Wat u altijd al wilde weten van private equity maar nooit durfde ... - Nvp

I N T E R V I E W
Dick van der Klauw en Jan Wijnen
Groene energie
stinkt niet
In Moerdijk is deze zomer een unieke biomassacentrale in bedrijf
genomen. Stapelbare pluimveemest wordt er omgezet in groene
elektriciteit. De deelnemende partijen hebben elk zo hun eigen
belang in dit groene project. Maar één ding hebben ze met elkaar
gemeen: ze zitten er in voor de lange termijn.
32 M A N A G E M E N T S C O P E
Interview Maarten Vijverberg | Tekst Irene Schoemakers | Fotografie Ton Zonneveld
De biomassacentrale in Moerdijk is zo goed als klaar. De laatste testen
worden nog uitgevoerd en dan kan hij deze zomer nog definitief
gaan draaien. Op het grote industrieterrein van het Havenschap
Moerdijk, gesitueerd tussen Dordrecht en Breda, lossen straks de
vrachtwagens hun pluimveemest in een grote betonnen bak alvorens
deze de verbrandingsoven in gaat. De centrale is niet alleen
gloednieuw, hij is ook groot: de grootste in Europa in zijn soort. Met
een mestopslag van 12 duizend kubieke meter en een productiecapaciteit
van ruim 36.5 megawatt kan de BMC Moerdijk jaarlijks zo’n
90 duizend huishoudens van elektriciteit voorzien. Dat door overtollig
pluimveemest eenvoudigweg te verbranden en om te zetten in
groene elektriciteit en bruikbare mineralen. De pluimveeboeren zijn
op een goedkope manier van hun mest af en de consument heeft er
weer groene stroom bij.
Klinkt als een win-win situatie.
“Dat is het zeker”, aldus pluimveehouder Jan Wijnen, bestuurslid van
de ZLTO en voorzitter van de coöperatie DEP. “Als het goed is, levert
de centrale voor alle partijen voordelen op.”
Wanneer is dit idee tot stand gekomen?
Wijnen: “Een kleine tien jaar geleden al begon het te borrelen. Het
bestuur van Mestac, de voorloper van DEP, was al tijden aan het
nadenken op welke manier we het probleem van de mesthopen konden
oplossen voor de pluimveehouders. De mestproblemen stapelden
zich letterlijk en figuurlijk op in de loop der jaren. De pluimveesector
moet jaarlijks 1,1 miljoen ton stapelbare, zeg maar droge mest, kwijt
zien te raken. Dat is kostbaar. Wie een product aan het eind van de
cyclus kwijt wil, zal er immers voor moeten betalen. Veel van deze
mest komt terecht in Duitsland, waardoor de transportkosten alleen
al in de papieren lopen. Eén van de oplossingen zou een biomassacentrale
kunnen zijn, zo bleek uit een onderzoek dat Mestac had
laten uitvoeren. In Engeland was op dat moment al zo’n centrale
in bedrijf, waardoor we zagen wat de mogelijkheden waren. Deze
centrale zou echter veel groter worden. Het idee was een centrale te
bouwen die jaarlijks 440 duizend ton stapelbare mest kan verwerken.
Mest die de pluimveeboeren bij ons afleveren. Hiervoor betalen zij
BMC Moerdijk 7,50 euro per ton mest aan de poort.”
Dat is goedkoper voor hen dan de mest op een andere manier
afleveren?
Wijnen: “Absoluut. Dit is een scherpe prijs. Wij hebben nóg een
voordeel. De kippenboeren kunnen de mest afleveren wanneer ze
maar willen. Ook dat is een vooruitgang voor de boeren. Tot nu
toe was het zo dat in het geval van regen de mest niet kan worden
afgeleverd. De pluimveehouders zijn hiervoor dus afhankelijk van het
weer. BMC Moerdijk heeft zich verplicht gesteld de mest te allen tijde
af te nemen. Weer of geen weer. We hebben een contract afgesloten
met 630 leden van de DEP waarin staat dat ze tien jaar lang gegarandeerd
hun mest bij ons mogen afleveren.”
Hoeveel tijd ging er vervolgens overheen voordat de plannen
daadwerkelijk in werking konden worden gesteld?
Wijnen: “Dat duurde nog wel even. DEP ging op zoek naar investeerders
voor het project. Niet alleen voor het geld - in totaal zo’n 140
miljoen euro - maar ook voor de kennis. Onze leden hebben immers
geen kennis van elektriciteit. Die zoektocht heeft jaren geduurd. Maar
vanaf het moment dat we in 2005 met energiebedrijf Delta in contact
kwamen, is het snel gegaan. BMC Moerdijk BV is uiteindelijk een
initiatief van energiebedrijf Delta (50 procent), Coöperatie DEP, de participatiemaatschappij
van ZLTO (samen 40 procent) en Austrian Energy
& Environment (10 procent). Deze laatste partij bouwt de centrale
samen met Siemens en is dus tevens participant. De geproduceerde
stroom wordt door BMC Moerdijk verkocht aan Delta Energy BV.
Coöperatie DEP is verantwoordelijk voor de aanvoer van de stapelbare
pluimveemest naar de centrale in Moerdijk.”
Zo heeft iedere partij zijn eigen belang.
“Klopt”, zegt Dick van der Klaauw, commercieel directeur bij energiebedrijf
Delta. “Wat ons betreft past de centrale perfect in ons duurzaamheidbeleid.
We hebben de afgelopen jaren wat minder goede
ervaringen opgedaan met windenergie en hadden ook al wat positieve
ervaring opgedaan met biomassa-energie. We stoken bijvoorbeeld
biomassa bij in de kolencentrale in Borssele. We wilden de biomassalijn
graag verder vormgeven dus toen DEP bij ons aanklopte en bovendien
al zeven jaar voorwerk had gedaan, hapten we graag toe.”
“ Dit is zeker een win-win situatie”
Jan Wijnen (ZLTO)
Hoe is de investering van 140 miljoen euro gefinancierd?
Van der Klaauw: “Alle partijen hebben er eigen geld in gestoken,
aangevuld met geld van banken. De banken zitten er voor tachtig
procent in, wij met elkaar voor twintig procent.”
Dat betekent dat zo’n 28 miljoen euro is betaald door de aandeelhouders.
Hoe is de financiering geregeld met de pluimveehouders?
Wijnen: “Toen wij van start gingen met het project hebben we de
pluimveehouders laten weten een startkapitaal nodig te hebben. Ons
voorstel aan hen was dat diegenen die mee wilden doen zich hiervoor
zouden inschrijven en 4,54 euro per gecontracteerde ton zouden
betalen als opstartbijdrage. Met dat geld konden wij aan de slag en
dit geld is uiteindelijk omgezet in aandelen voor de pluimveehouders.
Daarnaast konden ze nog op vrijwillige basis participeren met aandelen
en ook dat is gebeurd.”
Het bedrijf streeft aan de ene kant duurzaamheid na, maar
moet ook rendementen halen. Zeker daar waar het de banken
betreft. Levert dat een spanningsveld op?
Van der Klaauw: “Niet echt. Iedere partij heeft zoals gezegd zijn
eigen belang bij het project. Wij willen duurzame energie produceren,
DEP en ZLTO willen dat de boeren én hun marktpositie versterken én
goedkoop van hun mest afkunnen. Austrian Energy & Environment
wil vooral laten zien aan de wereld dat ze in staat zijn zo’n grote
fabriek te bouwen. Natuurlijk willen de banken geld zien, maar ze
willen ook vooral zekerheid. Die zekerheid hebben we geregeld door
onder andere contracten met boeren te tekenen en met de aandeelhouders
onderling. Laten we wel zijn, de aandeelhouders hebben elk
een dubbel belang in deze onderneming. Dat geeft de banken alleen
maar extra zekerheid.”
Hoe groot is de interne rendementseis?
Van der Klaauw: “Die is vastgesteld op tien procent. Het investeringsplaatje
is duidelijk. En als iedereen zich aan de gemaakte
S E P T E M B E R 2 0 0 8 33