Gaandeweg april 2010 - Protestantse Gemeente Zwolle

Gaandeweg
April 2010
Aandacht voor emoties
Herdenken
Grote Kerk gastvrij
Magazine voor alle leden van de
Protestantse Gemeente Zwolle,
de Evangelisch-Lutherse Gemeente
en De Hoofdhof Berkum

Schildersbedrijf sinds 1921
telfordstraat 18
8013 RM Zwolle
tel. 038 - 465 02 22
fax 038 - 465 37 70
Op weg naar
optimaal
rijplezier
Dat u onbezorgd en met volle teugen kunt
genieten van uw auto: daar draait het om bij
Autobedrijf Oving. Daarom staan uw wensen
bij ons centraal. En kunnen we u altijd persoonlijk
en perfect op weg helpen. Met
Renault kiest u voor innovatief, veiligheid en
design. Met Autobedrijf Oving kiest u voor
alle bijpassende service en advies. U bent
van harte welkom!
Autobedrijf Oving
Bisschop Willebrandlaan 66
8021 GA Zwolle
t (038) 455 44 50
www.oving.nl
het einde van
onmogelijke
uitvaartwensen.
Bij Monuta
maakt u van
elk afscheid
een mooie
herinnering.
Kijk op monuta.nl
of bel Monuta Zwolle
(038) 421 19 33.

In deze Gaandeweg
Op de voorpagina:
Het monument aan het Ter Pelkwijkpark,
waar op 4 mei de slachtoffers van de
Tweede Wereldoorlog worden herdacht.
Op 5 mei is het 65 jaar geleden dat
Nederland werd bevrijd. Meer over
herdenken en vieren op pagina 14 en 15.
Aandacht voor onder andere de promotie
van ds. Edward van ’t Slot
pagina 4, 5, 8, 9 en 19
Diaconaal nieuws
pagina 6
Mijn kunst: de kruisweg van De Hoofdhof
pagina 7
Desgevraagd:
de toekomst van de Grote Kerk
pagina 10
Columnist Saskia Dankers over
dood en hoop
pagina 11
In Perspectief: de gemeenteadviseur en
de voormalige kerkrentmeerster
pagina 12
De Grote Kerk is voorbereid op een
gastvrije zomer
pagina 16
Informatie van het Kerkelijk Bureau
Colofon Gaandeweg
pagina 18
Kerkdiensten voor de komende
twee maanden
pagina 20, 21 en 22
Pinksteren, feest zonder einde…
Volgens de agenda vieren we in 2010 op 23 en 24 mei Pinksteren. In een ander jaar op een andere
datum, maar wanneer ook, dat feest is ‘gedateerd’. Nou, dat is dat feest nou juist niet.
Pinksteren is niet te dateren. Ja, we vieren wel dat er een ‘historisch moment’ was waarop de Geest
van God uitbundig werd uitgestort en dat er toen heel wat mensen in Jeruzalem in vuur en vlam
werden gezet, maar het bijzondere van Pinksteren is dat het niet ophoudt.
Het is ook niet zo dat na Pinksteren in de kerk ‘een feestloze tijd’ volgt. Het feest gaat gewoon door,
gaat al eeuwen gewoon door. ‘Wij leven van de Geest die aanrukt uit den hoge’, zingen we en dat
leven doen we dagelijks. Ook de Schepping leeft van dat voortdurende werk van de Geest, die het
gelaat van de aardbodem vernieuwt (Psalm 104, vertaling NBG). Pinksteren is een continu gebeuren.
Nu is het wel zo, meen ik, dat dát wat in de schepping gebeurt, ‘automatisch’ gebeurt. We zien het
dagelijks in alles wat tot groei en bloei komt. Maar dat ‘automatische’ zit er, als we denken aan
mensen die leven van de Geest, niet zó in. Wat het leven sec betreft misschien wel, maar niet wat
betreft het goede dat die Geest ook wil voortbrengen, die sturing voor verantwoord handelen.
De vruchten van de Geest groeien niet vanzelf, daar moet niet alleen om gebeden worden maar ook
voor gewerkt en… soms moet er heel wat buiten de deur worden gehouden of de deur uitgezet wil
het goede kunnen groeien.
Dag Hammarskjöld (1905-1961) schreef eens: ”Demonen komen als het huis leegstaat. Voor andere
gasten moet je netjes de deur open doen.” (Uit: Merkstenen). Dat zijn buitengewoon ware woorden,
zeker als je deze even relateert aan het feit dat we dit jaar gedenken dat we 65 jaar geleden werden
bevrijd van een demonische beweging die Europa binnentrok. Die kon binnentrekken, omdat ‘het huis
leeg stond’. En ook daarvan kun je niet zeggen: Dat was ééns. Boze geesten kunnen altijd weer bezit
nemen van mensen als hun huis leeg staat. Er zijn altijd weer figuren die daarvan gebruik (willen)
maken. In De Boodschap die de kerken van Nederlands in mei 1945 uitbrachten kun je dan ook lezen:
“De geestelijke strijd tegen de machten van het moderne heidendom, tegen de aanbidding van de
aardsche goden, die in velerlei vorm in onze Europeesche wereld heerschten en nog heerschen, moet
worden voortgezet.” Bij deze gedateerde taal kunnen wij ons echt heel wat voorstellen, want de
inhoud is niet gedateerd.
Heel wat keren heeft in de afgelopen jaren geklonken: “Nooit meer… nooit meer…”
Maar veel deed zich gewoon weer voor. Elke mens weet trouwens van zichzelf ook wel dat hij
door heel wat bepaald niet fraaie gedachten en kwade motieven bewoond/bezeten kan worden en
dat hij die moet bestrijden.
Het gebed om de heilige Geest is dan ook een dagelijkse opdracht en inspanning wil het leven
feestelijk worden of blijven. Dagelijks moet ik daarom de deur maar open zetten voor die Geest.
Harm Bousema,
predikant Oosterkerk
3

4
AANDACHT VOOR Waarom
hij een proefschrift heeft geschreven?
Van ’t Slot: “Het is natuurlijk
interessant je te verdiepen in twee grote
theologen. Maar mijn wezenlijke drijfveer
is toch de behoefte door studie
theologisch scherp te blijven. Spannend
is de vraag naar de verhouding tussen
‘theologie’ als intellectuele bezigheid
en ‘geloven’ als persoonlijk leven
met God.”
Aarzelend
“Karl Barth is”, schetst de promovendus,
“tot in zijn botten theoloog, intellectueel,
gelovig. Bij Bonhoeffer ligt het accent
iets anders, bij hem wordt de relatie met
God ook in andere gebieden zichtbaar,
bijvoorbeeld in de ethiek, in de relatie
met de medemens.”
In het gesprek verontschuldigt Van ’t
Slot zich wat: “Ik ga nu wat aarzelend
formuleren. Ik voel me zelf geprikkeld
door Barth de wetenschapper, maar
Bonhoeffer heeft voor mij een punt
Edward van ’t Slot: “Maatschappelijke betrokkenheid
en geloven moeten één geheel zijn.”
De predikant van de Stinskerkgemeente, ds. Edward van’t Slot,
is momenteel druk bezig met de afronding van zijn proefschrift
waarop hij op 17 mei aanstaande hoopt te promoveren aan de
Protestantse Theologische Universiteit, locatie Utrecht. We spraken
met Edward van ’t Slot over zijn boeiende en tijdrovende
avontuur om zijn geloofsvragen voor te leggen aan twee ‘grote
theologen’ uit de twintigste eeuw, Karl Barth en Dietrich
Bonhoeffer.
Ds. Edward van ’t Slot bestudeerde twee grote theologen
“God zit niet in mijzelf verstopt”
met zijn vraag naar de tastbaarheid van
het geloof.” Men zou het menselijke
geloof tegenover Gods openbaring (een
kernbegrip bij Barth) kunnen plaatsen.
Maar Bonhoeffer stelt de vraag of ‘de
openbaring’ niet juist het menselijke
leven raakt, en of geloven niet meer is
dan het systematisch doordenken van de
openbaring.” Barths theologie is overigens
geen ‘systeem’ met vaste en altijd
opgaande regels, stelt Van ’t Slot.
Integendeel: Barth zoekt, is actueel,
reageert op de samenlevingsvragen,
op literatuur, op wetenschap.
Meer aandacht
Opvallend is dat de theologie van Barth
en Bonhoeffer de laatste jaren steeds
meer aandacht krijgt in de meer traditionele
delen van de kerken, waar hun
gedachten vroeger op veel weerstand
stuitten. Misschien heeft dat te maken
met de kerkbreed toenemende aandacht
voor spiritualiteit en ervaring. Zeker
Barth geeft daarbij een kritisch tegengeluid.
“God zit niet in mijzelf verstopt,”
zegt Van ’t Slot. In Opende, zijn vorige
gemeente, hoorde hij dat gemeenteleden
merkten dat zijn preken anders werden.
“Ik ben meer gaan preken vanuit de
behoefte het Woord ‘aangezegd’ te krijgen,
zoals Barth dat noemt. Daarnaast is
het ook legitiem om met Bonhoeffer
aandacht te besteden aan de vraag: wat
doet die verkondiging nou met je; ontstaat
er daardoor ook iets in je leven wat
permanent met God te maken heeft?
Zo worden kerk en wereld verbonden.
Edward van ’t Slot vindt dat de kerk,
om met Barth en Bonhoeffer te spreken,
ook de oecumene, ‘de hele bewoonde
wereld’ wat te zeggen heeft.
“Maatschappelijke betrokkenheid en
geloven moeten één geheel zijn. Als de
wereld proeft dat de kerk iets heeft, iets
verkondigt wat ‘body’ heeft, iets waarbij
ik zelf als gelovige op het spel sta, zal
ze luisteren.”
Karl Barth
De Zwitser Karl Barth (1886- 1968) wordt gezien als de belangrijkste theoloog van de 20e eeuw, een moderne kerkvader. Hij verzette
zich tegen een ‘universeel religieus gevoel’ dat hij aantrof in de toenmalige Duitse theologie, gepaard gaande met een vaak dweperige
verering van staat, natie en volk. Hij noemde dat ‘religie’. Daartegenover zette hij de persoonlijke ontmoeting met Jezus in wie God
zich openbaart. Dat is ‘geloof’. Hij inspireerde daarmee generaties theologen en gelovigen. Onverzettelijk, ongemakkelijk, zo werd
zijn boodschap wel getypeerd. Vanuit die geloofshouding gaf Barth zijn visie op samenlevingsvragen, op literatuur, op wetenschap.
Geen wonder dat Barth in het Nationaal Socialistische Duitsland de inspirator werd van het verzet tegen Hitler, van de Bekennende
Kirche (Belijdende Kerk) die de ‘religie’ van het Nationaal Socialisme bestreed. Karl Barth was ‘een beroerder Israëls’, een typering
van prof.dr. Van Niftrik in 1949, die lijkt te gelden tot op de dag van vandaag.
Dietrich Bonhoeffer
Op 9 april 1945 werd de jonge, veelbelovende theoloog Dietrich Bonhoeffer (geboren in 1906) op bevel van Hitler, wegens zijn
betrokkenheid bij het verzet tegen het nationaal socialisme, geëxecuteerd. Hij is vooral bekend geworden door het boek ‘Verzet en
Overgave’, de bundeling van brieven uit de gevangenis. Aansprekend daarin zijn vooral de authentieke vroomheid en zijn speurtocht
naar een uitleg van de Bijbelse grondwoorden die ‘niet uit de wereld wegleidt’. Uitdagend zijn ook zijn opmerkingen over een ‘kerkvoor-anderen’,
die kerkmensen telkens weer tot bezinning roept. De kerk moet deelnemen aan de wereldse opgaven van de maatschappij,
niet als heersende macht, maar helpend en dienend. Ze moet het mensen uit alle beroepen duidelijk maken, wat een leven met
Christus wil zeggen en wat het betekent ‘voor anderen te leven’.

PERKI Zwolle bestaat tien jaar
Dit voorjaar viert PERKI Zwolle het
tienjarig bestaan. Stilletjes is dat feit in
maart in een kerkdienst herdacht. Met
wat meer ‘rumoer’ staat de Indonesische
gemeenschap er in de Pinksterdienst op
23 mei bij stil. Juist met Pinksteren,
omdat dat feest wel het geboortefeest
van de kerk wordt genoemd. De andere
PERKI-gemeenten in Nederland zullen
daar ook bij zijn en dan is er ook veel
muziek. De dankbaarheid overheerst,
voor het vele goede dat in die tien jaar
is ontvangen, voor de goede samenwerking
met de Oosterkerkgemeente en met
de PGZ. Er is voldoende reden de Heer
daarvoor te danken en daarom hoopt
PERKI op een feestelijke Pinksterdienst.
Met, op z’n Indonesisch, spandoeken in
de kerk en een langdurig en smaakvol
samenzijn na afloop.
Tijdens de Pinksterdienst wordt het nieuwe
bestuur van PERKI Zwolle (na de
integratie in de Protestantse Kerk: de
kerkenraad) bevestigd. Ds. Henk Olde
en Jan Scholten keren daarin niet terug,
De Algemene Kerkenraad heeft benoemd
tot interim-predikant in de Emmaüskerk
ds. W.L. (Wim) Andel. Hij vult met een
dienstverband van zestig procent en in
eerste instantie voor een half jaar de
vacature die is ontstaan door het vertrek
van ds. Dirk Jorissen. Na het eerste half
jaar wordt bekeken in welke formatie
hij doorgaat.
Wim Andel is 54 jaar, gehuwd en heeft
drie zonen. Hij is opgegroeid in Katwijk
en heeft theologie gestudeerd in Leiden.
Hij is 23 jaar predikant en was achtereenvolgens
verbonden aan een plattelandsgemeente
in Friesland, de deelgemeente
Sola Fide te Veenendaal en de
laatste bijna tien jaar aan de onlangs
gefuseerde gemeente Oosthem, Abbega
en Folsgare.
maar blijven het bestuur als adviseur op
afroep ondersteunen. Jongeren nemen
hun werk over.
Het voorwerk voor de bouw van de apotheek
op Flores (het gezamenlijke diaconie
project van de Oosterkerk en PERKI)
is bijna afgerond. Subsidie bij ICCO is
Boekenmarkten Adventskerk
Ook dit jaar worden er in de Adventskerk
in Zwolle-zuid weer twee grote boekenmarkten
gehouden waarvan de gehele
opbrengst bestemd is voor het diaconale
werk van de Wilde Ganzen.
Muziek is belangrijk in elke PERKI-dienst en zal zeker tijdens
de jubileumviering met Pinksteren een grote rol spelen.
De data en tijden zijn: zaterdag 17 april
en zaterdag 9 oktober, beide keren van
10.00 tot 14.00 uur. Boeken voor
deze markten worden doorlopend
verzameld door ds. Harry Frijling,
Ds. Wim Andel interim-predikant Emmaüskerk
Wim Andel is tevens werkzaam geweest
in het onderwijs en heeft een eerstegraads
bevoegdheid godsdienst.
Op meerdere terreinen vervulde hij
bestuursfuncties in de kerk, zo was hij
voorzitter van de classis Sneek. Ook
heeft hij freelance werk gedaan voor
de NCRV-radio.
In 2006 voltooide ds. Andel de opleiding
tot interim-predikant in de PKN.
Sindsdien heeft hij een aantal opdrachten
vervuld, waarvan de grootste op detacheringsbasis
voor anderhalf jaar te Sint
Pancras.
Wijkkerkenraad
Zoals in de vorige Gaandeweg beschreven,
omvat de opdracht van de interimpredikant
van de Emmaüskerk het begeleiden
van de wijkkerkenraad, zodat deze
aangevraagd. Deze zomer gaan enkele
mensen (die er toch al naar toe wilden
voor vakantie) ter plaatse de zaken verder
regelen. Door mee te doen aan de rommelmarkt
van de Oosterkerk (op 24 april)
met Indonesisch eten en hapjes, hoopt
men de kas nog wat te vullen.
tel. (038) 465 50 35 en Evert Spijkerboer,
tel. (038) 465 10 69. Desgewenst
halen zij de boeken bij u thuis op.
weer leiding kan geven aan de gemeente.
Tevens houdt hij zich bezig met de
gesprekken tussen de Emmaüskerk- en
de Hoofdhofgemeente in Berkum.
De wijkkerkenraad van de Emmaüskerk
heeft laten weten ds. Andel geschikt te
vinden voor de ‘meerpartijdige’ rol die
in deze interim-functie van hem wordt
verwacht. “In het kennismakingsgesprek
wist hij door zijn gerichte vraagstelling
snel tot de kern van de problemen door te
dringen”, aldus de kerkenraad. “Voor ons
is ook belangrijk, dat hij een fusieproces
van dichtbij heeft meegemaakt.
Bovendien weten wij, dat hij goed kan
organiseren. Ten slotte is van doorslaggevende
betekenis dat hij de opleiding
voor interim-predikant gevolgd heeft en
wij dus kunnen verwachten, dat hij in
onze situatie weet hoe te handelen.”
5

6
DIACONAAL
Verbinden
Volgens een recent onderzoek van de Universiteit Tilburg neemt
de polarisatie toe in ons land. Mensen staan tegenover elkaar
met hun meningen. Die worden met grote emotie geventileerd.
Tot een gesprek komt het zelden. Het blijft vaak bij een ongeleid
debat. Dat komt neer op hard roepen vanuit een gesloten circuit.
Mond open, oren dicht. Misschien tekenen de onderzoekers de
huidige situatie te scherp, misschien te soft. Maar in deze situatie
leeft de kerk.
De kerk leeft mee met de samenleving. Met wat daarin samenhangt
en wat niet. Zij heeft daarin een eigen rol. Dat is een
diaconale rol. Dat is vooral een verbindende rol. Het woord
diaconaat betekent met name: verbindingen zoeken tussen de
een en de ander.
Bijzondere vakanties
Jaarlijks genieten meer dan 2.500 mensen van een vakantieweek,
die het interkerkelijk Vakantiebureau organiseert in samenwerking
met het diaconaat van de PKN, al bijna 50 jaar. De weken
zijn voor iedereen voor wie het - om wat voor reden dan ook -
niet (meer) zo eenvoudig is alleen op vakantie te gaan. Zoals
ouderen, mensen met een zwakke gezondheid of een lichamelijke
beperking. Zij worden ontvangen in De Werelt in Lunteren, het
F.D. Roosevelthuis in Doorn, Dennenheul in Ermelo of op andere
mooie plekken. Er zijn veel mogelijkheden en die staan allemaal
op de website www.hetvakantiebureau.nl
De website biedt informatie over de uiteenlopende mogelijkheden
voor speciale groepen, bijvoorbeeld voor gasten die zijn aangewezen
op (veel) zorg en/of rolstoelgebonden zijn. Verder zijn er
weken voor slechtzienden en blinden en (echt)paren van wie een
van de (thuiswonende) partners dementeert. Er is een muziekweek
in het F.D. Roosevelthuis, een vakantie voor mantelzorgers
met partner (tot 70 jaar) en maar liefst drie vaarvakanties met het
schip de Prins Willem-Alexander. Samen met YMCA organiseert
het Vakantiebureau vakanties voor eenoudergezinnen.
Sociale conferentie 14 april
Op woensdag 14 april wordt de sociale conferentie gehouden,
deze keer over werkloosheid in Zwolle. De werkgelegenheidssituatie
komt aan de orde, naast de vraag hoe de mensen om
wie het gaat het best vooruit geholpen kunnen worden. Er wordt
onder meer aandacht gegeven aan de rol van de kerkelijke wijk.
Informatie: Wim van Ree, tel. (038) 521 75 96.
De kerk kan zo’n rol écht hebben wanneer zij ruimte maakt voor
het gesprek in eigen kring over de interne verschillen aangaande
de vraag hoe het leven geleefd moet worden in het licht van de
Heilige Schrift. Die vormt zo gezien ‘oefenstof’ voor kerk en
samenleving. Voor beide, want waar de kerk interne verbinding
tot stand weet te brengen, al is het soms even, dan kan zij daarin
een voorbeeld zijn voor een samenleving vol oververhitting. Dan
kan zij midden in de stad in het licht staan van profetische woorden
als ‘hersteller van bressen, herbouwer van straten’ (Jesaja 58
vers 12) en kan zij verbinden.
Lútzen Miedema, diaconaal predikant
Rijden in een Jan Plezier, varen met de Prins Willem-
Alexander of gewoon gezellig koffie drinken met elkaar,
het kan allemaal dankzij het Vakantiebureau.
Vrijwilligers nodig
Om alle gasten van een week vakantie te laten genieten, zijn veel
vrijwilligers nodig. Het vrijwilligerswerk in een vakantieweek is
absoluut niet te vergelijken met de gewone werksituatie. Gasten
en vrijwilligers zijn in een vakantiestemming en er is geen sprake
van werkdruk. Er is tijd en aandacht om extra zorg aan de
gast te besteden en om de gast te begeleiden bij de vakantieactiviteiten.
Kortom, ook de vrijwilliger beleeft hier een bijzondere
week! Wie belangstelling heeft voor dit werk kan eveneens op de
website terecht voor nadere informatie.
Helpen onder protest 8 juni
Op dinsdag 8 juni wordt ’s middags de nieuwe publicatie van
Helpen onder Protest gepresenteerd door Kerk in Actie en de
Arme Kant van Nederland. Deze uitgave staat in het teken van
diaconale praktijkvoorbeelden tegen armoede. Medewerking
verlenen onder anderen een van de wethouders sociale zaken,
prof. Herman Noordegraaf en ds. Lútzen Miedema. Eén van
de voorbeelden is het armoedepact van Zwolle.
Informatie: www.kerkinactie.nl

MIJN KUNST
Lijden van Christus
als inspiratiebron
In de hal van De Hoofdhof ontstaat de kruisweg. Op de bovenste foto
Jan Post, die uitbeeldt hoe gedobbeld wordt over Jezus’ kleding.
Daaronder: Henk Grasmeijer laat zien hoe de spijkers door Jezus’ handen
gaan; Greet Westerholt beeldt Petrus uit, die de haan hoort kraaien
en Hermy Kemp laat Pilatus zijn handen in onschuld wassen; Ali van
Popta schildert Maria en Johannes en Arie van der Zwan schildert
Jezus in Getsemane. Niet aanwezig bij deze schildersessie Frits
Creemer, die Christus aan het kruis geschilderd heeft.
Deze keer in ‘Mijn kunst’ niet een door één
persoon gekozen kunstwerk, maar het eigen
werk van zeven leden van de Hoofdhofgemeente
in Berkum. Zij werkten in de weken
voor Pasen aan hun uitbeelding van het lijden
van Christus. Het werd geen traditionele
kruisweg, die immers veertien staties omvat,
maar een reeks van zeven momenten uit het
Bijbelverhaal. De schilderijen werden opgehangen
in de kerkzaal van De Hoofdhof, waar
ds. Lily Burggraaff er op Palmzondag aandacht
aan besteedde in de dienst. Het idee voor het
maken van de kruisweg kwam van Henk
Grasmeijer. Hij is lid van de actieve kunstcommissie
van De Hoofdhof en noemt zichzelf
‘geen echte kunstschilder, maar iemand die aan
kunstschilderen doet’. Toch is zijn werk goed
genoeg om tentoongesteld te worden in de hal
van het kerkgebouw. Henk vertelt over het
waarom en hoe van de kruisweg.
“Ik had al twee keer eerder met een groep een kruisweg
geschilderd en dacht dat het dit jaar ook zou
moeten lukken. Veertien staties maken leek wat te
hoog gegrepen; ik was al blij dat ik zes vrijwilligers
bij elkaar kreeg. Maar die zijn wel allemaal heel
enthousiast.
We zijn begonnen met brainstormen over wat Pasen en
het lijden van Christus dat daaraan vooraf gaat, voor
ons betekent. Toen hebben we alle zeven een moment
gekozen uit dat lijdensverhaal want dat drama staat
voor ons centraal. De figuur van Christus is onze
inspiratiebron bij het schilderen en daar praten we
ook over met elkaar. Al staan we hier echt niet steeds
met ernstige gezichten te schilderen, hoor. We genieten
er ook van om dit samen te kunnen doen.
Zelf ben ik een paar keer ernstig ziek geweest rond
Pasen en daardoor ook persoonlijk bezig geweest met
lijden en de verlossing daarna. Zonder lijden is er
geen Opstanding, daarom vormt het lijden in mijn
beleving het zwaartepunt van Pasen. Dat lijden staat
ook bij het schilderen van de kruisweg centraal.
Wij hebben bewust gekozen voor sobere afbeeldingen,
waarin de menselijke figuren niet gedetailleerd zijn
uitgewerkt. In figuren als Petrus en Pilatus kan de
toeschouwer ook zichzelf zien.
Het geeft ons voldoening dat de mensen in De Hoofdhof
ons werk te zien krijgen; we hopen dat het hen
aanspreekt en aan het denken zet. Na Pasen worden
de schilderijen weer uit de kerkzaal weggehaald,
maar ze blijven wel als collectief bij elkaar en zijn
eigendom van De Hoofdhof.
Mochten er echter andere (wijk)gemeenten zijn die
deze schilderijen volgend jaar in de lijdenstijd in hun
kerk willen ophangen, dan kan dat. Voor nadere informatie
mogen ze contact opnemen met mij.”
E-mail: a.grasmeijer@home.nl
Of telefonisch: (038) 453 50 10
7

8
AANDACHT VOOR
Commissie Grote Kerk zoekt denkkracht
De Commissie Grote Kerk, die verantwoordelijk
is voor de zondagmiddagvieringen
in de Grote Kerk, kent een
Denktank. In die groep denkt men na
over het beleid met betrekking tot de
diverse vieringen en maakt men de plannen
concreter. Ook stuurt men, indien
nodig, de voorbereidingen voor de vieringen
aan. Het gaat in deze Denktank
dus over de inhoud. Door verloop in de
groep is er behoefte aan nieuwe denkkracht.
Ieder die zich aangetrokken voelt
tot het inhoudelijk meedenken, is uitgenodigd
om kennis te komen maken.
Ongeveer eens per maand is er op een
zondagavond een ContaKtdienst in de
Stinskerk in Westenholte. Deze diensten
zijn bedoeld voor jong en oud, voor
mensen die wekelijks in de kerk komen,
voor mensen die er nooit (meer) komen
en voor alles wat daar tussen in zit. In de
diensten wordt veel en enthousiast
gezongen met elkaar, onder begeleiding
van een combo, een gitaar, de piano of
het orgel… als er maar muziek klinkt.
De liederen komen meestal uit het Liedboek,
de Evangelische Liedbundel, de
Opwekkingsbundel of Johannes de Heer.
De huidige jaarserie over verschillende
crisissituaties, die als titel heeft ‘De
winst van het verlies’, krijgt op 9 mei
een vervolg met een viering over de
zorg. De nadruk ligt dan niet op een crisis
waarin de zorg zou verkeren, maar op
de zorg in de zorg. Dit naar aanleiding
van Johannes 5 vers 1-9 waar de zieke
zegt: “Ik heb geen mens.” Diverse zorgspecialisten
werken aan de viering mee.
Op zondag 13 juni is de laatste van deze
serie vieringen. Daarin staat het geloof
centraal. Als er al sprake is van een
ContaKtdiensten Stinskerk laagdrempelig
Het gebed is in iedere dienst weer waardevol
en belangrijk. De laatste drie diensten
hadden allemaal een thema dat met
bidden te maken had. Andere thema’s die
aan de orde zijn geweest zijn ‘Geloven =
winst?!’ en ‘Heb jij Contakt?’
De ContaKtdienstcommissie nodigt als
voorganger een dominee uit of iemand
anders die op een begrijpelijke manier
iets te vertellen heeft en uitleg geeft over
een bepaald Bijbelgedeelte. De commissie
wil de diensten qua vorm en inhoud
laagdrempelig houden.
geloofscrisis, hoe en waarom maak je dan
welke keuze, waardoor kun je verder?
Allemaal boeiende vragen, die het waard
zijn te doordenken. Dat goede liedteksten
en muziek daarbij kunnen helpen, weet
ieder uit ervaring. Die liederen en muziek
zijn er dan ook.
Op 25 april is er een Michaëlsvesper.
Opnieuw groep uit De Hoeksteen naar Iona
In 2008 ging voor het eerst een achttal
mensen uit De Hoeksteen op pelgrimage
naar Iona, een eiland in het noordwesten
van Schotland. Het was een indrukwekkende
en betekenisvolle ervaring. Dit
jaar gebeurt dat opnieuw. Om met elkaar
weer na te denken over vragen als ‘Waar
komen we vandaan, waar gaan we naar
toe en hoe verbinden wij ons leven met
God en onze naaste?’ En om opnieuw
die bijzondere plaats te bezoeken, inspiratie
op te doen, en te genieten van de
goede schepping.
Van 4-12 juni gaan zeven mensen vanuit
De Hoeksteen op reis. Zij zullen een
week meeleven in de Ionacommunity.
Daar is een programma, waar de groep
aan meedoet. Er zijn vaste activiteiten als
een morgen- en avondgebed. Er moet
corvee gedaan worden en er wordt geslapen
in slaapzalen. Maar het belangrijkste
daar is wel om stil te staan bij jezelf, bij
de ander en bij God. En dat gebeurt van-
De groep Hoeksteners die in 2008 op pelgrimage naar Iona ging, verzamelde daar in
een woeste natuur een groot aantal mooie gladde stenen. Die worden gebruikt in de
gedachtenishoek die vorig jaar in de kerk is ingericht. Bij het overlijden van een lid van
de Hoeksteengemeente wordt diens naam op een steen geschreven. De steen ligt een jaar
in de gedachtenishoek en wordt dan aan de nabestaanden gegeven.
zelf als je met een groep op pad bent.
Op Iona zijn we deel van een groep van
tachtig gasten en een groep van veertig
vrijwilligers. En vanwege de onderwerpen
die aan de orde zijn, de intensiteit
van met elkaar op pad zijn, en de
gedenkwaardige plaats waar we ons
bevinden, word je bijna vanzelfsprekend
uitgenodigd om na te denken over zingevende
en geloofszaken.
Op zondag 13 juni, dus de zondag direct
na thuiskomst, zullen de pelgrims verslag
doen van hun reis in de dienst in
De Hoeksteen, ’s morgens om 9.30 uur.
De eerstvolgende diensten zijn op
18 april, dan gaat ds. Van Ark voor en
op 16 mei, met ds. Wiekeraad. De diensten
beginnen om 19.00 uur.
Op 20 juni is er weer de jaarlijkse tentdienst
in Spoolde. Daar zal Peter van
der Veer van zich laten horen.
Belangstellenden, ook van buiten
Westenholte, zijn welkom. Een liedbundel
meenemen hoeft niet, er wordt
gebruik gemaakt van een beamer.

Bijzonder pianoconcert
in de Oosterkerk
Op vrijdagavond 16 april geeft de
Oekraïense concertpianiste Anastacia
Tolstonog een concert in de Oosterkerk,
Bagijnesingel 15-2, ten behoeve van
het Oekraïneproject 2010.
Anastacia is in 1977 geboren in Kiev.
Zij heeft gestudeerd aan het conservatorium
in de Russische stad Saratov.
In 1999 werd zij uitgeroepen tot winnaar
van de Russische competitie voor kamerensembles.
In 2006 is zij getrouwd met
Pim van Prooijen.
Onlangs heeft Anastacia een cd opgenomen
in het philharmonisch concertgebouw
van Lviv.
In de Oosterkerk zal zij stukken ten
gehore brengen van Schnittke, Beethoven,
Skriabin en Brahms.
De toegang is gratis. Na het concert
wordt gecollecteerd voor de diaconale
reis die jonge mensen van de Oosterkerkgemeente
de komende zomer
gaan maken naar de stad Beregovo
in de Oekraïne.
Het concert begint om 19.30 uur; de deuren
van de kerk gaan open om 19.00 uur.
Na afloop van het concert is er gelegenheid
om koffie en thee te drinken.
Inlichtingen bij ds. Wim Hortensius,
tel. (038) 452 46 60,
e-mail: dswhortensius@oosterkerk.nl
Grote Kerk
gastvrij voor
alle leden
De Grote Kerkgemeente houdt op donderdag
22 april een open wijkavond voor iedereen die
tot haar geografische wijk behoort.
Alle gemeenteleden ontvangen voor deze
avond een persoonlijke uitnodiging. De avond
begint om 20.00 uur.
De wijkgemeente biedt de bezoekers van de
wijkavond een gevarieerd programma dat in
het teken staat van gastvrijheid. Dat begint al
bij de ontvangst met zelfgemaakte cake of
taart bij de koffie.
Omdat lang niet alle inwoners van de wijk die
geografisch bij de Grote Kerk hoort het kerkgebouw
van binnen kennen, krijgen zij op de
wijkavond een rondleiding door de kerk.
Ook een korte bezinning staat op het programma,
gevolgd door een rondleiding langs
creatieve uitingen, gemaakt door leden van
de Grote Kerkgemeente rond het thema
‘Gewoon gastvrij’.
Er wordt gezorgd voor hapjes en drankjes en
voor een muzikale omlijsting van de avond.
Arjan Blankenspoor bespeelt het orgel en
jongeren treden op met hun muziekgroep.
Nadere informatie is te vinden op de website:
www.grotekerkgemeente.nl
Geloven in duurzaamheid, de urgentie blijft
Geloven in duurzaamheid. Op 11 februari was in de Oosterkerk de
laatste bijeenkomst in een reeks van zes rond dit thema. Spreker
deze avond was prof.dr. Jan Pronk, oud-minister, nu hoogleraar
internationale betrekkingen en voorzitter van IKV Pax Christi.
Zo’n zeventig mensen kwamen op de bijeenkomst af.
Pronk stond stil bij onze manier van leven. Alles willen beheersen,
alles in ontwikkeling willen brengen, altijd winst maken en vooral
doorgroeien. Maar hoe wijs en duurzaam is dat? De inheemse volkeren
voelden en voelen zich bedreigd. Hun eeuwenoude culturen
worden vaak zonder pardon opzij geschoven. Is het kolonialisme
eigenlijk wel afgelopen? Of zitten we er nog midden in? Wie is hier
nu eigenlijk primitief, de inheemse volkeren of wijzelf?
Pronk zei ook dat we moeten oppassen voor het wij-zijdenken.
Zowel in Nederland als wereldwijd. Een vijand is makkelijk geschapen.
En als je elkaar niet opzoekt en niet met elkaar communiceert,
dan zijn conflicten snel geboren. Probeer dus inclusief te denken.
Leg verbindingen. En hoe radicaal of gewelddadig sommige groepen
ook zijn, als je ze verder isoleert, verplaats je het probleem naar
de toekomst.
We moeten altijd kritisch zijn en vragen blijven stellen. Ons niet
laten verdoven en verblinden door commercie en reclame die onze
consumptiedrift aanjaagt. Alsof de mensen er zijn voor de economie.
Nee, de economie is er voor de mensen. Niet alleen de mensen hier,
maar overal ter wereld.
De avond werd afgesloten met het lezen van Psalm 24: “Van de Heer
is de aarde en al wat er leeft; van hem is de wereld en al haar bewoners.”
Deze tekst kwam ook terug in de afsluitende viering op zondagavond
7 maart in de Oosterkerk waarin ds. Wim Hortensius
voorging. De cyclus ‘Geloven in duurzaamheid’ van Oosterkerk en
Jeruzalemkerk is weliswaar ten einde, maar de urgentie blijft onverminderd
groot. Wie kiest voor het leven en begaan is met de
schepping, komt vanzelf op een duurzaam spoor terecht.
9

10
DESGEVRAAGD Wie
vormen de Commissie Toekomst Grote Kerk?
GC: “Voorzitter is John Berends, voormalig wethouder in Zwolle
en nu burgemeester van Harderwijk. De commissie telt de volgende
vier leden. Peter Izeboud, adviseur informatie- en automa-
Leden PGZ geven meer voor Kerkbalans
PGZ installeert
Commissie
Toekomst Grote Kerk
tiseringsbeleid bij een zorgverzekeraar, trendwatcher in de zorg.
Hij is secretaris van het College van Kerkrentmeesters van de
PGZ. Han Slootweg, manager Innovatie bij Enexis BV en hoogleraar
Electrical Power Systems aan de TU Eindhoven. Hij is lid
van de Grote Kerkgemeente en voorzitter van het College van
De eerste resultaten van de Actie Kerkbalans zijn bekend. De leden van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) hebben tot nu toe
voor het jaar 2010 in totaal € 1.423.975 toegezegd. Dit is 4,7% meer dan in 2009 en bijna evenveel als in 2008. “Een heel mooi
resultaat, zeker als je bedenkt dat dit pas de stand is per 1 maart”, zegt Aart Smink, voorzitter van de commissie Geldwerving van
het College van Kerkrentmeesters (CvK). In het decembernummer van Gaandeweg keek hij vooruit op de jaarlijkse inzameling
van de financiële bijdragen aan de kerk.
Veel mensen hebben gehoor gegeven aan de oproep van de PGZ om hun bijdrage met tenminste 5% te verhogen. De commissie
Geldwerving wil iedereen die een bijdrage heeft toegezegd daarvoor hartelijk danken. “In het bijzonder danken we alle vrijwilligers
die in januari voor Kerkbalans op pad zijn geweest, voor hun onmisbare inzet.”
Aanvullende acties
Kerkbalans moet dit jaar uiteindelijk € 1.533.000 opleveren. Vorig jaar heeft de commissie Geldwerving een aantal aanvullende
acties ondernomen. Mede hierdoor heeft een flink aantal mensen in de loop van het jaar alsnog een bijdrage toegezegd of de toegezegde
bijdrage verhoogd. Uiteindelijk is in 2009 ruim € 81.000 meer ontvangen dan per 1 maart was toegezegd. Aart Smink:
“Dat moeten we dit jaar toch kunnen overtreffen.”
In onderstaand overzicht de cijfers op een rijtje.
De Grote of St. Michaëlskerk is niet alleen een
kerkgebouw, maar ook een beeldbepalend rijksmonument
in het centrum van Zwolle. Hoe kan
de Protestantse Gemeente Zwolle, in samenwerking
met andere partijen, die kerk tot een op
verschillende manieren te gebruiken cultuurcentrum
maken dat optimaal functioneert binnen de
Zwolse samenleving? Om die vraag beantwoord
te krijgen, heeft de Algemene Kerkenraad (AK)
van de PGZ besloten een commissie in het leven
te roepen. Deze Commissie Toekomst Grote Kerk
is op vrijdag 5 februari is door AK-voorzitter
Gégé Callenbach geïnstalleerd. Hij beantwoordt
een aantal vragen van Gaandeweg.
2010 2009 2008
Opgenomen in de begroting 1.533.000 1.493.000 1.493.000
Toegezegd per 1 maart 1.423.975 1.359.897 1.442.847
Ontvangen per 31 december 1.441.229 1.460.480
Toegezegd per lid (1 maart) 83,96 77,69 80,57
Toegezegd per ingevulde reactie (1 maart) 206,43 184,57 208,38

Kerkrentmeesters. Niek van der Sprong, manager culturele centra
en poppodia, is onder andere betrokken bij Bevrijdingsfestival
Overijssel. Theo Tobé is kerkmusicus en bestuurder van een stichting
die sociale ondernemers in Afrika ondersteunt. Hij is lid van
de Commissie Cantatediensten Grote Kerk van de PGZ.
Als Algemene Kerkenraad zijn we heel blij met de breedte van
deze samenstelling. Deze onderstreept het belang dat de PGZ
hecht aan de betekenis van de Grote Kerk voor de gehele
Zwolse samenleving.”
Met welke opdracht is de commissie van start gegaan?
GC: “De Commissie Toekomst Grote Kerk heeft de opdracht
gekregen te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om het
beheer en de exploitatie van de Grote Kerk, als dat kan in combinatie
met het Refter, aan andere partijen over te dragen of andere
partijen daarbij te betrekken. Zo is de burgerlijke gemeente
Zwolle een belanghebbende partij bij het in stand houden van dit
religieus erfgoed, maar ook het bedrijfsleven kan daarbij een rol
spelen. Nagegaan moet worden hoe de gebruiksmogelijkheden
van de kerk kunnen worden vergroot, welke knelpunten zich
daarbij voordoen en hoe deze kunnen worden opgelost. Natuurlijk
komen de financiële aspecten daarbij aan de orde. Ook wordt
bekeken welke eigendoms- en beheerstructuur voor de toekomst
gewenst is. Het is de bedoeling dat de commissie vóór augustus
2010 een rapport uitbrengt met de resultaten van dit onderzoek.”
Zijn er voorwaarden verbonden aan het toekomstige gebruik
van de kerk?
GC: “Jazeker. De belangrijkste voorwaarde is dat de kerkelijke
functies van de Grote Kerk behouden blijven. De Grote Kerkgemeente
komt er elke zondag bijeen en er worden vieringen
gehouden onder verantwoordelijkheid van de Commissie Grote
Kerk. Bovendien moeten eventuele andere mogelijkheden om de
kerk te gebruiken in overeenstemming zijn met het karakter van
de kerk. Exposities, concerten, culturele manifestaties en symposia
zijn welkome evenementen; feesten zoals die bijvoorbeeld
in De Proosdij worden gehouden, passen volgens ons niet in een
gebouw dat ook als Godshuis wordt gebruikt.”
Waarom heeft de AK tot dit onderzoek besloten?
GC: “Het rendabeler maken van de Grote Kerk, het kostbaarste
kerkgebouw van de PGZ, is een van de maatregelen die genoemd
worden in de Notitie Financieel Beleid van de PGZ van november
2009, bedoeld om binnen enkele jaren ons begrotingstekort weg
te werken. Om dat te bereiken moet een breder gebruik van de
Grote Kerk mogelijk worden gemaakt, maar dat kunnen wij als
PGZ niet alleen. Daarbij is de betrokkenheid van andere partijen
onmisbaar.”
Wat is de positie van het Refter?
GC: “Het afstoten van het Refter is een van de mogelijke bezuinigingsmaatregelen
die de Notitie Financieel Beleid voorstelt.
Voorwaarde daarvoor was dat voor de Grote Kerkgemeente, die
het Refter als wijkcentrum in gebruik heeft, een andere geschikte
ruimte zou worden gevonden. Die zou op korte afstand van de
kerk moeten liggen, omdat de ruimte tijdens de kerkdiensten als
kindercrèche in gebruik is. Uit overleg met de gemeente Zwolle
is gebleken dat het niet waarschijnlijk is dat er in de nabije omgeving
van de kerk een alternatieve ruimte voor de Grote Kerkgemeente
wordt gevonden. Daarom is besloten ook het beheer en
de exploitatie van het Refter in het onderzoek van de Commissie
Toekomst Grote Kerk te betrekken.”
Column
Mijn broer gaat dood. Het besef sijpelt langzaam door en
is op de achtergrond aanwezig bij alles wat ik doe.
Op mijn werk zijn deadlines nog steeds belangrijk, maar
alles is relatief geworden. Een moeilijke auteur? Een boek
dat niet op tijd uit kan komen? Het is vervelend, maar
er zijn belangrijker zaken in het leven.
Meteen na de diagnose was al duidelijk dat mijn broer het
gevecht tegen de leverkanker zal verliezen. De eerste soort
chemokuur sloeg niet aan en de kanker is verder gegroeid.
Funest voor zijn levensverwachting. Onze hoop rust nu op
een tweede soort chemo. Het is moeilijk in te schatten hoe
het hem vergaat tegen de tijd dat half april dit kerkblad bij
u op de mat ligt. Al snel daarna zullen met dodenherdenking
en Hemelvaart mijn gedachten ongetwijfeld ook in
zijn richting afdwalen. Hemelvaart… het doet me onwillekeurig
denken aan de popsong ‘Go like Elijah’, waarin
Chi Coltrane zingt dat, als het haar tijd is, ze graag zou
gaan als Elia: met paarden en een strijdwagen van vuur
rechtstreeks naar de hemel. Geen pijn, geen verdriet voor
wie achterblijven… en trouwens ook niet voor wie wordt
weggenomen. En dodenherdenking. Natuurlijk, we gedenken
de gevallenen in de strijd, maar wat kun je doen als je
het gevecht aan moet gaan met je eigen lichaam? En wat
kun je als familie en vrienden? Er zijn, bidden en hopen.
Ik was enkele jaren geleden bij een crematie. De vader
van een studiegenoot was plotseling overleden. Het gezin
was niet gelovig en het afscheid was dan ook definitief.
Echt definitief. Op dat moment was ik me erg bewust van
mijn geloof. En wat was ik daar eigenlijk blij mee!
Ondanks alle vragen gelooft mijn broer zeker dat hij zijn
Heer zal ontmoeten. Al had hij niet verwacht dat dit zou
gebeuren terwijl hij begin veertig is. Voor mij blijft er wel
twijfel en het is geen zeker weten, maar dat hoeft voor mij
ook niet. Er is de hoop dat dit niet alles is. En als toekomstige
achterblijver is die hoop voor mij van levensbelang.
Saskia Dankers
Hoop
11

12
PERSPECTIEF Nadat
Gemeenteadviseur Piet Beintema:
“Op goede manier afscheid nemen heel belangrijk”
“Je moet er iets moois van maken. Een gemeente waarvan je met z’n allen zegt:
daar willen we bij horen en aan meedoen. Maar zoiets ontstaat altijd geleidelijk,
dat kost tijd en energie.” Ds. Piet Beintema spreekt uit ervaring. Voor de drie
Zwolse wijkgemeenten hem vroegen hun samenwerkingsproces te begeleiden,
was hij al verscheidene keren eerder betrokken bij dit soort fusies, met name in
het noorden van het land. “In deze tijd zien steeds meer gemeenten zich genoodzaakt
kerkgebouwen af te stoten en wijken samen te voegen”, zegt hij. “Hoewel
mensen meestal best beseffen dat het niet anders kan, is hun vertrouwde kerkgebouw
voor hen wel heel belangrijk. Het kan vaak heel lang duren voordat
zij zich ergens anders weer thuis voelen.”
de Algemene Kerkenraad van de
PGZ bekend maakte dat de Jeruzalemkerk
en een kerkgebouw in de Aa-landen
moeten worden afgestoten, besloten
de drie wijkgemeenten de mogelijkheid
tot samenwerking te onderzoeken. Hun
uiteindelijk doel is, met elkaar een nieuwe
wijkgemeente te vormen, met de
Oosterkerk als centraal adres. Daartoe
richtten de Hoeksteen-, de Oosterkerken
de Jeruzalemkerkgemeente een
stuurgroep op, bestaande uit hun moderamina
(dagelijkse besturen). De Dienstenorganisatie
van de PKN werd ge-
vraagd een adviseur te leveren, die het
samengaan kon begeleiden.
“We zitten nog maar in het begin van
dat proces”, aldus Piet Beintema. “Het
is ontzettend ingewikkeld om drie
gemeenten te laten fuseren en één
nieuwe gemeente te vormen. Daar moet
heel veel voor geregeld worden. In de
afgelopen maanden hebben we een lijst
opgesteld met alle onderwerpen die aan
de orde moeten komen. Daarnaast heeft
de stuurgroep een visie op de nieuwe
gemeente geformuleerd, die medio
maart aan de gemeenteleden is voor-
gelegd. Van april tot de zomervakantie
wordt begonnen met de uitwerking van
de onderwerpen. Zo verdelen we het
proces in periodes van ongeveer drie
maanden; na elke periode evalueren we
en bekijkt de stuurgroep of mijn betrokkenheid
nog noodzakelijk is.”
Eigen cultuur
Wat zijn bijvoorbeeld onderwerpen die
uitgewerkt moeten worden? Piet
Beintema: “Het feit dat elke wijkgemeente
haar eigen cultuur en manier
van werken heeft. Heel veel mensen
Gerrit Jan Timmerman, oud-voozitter College van Kerkrentmeesters:
“Emotionele kant kerksluiting vraagt aandacht”
Als beoogd voorzitter van de Hervormde Kerkvoogdij trad Gerrit Jan Timmerman begin 2003 aan; als voorzitter van het
College van Kerkrentmeesters (CvK) nam hij per 1 januari van dit jaar afscheid. In die zeven jaar veranderde er veel meer
dan alleen de benaming van zijn functie, wijzigingen die mede voortvloeiden uit de fusie van de Hervormde Gemeente en
de Gereformeerde Kerk van Zwolle, in december 2005. Toch veranderde er, in de beleving van Gerrit Jan, in wezen helemaal
niet zo veel. “Ook vóór de totstandkoming van de Protestantse Gemeente Zwolle hadden zowel de gereformeerde als de hervormde
wijkgemeenten ieder hun eigen wijze van kerk zijn. Dat is nog steeds zo en dat moet ook in de toekomst zo blijven.”
Een paar maanden geleden droeg Gerrit
Jan zijn functie over aan Han Slootweg.
De vertrokken voorzitter is blij met zijn
opvolger en de andere leden van het
dagelijks bestuur CvK. “Het beheer
van de gebouwen en de niet-diaconale
financiële middelen van de PGZ is
bij hen in goede handen,” verzekert
Gerrit Jan.
De voorzitter van het CvK maakt deel
uit van de Algemene Kerkenraad (AK)
en van het moderamen van de AK en is
derhalve een belangrijk adviseur als het
gaat om besluiten inzake de financiën.
“De Hervormde Kerkvoogdij had destijds
veel meer bevoegdheden dan de
Gereformeerde Commissie van Beheer.
Met de totstandkoming van de Protestantse
Kerk in Nederland (PKN) is een
aantal bevoegdheden van het CvK naar
de AK overgegaan,” noemt Gerrit Jan
een verandering waarmee hij te maken
kreeg. In het kader van de fusie moesten
er meer zaken op één spoor worden
gebracht, zoals de manier waarop de
diaconieën functioneerden. Nog voor
de officiële fusie werden de twee kerkelijke
bureaus samengevoegd, een
operatie waarbij deskundigheid ‘van
buiten’ werd ingeschakeld. Veranderingen
die tijd kostten en die zo zorgvuldig
mogelijk moesten worden uitgevoerd.
Minder geld uitgeven
Dat de PGZ veel minder geld zou moeten
uitgeven dan wel meer inkomsten
moest genereren om tot een sluitende
begroting te komen, was volgens
Gerrit Jan al voor de fusie duidelijk.
“De Hervormde Gemeente had al langer
moeite de eindjes aan elkaar te knopen,
maar ook de financiële situatie van de
Gereformeerde Kerk verslechterde
omstreeks die tijd. De opbrengst van
Kerkbalans nam weliswaar niet af, maar
werd wel door steeds minder mensen
opgebracht. Die trend zie je nog steeds
in Zwolle, maar dat houdt natuurlijk
wel een keer op.

In de rubriek Perspectief besteedt Gaandeweg aandacht aan de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen die de Protestantse
Gemeente Zwolle (PGZ) binnen een paar jaar financieel gezond moeten maken. Leden van wijkgemeenten en andere
betrokkenen vertellen hoe zij die gevolgen ervaren en wat zij verwachten van de toekomst. In deze aflevering een gesprek
met Gerrit Jan Timmerman, die als voorzitter van het College van Kerkrentmeesters (CvK) nauw betrokken was bij het
proces en ds. Piet Beintema, die als gemeenteadviseur vanuit de Dienstenorganisatie van de PKN het samenwerkingstraject
tussen de Oosterkerk-, Jeruzalemkerk- en Hoeksteengemeente begeleidt.
hebben een rol in dat geheel, denk maar
aan kerkenraadsleden, leiding van de
kindernevendienst en wijkwerkers. Al
die vrijwilligers moeten bij elkaar worden
gebracht en kennis maken met
elkaar en elkaars werkwijze. Pas daarna
komt de fase waarin mensen bekijken
op welke manier zij kunnen samenwerken.
Dan kan iets nieuws ontstaan, maar
zullen er ook dingen verdwijnen die
mensen dierbaar waren. Daar moet je
met elkaar afscheid van kunnen nemen,
net als van het gebouw dat wordt verlaten.
Het is heel belangrijk dat op een
goede manier te doen en dat afscheid
is dus ook een van de onderwerpen
die worden uitgewerkt.”
Hoewel zij in hun kerkgebouw blijven,
krijgen ook de leden van de
Oosterkerkgemeente door de fusie met
veel veranderingen te maken, voorspelt
Piet. “Afgezien van het gebouw blijft
er ook voor hen niets bij het oude.
Eigenlijk is het handhaven van een van
de drie kerken een nadeel voor dit fusieproces,
het zou mooier zijn als je met
z’n allen een ander gebouw zou kunnen
Toen we in 2005 de begrotingen van de
Zwolse hervormden en gereformeerden
samenvoegden tot de PGZ-begroting
2006, was er een tekort. Vooral de personele
kosten stegen maar ook die van
de gebouwen. Terwijl we in die tijd ook
moesten besluiten hoe we met de bouw
van een PGZ-kerk in Stadshagen wilden
omgaan. De nieuwe kerk die we daar
bouwden, helaas zonder de steun van de
rooms-katholieken, betekende een extra
aanslag op de financiën. Twee jaar later
werd met het Beleidsplan 2008 de aanzet
gegeven voor beleidsmaat-regelen
om in 2012 in ieder geval een evenwichtige
meerjarenbegroting te
realiseren.”
Heel gevoelig
De voorzitter van het CvK was als lid
van de AK direct bij de besluitvorming
betrokken en kon zich vinden in de
keuzes die de AK heeft gemaakt.
“Kerkrentmeesters kunnen geneigd zijn
het afstoten van kerken rationeel te
benaderen”, merkt hij op. “Tegelijkertijd
besef ik dat zo’n ingreep voor gemeenteleden
heel gevoelig ligt. Mensen zijn
getrouwd in die kerk, kinderen zijn er
betrekken. De Oosterkerk is geen ontvangende
gemeente, maar een van de
partners in de fusie; het zal voor deze
gemeente best lastig zijn om dat te
beseffen. Dat besef kan onder meer
bevorderd worden door de naam
Oosterkerkgemeente door een nieuwe
naam te vervangen.”
Kerkdienst
De stuurgroep denkt dat in de nieuwe
gemeente de kerkdienst een opvallende
rol moet spelen, als het moment waarop
de gemeente bij elkaar komt. Daarnaast
zijn vorming en toerusting en diaconaat
in het oog springende aspecten van de
wijkgemeente. Het pastoraat speelt zich
meer achter de schermen af en zal misschien
het minst veranderen.
Hoeveel van de leden van de drie wijkgemeenten
zullen meegaan naar de
nieuwe gemeente, is niet te voorspellen,
benadrukt Piet. “Een fusie is ook altijd
een moment waarop gemeenteleden
besluiten hun eigen plan te trekken.
Dat geldt ook voor vrijwilligers die al
heel lang een bepaalde taak vervullen.
gedoopt en geliefden uitgedragen. Ook
dient er aandacht te zijn voor medewerkers
die het aangaat, zoals de kosters.
Bij het afstoten van de Scheppingskerk
in Holtenbroek, een paar jaar geleden,
hebben we ervaren hoe diep de emoties
gaan. Achteraf gezien is de overgang
van de mensen uit de Scheppingskerk
naar onder andere de Jeruzalemkerkgemeente
redelijk goed verlopen, al
denk ik wel dat we de emotionele kant
van de zaak enigszins veronachtzaamd
hebben. Daar moeten we nu bij het
sluiten van de kerken meer aandacht
voor hebben.”
Reacties
Uit de wijkgemeenten zijn diverse reacties
gekomen op de besluiten van de
AK. In een coproductie van AK-voorzitter
Gégé Callenbach, de voorzitter van
CvK, scriba Kees van der Woude
en geassisteerd door hoofd Kerkelijke
Bureau Nico Duijf, zijn de vragen die
er waren zo snel mogelijk beantwoord.
“Wij konden uitleggen waarom deze
keuzes gemaakt waren”, verklaart Gerrit
Jan. “Ook in zijn algemeenheid hebben
we geprobeerd de gemeenteleden goed
Die vinden het een goede gelegenheid
om iets anders te gaan doen of het werk
nu maar eens aan jongeren over te laten.
Als stuurgroep kun je alles nog zo goed
voorbereiden en mensen over alles
informeren, of zij uiteindelijk meedoen
valt niet te plannen.”
Geen vreemden
“De komende maanden is vooral van
belang dat de leden van de drie wijkgemeenten
elkaar leren kennen. Op het
moment van de fusie mogen zij geen
vreemden meer zijn voor elkaar.
De stuurgroep organiseert ontmoetingen
tussen mensen die een bepaalde taak
hebben, maar gemeenteleden kunnen
ook zelf initiatieven nemen. Maak een
dienst mee in een van de andere kerken,
of schuif aan bij activiteiten van de
andere wijkgemeenten. Het afscheid
zal pijn en verdriet kosten, dat moet
op een zorgvuldige manier worden
verwerkt. Toeleven naar het samengaan
en meedenken over de nieuwe wijkgemeente,
kan de verwerking gemakkelijker
maken.”
te informeren, onder meer via de wijkkerkenraden.”
Als binnen enkele jaren
alles waartoe nu is besloten ook is uitgevoerd,
verwacht Gerrit Jan dat - rekening
houdend met de gevolgen van
ontkerkelijking en vergrijzing - de PGZ
weer een basis heeft om de komende
tien tot vijftien jaar goed te kunnen
functioneren.
“Je ziet echter ook hier het algemene
verschijnsel, dat er wel belangstelling
is voor religie, maar dat die zich niet
vertaalt in daadwerkelijke participatie.
Hoe je daar op moet inspelen als kerk,
hoe je mensen betrokken krijgt en
houdt? Dat zijn vragen die we met
z’n allen moeten beantwoorden.”
13

Samen met zijn vrouw woont Gerrit Tulp in Warmond, nog helemaal
zelfstandig. Hij is vorige week 84 jaar geworden en al wordt
het bewegen moeizamer, hij is nog steeds zeer helder van geest,
en leest dagelijks drie kranten. Met zichtbaar genoegen neemt
hij ons mee op herinneringstocht naar die Zwolse oorlogsjaren.
Gerrit is in 1940 een veertienjarige Hollandse jongen van goed
gereformeerde huize, zoals dat heette. Zijn vader heeft een
(kantoor)boekhandel aan de Blijmarkt; het gezin woont aan
de Wipstrikkerallee 56. Ze kerken in de Oosterkerk bij
ds. Kuyper. Gerrit zit op het Christelijk Lyceum, volgt de HBS-A
afdeling en prutst in zijn vrije tijd graag met radiootjes. Zo luistert
hij dagelijks naar de Engelse zender. Hij schrijft de berichten
op in een boek, zodat zijn vader ze ’s avonds kan lezen. Voor hen
is het radiootje de verbinding met de vrijheid.
Het is deze maand 65 jaar geleden dat Nederland, na
vijf zware jaren, eindelijk werd bevrijd. De oorlog,
de bezetting en de bevrijding staan weer volop in de
belangstelling. Met een van de mensen die nog uit
eigen ervaring kunnen vertellen over de jaren ’40-’45
en dan met name in Zwolle, had Gaandeweg-redacteur
Rob van Harten een gesprek. Hij bezocht Gerrit
Tulp, die vanaf 1943 tot 1945 ‘hoofdredacteur’ was
van De stem van Londen, een Zwols illegaal blaadje,
dat dagelijks(!) verspreid werd. In 1945 was de
oplage 800 exemplaren.
Illegale Stem van Londen
verbinding met de vrijheid
65 JAAR VRIJ Oud-Zwollenaar Gerrit Tulp (84) kijkt terug op oorlogsjaren
Jongste bediende
In 1943 krijgt Gerrit als beloning voor zijn slagen geld om materiaal
te kopen. Een buurjongen, Oene Meek, bouwt een voorzetapparaat
voor de uit 1933 stammende Philips radio, maar flanst
ook een radiootje in elkaar. Dat kan worden ingeleverd als de
bezetter in mei 1943 alle radio’s vordert.
Omdat hij geen loyaliteitsverklaring wil tekenen, kan Gerrit
niet studeren, maar wordt hij jongste bediende bij zijn vader.
De berichten die hij nog steeds noteert (in een onleesbaar handschrift)
worden door zijn oudere broer Herman uitgetypt en op
kleine schaal verspreid bij buren en kennissen. Later krijgen ze
de beschikking over een stencilapparaat en wordt in het schuurtje
achter hun huis meer geproduceerd. Omdat het stencilen veel
lawaai maakt en de makers van het illegale blaadje natuurlijk niet
willen opvallen, wijken ze uit
naar de De Genestetstraat. Ze
gaan letterlijk ondergronds bij
Boy van der Kerkhoff. Boys
moeder houdt de boel boven
in de gaten; als er iets is
stampt ze op de vloer.
14
Direct na de bevrijding
installeert Gerrit een
versterker met luidspreker.
Voor zijn ouderlijk huis aan
de Wipstrikkerallee kan
iedereen dankzij deze
geluidsinstallatie de
nieuwsuitzendingen van de
radio volgen. Voortdurend
verzamelen zich daar tientallen
luisteraars. De foto
is gemaakt door A.J.
Brouwer en beschikbaar
gesteld door het Historisch
Centrum Overijssel.

Overval
Dan wordt bij een ander gezin in de straat, dat ook Van der
Kerkhoff heet maar geen familie is, een inval gedaan, waarbij de
vloer wordt opengebroken. Nog diezelfde avond wordt met een
bakfiets van de Firma Tulp alles wat met De Stem te maken
heeft, overgebracht naar het magazijn achter de kantoorboekhandel.
Al gauw kunnen ze via via terecht in een tuinhuis in de
Veerallee. Als Oene Meek juni 1944 wordt gearresteerd wegens
wapenbezit (Gerrit Tulp vertelt daar niets van te hebben geweten),
zoeken de makers van De Stem een nieuw onderkomen. Het
wordt gevonden aan de Herenweg 133 bij mevrouw Schulte
Nordholt. Hier duikt Gerrit onder als hij weigert graafwerk te
verrichten voor de Duitsers. Die willen verdedigingswerken aanleggen
rond Zwolle, om de oprukkende geallieerde bevrijders
tegen te houden.
Eind 1944 begeeft de radio het. Via personeel van Gerrits vader
kunnen ze een verborgen radio krijgen. Samen met Rietje
Kappers, die in de winkel werkt, gaan ze in de winter van ’44-’45
naar Herfte, waar ze een moderne klokradio van de zolder van
een zomerhuis halen. Stevig in een deken verpakt en vastgebonden
op een slee nemen ze het illegale apparaat mee terug. In de
Watersteeg komen ze een Duitse patrouille tegen, die hen wonderbaarlijk
met rust laat. De band tussen Gerrit en Rietje wordt
intussen steeds hechter: na de oorlog, in 1950, trouwen ze in de
Zuiderkerk.
Bevrijding
De oorlog loopt op zijn eind als in maart 1945 het huis aan de
Herenweg wordt gevorderd. Maar net slagen de makers van De
Stem erin alles opnieuw te verhuizen, terug naar de Wipstrikkerallee.
Het gonst in Zwolle van de geruchten als Gerrit op de ochtend
van 14 april per fiets de Canadezen tegemoet gaat. Hij ontmoet
in de Wipstrikkerallee vlak bij de spoorwegovergang de eerste
patrouille en kan de militairen vertellen hoe de situatie in de
stad is. Zelf gaat hij snel terug om het bevrijdingsnummer van
De Stem van 14 april 1945 te maken, een nummer dat later nog
in grote oplage van uit de winkel van Tulp voor een dubbeltje
wordt verkocht.
Gerrit komt als voormalig redactielid van een illegaal blad automatisch
in de redactie van Het Vrije Dagblad, dat op de persen
van Tijl aan de Melkmarkt wordt gedrukt. Hij verzorgt ook enige
tijd nieuws voor de lokale editie van Trouw.
In oktober 1945 gaat hij in militaire dienst en vertrekt naar
Nederlands-Indië, waar hij tot 1949 beide politionele acties meemaakt.
Na zijn terugkeer trouwt hij zijn Rietje, gaat werken bij
Nieuwe Leidsche Courant en vindt in Warmond een woning.
Hier genieten ze nog steeds samen van hun oude dag.
Gespreksgroep 50-plus
over Zwolle in oorlogstijd
‘Zwolle in de Tweede Wereldoorlog’ is het onderwerp van de laatste
bijeenkomst die de Gespreksgroep 50-plus dit seizoen organiseert.
De bijeenkomst, op woensdag 21 april, wordt niet in het
zalencentrum van de Oosterkerk gehouden, maar in het
Historisch Centrum Overijssel (HCO), Eikenstraat 20. Daar worden
belangstellenden om 10.00 uur verwacht. Kosten: € 3,50,
inclusief koffie of thee. Het centrum heeft een eigen parkeerterrein
waar bezoekers gratis kunnen parkeren. Het gebouw
is toegankelijk voor mensen in rolstoelen.
Voor nadere informatie: Tineke Diekema, tel. (038) 453 57 33,
e-mail: catharinadiekema@home.nl
Herdenken en vieren
op 4 en 5 mei
De herdenking op 4 mei en de viering van 65 jaar bevrijding een dag
later omvatten dit jaar in Zwolle zowel de gebruikelijke als enkele
bijzondere onderdelen.
Op dinsdag 4 mei wordt voorafgaand aan de Stille Tocht weer een herdenkingsbijeenkomst
gehouden in de Oosterkerk aan de Bagijnesingel. De bijeenkomst
begint om 18.30 uur en duurt een half uur. Na afloop kan men aansluiten bij de
Stille Tocht die langs de Oosterkerk gaat. De tocht eindigt bij het monument aan
het Ter Pelkwijkpark, waar de stedelijke herdenkingsplechtigheid plaatsvindt.
Tijdens de bijeenkomst in de Oosterkerk zullen scholieren gedichten lezen.
Zij zijn winnaars van de gedichtenwedstrijd die is gehouden onder alle basisscholieren
uit groep 7 en 8 en middelbare scholieren uit klas 1 en 2. De gedichten
zijn beoordeeld door een jury, bestaande uit stadsdichteres Alet Boukes,
Wil Cornelissen en Delic (Peter Blom) van Opgezwolle. Medewerking verlenen
een blazersgroep van Excelsior uit Westenholte, de joodse voorzanger Jaap
Cyclik en de diaconaal predikant van de PGZ, ds. Lútzen Miedema. Deze houdt
na afloop spreekuur in de Oosterkerk of per telefoon: 06 2312 1905.
Herdenkingsconcert
Na afloop van de plechtigheid bij het monument vindt in de Plantagekerk, eveneens
aan het Ter Pelkwijkpark, een herdenkingsconcert plaats. Onder leiding van
Toon Hagen voeren Musica Michaelis en het Bach projectkoor het Requiem van
Duruflé uit. Dit concert begint om 20.30 uur.
Dankdienst in Grote Kerk
Op woensdag 5 mei, Nationale Bevrijdingsdag, wordt op initiatief van de Protestantse
Gemeente Zwolle een dankdienst gehouden in de Grote of St. Michaëlskerk.
Aan de dienst doen ook andere geloofs-gemeenschappen uit Zwolle mee.
Na de dankdienst, die om 9.30 uur begint, wordt in de stad het bevrijdingsfeest
gevierd.
Het lijdensverhaal
van Felix Nussbaum
In het kader van de 4 mei-herdenking wordt op donderdag 29 april in een
van de zalen van De Hoofdhof, Kerkweg 26 in Berkum, een lezing gehouden
door Henc Valkema over het lijdensverhaal van Felix Nussbaum. De lezing
begint om 19.30 uur en wordt georganiseerd door de kunstcommissie van
De Hoofdhof.
De Duitse kunstschilder Felix Nussbaum leefde van 1904 tot 1944, toen zijn
leven in Auschwitz eindigde. Wat Anne Frank doet met woorden, verbeeldt
Felix Nussbaum in beelden. Zijn schilderijen tonen de wereld van de mens die
de Jodenvervolging moest ondergaan tot hij eraan ten onderging. Een wereld
van angst, dreiging, eenzaamheid en machteloosheid. Maar ook van verzet tegen
het onvermijdelijke.
Nussbaums schilderijen geven een aangrijpend en indringend beeld van wat de
Joodse mens voor en in de Tweede Wereldoorlog gevoeld en beleefd heeft.
Gaandeweg verdonkert en versombert het beeld. De angst voor de dood maakt
plaats voor de zekerheid van het sterven. De meest indrukwekkende schilderijen
ontstaan, als Nussbaum de onvermijdelijke weg naar de catastrofe voor ogen
heeft. Een weg die in Auschwitz eindigt.
Zijn laatste wens was: “Als ik ten onder ga, laat dan mijn werk niet sterven. Laat
het zien aan de mensen.” Aan die wens geeft Henc Valkema inhoud in deze lezing
met beelden van de werken van Felix Nussbaum. Geen lange beschouwingen over
kunst, maar veel indringende beelden, die de mens in zijn ziel raken. Nussbaums
schilderijen zijn actueel, want ze laten zien waar haat en geweld toe leiden.
15

16
REPORTAGE
Grote Kerk voorbereid
op zomerseizoen
Terwijl de Commissie Toekomst Grote Kerk in opdracht van de Algemene Kerkenraad onderzoek verricht
met als doel ‘de Grote Kerk optimaal te laten functioneren binnen de Zwolse gemeenschap’
(zie Desgevraagd op pagina 10 van deze Gaandeweg), bereidt een grote groep mensen zich weer voor
op een nieuw zomerseizoen in de monumentale kerk in het hart van de stad. Buiten de kerkdiensten
die de Grote Kerkgemeente iedere zondag houdt, de vieringen van de Commissie Grote Kerk en een
hele reeks (orgel)concerten die het hele jaar door plaats vinden, is er van mei tot en met oktober nog
veel meer gaande. Lub Dam is al vijftien jaar coördinator van alle deze activiteiten, die worden aangestuurd
door verschillende commissies. De Commissie Openstelling Grote Kerk bijvoorbeeld, regelt
van dinsdag tot en met vrijdag rondleidingen voor iedereen die belangstelling heeft voor verleden en
heden van het eeuwenoude Godshuis. Vorig seizoen trok de kerk 44.300 bezoekers, afkomstig uit heel
Nederland en de rest van de wereld. Zij hoeven geen entree te betalen, maar storten wel vaak een gift
in de ‘offerkist’. Dat leverde in 2009 in totaal duizend euro op. De verkoop van onder andere kaarten
en cd’s aan de bali en de permanente tweedehandsboekenmarkt brachten met elkaar ongeveer dertienduizend
euro in het laatje. Wie oude boeken overheeft, mag ze komen brengen. De voorkeur gaat uit
naar wat waardevollere boeken, die voor meer dan één euro kunnen worden verkocht.
Voor meer informatie over de geschiedenis van de Grote Kerk en het achttiende-eeuwse Schnitgerorgel
en over muziekuitvoeringen die er worden gegeven: zie de website www.schnitgerorgelzwolle.nl
Zeer betrokken bij het wel en wee van de Grote of Sint Michaëlskerk
is al vele jaren ds. Henk Olde, al ruim twaalf jaar met emeriaat,
maar nog altijd actief. Hij vertelt over het ontstaan en de
achtergronden van de zomeractiviteiten in de kerk.
“In de jaren tachtig”, herinnert Olde zich, “ik was toen predikant
missionaire Toerusting voor Zwolle en omgeving, stond er in
Trouw een ingezonden brief van wijlen Eimert Pruim te Heino
over de stilte in Zwolle. Hij liep op een ‘doordeweekse dag’ zeven
maal om de Grote Kerk maar die ging niet open. Dit was voor
mij en de hervormde evangelisatiewerker Henk Schuurman, die
later predikant was in Indonesië, Ommen en Harderwijk, aanleiding
hier iets aan te doen. Maar dat was nog niet zo eenvoudig!
In ieder geval ‘ergens’ landde het idee van de rondleiding. Ik heb
hier verder geen hand in gehad, maar onder leiding van koster

Dam is dat een bloeiende activiteit geworden met meer dan tachtig
vrijwilligers die van april tot oktober rondleidingen verzorgen
van dinsdag tot vrijdag in de Grote Kerk.”
Middagpauzezang
Begin jaren tachtig was Henk Olde eveneens een de initiatiefnemers
om te komen tot middagpauzediensten op de vier Zwolse
Blauwvingerdagen in juli. Hij begon met de diensten samen met
de inmiddels overleden predikanten ds. Adri van Es, ds. Anton
Riddersma en de heer Meijer van de Lutherse Kerk. De eerste
middagpauzediensten werden gehouden in de Lutherse kerk, elke
week vanaf juni tot september. Olde: “Dat was geen direct succes,
maar toch zo dat we overgingen naar de Grote Kerk, toen die
open ging voor bezichtiging. Vanaf dat moment vonden de diensten
alleen op de Blauwvingerdagen plaats en dat sloeg aan.
In 1990 trok ik mij terug uit het comité, wegens werkzaamheden
voor Indisch Christelijke Gemeenschap Nederland (PERKI),
maar na mijn emeritaat in 1997 mocht ik weer toetreden. We gingen
over naar een ander ontwerp: Middagpauzezang. Dat sloeg
opnieuw aan en mee onder de bezielende begeleiding van organist
Toon Hagen mogen we nu elke Blauwvingerdag zeventig tot
honderd mensen begroeten die enthousiast een half uur meezingen.
We hebben een liederenblad met twee liederen uit het genre
van rond 1900 en twee liederen uit de bundel Tussentijds en
verder een aantal uit het Liedboek van de Kerken, waarbij we
uitdrukkelijk rekening houden dat ook liederen uit de Rooms-
Katholieke Kerk een plaats krijgen.
We hebben een twintigtal vaste gasten uit Zwolle, de anderen zijn
afkomstig uit heel Nederland. Na afloop drinken we samen koffie
in de Grote Consistorie, een spontaan gebeuren, echt Zwolle!”
Van de collecte bij de uitgang is de opbrengst voor de helft
bestemd voor het onderhoudsfonds Grote Kerk. Naast Henk Olde
hebben Tineke Lof, Bertha Dikschei, Barbara Beukeboom en
Truus de Ruiter zitting in het organiserend comité.
De Blauwvingerdagen zijn dit jaar op de woensdagen 7, 14, 21
en 28 juli. De Middagpauzezang begint om 12.30 uur en duurt
een half uur.
Stiltecentrum
De jaren tachtig waren kennelijk een vruchtbare tijd voor nieuwe
ideeën, toen ontstonden ook de eerste gedachten om een Stiltecentrum
te beginnen. Om zich te oriënteren ging Henk Olde
samen met Betty Neppelenbroek, nu ook predikant, op bezoek
in Deventer en Den Haag. “Ook deze start was niet eenvoudig”,
aldus Henk. “Tot Mieke Stein er haar schouders onder zette, zij
wist met een paar artikeltjes in het kerkblad Op Weg een twintigtal
vrijwilligers te vinden. Op de koffiemorgens bij haar thuis
aan het Groot Wezenland motiveerde en inspireerde zij de deelnemers.
In de Grote Kerk werd een prachtlocatie gevonden in de
ruimte van het koor. Een liturgietafel, met een open Bijbel en
brandende kaarsen, een paar knielbanken, een welkomstbrief met
een paar goede woorden. Gelegenheid iets in een boek te schrijven,
zelf een gebed te schrijven en in een speciaal ontworpen
keramische box te deponeren.
En op een afstand van de uitgang van het Stiltecentrum zit altijd
een vrijwilliger voor ‘even oogcontact’. Soms loopt dat uit op een
gesprek. In 2009 hebben we in het logboek nagegaan hoeveel
gesprekken er geweest waren (dus niet zomaar een babbeltje) en
we telden er meer dan honderd. Bij een dergelijk gesprek mogen
we ook een kop koffie of thee aanbieden.” Volgens Henk is
inmiddels een hechte band ontstaan tussen de vrijwilligers van
het Stiltecentrum, de rondleiders en de mensen van de Middagpauzezang.
“We hebben nog nooit geteld hoeveel mensen er op
een dag in het Stiltecentrum komen, maar dat zijn er tientallen,”
schat Henk. “Wel kijken we vaak naar de kaarsjes die aangestoken
zijn, daar worden we stil van: zoveel gedachten,
zoveel gebed!”
Voor het aan te steken lichtje wordt twintig cent gevraagd.
Uit die opbrengst kunnen alle onkosten worden betaald en is
zelfs een nieuw kleed op de liturgietafel aangeschaft. Ook kon
worden meebetaald aan de nieuwe vloerbedekking. “Al met al
het Stiltecentrum is een kostbaar plekje geworden in de
Grote Kerk in Zwolle”, besluit Henk.
Het Stiltecentrum is van eind april tot eind oktober open van
dinsdag tot vrijdag van 11.00 tot 16.30 uur. Rond het jaar 2000
volgde Jan Spronk Mieke Stein op als coördinator; voor dit jaar
neemt ds. Ries Nieuwkoop de taak van Jan Spronk over.
De foto’s op pagina 16 zijn gemaakt tijdens een Michaëlsviering,
een van de vieringen die onder verantwoordelijkheid
van de Commissie Grote Kerk worden gehouden.
Deze bijeenkomsten worden doorgaans opgeluisterd
door optredens van het orkest Musica Michaëlis en de
Michaëlscantorij, beide onder leiding van Toon Hagen.
Op een van de foto’s is te zien hoe ds. Bert Koetsier
tijdens een viering de doop bedient.
De foto’s op deze pagina geven een beeld van creatieve
activiteiten in de Michaëlsviering op de zondag tijdens
Carnaval.
17

18
KERKELIJK BUREAU
COLOFON
Protestantse Gemeente Zwolle
Centraal adres voor
Algemene Kerkenraad
Kerkrentmeesters en Diakenen
Kerkelijk Bureau:
Molenweg 241, 8012 WG Zwolle
Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur
Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79
E-mail: administratie@pknzwolle.nl
Website: www.pknzwolle.nl
Website diaconie: www.diaconiezwolle.nl
Bankrekeningen:
College van Kerkrentmeesters:
800 430 en 69.96.41.705
College van Diakenen:
874 034 en 69.95.43.320
Gaandeweg: 69.97.69.167
Beheer en Exploitatie Grote Kerk:
587 931 en 69.97.43.745
Schnitgerorgel: 59.80.52.100
Gaandeweg
is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente
Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en
De Hoofdhof Berkum
Derde jaargang nr. 2, april 2010
Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 11.000
Redactie:
Ds. Margo Jonker (tot begin mei waarnemend hoofdredacteur
wegens bevallingsverlof ds. Iemke Epema), Gery Bruins
(eindredacteur), Saskia Dankers en Rob van Harten
Redactionele bijdragen aan dit nummer:
Joost van Belois en scribenten van wijkgemeenten en
kerkelijke organisaties
Collectepenningen
Er zijn penningen verkrijgbaar van:
€ 0,20, € 0,50, € 1,-, € 2,-, € 5,- en € 10,-.
Verkoopadres: Kerkelijk Bureau, Molenweg 241, op werkdagen
van 8.00 - 12.00 uur. Hier kan contant, per pin of
door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.
Overige verkoopadressen:
Emmauskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur
Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur
Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur
Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur
Open Kring: 1e maandag van de maand 18.30 - 19.45 uur
In Zwolle-Noord:
E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92
In Zwolle-Zuid:
A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13
W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41
Stadshagen/Westenholte/Spoolde:
mw. L. Blauw, Knopenmakerstraat 27 (tel. 460 90 16)
Op deze adressen kan contant of door middel van een
eenmalige machtiging betaald worden.
Veranderingen in ledenadministratie
Het Kerkelijk Bureau wil graag op de hoogte worden gesteld van
geboorte, doop, huwelijk, echtscheiding, verhuizing, naamswijziging,
overlijden etc.
Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging
Bruidsparen, die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen,
wordt verzocht deze aanvraag twee maanden van tevoren in te
dienen bij het Kerkelijk Bureau. Hiervoor dient u persoonlijk
langs te komen (bij voorkeur tijdens de openingstijden tussen
8.00 en 12.00 uur). Een aantal zaken moet namelijk even doorgesproken
worden. Ook zijn aan het gebruik van de kerk kosten
verbonden. Prijzen zijn op te vragen bij het Kerkelijk Bureau.
Fotografie: Gery Bruins, Rob van Harten, Petra en Bart Lip,
Carl Withaar, Het Vakantiebureau, Zwolle Groenstad en anderen
Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is
milieuvriendelijk geproduceerd door Drukkerij Upmeyer
Advertentiebeheer
Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96
De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 14 juni en loopt
tot zondag 22 augustus. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag
17 mei te zijn aangeleverd via Gaandeweg@pknzwolle.nl of
schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.
Aandacht voor…
In de rubriek ‘Aandacht voor’ is ruimte voor berichten uit de wijken
en van kerkelijke organen en organisaties, die van belang zijn voor
zoveel mogelijk lezers.

AANDACHT VOOR
Hanzezangers twintig jaar
Of het nu een jubileum genoemd mag
worden, hun twintigjarig bestaan, het
Christelijk Mannenkoor Hanzezangers
viert het wel. Want ze zijn er blij mee,
de mannen van het koor dat in 1990
ontstond uit een fusie. En sinds het
koor vanaf januari 2006 geleid wordt
door dirigent Harry Koning is er veel
veranderd en verbeterd en dus is een
feestje de moeite waard.
Het twintigjarig bestaan wordt binnen
het koor vanzelfsprekend gevierd maar
ook de buitenstaander krijgt de kans er
deelgenoot van te worden.
Zaterdagavond 22 mei (de avond voor
Pinksteren) bestaat het koor precies de
genoemde twintig jaar en daarom geeft
het in de Koningskerk aan de Landsheerlaan
5 in Zwolle-Zuid een bijzonder
concert. Het koor zal een kant van
zichzelf laten zien die nog niet eerder
getoond is. Daarnaast werken onder meer
mee Martin Mans op het orgel, Judith
Sportel als sopraan, Lucas Kramer als
bariton en het Harderwijks Strijkorkest.
Zonder Esther en Tanneke Vahl op fluit
en Wilco Veldkamp, de onmisbare vaste
muzikale ondersteuning, zou het feest
niet compleet zijn.
Kaarten à € 10,- zijn te verkrijgen bij
de koorleden, via telefoonnummer:
06 304 553 92 en via de website van
het koor: www.hanzezangers.nl
Gospelkoor Testimony vernieuwd
Het Zwolse Gospelkoor Testimony is de
afgelopen twee jaren zowel van binnen
als van buiten flink veranderd. Het koor
bestaat uit zo’n 25 enthousiaste zangeressen
en enkele zangers. De leden
komen uit alle kerkelijke richtingen,
ook van buiten Zwolle, en hebben één
ding gemeen. Ze geloven in God en
willen door middel van het zingen een
getuigenis geven van Gods liefde voor
de wereld.
Gospelkoor Testimony heeft een heel
divers repertoire en wordt tijdens de
optredens begeleid door een eigen
combo, bestaande uit een drummer,
een pianist, een gitarist en een bassist.
De verandering die het koor heeft
ondergaan is mede veroorzaakt door
dirigent Thom Hesseling, die het koor
nu twee jaar leidt. Hij aarzelt niet zijn
muzikale kennis aan de koorleden over te
brengen. Dat heeft Gospelkoor Testimony
de afgelopen tijd doen groeien. Het is
niet alleen de uitstraling maar meer nog
de kwaliteit van zingen die verrast.
Het koor treedt op in kerken, maar doet
ook steeds vaker mee aan bijvoorbeeld
gospelfestivals.
Gospelkoor Testimony wil ook qua
ledenaantal meegroeien met deze positieve
ontwikkelingen. Het kijkt er naar
uit nieuwe leden te verwelkomen om zo
nog meer van zich te laten horen. Er worden
regelmatig open repetitieavonden
georganiseerd, maar meeluisteren kan
altijd. Neem daarvoor even contact op.
Er wordt iedere dinsdag gerepeteerd
van 20.00 tot 22.00 uur in De Zuiderhof,
Troelstralaan 25 te Zwolle. Meer informatie
is te vinden op www.testimony.nl
of http://gospelkoortestimony.hyves.nl
Uitnodiging
voor de Jom
Ha-atsmaoet
Jaarlijks wordt op de zondag voor de Nationale
Dodenherdenking en het Bevrijdingsfeest in
alle diensten van de Protestantse Gemeente
Zwolle gecollecteerd voor de instandhouding
van de Synagoge van Zwolle. Dit jaar zal deze
collecte op 2 mei worden gehouden.
De Joodse Gemeente nodigt leden van de
PGZ uit voor de feestelijke bijeenkomst in de
Synagoge op woensdag 21 april. Dan viert de
Joodse Gemeente, samen met het Genootschap
Nederland-Israël, Jom Ha’atzmaoet, de
gedenkdag van stichting van de Staat Israël.
Na een paar toespraken en een toost op de
vrede en toekomst van Israël, volgt een vertelconcert
van Gottfrid van Eck als verteller
en (bas)klarinettist, Tessa Zoutendijk viool en
Pit Hermans cimbaal. Het vertelconcert heeft
als titel ‘De smaak van het paradijs’, een lichtvoetig
verhaal van het Joodse engeltje Shmuel
die dankzij een list zijn herinnering aan het
paradijs weet te bewaren en vorm te geven.
De bijeenkomst begint om 19.30 uur en aan de
gasten wordt een entree van € 10,- gevraagd,
inclusief koffie en wijn of druivensap.
Concert in
dorpskerk
Windesheim
Al bijna 25 jaar is er op Hemelvaartsdag
’s avonds een concert in de prachtige dorpskerk
van Windesheim ten zuiden van Zwolle
aan de weg naar Wijhe. Het ensemble Cercamon
uit Zeist komt weer, nee niet op herhaling.
Er is iets bijzonders gebeurd. Er is
contact ontstaan tussen Cercamon en de heer
Zuijderhoff uit Zwolle. Deze is vooral bekend
door zijn optredens met Clara de Vries.
Deze samenwerking kan het luisteren naar
de liederen van kloosterzuster Hildegard von
Bingen spannend maken, vanuit de Moderne
Devotie met weerklank tot in onze eigen tijd.
Het concert op Hemelvaartsdag 13 mei begint
om 19.30 uur.
Voor meer informatie:
secretaris H. Frederiks, tel. (038) 465 69 00,
e-mail: hfrederiks@kpnplanet.nl
19

Zondag
18 april
Zondag
25 april
Zondag
2 mei
Zondag
9 mei
Donderdag
13 mei
Hemelvaartsdag
Zondag
16 mei
Zondag
23 mei
Eerste Pinksterdag
Maandag
24 mei
Tweede Pinksterdag
20
Zondag
30 mei
Zondag
6 juni
Zondag
13 juni
KERKDIENSTEN
Adventskerk
Talmaplein 2
Zwolle - Zuid
Mw. ds. N.A. Eygenraam
Ds. J.T. Tissink
Mw. W. Treep
D.J. Steenbergen
Tel. scriba: (038)4658028
www.adventskerk.nl
9.00 uur ds. J.T. Tissink
10.15 uur ds. J.T. Tissink
19.00 uur mw. ds. M.E. Jonker
(Opendeurdienst)
9.00 uur ds. J.T. Tissink
(Schrift en Tafel)
10.15 uur ds. J.T. Tissink
(Schrift en Tafel)
19.00 uur ds. L.P. Miedema
9.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
10.15 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
19.00 uur Taizé-viering
9.00 uur ds. J.T. Tissink
10.15 uur ds. J.T. Tissink
19.00 uur dhr. K. Fredriks
9.00 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
19.00 uur dhr. F. Revet
(Opendeurdienst)
9.00 uur ds. J.T. Tissink
10.15 uur ds. J.T. Tissink
19.00 uur Vesper
9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
(Heilige Doop)
19.00 uur mw. W.J. Treep
9.30 uur ds. J.T. Tissink
9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam
(Schrift en Tafel)
Emmauskerk
Campherbeeklaan 53
Zwolle - Berkum
Tel. scriba: (038)4532463
www.emmauskerk-berkum.nl
9.30 uur ds. W. Andel
19.00 uur mw. ds. A.C.C. Verbaanvan
den Heuvel, Berkel en Rodenrijs
9.30 uur ds. H. Bakhuis,
Hoogeveen
19.00 uur ds. J.F. Schuitemaker,
Nunspeet
9.30 uur
ds. G.A. Cnossen
19.00 uur
zie Hoofdhof
9.30 uur
ds.A.den Besten
19.00 uur
zie Hoofdhof
9.30 uur
zie Hoofdhof
9.30 uur
ds. L.P. Miedema
19.00 uur
zie Hoofdhof
9.30 uur
ds. H. Frijling
19.00 uur ds. H. Bakhuis,
Hoogeveen
9.30 uur
ds. G.W. Marchal, Apeldoorn
19.00 uur
ds. G.A. Cnossen
9.30 uur ds. W. Andel
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur
ds. L. A. Burggraaff
9.30 uur
ds. G.A. Cnossen
19.00 uur
ds. L. A. Burggraaff
Grote Kerk
Grote Markt 18
Zwolle - Centrum
Ds. J. Mulderij
Tel. scriba: (038)4223241
www.grotekerkgemeente.nl
9.30 uur
ds. J. Mulderij
19.00 uur
ds. J. Mulderij
9.30 uur
ds. L.J. Geluk, Rotterdam
16.30 uur
Vesper
9.30 uur
ds. A. Jonker, Putten
19.00 uur Dienst
9.30 uur ds. J. Mulderij
(voorbereiding Heilig Avondmaal)
16.30 uur Michaëlsviering
9.30 uur
ds. J. Mulderij
9.30 uur ds. J. Mulderij
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. J. Mulderij
(Heilig Avondmaal en dankzegging)
9.30 uur
ds. J. Mulderij
9.30 uur
ds. J. Mulderij
9.30 uur
ds. K. van Meijeren, Barneveld
19.00 uur Dienst
9.30 uur
ds. J. Mulderij (doopdienst)
19.00 uur
ds. A. Baas, Apeldoorn
9.30 uur
ds. J. Mulderij
16.30 uur
Michaëlsviering
Bijzondere Opendeurdienst
‘Bijzonder’ is het thema van de Opendeurdienst die op zondag 18 april in de Adventskerk wordt gehouden.
Voorganger is ds. Margo Jonker. De gitarist Pim de Groot zorgt voor een bijzondere muzikale omlijsting.
De dienst begint om 19.00 uur.
De Hoeksteen
Scheldelaan 141
Zwolle - Aa-landen
Mw. ds. M.E. Jonker
Tel. scriba: (038)4546229
www.dehoeksteenzwolle.nl
9.30 uur
mw. ds. M.E. Jonker
9.30 uur
mw. ds. A.J. Hasker,
Zwolle
9.30 uur
ds. S. van der Zee
9.30 uur
mw. ds. M.E. Jonker
9.30 uur
zie Oosterkerk
9.30 uur
mw. J. van der Zee-Zaadnoordijk
9.30 uur
mw. ds. M.E. Jonker
9.30 uur
ds. A.J. Hasker, Zwolle
9.30 uur
ds. I.P. Epema
9.30 uur
mw. drs. E.B. van Houte

Jeruzalemkerk
Windesheimstraat 1
Zwolle - Assendorp
Ds. A. den Besten
Mw. ds. I.P. Epema
Tel. scriba: (038)4218523
www.jeruzalemkerkzwolle.nl
9.30 uur
ds. H. Olde, Zwolle
9.30 uur ds. A. den Besten
19.00 uur ds. J. Mulderij
(Grote Kerkgemeente)
9.30 uur
mw. W.J. Treep
9.30 uur
mw. ds. N.A. Eygenraam
19.00 uur Dienst
(Grote Kerkgemeente)
9.30 uur Geen dienst
zie Oosterkerk
9.30 uur
ds. A. den Besten
9.30 uur
mw. ds. I.P. Epema
19.00 uur
ds. W. Dekker, Oosterwolde
9.30 uur
mw. ds. I.P. Epema
9.30 uur
ds. L.P. Miedema
9.30 uur mw. ds. I.P. Epema
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. J. Mulderij
(Grote Kerkgemeente)
Oosterkerk
Bagijnesingel 17
Zwolle - Centrum
Ds. H. Bousema
Ds. W. Hortensius
Mw. G.C. van Stappen
Tel. scriba: (038)4543814
www.oosterkerk.nl
9.30 uur
ds. H. Bousema
19.00 uur
ds. H. Bousema
9.30 uur
ds. W. Hortensius
19.00 uur
mw. G.C. van Stappen-Ormel
9.30 uur
mw. ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel
14.00 uur PERKI
ds. Edward Hannoch, Kampen
19.00 uur
kand. F.A. Slothouber, Zwolle
9.30 uur
mevr. P. de Jong
19.00 uur
ds. H. Bousema
9.30 uur
ds. W. Hortensius
9.30 uur
ds. H. Bousema
19.00 uur
mw. ds. L.E. Vos
9.30 uur
ds. H. Bousema
14.00 uur PERKI Zwolle 10 jaar
ds. M. Huliselan en
ds. I. Pattinama
9.30 uur
ds. W. Hortensius
19.00 uur
ds. W. Hortensius
9.30 uur ds. W. Hortensius
14.00 uur PERKI
ds. A. Setiawidi, Ermelo
19.00 uur mw. ds. L.E. Vos
9.30 uur
ds. H. Bousema
19.00 uur
ds. H. Bousema
Open Kring
Hofstedeweg 1
Zwolle - Stadshagen
Mw. ds. N. Beimers
Ds. A. Pietersma
Tel. scriba: (038)4200171
www.openkring.nl
9.30 uur
ds. L.P. Miedema
9.30 uur
ds. A. Pietersma
(doopdienst)
9.30 uur
mw. M.E. Dijk
9.30 uur
ds. A. Pietersma
(Heilig Avondmaal)
9.30 uur
ds. H.C. van der Sar,
Zwolle
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
9.30 uur
ds. A. Pietersma
(doopdienst)
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers
9.30 uur
ds. A. Pietersma
Herdenkingsdienst 65 jaar Bevrijding
Woensdag 5 mei 2010, Grote Kerk 9.30 uur, Herdenkingsdienst 65 jaar Bevrijding.
Sionskerk
Glanerbeek 10
Zwolle - Aa-landen
Mw. ds. H. Evers
Tel. scriba: (038)4546104
www.sionskerkzwolle.nl
10.00 uur
kand. R. van Putten
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
10.00 uur
ds. H. Engelsma,
Hellendoorn
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
10.00 uur
ds. L.H. Bouwkamp,
Zwolle
10.00 uur
ds. J.A. Woudenberg,
IJsselmuiden
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
10.00 uur
mw. ds. H. Evers
9.30 uur
mw. ds. H. Evers
9.30 uur
mw. ds. H. Evers
(Heilig Avondmaal)
Stinskerk
Westenholterweg 19
Zwolle - Westenholte
Ds. E. van ’t Slot
Tel. scriba: (038)4211319
www.stinskerk.nl
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot
19.00 uur
ds. J.P. van Ark, Wezep
9.30 uur de heer G. van Vulpen
19.00 uur
ds. E. van ’t Slot
9.30 uur
ds. J. Mulderij, Zwolle
19.00 uur
ds. T. Sijtsema, Assen
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot (doopdienst)
19.00 uur
ds. G. Kobes, Ommen
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot
9.30 uur ds. H. Engelsma,
Hellendoorn
19.00 uur drs. P.E.G. Wiekeraad,
Uelsen
9.30 uur
ds. E. van ’t Slot
19.00 uur ds. H. van Wijnen,
Nieuwegein
9.30 uur ds. N. Raatgever, Ede
19.00 uur
dhr. F. Verkade, Hoogeveen
9.30 uur ds. E. van ’t Slot
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur ds. E. van ’t Slot
(Heilig Avondmaal)
9.30 uur
dr. B. van ’t Veld, Vaassen
19.00 uur
ds. E.van ’t Slot
21

Zondag
18 april
Zondag
25 april
Zondag
2 mei
Zondag
9 mei
KERKDIENSTEN
Donderdag
13 mei
Hemelvaartsdag
Zondag
16 mei
Zondag
23 mei
Eerste Pinksterdag
Maandag
24 mei
Tweede Pinksterdag
22
Zondag
30 mei
Zondag
6 juni
Zondag
13 juni
De Hoofdhof
Kerkweg 26
Zwolle - Berkum
Mw. ds. L.A. Burggraaff
Tel. scriba: (038)4547233
www.hoofdhof.nl
9.30 uur
ds. A.C. Bronswijk, Deventer
19.00 uur
Vesper
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
ds. L.P. Miedema, Zwolle
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
mw.ds. L.A. Burggraaff
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
9.30 uur
mw. ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel
19.00 uur
dr. J. Ridderbos, Assen
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
geen dienst
9.30 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
19.00 uur
ds. G.A. Cnossen
9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff
(Heilig Avondmaal)
19.00 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
(Heilig Avondmaal)
9.30 uur
mw. ds. N. Beimers, Zwolle
19.00 uur
mw. ds. L.A. Burggraaff
Lutherse Kerk
Koestraat 4
Zwolle
Tel. scriba: (038)4226826
www.luthersekerkzwolle.nl
10.00 uur
pastor M.J. Dusseldorp
10.00 uur
ds. H. Günther
10.00 uur
Cantatedienst,
mw. E. Verhagen
10.00 uur
ds. H. Günther
9.30 uur
drs. E. Verhagen
10.00 uur
mw. ds. I. Schoorel
10.00 uur
ds. M.B. Nieuwkoop
10.00 uur
ds. M.B. Nieuwkoop
10.00 uur
mw. E. Verhagen
10.00 uur
ds. J. Woltinge
Collectedoelen
In de PGZ-gemeenten zijn de eerste twee collecten altijd bestemd
voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat
naar de volgende doelen.
Zondag 18 april: Eredienst en kerkmuziek
Zondag 25 april: Extra diaconie
Zondag 2 mei: Instandhouding Synagoge
Zondag 9 mei: Wijkkas
Donderdag 13 mei Hemelvaartsdag: Studentenpastoraat
Zondag 16 mei: Pastoraat en catechese
Zondag 23 mei Eerste Pinksterdag: Zending/GZB
Maandag 24 mei Tweede Pinksterdag: GZB
Zondag 30 mei: Jeugd- en Jongerenwerk/HGJB
Zondag 6 juni: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle
Zondag 13 juni: Inloophuis De Bres
Rehoboth 9.30 uur ds. J. Klein Rensink, Den Ham; Sophia 10.00 uur mevr.
M. Dijk; Weezenlanden (VRC) 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Weezenlanden
(Kapel) 15.00 uur Evangelische Broedergemeente; Zandhove 10.00 uur
mevr. J. Spier; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Eglise Wallonne 10.30 uur past. Daniël Ribs; Rehoboth 9.30 uur ds. W.J.
Doude van Troostwijk, ’t Harde; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia
10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker; Zandhove
10.00 uur ds. L. Kraan/dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur dienst
Rehoboth 9.30 uur de heer D. Klompjan; Sophia 10.00 uur dienst;
Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur
mw. ds. M. Dijk; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis
Eglise Wallonne 10.30 uur past. Francoise Weber; Rehoboth 9.30 uur
ds. K. de Graaf, Kallenkote; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia
10.00 uur de heer F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mevr. Th.
Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. ds. L. Kraan (Schrift en Tafel);
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga
Weezenlanden 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur dienst
Rehoboth 9.30 uur dhr. J. Harms, Genemuiden; Sophia 10.00 uur dienst;
Weezenlanden (VRC) 10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker: Weezenlanden
(Kapel) 15.00 uur Evangelische Broedergemeente; Zandhove 10.00 uur
dhr. M. Schuurman; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. van Langevelde
Eglise Wallonne 10.30 uur dr. R. Veldhuis; Kievitsbloem 16.00 uur dienst;
Rehoboth 9.30 uur dienst; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia
10.00 uur mevr. Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar;
Zandhove 10.00 uur mevr. G. de Vries-Slofstra MA; Zonnehuis 11.30 uur
ds. G.L. Kruizinga
Rehoboth 9.30 uur kand. F.A. Slothouber, Zwolle; Rivierenhof 10.00 uur
dienst; Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur mevr. M. Dijk;
Zandhove 10.00 uur ds. L. Kraan en dhr. M. Luttenberg;
Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. N. Beimers
Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Berkumstede 15.00 uur
Heilig Avondmaal; Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Rivierenhof
10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Weezenlanden
10.00 uur mevr. A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur dhr. E. Pierik;
Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot
Rehoboth 9.30 uur de heer A. Hartstra, Oudehaske; Sophia 10.00 uur dienst;
Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur
de heer M. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

EEN KERK IS VAN BLIJVENDE WAARDE
Kerkelijk Bureau Protestantse Gemeente Zwolle
Molenweg 241, 8012 WG Zwolle
Tel. (038) 421 75 96
Voor uw giften:
bankrekeningnummer: 69.96.41.705
t.n.v. CVK Prot. Gemeente Zwolle
o.v.v. gift Kerkbalans 2010
Te huur
Z A A L R U I M T E
Voor vergaderingen en cursussen
met gebruik van kantine
en voldoende parkeergelegenheid
Inlichtingen:
Wijkcentrum Jeruzalemkerk
Windesheimstraat 1
Tel. 421 24 42 (b.g.g. 421 47 06)
Diezerkade 4 • 8021 CW Zwolle • T: 038 453 51 72
E: wietenschoencomfort@filternet.nl
... in relatie, gezin of baan? Werk aan uw herstel in
een sfeer van rust en bezinning!
WWW.HEZENBERG.NL 038 - 444 52 51
Thorbeckelaan 2, 8014 AZ Zwolle
038 - 4651360
i n f o @ s i o z w o l l e . n l
Thorbeckelaan 2, 8014 AZ Zwolle
038 - 4651360
SIO Zwolle biedt uitstekende mogelijkheden voor
het houden van o.a. vergaderingen, workshops,
cursussen, presentaties en trainingen.
De accommodatie beschikt over diverse zalen en
is geschikt voor groepen van 4 tot circa 120 personen.
Na overleg heet SIO ook grotere groepen van harte welkom.
SIO staat voor:
_ persoonlijke aandacht
_ uitstekende catering
_ flexibele zalen en indeling
_ audiovisuele middelen
_ gratis meetingbox en flip-over
_ gratis internet met uw laptop
_ invalidentoilet en goede rolstoeltoegankelijkheid
_ in overleg veel mogelijk
Bel, mail, of kom gerust eens langs voor informatie!
WORDT VERGOED DOOR
UW ZORG VERZEKERAAR!
Vastgelopen ?
Thorbeckelaan 2, 8014 AZ Zwo
038 - 4651360
info@siozwolle.nl
i n f o @ s i o z w o l l e . n l
Bel, mail, of kom gerust eens langs voor informatie!
Bel, mail, of kom gerust eens langs voor informatie!

Voor alle informatie over uitvaart.
Yarden biedt u een persoonlijke uitvaart
en een passend advies.
Bij ons in Zwolle kunt u vertrouwen op
de deskundigheid van Yarden uitvaartverzorgers.
Zwolse Begrafenis Vereniging
(v/h Oostindiën)
Al meer dan 100 jaar is de Zwolse begrafenis vereniging
gevestigd in de binnenstad van Zwolle. Nadat
de Zwolse begrafenis vereniging zich heeft aangesloten
bij Yarden kwam er al snel behoefte aan een
informatiecentrum. Het Yarden informatiecentrum is
aan de Willemsvaart 2 te Zwolle. U kunt hier terecht
met al uw vragen met betrekking tot uitvaart.
Uitvaartwensen
Yarden biedt een Eigen-Wensenformulier: een vragenlijst, waarin u - zo eenvoudig of zo uitgebreid als u wilt - stap voor stap uw
wensen kunt aangeven. Het Eigen-Wensenformulier kunt u aanvragen of afhalen bij ons informatiecentrum.
Yarden informatiecentrum
Willemsvaart 2 (parallelweg van de nieuwe Veerallee)
8019 AB Zwolle
Op werkdagen geopend van 9.00 – 16.00 uur.
038 421 4000
Nadja
Ottens
Anton-Jan
van Doornik
Liesbeth
Knol
Ingobert
Veen
Monique
Grit
Jantien
van Eerten
Jeanine
Schuite
Werving & Selectie - Personeelsontwikkeling - Procesverbetering
Métier B.V. | Schrevenweg 22 | 8024 HA Zwolle | T 038 452 88 33 | F 038 454 21 50 | E info@metier.nl
Voor informatie kunt bellen met 0800 1292.
Voor het melden van een overlijden kunt
u dag en nacht bellen met 0800 8192
www.salet.nl
Jolanda
is één van
onze uitblinkers
Beernink gedenktekens...
betrokken • persoonlijk • vertrouwd
www.magmanet.nl
Steenhouwerij
Beernink
3e industrieweg 3
8051 CL
Hattem
T 038 4442992
Steenhouwerij
Beernink
Galvaniweg 4a
8013 RG
Zwolle
T 038-4602111