december 2010 • Jaargang 13 - Bam

interview
met zijn E
10 r staan torens als vazen, stadions als vogelnestjes
en bruggen als harpen. De tijd van dertien in een dozijn is
achter de rug. Het moet opvallender, groter, moeilijker. Joop Paul,
cv
WIE:
Prof. dr. ir. J.C. (Joop) Paul
(1962)
HuIdIge funcTIe:
praktijkhoogleraar Building
Technology TU Delft. Directeur
verantwoordelijk voor Nederland
bij internationaal ontwerpen
ingenieursbureau Arup.
VorIge funcTIeS:
Onder andere: Structural Engineer
bij Obayashi Corporation
opLeIdIng:
TU Delft (1981 – 1987),
Kumamoto University,
PhD Structural Engineering
(1989 – 1992), University of
Tokyo, Post-doc Earthquake
Engineering (1992 – 1993),
London Business School,
MBA (1998 – 2000)
‘Dat
iedereen
werkt
eigen
model
is echt
passé’
• Het traditionele ontwerpproces komt te vervallen
• Ontwerpers en uitvoerders maken samen één model
Mede als gevolg van de mogelijkheden van digitalisering worden gebouwen
en infrastructuur steeds complexer. Om te voorkomen dat de bouwkosten
uit de hand lopen, is het noodzakelijk dat ontwerp en uitvoering geïntegreerd
worden. Zegt Joop Paul, hoogleraar Draagconstructies aan de TU in Delft.
praktijkhoogleraar Draagconstructies aan de TU in Delft, weet
er alles van. Sterker nog, hij houdt zich er beroepsmatig mee
bezig. Hij was onder meer in China betrokken bij het ontwerp van
Canton Tower, een toren van in totaal 610 meter hoogte. Met een
gedraaide constructie, een ovale vorm en een centrum dat uit
het lood stond. Net zoals Paul bijvoorbeeld betrokken was bij het
ontwerpen van andere opvallende constructies zoals de Nesciobrug,
de brug over het Hollands Diep en het nieuwe station van
Arnhem.
Team
Mooie klussen, inderdaad, maar ook moeilijk. Want hoe kan zoiets
worden gebouwd, laat staan tegen marktconforme prijzen?
Hier komt de vooruitgang in zicht. Paul: ‘We zijn bij de Canton
Tower uitgegaan van een stuk of tien parameters om zowel de
architectonische vorm als de constructieve vorm vast te leggen
in een digitaal model. Op basis daarvan kan het team snel opties
genereren en kijken hoe het eruitziet. Ook kan het analyseren
hoe de uitvoerbaarheid van die opties is. Snel kom je dan tot een
paar werkbare alternatieven. Het ontwerpteam bestond uit zowel
ontwerpers als uitvoeringsspecialisten. Want, zo is de stelling van
Paul, een dergelijk gebouw of infrastructureel werk is alleen tegen
normale kosten te bouwen als ontwerp en uitvoering worden
geïntegreerd. ‘Normaal vindt er een knip plaats bij het bestek en
wordt niet gekomen tot de optimale balans tussen het specifieke
ontwerp en de specifieke middelen van de aannemer. Ik vind –
en de ervaring wijst uit dat dat werkt – dat je altijd samen moet
werken aan de oplossing. Het mooiste is dat het ontwerp wordt
vastgelegd in één model dat door alle partijen wordt gebruikt in
ontwerp en uitvoeringsfase – het zogenaamde Building Information
Model voor gebouwen of het Bridge Information Model voor
bruggen. Dat iedereen werkt met zijn eigen model, is echt passé.’
kennis
Belangrijk is daarbij de samenstelling van het team, meent Paul.
Voor verschillende types gebouwen en infrastructuur zijn verschillende
disciplines kritisch. ‘Als je met hoogbouw bezig bent, gaat
het om de constructie, verticale logistiek en de vorm. Als je een
brug ontwerpt zijn de wind en dynamica het meest van belang
en bij een tunnelontwerp is de brandveiligheid heel belangrijk. Zo
moet je steeds de juiste kennis bij elkaar brengen voor het beste
resultaat.’ En, niet onbelangrijk, ook voor een financieel beter
resultaat, aldus Paul. ‘Door ontwerp en uitvoering te combineren,
nemen de faalkosten af. Het aantal fouten wordt minder.
Daardoor kan een complex tien tot vijftien procent goedkoper
worden gebouwd.’
Door het samenwerken verandert ook het ontwerpproces. Het
traditionele proces begint met een schets, eerste ontwerp, definitief
ontwerp en eindigt met een bestekontwerp. ‘Bij complexe en
afwijkende gebouwen en infrastructuur is dat de dood in de pot’,
oordeelt Paul. ‘Er is een interactie tussen de fasen. Je wilt zo snel
mogelijk weten of kritische details economisch uitvoerbaar zijn.
Daar is kennis over de uitvoering – hoe gaan we het maken en
hoe zetten we het in elkaar - onontbeerlijk.’ •
11