversnelling<br />
moest komen. Een jaar nadat ik uitzicht had op<br />
een vast dienstverband, hoorde ik dat dit mijn laatste contract<br />
was. Heel zuur.<br />
Uitbesteding is het credo geworden en dat geldt voor meer<br />
bedrijven. Vast personeel wordt als een last beschouwd en<br />
niet langer als een zegen. Freelancers en flexwerkers worden<br />
ingehuurd. Uit onderzoek bleek onlangs dat de meesten van<br />
hen liever vast werk hebben. Een collega zei wel eens: “Als je<br />
schoonmaakt begin je normaal gesproken bovenaan de trap<br />
met vegen.” Maar bij reorganisaties verdwijnen zelden de<br />
banen van de hoge heren (m/v).<br />
Sinds 1 januari ben ik werkloos. Ik heb nog het geluk dat mijn<br />
partner wel een fulltime vast dienstverband heeft. Toch is de<br />
onzekerheid over wanneer ik nieuw werk zal vinden onprettig.<br />
Onzekerheid is natuurlijk altijd vervelend en dat geldt momenteel<br />
ook voor de PGZ. Het blijkt lastig (kerk)gebouwen te verkopen,<br />
maar het tekort zal toch opgelost moeten worden.<br />
En het vormen van een nieuwe wijkgemeente is een hele<br />
reorganisatie op zich. Wijkgemeentes waar de crisis voorlopig<br />
aan voorbij lijkt te gaan, zullen actief moeten meedenken en<br />
meedelen. Mijn leidinggevende dacht indertijd ook dat het mee<br />
zou vallen. In het bedrijfsleven kiest men uiteindelijk keihard<br />
voor het geld. In de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> is de keuze<br />
gelukkig nog voor brood – mensen – in plaats van stenen.<br />
En hoewel het nog enige tijd onzeker zal blijven, moeten we<br />
gezamenlijk de schouders eronder zetten. We hebben geen<br />
andere keus als we gezond uit deze crisis willen komen.<br />
O, en als u nog een baan weet voor een (bureau)redacteur<br />
of historica, dan hoor ik het graag.<br />
Saskia Dankers<br />
11
12<br />
PERSPECTIEF Het<br />
Kerkrentmeesters moeten Financieel Beleid uitvoeren<br />
Misverstanden rond<br />
bezuinigingen weerlegd<br />
“Kerkrentmeesters kijken alleen maar naar geld; ze letten verder nergens op.”<br />
Als voorzitter van het College van Kerkrentmeesters (CvK) van de <strong>Protestantse</strong><br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> (PGZ), krijgt Han Slootweg dit soort verwijten nogal eens.<br />
Ze behoren volgens hem tot de misverstanden die er heersen rond de bezuinigingen<br />
die de financiële situatie van de PGZ weer gezond moeten maken.<br />
Han heeft de grootste misverstanden, die hem en de andere kerkrentmeesters<br />
ter ore komen, op een rijtje gezet. Hij wil graag proberen ze te weerleggen.<br />
eerste misverstand: “De Jeruzalemkerk<br />
wordt niet verkocht omdat de<br />
Jeruzalemkerkgemeente niet meegaat<br />
met de nieuwe wijkgemeente die ontstaat<br />
door het samengaan van Oosterkerk<br />
en Hoeksteen.”<br />
Han Slootweg: “Dit klopt absoluut niet.<br />
We kunnen de Jeruzalemkerk op dit<br />
moment niet verkopen, omdat niet duidelijk<br />
is of de gemeente <strong>Zwolle</strong> het<br />
gebouw, mogelijk inclusief interieur, wil<br />
aanwijzen als gemeentelijk monument.<br />
De onzekerheid die hiervan het gevolg<br />
is maakt verkopen op dit moment<br />
onmogelijk. Een aanwijzing als monument<br />
heeft namelijk veel invloed op de<br />
waarde van het complex. Wij overleggen<br />
met de gemeente, maar weten niet hoe<br />
lang deze onzekerheid nog duurt.<br />
Dit staat echter geheel los van de keuzes<br />
die de Jeruzalemkerkgemeente maakt.<br />
Zij wil als zelfstandige wijkgemeente<br />
aanwezig blijven in de wijk Assendorp,<br />
met activiteiten door de week en een<br />
vierplek voor de zondag. In het Financieel<br />
Beleid is niet voorzien in de daarvoor<br />
benodigde middelen, dus dit zal<br />
moeten tegen minimale kosten.<br />
Daar hebben de AK en het CvK de<br />
Jeruzalemkerkgemeente met nadruk<br />
op gewezen.”<br />
Nog een misverstand: “Er wordt niets<br />
gedaan om te komen tot afstoting van<br />
het Refter, het wijkgebouw van de<br />
Grote Kerkgemeente.”<br />
Han Slootweg: “Ook dat klopt niet. Het<br />
CvK heeft zich inmiddels op twee vervangende<br />
locaties georiënteerd. De eerste<br />
was zo duur dat de PGZ in financiële<br />
zin niets wijzer zou worden van een verhuizing.<br />
De tweede was een etage met<br />
zeer slechte toegankelijkheid en om die<br />
reden niet geschikt. Intussen is gebleken<br />
dat wij in de oorspronkelijke berekeningen<br />
zijn uitgegaan van een te hoge<br />
De Evangelisch-Lutherse <strong>Gemeente</strong>n in <strong>Zwolle</strong> en Kampen hebben eind 2010 de<br />
eerste stappen gezet op weg naar de vorming van een zogeheten combinatie van<br />
gemeenten. In een daartoe speciaal belegde gemeentevergadering ondertekenden<br />
voorzitter Johanna Wildeman en scriba Lolke Folkertsma van de ELG <strong>Zwolle</strong> en<br />
waarnemend voorzitter Stefan Renkema en scriba Agnes Fossen van de ELG<br />
Kampen de samenwerkingsovereenkomst, het gezamenlijke beleidsplan en de<br />
aanvraag voor een (positief) advies van de evangelisch-lutherse synode. Nog net<br />
voor het eind van het jaar heeft de synodale commissie (het moderamen van de<br />
synode) dit advies uitgebracht. Op 2 januari hebben beide kerkenraden hun classicale<br />
vergaderingen verzocht in te stemmen met het voornemen een combinatie<br />
van gemeenten te vormen. In het verzoek aan de classes is aangegeven dat de<br />
combinatie van gemeenten de voorkeur geeft aan indeling bij de classis <strong>Zwolle</strong>.<br />
verkoopopbrengst van het Refter. Dit<br />
blijkt uit de taxatie van het pand, die<br />
we achteraf bezien beter in een eerder<br />
stadium hadden kunnen laten uitvoeren.<br />
Het CvK blijft zoeken naar een alternatieve<br />
locatie voor de Grote Kerkgemeente,<br />
maar zet ondertussen ook<br />
nadrukkelijk in op een verhoging van<br />
de exploitatieopbrengsten.<br />
Verder is de Grote Kerkgemeente erop<br />
gewezen dat zolang het Refter nog niet<br />
is afgestoten, van haar een extra inspanning<br />
mag worden verwacht bij de actie<br />
Kerkbalans. Ook dit heeft resultaat<br />
gehad, dus de rekening voor het uitstel<br />
van deze bezuinigingsmaatregel komt<br />
niet zomaar bij de andere wijkgemeenten<br />
terecht.”<br />
Misverstand drie: “Er gebeurt niets in<br />
Berkum.”<br />
Han Slootweg: “In Berkum is sprake<br />
van een speciale situatie, aangezien het<br />
Financieel Beleid uitgaat van enige<br />
vorm van samenwerking tussen de<br />
Emmaüskerkgemeente en de Hoofdhof.<br />
ELG <strong>Zwolle</strong> en Kampen<br />
vormen combinatie van gemeenten<br />
“Beide kerkenraden hebben vertrouwen<br />
in een inspirerende en opbouwende<br />
samenwerking”, aldus Johanna Wildeman,<br />
“en zijn van plan alvast te beginnen<br />
met een goede invulling daarvan.<br />
Zo houden we op Palmzondag 17 april<br />
een fiets- en autotocht in de IJsseldelta<br />
tussen Kampen en <strong>Zwolle</strong>.”<br />
Een combinatie van gemeenten is een<br />
van de vormen van samenwerking tus-<br />
Han Slootweg:<br />
“Van uitstel komt zeker geen afstel.”<br />
sen gemeenten die genoemd worden in<br />
de Kerkorde. Simpel gezegd is het de<br />
meest eenvoudige vorm van samenwerking.<br />
Beide gemeenten blijven zo<br />
zelfstandig mogelijk.<br />
De ELG <strong>Zwolle</strong> heeft sinds 1 januari<br />
met ds. Erwin de Fouw weer een fulltime<br />
predikant, in Kampen vervult<br />
ds. R. van Warven, lid van de ELG<br />
Kampen, gedurende vier uur per week<br />
zijn taak in de gemeente. De predikanten<br />
zijn verbonden aan de gemeenten<br />
gezamenlijk.<br />
Regeling<br />
Nadere bepalingen kunnen worden opgenomen<br />
in een gemeenschappelijke<br />
regeling, die zo spoedig mogelijk na<br />
de vorming van de combinatie van
Deze Gereformeerde Kerk van Berkum<br />
maakt wel deel uit van de PKN, maar<br />
is geen wijkgemeente van de PGZ.<br />
De Emmaüskerk en De Hoofdhof verkennen<br />
op dit moment actief de mogelijkheden<br />
tot samenwerking en wij<br />
wachten af wat daarvan het resultaat<br />
zal zijn. Uitganspunt is dat de Emmaüskerk<br />
sowieso wordt afgestoten, ook als<br />
de samenwerking onverhoopt niet tot<br />
stand mocht komen. Dan zal het CvK<br />
uiteraard wel voorzien in onderdak voor<br />
de Emmaüskerkgemeente, bijvoorbeeld<br />
in een ander kerkgebouw, al dan niet<br />
in eigendom van de PGZ. Verder kan<br />
er conform het Financieel Beleid worden<br />
gezocht naar alternatieve oplossingen<br />
die meer draagvlak hebben, mits<br />
zo’n alternatief hetzelfde financiële<br />
resultaat heeft.”<br />
Misverstand vier: “Niet alle maatregelen<br />
waartoe is besloten zijn echt nodig;<br />
er wordt te veel bezuinigd.”<br />
Han Slootweg: “Dit klopt niet om twee<br />
redenen. Ten eerste vraagt de financiële<br />
situatie van de PGZ echt om forse maatregelen,<br />
waarvan echter op voorhand<br />
niet bekend is wat ze zullen opleveren.<br />
Daarom is er veiligheidshalve voorzien<br />
in meer bezuinigingen dan het huidige<br />
tekort. Ook als de inschattingen van de<br />
resultaten niet geheel kloppen, blijven<br />
er dan toch voldoende bezuinigingen<br />
over. Ten tweede heeft de AK besloten<br />
dat het Financieel Beleid een geheel is.<br />
Maatregelen die het lastigst uitvoerbaar<br />
zijn en dus het meeste tijd kosten, verdwijnen<br />
niet van tafel, ook niet als de<br />
gemeenten met medewerking en goedvinden<br />
van de classicale vergadering<br />
wordt vastgelegd . Deze stap wordt<br />
meestal pas gezet nadat de gemeenten<br />
een paar jaar ervaring hebben opgedaan<br />
met de combinatie. Een combinatie van<br />
gemeenten komt in Luthers Nederland<br />
vaker voor. In ieder geval de combinatie<br />
van gemeenten Apeldoorn, Arnhem en<br />
Zutphen is daarvan een voorbeeld.<br />
Overleg<br />
Aan het besluit van gemeenten een<br />
combinatie te vormen gaat een heel<br />
proces van overleg vooraf. Op de jaarlijkse<br />
gemeenteavond van de Lutherse<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> in april is de gemeente<br />
uitvoerig bijgepraat over de<br />
stand van zaken en de mogelijkheden.<br />
In het specifieke geval van de combinatie<br />
Kampen-<strong>Zwolle</strong> is enkele malen<br />
overleg gevoerd met een werkgroep,<br />
bestaande uit een delegatie van beide<br />
reeds genomen maatregelen meer opleveren<br />
dan was ingeschat. Van uitstel<br />
komt geen afstel, dat zou ook niet fair<br />
zijn naar wijkgemeenten die al zijn<br />
getroffen door eenvoudiger uitvoerbare<br />
maatregelen.”<br />
En ten slotte het verwijt dat kerkrentmeesters<br />
alleen naar het geld kijken.<br />
Han Slootweg: “Dat stoort mij persoonlijk<br />
nog het meest. Bij elke impopulaire<br />
maatregel krijg je te horen dat je ‘je<br />
niet pastoraal opstelt’. Als kerkrentmeesters<br />
steken wij heel veel tijd en<br />
energie in de kerk om de forse financiële<br />
problemen op te lossen die het<br />
gevolg zijn van het feit dat er veel te<br />
veel leden niet of nauwelijks bijdragen.<br />
Zo proberen wij de voorwaarden te<br />
scheppen voor een ook in de toekomst<br />
goed functionerende <strong>Protestantse</strong><br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong>. Het geeft geen pas<br />
ons dan vervolgens een gebrek aan<br />
bewogenheid te verwijten. Het verhogen<br />
van de vrijwilige bijdrage lijkt ons een<br />
meer gepaste en een veel nuttigere reactie<br />
op de gang van zaken!<br />
Het CvK heeft zich gecommitteerd aan<br />
het uitvoeren van het Financieel Beleid<br />
dat de AK unaniem heeft vastgesteld en<br />
wil deze verantwoordelijkheid ook waar<br />
maken. Niet omdat wij dat zo leuk vinden,<br />
wel omdat het niet anders kan.<br />
Het Financieel Beleid is bedoeld om de<br />
PGZ uit de problemen te halen. Binnen<br />
de kaders van dat beleid willen we zorgvuldig<br />
en met oog voor de pastorale<br />
consequenties opereren. Zo is geprobeerd<br />
om De Hoeksteen als kerk te<br />
kerkenraden onder voorzitterschap van<br />
een onafhankelijk voorzitter en een onafhankelijk<br />
secretaris. Achteraf gezien<br />
is dit voor alle partijen een verstandige<br />
werkwijze gebleken. De gesprekken in<br />
de werkgroep hebben uiteindelijk geleid<br />
tot de opstelling van een samenwerkingsovereenkomst<br />
en een gezamenlijk<br />
beleids- en werkplan. Het voornemen<br />
om te komen tot een combinatie van<br />
gemeenten is aan de beide gemeenten<br />
en aan de betrokken predikanten voorgelegd,<br />
zoals dat in de Kerkorde is voorgeschreven.<br />
De beide gemeenten hebben<br />
begin november 2010 ingestemd met<br />
het voorstel van de beide kerkenraden<br />
om een combinatie van gemeenten te<br />
vormen.<br />
De kerkenraden van de gemeenten die<br />
met elkaar een combinatie vormen,<br />
komen tenminste eenmaal per jaar gezamenlijk<br />
bijeen onder leiding van een<br />
onafhankelijke voorzitter om de zaken<br />
behouden en worden voorstellen voor<br />
alternatieven vanuit wijkgemeenten<br />
serieus onderzocht. Vertegenwoordigers<br />
van het college zijn verder altijd bereid<br />
de maatregelen mondeling te komen<br />
toelichten en vragen te beantwoorden.”<br />
De Hoeksteen<br />
nog niet verkocht<br />
De inspanningen van het CvK om<br />
De Hoeksteen als kerk te behouden<br />
hebben helaas geen succes gehad.<br />
De onderhandelingen met een aantal<br />
kerkelijke organisaties over de verkoop<br />
van het kerkgebouw in de<br />
Aa-landen, hebben niet tot overeenstemming<br />
geleid. Binnenkort komt<br />
het gebouw daarom in de algemene<br />
verkoop. Daarmee is de kans groot<br />
dat het gebouw voor andere doeleinden<br />
wordt gebruikt en mogelijk<br />
wordt gesloopt. Hierover beslist de<br />
partij die het gebouw koopt.<br />
Al vrij snel nadat bekend werd dat<br />
haar kerk zou worden afgestoten,<br />
heeft de Hoeksteengemeente besloten<br />
te gaan samenwerken met de wijkgemeente<br />
van de Oosterkerk. Sindsdien<br />
is hard gewerkt aan de totstandkoming<br />
van de nieuwe gemeente, die<br />
op Pinksterzondag officieel van start<br />
gaat. Een week eerder nemen de<br />
leden van de Hoeksteengemeente<br />
afscheid van hun kerkgebouw.<br />
Over dat afscheid en de totstandkoming<br />
van de nieuwe gemeente<br />
meer in de volgende <strong>Gaandeweg</strong>.<br />
te bespreken die hen gezamenlijk raken.<br />
De vorming van de combinatie van<br />
gemeenten heeft geen invloed op de<br />
samenwerking tussen de ELG <strong>Zwolle</strong><br />
en de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong>.<br />
De ELGZ is waarnemer in de Algemene<br />
Kerkenraad van de PGZ, neemt deel aan<br />
<strong>Gaandeweg</strong> en is betrokken bij gezamenlijke<br />
diensten met onder andere<br />
de Oosterkerk en enkele gezamenlijke<br />
gespreksgroepen.<br />
De samenwerkingsovereenkomst wordt<br />
getekend. Van links naar rechts: Stefan<br />
Renkema, Johanna Wildeman, Agnes<br />
Fossen en Lolke Folkertsma.<br />
13
14<br />
DESGEVRAAGD Hoe<br />
ben je gemeenteadviseur geworden?<br />
WH: “Nadat ik een jaar of tien als leraar natuur-scheikunde<br />
voor de klas had gestaan ben ik in de kerk aan het werk gegaan.<br />
Van 1986 tot 1998 was ik evangelist (tegenwoordig heet dat<br />
missionair werker) in Leiden en daarna vijf jaar missionairpastoraal<br />
werker in een Vinexwijk bij Rotterdam. Dat was een<br />
wijk in opbouw die heel hard groeide. Zeven jaar geleden ben<br />
ik bij de Dienstenorganisatie van de PKN gekomen en kreeg ik<br />
de classes <strong>Zwolle</strong> en Kampen als werkterrein. Oorspronkelijk<br />
kom in uit de Betuwe, maar ik was in de loop der jaren wel een<br />
echte Randstedeling geworden. Naar Overijssel gaan was een<br />
grote overgang.”<br />
Wat doet een gemeenteadviseur?<br />
WH: “Wij adviseren de plaatselijke gemeenten op alle mogelijke<br />
gebieden, van beleidsvorming en missionaire vernieuwing tot en<br />
met conflictbemiddeling en communicatie. Wij kunnen een<br />
gemeente ook begeleiden, bijvoorbeeld in veranderingsprocessen<br />
en revitaliseringstrajecten. Of bij het organiseren van kerkenraadsweekenden<br />
en bezinningsbijeenkomsten. Verder geven we<br />
cursussen voor ambtsdragers, kerkenraden en andere vrijwilligers<br />
in de gemeente. Er zijn basiscursussen, vervolgcursussen en<br />
cursussen op maat, onder meer op het terrein van pastoraat,<br />
diaconaat en missionaire toerusting. Als gemeenteadviseur geef<br />
je zo’n cursus zelf of je brengt een gemeente in contact met een<br />
gespecialiseerde collega. Bijvoorbeeld iemand die goed op de<br />
hoogte is van kerkelijke financiën of alles weet van Kerk-in-<br />
Actieprojecten.”<br />
Hoe informeer je gemeenten over het aanbod?<br />
WH: “Het steunpunt van regio Noord verstuurt maandelijks een<br />
digitale nieuwsbrief naar de kerkenraden in deze regio. Die vullen<br />
wij aan met informatie uit onze eigen classes. In deze nieuwsbrief<br />
worden zowel landelijke als plaatselijke activiteiten aangekondigd<br />
en belangstellenden uitgenodigd. Het landelijk dienstencentrum<br />
in Utrecht stuurt ook een maandelijkse digitale<br />
nieuwsbrief, één voor predikanten en kerkelijk werkers en één<br />
Ter ondersteuning van de plaatselijke gemeenten<br />
heeft de PKN (<strong>Protestantse</strong> Kerk in Nederland)<br />
een uitgebreide organisatie van professionele en<br />
gespecialiseerde dienstverleners beschikbaar.<br />
Op tal van gebieden kunnen ambtsdragers,<br />
kerkenraden en gemeenteleden advies en hulp<br />
inroepen van deze Dienstenorganisatie, die in<br />
elke gemeente een eerste aanspreekpunt heeft:<br />
de adviseur gemeenteopbouw. Vijftig mannen<br />
en vrouwen vervullen deze functie, elk van hen<br />
is werkzaam binnen een bepaald gebied.<br />
Sinds 2003 is Wim Hendriks uit Heino gemeenteadviseur<br />
voor de classes <strong>Zwolle</strong> en Kampen en<br />
dus ook voor de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong>.<br />
Wim Hendriks, adviseur gemeenteopbouw in een pluriforme classis<br />
“<strong>Zwolle</strong> laat volle breedte<br />
van protestantse kerk zien”<br />
voor kerkenraden. Daarnaast laat ik me zoveel mogelijk op de<br />
vergaderingen van mijn classes zien en geef daar altijd een korte<br />
presentatie over actuele zaken. Ook de Evangelisch-Lutherse<br />
<strong>Gemeente</strong>n in <strong>Zwolle</strong> en Kampen kunnen gebruik maken van de<br />
gemeenteadviseur. Bij gemeenten die nog nooit een beroep op me<br />
hebben gedaan, probeer ik zelf kennis te gaan maken met de<br />
kerkenraad, en ik ga ook altijd op bezoek bij nieuwe predikanten.<br />
Ik houd er rekening mee dat kerkenraden zich van tijd tot tijd<br />
‘verversen’ en dus herhaal ik mijn bezoek op gezette tijden.<br />
Een heel goede manier om elkaar te leren kennen is een cursus<br />
voor nieuwe pastorale en diaconale ambtsdragers. Die cursussen<br />
geef ik binnen mijn classes zoveel mogelijk zelf, zodat kerkenraadsleden<br />
ook hun eigen gemeenteadviseur leren kennen.”<br />
Maken kerkenraden vaak gebruik van die mogelijkheid en wat<br />
kost zo’n cursus?<br />
WH: “Dat zou best vaker kunnen; er lopen behoorlijk wat ambtsdragers<br />
rond die deze cursus niet hebben gevolgd. Die kost drie<br />
avonden aan tijd en € 12,- per cursist. Als een gemeente deze<br />
cursus in huis haalt betaalt ze € 120,-, ongeacht het aantal deelnemers.<br />
Advies dat een paar dagdelen in beslag neemt wordt niet<br />
in rekening gebracht. Specifiek en langlopend gemeenteadvies of<br />
de intensieve begeleiding van een gemeente kost per uur € 80,-,<br />
waarvan € 20,- wordt betaald uit de Solidariteitskas. Deze kosten<br />
zijn aanzienlijk lager dan van externe adviseurs en eigenlijk is<br />
het jammer als gemeenten geen gebruik maken van onze diensten.<br />
Via het geld dat ze aan de PKN afdragen, betalen ze er<br />
wel aan mee en hebben ze er dus gewoon recht op.”<br />
Word jij op de hoogte gehouden als een van je collega’s in jouw<br />
classis een gemeente begeleidt?<br />
WH: “In negen van de tien gevallen voldoe je als gemeenteadviseur<br />
zelf aan een verzoek om dienstverlening uit jouw<br />
classis, is dat niet het geval dan wisselen we zeker regelmatig<br />
informatie uit. Dat doe ik bijvoorbeeld met mijn collega<br />
Piet Beintema die de fusie tussen de Hoeksteen- en de Oosterkerkgemeente<br />
begeleidt. Hij had in Friesland al veel ervaring<br />
opgedaan met samenvoegingen van wijkgemeenten, terwijl die
in mijn classes nog zeldzaam zijn. In de Adventskerk is op<br />
dit moment een andere collega bezig met de verversing van<br />
het beleidsplan, omdat ik daar te weinig tijd voor had. Wij<br />
zoeken altijd naar de beste dienstverlening als een gemeente<br />
bij ons aanklopt.”<br />
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de classes <strong>Zwolle</strong><br />
en Kampen?<br />
WH: “In de classis Kampen zijn de meeste gemeenten confessioneel<br />
georiënteerd en vind je een grote kerkelijke meelevendheid.<br />
In de classis <strong>Zwolle</strong> zie je tussen de gemeenten<br />
die er deel van uitmaken grote verschillen: die vormen qua<br />
kleur de complete regenboog. De stad <strong>Zwolle</strong> valt eronder,<br />
met zowel een bondsgemeente als middenorthodoxe wijkgemeenten<br />
(hoewel die etiketten eigenlijk uit de tijd zijn),<br />
maar ook dorpen als Dalfsen, Nieuwleusen en Staphorst/<br />
Rouveen. Dat maakt deze classis wel bijzonder pluriform.<br />
Ze laat de volle breedte van de protestantse kerk zien.”<br />
Vind je het lastig dat jouw werkterrein zo pluriform is?<br />
WH: “Ik zie dat als een uitdaging, die een beroep doet op<br />
mijn professionaliteit. Op grond van je ervaring en ongeacht<br />
je eigen kleur en geur moet je elke gemeente die een beroep<br />
op je doet van dienst kunnen zijn. Dankzij een voorgesprek<br />
met zo’n gemeente weet je hoe mensen daar het geloof beleven<br />
en daar sluit je op aan. Je probeert hun toon te treffen,<br />
met woorden die zij herkennen, maar daarin wel dicht bij<br />
jezelf te blijven. Soms moet je wel eens over je eigen schaduw<br />
heen springen, als er maar een veilige sfeer ontstaat, waarin<br />
mensen durven zeggen wat zij vinden. Die sfeer creëer je<br />
vooral door mensen eerst een geloofsgesprek te laten voeren<br />
en elkaar in het hart te laten kijken. Vanuit mijn professionaliteit<br />
zet ik de toon voor dat gesprek, dat ik vervolgens<br />
ook leid.<br />
Wat vind je de mooiste kant van je werk?<br />
WH: “Cursussen geven doe ik het liefst; daarin kun je heel<br />
veel kwijt aan een bijzonder gemotiveerd publiek. Boeiend is<br />
ook om mensen na verloop van tijd terug te zien, bijvoorbeeld<br />
op kerkenraadsdagen. Met de kerkenraad van de Sionskerk<br />
heb ik vorig jaar zo’n dag gehad en dat herhalen we dit jaar.<br />
Dan beginnen we met het kijken naar de resultaten die zijn<br />
behaald en dan zie je ook wat de zin van dit werk is.<br />
Belangrijk is dat bijvoorbeeld beleidsplannen die worden<br />
gemaakt niet in een la verdwijnen, maar worden uitgevoerd.<br />
Dat bereik je door zoveel mogelijk gemeenteleden bij de<br />
totstandkoming van het plan te betrekken. Dat kost meer tijd,<br />
maar je creëert wel draagvlak in de gemeente.”<br />
Uitgebreide informatie over de dienstverlening van de<br />
gemeenteadviseurs is te vinden op www.pkn.nl<br />
Klik op Actief in de kerk.<br />
Bea Mulder: “Profiteer van<br />
onze professionele deskundigheid”<br />
Voor een warm pleidooi voor het inschakelen van een<br />
adviseur gemeenteopbouw ben je bij Bea Mulder aan<br />
het juiste adres. “Het is heel jammer dat vooral veel<br />
predikanten denken dat ze alles zelf moeten doen”,<br />
verklaart ze. “Iedereen heeft zijn sterke en zwakke<br />
kanten; mensen kunnen nu eenmaal niet overal goed<br />
in zijn. Je kunt juist profiteren van de sterke kanten<br />
van anderen en van hun professionele deskundigheid.<br />
En die hebben wij als adviseurs gemeenteopbouw.”<br />
Bea Mulder is gemeenteadviseur voor de classes Hattem<br />
en Harderwijk, maar woont in <strong>Zwolle</strong>. Ze was 12½ jaar<br />
kerkelijk werker in De Hoeksteen en hoort nu bij de<br />
Jeruzalemkerkgemeente. Tegenwoordig is ze kerkelijk<br />
georiënteerd op de Michaëlsvieringen en de vespers en<br />
cantatediensten in de Grote Kerk. Van binnenuit kent Bea<br />
de beslissingen die de PGZ heeft genomen en de gevolgen<br />
daarvan voor wijkgemeenten. “Het advies en de ondersteuning<br />
van een gemeenteadviseur kunnen een goede<br />
aanvulling zijn voor een wijkgemeente. Veel gemeenteleden<br />
bevinden zich door de bezuinigingsmaatregelen op<br />
een kruispunt in hun kerkelijk leven; juist in die fase is de<br />
inbreng van iemand van buiten, die aandacht vraagt voor<br />
menselijke lagen in het proces en het belang van onderlinge<br />
contacten, hartstikke belangrijk.”<br />
Professioneel weet Bea eveneens waar ze over praat: in<br />
haar classes, die in totaal 73 wijkgemeenten omvatten,<br />
heeft ze als gemeenteadviseur een kerksluiting en fusie<br />
begeleid. “Ik pleit er voor dat een wijkgemeente wel een<br />
fysieke plek in de wijk houdt, de kerkelijke presentie is<br />
heel belangrijk. Dat kan met een inloophuis voor wijkbewoners,<br />
waar ook de predikant een kantoortje heeft.<br />
Mensen lijden aan het niet meer hebben van een eigen<br />
kerkgebouw, maar een woonhuis bijvoorbeeld, kan ook<br />
een plek zijn die als ‘van de kerk’ herkenbaar is. Voor vieringen<br />
of themabijeenkomsten kan een gemeente dan een<br />
ruimte huren in bijvoorbeeld een verzorgingshuis, kerkelijk<br />
centrum van een andere gemeente of wijkcentrum;<br />
daar zijn vaak ruimtes die men wel wil delen.”<br />
Generalistisch<br />
Bea noemt haar functie ‘heel generalistisch’ en vertelt<br />
ook ‘gebruik’ te maken van de specifieke kennis van<br />
anderen binnen de Dienstenorganisatie. Zo is de regionale<br />
adviseur voor classicale vergaderingen gespecialiseerd in<br />
zaken op het gebied van de Kerkorde. “Er worden telkens<br />
ordinanties bijgesteld”, merkt Bea, “met name rond de<br />
samenvoeging van gemeenten, fusies en federaties. Dat<br />
hoef je zelf niet allemaal bij te houden.” Haar speerpunt<br />
ligt bij het begeleidings- en cursuswerk.<br />
15
16<br />
JONG IN DE KERK<br />
Aandachtig volgen de kinderen die meedoen aan de Kom in de Kring-viering het verhaal over Kikker, dat Tinka Reins<br />
vertelt. Even later mogen ze die arme Kikker die het zo koud heeft van een warme trui en sjaal voorzien. Tinka en<br />
Linda Jorritsma helpen de kleuters bij het maken van hun kleurrijke werkstukken.<br />
Spelenderwijs naar kerkbesef<br />
Sinds 2004 worden in De Hoeksteen Kom in de Kring-vieringen gehouden voor de kinderen tot en met een<br />
jaar of vijf, basisschool groep 2. De vieringen zijn gebaseerd op de methode ‘Vieren voor jonge kinderen<br />
rondom prentenboeken’ van Corien van Ark. In de inleiding op de methode schrijft zij: “De Kom in de<br />
Kring-vieringen zijn bedoeld om kinderen een plek te geven in de gemeente, waar ze samen kunnen groeien<br />
in vertrouwen in zichzelf, in anderen en in Gods liefdevolle aanwezigheid.”<br />
Linda Jorritsma is een van de mensen die betrokken zijn bij de<br />
Kom in de Kringvieringen in De Hoeksteen, samen met<br />
Annerieke Koetsier, Simone van der Ploeg en Tinka Reins. De<br />
vieringen worden gehouden in de ruimte van de oppas tijdens de<br />
kerkdiensten; alle kinderen die daar op dat moment zijn, kunnen<br />
aanschuiven. Linda vertelt over haar ervaringen met Kom in de<br />
Kring, of te wel: héél jong in de kerk.<br />
Hoe is Kom in de Kring ontstaan?<br />
“Een vriendin van onze wijkpredikant Margo Jonker die elders<br />
preekte, begon ermee. Margo pikte het op en leek het een goed<br />
idee voor de Hoeksteen; zij vond het bij de kerk passen.”<br />
Waarom werd ermee begonnen?<br />
“Het is een soort voorbereiding op de kindernevendienst en het is<br />
leuk voor kinderen. Ze hebben een eigen dienst en krijgen zo spelenderwijs<br />
‘kerkbesef’.”<br />
Hoe gaat de viering in zijn werk?<br />
“De kinderen gaan tegelijk met de kinderen van de nevendienst<br />
uit de kerkdienst weg, naar de ruimte waar ook de oppas is.<br />
De leiding, één persoon, steekt een kaars aan. Er komt altijd iets<br />
uit een speciale Kom in de Kring-doos, een mooie doos versierd<br />
met sterren, wat met het thema te maken heeft.<br />
We zitten in een kring, zoals de naam al zegt, en lezen een verhaal<br />
rondom prenten, waarbij het altijd om een emotie gaat, boosheid,<br />
verdriet, of hoe je elkaar kunt helpen. Het zijn beeldende<br />
verhalen om kleintjes er ook bij te betrekken. Ze komen vaak uit<br />
het boek ‘Kikker en pad’, de kinderbijbel is nog te moeilijk.<br />
De basis is een christelijk verhaal of uitgangspunt. Het is heel<br />
kindgericht en sluit aan bij hun belevingswereld. De verhalen<br />
kunnen ook uit de methode komen, die bestaat uit een prentenboek<br />
en een verwerkingsboek. Daarna praten we over het verhaal<br />
en knutselen naar aanleiding daarvan. We tekenen, planten bijvoorbeeld<br />
een zaadje in een potje, versieren het potje, enzovoort.<br />
Dan komen we weer in de kring bij elkaar en bekijken we wat<br />
iedereen gemaakt heeft. Er zijn altijd twee mensen die oppassen,<br />
zodat de leiding van Kom in de Kring alle aandacht kan geven<br />
aan de kinderen die daaraan meedoen.”<br />
Wat beleef jij er zelf aan?<br />
“Ik vind het heel leuk om te doen, de voorbereiding is al leuk:<br />
wat heeft het verhaal te vertellen? De kinderen reageren heel<br />
spontaan, het is mooi om de ontwikkeling van kinderen te zien.<br />
Ik vind het heel fijn daar deel van uit te maken, heel bijzonder. Je<br />
bent met een groepje kinderen die het echt willen meemaken. Het<br />
is een aanvulling.”<br />
Hoe vaak is de viering?<br />
“Die is een keer per maand en duurt ongeveer een half uur. Dat is<br />
lang genoeg voor kinderen van deze leeftijd. Ze komen weer in<br />
de kerk tegelijk met de kinderen van de kindernevendienst en de<br />
kleintjes die door de ouders uit de oppas worden gehaald. Ook<br />
met Kerst en Pasen is er altijd een Kom in de Kring-viering, dan<br />
hebben twee mensen de leiding.”<br />
Krijg je wel eens reacties van ouders?<br />
“Sommige ouders zijn al actief binnen Kom in de Kring. Ouders<br />
komen altijd de spullen van hun kinderen weer ophalen en zeggen<br />
dat ze het leuk vinden. Ze horen de verhalen van hun kinderen,<br />
die vaak trots hun gemaakte werk laten zien. Er zijn ouders die er<br />
rekening mee houden dat er een Kom in de Kring is, dan gaan ze<br />
er speciaal naar toe.”<br />
Waarom ben je mee gaan doen met Kom in de Kring?<br />
“Ik had zelf mijn kinderen bij de oppas in de kerk en ben daar<br />
ook gaan oppassen. Op een gegeven moment werd ik gevraagd,<br />
omdat iemand weg ging. Sindsdien, dat is 2006, coördineer ik<br />
het. Ik vind: voor wat, hoort wat.”<br />
Gaan deze vieringen door als De Hoeksteen en de Oosterkerk<br />
samen zijn gegaan?<br />
“Ja, ook in de nieuwe samenstelling gaat het door. Op dezelfde<br />
manier, dus in de oppas, wel zullen we nog even moeten kijken<br />
naar de ruimte. We gebruiken in de Oosterkerk de oppasruimte en<br />
de gang, verder blijft de viering op dezelfde manier gaan.”
AANDACHT VOOR<br />
Jongeren op reis naar Taizé<br />
Het ligt in de bedoeling komende zomer weer op reis te gaan naar Taizé. In dit<br />
Franse plaatsje is frère Roger na de Tweede Wereldoorlog begonnen met een oecumenische<br />
kloostergemeenschap, waarbij gastvrijheid voor met name jonge mensen<br />
voorop stond. Honderdduizenden jongeren uit de hele wereld zijn inmiddels naar<br />
Taizé gekomen om samen te vieren, stil te zijn en met elkaar en te praten over wat<br />
hen bezighoudt in hun geloof, in hun leven. Rond de jaarwisseling was de internationale<br />
jongerenontmoeting in Rotterdam. Meer informatie over Taizé is te vinden<br />
op hun website www.taize.fr/nl<br />
De reis is bedoeld voor jongeren tussen de 17 en de 30 jaar, het maakt in principe<br />
niet uit bij welke wijkgemeente iemand hoort. De groep vertrekt op zondag 17 juli<br />
en komt op zondag 24 juli weer terug. Wie belangstelling heeft om mee te gaan,<br />
kan contact opnemen met ds.Wim Hortensius, e-mail: dswhortensius@oosterkerk.nl<br />
tel: (038) 452 46 60.<br />
Bij de Bachcantate van<br />
zondag 27 februari<br />
“Voel jij je vrij om te denken en te zeggen wat je<br />
wilt?” Vandaag de dag zijn er gelukkig velen die<br />
deze vraag bevestigend kunnen beantwoorden.<br />
Anderen moeten echter voor hun vrijheid vechten,<br />
zoals dat in Tunesië en Egypte gebeurde. Maarten<br />
Luther (1483-1546) voelde zich in zijn religie<br />
bedreigd. Rond 1542 schreef hij hierover een lied,<br />
dat Johann Sebastian Bach later zou gebruiken<br />
voor zijn cantate ‘Erhalt uns, Herr, bei deinem<br />
Wort.’ Het Michaëlscantatekoor en Musica Michaelis<br />
brengen deze cantate zondag 27 februari<br />
onder leiding van Toon Hagen ten gehore.<br />
De Cantatevieringen worden georganiseerd door de<br />
Commissie Grote Kerk en beginnen om 16.30 uur.<br />
Aanleiding voor Luther om het lied te schrijven waren twee gebeurtenissen.<br />
De Turken zouden voor de poorten van Wenen staan en Hongarije bezetten en<br />
de paus had een verbond gesloten met de koning van Frankrijk om samen te werken<br />
met de Turkse sultan. Zowel de paus als de Turk waren voor Luther verbonden<br />
met onvrijheid.<br />
Gebed<br />
In het eerste deel van de cantate klinkt dan ook een gebed tot God: ‘und steur’ des<br />
Papsts und Türken Mord’. In latere versies is deze tekst hertaald met de woorden<br />
‘und steure deiner Feinde Mord’, om aan te geven dat het in meer algemene zin gaat<br />
om bedreigingen van de vrijheid. De oproep om de vijanden te bestrijden is in het<br />
eerste deel goed te horen in de solistische trompet die de strijdbaarheid symboliseert.<br />
In het tweede deel klinkt een gebed om steun. Dat de hulp van boven moet komen, is<br />
duidelijk te horen in de melodie die vanuit de hoogte naar beneden daalt. De prachtige<br />
coloraturen (de snelle, hoge bewegingen van de tenor) die verderop in dit deel<br />
klinken, symboliseren de vreugde om de vernietiging van de vijand van het Woord.<br />
Ook in de aria van de bas (deel 4) weerklinkt de tekst in de muziek. De hoogmoedigen<br />
moeten vallen, wat zowel door de bassolo als de begeleiding in het orkest wordt<br />
verbeeld door neerwaartse bewegingen. In het laatste deel lijkt het erop dat de<br />
gebeden verhoord zijn. Er heerst rust en vrede, wat bijvoorbeeld goed te horen is in<br />
het orgelpunt: de baspartij blijft liggen, terwijl de overige partijen nog doorbewegen.<br />
Het laatste gedeelte van de cantate had in Tunis en Caïro kunnen klinken: “Gib<br />
unsern Fürst’n und aller Obrigkeit/ Fried und gut Regiment,/ Daß wir unter ihnen/<br />
Ein geruh’g und stilles Leben führen mögen.” Een roep om in rust en vrede te<br />
mogen denken en zeggen wat je wilt.<br />
Compassie<br />
als kompas<br />
Al heel veel jaren wordt in <strong>Zwolle</strong> op de<br />
eerste zondagavond in het nieuwe jaar<br />
een interreligieuze gebedsdienst gevierd<br />
door joden, christenen en moslims,<br />
afwisselend in de synagoge, een kerk<br />
of een moskee. Dit jaar was het thema:<br />
Compassie als kompas. Compassie<br />
(mededogen, barmhartigheid) is een<br />
centraal begrip in de drie tradities.<br />
Lezingen uit de heilige boeken wezen<br />
een weg.<br />
Chica van Dam, betrokken bij de voorbereiding<br />
van de viering: “Wat een verrassing<br />
was het voor mij om te ontdekken<br />
dat de bekende evangeliewoorden ‘Ik was<br />
hongerig en je hebt me eten gegeven...’<br />
(Mattheüs 25 vers 31-40) bijna letterlijk<br />
ook staan in de Hadith, de overleveringen<br />
van Mohammed. Woorden die geworteld<br />
zijn in onder meer Jesaja 63 vers 7-9:<br />
‘In al hun (het volk) nood was ook<br />
Hijzelf in nood.’<br />
We waren dit jaar te gast in de Surinaamse<br />
Gulzar-e-Medina moskee, waar uiteraard<br />
Nederlands de voertaal is. Een klein<br />
kinderkoor uit de moskee zong een aantal<br />
lofliederen op Allah. Samen hebben we<br />
gebeden voor mensen die onderdrukt en<br />
vervolgd worden vanwege hun geloof,<br />
waar dan ook, om zegen voor elkaars<br />
gemeenschappen en om vrede voor onze<br />
ene wereld. Er waren zo’n 140 mensen<br />
vanuit onze drie tradities op deze vredesdienst<br />
afgekomen. Na afloop, bij de koffie,<br />
waren er geanimeerde gesprekken<br />
en uitte men zijn dankbaarheid: dat dit<br />
gebeurt, dat we zó samen kunnen zijn,<br />
zo volstrekt gelijkwaardig, open en vol<br />
respect voor elkaars traditie!”<br />
Voorgangers van de islamitische, de<br />
rooms-katholieke, de protestantse en<br />
de joodse geloofsgemeenschap in<br />
<strong>Zwolle</strong> leidden de viering.<br />
17
18<br />
KERKELIJK BUREAU<br />
COLOFON<br />
<strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong><br />
Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, Kerkrentmeesters<br />
en Diakenen<br />
Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG <strong>Zwolle</strong><br />
Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur<br />
Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79<br />
E-mail: administratie@pknzwolle.nl<br />
Website: www.pknzwolle.nl<br />
Website diaconie: www.diaconiezwolle.nl<br />
Bankrekeningen:<br />
College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705<br />
College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320<br />
<strong>Gaandeweg</strong>: 69.97.69.167<br />
Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745<br />
Stichting Vrienden van het Schnitgerorgel: 59.80.52.100<br />
Collectepenningen<br />
Er zijn penningen verkrijgbaar van: € 0,20, € 0,50, € 1,-, € 2,-, € 5,- en<br />
€ 10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of<br />
door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.<br />
Overige verkoopadressen:<br />
Emmauskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur<br />
Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur<br />
Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur<br />
Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur<br />
In <strong>Zwolle</strong>-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92<br />
In <strong>Zwolle</strong>-Zuid: A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13 en<br />
W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw,<br />
Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16)<br />
Op deze adressen kan contant of door middel van een<br />
eenmalige machtiging betaald worden.<br />
Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging<br />
Bruidsparen, die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen,<br />
wordt verzocht deze aanvraag twee maanden van tevoren<br />
in te dienen bij het Kerkelijk Bureau. Hiervoor dient u persoonlijk<br />
langs te komen (bij voorkeur tijdens de openingstijden<br />
tussen 8.00 en 12.00 uur). Een aantal zaken moet<br />
namelijk even doorgesproken worden. Ook zijn aan het<br />
gebruik van de kerk kosten verbonden. Prijzen zijn op te<br />
vragen bij het Kerkelijk Bureau.<br />
<strong>Gaandeweg</strong><br />
is het magazine voor alle leden van de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong><br />
<strong>Zwolle</strong>, de Evangelisch-Lutherse <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> en<br />
De Hoofdhof Berkum<br />
Vierde jaargang nr. 1, <strong>maart</strong> <strong>2011</strong><br />
Verschijnt vijf keer per jaar. Oplage: 11.000<br />
Redactie:<br />
Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur),<br />
Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta<br />
Redactionele bijdragen aan dit nummer:<br />
Sigrid Aalfs, Joost van Belois en scribenten van<br />
wijkgemeenten en kerkelijke organisaties<br />
Fotografie: Gery Bruins, Rob van Harten, André Kruiswijk,<br />
Carl Withaar en anderen<br />
Meer weten…<br />
over besluiten van de Algemene Kerkenraad en het College van<br />
Kerkrentmeesters en beleidsstukken lezen?<br />
Ga naar www.pknzwolle.nl en klik door op de Berichten van<br />
deze colleges.<br />
De begrotingen <strong>2011</strong> van het College van Kerkrentmeesters en het<br />
College van Diakenen van de PGZ liggen van 28 februari tot en<br />
met 11 <strong>maart</strong> ter inzage op het Kerkelijk Bureau.<br />
Bedankt!<br />
Iedereen die in de afgelopen maanden een bijdrage heeft overgemaakt<br />
voor <strong>Gaandeweg</strong> willen we heel hartelijk bedanken.<br />
In totaal is een bedrag van bijna € 35.000,- binnengekomen.<br />
Wie de acceptgiro nog niet heeft ingevuld, kan dat natuurlijk<br />
alsnog doen. Of gewoon zonder acceptgiro iets overmaken;<br />
het rekeningnummer van <strong>Gaandeweg</strong> is 69.97.69.167.<br />
Als u lid bent van de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> krijgt<br />
u <strong>Gaandeweg</strong> automatisch in de bus, ook als u niets betaalt.<br />
Stelt u toezending van het blad niet (meer) op prijs, dan kunt<br />
u dit laten weten door een briefje of e-mail te sturen.<br />
Ons adres is Molenweg 241, 8012 WG <strong>Zwolle</strong>,<br />
ons mailadres: gaandeweg@pknzwolle<br />
Om ons steentje bij te dragen aan de bezuinigingen die binnen de<br />
PGZ nodig zijn, hebben wij besloten <strong>Gaandeweg</strong> in <strong>2011</strong><br />
vijf keer in plaats van zes keer te laten verschijnen. Dit jaar<br />
kunt u <strong>Gaandeweg</strong> tegemoet zien: eind februari, begin mei, medio<br />
juli, begin oktober en medio december.<br />
Redactie <strong>Gaandeweg</strong><br />
... in relatie, gezin of baan? Werk aan uw herstel in<br />
een sfeer van rust en bezinning!<br />
WWW.HEZENBERG.NL 038 - 444 52 51<br />
Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is<br />
milieuvriendelijk geproduceerd door Drukkerij Upmeyer<br />
Advertentiebeheer<br />
Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96<br />
WORDT VERGOED DOOR<br />
UW ZORG VERZEKERAAR!<br />
Vastgelopen ?<br />
De volgende <strong>Gaandeweg</strong> verschijnt in de week van 2 mei <strong>2011</strong> en<br />
loopt tot en met zaterdag 23 juli. Kopij en foto’s dienen uiterlijk<br />
maandag 4 april te zijn aangeleverd via <strong>Gaandeweg</strong>@pknzwolle.nl<br />
of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.<br />
Aandacht voor…<br />
In de rubriek ‘Aandacht voor’ is ruimte voor berichten uit de wijken<br />
en van kerkelijke organen en organisaties, die van belang zijn voor<br />
zoveel mogelijk lezers.
STILLE WEEK<br />
In de week voorafgaand aan Pasen herdenkt<br />
de kerk het lijden en sterven van<br />
Jezus Christus. Deze laatste week van<br />
de Veertigdagentijd wordt Stille Week<br />
genoemd. Op deze pagina een overzicht<br />
van de bijeenkomsten die in wijkkerken<br />
en instellingen worden gehouden.<br />
Vespers<br />
Op maandag 18, dinsdag 19 en woensdag 20 april is in de<br />
Adventskerk een avondgebed, dat begint om 19.00 uur.<br />
In de Oosterkerk zijn op deze drie avonden vespers, eveneens<br />
vanaf 19.30 uur. Deze bijeenkomsten worden mede georganiseerd<br />
vanuit de Jeruzalemkerk- en de Hoeksteengemeente.<br />
Voorgangers zijn achtereenvolgens ds. A. den Besten,<br />
mevrouw C. van Stappen-Ormel en ds. M. Jonker.<br />
Witte Donderdag 21 april<br />
Adventskerk: 19.30 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
(Schrift en Tafel)<br />
De Hoeksteen: 19.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
Jeruzalemkerk: 19.30 uur<br />
ds. L.P. Miedema<br />
Oosterkerk: 19.00 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
Open Kring: 19.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers<br />
Sionskerk: 19.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
De Hoofdhof: 19.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Lutherse Kerk: 19.30 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
Kievitsbloem: 16.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
(Schrift en Tafel)<br />
Zonnehuis: 16.00 uur<br />
ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)<br />
Goede Vrijdag 22 april<br />
Adventskerk: 19.30 uur<br />
ds. J.Th. Tissink (wake bij het kruis)<br />
Emmaüskerk: 10.30 uur<br />
ds. G. Zomer, Staphorst<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.30 uur<br />
ds. W. Andel, Oosthem<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
Grote Kerk: 19.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
22.30 uur Kruismeditatie Via Crucis<br />
van Franz Liszt, georganiseerd door<br />
de Commissie Grote Kerk.<br />
Voor belangstellenden wordt op<br />
vrijdag 15 april ter voorbereiding op<br />
deze Kruismeditatie onder verantwoordelijkheid<br />
van het HOVO een cursus<br />
gegeven. De cursus begint om<br />
13.30 uur en wordt gehouden op<br />
Brink 13 te <strong>Zwolle</strong>. Voor meer<br />
informatie zie www.hovo-twente.nl<br />
De Hoeksteen: 19.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
Nacht van waken<br />
De deuren van de Oosterkerk blijven de gehele Paasnacht open. Voor de vijfde achtereenvolgende<br />
keer wordt hier een Nacht van waken gehouden. Al in de tweede eeuw vierden christenen<br />
Pasen in de vorm van zo’n nachtwake. Na de Paaswakeviering begint in de nacht van zaterdag<br />
23 op zondag 24 april om 00.30 uur het eerste liturgisch moment. Zulke korte momenten zijn er<br />
de hele nacht door telkens op elk heel en half uur. In deze echte nachtwake is volop gelegenheid<br />
om de twaalf schriftlezingen voor de Paasnacht uit het Eerste Testament rustig te lezen, te<br />
bezinnen en te overdenken. Tussen de liturgische momenten door is er gelegenheid voor stille<br />
bezinning. Er is een ruimte met een boekentafel, waar mensen kunnen lezen of zelf een liturgisch<br />
moment voorbereiden. In de ontmoetingsruimte kan gepraat worden, naar muziek geluisterd,<br />
wat gegeten of gedronken. Daar is ook de mogelijkheid om een brief te schrijven aan een<br />
gevangene in het kader van Amnesty International.<br />
Als de zon opkomt, dit jaar om ongeveer 6.25 uur, gaan alle aanwezigen achter de brandende<br />
paaskaars aan naar buiten om daar het Paasevangelie te lezen en een lied te zingen.<br />
Daarna delen zij brood en wijn.<br />
Wie deze Nacht van waken of een gedeelte daarvan wil bijwonen is van harte welkom in de<br />
Oosterkerk! Opgeven is niet nodig. Meer informatie is te vinden op www.oosterkerk.nl en bij<br />
ds. Wim Hortensius (dswhortensius@oosterkerk.nl).<br />
Jeruzalemkerk: 19.30 uur<br />
mw. ds. I.P. Epema<br />
Oosterkerk: 19.00 uur<br />
ds. H. Bousema en ds. I.P. Epema<br />
Open Kring: 19.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
Sionskerk: 19.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers (Heilig Avondmaal)<br />
Stinskerk: 19.30 uur<br />
ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal)<br />
De Hoofdhof: 19.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Eglise Wallonne: 10.30 uur<br />
pastor R. Bennahmias<br />
Rivierenhof: 10.00 uur<br />
ds. J. Vonk (Schrift en Tafel)<br />
Weezenlanden: 10.00 uur<br />
mw. ds. M. Dijk<br />
Zandhove: 10.00 uur<br />
mw. ds. L. Kraan en<br />
dhr. M. Luttenberg<br />
Zonnehuis: 16.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
Stille Zaterdag 23 april<br />
Adventskerk: 9.00 uur<br />
mw. W.J. Treep (morgengebed)<br />
22.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
(Paaswake met doop/belijdenis)<br />
De Hoeksteen: 19.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
Jeruzalemkerk:<br />
gezamenlijke dienst met Oosterkerk<br />
Oosterkerk: 21.30 uur<br />
ds. H. Bousema en ds. I.P. Epema<br />
Sionskerk: 19.30 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
De Hoofdhof: 21.00 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Lutherse Kerk: 21.30 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
19
Zondag<br />
27 februari<br />
Zondag<br />
6 <strong>maart</strong><br />
Woensdag<br />
9 <strong>maart</strong><br />
Biddag<br />
Zondag<br />
13 <strong>maart</strong><br />
Eerste zondag<br />
Veertigdagentijd<br />
Zondag<br />
20 <strong>maart</strong><br />
Zondag<br />
27 <strong>maart</strong><br />
Zondag<br />
3 april<br />
Zondag<br />
10 april<br />
Zondag<br />
17 april<br />
Palmpasen<br />
Zondag<br />
24 april<br />
Eerste Paasdag<br />
Zondag<br />
25 april<br />
Tweede Paasdag<br />
Zondag<br />
1 mei<br />
KERKDIENSTEN<br />
Adventskerk<br />
Talmaplein 2<br />
<strong>Zwolle</strong> - Zuid<br />
Mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
Ds. J.T. Tissink<br />
Mw. W. Treep<br />
D.J. Steenbergen<br />
Tel. scriba: (038)4658028<br />
www.adventskerk.nl<br />
9.00 uur ds. M.B. Nieuwkoop<br />
10.15 uur ds. M.B. Nieuwkoop<br />
19.00 uur ds. A. Pietersma<br />
9.00 uur ds. J.Th. Tissink<br />
(doopdienst)<br />
10.15 uur ds. J.Th. Tissink<br />
(doopdienst)<br />
19.00 uur ds. B. Gijsbertsen,<br />
Kampen (Opendeurdienst)<br />
19.00 uur<br />
Oecumenische viering<br />
in St. Jozefkerk<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam /<br />
RK-pastor<br />
9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur mw. ds. N.A.<br />
Eygenraam (Schrift en Tafel)<br />
19.00 uur ds. J.T. Tissink<br />
(Wind in de zeilen-dienst)<br />
9.00 uur ds. J.Th. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.Th. Tissink<br />
19.00 uur Taizé-viering<br />
9.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
19.00 uur Avondgebed<br />
9.00 uur ds. J.Th. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.Th. Tissink<br />
19.00 uur Avondgebed<br />
9.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
19.00 uur Avondgebed<br />
9.00 uur ds. J.Th. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.Th. Tissink<br />
(Wind in de zeilen)<br />
19.00 uur Avondgebed<br />
9.00 uur ds. J.Th. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.Th. Tissink<br />
9.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
(Schrift en Tafel)<br />
19.00 uur ds. J. van Slageren<br />
Emmauskerk<br />
Campherbeeklaan 53<br />
<strong>Zwolle</strong> - Berkum<br />
Tel. scriba: (038)4532463<br />
www.emmauskerk-berkum.nl<br />
10.00 uur ds. A. den Besten<br />
19.00 uur ds. H. Evers<br />
(jongerendienst)<br />
10.00 uur<br />
ds. K. van der Kamp,<br />
Kampen<br />
19.00 uur<br />
dienst in De Hoofdhof<br />
19.30 uur<br />
Dienst in De Hoofdhof<br />
10.00 uur<br />
ds. M.R.H. van Beusichem,<br />
Hattem<br />
19.00 uur<br />
dienst in De Hoofdhof<br />
10.00 uur<br />
ds. A.H. van Veluw, IJsselmuiden<br />
19.00 uur<br />
dienst in De Hoofdhof<br />
10.00 uur<br />
ds. W. Andel, Oosthem<br />
19.00 uur<br />
dienst in De Hoofdhof<br />
9.30 uur ds. H. Bakhuis,<br />
Hoogeveen<br />
19.00 uur ds. A.H.J. Bierma,<br />
Nijverdal<br />
9.30 uur<br />
dhr. G. van Vulpen, <strong>Zwolle</strong><br />
19.00 uur<br />
dhr. H. van Dam, Elburg<br />
9.30 uur<br />
ds. J. de Roo, De Hoeve<br />
19.00 uur<br />
ds. G. Buijs, Haulerwijk<br />
9.30 uur ds. G.A. Trouwborst,<br />
Nieuwleusen<br />
19.00 uur dhr. A. Lowijs,<br />
Noordscheschut<br />
9.30 uur<br />
Paasjubel<br />
9.30 uur<br />
dienst<br />
19.00 uur<br />
dienst in Hoofdhof<br />
Grote Kerk<br />
Grote Markt 18<br />
<strong>Zwolle</strong> - Centrum<br />
Ds. J. Mulderij<br />
Tel. scriba: (038)4223241<br />
www.grotekerkgemeente.nl<br />
10.00 uur<br />
ds. P. Baas, Zalk-Veecaten<br />
16.30 uur<br />
Michaëls-cantateviering<br />
10.00 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
19.00 uur<br />
ds. F. Maaijen, Putten<br />
10.00 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
16.30 uur<br />
Michaëlsviering<br />
10.00 uur<br />
dienst<br />
19.00 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
10.00 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
(Heilige Doop)<br />
16.30 uur<br />
Michaëlsvesper<br />
9.30 uur ds. J. Mulderij<br />
19.00 uur ds. J. Mulderij<br />
9.30 uur<br />
ds. L.J. Geluk, Rotterdam<br />
16.30 uur<br />
Michaelsviering<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij (belijdenis)<br />
16.30 uur Michaëlsvesper<br />
19.00 uur ds. J. van Belzen,<br />
Maassluis<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
16.30 uur<br />
Michaëls-cantateviering<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
9.30 uur<br />
ds. K. van Meijeren, Barneveld<br />
19.00 uur<br />
kand. B. van Werven, Barneveld<br />
dienst<br />
De Hoeksteen<br />
Scheldelaan 141<br />
<strong>Zwolle</strong> - Aa-landen<br />
Mw. ds. M.E. Jonker<br />
Tel. scriba: (038)4546229<br />
www.dehoeksteenzwolle.nl<br />
10.00 uur<br />
mw. J. van der Zee-Zaadnoordijk,<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
10.00 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
10.00 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
9.30 uur<br />
ds. S. van der Zee, <strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Kruithof-Looije, Nagele
Jeruzalemkerk<br />
Windesheimstraat 1<br />
<strong>Zwolle</strong> - Assendorp<br />
Ds. A. den Besten<br />
Mw. ds. I.P. Epema<br />
Tel. scriba: (038)4218523<br />
www.jeruzalemkerkzwolle.nl<br />
9.30 uur mw. ds. I.P. Epema<br />
19.00 uur ds. J. Mulderij<br />
(Grote Kerkgemeente,<br />
themadienst)<br />
9.30 uur<br />
ds. L.P. Miedema<br />
15.00 uur<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
19.30 uur ds. J. Mulderij<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur ds. A. den Besten<br />
19.00 uur ds. G.D. Kamphuis,<br />
Amersfoort<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. I.P. Epema<br />
9.30 uur ds. A. den Besten<br />
19.00 uur ds. H. Markus, Putten<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur mw. ds. I.P. Epema<br />
9.30 uur mw. ds. I.P. Epema<br />
19.00 uur ds. J. Mulderij<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur<br />
ds. A. den Besten<br />
9.30 uur ds. I.P. Epema<br />
19.00 uur<br />
ds. W.M. Dekker, Mastenbroek<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur<br />
ds. G. Gardenier, Tjamsweer<br />
Oosterkerk<br />
Bagijnesingel 17<br />
<strong>Zwolle</strong> - Centrum<br />
Ds. H. Bousema<br />
Ds. W. Hortensius<br />
Mw. G.C. van Stappen<br />
Tel. scriba: (038)4543814<br />
www.oosterkerk.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
19.00 uur<br />
mw. G.C. v. Stappen-Ormel<br />
9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker<br />
14.00 uur ds. Edward Hanoch,<br />
Kampen (PERKIdienst)<br />
19.00 uur ds. W. Hortensius<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
19.00 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
19.00 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
19.00 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
9.30 uur ds. H. Bousema<br />
14.00 uur ds. Agnes Setiawidi,<br />
Ermelo (PERKI-dienst)<br />
19.00 uur ds. H. Bousema<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
19.00 uur<br />
mw. G.C. van Stappen-Ormel<br />
9.30 uur ds. H. Bousema<br />
19.00 uur ds. H. Bousema<br />
9.30 uur ds. W. Hortensius<br />
9.30 uur ds. H. Bousema<br />
14.00 uur<br />
ds. Marla Winckler Huliselan<br />
(PERKI-dienst)<br />
19.00 uur ds. H. Bousema<br />
Open Kring<br />
Hofstedeweg 1<br />
<strong>Zwolle</strong> - Stadshagen<br />
Mw. ds. N. Beimers<br />
Ds. A. Pietersma<br />
Tel. scriba: (038)4200171<br />
www.openkring.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers<br />
(doopdienst)<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Zweers<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers<br />
9.30 uur ds. A. Pietersma<br />
(doopdienst)<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Dijk<br />
9.30 uur ds. A. Pietersma<br />
9.30 uur mw. ds. N. Beimers<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
Sionskerk<br />
Glanerbeek 10<br />
<strong>Zwolle</strong> - Aa-landen<br />
Mw. dr. H. Evers<br />
Tel. scriba: (038)4546104<br />
www.sionskerkzwolle.nl<br />
10.00 uur<br />
ds. G.J. Otter,<br />
Emmeloord<br />
10.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
19.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
(Bijbel en Kunstdienst)<br />
19.30 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
10.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
(m.m.v. Ancora)<br />
19.00 uur ds. J. van Holten<br />
(Opendeurdienst)<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
10.00 uur<br />
ds. J.H. van Osch, Vaassen<br />
10.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
(m.m.v. Kavoca)<br />
19.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
(Bijbel en Kunstdienst)<br />
10.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
19.00 uur<br />
ds. G.W. Marchal, Apeldoorn<br />
(Opendeurdienst)<br />
10.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
10.00 uur mw. ds. H. Evers<br />
Voor de kerkdiensten in de Stille Week:<br />
zie pagina 19<br />
10.00 uur<br />
dhr. G. van Vulpen<br />
Stinskerk<br />
Westenholterweg 19<br />
<strong>Zwolle</strong> - Westenholte<br />
Ds. E. van ’t Slot<br />
Tel. scriba: (038)3557617<br />
www.stinskerk.nl<br />
10.00 uur dhr. H. Esselink<br />
19.00 uur ds. G.A. Trouwborst,<br />
Nieuwleusen<br />
10.00 uur<br />
dhr. B. Greveling, Wezep<br />
19.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
19.30 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
10.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot (Heilige Doop)<br />
19.00 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
10.00 uur<br />
ds. M.L.W. Karels, Hattem<br />
19.00 uur<br />
ContaKtdienst<br />
10.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
19.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
9.30 uur ds. E. van ’t Slot<br />
19.00 uur ds. J.Th. Tissink<br />
9.30 uur<br />
ds. M. Zoeteweij, Lemele<br />
19.00 uur<br />
ContaKtdienst<br />
9.30 uur ds. E. van ’t Slot<br />
(belijdenis)<br />
19.00 uur ds. L. Westland,<br />
Den Ham<br />
9.30 uur ds. E. van ’t Slot<br />
19.00 uur ds. G.A. Trouwborst,<br />
Nieuwleusen<br />
9.30 uur<br />
ds. G. Kobes, Ommen<br />
19.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot
Zondag<br />
27 februari<br />
Zondag<br />
6 <strong>maart</strong><br />
Woensdag<br />
9 <strong>maart</strong><br />
Biddag<br />
KERKDIENSTEN<br />
Zondag<br />
13 <strong>maart</strong><br />
Eerste zondag<br />
Veertigdagentijd<br />
Zondag<br />
20 <strong>maart</strong><br />
Zondag<br />
27 <strong>maart</strong><br />
Zondag<br />
3 april<br />
Zondag<br />
10 april<br />
Zondag<br />
17 april<br />
Palmpasen<br />
Zondag<br />
24 april<br />
Eerste Paasdag<br />
Zondag<br />
25 april<br />
Tweede Paasdag<br />
22<br />
Zondag<br />
1 mei<br />
De Hoofdhof<br />
Kerkweg 26<br />
<strong>Zwolle</strong> - Berkum<br />
Mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Tel. scriba: (038)4547233<br />
www.hoofdhof.nl<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.00 uur<br />
dienst in de Emmaüskerk<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
9.30 uur mw.<br />
ds. L.A. Burggraaff<br />
(jeugdkerk)<br />
19.00 uur Drieklank<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
ds. J.D.Th. Wassenaar,<br />
Hellendoorn<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
19.00 uur<br />
ds. G.G. Rohaan-vd Kamp,<br />
Gramsbergen<br />
9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur dienst in Emmaüskerk<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
(jeugdkerk)<br />
19.00 uur<br />
dienst in Emmaüskerk<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers<br />
19.00 uur<br />
dienst in Emmaüskerk<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
zie Emmaüskerk<br />
9.30 uur<br />
Paasjubel<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Lutherse Kerk<br />
Koestraat 4<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
Tel. scriba: (038)4226826<br />
www.luthersekerkzwolle.nl<br />
10.00 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur<br />
pastor M.J. Dusseldorp<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. L. Vos<br />
10.00 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur<br />
ds. E. de Fouw<br />
10.00 uur<br />
dienst<br />
Collectedoelen<br />
In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd<br />
bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde<br />
collecte gaat naar de volgende doelen.<br />
Zondag 27 februari: Kerk in Actie<br />
Zondag 6 <strong>maart</strong>: Zending / GZB<br />
Woensdag 9 <strong>maart</strong> (Biddag): Werelddiaconaal doel<br />
Zondag 13 <strong>maart</strong>: Wijkkas<br />
Zondag 20 <strong>maart</strong>: Eredienst en kerkmuziek<br />
Zondag 27 <strong>maart</strong>: Extra Diaconie<br />
Zondag 3 april: Onderhoud orgels<br />
Zondag 10 april: Algemeen christelijk doel = Open Doors<br />
Zondag 17 april: Vakantieweken gehandicapten<br />
Zondag 24 en maandag 25 april: Paascollecte<br />
Zondag 1 mei: Instandhouding synagoge<br />
Tijdens de diensten op Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille<br />
Zaterdag zijn er geen centraal aangeduide collectes.<br />
Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A.Burggraaff (Heilig Avondmaal);<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur pastor H. Spoelstra; Rehoboth 10.00 uur<br />
ds. L.H. Bouwkamp, <strong>Zwolle</strong>; Rivierenhof 10.00 uur ds. G.L. Kruizinga;<br />
Sophia 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Weezenlanden 10.00 uur dienst;<br />
Zandhove 10.00 uur dhr. K. Fredriks en dhr. M. Luttenberg;<br />
Zonnehuis 11.30 uur ds. J. Vonk<br />
Rehoboth 10.00 uur ds. P. van Veen, Vriezenveen; Sophia 10.00 uur dienst;<br />
Weezenlanden 10.00 uu mw. Th. Sloot; IJsselbolder 10.30 uur dienst;<br />
Zandhove 10.00 uur mw. ds. L. Kraan; Zonnehuis 11.30 uur<br />
mw. ds. E.B. van Houte<br />
Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur pastor P. Stemerding; Rehoboth 10.00 uur<br />
ds. T. Dankers, Dalfsen; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;<br />
Sophia 10.00 uur dhr. B. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur dienst;<br />
Zandhove 10.00 uur mw. J. Spier; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot<br />
Rehoboth 10.00 uur dhr. G. van Vulpen, <strong>Zwolle</strong>; Sophia 10.00 uur<br />
dhr. F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. N. Beimers;<br />
Zandhove 10.00 uur mevr. G. de Vries-Slofstra; Zonnehuis 11.30 uur<br />
ds. G.L. Kruizinga<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur pastor B. Borger; Rehoboth 10.00 uur<br />
dhr. H. Esselink, <strong>Zwolle</strong>; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;<br />
Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur<br />
dhr. B. de Haar; Zandhove 10.00 uur dhr. K. Fredriks en dhr. M. Luttenberg;<br />
Zonnehuis 11.30 uur ds. H.J. Hemstede<br />
Rehoboth 9.30 uur ds. H. Marsman, Deventer; Sophia 10.00 uur<br />
mw. Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dienst; IJsselbolder 10.30 uur<br />
dienst; Zandhove 10.00 uur mw. ds. L. Kraan; Zonnehuis 11.30 uur<br />
ds. G.L. Kruizinga<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur pastor V. Habarurema; Rehoboth 9.30 uur<br />
ds. J. Kleinrensink, Den Ham; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk;<br />
Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker;<br />
Zandhove 10.00 uur mevr. W.J. Treep; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot<br />
Rehoboth 9.30 uur drs. E. Akkerman, Emmen; Sophia 10.00 uur<br />
dhr. B. de Haar; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M. Dijk;<br />
Zandhove 10.00 uur mw. G. de Vries-Slofstra MA;<br />
Zonnehuis 11.30 uur dhr. G. van Klinken<br />
Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan, <strong>Zwolle</strong>; Rivierenhof 10.00 uur<br />
ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff;<br />
Weezenlanden 10.00 uur dhr. B. de Haar; Zandhove 10.00 uur<br />
mw. ds. L. Kraan en dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur<br />
ds. G.L. Kruizinga<br />
Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A.Burggraaff (Heilig Avondmaal);<br />
Rehoboth 9.30 uur ds. W.J. Doude van Troostwijk, ’t Harde;<br />
Sophia 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Weezenlanden 10.00 uur mw. Th. Sloot;<br />
Zandhove 10.00 uur H. Straasheim; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. M. Dijk
Schoenen van Wieten<br />
passen goed, zitten lekker<br />
en lopen beter!<br />
Diezerkade 4 • 8021 CW <strong>Zwolle</strong> • T: 038 453 51 72<br />
Wieten Schoencomfort<br />
B.V. is een<br />
dynamisch familiebedrijf<br />
in <strong>Zwolle</strong>.<br />
De collectie damesen<br />
herenschoenen<br />
is hoogwaardig en<br />
modieus en bestaat<br />
uit merken als Van<br />
Bommel, Durea en<br />
Footnotes. In de<br />
regio staat Wieten<br />
bekend vanwege de<br />
servicegerichtheid,<br />
professionaliteit en<br />
energieke uitstraling.<br />
Het team bestaat uit<br />
negen enthousiaste<br />
medewerkers.<br />
<br />
<br />
Wieten is op zoek naar een<br />
<br />
<br />
<br />
Functieomschrijving<br />
-<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Interesse?
Voor deskundige begeleiding.<br />
Voor behartiging van uw belangen.<br />
Voor een optimale verkoopprijs.<br />
Voor aankoop en verkoop.<br />
Voor u.<br />
De eerste stap? Onze vrijblijvende<br />
waardebepaling. Gratis.<br />
Thomas a Kempisstraat 9 | 8021 BG <strong>Zwolle</strong><br />
www.boertjeshorst.nl | 038-4216164<br />
Beernink gedenktekens...<br />
betrokken • persoonlijk • vertrouwd<br />
www.magmanet.nl<br />
Voor alle informatie over uitvaart.<br />
Yarden biedt u een persoonlijke uitvaart<br />
en een passend advies.<br />
Bij ons in <strong>Zwolle</strong> kunt u vertrouwen op<br />
de deskundigheid van Yarden uitvaartverzorgers.<br />
Zwolse Begrafenis Vereniging<br />
(v/h Oostindiën)<br />
Al meer dan 100 jaar is de Zwolse begrafenis vereniging<br />
gevestigd in de binnenstad van <strong>Zwolle</strong>. Nadat<br />
de Zwolse begrafenis vereniging zich heeft aangesloten<br />
bij Yarden kwam er al snel behoefte aan een<br />
informatiecentrum. Het Yarden informatiecentrum is<br />
aan de Willemsvaart 2 te <strong>Zwolle</strong>. U kunt hier terecht<br />
met al uw vragen met betrekking tot uitvaart.<br />
Uitvaartwensen<br />
Yarden biedt een Eigen-Wensenformulier: een vragenlijst, waarin u - zo eenvoudig of zo uitgebreid als u wilt - stap voor stap uw<br />
wensen kunt aangeven. Het Eigen-Wensenformulier kunt u aanvragen of afhalen bij ons informatiecentrum.<br />
Yarden informatiecentrum<br />
Willemsvaart 2 (parallelweg van de nieuwe Veerallee)<br />
8019 AB <strong>Zwolle</strong><br />
Op werkdagen geopend van 9.00 – 16.00 uur.<br />
038 421 4000<br />
Steenhouwerij<br />
Beernink<br />
3e industrieweg 3<br />
8051 CL<br />
Hattem<br />
T 038 4442992<br />
Steenhouwerij<br />
Beernink<br />
Galvaniweg 4a<br />
8013 RG<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
T 038-4602111<br />
Voor informatie kunt bellen met 0800 1292.<br />
Voor het melden van een overlijden kunt<br />
u dag en nacht bellen met 0800 8192<br />
Openingstijden:<br />
Maandag: gesloten<br />
Dinsdag: 9.00 – 19.00<br />
Woensdag: 9.00 – 19.00<br />
Donderdag: 9.00 – 20.00<br />
Vrijdag: 9.00 – 19.00<br />
Zaterdag: 8.30 – 13.00<br />
Van Karnebeekstraat 15<br />
038-4607600<br />
www.jadehairstyle.nl<br />
Als Alls<br />
s je jee<br />
gelooft g geelllo<br />
oooffftt<br />
in iin nn jje<br />
je<br />
wwe werk! errk<br />
k!<br />
OPEN DAG<br />
zaterdag 12 <strong>maart</strong><br />
10.00 tot 15.00 uur<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
www.salet.nl<br />
G r a as<br />
s d<br />
o<br />
r<br />
p<br />
s<br />
t r a aa<br />
a t<br />
2<br />
, Z<br />
w<br />
o<br />
l<br />
l e<br />
www.gh.nl<br />
ww<br />
w w.gh.<br />
nl<br />
Jolanda<br />
is één van<br />
onze uitblinkers
Change language