Gaandeweg april 2010 - Protestantse Gemeente Zwolle

Samen met zijn vrouw woont Gerrit Tulp in Warmond, nog helemaal
zelfstandig. Hij is vorige week 84 jaar geworden en al wordt
het bewegen moeizamer, hij is nog steeds zeer helder van geest,
en leest dagelijks drie kranten. Met zichtbaar genoegen neemt
hij ons mee op herinneringstocht naar die Zwolse oorlogsjaren.
Gerrit is in 1940 een veertienjarige Hollandse jongen van goed
gereformeerde huize, zoals dat heette. Zijn vader heeft een
(kantoor)boekhandel aan de Blijmarkt; het gezin woont aan
de Wipstrikkerallee 56. Ze kerken in de Oosterkerk bij
ds. Kuyper. Gerrit zit op het Christelijk Lyceum, volgt de HBS-A
afdeling en prutst in zijn vrije tijd graag met radiootjes. Zo luistert
hij dagelijks naar de Engelse zender. Hij schrijft de berichten
op in een boek, zodat zijn vader ze ’s avonds kan lezen. Voor hen
is het radiootje de verbinding met de vrijheid.
Het is deze maand 65 jaar geleden dat Nederland, na
vijf zware jaren, eindelijk werd bevrijd. De oorlog,
de bezetting en de bevrijding staan weer volop in de
belangstelling. Met een van de mensen die nog uit
eigen ervaring kunnen vertellen over de jaren ’40-’45
en dan met name in Zwolle, had Gaandeweg-redacteur
Rob van Harten een gesprek. Hij bezocht Gerrit
Tulp, die vanaf 1943 tot 1945 ‘hoofdredacteur’ was
van De stem van Londen, een Zwols illegaal blaadje,
dat dagelijks(!) verspreid werd. In 1945 was de
oplage 800 exemplaren.
Illegale Stem van Londen
verbinding met de vrijheid
65 JAAR VRIJ Oud-Zwollenaar Gerrit Tulp (84) kijkt terug op oorlogsjaren
Jongste bediende
In 1943 krijgt Gerrit als beloning voor zijn slagen geld om materiaal
te kopen. Een buurjongen, Oene Meek, bouwt een voorzetapparaat
voor de uit 1933 stammende Philips radio, maar flanst
ook een radiootje in elkaar. Dat kan worden ingeleverd als de
bezetter in mei 1943 alle radio’s vordert.
Omdat hij geen loyaliteitsverklaring wil tekenen, kan Gerrit
niet studeren, maar wordt hij jongste bediende bij zijn vader.
De berichten die hij nog steeds noteert (in een onleesbaar handschrift)
worden door zijn oudere broer Herman uitgetypt en op
kleine schaal verspreid bij buren en kennissen. Later krijgen ze
de beschikking over een stencilapparaat en wordt in het schuurtje
achter hun huis meer geproduceerd. Omdat het stencilen veel
lawaai maakt en de makers van het illegale blaadje natuurlijk niet
willen opvallen, wijken ze uit
naar de De Genestetstraat. Ze
gaan letterlijk ondergronds bij
Boy van der Kerkhoff. Boys
moeder houdt de boel boven
in de gaten; als er iets is
stampt ze op de vloer.
14
Direct na de bevrijding
installeert Gerrit een
versterker met luidspreker.
Voor zijn ouderlijk huis aan
de Wipstrikkerallee kan
iedereen dankzij deze
geluidsinstallatie de
nieuwsuitzendingen van de
radio volgen. Voortdurend
verzamelen zich daar tientallen
luisteraars. De foto
is gemaakt door A.J.
Brouwer en beschikbaar
gesteld door het Historisch
Centrum Overijssel.