Vriendennieuws 2012-3 - Vrienden van Blijdorp

Vrienden
nieuws
3/2012 Nieuws 3 Weidevogels 17 Franse toptuinen 20

Jonge maraboe - foto: Peter van Norde
I N H O U D
Vrienden
nieuws 3/2012
Even bijpraten 2
Nieuws uit Blijdorp 3
Verslag van de Vriendenreis
naar de Zoo van Keulen 8
Vijftig jaar Vrienden van Blijdorp:
Deel uw herinneringen! 9
Botanisch Blijdorp: Een stukje
China in Rotterdam 10
Convocatie Najaarsexcursie
naar Dierenpark Emmen 12
Lijn 13: De kat 13
‘AmaDOMEca’ 14
Een rondje langs de weidevogels 17
Kennismaking met onze huisnotaris 19
Een meerdaagse reis naar
drie Franse toptuinen 20
Sneak preview jubileumreis 22
De Vrienden ondersteunen
Blijdorp, ook in Vietnam 22
Mutaties in de Diergaarde
tweede kwartaal 2012 23
Duif gered 23
Agenda, colofon,
schenkingen en legaten 24
E V E N B I J P R A T E N
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Ons jubileumjaar komt steeds dichterbij! Vanaf Vriendennieuws
2012-4 gaan wij er volop aandacht aan besteden. In dit nummer blikken we
vast een beetje vooruit. We informeren u over de opzet van ons jubileumgeschenk: Amazonica,
de nieuwe vlinderdome van Blijdorp. Maar we hebben ook uw hulp nodig. Verras
ons met uw interpretatie van 50 jaar Vrienden van Blijdorp! De leukste inzendingen worden
beloond met gratis deelname aan een van de eendaagse reizen van het komende
jaar.
Over reizen gesproken. In dit nummer alweer de laatste reisaankondiging van dit jaar.
Bent u nog niet mee geweest dan is dit uw kans. Natuurlijk kunt u ook zelf naar Dierenpark
Emmen, maar met ons is het veel gezelliger!
Verder informeren wij u natuurlijk weer uitgebreid over het wel en wee van onze
Diergaarde. Speciale aandacht vraag ik voor onze bijdrage aan het beschermingsproject
van Blijdorp voor Vietnamese waterschildpadden en de kennismaking met notaris
Helma Leonhard-Strien. Mw. Leonhard-Strien heeft zich bereid verklaard om de Vrienden
te helpen bij vraagstukken rond giften en schenkingen, etc.
Ik hoop u binnenkort weer te mogen begroeten bij de winterlezingen. De eerste twee lezingen
gaan –natuurlijk- over ons jubileumproject. Dus wilt u goed geïnformeerd blijven,
kom dan de tweede zondagen van november en december ’s ochtends naar Blijdorp.
Vrienden maken het verschil!
Marcel Kreuger,
Voorzitter.
BEZOEK OOK ONZE VRIENDENSHOP
IN DE RIVIÈRAHAL

Blijdorp N
Tekst: Gerda Nijssen
Een waterlelie, maar dan veel,
veel groter. Dat is de Victoria
amazonica. U vindt deze prachtige
bloemen in de, hoe kan het
ook anders, Victoria serre.
Vooral de bladeren zijn super groot en
hebben een groot draagvermogen. Ze
kunnen tot wel 25 kilo dragen. De verklaring
daarvoor zit aan de onderkant van
het blad. Daar zitten kleine ‘compartimenten’
verdeeld over het hele blad; als het
ware een tapijt van kleine luchtbedjes.
Met stekels om knagende insecten te
weren. Begin september zijn ze op hun
sterkste punt en dan kunt u weer langs
om een leuke foto van uw jongste te laten
maken zittend op een van de bladeren. 1
Met enig voorbehoud over de precieze
datum, want een blad groeit zoals het
groeit. Houdt u vooral de website van Blijdorp
in de gaten. De bloemen zijn op hun
mooist rond elf uur ’s ochtends. De knoppen
gaan om de twee, drie dagen open.
Ieder jaar ontvangt Blijdorp zaad uit het
buitenland. Dit jaar te laat naar de zin van
de dames en heren botanici. Dus namen
ze een overblijvertje en dat bleek een
goede zet. Dit jaar is de bloei veel eerder
dan in andere jaren, dankzij het stekkie
van vorig jaar.
1 (waarschijnlijk op 2 september)
I E U W S
Heeft u al van de groente geproefd? Sinds
mei is er een nieuwe info wagen geïnstalleerd
bij de moestuin naast onze monumentale
entree. De vrijwilligers kregen
een extra cursus aangeboden om deze
nieuwe taak op zich te nemen. “Wilt u
wat zuring proeven, mevrouw? En die
bloem van bieslook is prima eetbaar.” Voor
onze stadse kinderen een les over hoe
kool groeit. De groenten kunnen ook gekocht
worden. De opbrengst gaat naar het
natuurbehoudproject voor de rode panda.
Dus binnenkort ga ik daar artisjokken of
kardoen kopen. Heeft u wel eens aardperen
geproefd? Echt lekker! Op mijn moestuin
laat ik ze maar staan, want ik vind de
bloemen zo leuk. Denk aan de hoogte van
de zonnebloem, alleen is de bloem kleiner
van formaat. Stevige stengels die rechtop
blijven staan en de bijen zijn er dol op. Het
zijn echte woekeraars. Dat is ook wel te
zien in de Blijdorpse moestuin. Verder
staat er mooie, maar vooral heerlijke ruikende
tijm en tal van andere keukenkruiden.
Verschillende appel- en perenrassen,
jaloersmakende rabarber planten. Kent u
bijvoorbeeld een moerbei boom? De
vruchten hangen er al in. Te vinden bij de
‘oude’ ingang gelijk aan de linkerkant bij
het gerestaureerde muurtje.
De tropische bomen staan in de Victoria
serre. Zo staat er al jaren een zuurzak
Blad van Victoria - foto: Gerda Nijssen
boom, anona cherimolia (of muratica). De
zuurzak is een grote exotische vrucht met
een donkergroene schil met stekels. Het
formaat is 20 tot 30 centimeter, een zuurzak
kan wel 2,5 kilo wegen. Aan de vrucht
van deze boom worden kankerkillende
werkstoffen toegekend volgens mijn Surinaamse
vriendinnen. In Suriname wordt
veel zuurzaksap gemaakt en als limonade
verkocht. In de vlinderserre staan weer
andere tropische bomen zoals de guave
en banaan.
Ook de botanische afdeling had het er
maar druk mee, met het ‘ongelukje’ van
Vicks. Wel twintig vrijwilligers kwamen er
aan te pas om het buitenperk van de ijsberen
van stenen te ontdoen. Alle stenen
moesten weg, bang als men was om een
volgende gesneuvelde ruit door de spelende
puber te laten veroorzaken. Echt,
het was een speelse daad en geen gooien
met stenen van Vicks. Gelukkig maar. En
nog meer geluk dat er onmiddellijk ondernemers
te hulp schoten, want het was
geen sinecure. Dergelijke ruiten zijn duur.
Het gaat immers om wel 9 lagen die aan
elkaar geplakt zijn met folie ertussen. De
steen is uiteindelijk door twee van de
negen lagen gegaan en heeft nooit gevaar
voor dier of mens opgeleverd. De boel is
voorlopig gerepareerd, zodat ook in de zomervakantie
onze poolpuber buiten kan
3 | Vriendennieuws 3 | 2012

spelen. In september komt er een spiksplinternieuwe
ruit, dankzij de betrokken
ondernemers en is het leed weer geleden.
Vicks moet tegen die tijd ook verhuizen,
want moeder Olinka kan opnieuw met
Eric zorgen voor jong kroost.
Rivièrahal
Er is volop beweging in de Rivièrahal. De
zijkant, naast het gorilla binnenverblijf,
wordt klaar gemaakt voor neushoorns. De
schildpadden ‘keuken’ is al weg en ook het
verblijf van de dwergnijlpaarden, wel jammer
dat ze verhuisd zijn, is afgebroken.
Alles wordt in gereedheid gebracht om de
neushoorns een goed verblijf te bieden. Er
komen Oostafrikaanse zwarte neushoorns.
Daar is in Europees verband voor
gekozen. In Frankfurt zijn er Westafrikaanse
en nu dus bij ons Oostafrikaanse.
4 | Vriendennieuws 3 | 2012
Slurfhondjes - foto: Rob Doolaard
Vliegkooi bijna klaar - foto: Joost Hubeek
Op de vraag wanneer ze komen moet ik
het antwoord schuldig blijven. Dat is altijd
van veel factoren afhankelijk. Is het verblijf
goedgekeurd, is de neushoorn gezond
en fit genoeg voor de reis, heeft de transporteur
tijd en de juiste transportmiddelen,
afijn, noem maar op. In ieder geval is
de verwachting dat ze dit jaar komen. In
de zestiger jaren waren er al Afrikaanse
neushoorns in Rotterdam. In 1962 is er
een in onze tuin geboren.
Krokodillenrivier
Onder de klipdassen is een ware geboortegolf
uitgebroken. Het is ieder jaar weer
verbazingwekkend hoeveel kleintjes te
voorschijn komen. Een teken dat ze het
goed naar hun zin hebben op de kopjes.
Dan wordt het wel wat moeilijker voor de
klipspringer om zich te handhaven, want
de moeders beschermen hun spruiten natuurlijk
stevig. Soms krijgt de klipspringer
even wat rust achter de schermen. Dus
mocht u hem niet zien, geen nood, hij
komt wel weer tevoorschijn.
Ook in de lucht, boven de krokodillen is
het levendig. Er zitten nu vier soorten vogels.
De emeraldspreeuw en de driekleurspreeuw
zaten er al langer. Nu zijn daar de
Violette schildtoerako en de sneeuwkap-

Zeereservaat Expo - foto: Fred van Tiel
roodborsttapuit (een ingewikkelde soortgenoot
van onze tapuit) bij gekomen. Ze
nestelen wel, maar ik heb nog geen jongen
zien rondvliegen. Dat komt vast nog.
Het slurfhondje heeft een maatje gekregen.
Het klikte gelijk tussen de twee. En er
is al een paring gesignaleerd. Nu maar
hopen dat dat ook tot klein grut leidt. De
grappige bruine dieren zijn goed te zien.
Ze scharrelen rond naast de sprinkhanen
kijkdoos.
Oceanium
De koeneusroggen planten zich voorspoedig
voort. Niet dat het gemakkelijk is om
ze te kweken. De jonge dieren komen met
opgevouwen vleugeltjes als volwaardige
rogjes uit de moederbuik. De draagtijd is
zeven maanden. Bij geboorte zijn ze zo’n
20 à 30 cm. Ze worden gescheiden grootgebracht
boven in het gebouw naast de
haaienbak. Eenmaal in het grote aquarium
N I E U W S
Koeneusrog - foto: Rob Doolaard
bij hun soortgenoten moeten ze leren eten
uit de hand van de verzorger. Dat doen de
ouders namelijk ook, omdat ze anders niks
binnen krijgen. Snel als de andere bewoners
zijn. De mangrovebak herbergt medebewoners
die zeer snel een lekker hapje
voor de neus van een andere vis wegkapen.
Maar uit de hand van een in verhouding
reusachtig mens eten is natuurlijk
ook wel even wennen. Maar met alle geduld
van de wereld van de kant van de verzorgers
lukt dat altijd weer prima. En
hebben we er weer prachtige gezonde
koeneusroggen voor de voortplanting bij.
Wat eten ze zoal: steurgarnalen of stukjes
van mesheften (zonder de schelp, want die
scherpe kanten zouden de rog behoorlijk
kunnen verwonden).
Ondertussen zijn de vijf tarpons die uit
Wenen in Blijdorp aangekomen zijn uit de
quarantaine en in de mangrovebak geplaatst.
Een tarpon kan wel 2,5 meter worden
en tot 90 kilo wegen. Dat halen ze
voorlopig nog niet. De bedoeling is dat ze
doorgroeien om eenmaal volgroeid bij de
haaien in de tunnel te komen. Dat zou nu
nog niet lukken, althans dan is hun geen
lang leven beschoren. In Wenen zijn ze bewust
klein gehouden omdat ze daar in een
relatief klein aquarium gehouden werden.
Door minder voedsel aan te bieden bleven
ze klein. De vraag is nu of ze met meer
ruimte en meer voedsel helemaal volgroeid
zullen raken. Dat moet de toekomst
uitwijzen. Af en toe gaat er dus een verzorger
met een liniaal langs de mangrovebak
om de tarpons op te meten.
De octopussengeschiedenis leek eindelijk
succesvol te verlopen. Een van de vrouwtjes
had eieren gelegd. En zowaar 95% van
de eitjes bleek levenskrachtig. De larfjes
groeiden uit tot wel 3 mm. En een daarvan
is gespot terwijl het een artemialarfje
naar binnen werkte. De hoop groeide. In
de koude klimaatkamer boven in het lab
hielden de verzorgers ze nauwlettend in
de gaten. Edoch alle goede zorgen ten spijt
gingen ze toch dood. Jammer maar helaas.
5 | Vriendennieuws 3 | 2012

En zoals gebruikelijk onder octopussen
hongerde de moeder van het spul zich
dood. De pa, een fel dier, zal het ook niet
lang meer maken is de verwachting. Op
naar de nieuwe fokpoging. De verzorgers
hebben weer een lijntje uitgezet naar le
Croisic in Frankrijk waar al eerder een stel
vandaan kwam, voor een volgende poging.
Het moet toch een keer gaan lukken. In
ieder geval is weer de nodige ervaring opgedaan
en oefening baart kunst.
Poedoe
5 juni was een dag vol rampspoed. De
steen van Vicks vloog door de ruit, met
grote beroering in Arctica tot gevolg. Die
dag overleed zeeleeuwin Dayenne tijdens
de bevalling van haar allereerste jong. De
baby bleek een stuitligging te hebben. De
dierenarts is direct gewaarschuwd toen de
verzorgers haar ’s ochtends in nood aantroffen,
maar dat mocht niet meer baten.
Ook het jong heeft het niet gered. Die dag
www.vriendenvanblijdorp.nl
U kunt deze bon
besteden bij de
Vriendenwinkel in
Diergaarde Blijdorp.
Geldig tot 1 jaar
na uitgifte.
Niet inwisselbaar
voor geld.
6 | Vriendennieuws 3 | 2012
bracht niet alleen rampspoed. Bij de poedoes
werd een jong geboren. Moeder en
baby maken het uitstekend. Dus gaat u
vooral even op kraamvisite voordat u langs
Vicks loopt.
Aan de overkant in de grote volière bij de
ara’s zitten de kuifseriema’s. Zij hebben dit
jaar een prachtig nest gebouwd boven op
het binnenverblijf. Dat heeft ook tot kuikens
geleid. Maar helaas is het kuiken niet
meer gesignaleerd. Was het toch te druk
tussen de ara’s voor de jonge ouders? Volgend
jaar gaan de verzorgers het anders
aanpakken. Wellicht moeten ze even ergens
een rustig plekje toegewezen krijgen.
De rode ibissen waren wel weer heel druk
met hun kuikens. Ieder jaar lukt het om op
nog meer plekken in het binnenverblijf
nesten te bouwen en kuikens groot te
brengen.
In het Azië-deel is veel veranderd. De rechteroever
van de Pelikanen vijver is opnieuw
beplant. Iets verder is het voormalig
verblijf van de roestkatten ingericht voor
de Bengaalse oehoes. Deze uilen zijn nauw
verwant aan de Europese oehoe alleen zijn
de Aziatische wat lichter van kleur. Het
Azië-huis ondergaat een ware metamor-
Cadeaubon
€ 5,- (vijf euro)
uitgegeven aan
inschrijfnummer
naam
plaats
datum
V R I E N D E N
fose, mede dankzij een gulle gift van de
Vrienden van Blijdorp. Een aantal verblijven
is al klaar en bewoond. De schuttersvissen
en bekerplanten hebben we tijdens
de opening en presentatie na de jaarvergadering
al kunnen bewonderen. Beide vullen
hun ‘maag’ met insecten, maar vangen
deze ieder op eigen wijze. Verder ziet u een
verblijf met een Indiase brilslang en een
verblijf met de bijzondere krokodilstaarthagedissen.
Daar waar het binnenverblijf
van de Prins Alfredherten was, is nu een
verblijf met drie soorten vogels: balispreeuwen,
mooie witte vogels met zwart
aan hun staartveren en blauwe strepen bij
Vissende kat - foto: Peter van Norde
Ontvang een cadeaubon
van 5 euro voor de
Vriendenwinkel in
Blijdorp als u zorgt voor
een nieuw lid van
onze vereniging.
Bedankt voor uw hulp
Blijdorp nog
mooier te maken!!
handtekening

de ogen, de roelroels (al eerder te bewonderen
in de Victoria serre) en de zwartnekvruchtduif.
De nieuwe verblijven van de
Komodovaraan en de boa zijn op het moment
dat ik dit stukje schrijf nog niet helemaal
klaar. De wanderoes zijn gelukkig
gebleven. Van mij mogen ze daar ook zeker
blijven. Het binnenverblijf van de Visaya
zwijnen is voor ons niet meer zichtbaar. De
zwijnen zelf natuurlijk wel buiten. Er lopen
momenteel drie schattige gestreepte big-
Jonge Visaya wrattenzwijnen - foto:Rob Doolaard
getjes. Bij de vissende kat is een van de
drie geboren kittens over. Het slechte weer
heeft een zware tol geëist. Maar dit kitten
is springlevend en dolt er met haar moeder
op los.
Bij de ingang naar het Aziatische moeras is
met mistflarden een geheimzinnige sfeer
gecreëerd. Het buitenverblijf van de makaken
is flink opgeknapt met allerlei spannend
klimmateriaal en meer plek voor de
dieren om zich te verstoppen. De grote
vliegkooi is nu (augustus 2012) nog niet
helemaal klaar. Het net is weliswaar gespannen
maar er moet her en der nog wat
gesjord worden om het optimale effect te
krijgen. Maar daarna kan het dan ook weer
jaren mee. Wanneer deze reuze volière
klaar is? De beplanting moet nog helemaal
geschieden. Dus het duurt nog even. In de
zomervakantie mochten alle bezoekers alvast
een sneak preview nemen.
In Taman Indah moet ik altijd even kijken
hoe het gaat met Nico en Saar. Dit bejaarde
stel withandgibbons wens ik nog
een lang leven toe. De Indische neushoorns
staan weer ieder op hun eigen
weide. Nu vrouwtje Namaste zwanger is,
kan zij de man niet meer velen. Bang als zij
is om haar jong te schaden.
Tot slot loop ik nog een laatste rondje
langs Vicks. Hij is lekker aan het spelen
met z’n speelgoed. Een rubberen ton is gekozen
als veilig en toch leuk vermaak voor
deze uit de kluiten gewassen jonge ijsbeer.
En o ja de nieuwe expo van zeereservaten
in het Oceanium is een plek om niet te
missen. Ook voor volwassenen is de prachtige
film over het leven op de zeebodem
de moeite waard!
N I E U W S
Vicks - foto: Greet van Norde
7 | Vriendennieuws 3 | 2012

V R I E N D E N
VERSLAG VRIENDENREIS NAAR DE ZOO VAN KEULEN
Op zaterdag 14 april stond weer een groep mensen klaar voor de voorjaarsreis
van de vrienden. Alhoewel de tweede bus wat later arriveerde
bij de plaats van vertrek kwamen de twee bussen uiteindelijk
om 12.15 uur aan bij de dierentuin van Keulen. Alhier was het voor de
chauffeur in de vooroprijdende bus toch erg moeilijk om bij de ingang
van de tuin uit te komen.
Zoals te doen gebruikelijk had Peter weer
goed geregeld dat de zon ging schijnen
zodat de hele middag door een mooi park
gelopen werd.
De Zoo van Keulen is een complete tuin
met veel dieren, zodat het niet mogelijk is
alles te bespreken. De auteur liep samen
met onze voorzitter Marcel Kreuger door
het park en zal enkele opvallende zaken
weergeven.
Wat opvalt bij de entree is het feit dat het
aquarium/terrarium buiten de zoo ligt. Je
moet er dus aan denken als je door de ingang
bent gegaan om het aquarium niet
te vergeten. Als voormalig auteur van de
rubriek Koud Bloed in Vriendennieuws
moet je dit natuurlijk zien! Daarover later
meer.
We besloten om linksom de buitenring
van het park te lopen en kwamen vrijwel
meteen bij het eerste highlight: het Hippodrom.
Een grote (nog kale) hal met links
de Nijlkrokodillen en rechts een groep nijlpaarden.
Daaromheen leven koerreigers,
eenden, bijeneters en vele vissoorten. De
nijlpaarden zijn van boven, maar ook in en
8 | Vriendennieuws 3 | 2012
onder water te zien. Verder waren er ook
buitenterreinen voor de nijlpaarden. Al
met al erg leuk. Het wegwerken van de
kale hal in de tuin had iets fraaier gekund.
Hier vlakbij ligt het Madagaskarhuis met
veel traditioneel gaaswerk, betegeling en
beperkte buitenverblijven. Een bijzonder
dier was hier de ringstaartmungo. Verder
door het park lopende komt men langs
enkele klassieke volières met leuke vogels,
als zwartvleugelibis, lepelaars en zangvogels.
Allemaal erg klassiek.
Iets verderop: zeeleeuwen op een verouderde
rots. Maar dan kom je bij de olifanten.
Een grote hal met daaromheen
enkele grote buitenperken. Alle perken
voorzien van waterpartijen, rotsen, zand
en een enkele boomstam. Dit is Taman
Indah, maar dan vijfmaal zo groot. Vanaf
een terrasje kun je de olifanten goed bekijken.
Alleen dit verblijf al is het bezoek
waard.
Vervolgens twee tropenhallen. De ene hal
toont een diversiteit als Matschie boomkangoeroe,
kikkers, vogels. De andere hal
is de apenhal en toont bonobo’s, gorilla’s,
Borneo orang oetans, Douclangoeren en
enkele kleinere apensoorten Bij de bonobo’s
was een jong te zien, evenals bij de
gorilla’s . Bij de apenhal hadden alle apen
buitenverblijven. Echter alle apen waren
binnen. Binnen was een verouderd betonnen
gebouw, met veel houtwerk om het
beton te verbergen. Positief was het feit
dat bij de orangs heel veel klimmateriaal
aanwezig was, zoals het bij een boombewonende
soort hoort. Dit zie je dierentuinen
helaas vaak anders.
Alhoewel het niet hoort bij een moderne
tuin waren toch alle grote katten naast elkaar
gehuisvest. Te zien waren: sneeuwpanters,
Perzische panters, Aziatische
leeuwen en Siberische tijgers. Eerlijk is
eerlijk, ondanks de klassieke indeling
waren de verblijven over het algemeen
mooi, groot en goed ingericht. Vooral het
verblijf van de sneeuwpanters geeft een
goed beeld van deze dieren in de Himalaya.
Bij de Siberische tijgers waren drie
jongen aanwezig.
Na de grote katten kom je bij het toekomstig
Zuid-Amerika gebied. De dieren
waren nog niet of slecht zichtbaar. Wel
waren nog enkele apen in het voormalig
apenhuis binnen zichtbaar. Hier waren
ook zeldzame rode brulapen te zien.
Bijna weer terug bij de ingang kun je het
verblijf van de stokstaartjes niet missen.
Het is een opvallend groot verblijf met opmerkelijke
bouwsels (omgekeerde para-

Tekst en foto’s: Gerhard Tijssen
plu’s ) in het verblijf. Terwijl wij stonden te
kijken kwam een verzorgster met voedsel.
Dit keer eendagskuikens; die snel werden
verslonden. De schattige diertjes bleken
gewoon roofdieren te zijn.
Natuurlijk was toch nog het aquarium
annex vivarium gebouw aan de beurt. Helaas
voor de auteur was door tijdsgebrek
weinig tijd over om alles goed te bekijken.
Het aquarium/vivarium toont een grote
collectie vissen, amfibieën en reptielen.
Voor mij opvallend waren in de natuur en
in dierentuinen zeer zeldzame Filippijnse
krokodil, de bushmaster, veel kikkersoorten,
krokodilstaarthagedis, Chinese reuzensalamander
en de Amerikaanse
Hellbender.
Conclusie: We hebben weer een schitterend
dagje dierentuin meegemaakt. Keulen
is nog een klassieke dierentuin met
een hier en daar prachtige parkaanleg.
De collectie is groot en divers, maar veel
dieren zitten nog in de specifieke rijtjes
als katten, vogels, etc. Er is nog nauwelijks
sprake van een thematische aanpak. Niets
is echt slecht, maar het aantal toppers is
ook beperkt. Kortom de auteur en Marcel
gaven het geheel een 7 min. Deze tuin is
bezig met de uitvoering van een plan om
nog 150 miljoen Euro te investeren, dus
over enkele jaren zal het zeker
de moeite waard zijn om weer
eens te gaan kijken.
1963-2013
VIJFTIG JAAR
VRIENDEN VAN BLIJDORP:
DEEL UW HERINNERINGEN!
Volgend jaar is het zover. Onze vereniging Vrienden van
Blijdorp steunt dan al vijftig jaar Rotterdams’ trots: Diergaarde
Blijdorp. In het jubileumjaar staan we uiteraard
uitgebreid stil bij de geschiedenis en verworvenheden van
onze vereniging. En daarbij kunnen we uw hulp goed gebruiken!
De vereniging is niets zonder haar leden. U heeft de afgelopen jaren geld
ingezameld, reclame gemaakt voor de Diergaarde of bent actief geweest
als vrijwilliger. Voor de speciale jubileumedities van ons blad Vriendennieuws
zijn wij opzoek naar uw herinneringen aan de Vrienden van Blijdorp.
Als u die naar ons inzendt, maakt u bovendien kans op een leuke
prijs. We zijn op zoek naar uw verhalen. Een leuke anekdote. Een typerende
foto. Misschien een gedicht? Laat het ons weten! De keuze is aan u.
Alle inzendingen worden beoordeeld door een jury, bestaande uit Joke
Swaep, weduwe van de oprichter van de Vrienden, Ben Swaep, Blijdorp-directeur
Marc Damen, AD-journalist en Blijdorp-watcher Marcel Potters en
de voorzitter van de Vrienden en eindredacteur van Vriendennieuws, Marcel
Kreuger.
Via uw inzending kunt ook een leuke prijs winnen! Als uw stuk geplaatst
wordt in Vriendennieuws dan mag u gratis mee op één van de eendaagse
Vriendenreizen van 2013!
U kunt uw inzending sturen naar het secretariaat
van onze Vereniging: Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam
of email info@vriendenvanblijdorp.nl
We kijken uit naar uw reacties!
V R I E N D E N
9 | Vriendennieuws 3 | 2012

Foto: Koos van Leeuwen Foto: Koos van Leeuwen
Tekst Monique van Leeuwen-Maat
EEN STUKJE CHINA IN ROTTERDAM
Zomaar een maandagmiddag in augustus. Een golf van paarse bloempluimen
aan de waterkant. Daarboven wiegen de frêle bloemen van
herfstanemonen.
De Chinese tuin straalt rust uit, ondanks
dat er meer mensen zijn. Ze zitten op de
rand bij de waterval te mijmeren. Kinderen
spelen in het huis van de dichters.
Twee van hen vermaken zich met de stapsteen
in het water van de beek. Hij wiebelt
een beetje, dat is best eng. Eindeloos
gaan ze heen en weer van de ene naar de
andere kant. Even wiebelen op die spannende
steen en dan weer terug naar de
veilige wal. In dit stukje Blijdorp zijn nauwelijks
dieren te vinden.
In het vorige nummer van Vriendennieuws
heb ik het al genoemd: door de
nieuwe route is de Chinese tuin ontsloten
voor het publiek. Lag zij eerst verborgen,
nu worden alle bezoekers door dit sfeervolle
stukje Blijdorp geleid. Dat het er
goed toeven is, zie ik die maandagmiddag.
Het is er veel drukker dan voorheen en ik
hoor en zie mensen genieten.
Dit stukje Blijdorp is aangelegd in 1990,
als start van het biotoop Azië. Zusterstad
Sjanghai zorgde voor materiaal en ambachtslieden
en zo ontstond dit stukje
China in Rotterdam. Niet alleen de bouwwerken
en ornamenten zorgen voor de
sfeer. Heel bepalend is de beplanting, die
10 | Vriendennieuws 3 | 2012
voornamelijk uit soorten bestaat die hun
oorsprong in China vinden.
‘Planthunters’
Dat we al die verschillende soorten planten
kunnen bewonderen danken we aan
de ‘planthunters’, oftewel plantenjagers.
Al eeuwen verzamelen mensen zaden,
bollen en stekjes van planten. Met name
in de negentiende eeuw trokken botanici
erop uit om nieuwe soorten te ontdekken
voor de wetenschap, maar ook om het assortiment
van tuinplanten uit te breiden.
Vooral de Engelsen zijn hierom beroemd.
De expedities waren vaak jaren onderweg
en de wetenschappers drongen tot diep in
onbekend terrein door. Regelmatig met
gevaar voor eigen leven. Materiaal werd
gedroogd en samen met zaden en bollen
en knollen opgestuurd naar het land van
herkomst. Ook werden draagbare kassen
ontwikkeld waarin levende planten werden
meegenomen aan boord van een
schip om zo na een hele lange reis in Engeland
aan te komen. Kew Gardens in
Londen heeft een enorm rijke verzameling
van dit materiaal. Eenmaal in Engeland,
werden de zaden gezaaid en de planten
gekoesterd. Door uitwisseling tussen de
botanische tuinen onderling, werden de
beschikbare exemplaren over meerdere
plaatsen verdeeld en breidden aantallen
van zeldzame soorten zich uit. Ook nu nog
worden regelmatig soorten (her)ontdekt.
Veel plantensoorten worden in hun oorspronkelijke
leefgebied met uitsterven bedreigd,
bij voorbeeld door ontbossing ten
behoeve van de landbouw.
Laatbloeier
Een voorbeeld van zo’n bedreigde plant is
Heptacodium miconioides. In 1877 verzamelde
William Hancock materiaal van
deze boom. Het gedroogde materiaal
kreeg een plek in het herbarium (verzameling
van gedroogde planten) in Kew Gardens.
In 1907 stuurde een andere
planthunter, Ernest Wilson, opnieuw materiaal
van deze boom naar Engeland. Ook
dit belandde in het herbarium van Kew.
Pas in 1980 ontdekten Amerikaanse botanici
tijdens een rondleiding door de botanische
tuin van Hangchow de plant
opnieuw. Zij kregen zaden mee naar huis
en gingen de plant kweken. De planten
werden verspreid over diverse botanische
tuinen. In 1983 kreeg een Nederlandse
boomkwekerij enkele bewortelde plantjes.
Alle planten in cultuur stammen af
van die ene struik uit de botanische tuin
van Hangchow. Inmiddels is de plant, die
alleen in China voorkomt, met uitsterven
bedreigd. Zij staat op de rode lijst van bedreigde
soorten van het IUCN (International
Union for the Conservation of Nature).
De Nederlandse naam voor deze plant is
B O T A N I S C H

Zevenzonen boom. Hepta betekent zeven.
De witte bloemen van deze boom verschijnen
in trossen. Daaraan zitten kransen van
elk zeven bloemen. De plant bloeit in de
nazomer en de bloemen kunnen wel tot
oktober aan de plant blijven. Zij is te bewonderen
in ons eigen Blijdorp, naast het
kuifhertenverblijf aan de rand van de Chinese
sfeertuin.
Nog meer bijzonderheden…
Bovengenoemde planthunter Ernest Wilson
ontdekte aan het einde van de 19de
eeuw ook de Emmenopterys henryi en omschreef
de boom als “een van de opvallendste
en mooiste bomen in de Chinese
bossen”. Het eerste exemplaar werd in
1907 in Kew Gardens gepland. Zij bloeide
pas voor het eerst 70 jaar later!
Emmenopterys henryi kan zeer oud worden.
In 2004 ontdekte een plantenexpeditie
een exemplaar van 45 meter hoog die
vermoedelijk 1000 jaar oud is. Doordat
steeds meer bossen gekapt worden voor
landbouwgrond is ook deze soort op de
natuurlijke standplaats ernstig bedreigd.
De bloei van deze boom is bijzonder fraai.
De trompetvormige bloempjes staan in
een pluim bij elkaar en daartussen staan
grote, lepelvormige witte kelkbladen.
Omdat het zo bijzonder is deze boom te
zien bloeien hier een link naar een fraaie
foto op internet: Emmenopteris henryi |
Flickr - Photo Sharing!
Met dank aan: Melitta van Bracht (Diergaarde Blijdorp)
B L I J D O R P
Lathraea clandestina - Foto: Juul van Dam
Er zijn nog meer bijzonderheden te ontdekken
in de Chinese sfeertuin, zoals de Sinocalycanthus
chinensis. Deze struik is pas
in 1963 door twee Chinese botanisten ontdekt
op een berghelling in het oosten van
China. De plant valt op door de mooie,
grote wasachtige bloemen die voornamelijk
in de periode mei-juni aan de heester
verschijnen. Pas in 1980 kwamen de eerste
zaden naar Europa en in 1987 bloeide zij
voor het eerst buiten China. In 2006 heeft
de botanische afdeling de struik voor het
eerst gezaaid en opgekweekt achter de
schermen. Inmiddels is ook zij te bewonderen
in de Chinese sfeertuin.
Kleine stiekemerd
In het voorjaar kun je een bijzonder
plantje tegenkomen in de Chinese sfeertuin:
een groot plakkaat paars/roze bloemen,
die lijken op monnikskappen of
narrenmutsen. Zij komt zomaar uit de
grond. Groen blad is niet te bekennen, ook
niet na de bloei.
Lathraea clandestina is de naam voor deze
soort van de prachtschubwortel. De plant
ontleent haar naam aan het Griekse
woord ‘lathraios’, dat ‘verborgen’ betekent.
Zij parasiteert op de wortels van met
name wilgen, elzen en populieren. Met
boorwortels dringt zij door in het wortelgestel
van haar gastheer. In de grond zelf
heeft de plant een vlezige wortelstok. Zij
leeft het grootste deel van het jaar ondergronds.
Alleen als zij bloeit, in het voorjaar,
Heptacodium miconiodes - Foto: Rob Doolaard
kun je haar aantreffen. De eerste keer dat
ik haar aantrof heb ik op mijn buik op het
pad gelegen; het is een bijzondere verschijning.
De prachtschubwortel stamt
niet uit China, zij komt van dichter bij huis.
In Frankrijk en België (Ardennen) kun je
haar aantreffen in het wild. Inmiddels
heeft zij zich ook verspreid naar Nederland
en Engeland.
De meeste mensen zullen genieten van al
het mooie groen en de prachtige bloemen
in de Chinese sfeertuin en van de rust, de
sfeer. Als je goed gaat kijken, kun je er veel
verschillende, bijzondere planten vinden.
Elk seizoen staan er weer andere schoonheden
te bloeien. En elk van die planten
heeft zijn eigen verhaal. Waar komt hij ( of
zij?) oorspronkelijk vandaan? Wie heeft
hem het eerst ontdekt en hoe is hij naar
Europa gekomen? Hoe is hij in de Diergaarde
gekomen: hebben ze hem zelf uit
zaad opgekweekt? Of was het een stekje
van een andere Botanische tuin?
Van planten krijg je nooit genoeg!
Naschrift: In het voorjaar hebben we de botanische
tuin in Haren (Groningen) bezocht.
In deze tuin is een grote Chinese tuin te vinden
met allerlei bouwwerken, waterlopen
en bijzondere planten, Deze botanische tuin
is zeer de moeite waard, dus als u naar het
noorden van Nederland gaat: een echte
aanrader!
11 | Vriendennieuws 3 | 2012

NAJAARSEXCURSIE DIERENPARK EMMEN
HET JUWEEL VAN HET NOORDEN…
Tekst: Pieter Biesta Foto: Greet van Norde
Op zaterdag 6 oktober 2012 organiseert
de Vereniging Vrienden
van Blijdorp de najaarsexcursie
naar Dierenpark Emmen. Het is
weer een bijzonder programma.
Anders dan de ‘gebruikelijke’ najaarsexcursies.
Kijkt u maar…
Dierenpark Emmen
Bij velen beter bekend als het Noorderdierenpark.
Dierenpark Emmen is in de jaren
70 en 80 door een bezielende PR van Aleid
Rensen op de Europese dierentuinkaart
gezet en gold als één van de mooiste dierentuinen
van Europa. Het is jammer dat
Dierenpark Emmen nu meer media-aandacht
krijgt door haar financiële zorgen,
ongelukken met olifanten en de problemen
met de verplaatsing van de tuin.
Zonde! Dierenpark Emmen is nog steeds
een fantastische tuin en behoort nog
steeds tot de top van Nederland!
Dierenpark Emmen bestaat uit twee
gedeelten:
Dierenpark Emmen Centrum. Dit is de beroemde
oude tuin van Emmen. Hier vindt
u de mooie Afrikasavanne, het ‘Wilde
Westen, de olifantenfamilie en wie kent
12 | Vriendennieuws 3 | 2012
de Emmense vlindertuin niet?
Dierenpark Emmen Es. Een nog klein gebied
met de Yucatan speeljungle en natuurlijk
het alles overtreffende
pinguïnverblijf.
Beide delen zijn met elkaar verbonden
door een 450 meter lange looproute met
een loopbrug dwars door het winkelcentrum
van Emmen. In de nabije toekomst
zal het hele park van de centrumlocatie
verplaatst worden naar de locatie op de
(Noordbarger) Es. Het kan zomaar zijn dat
deze excursie voor u het afscheid wordt
van het oude ‘Noorderdierenpark’!
Bij wat minder weer is er voldoende overdekt
te zien. In het Biochron, Aziëhuis,
Oasia, vlindertuin en niet te vergeten
‘AmeriCasa’ kunt u uren-lang vertoeven.
Verder is Emmen vlak met goede
paden. Iets minder goed ter been isgeen
enkel probleem.
U bent gewend dat de najaarsexcursie
een binnenlandse tuin is met een
vertrek om 09.00 uur. Dat blijft ongewijzigd.
Wel komen we laat terug. Dit
komt door de afstand en een heel bij-
V R I E N D E N
REAGEER
SNEL!
zonder dinerbuffet in restaurant ‘Voortse
Herberg’. U kun hier twee uur lang onbeperkt
genieten van een warm en koud
Hollands buffet, een Oosters Wokbuffet
en een Japans Tipan Yaki buffet. Zelfs de
drankjes (frisdrank, bier, wijn en koffie)
zijn inclusief. Is dat geen mooie afsluiting
van het reisseizoen 2012?
De volgende punten zijn voor u van
belang:
Vertrek: 9.00 uur vanaf het metrostation
Capelsebrug op de grens van Rotterdam
en Capelle a/d IJssel. U kunt hier ook gratis
parkeren.
Aankomsttijd in Emmen ca. 12.15 uur.
Geplande aankomsttijd in Rotterdam ca.
22.30 uur.
Kosten voor leden bedragen: € 55,00
Niet leden betalen € 57,50
In de reissom zijn inbegrepen:
- de busreis Capelle a/d IJssel – Emmen
v.v;
- Parkeerkosten in Emmen;
- toegang tot de dierentuin met een
rondleiding;
- koffie met gebak in de achterzaal van
restaurant ’t Paviljoen in Dierenpark
Emmen;
- Een dinerbuffet op de terugweg met
onbeperkt eten en drinken in restaurant
“Voortse Herberg” te Voorthuizen;
- fooi voor de chauffeur.
Aanmelden voor deze reis
Het verschuldigde bedrag dient u over te
maken naar girorekening 20.71.059 t.n.v.
Vereniging Vrienden van Blijdorp te Honselersdijk
onder vermelding van ‘Emmen’
+ uw (06) telefoonnummer. Uw aanmelding
dient uiterlijk 26 september te zijn
ontvangen. U ontvangt geen verdere bescheiden
of mededelingen, tenzij de bus
vol is. Hiervan krijgt u dan zo snel mogelijk
bericht en het volledige bedrag
wordt teruggestort.
Het is niet mogelijk het betaalde bedrag
te restitueren voor afmeldingen die na
26 september worden ontvangen. Eventuele
restituties vinden plaats onder inhouding
van € 2,50 administratiekosten.

Lijn 13
DE KAT
Foto: Peter van Norde
Het is warm en de lucht trilt net als de vleugeltjes van het
kleine musje waar ik naar kijk. Het is een mooie dag en er is
voedsel genoeg voor kleine vogeltjes. Het eerstejaars musje
bedelt bij diverse oudere vogeltjes in de troep; ze weet niet
goed meer wie haar moeder is. Zo langzamerhand moet ze
voor zichzelf kunnen zorgen. Ja, gelukkig, eindelijk krijgt ze
toch een korreltje van een volwassen musje. Mijn vrouw kijkt
vertederd en verkruimelt nog een koekje.
Het gekwetter is niet onopgemerkt gebleven. Een schaduw
maakt zich los van het struikgewas en glijdt onhoorbaar
langs een groepje palmbomen dichterbij. Het was geen Cyperse
kat, zoals hier in Paphos te verwachten is maar een gewone
gitzwarte merkloze straatkat met opvallende vel gele
ogen. Onze kant van het zwembad had een muurtje van 70cm
hoog met platte stenen erop die naar de droge kant tien centimeter
overhingen. En daarop ging ons piepkleine musje zitten
om verder te bedelen, zich niet bewust van de schaduw
die al over haar bestaan hing. Ze hipte wat heen en weer en
keek hoopvol naar haar oudere soortgenoten. Schuin onder
haar sloop het noodlot naderbij.
Mijn vrouw wilde de kat wegjagen, uh…wilde dat ìk de kat
zou wegjagen. Maar ik zei dat katten de mussen toch nooit te
pakken krijgen. “Ze springen altijd mis…” riep ik nog, te lui
om mijn puzzeltje neer te leggen. “Kom op zeg, ik heb vakantie!
Ik doe al genoeg aan natuurbescherming. Kan die mus
niet even voor zichzelf zorgen?” riep ik lachend.
Op het zelfde moment ontspande de zwarte veer. De kat
sprong recht omhoog onder de rand uit, bijna een meter,
draaide in de lucht 180o en sloeg met één poot het musje van
de rand in zijn bek. Binnen luttele seconden was de kat met
verende tred op weg naar de bougainville verderop; het
musje gaf geen piep meer. Zag ik nog een zekere trots in de
houding van de kat? Ik moet het me verbeeld hebben.
De kat is in dit verhaal duidelijk de slechterik. Maar toch,
toch kon ik mijn bewondering niet onderdrukken. De glijdende
aansluiproute, de souplesse. De balans tijdens de
sprong en de timing van aanslag. Dit was de ultieme aanval!
Als ik achter de kat was aangegaan dan had ik met een zwaar
gewond musje in mijn handen gestaan die ik niet meer had
kunnen redden.
Mijn vrouw en dochter keken met ogen vol afgrijzen. “Zie je
wel dat katten krengen zijn…” beten ze me toe. Het was een
verwijt aan mijn passiviteit. De vermoorde onschuld! Nooit
was deze uitdrukking meer van toepassing. Ook op het vogeltje.
Toch weet ik zeker dat als dit verhaal over een moederpoes
was gegaan die al twee dagen haar nest hongerige kittens
niet had kunnen voeden, iedereen blij zou zijn dat er eindelijk
een mus op het menu had gestaan. In dat verhaal zou ik
heel gemeen zijn geweest als ik de aanslag had verijdeld.
Zo zie je maar dat het altijd weer een kwestie van perspectief
is.
13 | Vriendennieuws 3 | 2012

‘AMADOMECA’
Volgend jaar zal Diergaarde Blijdorp weer een markant gebouw rijker
zijn: Amazonica. Deze dome van formaat is het jubileumgeschenk van
de Vrienden aan Blijdorp en zal niet alleen een tropische setting bieden
aan vele soorten vlinders maar ook Blijdorps bekende bromeliacollectie
onderdak geven. Het komend half jaar zult u nog veel meer
horen over de planten en dieren die Amazonica gaan bevolken. In dit
artikel komen de medewerkers van het Projectbureau van Blijdorp aan
het woord. Zij zijn verantwoordelijk voor het hele bouwproject vanaf
de prilste plannen tot de uiteindelijke oplevering.
Tekst: Angeline Peters
Rooien bomen - foto: Louis Jacobs
Er was eens…..
Er waren in Blijdorp al langer plannen voor
een nieuwe vlinderkas en ook de bromelia-collectie,
die nu grotendeels achter de
schermen wordt gehouden, wilde men
graag aan het publiek laten zien. Bovendien
zijn sinds de renovatie van het Henri
Martinhuis tot kantoren de meeste nachtdieren
helaas uit de Diergaarde verdwenen.
Plannen genoeg dus en het idee
ontstond een grote tropische kas te bouwen
met daar aan vast een nachtdierenhuis.
Als locatie had men het gebied
tussen het spoor, het gebied van de Vrije
Vlucht voorstelling en de vicuna’s op het
oog. Het nieuwe gebouw moest niet zomaar
een kas worden, want het oog wil
ook wat. De keuze viel al snel op een
dome-constructie. Maar… een dergelijke
constructie is behoorlijk prijzig. En dat
vormde natuurlijk een probleem. Ondanks
de zeer gulle bijdrage van de Vrienden
bleek dat helaas niet voldoende te zijn om
alle plannen te realiseren en vanwege alle
bezuinigingen kon de Diergaarde zelf on-
14 | Vriendennieuws 3 | 2012
mogelijk het verschil bijleggen. Er moesten
dus keuzes worden gemaakt en daarbij
zijn helaas de plannen voor het
nachtdierenhuis in het nachtkastje verdwenen.
Het wordt dus een dome
Zodra de directie van Blijdorp had besloten
tot het bouwen van een nieuwe vlinder-
en bromeliakas kon het Projectbureau
aan de slag. De vorm van het gebouw was
al beslist: het moest een dome worden. En
op dat gebied zijn maar een paar fabrikanten
bekend die wereldwijd domes neerzetten
als stations, voetbalstadions en
natuurlijk ook als dierverblijven en botanische
kassen. Het Projectbureau kon dan
ook al snel een keuze maken voor een architect
die ervaring met domes had.
Samen met de afdelingen die de dieren
moeten gaan verzorgen, de Botanische Afdeling
en de Technische Dienst is vervolgens
een PvE (pakket van eisen) gemaakt.
In een PvE staan alle randvoorwaarden
waaraan het verblijf in de ogen van de verzorgers
en gebruikers moet voldoen. Het
gaat dan niet alleen om de afmetingen
van de verblijven en bezoekersruimte,
maar ook om details zoals: waar komen de
stopcontacten en waterkranen en waar
de keuken, omkleedruimte en toilet. Het
Projectbureau vult deze PvE verder aan
door bijvoorbeeld voorwaarden te stellen
aan de duurzaamheid van de gebruikte
materialen, energieverbruik en de kosten.
Vervolgens is het de taak van de architect
om een ontwerp te maken dat aan al deze
randvoorwaarden voldoet en dan ook nog
denkt aan zaken als brandveiligheid en
nooduitgangen. U zult begrijpen dat dat
niet in één keer zal lukken en dat er flink
wat geschaafd en gekneed is voordat het
definitieve ontwerp er lag: Amazonica.
De eerste spade
Al tijdens de ontwerpfase is het Projectbureau
druk bezig met het opzetten van de
planning voor de bouw. De bouw begint
namelijk niet met het leggen van de eerste
steen, maar ver daarvoor. Op de locatie
van Amazonica stonden namelijk allerlei
bomen die weg moesten van die plek,
maar die men wel wilde behouden. Om
een verplaatsing van die bomen mogelijk
te maken heeft de Botanische Afdeling ze
eerst dusdanig gesnoeid dat ze makkelijker
te vervoeren waren. Vervolgens moesten
de bomen in het juiste seizoen
uitgestoken en verplaatst worden. Op die
manier zijn vorig jaar ongeveer 60 bomen
verplaatst. Ook alle andere begroeiing
heeft het veld moeten ruimen en dat ging
met grof geschut.
Tijdens de ALV van de Vereniging op 12
mei jl. hebben de aanwezige Vrienden het
resultaat kunnen zien: een enorm grote
open vlakte waar op die dag symbolisch
de eerste paal is geslagen. Afgelopen
maanden heeft het werk niet stil gelegen.
De aansluitingen op de nutsvoorzieningen
(elektra, water en riolering) zijn aangelegd.
Het heien is afgerond en inmiddels is
men druk bezig met het leggen van de betonnen
fundering en zijwanden. Nu wordt
pas echt zichtbaar hoe groot de dome
gaat worden. De diameter is maar liefst 56
meter (!!!). Tijdens de bouw kunnen bezoekers
af en toe een blik op de voortgang
werpen. Het bouwhek is nl. transparant.

Bron: Diergaarde Blijdorp
Bouwpakket
Na de zomer begint de meest spannende
klus van de bouw. Vanuit de fabriek worden
iets meer dan 150 driehoekige frames
aangeleverd met allemaal net iets andere
afmetingen. Al deze driehoeken tezamen
moeten de dome gaan vormen met in totaal
81 knooppunten en 220 kruisingen.
Een uiterst secuur werkje, want alles moet
natuurlijk ook precies op de fundering passen.
Gelukkig wordt dit deel van de bouw
door een gespecialiseerd bedrijf uitgevoerd,
want er mag natuurlijk geen enkel
puzzelstukje op de verkeerde plaats worden
gelegd. Als alles volgens planning verloopt
worden in september foliekussens in
de driehoekige frames gespannen. Deze
foliekussens worden opgeblazen en vormen
zo een licht doorlatend, maar tevens
isolerend dak van de dome. Op die manier
wordt het dak frame voor frame dichtgemaakt
en kan men binnen aan de slag
gaan.
Installaties
Het binnenklimaat van Amazonica moet
tropisch worden, met temperaturen van
rond de 28°C en een luchtvochtigheid tussen
de 60 en 90%. Het dak en de wanden
zijn zo geplaatst dat de hoeveelheid zonlicht
en daarmee zonnewarmte maximaal
is. Hierdoor kan het in de zomer iets te
warm worden en moet er gekoeld worden.
Omdat men die zomerse warmte niet verloren
wil laten gaan, wordt de mogelijkheid
van een warmte-koude opslag
onderzocht. Simpel gezegd betekent dit
dat in de zomer de dome gekoeld wordt
met water, dat hierdoor opwarmt. Dit
warme water wordt vervolgens diep in de
grond gepompt. In de winter, als er
warmte nodig is, wordt dit nog steeds
warme water naar boven gepompt en gebruikt
om de lucht in de dome te verwarmen.
Op deze manier hoeft er weinig te
worden bijgestookt en kan men flink besparen
op de energiekosten.
Behalve de temperatuur moet in de dome
natuurlijk ook de luchtstromen worden
gereguleerd. Daarvoor wordt midden in de
dome een reuze kunstboom gemaakt waar
de uitgangen van de luchtbehandelingsinstallaties
zitten. De lucht wordt op die manier
langs het dak geblazen, waardoor er
nauwelijks condensatie zal ontstaan. Men
verwacht deze installaties in het najaar
klaar te hebben. Daarna kan men beginnen
met de eigenlijke inrichting.
In een notendop
Amazonica zal beplant worden met een
grote variëteit aan Zuid-Amerikaanse
planten. De Botanische Afdeling is al sinds
het begin van de plannen bezig met het
selecteren en aankopen van geschikte
soorten. Een deel van de planten zijn al in
de collectie van de Diergaarde. Andere
planten zijn via buitenlandse kwekers aangekocht
en al naar Nederland gehaald om
bij Nederlandse kwekers te acclimatiseren
voordat ze aangeplant worden in Amazonica.
Een aantal grotere bomen zal de blikvanger
gaan worden. Deze bomen zullen
als eerste aangeplant worden. Dit moet
wel voor de winter gebeuren. In de winter
is het simpelweg te koud om de bomen
vanaf de kwekers, waar ze tijdelijk ondergebracht
zijn, naar Rotterdam te transporteren.
Ook krijgen de bomen in de winter
geen goede start omdat de hoeveelheid
licht te gering is. Na het planten van de
grote bomen kan de rest van het Amazonica
landschap worden aangelegd.
Bij binnenkomst in Amazonica lopen de
bezoekers eerst langs de vijver met de reuzenwaterlelie
(Victoria Amazonica). Als ze
hun weg over vlonders en paden vervolgen
lopen de bezoekers via het vlinder-
15 | Vriendennieuws 3 | 2012

Eerste paal - foto: Fred van Tiel
strand door het Amazonica woud naar het
plein met de vlinderkweekruimtes. Van
daar lopen de bezoekers langs de verblijven
met verschillende reptielen zoals de
anaconda. Een ruit geeft een kijkje onder
water bij o.a. de rivierschildpadden. In een
volgende nummer van Vriendennieuws
nemen we de toekomstige bewoners van
Amazonica nader de loep.
Een goede voorbereiding….
Het klimaat in Amazonica stelt de ontwerpers
wel voor een aantal dilemma’s. Gebruikte
materialen moeten er zo
natuurlijk mogelijk uitzien, duurzaam zijn,
Met dank aan: Louis Jacobs (Projectbureau Diergaarde Blijdorp)
16 | Vriendennieuws 3 | 2012
Bron: Diergaarde Blijdorp
maar ook praktisch. De hoge luchtvochtigheid
en temperaturen zijn niet echt gunstig
voor veel houtsoorten en juist ideaal
voor de aangroei van algen. Voor de vlonders
is daarom gekozen voor kunststof
plankdelen zoals ook al elders in de Diergaarde
worden gebruikt. Het ziet er uit als
hout, maar wordt veel minder snel glibberig
als het nat wordt en heeft nauwelijks
last van algen-aangroei.
Wat het beste materiaal is voor de paden
wordt nog onderzocht. Hiervoor zijn bij de
entree van de Rivierahal een aantal proefstukken
aangelegd van verschillende materialen.
Op die manier kan Blijdorp in de
Fundering - foto: Louis Jacobs
praktijk bekijken welk materiaal het minst
last heeft van slijtage, slipvast is en toch
makkelijk schoon te houden. In Amazonica
kan immers niet met agressieve
schoonmaakmiddelen worden gewerkt.
Daar zouden de planten en insecten teveel
onder lijden.
Zelfs de aarde, die gebruikt gaat worden
in Amazonica, wordt aan allerlei testen
onderworpen. Op diverse plaatsen in Blijdorp
zijn hopen aarde neergelegd die
weer en wind en regen en zonneschijn en
zelfs belasting moeten doorstaan. Periodiek
worden monsters genomen om de
structuur en voedingswaarde te bepalen.
Immers, als de aarde eenmaal is aangebracht
in Amazonica, moet het jarenlang
geschikt blijven. Je kunt het namelijk niet
zomaar even vervangen.
Afronding
Komend half jaar zal er dus hard worden
gewerkt in Amazonica. Nu is de grootste
rol nog weggelegd voor de aannemer die
de dome op gaat bouwen. Zodra dat klaar
is, moeten alle installaties worden aangelegd.
Daarna neemt een ander team van
bouwvakkers de bouw van de dierverblijven
en inrichting van het landschap voor
zijn rekening. Vervolgens is het de beurt
aan de Botanische Afdeling om alle beplanting
aan te leggen. Ook de Educatieve
Dienst is natuurlijk al druk bezig met het
uitdenken en ontwikkelen van het educatieve
materiaal. Het Projectbureau houdt
alle processen nauwlettend in de gaten en
zorgt dat iedereen op het juiste moment
zijn ding kan doen. Als alles volgens planning
verloopt is Amazonica rondom Pasen
2013 af. Zodra zogezegd de sleutel wordt
afgegeven en Amazonica wordt opgeleverd
zit de taak van het Projectbureau
erop. Maar dat wil niet zeggen dat zij dan
niets meer te doen hebben. Binnen een
dierentuin als Diergaarde Blijdorp staan
altijd wel grotere en kleinere bouwprojecten
op stapel.

EEN RONDJE LANGS DE WEIDEVOGELS
Misschien was mijn eerste kennismaking met de kievit wel in een dictee
op de lagere school. Kievit is een van de woorden die in het meervoud
geen verdubbeling van medeklinker krijgt; kieviten dus! Zo’n
rijtje leerde ik braaf uit het hoofd. De kievit ging samen met de monnik,
de leeuwerik en de dreumes. Iets anders wat ik gauw wist van de
kievit was het belang van het eerste ei. Het eerste kievitsei is gevonden,
het voorjaar is begonnen! En dan zie je als kind voor het eerst een
kievit in de wei. Of eigenlijk ziet je vader hem en wijst jou daarop. Een
moment om te herinneren. Het kan zomaar zo zijn dat veel kinderen
hun eerste kievit in Blijdorp spotten. De weidevogelvolière biedt de
ideale mogelijkheid om de Nederlandse weidevogels van dichtbij te bekijken.
We maken een rondje!
De volière is verdeeld in twee delen. Voor
nu beperk ik me tot het stuk met het gras
en de knotwilgen. Hier lopen onder andere
de kluut, de kievit, de tureluur, de
grutto, de wulp en de kemphaan. De kievit
is een weidevogel uit de familie van de
Tekst: Trix Vermeulen
plevieren. De andere vogels behoren tot
de steltloperachtigen. Alleen de kluut is
deel van de familie van kluten, de andere
horen bij de familie van de strandlopers
en snippen.
Kemphanen - foto: Samantha Eeland
Kluut - foto: Peter van Norde
Kluut
Deze zwartwitte vogel staat hoog op de
poten en is makkelijk te herkennen aan
zijn lange, op het eind naar boven gekromde
snavel. Net als bij de andere steltlopers
is aan de snavel te zien hoe de
vogel aan eten komt. De kluut vindt zijn
eten in ondiep water waar de bodem los
en modderig is. Hij beweegt zijn snavel
snel door het water met de snavel een
stukje open. Als hij iets voelt tussen de
snavelhelften, sluit hij zijn bek en heeft hij
de prooi gevangen. Hij haalt van alles uit
het water om te eten: kleine kreeftjes,
wormen en insecten. De kluut vindt zijn
voedsel op de tast, waardoor helder water
geen vereiste is. In Nederland zijn kluten
vooral te zien in het broedseizoen langs
waterrijke gebieden.
Tureluur
De tureluur is het hele jaar door in Nederland
te zien. De Nederlandse tureluurs
overwinteren in Portugal en Spanje en de
vogels die broeden in Noord-Europa overwinteren
in Nederland. Hoewel het aantal
broedparen nog groot is, is er toch ook
een afname van zo’n vijf procent per jaar.
Daarom staat de tureluur als ‘gevoelig’ op
de Nederlandse rode lijst van bedreigde of
kwetsbare vogels. Opvallend is dat de tureluur
vaak vlakbij de kievit broedt. Zo
profiteert hij van de technieken die de kievit
gebruikt om vijanden op afstand te
houden.
Grutto
Met een beetje fantasie roept de grutto
zijn eigen naam, het klinkt meer als ‘utto
utto utto’. Het mannetje heeft in de
zomer een oranje nek, kop en borst. Zijn
snavel is lang en recht. De grutto broedt
in veenweidegebieden. Oorspronkelijk
broedde hij in open moerassen en hoog-
17 | Vriendennieuws 3 | 2012

veen. Veel van die gebieden werden in gebruik
genomen door de landbouw. De
grutto wist zich hier goed aan aan te passen.
De grutto maakt zijn nest in een kuiltje
in het gras. Hij buigt het gras over het
nest heen om het onzichtbaar te maken.
Negentig procent van alle grutto’s in
Noordwest-Europa broedt in Nederland.
In 1990 waren er nog 100.000 broedparen
in Nederland, in 2000 nog maar de helft.
In 2003 is een campagne gestart voor het
behoud van de grutto. Vooral in de natuurreservaten
nam het aantal grutto’s af.
Hier zijn verschillende oorzaken voor aan
te wijzen. Gebruik van mest zorgt voor
verzuring van de grond, wat zorgt voor
minder voedsel (wormen) voor de grutto.
Het beheer in de reservaten is vooral gericht
op het beheer van vogels als de kemphaan
en de watersnip. De grutto heeft een
ander soort beheer nodig. Als laatste
komt er steeds meer bos in de reservaten,
omdat er niet gemaaid wordt. Het leefgebied
van de grutto wordt hierdoor kleiner.
Het kost veel moeite om het aantal grutto’s
in Nederland op peil te houden. De
grutto staat dan ook als ‘gevoelig’ op de
Nederlandse rode lijst.
Wulp
De wulp is een grote steltlopen van wel
een halve meter hoog. Hij heeft een lange
snavel die naar beneden gebogen is. Een
opvallende verschijning die makkelijk te
herkennen is. Hij is alleen te verwarren
met de iets kleinere regenwulp, die ik
leerde kennen dankzij Maarten ’t Hart.
In Nederland zijn wulpen het hele jaar
aan te treffen. Hij broedt in open weidelandschappen
en in natuurgebieden.
Grappig genoeg kiest het merendeel van
de wulpen voor broeden in de weilanden
en laten ze de natuurgebieden links lig-
18 | Vriendennieuws 3 | 2012
Wulp foto: Joost Hubeek
gen. De vogels die hier broeden, trekken
verder naar het zuiden om te overwinteren.
In de winter verblijven hier de wulpen
uit Scandinavië en Rusland.
Kemphaan
De kemphaan is een steltloper met een
lange nek. Mannetjes en vrouwtjes zien er
heel verschillend uit. Het mannetje is een
stuk groter dan het vrouwtje. In het
broedseizoen heeft het mannetje een
kleurrijke kraag en kuif. Deze kleuren verschillen
onderling zeer, van egaal van
kleur of een combinatie van de kleuren
zwart, roodbruin, oranje of wit.
De spreekwoordelijke kemphaan als ruziezoeker
is niet voor niets ontstaan. Mannetjes
kemphanen komen bij elkaar op een
zogenaamde stoeiplaats waar ze schijngevechten
houden. De vrouwtjes zijn de toeschouwers
en paren met een mannetje
naar keuze.
In Nederland kan de kemphaan het hele
jaar worden gezien, als trekvogel. In april
trekken de kemphanen in grote getale
door ons land. Als broedvogel is de vogel
bijna uitgestorven in Nederland en hij
staat daarom als ‘ernstig bedreigd’ op de
rode lijst. In Vlaanderen staat hij zelfs als
‘verdwenen’.
Kievit
De kuif is karakteristiek voor de kievit. Bij
mannetjes is de kuif groter dan bij vrouwtjes.
Van een afstand lijkt de vogel zwartwit.
Van dichterbij gezien is zijn rug
donkergroen met een paarse gloed. De
kievit is een van de bekende weidevogels
in Europa. Oorspronkelijk broedde de kievit
op grassteppen in Europa en Azië. De
grassteppen werden steeds meer gebruikt
als landbouwgrond. Net als de grutto’s
konden de kieviten zich goed aanpassen
aan de veranderde omgeving. Nu broeden
kieviten in allerlei open terreinen, zowel in
het binnenland als langs de kust.
Het broedseizoen loopt van maart tot juli.
De mannetjes zoeken een plek uit met
voldoende voedsel. Ze beschermen deze
tegen kapers op de kust. Een partijtje
vechten is dan heel normaal. Om een
vrouwtje naar deze plek te lokken, haalt
het mannetje de mooiste capriolen uit in
de lucht. Hij stijgt op, vliegt een stukje,
stijgt verder en op zijn vlucht naar beneden
buitelt hij en maakt koprollen in de
lucht. Op de grond gaat het baltsen verder.
Het mannetje draait nestkuilen en
loopt opgewonden met grassprieten rond.
De eieren worden door vader en moeder
uitgebroed. Eventuele vijanden worden
weggejaagd met luid geschreeuw. Een andere
methode om vijanden weg te lokken
is te doen alsof je gewond bent. De kieviet
loopt met een manke vleugel van het nest
weg. De rover gaat achter de makkelijke
prooi, de gewonde kievit, aan. Als ze ver
genoeg van het nest verwijderd zijn, blijkt
de kievit weer springlevend en ontsnapt.
Kievit foto: Peter van Norde
Het eerste kievitsei
In Friesland bestaat de traditie van het
eerste kievitsei. Dit ei betekent het begin
van het voorjaar en wordt aangeboden
aan de commissaris van de koningin, vroeger
aan de koningin zelf. In de Europese
Unie geldt een verbod op het rapen van
kievitseieren. Friesland heeft hier een ontheffing
voor gehad en deze is later weer
opgeheven. Later is er een maximum gesteld
aan het te rapen eieren.
Voorstanders van het behoud van de traditie
vinden het rapen niet schadelijk voor
de populatie, omdat de kievit goed in
staat is een tweede legsel te produceren.
Daarnaast zorgen de eizoekers voor nazorg:
het nest wordt gemarkeerd, zodat
het niet omgemaaid wordt door boeren.
Tegenstanders zeggen dat door het steeds
vroeger maaien juist de tweede legsels
verloren gaan. Gelukkig is het aantal kieviten
en broedparen in Nederland vrij constant.
In het wild zijn jonge kieviten lastig
te zien, maar in Blijdorp komen ook regelmatig
jonge kieviten uit het ei. Dat maakt
de weidevogelvolière tot een heel levendig
stukje van de Diergaarde.
Bronnen: wikipedia, website Blijdorp en website Nederlandse vogelbescherming

KENNISMAKING MET
ONZE HUISNOTARIS
Sinds kort heeft onze vereniging een "huisnotaris".
Deze notaris is verbonden met onze vereniging en
brengt een belangrijk stuk kennis in over onder andere
schenkingen en nalatenschappen. Bijvoorbeeld
in geval onze vereniging erfgenaam is of een
legaat ontvangt. Ons bestuur heeft deze specifieke kennis niet
en wordt dan bijgestaan door de huisnotaris . Ook leven er onder
onze leden heel wat vragen op dit gebied . Daarom zijn we heel
blij dat notaris Helma Leonhard-Strien zich voor de Vrienden beschikbaar
wil stellen.
Helma Leonhard is al 30 jaar werkzaam bij Kooijman Lambert te
Rotterdam (notarissen, juristen en adviseurs). Een kantoor met
traditionele dienstverlening gekoppeld aan de eisen van de moderne
tijd. Dit is ook de sfeer die het kantoor aan de Straatweg 7
in Rotterdam uitademt. Een prachtig oud pand met een moderne
en toch gezellige inrichting. Aan de muur hangt een schilderij
van een panter in Blijdorp achter ouderwets gaas, op de voorgrond
staat een vrouw in een jurk met dezelfde print!
Wat heeft u met Blijdorp?
“Ik ben een echte Rotterdamse, geboren en getogen op de grens
van Kralingen en Crooswijk. Mijn ouders woonden aan de Goudse
Rijweg tegenover de Veemarkt. Eén van mijn eerste herinneringen
uit mijn jeugd is een bezoek aan Blijdorp.”
Wat vindt u van ‘Vrienden van Blijdorp’?“Organisaties als Diergaarde
Blijdorp kunnen niet zonder vrijwilligers en een vriendenvereniging
die naast hun financiële bijdragen, deze organisaties
vooral ook moreel steunen. Het geeft samenhang in de maatschappij.”
Kunt u uitleggen hoe leden het best met giften aan de
vereniging om kunnen gaan?
“Natuurlijk, één van de leuke aspecten van het doen van giften is
dat deze fiscaal aftrekbaar kunnen zijn.
Waar vaak beter gebruik van kan worden gemaakt is de regeling
rond ‘periodieke’ giften aan ANBI instellingen. Periodieke giften
zijn giften die de vorm hebben van een jaarlijkse uitkering die
vastgelegd moeten worden bij notariële akte. Je gaat dan een
verplichting aan voor minimaal 5 jaar. Zij zijn volledig fiscaal aftrekbaar
voor de inkomstenbelasting.”
“Wanneer je dus niet gehinderd wil worden door een fiscale
drempel en bij de schenking optimaal wil profiteren van de fiscale
mogelijkheden, kun je gebruik maken van periodieke giften.
Het aardige is dat deze ‘uitkeringen’ aan bijvoorbeeld de Vrienden
van Blijdorp, ook wel ‘lijfrenteschenkingen’ genaamd, volledig fiscaal
aftrekbaar zijn. Afhankelijk van het inkomen krijg je dan het
percentage van de hoogste belastingschijf die voor jou geldt van
de belasting terug!
Voor de Vereniging Vrienden van Blijdorp is het ook van belang
om te weten dat zij gedurende een aantal jaren verzekerd is van
bepaalde jaarlijkse inkomsten. Je kunt dan met recht tegen de
Belastingdienst zeggen: Leuker kun je het inderdaad niet maken.”
Maar hoe werkt dat nu precies? En wat kost dat?
“Door ons kantoor is met de Vereniging Vrienden van Blijdorp afgesproken
dat voor de leden en voor de vereniging geen kosten
V R I E N D E N
aan de schenkingen zijn verbonden. Wel is de afspraak
dat het minimaal een bedrag van 100 euro
per jaar moet betreffen, omdat anders de opmaak
van een akte niet echt zinvol is.”
1. Leden die hier gebruik van willen maken kunnen
bij de Vereniging een inlichtingenformulier krijgen.
Dit kan worden ingevuld en verstuurd naar: Kooijman
Lambert , Antwoordnummer 50511 3050 WB
Rotterdam. U kunt het formulier ook downloaden
op de site www.kooijmanlambert.nl
2. Daarna ontvangt u een conceptakte en een volmacht, en indien
gehuwd een toestemmingsverklaring. Als u akkoord gaat
met de inhoud van de akte, kunnen de volmacht en de toestemmingsverklaring
worden ondertekend.
3. De volmacht dient in verband met de legalisatie van uw handtekening
door u op een notariskantoor te worden ondertekend.
Hierbij is een geldig legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs of
identiteitskaart) nodig. Ook dit doet ons kantoor gratis.
4. Gaat u naar een andere notaris voor de legalisatie dan stuurt u
de volmacht na de legalisatie tezamen met een kopie van het legitimatiebewijs
naar ons kantoor.
Als de volmacht vóór uiterlijk 1 november 2012 retour is, dan zal
de akte op basis van de door alle personen afgegeven volmachten
worden gepasseerd in de maand november 2012.
Dit is een geweldige tip! Maar nog even terug naar het
notarisschap. Moet ik bij notarissen alleen denken aan
het passeren van akten?
“Neen, de notaris is tevens een onafhankelijke raadgever op het
gebied van familierecht, vennootschapsrecht en onroerend goed.
Ik ben zelf ook mediator, iets wat in echtscheidingszaken goed
van pas komt. Zaken zijn zelden puur zakelijk; er komt altijd emotie
bij. De balans bewaken in het belang van de cliënt is heel belangrijk.”
Heeft u nog een voorbeeld van wat fout en wat soms
goed gaat?
“Wat echt aandacht behoeft is dat een huwelijk of relatie niet
statisch is. Mensen vergeten vaak huwelijkse voorwaarden of samenlevingscontracten
te herzien. Zelfs na ingrijpende gebeurtenissen.
Dit kan ongewild hele vervelende gevolgen hebben.”
“En leuk vond ik een geval van een stel dat veel te regelen had
rond hun scheiding. Gedurende het traject moesten ze met mijn
hulp praktisch samenwerken. Dit ging zo goed dat een vervolgafspraak
werd afgezegd en dat ze besloten toch maar weer samen
door te gaan!”
Wat kunnen we nog meer van u verwachten?
“Het zou leuk zijn om de Vrienden regelmatig van informatie en
advies te voorzien over notariële onderwerpen. Denk bijvoorbeeld
aan ‘echtscheiding en dieren’ of ‘wat als uw huisdier u overleeft’.”
Bedankt voor dit gesprek. Het mag duidelijk zijn dat we
te maken hebben met een notaris(kantoor) dat de samenleving
centraal stelt en een warm hart voor dieren
en Diergaarde Blijdorp in het bijzonder heeft.
Tekst: Theo van de Velde Info: Notaris Mr. Helma Leonhard-Strien
19 | Vriendennieuws 3 | 2012

Tekst: Karin van Leeuwen Foto’s: David Verhagen
EEN MEERDAAGSE REIS NAAR DRIE FRANSE TOPTUINEN!
Op 31 mei was het zo ver, we vertrokken voor de vijfdaagse reis richting
Frankrijk. Met een groep met uiteenlopende leeftijden van nog
geen twintig tot in de tachtig jaar en gevarieerde interesses en specialiteiten,
maar allen met een passie voor dierentuinen, vertrokken we
's ochtends vanuit Rotterdam. De laatste deelneemster zou 's avonds in
ons hotel in Frankrijk bij de groep aansluiten. Naast de vaste kern
waren er ook een aantal nieuwe deelnemers die goed integreerden in
de groep. Zo hebben we met een recordaantal van 44 deelnemers weer
een gezellige meerdaagse reis gemaakt.
Zoo de Lille
Een leuke verrassing op de heenreis was
een lunchpauze van een uur bij het gratis
toegankelijke dierenparkje in Lille. Er is
een rijtje met volières en verblijven voor
kleine zoogdieren, er zijn enkele apeneilanden,
een Afrikasavanne(tje), een Zuid-
Amerikapampa en een heus klein donker
nachtdierenhuis. Zoo de Lille is dus een
klein park en we hadden precies genoeg
tijd om alles gezien te hebben, een erg
leuke bonus!
Daar stond echter een negatieve verrassing
tegenover. Het was namelijk niet de
bedoeling geweest om twee uur te doen
over het rijden van de weg rondom Parijs.
Uiteindelijk kwamen we om ongeveer
20 | Vriendennieuws 3 | 2012
kwart voor tien aan bij het luxe hotel,
waar het diner voor ons klaar stond.
ZooParc de Beauval
ZooParc de Beauval is een hoogtepunt
onder de dierenparken van Europa. De collectie
bestaat uit zo'n 4600 dieren in ongeveer
500 verschillende diersoorten. Het is
een heel complete tuin, inclusief bijzondere
soorten die je niet veel tegenkomt in
dierenparken.
Iets na negen uur begonnen we met de
rondleiding, gegeven door een leuke Engelsman
die hier nu ongeveer een half jaar
werkzaam was. Hij vertelde eerst over de
geschiedenis van de tuin. De oprichtster,
Françoise Delord, woonde eerst in Parijs en
hield daar een paar exotische vogels, en
toen nog een paar, en nog een paar. Uiteindelijk
had ze driehonderd vogels en zag
ze in dat zoveel vogels niet zo goed pasten
in haar huis in Parijs. Ze kocht een stuk
land en in 1980 werd dat geopend als vogelpark.
In die ruim dertig jaar kwamen er
steeds meer dieren bij en is het uitgegroeid
tot het park met de grootste collectie
van Frankrijk.

Vervolgens gaf de gids algemene informatie
over de diersoorten en over de individuele
dieren van Beauval. Gedurende de
rondleiding was een ieder zoals altijd vrij
om zijn eigen weg te gaan. Daar maakten
steeds meer mensen gebruik van, omdat
ze bang waren anders niet genoeg tijd te
hebben om dit grote park van vijfentwintig
hectare helemaal te kunnen bekijken.
De gids maakte met ons een reis door de
tijd in het park, beginnende bij het oude
deel met de vogels. Hij eindigde zijn rondleiding
bij de nieuwste toevoeging van
het park en tevens één van de grote publiekstrekkers,
de reuzenpanda's. De twee
dieren zijn begin dit jaar gearriveerd en
hebben een heel mooi verblijf gekregen.
Een andere recente toevoeging aan het
park is okapi Demba. Zij is vorig jaar in de
herfst vanuit Blijdorp naar Beauval verhuisd.
Twee van de drie andere aanwezige
okapi’s, Camilla en Dayo, hadden eerder al
diezelfde weg afgelegd. Het was leuk om
te zien waar zij terecht zijn gekomen.
Eigenlijk zijn er te veel mooie verblijven in
Beauval om te beschrijven. Enkele opvallende
hoogtepunten waren het Australiëhuis
met onder andere koala's en twee
soorten boomkangoeroes, het zeekoeienverblijf,
het verblijf van vijf hectare voor
vijf Afrikaanse olifanten, de Afrikasavanne
en het biotoop waar zowel Indische neushoorns
en in een ander verblijf Maleise tapirs
beide gecombineerd met diverse
hoefdiersoorten worden gehouden, enzovoort,
enzovoort.
Er was voor ieder wat wils en het was ideaal
dat ons hotel voor de deur van het park
lag, waardoor iedereen op zijn eigen tijd te
voet weer terug naar het hotel kon gaan.
Zoo de La Flèche
Na een avontuurlijke route, inclusief knap
(achteruit)rijwerk van onze chauffeur over
smalle Franse landweggetjes kwamen we
om kwart voor elf aan bij Zoo de La Flèche.
Voor de meeste Vrienden was dat precies
op tijd voor de ijsberenvoedering. De
vrouwelijke ijsbeer Katinka is in 1990 in
Rotterdam geboren. Voor sommige Vrienden
was het leuk om weer een oude bekende
terug te zien.
Er bleken nog meer dieren uit Blijdorp afkomstig
te zijn, waaronder een Californische
zeeleeuw, waar ze hier een
mannengroep van houden.
Onze gids, de dierenarts en curator
van het park, vertelde
verder dat de fokman bij de
vissende katten ook uit Blijdorp
afkomstig was. De vissende
kat had zijn werk goed
gedaan, want er zijn vorig jaar
vier jongen geboren.
Binnenkort zullen er ook nog
Mada-gaskar stralenschildpadden
vanuit Blijdorp naar La Flèche
verhuizen. Zij zullen hun
intrek nemen in het nieuwe
Madagaskargebied, waar tijdens
ons bezoek vier soorten
lemuren leefden en binnenkort ook flamingo's
zullen worden toegevoegd. Het is
een leuk aangelegd en ruim biotoop.
Tijdens de rondleiding van anderhalf uur
beantwoordde de gids vele vragen, met
name over de geschiedenis en de toekomstplannen
van de tuin. Het park heeft
nog ongeveer vijf hectare tot zijn beschikking
voor uitbreidingen, maar zal eerst
een aantal huidige verblijven op willen
knappen. Tevens kregen we een kijkje achter
de schermen in de olifantenstal.
Het mooi aangelegde berenverblijf moet
ook nog even vermeld worden. Het is een
heel natuurlijk ingericht verblijf met watervalletjes
en veel begroeiing. Het was
ook heel leuk om een verblijf met dwergnijlpaarden,
bongo’s en kroonkraanvogels
te zien, een originele combinatie. Het is
dat onze rondleider vertelde dat deze
soorten lastig te combineren zijn, anders
was het een leuk idee voor Blijdorp geweest,
toch?
La Flèche is een leuk park met een aantal
mooie landschappelijk ingerichte verblijven.
Bioparc Zoo de Doué la Fontaine
Na twee dagen volle zonneschijn, was het
tijdens ons bezoek aan Doué iets bewolkter
en daardoor ook iets koeler, maar dat
was voor velen juist ook wel weer even
lekker.
Zoo de Doué is in 1961 opgericht door
Louis Gay en is een echt familiebedrijf.
Zijn zoon (Pierre Gay) heeft het overgenomen
en inmiddels heeft diens zoon (François
Gay) het weer overgenomen. Pierre
V R I E N D E N
en François hadden geen tijd voor een
rondleiding, in verband met aanwezige
bruiloftsgasten voor de bruiloft
van een familielid. Toch maakte Pierre
wel tijd om ons in een half uur van
alles te vertellen over de geschiedenis
van het park en al zijn toekomstdromen.
Het is een ontzettend gepassioneerde
man die met zijn enthousiasme een
hoop heeft weten te bereiken. In het
verleden heeft hij een aantal winters
achter elkaar diverse dierentuinen in
een aantal Europese landen bezocht.
Daar heeft hij ideeën opgedaan en
contacten gelegd voor zijn eigen dierentuin.
Tevens heeft hij verschillende
exotische oorden bezocht om daar bij te
dragen aan projecten ten behoeve van de
natuur. Hij heeft conservatie hoog in het
vaandel staan.
Het park is gehuisvest in een steengroeve
en mede daardoor heb je bijna overal verblijven
met heel natuurlijk ogende afscheidingen
en een mooie natuurlijke
inrichting. Pierre hield zijn verhaal in de
Zuid-Amerika volière, de nieuwste grote
toevoeging aan het park uit 2009. Als je in
deze volière met een oppervlakte van één
hectare (!) loopt, ervaar je dat niet als een
volière. Je ziet de muren om je heen van
de steengroeve en er zijn meer dan vijfhonderd
vogels die om je heen kunnen
vliegen. Pas als je bewust naar boven kijkt,
blijkt er toch een net boven te zitten. In
een bepaald deel leven sinds kort Humboldtpinguïns
en er is een ruimte voor
reuzenmiereneters en daarnaast Darwinnandoes.
Verder vliegen er vele soorten
vogels uit Zuid-Amerika, van incastern tot
Boliviaanse soldatenara en van kalkoengier
tot zwartmaskeribis. Er kunnen zelfs
Andescondors met een spanwijdte van
ongeveer drie meter zomaar over je heen
scheren. Heel indrukwekkend!
Bioparc Doué is niet heel groot en huisvest
niet veel grote diersoorten, maar
dankzij de unieke uitstraling behoort
Doué ook absoluut tot de parken die je gezien
moet hebben.
De terugreis verliep ondanks de regen
voorspoedig en we kwamen zelfs een paar
uur eerder dan gepland aan bij Capelsebrug.
Met een voldaan gevoel kunnen we
terugdenken aan een mooie reis met een
leuke verrassing op de heenweg en vervolgens
drie Franse toptuinen!
21 | Vriendennieuws 3 | 2012

VRIENDEN
WINKEL
OP INTERNET!
Om een leuk cadeautje te kopen bij de
Vriendenwinkel hoeft u voortaan uw
huis niet meer uit.
Via de webshop op onze website
www.vriendenvanblijdorp.nl
uw favoriete knuffel thuis laten bezorgen.
Betalen gaat eenvoudig via Ideal
en UPS brengt het
pakje gewoon bij u thuis.
SNEAK PREVIEW DE VRIENDEN ONDERSTEUNEN BLIJDORP, OOK IN VIETNAM
JUBILEUMREIS 2013
Volgend jaar bestaat onze vereniging
50 jaar! Dit gaan we
vieren met o.a. een spectaculaire
jubileumreis. Het reisteam
is al in een heel
vergevorderd stadium voor een
spectaculaire dierentuinreis
naar Californië in de Verenigde
Staten!
De basis gaat een 14-daagse vlieg/selfdrive
reis worden waarin we, op de
vliegdagen en één dag na, elke dag
een dierentuin kunnen bezoeken. We
starten ons USA-zoo avontuur in San
Francisco en eindigen deze in Hollywood.
De eerste week is het meest
divers met verschillende hotellocaties.
De tweede week wordt intens genieten
van de zootoppers van Zuid-
Californië met nauwelijks reizen en
slechts één verplaatsing van San Diego
naar Hollywood.
Voor wie nog niet genoeg gezien heeft
bestaat de mogelijkheid om op de terugreis
een stopover te maken in
Atlanta voor nog twee zootoppers.
Qua prijs moet u denken aan
€ 2.100 (14 dagen) tot € 2.300 (16
dagen). De reisperiode in 2013 wordt
vermoedelijk eind mei begin juni. En
leuk om te weten…Tijdens de hele reis
rijden wij minder dan tijdens de 5daagse
dierentuinreis naar Frankrijk
dit jaar!
22 | Vriendennieuws 3 | 2012
Jonge Annam waterschildpad - foto: Rob Doolaard
De Vrienden hebben €100.000,- bijgedragen aan de herinrichting van
het Aziëhuis. Daarnaast is €7500,- beschikbaar gesteld voor het beschermingsprogramma
van Blijdorp voor de Vietnam waterschildpad.
Samen met Diergaarde Blijdorp gaat IUCN NL zich inzetten voor verschillende soorten
zoetwaterschildpadden in Zuidoost-Azië. De dieren worden ernstig bedreigd door de illegale
handel. Maar liefst de helft van alle zoetwaterschildpadden staat als bedreigd tot
ernstig bedreigd op de Rode Lijst van bedreigde soorten van IUCN.
Diergaarde Blijdorp en het fonds voor de aankoop van natuurgebieden van IUCN NL
steunen de lokale Vietnamese natuurorganisatie Education for Nature Vietnam (ENV) en
het Asian Turtle Programme in hun strijd voor bescherming van schildpadden. Met een
bijdrage van 65.000 euro van IUCN NL wordt een belangrijk leefgebied van de Vietnamwaterschildpad
geleased en voor een periode van 49 jaar beschermd.
Op termijn kunnen in Diergaarde Blijdorp gekweekte exemplaren worden geherintroduceerd
in hun natuurlijk leefgebied. De Vrienden van Blijdorp dragen bij aan de afrastering
van dit leefgebied terwijl Diergaarde Blijdorp met een lokale ngo in overleg is over het
ondersteunen van haar educatieprogramma’s.
In Diergaarde Blijdorp wordt al met een aantal bedreigde soorten gekweekt, waaronder
de Vietnamwaterschildpad, de McCord slangenhalsschildpad en drie soorten doosschildpadden
van het in Azië voorkomende geslacht Cuora.
IUCN
IUCN Nederlands Comité (IUCN NL) is de samenwerkingsorganisatie van de 36 in Nederland
gevestigde leden van IUCN, de International Union for Conservation of Nature.
IUCN NL vormt de brug tussen maatschappelijke organisaties, de overheid, het bedrijfsleven
en de wetenschap op allerlei onderwerpen die te maken hebben met het tegengaan
van het verlies aan biodiversiteit. Met diezelfde partners werkt IUCN NL samen om deze
kennis toe te passen. Op die manier probeert IUCN NL te komen tot een constructieve
bijdrage van Nederland aan de oplossing van mondiale natuur- en milieuvraagstukken.
IUCN NL zet ook zelf projecten op waarin onderzocht wordt hoe Nederland bijdraagt aan
de toename (of het verlies) van biodiversiteit. Verder biedt IUCN NL financiële ondersteuning
aan maatschappelijke organisaties - voornamelijk in ontwikkelingslanden - die zich
richten op het behoud van de natuur en de verbetering van het milieu in relatie tot armoedebestrijding.

M U T A T I E S
In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst van de Diergaarde.
Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen
dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen
bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het
eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslacht
nog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw =
Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.
Geboren Geboren
3 apr/0.0.1 maraboe, 3 apr/0.0.1 Rüppell’s
gier, 10 apr/0.0.1 Mhorr gazelle, 11
apr/0.0.1 François langoer, 28 apr/0.0.1
witneusmeerkat, 6 mei/0.1.0 bizon, 27
mei/1.0.0 onager, 6 jun/0.0.1 vissende kat,
14 jun/1.0.0 Californische zeeleeuw, 17
jun/0.0.1 papegaaiduiker, 23 jun/1.0.0 Californische
zeeleeuw, 25 jun/0.0.8 klipdas,.
Gestorven
1 apr/1.0.0 moeraswallabie, 11 apr/0.1.0
Chinese krokodil hagedis (31 jaar), 20
apr/0.1.0 Utila leguaan (9 jaar), 14
mei/1.0.0 Utila leguaan (9 jaar), 18
mei/1.0.0 schildhagedis (7 jaar), 24
mei/1.0.0 Birmese python, 15 jun/0.1.0
Cubaanse boa (14 jaar), 23 jun/0.1.0 okapi
(9 jaar - Kabina, overleden in Zoo Stuttgart).
Gearriveerd
4 apr/2.0.0 Aziatische cobra, 5 apr/1.0.0
Aziatische cobra, 17 apr/3.0.0 Mexicaanse
soldatenara (uit Lesna, Tsjechië), 25
INGEZONDEN:
Beste Vrienden van Blijdorp,
mei/2.0.0 Amerikaans slurfhondje (uit
Denver) - op 30 mei is 1.0.0 overleden, 19
jun/0.0.2 Bengaalse oehoe (uit Wonderwereld,
Ter Apel).
Verzonden Verzonden
Gisteren bij jullie geweest en het was geweldig. En passant op
een van de terrasjes kwam ik bijgaande duif tegen die opviel
door zijn gehinkel. Er bleek rond beide pootjes een stuk draad
in de knoop te zitten met een kort stukje tussen beide pootjes.
Na wat achtervolgingen hem kunnen vangen en met een
groot broodmes uit de broodjeszaak! hebben we uiteindelijk
al het touw kunnen verwijderen en vloog hij weer vrolijk verder!
Met vriendelijke groeten,
Peter de Ridder
10 apr/1.0.0 François langoer (naar Twycross),
10 apr/1.0.0 dwergnijlpaard (naar
Pilzen), 10 apr/1.0.0 takin (naar Warschau),
12 apr/1.0.0 Afrikaans stekelvarken (naar
Keulen), 17 apr/1.1.0 gevlekte hyena (naar
Singapore), 17 apr/1.0.0 banteng (naar
Singapore), 8 mei/0.2.0 Indische olifant
(Douanita en Tonya - naar Praag), 8
mei/1.0.0 goudkat (naar Edinburgh), 15
mei/1.1.0 Europese otter (naar Krakow en
Warschau), 21 mei/0.1.0 Europese otter
(naar Zürich), 7 jun/2.1.0 roestkat (naar
Ostrava), 12 jun/1.1.0 Maliese civetkat
(naar zoo de Pont Scorff), 13 jun/0.1.0
Mhorr gazelle (naar Madrid), 19 jun/1.0.0
pinché aap (naar Wonderwereld Ter Apel),
22 jun/1.1.0 Visaya wrattenzwijn (naar
Amiens), 26 jun/1.0.0 scholekster (naar
Heidelberg).
TWEEDE KWARTAAL 2012
Klipdasjes - foto: Greet van Norde
Jonge maraboe - foto: Peter van Norde
Onagerveulen - foto: Aart Pijl
23 | Vriendennieuws 3 | 2012

a g e n d a
Denkt u na over een (periodieke)
schenking aan onze vereniging?
Kijk dan op
www.vriendenvanblijdorp.nl
en klik op ‘giften en schenkingen’.
Onze huisnotaris kan u helpen!
Zaterdag 6 oktober 2012:
Vriendenreis naar Dierenpark Emmen (zie blz. 12)
Zondag 11 november 2012: 11.00-12.30 uur.
Winterlezing van Melitta van Bracht en Juul van Dam over de (zeer belangrijke)
botanische aspecten van Amazonica.
Zondag 9 december 2012: 11.00-12.30 uur.
Winterlezing van Louwerens-Jan Nederlof over de hoofdbewoners van
Amazonica: de vlinders.
Zondag 13 januari 2013: 11.00-12.30 uur.
Nieuwjaarslezing Blijdorp-directeur Marc Damen: Blijdorp in het voorbije
en komende jaar en start jubileumjaar ’50 jaar Vrienden van Blijdorp’.
De lezingen worden gehouden in het Eauditorium in het Oceanium.
Vrienden hebben op de genoemde data gratis toegang tot de Diergaarde
tot aanvang van de bijeenkomst en op vertoon van hun lidmaatschapskaart
voor het betreffende jaar. Er is niet meer dan één introducé per lid
toegestaan. U kunt in het Eauditorium uitrijkaarten kopen.
NB. De zaal gaat al om 9.30 uur open. U heeft dan alle tijd om onder het
genot van een kopje koffie of een andere versnapering bij te praten met
collega-leden of te kijken of Koos van Leeuwen iets interessants voor u
heeft op zijn curiosa-kraam.
a d r e s B l i j d o r p
Diergaarde Blijdorp, Blijdorplaan 8, Rotterdam
Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95
Postadres: Postbus 532, 3000 AM Rotterdam
Openingstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend!
Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur
c o l o f o n
34e jaargang, nummer 3, oplage: 6500
Vereniging Vrienden van Blijdorp
Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam
Vriendennieuws is een uitgave van de Vereniging
Vrienden van Blijdorp en verschijnt vier maal per jaar.
De Vereniging Vrienden van Blijdorp stelt zich ten doel: “Het
in zo breed mogelijke zin ondersteunen van Diergaarde Blijdorp”.
De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 41,-,
waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan
Vriendennieuws ontvangen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen
voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Bovendien
worden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverse
activiteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden,
zoals excursies en lezingen.
Secretariaat:
Koos van Leeuwen, Sonoystraat 6a,
3039 ZT Rotterdam - Telefoon 010-4676637
Email: info@vriendenvanblijdorp.nl
ING Bank nr: 13 57 803
IBAN/SEPA nummer: NL39INGB 0001 3578 03
BIC nummer: INGBNL2A
Reizen:
Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT Honselersdijk
Telefoon: 06-48808538
Email: peterbiesta@vriendenvanblijdorp.nl
Promotieteam:
Marianne Nichting, Email: promotie@vriendenvanblijdorp.nl
Redactie-adres Vriendennieuws:
Marcel Kreuger, hoofdredacteur
Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam
Email: marcelkreuger@vriendenvanblijdorp.nl
Redactie-medewerkers:
Jan Breedijk, Monique van Leeuwen-Maat,
Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen
Theo van de Velde, Trix Vermeulen
Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam
Vrienden van Blijdorp op Internet:
Website: http://www.vriendenvanblijdorp.nl
Samenstelling Verenigingsbestuur:
Voorzitter Marcel Kreuger
Secretaris Koos van Leeuwen
Tweede secretaris Sylvia Visser-Noordijk
Penningmeester /
Vice-voorzitter Arie Bos
Leden Peter Biesta - Reizen
Marianne Nichting - Promotieteam
Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR
ISSN: 1568-3400
TWITTER
@BLIJDORPVRIEND
Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen
de mening van de auteur en niet noodzakelijkerwijs die van
de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen
in te korten of te weigeren.
Toegezonden foto’s kunnen met vermelding van de naam
van de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve
van activiteiten zonder winstoogmerk van de Vereniging
Vrienden van Blijdorp. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven
worden toegezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief
van de Vereniging Vrienden van Blijdorp en aldus
niet geretourneerd.