WerkHotel - HVO-Querido

EEn hErkansing voor vastgElopEn jongErEn
‘De meesten kunnen
niet met geld omgaan’
Het WerkHotel helpt zeventien- tot zevenentwintigjarige cliënten aan onderdak en een
opleiding en begeleidt ze op weg naar een zelfstandig bestaan. ‘Het is een permanent
gevecht om ze duidelijk te maken dat je toch echt eerst je huur moet betalen.’
TeKST PeTRA HUNScHe · FOTOGRAFIe SANdeR HeezeN
Marika van Schaffelaar zit op de
stenen buitentrap van de Hendrick
de Keyserschool en rookt een sigaret.
Ze zou zomaar een scholier van de bovenbouw
kunnen zijn met haar hippe
kleren, armbandjes en krullende haar,
een spontane Amsterdamse meid. Maar
het schoolgebouw in Bos en Lommer
is nu een gigantisch ‘multifunctioneel
complex’ en Marika mag zich de jongste
woonbegeleidster noemen van het
WerkHotel Amsterdam, dat hier kantoor
houdt tussen startende ondernemers,
kunstenaars, de muziekschool en
god mag weten wie nog meer.
In een voormalige lerarenkamer zitten
een paar van haar collega’s achter
beeldschermen aan bureaus. Een grote
kaart van Amsterdam bedekt de muur,
ernaast twee prikborden vol informatie.
De jongeren van het WerkHotel, cliënten
van zeventien tot zevenentwintig
jaar, leiden hun eigen leven, twee aan
twee op woningen in de buurt. Marika
legt haar werkmobiel op een eet- annex
vergadertafel vlak voor een ingebouwd
keukentje, compleet met ijskast en
magnetron. Ze heeft avonddienst. ‘En
dan eet ik vaak bij een cliënt’, vertelt
zij. ‘Dat is gezellig en op die manier
maak ik wat extra tijd voor ze. Vanavond
eten we mee met Jamal.’
Merkkleding
De woonbegeleidster heeft negen thuisloze
jongeren onder haar hoede, die
ze wekelijks ziet en nauwgezet volgt.
Ze beschrijft haar cliëntèle, veelal uit
problematische migrantenmilieus,
met liefde, maar ook met gevoel voor
realiteit. ‘De meesten kunnen totaal
niet met geld omgaan. Ze zijn verblind
door de reclame van deze consumptiemaatschappij
en vinden dat ze recht
hebben op merkkleding en dure apparatuur.
Omdat hun inkomen daarmee
niet spoort, lopen ze binnen de kortste
keren een huurachterstand op. Het is
een permanent gevecht om ze duidelijk
te maken dat je toch echt eerst je huur
moet betalen.’
Marika van Schaffelaar (25) komt
zelf uit een Hollands zakenmilieu, maar
wilde ‘meer’. ‘Ik wilde heel graag met
mensen werken. Als meisje had ik in
mijn omgeving al veel meegemaakt en
geholpen en ik dacht eigenlijk dat ik
iedereen wel kon helpen.’ Maar in de
praktijk pakte dat ideaal toch anders
uit, vertelt ze. ‘Iemand moet geholpen
willen worden. En ze moeten het toch
zelf doen en dat gebeurt lang niet altijd.
Een woning zoeken bijvoorbeeld. Of een
bijbaantje. Je denkt toch zeker niet dat
ik vakken ga vullen, zeggen ze. Ik denk
dan: eigenlijk heb je niets te willen.
Maar dat zien ze zelf niet in.’
De telefoon gaat. ‘Jamal.’ Hij belt
vanaf zijn stageplek, daar geeft hij
sporttraining en hij kan niet op tijd weg
om te koken. ‘Geen punt’, zegt Marika,
‘dan kook ik zelf wel, hij is dól op mijn
pasta.’ De telefoon gaat opnieuw: ‘Wanneer
kom je weer theedrinken’, vraagt
een stem aan de andere kant. ‘Morgen’,
belooft Marika. ‘Leuk hè?’ zegt ze even
later, op weg naar haar eerste afspraak.
‘Ik was op vakantie en dat hij nu zelf
opbelt om mij uit te nodigen is bijzonder,
dat vragen de cliënten niet aan
iedereen.’
Volle wasrekken
Marika loopt haar routes langs de kazerneachtige
woonblokken van Nieuw-
West. Rond de vele plantsoenen en open
pleinen staan prachtige oude bomen.
De naoorlogse belofte van licht, lucht,
groen en lage huren geldt hier nog
steeds. Alleen hebben de kinderrijke
katholieke families plaatsgemaakt voor
immigranten of hun nakomelingen.
Op de balkonnetjes hangen naast volle
wasrekken de bekende schotels. Een
28 27 dec 2011 · Z!

Marika van Schaffelaar
grauwsluier bedekt de gele tegels waarmee
de ingangen en trappenhuizen ooit
zijn gedecoreerd. In de groeven van het
gebarsten glazuur zit het vuil van een
halve eeuw kindervoeten.
Vlak voor Marika haar eigen sleutel
in het slot steekt, gaat de deur open.
‘Sorry, ik heb geen tijd’, zegt de slungelachtige
cliënt, ietwat besmuikt. ‘Ik
moet plotseling weg om een vriendinnetje
op te halen.’ Hij laat nog even
snel zijn kamer zien, trots op zijn mooie
gele gordijnen en de luxe Marokkaanse
inrichting met banken langs de muren.
Hij studeert voor boekhouder, vertelt-ie.
‘Die redt het wel’, zegt Marika buiten.
‘Maar dat ze geen afspraken nakomen
is een groot probleem. Wij proberen
zo veel mogelijk in gesprek te blijven.
Maar ik ga er niet achteraan hollen. Wil
je geen begeleiding? Dan zit je hier niet
op de juiste plek.’
Jamal wilde pasta en dat krijgt hij.
Meerdere pakken verdwijnen er in de
winkelkar waarmee de woonbegeleidster
vastberaden door de Albert Heijn
aan het Bos en Lommerplein scheurt.
Z! · 27 dec 2011
‘Is deze gehakt halal? Even goed kijken:
ja!’ Huppekee, daar gaat-ie, twee
pondspakken in de kar. ‘Ja, zijn neef eet
ook mee, die is er heel vaak en heeft,
geloof ik, wel een goede invloed op
hem.’ Zakken gemengde sla en wokmix
(‘groenten zijn het belangrijkste’)
vliegen door de lucht, plus vier pakken
frisdrank en een ijstoetje.
Gouden strepen
Het uitgewoonde trappenhuis ruikt een
halve eeuw na de bouw nog steeds naar
nat beton. Rechtsboven in het halletje
staat de voordeur half open. ‘Hallo’,
zegt Marika terwijl ze naar binnen
stapt en met haar volle Albert Heijntassen
meteen doorstruint naar de keuken,
waar een wasmachine draait. Even
later vermengt de geur van gebraden
gehakt zich met die van schone was.
Haar cliënt helpt in zijn trainingspak
met gouden strepen bij de afwas, terwijl
zijn neef de tafel dekt..
Jamal (21) komt uit een gebroken
gezin in een vrijwel kansloos migrantenmilieu.
Hij heeft een lange gevan-
genisstraf met jeugd-tbs achter de rug
en doet zijn best om begeleid via het
WerkHotel zijn leven op de rails te zetten.
Hij heeft veel geleerd, zegt hij. ‘Ik
laat nu emphatie zien. Ook al ben je het
ergens niet mee eens, je moet de ander
laten uitpraten, niet meteen erbovenop
springen.’ De jongens praten ontspannen
en genieten zichtbaar van de maaltijd
en het damesgezelschap.
Na het eten vertrekt Jamal weer om
in het kader van zijn mbo-stage jonge
sporters te begeleiden. Neef Mohammed
ruimt razendsnel op en doet de afwas.
‘Nog een kopje thee?’ De woonbegeleidster
kan nog vijf minuten blijven voordat
ze naar haar volgende cliënt moet.
‘In kleine woningen als deze wonen ook
gezinnen met acht kinderen’, zegt zij.
‘En ben je van Marokkaanse afkomst,
dan zul je tien keer harder moeten solliciteren
om aan de bak te komen. Ik
maak me vaak echt zorgen. Want een
misstap is zo gemaakt, in Amsterdam
kun je op elke hoek van de straat dingen
krijgen die illegaal zijn, wapens,
drugs en geld.’
29