254.00.02.33.00 - Dorpsvisie Wilp - 21-05-07.pub - Gemeente Voorst

DORPSVISIE WILP

Dorpsvisie Wilp 

Twello, 21 mei 2007

INHOUD 

1 Inleiding 1 

2 Beeld van Wilp 3 

2.1 Inleiding 3 

2.2 Ligging 3 

2.3 Ontwikkelingsgeschiedenis 3 

2.4 Leven in het dorp 5 

2.5 Goed beschouwd 7 

3 Ambities van Wilp 11 


3.2 Ambities en programma 11 

3.3 Beleidskader 18 

4 Toekomst van Wilp 23 


4.2 Ruimtelijke analyse 23 

4.3 Ruimtelijk programma 33 

4.4 Uitvoerbaarheidaspecten 35 

4.5 Ruimtelijk Structuurbeeld 2030 41 

4.6 Nadere ruimtelijke uitwerking 49 

4.7 Relatie met het bestemmingsplan 61 

Bijlagen: 

Bijlage A : Memo belangrijkste wijzigingen Dorpsvisie Wilp 

Bijlage B : INSPRAAKVERSLAG Ontwerp Dorpsvisie Wilp 

DORPSVISIE WILP 

21 mei 2007

1 INLEIDING 

Aanleiding 

In januari 2005 is de Ruimtelijke Toekomstvisie 

Voorst door de gemeenteraad vastgesteld. Deze 

toekomstvisie gaat vergezeld van een uitvoeringsprogramma 

waarbinnen het programma 

voor de dorpen een prominente plek inneemt. 

Een onderdeel van dit programma bestaat 

uit de opstelling van dorpsvisies voor de 

kernen. In deze dorpsvisies vindt een vertaling 

plaats van de ruimtelijke opgaven uit de Ruimtelijke 

Toekomstvisie Voorst in samenhang met 

het aspect leefbaarheid. 

Doel 

Het belangrijkste doel van de dorpsvisie Wilp is 

het geven van een visie op de toekomstige 

ruimtelijke ontwikkeling van het dorp tot 2030. 

De ontwikkeling van nieuwe woongebieden en 

de leefbaarheid staan daarin centraal. Naast 

wonen is er dan ook aandacht voor ontwikkelingen 

op het terrein van werken, voorzieningen 

en verkeer. 

1 

Relatie bestemmingsplan 

De dorpsvisie Wilp vormt de basis voor het nieuwe 

bestemmingsplan Wilp. Een bestemmingsplan 

regelt de functie en het gebruik van grond 

en bebouwing en geldt voor een periode van ongeveer 

10 jaar. De in de dorpsvisie genoemde 

ruimtelijke ontwikkelingen die binnen deze periode 

vallen, worden dan ook in het bestemmingsplan 

opgenomen. 

De dorpsvisie Wilp geeft voor deze periode, die 

loopt tot omstreeks 2015, in ruimtelijk opzicht 

een meer concreet beeld waarop het bestemmingsplan 

kan voortbouwen. 

De in de dorpsvisie Wilp opgenomen ruimtelijke 

ontwikkelingen bieden een kader om een vrijstellingsprocedure 

ex artikel 19 lid 2 van de Wet 

op de Ruimtelijke Ordening (WRO) te voeren. Dit 

maakt het mogelijk vooruit te lopen op het nieuwe 

bestemmingsplan en tot een versnelde uitvoering 

van nieuwe projecten te komen. 

Leeswijzer 

Het concept van de dorpsvisie bouwt voort op 

ideeën en uitspraken die in het kader van de 

Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst en het leefbaarheidspoor 

naar voren zijn gekomen. Het 

beschrijven van de huidige situatie en de ambities 

voor de toekomst vinden plaats in de hoofdstukken 

twee en drie. 

Hoofdstuk drie zet naast de lokale ambities ook 

een kader neer waarbinnen deze ambities zich 

kunnen bewegen. Dit kader bestaat uit het lokale, 

provinciale en nationale ruimtelijke beleid. 

Vervolgens wordt de koers voor de toekomst 

bepaald in hoofdstuk 4. Aan de hand van een 

ruimtelijke analyse wordt het ruimtelijke structuurbeeld 

voor Wilp opgebouwd. 




21 mei 2007 

2

2 BEELD VAN WILP 

2.1 Inleiding 

Wilp is het oudste dorp van Voorst. Wilp is een 

dijkdorp. Dat is wat al gauw naar voren komt 

denkend aan. Het roept een bepaald beeld op, 

maar laat je het dorp nog niet echt kennen. In 

dit hoofdstuk willen we dat beeld van Wilp ver- 

der inkleuren. Hoe is het om in dit dorp te wo- 

nen, te werken, te leven? Welke kwaliteiten 

heeft het dorp, maar ook welke knelpunten en 

problemen worden er gevoeld? Dit onder het 

motto dat zonder een grondige kennis van het 

dorp, de toekomst ervan zich ook niet laat ken- 

nen. 

2.2 Ligging 

Wilp ligt vrij centraal binnen de gemeente 

Voorst nabij de IJssel. Nu de IJssel door de 

eeuwen heen naar het oosten is verschoven, is 

het geen ‘dorp aan de rivier’ meer, maar vooral 

een ‘dorp aan de dijk’. De bebouwing ligt inge- 

klemd tussen de Wilpse dijk en landgoed De 

Lathmer ten westen van het dorp (zie kaart 

2.1). De Rijksstraatweg tussen Deventer en 

Arnhem doorkruist Wilp van noord naar zuid. 

De haaks hierop staande Molenallee is de be- 

langrijkste ontsluitingsroute vanuit het dorp 

richting de rijksweg A1 en Twello. Wilp is dan 

ook goed bereikbaar. Ten noorden van het 

dorp is de hoog op een dijklichaam gelegen 

rijksweg A1 niet te missen. 

3 

2.3 Ontwikkelingsgeschiedenis 

Ontstaan en groei 

De geschiedenis van Wilp begint in 765 als wordt 

gesproken van een, door Lebuïnus gestichte, 

kapel. Vanuit deze kapel worden de omliggende 

hoge stroomruggronden langs de IJssel ontgon- 

nen. Met de aanleg van de Veluwsche Bandijk in 

de dertiende eeuw, neemt de bevolking verder 

toe. De kapel wordt vervangen door de huidige 

kerk en een dijkdorp is ontstaan. 

Een verdere groei van het dorp wordt vervolgens 

belemmerd door Deventer dat geen groot kerk- 

dorp binnen haar invloedssfeer duldt. Wilp blijft 

dan ook vooral een agrarisch dorp met een groot 

ommeland dat tot de Fliert reikt en ook de Wilp- 

se Klei omvat. 

De bebouwing is lange tijd geconcentreerd 

rondom de kerk met uitlopers langs de Binnen- 

weg, Kerkstraat en Dorpsstraat. Met de verhar- 

ding van de Rijksstraatweg in de negentiende 

eeuw neemt de bebouwing langs deze weg ech- 

ter sterk toe. Het dorpshart verschuift zo naar 

het westen, terwijl de bebouwing langs de linten 

tussen de Rijksstraatweg en het historische dijk- 

dorp verder verdicht. 

Het landschap rondom het dorp is dan al veran- 

derd. De hoge gronden langs de dijk in de nabij- 

heid van Deventer waren een welkome beleg- 

ging gebleken voor rijke stedelingen. Zij richtten 

tal van landgoederen op, zoals ‘t Schol ten noor- 

den van Wilp en De Lathmer direct ten westen 

van het dorp. Het voorheen agrarische land- 

schap wordt zo meer lommerrijk met bossen en 

karakteristieke bomenlanen. 

Na 1950 groeit het dorp sterk. De open gebieden 

tussen de bebouwingslinten worden opgevuld 

met kleinschalige woonbuurten. Tegelijk worden 

diverse voorzieningen gerealiseerd, zoals het 

sportpark aan de noordwestzijde van het dorp en 

het voorzieningencluster van basisschool, gym- 

zaal en dorpshuis bij het oude dijkdorp. Een bij- 

zondere ontwikkeling is het eind jaren vijftig be- 

bouwen van landgoed De Lathmer. Hier vestigt 

zich een zorginstelling voor mensen met een 

verstandelijke beperking. 

Cultuurhistorische waarden 

Karakteristiek voor Wilp is de vorm en ligging 

van de historische kern: de hoog gelegen beeld- 

bepalende kerk met daaromheen historische be- 

bouwing, ingeklemd binnen een grote slinger 

van de hoge IJsseldijk. De dijk omarmt hier de 

historische kern en kent verder een grillig ver- 

loop langs kolken en de oude IJsselloop. 

Ook zeer beeldbepalend is de Rijksstraatweg. 

Hier staan meerdere monumentale en beeldbe- 

palende panden en buitens, zoals De Roskam, 

het Meesterhuis en de molenstomp. 

Op de hoge stroomrug- en uiterwaardgronden in 

het buitengebied resteert nog een aantal monu- 

mentale boerderijen, zoals de Hage en de Oude 

Luine. Tezamen met de historische landgoederen 

vormen zij een belangrijk cultuurhistorisch land- 





4

schappelijk kader rondom het dorp (zie kaart 

2.2). 

2.4 Leven in het dorp 

Geschiedenis is één, maar het zijn de mensen 

van nu die het dorp levendig maken en hou- 

den. Hoe zij leven in het dorp en welke voor- 

zieningen hun voorhanden staan, wordt in deze 

paragraaf beschreven. 

Wonen 

Het dorp Wilp telt in 2006 bijna 1.000 inwoners 

en 380 woningen. Wordt ook het buitengebied 

hierbij betrokken dan zijn er in totaal ruim 

1.600 mensen die direct of indirect een band 

hebben met het dorp. 

Met een gemiddelde huishoudenbezetting van 

2,7 wonen er in Wilp gemiddeld meer mensen 

per woning dan gemiddeld in de provincie Gel- 

derland of heel Nederland. Naar verwachting 

zal in de toekomst deze bezettingsgraad verder 

dalen, zodat er minder mensen per woning zul- 

len wonen. 

De woningvoorraad in Wilp kent voor een klei- 

ne kern een grote variatie. Er is een mix van 

huur- en koopwoningen en er zijn naast (half-) 

vrijstaande woningen ook veel rijtjeswoningen 

beschikbaar. Meergezinswoningen, anders dan 

op De Lathmer, ontbreken in het dorp. In het 

algemeen zijn zowel de koop- als huurwonin- 

5 

gen voorzien van voldoende privé-groen aan de 

voor- en achterzijde. Dit levert, tezamen met de 

statige bomenlanen langs de hoofdwegen, een 

belangrijke bijdrage aan het groene karakter van 

het dorp. 

Werken 

De zorginstelling Zozijn op De Lathmer is met 

meer dan 800 werknemers de belangrijkste 

werkgever binnen de gemeente Voorst en daar- 

mee ook binnen Wilp. Naast Zozijn zijn nog ze- 

ven bedrijven actief op De Lathmer. Wel zal de 

werkgelegenheid in relatie tot Zozijn met de her- 

ontwikkeling van De Lathmer in de toekomst 

worden afgebouwd. Omdat Zozijn buiten het 

dorp ligt verscholen in het bosgebied van land- 

goed De Lathmer is het als werkgever niet erg 

zichtbaar binnen het dorp. In het dorp zelf vallen 

dan ook veel meer de garagebedrijven en de 

kleine zelfstandigen op als uitingen van bedrij- 

vigheid. Ook de voormalige Davinofabriek is vi- 

sueel sterk aanwezig. 

Detailhandel 

Net als voor de grootste werkgever in het dorp, 

geldt ook voor een deel van de detailhandel dat 

sprake is van een bovenlokale binding. De de- 

tailhandel in Wilp profiteert van de koopkracht 

die uitgaat van zorginstelling Zozijn waar niet 

alleen veel mensen werken, maar ook veel men- 

sen, die zorg nodig hebben, wonen. Daarnaast 

kent Wilp relatief veel doorgaand verkeer dat 

koopkracht oplevert. De goede bereikbaarheid 

van Wilp draagt er zelfs aan bij dat een kleding- 

bedrijf als Piet Zoomers, een winkel met een 

grote (boven-)regionale uitstraling, in het dorp 

gevestigd kan blijven. Soms zijn hiervan de 

keerzijden voelbaar (verkeersdrukte, parkeer- 

druk), maar het draagt ook bij aan de naamsbe- 

kendheid van Wilp en vergroot het draagvlak 

voor lokale detailhandel en voorzieningen. 

Zo kan Wilp nog beschikken over een goed ge- 

sorteerde supermarkt met postservicepunt, een 

bakker en een tweetal horecavestigingen (café 

en snackbar). Opvallend is daarbij wel dat in 

Wilp relatief weinig mensen gebruik maken van 

de aanwezige detailhandel voor dagelijkse arti- 

kelen, zoals de supermarkt en de bakker. Deze 

zogenaamde koopkrachtbinding is met 12% in 

Wilp het laagst van alle middelgrote kernen bin- 

nen de gemeente (bron: Goudappel Coffeng, 

januari 2006). 

Voorzieningen en verenigingen 

Wilp is een kleine kern, maar dan wel één van 

de grotere tussen de kleintjes binnen de ge- 

meente Voorst. Deze positie en het daarop ge- 

voerde gemeentelijke beleid hebben het dorp 

een breed pakket aan basisvoorzieningen opge- 

leverd. Naast de niet te missen kerk, is er een 

basisschool met gymzaal, een peuterspeelzaal, 

een dorpshuis en een groot sportterrein voor 

voetbal en tennis (zie kaart 2.3). Het dorpse le- 

ven maakt kennelijk actief, want ook vanuit de 

plaatselijke bevolking zelf zijn diverse verenigin- 

gen opgericht met naast de sportverenigingen, 

een muziekvereniging, diverse zang- en toneel- 





6

verenigingen en een goed georganiseerde be- 

langenvereniging. 

Recreatie en toerisme 

Wilp kent geen toeristische attractie of recrea- 

tief centrum. Dat betekent niet dat Wilp niet 

het bezichtigen waard is. Integendeel, Wilp 

heeft veel te bieden aan toeristen en recrean- 

ten van de regio. De oude historische kerk, de 

Wilpse Klei en de landschappelijke contrasten 

in het algemeen maken het tot een aantrekke- 

lijke pleisterplaats. Het dorp ligt dan ook gun- 

stig op een aantal lokale, regionale en landelij- 

ke fiets- en wandelroutes. Het voet-fietsveer 

naar Gorssel levert hieraan een bijdrage, 

evenals het nabijgelegen Recreatiegebied Bus- 

sloo. Het is mogelijk om in Wilp te verblijven. 

In het dorp bevindt zich een minicamping bij 

landgoed De Lathmer en in het buitengebied 

bestaat de mogelijkheid tot kamperen bij de 

boer. 

Openbaar vervoer 

Wilp is prima bereikbaar voor autoverkeer. Ook 

met de fiets liggen er aantrekkelijke verbindin- 

gen richting Twello, Voorst, Gorssel of Deven- 

ter. Voor het openbaar vervoer ging dat gerui- 

me tijd niet op. Dit is echter veranderd met de 

komst van de nieuwe NS-stations Twello en 

Voorst/Empe in december 2006. Sindsdien is 

het openbaar vervoer in het dorp sterk verbe- 

terd, omdat Wilp is opgenomen in een nieuwe 

(halfuur) busdienst tussen Klarenbeek en Twel- 

7 

lo via Voorst, Wilp en Posterenk. Wilp is zo on- 

derdeel van een zogenaamde feederlijn tussen 

de stations van Voorst en Twello geworden. 

Daarnaast valt Wilp binnen het verzorgingsge- 

bied van de Regiotaxi Noordwest-Veluwe, een 

vorm van vraagafhankelijk vervoer. dat mensen 

van deur tot deur kan brengen. 

2.5 Goed beschouwd 

Het beeld van Wilp wordt op basis van het voor- 

gaande steeds duidelijker. Wat echter nog wordt 

gemist, is het beeld dat de bewoners zelf hebben 

van hun dorp. Hiervoor biedt het in 2005 inge- 

zette leefbaarheidsspoor de nodige aanknopings- 

punten. Ten behoeve van dit onderzoek is in 

Wilp een dorpsschouw gehouden en een dorps- 

avond georganiseerd, waarbij het dorp met de 

bewoners is doorgelicht. 

Tezamen levert dit een boeiend en helder beeld 

op van de Wilper gemeenschap: een beeld dat 

goed voor ogen kan worden gehouden als in de 

volgende hoofdstukken naar de toekomst wordt 

gekeken. De belangrijkste bevindingen en aan- 

dachtspunten worden hieronder genoemd. 

Sterke punten van Wilp 

De ligging van Wilp wordt alom geroemd. Dit 

betreft zowel de landschappelijke ligging als dorp 

langs de IJssel en als onderdeel van een land- 

goederenzone, als de goede bereikbaarheid van 

het dorp vanaf de hoofdwegenstructuur. De na- 

bijheid van Deventer als belangrijk voorzienin- 

gencentrum wordt daarbij expliciet genoemd. 

In het dorp zelf is men trots op de historische 

kern en de cultuurhistorische betekenis ervan. 

De historie wordt gekoesterd. Zoals in veel dor- 

pen wordt ook in Wilp hoog opgegeven over het 

verenigingsleven. Het levert een belangrijke bij- 

drage aan de levendigheid in het dorp. De aan- 

wezigheid van de supermarkt is voor veel inwo- 

ners van groot belang. Dat er voldoende speel- 

ruimten en ruimte is voor nieuwbouw, maakt 

voor velen dat het goed wonen is in Wilp. 

Hieruit blijkt dat het leven in Wilp prettig is met 

een goed verzorgde en deels historische woon- 

omgeving. Het aantrekkelijke landschap en de 

grote stad om de hoek dragen hier verder aan 

bij. Bedenk tenslotte dat voor een kern als Wilp 

sprake is van een goed voorzieningenniveau en 

er lijkt weinig reden tot klagen. 

Zwakke punten van Wilp 

Toch zijn er altijd dingen die beter kunnen. Zo 

heeft de goede bereikbaarheid als keerzijde dat 

er een toegenomen verkeersdruk in het dorp 

wordt gevoeld. Het maakt de oversteekbaarheid 

van met name de provinciale weg soms minder 

gemakkelijk. Een probleem dat vooral speelt in 

relatie tot de bereikbaarheid van de sportvoor- 

zieningen en winkels. 

De rijksweg A1 als bron van (geluids-)overlast 

doet zijn invloed met name aan de noordzijde 

van het dorp gelden. 





8

Verder is er vooral de onzekerheid die het 

dorp, richting de toekomst, parten speelt. De 

vrees bijvoorbeeld dat historisch karakteristie- 

ke en beeldbepalende gebouwen niet voor het 

dorp kunnen worden behouden of worden aan- 

getast. De inrichting rondom de Wilpse blikvan- 

ger, de kerk, kan bijvoorbeeld beter. Belangrijk 

zijn ook de gevolgen die de koerswijziging en 

gedeeltelijke herontwikkeling van De Lathmer 

met zich mee zal brengen. Dit betreffen voor 

het dorp belangrijke dragers van de identiteit. 

Onder het motto ‘je weet wat je hebt en je 

weet niet wat je krijgt’ roept dit de nodige vra- 

gen op. 

Tenslotte heeft het actieve verenigingsleven als 

keerzijde dat er sprake kan zijn van een tekort 

aan ruimte. Met name het ontbreken van een 

voldoende grote gymzaal/sportzaal wordt in dit 

verband genoemd. 

Uit dit beeld blijkt in enige mate de onzeker- 

heid onder bewoners over wat de toekomst 

brengt. Een aantal ontwikkelingen gaat de in- 

vloedssfeer van het dorp of de gemeente te 

boven, zoals de ontwikkelingen langs de rijks- 

weg A1 of het beleid van Zozijn. Wel ligt er een 

taak voor de dorpsvisie om te laten zien dat er 

ook kansen liggen in de toekomst ter verbete- 

ring van de leefbaarheid en de ruimtelijke kwa- 

liteit in Wilp. 

9 



Locatie (indicatief) 

Programma 

De Lathmer 175 

Herontwikkeling Hofstraat e.o. 0-14 

De Smidse 12-16 

Rabobank 6 

Kruitbos 10-14 

Molenstomp 3-7 

Totaal ca. 205-230 

Tabel 3.1: Inbreidingslocaties 



10

3 AMBITIES VAN WILP 

3.1 Inleiding 

Deze dorpsvisie staat in het teken van de am- 

bities voor de toekomst. Het gaat zowel om de 

ambities van de gemeente, als die van andere 

organisaties en de bewoners zelf. 

Ambities hebben is één verhaal; ze ook waar 

kunnen maken, is een ander verhaal. Niet 

zelden sneuvelen goede bedoelingen in de 

weerbarstigheid van de dagelijkse praktijk. 

Daarom wordt er ook beknopt ingegaan op het 

belangrijkste (ruimtelijke) beleidskader. 

Dit moet leiden tot een meer realistisch beeld 

van de haalbaarheid van de ambities. Deze 

worden vervolgens in hoofdstuk 4 gekoppeld 

aan de ruimtelijke analyse en de uitvoerbaar- 

heidaspecten, op basis waarvan de ambities 

een plek in het dorp krijgen en zo tot onder- 

deel worden gemaakt van het Structuurbeeld 

2030 van Wilp. 

3.2 Ambities en programma 

De belangrijkste ruimtelijke ambities wat be- 

treft de gemeente komen voort uit de Ruimte- 

lijke Toekomstvisie Voorst. Daarnaast zijn er 

verschillende particuliere initiatieven aan de 

gemeente voorgelegd. Tenslotte levert het 

leefbaarheidsspoor vanuit de bevolking de no- 

dige ambities op. De ambities worden in deze 

paragraaf gegroepeerd aan de hand van de 

belangrijkste thema’s: wonen, werken, voor- 

zieningen en verkeer. 

11 

Wonen 

Het meest opvallende in de Ruimtelijke Toe- 

komstvisie Voorst is het grote woningbouwpro- 

gramma dat is voorzien. Dit geldt niet alleen 

voor de hoofdkern Twello, maar ook voor de 

overige kernen binnen de gemeente. Voor Wilp 

ligt er een programma dat uitgaat van de bouw 

van 230 woningen tot 2030. 

Van deze 230 woningen zijn er 175 voorzien in 

De Lathmer. Met de transformatie van het zorg- 

centrum komt hier ruimte vrij voor woningbouw. 

Het gaat om een zeer bijzonder woonmilieu dat 

uniek is binnen de gemeente en zelfs binnen de 

regio. De Lathmer wordt ruimtelijk als onderdeel 

van het dorp gezien. De woningen die hier ko- 

men zijn dan ook mede bestemd voor de inwo- 

ners van Wilp. 

Daarnaast zijn er diverse particuliere initiatieven 

in het dorp waaronder van Goed Wonen. Deze 

woningbouwcorporatie wil een deel van haar wo- 

ningbestand in Wilp herontwikkelen. Het betreft 

het vroeg naoorlogse woningbouwcomplex aan 

de Hofstraat. Hier liggen plannen voor sloop en 

nieuwbouw, maar gezien het bijzondere histori- 

sche karakter van deze woonbuurt wordt onder- 

zocht of (gedeeltelijke) restauratie een optie is. 

Ook op de locaties van voormalig café- 

restaurant De Smidse en de Rabobank wil Goed 

Wonen tot een herontwikkeling komen. Tenslotte 

is de molenstomp in beeld om verbouwd te wor- 

den tot wooncomplex, eventueel met omliggen- 

de nieuwbouw. 

Andere particuliere initiatieven betreffen diverse 

in- en uitbreidingslocaties in het dorp. De groot- 

ste locatie is gelegen aan de Binnenweg net ten 

zuiden van de MacKenzieplaats (locatie Kruit- 

bos). 

Bovenstaande initiatieven zijn samengevat in 

tabel 3.1 met het door de ontwikkelende partijen 

voorgestane programma. 

Deze inbreidingen in het dorp worden voorzien 

tot 2015. Daarmee is grotendeels voorzien in het 

woningbouwprogramma van 230 woningen voor 

Wilp. Door vooral in te zetten op inbreidingsloca- 

ties wordt goed aangesloten bij het gedachte- 

goed van de ruimtelijke toekomstvisie. Daar- 

naast levert het een belangrijke bijdrage aan 

een duurzaam ruimtegebruik. 

Kwalitatieve ambities 

Naast de aantallen bestaan er ook ambities ten 

aanzien van de ruimtelijke kwaliteit en de invul- 

ling van het woningbouwprogramma. Zo dient er 

in de kernen van Wilp ‘dorps’ te worden ge- 

bouwd in aansluiting op de bestaande woonmili- 

eus. Voor een kern als Wilp betekent dit dat er in 

dichtheden van 10 tot maximaal 25 woningen 

per hectare kan worden gebouwd. Dit betreft 

dichtheden inclusief wegen en verblijfsruimten. 

De kwalitatieve invulling van het woningbouw- 

programma betreft de verdeling van het pro- 

gramma over de verschillende woningbouwcate- 

gorieën. In de gemeente wordt ingezet op de 

volgende verdeling: 40% bereikbare, 35% mid- 





12

deldure en 25% dure woningen. Het uitgangs- 

punt is deze verdeling per project te hanteren. 

Waar een project te klein is om deze invulling 

toe te passen, geldt als uitgangspunt dat het 

kwalitatieve programma op kernniveau wordt 

gehaald. 

Uit het leefbaarheidsspoor komt naar voren dat 

de inwoners van Wilp vooral een behoefte heb- 

ben aan starters- en seniorenwoningen. Als 

deze worden aangeboden in de vorm van 

meergezinswoningen bestaat daartegen geen 

bezwaar. Daarnaast is het belangrijk dat vooral 

levensloopbestendige woningen worden gerea- 

liseerd, zodat ook voor de lange toekomst de 

woningen flexibel kunnen worden ingezet ten 

opzichte van de woonbehoeften. 

Werken 

Wat betreft werkgelegenheid neemt Wilp een 

bijzondere positie in: 

• de Lathmer is met bijna 800 werknemers 

de grootste werkgever van de gemeente. 

• in het dorp bevindt zich de modemall 

(instore) van Piet Zoomers, die van hein- 

de en verre klanten trekt en die veel 

werkgelegenheid met zich meebrengt. 

• buiten het dorp is aan de Wilpsedijk het 

tuincentrum Tuinwereld gevestigd met 

veel klanten uit de regio stedendriehoek. 

In de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst is aan- 

gegeven dat in de middelgrote kernen, waar- 

13 

onder Wilp, ruimte is voor bedrijvigheid in de 

vorm van een (uitbreiding van het) bedrijventer- 

rein. In Wilp is nu geen specifiek bedrijventer- 

rein aanwezig. De bedrijvigheid heeft zich tot nu 

toe kunnen ontwikkelen binnen de bestaande 

bebouwing. Dit heeft tot nu toe niet geleid tot 

knelpunten in relatie tot het woonmilieu. Het 

enige meer industriële bedrijf dat in Wilp was 

gevestigd, de Davinofabriek, lag aan de rand van 

het dorp op voldoende afstand van de woonbe- 

bouwing. 

Het is niet ondenkbaar dat er in de toekomst 

spanningen kunnen ontstaan tussen de bestaan- 

de bedrijvigheid en omliggende functies, zoals 

woonfuncties. Dit geldt zowel voor situaties bin- 

nen het dorp als in het buitengebied en kan lei- 

den tot een verplaatsingsbehoefte. Het is daar- 

naast wenselijk om ruimte te bieden aan star- 

tende bedrijven uit het dorp. Een bedrijventer- 

rein voor Wilp kan voorzien in deze ruimtevraag 

voor nieuwe of te verplaatsen bedrijven. 

De behoefte aan bedrijfsruimte in Wilp, vanuit 

Wilp zelf, is naar verwachting echter beperkt. 

Gezien de uitgifte van bedrijventerreinen in de 

kernen in de gemeente Voorst buiten Twello kan 

de autonome behoefte naar bedrijventerrein van 

bedrijven in Wilp voor de komende 10 jaar op 

hooguit 1 ha worden geschat. Er zijn echter mo- 

gelijkheden om zowel de plaatselijke bedrijvig- 

heid als bedrijven van elders te stimuleren om 

binnen of naar Wilp te verplaatsen of om zich in 

Wilp te vestigen. Het dorp is als vestigingsplaats 

voor bedrijven zeer aantrekkelijk: 

• Wilp ligt op korte afstand van de A1 en 

beschikt over een eigen afslag; het dorp is 

daarmee zeer goed bereikbaar vanuit alle 

richtingen; 

• het dorp ligt in een recreatief zeer aan- 

trekkelijk gebied, waar het ook goed wo- 

nen is; 

• voor stedelijke voorzieningen ligt vooral 

Deventer op zeer korte afstand. 

De vestiging van bedrijven in Wilp is echter niet 

vanzelfsprekend: bedrijven met een regionale of 

bovenregionale uitstraling zijn in principe aange- 

wezen op de steden in het gebied en bedrijfsves- 

tiging in de gemeente Voorst zal in de toekomst 

moeten worden geconcentreerd in Twello. Dat 

betekent echter niet dat er niets mogelijk is in 

Wilp. In het navolgende wordt ingegaan op vijf 

mogelijkheden voor bedrijfsvestiging in Wilp: 

1. Het aantrekken van een nieuw grootscha- 

lig bedrijf voor het complex van de Da- 

vinofabriek. 

2. Het creëren van vestigingsmogelijkheden 

voor lokaalgebonden bedrijven ter plaatse 

van of in de Davinofabriek; 

3. Het scheppen van ruimte voor lokaalge- 

bonden bedrijven op een nieuwe locatie; 

4. Het scheppen van ruimte voor starters in 

bestaande bebouwing 

5. Specifieke vormen van creatieve bedrijvig- 

heid mogelijk maken in nieuwe woonge- 

bieden (inclusief De Lathmer). 





14

Ad 1 Een nieuw grootschalig bedrijf in het Da- 

vinocomplex 

De bestaande bedrijfsbebouwing omvat een 

omvangrijk complex van bedrijfsgebouwen, 

deels met een hoogte van circa 6 m en deels 

met een hoogte van circa 10 m. Het fabrieks- 

complex is ingepast in een groensingel, maar is 

desondanks een opvallend element in het land- 

schap. Uit milieuoogpunt zou zich bij voorkeur 

niet opnieuw een milieubelastende en ver- 

keersaantrekkende fabriek in het fabriekscom- 

plex moeten vestigen. Bedrijvigheid in de lich- 

tere milieucategorieën 1 en 2 zou hier goed 

passen. 

Ad 2 Lokaalgebonden bedrijvigheid ter plaatse 

van of in de Davinofabriek 

Een aantrekkelijker optie is om de locatie van 

de Davinofabriek te benutten voor kleinschalige 

bedrijvigheid. Mogelijkheden zijn: 

- het herinrichten van de gebouwen van 

de fabriek, zodat deze geschikt worden 

voor meerdere kleine bedrijven. Voordeel 

is dat geen sloop van de gebouwen 

noodzakelijk is en de bedrijfsruimte te- 

gen een bescheiden prijs kan worden 

aangeboden. Nadeel is dat dit type vesti- 

gingslocatie voor ‘dorpse bedrijvigheid’ 

niet bij uitstek aantrekkelijk is, daarvoor 

missen een representatief uiterlijk en 

een bedrijfswoning. Gevaar is dan ook, 

dat leegstand en daarmee verpaupering 

optreedt. 

15 

- het slopen van de bedrijfsgebouwen en 

het inrichten van het terrein voor een aan- 

tal kleinere bedrijfseenheden. Voordeel is 

dat de ruimtelijke kwaliteit op de locatie 

kan worden verbeterd en dat bedrijfsruim- 

ten kunnen worden gebouwd die aanslui- 

ten bij de vraag. Nadelen zijn dat de kos- 

ten van sloop van het bedrijvencomplex 

en het saneren van de grond aanzienlijk 

zullen zijn en dat derhalve de grondprijs 

relatief hoog zal zijn. 

Ad 3 Het scheppen van ruimte voor lokaal ge- 

bonden bedrijven op een nieuwe locatie 

Deze optie is te overwegen als hergebruik van 

de Davino-locatie door nieuwe bedrijvigheid 

moeilijk is, maar er vanuit het dorp toch nadruk- 

kelijk een behoefte blijkt aan nieuwe bedrijfs- 

ruimten. In dat geval is te overwegen om in of 

bij Wilp een locatie te zoeken waar nieuwe, 

kleinschalige, niet-milieuhinderlijke, lokaalge- 

bonden bedrijven een plek kunnen krijgen. Re- 

kening houdend met landschappelijke en cul- 

tuurhistorische waarden, komt het gebied ten 

noordwesten van het Davionoterrein in aanmer- 

king. 

Ad 4 Het scheppen van ruimte voor starters in 

bestaande bebouwing 

In algemene zin bieden de gemeentelijke be- 

stemmingsplannen al mogelijkheden voor beroe- 

pen aan huis. Eventueel kunnen deze mogelijk- 

heden worden verruimd, door in bestemmings- 

plannen ook een vrijstelling op te nemen voor 

‘bedrijfsactiviteiten aan huis’, waarbij op grotere 

kavels van minimaal 1.000 m² iets ruimere 

voorwaarden gelden dan voor beroepen aan 

huis. Dit wordt als gedachte meegegeven in het 

kader van de opstelling van het nieuwe bestem- 

mingsplan Wilp. 

Ad 5 Specifieke vormen van creatieve bedrijvig- 

heid mogelijk maken in nieuwe woongebieden 

(inclusief De Lathmer) 

Wilp leent zich bij uitstek voor de realisatie van 

ateliers en vormen van kleinschalige, ambachte- 

lijke bedrijvigheid als een zilversmid of een mu- 

ziekinstrumentmaker. Te overwegen valt om in 

de nieuwe (De Lathmer) en te herstructureren 

woongebieden hiervoor ruimte te reserveren. 

Het zou dan kunnen gaan om een cluster van 

een klein aantal relatief grote kavels, waar in 

combinatie met een dienstwoning de bebouwing 

mag worden benut voor ateliers en nader te de- 

finiëren kleinschalige ambachtelijke activiteiten. 

Voorzieningen 

Het voorgenomen woningbouwprogramma in 

Wilp levert een bijdrage aan het draagvlak voor 

voorzieningen in het dorp, maar de impact hier- 

van mag niet worden overdreven. De gemeente 

Voorst kent in haar voorzieningenbeleid een ze- 

kere kernenhiërarchie. Wilp hoort daarbinnen bij 

de kernen die een centrale functie hebben voor 

hun directe omgeving. Het handhaven van een 

zeker basisniveau aan voorzieningen is hier inzet 

van beleid. Het gaat dan onder meer om de aan- 





16

wezigheid van een basisschool, een dorpshuis 

en sportvoorzieningen. Minder grip is er op de 

vestiging van commerciële voorzieningen, zoals 

winkels, horeca en bank/postkantoor. Deze 

voorzieningen zijn meer onderhevig aan de 

marktwerking. De (landelijke) praktijk wijst uit 

dat kernen tot 5.000 inwoners moeite hebben 

met het handhaven van deze voorzieningen. 

Waar de gemeente een bijdrage kan leveren 

aan het creëren van gunstige randvoorwaarden 

voor dergelijke voorzieningen, zal zij zich daar- 

voor inzetten. 

In het kader van het leefbaarheidsspoor is ge- 

sproken van een ruimtegebrek op de basis- 

school. Dit blijkt in de praktijk niet zo te zijn. 

Er is zelfs ruimte over, zodat in de toekomst 

goed kan worden ingespeeld op de groeiende 

bevolking. Naast de basisschool staat het 

dorpshuis. Een gebouw dat in zijn verschijning 

afbreuk doet aan de naastgelegen historische 

kern. Op deze locatie zou een herontwikkeling 

denkbaar zijn met een passende oplossing voor 

school en dorpshuis, aangevuld met eventuele 

woningbouw. 

De stichting Zozijn op De Lathmer zal ook in de 

toekomst een belangrijke rol spelen als zorgin- 

stelling in Wilp. Met de vernieuwingen in de 

zorg kan het betekenen dat er andere en ook 

meer ‘open’ vormen van voorzieningen worden 

aangeboden, zodat sprake kan zijn van een 

soort van woon-zorgzone waarvan ook de be- 

17 

woners van Wilp en omgeving gebruik kunnen 

maken. 

Groen, landschap en recreatie 

Het groenonderhoud voorziet in nieuw minder 

onderhoudsgevoelig inheems en gebiedseigen 

groen. De nieuwe ontwikkelingen bieden goede 

mogelijkheden om bestaande landschapselemen- 

ten en -structuren te versterken en verdwenen 

structuren en elementen als motief te betrekken 

bij de planontwikkeling. Dorp en omliggend land- 

schap weer nader tot elkaar te brengen is het 

uiteindelijke doel. 

Het landgoed De Lathmer herbergt een groot 

wandelpadennetwerk. Deze paden zijn veelal 

intern op De Lathmer gericht. Ontsluiting naar 

de omliggende gebieden is gewenst. Voor inwo- 

ners van Wilp wordt het zo mogelijk om een 

rondje Wilp te gaan lopen. 

Café De Kroon is op zoek naar nieuwe activitei- 

ten. De locatie leent zich goed voor een verdere 

versterking van toeristische activiteiten. Dit be- 

tekent meer concreet dat hier mogelijkheden 

zijn voor een uitbreiding van de horecafunctie 

met Bed&Breakfast of hotel. 

Cultuurhistorie 

In de lijn van de nota´s Belverdere en Belvoir(2) 

zijn de cultuurhistorische kwaliteiten in Wilp een 

belangrijk uitgangspunt voor nieuwe ruimtelijke 

ontwikkelingen. Dit ter verbetering van de kwali- 

teit van de leefomgeving en behoud van het cul- 

tuurhistorisch erfgoed. Cultuurhistorische kwali- 

teiten kunnen zo een uniek karakter geven aan 

ruimtelijke ontwikkelingen en daarmee een te- 

genwicht bieden aan een dreigende eenvormig- 

heid van de leefomgeving. In het dorp Wilp lig- 

gen er, gezien de aanwezige cultuurhistorische 

kwaliteiten, hiertoe voldoende mogelijkheden. 

Verkeer 

De Rijksstraatweg levert binnen het dorp een 

zekere verkeersoverlast op. De oversteekbaar- 

heid, maar ook de aanwezige parkeerruimte 

(met name bij de supermarkt) wordt door veel 

van de bewoners als een probleem ervaren. Dit 

ondanks de reconstructie van deze weg in 2003. 

In de Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst is aange- 

geven dat bij een toekomstige herinrichting van 

de weg het verblijfskarakter een meer prominen- 

te rol zou moeten spelen. 

Uit het leefbaarheidsspoor komt ook naar voren 

dat een andere aansluiting op de A1 leeft onder 

de bewoners, zodat veel doorgaand verkeer niet 

meer door het dorp hoeft. Ook een verbeterde 

ontsluiting van Piet Zoomers draagt hier aan bij. 

De historische linten van de Dorpsstraat en de 

Kerkstraat zijn in 2006 heringericht. Het profiel 

en de uitstraling van deze wegen is daarmee 

meer in overeenstemming gebracht met de his- 

torische situatie. 



3.3 Beleidskader 

Rijksbeleid 

De Nota Ruimte (2005) legt meer ruimtelijke 

verantwoordelijkheid bij provincies en ge- 

meenten. Het Rijk stuurt alleen nog op hoofd- 

lijnen en richt zich daarbij vooral op de natio- 

nale ruimtelijke hoofdstructuur. Daarbuiten 

treedt het Rijk terughoudend en selectief op. 

Wel wordt een zekere te handhaven 

(ruimtelijke) basiskwaliteit omschreven. 

Aan dorpen en landelijk gebied worden moge- 

lijkheden geboden te voorzien in de eigen wo- 

ningbehoefte. Wel dient rekening te worden 

gehouden met de kwaliteiten die in het gebied 

aanwezig zijn. Deze kwaliteiten betreffen on- 

der meer cultuurhistorie, landschap, natuur en 

water. Dit betekent in de meeste gevallen dat 

een eventuele uitbreiding van een dorp zal 

moeten bijdragen aan de kernkwaliteiten van 

het aanwezige landschap. 

Wilp ligt overigens niet binnen een gebied 

waarin sprake is van bescherming van natuur- 

of landschapswaarden. Wel loopt ten zuiden 

van het dorp de Ecologische Hoofdstructuur 

waar landgoed De Poll deel van uitmaakt. De 

ten oosten van het dorp gelegen IJssel is een 

belangrijke schakel in het kader van Ruimte 

voor de Rivier. 

De PKB Ruimte voor de Rivier dient twee 

doelen: primair waarborging van voldoende 

veiligheid en als tweede doel verbetering van 



de ruimtelijke kwaliteit. Daarbij hoort een con- 

creet maatregelenpakket voor de korte termijn 

en een doorkijk voor de lange termijn. Voor de 

Rijntakken (waaronder de IJssel) streeft het Rijk 

naar een combinatie van maatregelen in het 

winter- en zomerbed van de rivieren 

(buitendijks) met dijkverleggingen en stedelijke 

by-passes. Binnen de grenzen van de gemeente 

Voorst wordt gekeken naar maatregelen bij De- 

venter en Zutphen. 

Ingrepen in het gebied van de Wilpse Klei lijken 

voor de korte termijn niet nodig. Dit hangt onder 

meer af van de ontwikkelingen rond de bypass 

Veessen-Wapenveld. Indien gekozen wordt deze 

niet uit te voeren, dan zal naar alle waarschijn- 

lijkheid de Wilpse Klei ook ingezet moeten wor- 

den. Aangezien de Wilpse Klei uiterwaardenge- 

bied is, komt dit gebied automatisch in aanmer- 

king voor aanvullende maatregelen voor de lan- 

ge termijn. 

Met de nota Belvedere pleit het Rijk voor een 

respectvolle omgang met cultuurhistorische 

waarden binnen ruimtelijke ontwikkelingen. Ge- 

zocht wordt naar wederzijds profijt, een strate- 

gie die past bij het credo ‘behoud door 

ontwikkeling’. In deze nieuwe ontwikkelingsstra- 

tegie vormt de cultuurhistorie uitgangspunt voor 

ruimtelijke planvormingsprocessen. Dit met een 

tweeledig doel: verbetering van de kwaliteit van 

de leefomgeving en behoud van het cultuurhisto- 

risch erfgoed. Het belvederebeleid richt zich in 

beginsel op alle dorpen, steden en gebieden in 

het land. Soms is echter sprake van een opeen- 

stapeling of samenhang van bijzondere waarden. 

Deze gebieden of plekken krijgen bijzondere 

aandacht in de nota. Dergelijke gebieden liggen 

niet in de gemeente Voorst. 

Provinciaal beleid 

In juni 2005 heeft de provincie haar nieuwe 

streekplan vastgesteld. In dit streekplan ver- 

woordt de provincie haar eigen algemene ruim- 

telijke beleid en geeft dat een plaats naast het 

specifieke regionale beleid van de stedelijke net- 

werken, zoals de regio Stedendriehoek waartoe 

de gemeente Voorst behoort. 

Binnen het bestaande bebouwde gebied krijgen 

gemeenten veel vrijheid om nieuwe ruimtelijke 

ontwikkelingen in te passen. Wel dient er zo 

goed mogelijk te worden aangesloten bij de 

kwaliteiten van de locatie zelf en/of die van de 

directe omgeving. Oog hebben voor de ont- 

staansgeschiedenis, bereikbaarheid, groenvoor- 

zieningen en duurzaamheid zijn daarbij van be- 

lang. Bij herinrichting van woongebieden speelt 

de leefbaarheid een belangrijke rol. 

In de omgeving van Wilp loopt aan de zuidrand 

van De Lathmer tot aan de Deventerweg een 

ecologische verbindingszone als onderdeel van 

de Ecologische Hoofdstructuur. Deze maakt on- 

derdeel uit van een verbindingszone langs de 

Fliert, die loopt langs de landgoederenzone bin- 

nen de gemeente. 

18

Wat betreft de bereikbaarheid van de regio 

wordt ingezet op een verbetering van de weg- 

infrastructuur. Maatregelen worden getroffen 

om de capaciteit van de A1 te vergroten. 

Buitendijks is bij Wilp een zoekgebied aange- 

wezen voor windmolens. Ook ligt hier een 

zoekgebied voor een hoogwatergeul. De bui- 

tendijkse ontginningen zijn daarbij wel aange- 

geven als waardevol landschap. 

Een verdere uitwerking van het cultuurhistori- 

sche beleid op basis van de rijksnota Belvede- 

re, heeft de provincie Gelderland neergelegd in 

de nota’s Belvoir en Belvoir2. Hierin staan 

vijf hoofddoelen centraal: maak cultuurhistori- 

sche waarden inzichtelijk, integreer cultuurhis- 

torie in planvorming, versterk cultuurhistori- 

sche bijdrage aan Gelderse economie, houd 

cultuurhistorische waarden duurzaam in stand 

en vergroot het cultuurhistorisch besef en 

draagvlak. 

De gemeente Voorst valt binnen het gebied 

IJsselvallei. Hierin staat de samenhang tussen 

water, bedrijvigheid en agrarische inrichting 

centraal. 

De Natuurbeschermingswet 1998 (NB-wet) 

voorziet in een Habitattoets voor de vaststel- 

ling van ruimtelijke plannen. Deze toets dient 

te voorkomen dat natuurlijke kenmerken in 

Natura-2000 gebieden worden aangetast. Na- 

tura 2000 is een netwerk van Europese natuur- 

gebieden. Het vormt de basis van het Europese 

Natuurbeleid. Natura 2000 is gericht op de in- 

19 

standhouding en ontwikkeling van soorten en 

ecosystemen, die voor Europa belangrijk zijn. 

Regionaal beleid 

De gemeenten in de regio Stedendriehoek heb- 

ben gezamenlijk een regiovisie opgesteld 

(2005). Deze visie vormt de integrale afstem- 

ming tussen de ruimtelijke opgaven binnen de 

regio en is beleidsmatig al grotendeels verwoord 

bij de beschrijving van het streekplan. 

Het regionale programma voor wonen en werken 

moet zoveel mogelijk gebundeld en gekoppeld 

worden aan knooppunten van infrastructuur bin- 

nen het bundelingsgebied van de Stedendrie- 

hoek. Tot dit bundelingsgebied behoort het me- 

rendeel van de gemeente Voorst. De verstedelij- 

kingsopgave is zowel gericht op inbreiden als 

uitbreiden. Bij inbreiden is herstructurering niet 

alleen voorbehouden aan de steden, maar vindt 

evenzeer plaats in de bestaande dorpen. Bij uit- 

breiding wordt gestreefd naar gedifferentieerde 

vormen en locaties met inachtneming van de te 

bepalen zoekzones voor verstedelijking en de 

betreffende gebiedskwaliteiten. Wat betreft wo- 

nen wordt voor de dorpen binnen het bunde- 

lingsgebied, zoals Wilp, ingezet op het realiseren 

van de autonome woningbehoefte plus een deel 

van de regionale woningbehoefte, zover het 

‘landelijk en dorps wonen’ betreft. 

Lokaal beleid 

De Visie op wonen is een integrale woonvisie, 

die een kwalitatieve vertaling geeft van het in de 

Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst gegeven wo- 

ningbouwprogramma. De belangrijkste ambities 

van de visie zijn: het in standhouden van het 

landelijke karakter, het streven naar leefbare 

wijken en kernen met een goede ruimtelijke 

kwaliteit, het bevorderen van een duurzame ste- 

denbouwkundige ontwikkeling , het zo lang mo- 

gelijk optimaal functioneren van iedere burger in 

een zelfgekozen woning en woonomgeving en 

het betrekken en betrokken zijn bij de volkshuis- 

vesting. 

Een belangrijke conclusie is dat het niet langer 

reëel is om, door middel van woningbouw, te 

proberen het voorzieningenniveau in stand te 

houden. Ook de voorziene woningbouw in de 

kernen zal hier niet aan kunnen bijdragen. Veel 

belangrijker is het dat de woningbouw een bij- 

drage levert aan de levendigheid in het dorp en 

de gemeenschapszin. 

Van het totale woningbouwprogramma van de 

gemeente Voorst (3.300 woningen, waarvan 

2.000 tot 2015) wordt ingezet op een aandeel 

van 40% bereikbare, 35% middeldure en 25% 

dure woningen. Doorstroming is daarbij van be- 

lang, zodat ook voor ouderen geschikte wonin- 

gen daarbij nadrukkelijk in beeld zijn. 

De Notitie van uitgangspunten voor de her- 

ontwikkeling van de Lathmer vormt het kader 

voor de toekomstige ontwikkeling van De 

Lathmer. Met het streven naar zorg op maat zal 

een groot deel van de bebouwing vernieuwd en/ 

of gesloopt worden. Dit maakt ruimte vrij voor 

een herontwikkeling van het landgoed. Gemeen- 





20

te en Zozijn hebben samen een visie op deze 

herontwikkeling gemaakt. In deze notitie wor- 

den de randvoorwaarden in beeld gebracht en 

de bebouwingsmogelijkheden weergegeven. 

Het beeld dat hieruit naar voren komt, bestaat 

uit een landgoed met een sterke groene rand 

waarbinnen, in gevarieerde bebouwingsdicht- 

heden, in totaal circa 175 nieuwe particuliere 

woningen en 200 zorgeenheden (waaronder 

bestaand). Het behouden, herstellen en ver- 

sterken van de cultuurhistorische, landschap- 

pelijke en natuurlijke structuren op het terrein, 

vormen een belangrijke randvoorwaarde bij de 

herontwikkeling van het terrein. 

Landgoederen en buitenplaatsen zijn een 

beeldbepalend onderdeel van de gemeente 

Voorst. In de nota Nieuwe landgoederen 

heeft de gemeente het uitgangspunt neerge- 

legd dat bestaande landgoederen en een ge- 

zonde landbouw de basis vormen van het groe- 

ne en recreatieve karakter van de gemeente 

Voorst. Onder andere nieuwe landgoederen 

kunnen dit versterken. Met de komst van nieu- 

we landgoederen kan de bestaande landgoede- 

rengordel (het Groene Carré) worden versterkt 

en kan tegelijk een grote bijdrage worden gele- 

verd aan de ecologische en landschappelijke 

versterking. Een zoekgebied bepaalt waar nieu- 

we landgoederen kunnen worden opgericht. 

Binnen dit zoekgebied ligt ook het dorp Wilp. 

21 





22 

Kaart 3.2 Ruimtelijke structuur

4 TOEKOMST VAN WILP 

4.1 Inleiding 

De toekomst van Wilp is te vinden in de ambi- 

ties die in het vorige hoofdstuk zijn beschre- 

ven. Deze ambities moeten ruimtelijk een plek 

krijgen in het dorp, zonder dat ze tot onderlin- 

ge tegenstrijdigheden leiden. Voor dit doel 

wordt in dit hoofdstuk het toekomstige ruimte- 

lijke beeld van Wilp opgebouwd. Een beeld dat 

recht doet aan de geschiedenis en identiteit 

van het dorp en dit gebruikt om de nieuwe ont- 

wikkelingen een plek te geven binnen het dorp. 

Om tot dit ruimtelijke beeld te komen worden 

de volgende stappen genomen in dit hoofd- 

stuk: 

• ruimtelijke analyse. Hierin wordt de posi- 

tie en de ruimtelijke, stedenbouwkundige 

en landschappelijke structuur van Wilp 

beschreven, inclusief de aanwezige kwa- 

liteiten en diskwaliteiten. Deze analyse 

maakt duidelijk waar mogelijkheden en 

knelpunten liggen voor ruimtelijke ingre- 

pen en ontwikkelingen in het dorp; 

• programma. Het ruimtelijke programma 

dat voor de komende tien jaar binnen 

Wilp dient te worden uitgevoerd met 

daarnaast een doorkijk naar 2030; 

• uitvoerbaarheidsaspecten. Aspecten als 

geluid, lucht, bodem, water en archeolo- 

gie, die mogelijk belemmeringen of be- 

perkingen opleveren ten aanzien van 

nieuwe ontwikkelingen; 

23 

• het ruimtelijke toekomstbeeld. De ruimte- 

lijke visie op het Wilp tot 2030; 

• deeluitwerkingen. Afhankelijk van de mate 

van concreetheid worden voor een aantal 

ruimtelijke ontwikkelingen deeluitwerkin- 

gen gegeven, in de zin dat nadere ruimte- 

lijke en stedenbouwkundige randvoor- 

waarden worden geformuleerd. Dit betref- 

fen de inbreidingslocaties binnen het dorp. 

4.2 Ruimtelijke analyse 

Positie 

Wilp is gelegen op de langgerekte stroomrug 

langs de IJssel. Van oudsher was deze rug een 

belangrijke woonplek in het IJsseldal. Men woon- 

de er relatief hoog en droog langs de rivier. Het 

gebied ten westen ervan was veel natter als ge- 

volg van kwel uit de IJssel en de Veluwe stuw- 

wal. 

Wilp lag toen gunstig bij een oversteekplaats 

aan de IJssel. Een aantal wegen kwam hier dan 

ook samen. In de late middeleeuwen is de IJssel 

meer oostelijk van Wilp gaan stromen en is de 

directe relatie met de rivier verdwenen, evenals 

de positie als oversteekplaats. Net buitendijks bij 

Wilp loopt nog de Oude IJsselloop als vingerwij- 

zing naar het verleden, al is het weliswaar in 

sterk afgeslankte vorm. 

Wilp ligt op het snijvlak van diverse landschaps- 

typen (kaart 4.1). De stroomrug zelf is een rela- 

tief hoog gelegen gebied met een coulisseland- 

schap, bestaande uit met hagen en singels om- 

zoomde boerenerven en verspreid liggende land- 

goederen met bossen en lanen. Het contrast is 

groot met de openheid van de Wilpse Klei, een 

gebied met grote buitendijkse ontginningen 

waarin veel boerenerven op pollen (terpen) lig- 

gen. Meer naast het westen wordt het landschap 

ook meer open naar het beekdal van de Fliert 

toe. Het is een gebied dat tot in de 19e eeuw 

weinig toegankelijk was met vochtige heide- en 

broekontginningen. Alleen op hierin liggende 

hogere dekzandruggen kwamen buurtschappen 

en dorpen voor als Posterenk. 

Structurerende ruimtelijke elementen 

De historische ontwikkeling van Wilp heeft een 

karakteristieke ruimtelijke structuur opgeleverd 

(zie kaart 4.2). Het meest opvallend daarin is de 

‘verscholen’ ligging van de kerk (de historische 

kern) direct aan de dijk. De dijk steekt hier diep 

de Wilpse Klei in, hetgeen de kerk tot een prach- 

tig baken maakt in het landschap. Parallel aan 

de dijk lopen de historische landwegen Binnen- 

weg/Kerkstraat. Naast de kerk valt de ligging 

van het grote landgoed De Lathmer op ten zuid- 

westen van het dorp. Waar het landgoed raakt 

aan het dorp ligt de kruising Rijksstraatweg en 

Dorpsstraat/Molenallee. Deze kruising heeft in 

de loop van de tijd de functie als dorpshart over- 

genomen van het historische dorpshart rondom 

de kerk. 

Tussen de Rijksstraatweg en de kerk zijn naoor- 

logse planmatige woonbuurtjes aangelegd. Ver- 

volgens is het dorp in een rustig tempo in zuide- 



1850: bebouwing ↑ en groen ↓ 1900: bebouwing ↑ en groen ↓ 2006: bebouwing ↑ en groen ↓ 



24

lijke richting uitgebreid waardoor het aaneen- 

gesloten dorps-gebied gestaag werd uitge- 

breid. Deze uitbreiding heeft gezorgd voor een 

noord-zuidgerichte stedenbouwkundige struc- 

tuur tussen dijk en Rijksstraatweg. De klein- 

schalige wijze van uitbreiden heeft geleid tot 

aan elkaar grenzende, maar los van elkaar her- 

kenbare woonbuurten. 

De Wilpse dijk 

De Wilpse dijk vormt een imposant landschaps- 

element aan de oostzijde van Wilp. De dijk is 

getekend door de strijd met het water die het 

ook nu nog geregeld aangaat. Littekens hier- 

van zijn het kronkelige verloop van de dijk. 

Kronkelig door dijkverleggingen, waarbij de 

kerk bleef behouden, maar wel aan de rand 

van het dorp kwam te liggen. kronkelig ook als 

gevolg van dijkdoorbraken, waar de wielen ter 

hoogte van de Binnenweg nog naar verwijzen. 

De dijk is in Wilp bijzonder goed te beleven. Dit 

is een gevolg van de grotendeels op afstand 

gelegen bebouwing langs de dijk, waardoor 

aantrekkelijke groene landschappelijke ruimten 

langs de dijk ontstaan. Over de dijk loopt een 

wandelpad dat een prachtige kijk biedt op het 

contrast tussen het zeer open uiterwaarden- 

landschap van de Wilpse Klei en de bebouwing 

en bossen op de stroomrug bij Wilp. 

De historische wegen 

Parallel aan de Wilpse dijk lopen de oude we- 

gen die de dorpen op de stroomrug met elkaar 

25 

verbonden. In Wilp zijn dit de Binnenweg en de 

Kerkstraat. Deze wegen komen samen op de 

Dorpsstraat. In het verleden volgde de Kerk- 

straat een noordelijkere route richting de Oude 

Luine. Hier resteert nog een deel van als oprit 

voor de aanliggende woningen. 

De Kerkstraat en zeker de Binnenweg zouden 

niet de wegen worden waarlangs Wilp zich ver- 

der zou ontwikkelen. Ze werden als route feite- 

lijk vervangen door de in de 17e eeuw aangeleg- 

de Rijksstraatweg, die van Deventer richting 

Arnhem en Zutphen liep. Hierlangs ontstond 

noord-zuid gerichte lintbebouwing op enige af- 

stand van de historische kern. Beide kernen wer- 

den via de Dorpsstraat met elkaar verbonden, 

waarlangs ook al snel bebouwing ontstond. Mede 

ook door het belang van deze route richting het 

agrarische achterland van het dorp en de Wilper- 

molen. 

De Lathmer 

Samen met de kerk staat landgoed De Lathmer 

symbool voor Wilp. Het is een groot landgoed 

dat in de loop van de tijd is getransformeerd tot 

zorglandgoed. In het verleden maakte het deel 

uit van een snoer van landgoedbossen. Door de 

eeuwen heen heeft het landgoed verschillende 

landschappelijke inrichtingen en bebouwing ge- 

kend. Het landgoed deed zijn invloed gelden 

over de wijde omgeving. Zo waren de Leeuwen- 

berg, de Wilpermolen en het Huis te Wilp aan 

het landgoed verbonden. Het landgoed wordt nu 

gekarakteriseerd door een landschappelijke in- 

richting uit 1860. Uit deze tijd dateert ook het 

kasteel. Verder heeft het landgoed een grote 

transformatie ondergaan in de jaren zestig van 

de vorige eeuw met de omvorming tot zorgland- 

goed. Er is toen veel bebouwing in de vorm van 

paviljoenen en woningen bijgekomen. De dichte 

bebossing en de omlijstende dichte groene lanen 

met hoog opgaande bomen maken deze bebou- 

wing weinig zichtbaar en geven het dorp langs 

de Rijksstraatweg en de Molenallee groene allu- 

re. Ook de entree tot Wilp vanuit het zuiden 

wordt sterk bepaald door de groene rand van De 

Lathmer. 

Cultuurhistorisch gezien heeft het landgoed zich 

echter apart van de agrarische nederzetting Wilp 

ontwikkeld. Het is van belang dat bij toekomsti- 

ge ontwikkelingen aandacht is voor het houden 

van een onderscheid tussen dorp en landgoed. 

De huidige visueel-ruimtelijke relaties in de vorm 

van lanen en zichtlijnen zijn rond 1860 ontstaan. 

Groen 

Met de Rijksstraatweg en de Molenallee zijn ook 

de belangrijkste groene lanen binnen het dorp 

genoemd. In het verlengde van de Molenallee 

ontwikkelt ook de Dorpsstraat zich geleidelijk 

tot een laan met opgaande beplanting. 

Belangrijke groene ruimten in Wilp zijn ook de 

nog bestaande open agrarische ruimten. Deze 

vormen aantrekkelijke gebieden, waar het agra- 

rische landschap nog tot aan het dorp raakt. Met 

name ten noorden van de Kerkstraat ligt nog 

een fraaie open ruimte met beeldbepalende pan- 

den, boomgaarden, heggen en bossages. Ook 



Wilp in 1850 Wilp in 1900 Wilp in 2006 



26

het gebied tussen Binnenweg en Wilpse Dijk is 

zo’n gebied, dat vooral gekenmerkt wordt door 

openheid en zicht op de dijk. 

Openbaar groen is in Wilp minder prominent 

aanwezig. Het is vooral te vinden in de naoor- 

logse planmatige uitbreidingen. Het speelveld 

aan de Middenweg is de grootste groene ruim- 

te binnen het dorp. Hier zijn ook diverse speel- 

voorzieningen te vinden. Openbaar groen 

maakt ook integraal onderdeel uit van de ste- 

denbouwkundige opzet van de ‘Hofstraatbuurt’. 

Het maakt de buurt ruim en aangenaam van 

opzet. Het overige openbare groen is te vinden 

als geleiding langs de wegen, zoals langs de 

Dorpsstraat. Voor de meeste wegen is het ech- 

ter vooral het particuliere groen dat het beeld 

bepaalt. Met name langs de Molenallee en de 

Rijksstraatweg ten zuiden van de wegkruising 

is dit niet zelden lommerrijk te noemen. 

Bijzondere bebouwing 

Binnen Wilp komen diverse bijzondere gebou- 

wen en bebouwingscomplexen voor. Deze ge- 

bouwen zijn veelal beeldbepalend voor het 

dorp. 

Al genoemd is de middeleeuwse kerk van Wilp. 

Een rijksmonument dat extra opvalt door het 

hoge koor dat ver boven het schip uitsteekt. 

Ook de ligging pal aan de dijk in een wig in de 

Wilpse Klei geeft het gebouw een majestueuze 

uitstraling. De kerk heeft als voorganger een 

kapel die Lebuïnus al in 765 stichtte. De kerk 

27 

zelf dateert uit de middeleeuwen met een ro- 

maanse toren en een tisch schip. De bijbehoren- 

de pastorie draagt overigens sterk bij aan de 

mooie sfeer rondom de kerk, evenals de wit ge- 

pleisterde omliggende bebouwing. Wat niet bij- 

draagt aan de sfeer is het dorpshuis. Dit sluit 

slecht aan op de historische bebouwing. Het 

dorpshuis maakt deel uit van een maatschappe- 

lijk bebouwingscluster, met verder een basis- 

school en een gymzaal. Gezamenlijk vormt dit 

het sociale hart van het dorp. 

Naast de kerk is de oude melkfabriek de grootste 

blikvanger binnen het dorp. Hier werken de gro- 

te witte bedrijfshallen echter eerder beeldversto- 

rend. De bakstenen kantoorgebouwen daarvoor 

hebben wel een karakteristieke industriële archi- 

tectuur met een representatief voorkomen. 

De molenstomp aan de Rijksstraatweg is in po- 

tentie beeldbepalend voor het dorp. De molen- 

stomp is nu danig in verval. Dit karakteristieke 

bouwwerk verdient beter en kan bij restauratie 

weer een zichtbepalend onderdeel worden bij de 

zuidelijke entree van het dorp. 

Het beeld van Wilp heeft verder met name langs 

de Rijksstraatweg een vrij voornaam voorko- 

men. Dit is te danken aan de verschillende grote 

herenhuizen en buitens die deze weg allure ge- 

ven. Een aantal hiervan heeft ook een monu- 

mentale status zoals De Roskam, het Meester- 

huis en De Smittenberg. 

In aansluiting op deze beeldbepalende lintbebou- 

wing staat er in het aangrenzende buitengebied 

een aantal monumentale boerderijcomplexen en 

buitens. Monumentaal zijn De Hage, Huize Wel- 

gelegen, de Keuler-Hofstede, de Oude Leeuwen- 

berg en buiten De Haghe. 

Van bijzondere cultuurhistorische betekenis zijn 

tenslotte het vooroorlogse en vroeg-naoorlogse 

sociale woningbouwcomplex aan de Hofstraat, 

Nieuwe Weg en de Dorpsstraat. Dit buurtje staat 

symbool voor de inrichting van sociale woning- 

bouwcomplexen binnen de dorpen van de ge- 

meente Voorst en is in zijn stedenbouwkundige 

opzet en architectonische detaillering nog zeer 

herkenbaar. 

De bebouwingstypologie 

De voorgaande ruimtelijke elementen, structu- 

ren en gebieden leiden tot een zeker steden- 

bouwkundige karakter van een dorp. Er is sprake 

van een zekere bebouwingstypologie, zijnde een 

compositie van morfologie, bebouwing en be- 

grenzingen. Deze typologie is voor de dorpen in 

de gemeente Voorst te kenschetsen als dorps of 

landelijk. Ten opzichten van grotere dorpen en 

steden is er in de Voorster dorpen meer ruimte, 

meer particulier groen, meer contact met het 

buitengebied en mede als gevolg hiervan een 

minder hoge bebouwingsdichtheid. Voor de ge- 

meente Voorst zijn dit belangrijke kwaliteiten die 

het behouden waard zijn voor de toekomst. 

Nieuwe ontwikkelingen dienen hier bij aan te 

sluiten. Om deze aansluiting goed te kunnen la- 

ten verlopen, is het nodig om de bebouwingsty- 

pologie voor elk dorp nader uit te werken. Dit 





28

levert voor de dorpen in Voorst de volgende 

kenmerkende typologieën op: 

• compacte bebouwing: 

gebieden waar een verdichting van be- 

bouwing heeft plaatsgevonden. Deze 

verdichting kan een gevolg zijn van het 

functioneren als dorpscentrum of van het 

bouwen in hogere dichtheden. Het kan 

dan gaan om historische kernen met een 

zekere centrumfunctie en een afwisse- 

lend straatbeeld of om planmatig ont- 

worpen buurten en straten die meer uni- 

formiteit uitstralen, maar wel meerdere 

woningtypen kennen; 

• lintbebouwing: 

gebieden met aan één of beide zijden 

van de weg vrij liggende bebouwing. De 

(doorgaande) weg met bijbehorend pro- 

fiel is veelal dominant over de bebou- 

wing. De kappen van de bebouwing 

staan vaak loodrecht op de weg. Niet 

zelden is er sprake van een grote varia- 

tie aan bouwtypologieën; 

• mozaïek: 

kleinschalige bebouwing in het landschap 

met (semi)agrarische activiteiten. Door 

een zorgvuldige inpassing in het land- 

schap met hagen en houtwallen, kunnen 

deze gebieden een aantrekkelijke over- 

gang vormen tussen dorp en buitenge- 

bied; 

29 

• solitaire hoeven en landhuizen: 

vrijstaande extensieve bebouwing in het 

buitengebied maakt onderdeel uit van het 

landschap, maar kent daarin ook haar ei- 

gen herkenbare begrenzing. 

Voor Wilp zijn deze typologieën in kaart 4.3 aan- 

gegeven. Het compacte gebied bestaat hier uit 

het ‘dorpshart’ langs de Rijksstraatweg met de 

belangrijkste winkelvoorzieningen, de historische 

kern en de naoorlogse woninguitbreidingen die 

een wat hogere dichtheid kennen. Het zuidelijke 

deel van de Rijksstraatweg, de Molenallee en 

delen van de Binnenweg en de Kerkstraat heb- 

ben een typische linttypologie met vrij liggende 

woningen en doorkijken door het lint. Kleinscha- 

lige, vrij in het landschap liggende bebouwing 

binnen de typologie mozaïek, is vooral te vinden 

ten noorden van de Kerkstraat en aan de zuidzij- 

de van de Binnenweg. 

Elk van deze bebouwingstypologieën laat zich 

vertalen in een zekere woningdichtheid. Op kaart 

4.4 is voor Wilp in meer detail gekeken welke 

woningdichtheden in de onderscheiden gebieden 

voorkomen. Voor dit doel zijn meerdere telgebie- 

den getekend van precies één hectare groot. 

Hieruit volgt dat in de compacte woonmilieus 

(rode telgebieden) dichtheden voorkomen die 

uiteenlopen van 16 (Dijkweideweg) tot 30 

(Bergkamp e.o.) woningen per hectare. Gemid- 

deld gaat het om circa 25 woningen per hectare. 

Bij de lintbebouwing is in de oranje vlakken ge- 

teld. Hier komen dichtheden voor van 9 

(zuidelijke deel Rijksstraatweg) tot 13 

(Binnenweg) woningen per hectare. Gesteld kan 

worden dat de woningdichtheid hier niet boven 

de 15 woningen per hectare komt. 

Ook in de mozaïek woongebieden is de woning- 

dichtheid eerder lager dan hoger, met 2 tot 4 

woningen per hectare. 

Kwaliteiten en diskwaliteiten 

Uit de ruimtelijke analyse komen kwaliteiten en 

diskwaliteiten naar voren. Op de kwaliteiten kan 

Wilp voortbouwen. Ze geven karakter en (een 

unieke) identiteit aan het dorp en vormen zo 

mede een inspiratiebron voor verdere ontwikke- 

lingen. Diskwaliteiten daarentegen staan veelal 

voor een ruimtelijk knelpunt of een minder aan- 

trekkelijke beleving. Hier is ruimte voor verbete- 

ring en dat biedt kansen in combinatie met ver- 

nieuwing. 

Op basis van de ruimtelijke analyse en als nade- 

re ruimtelijke uitwerking van de in paragraaf 2.5 

beschreven sterke en zwakke punten van Wilp, 

zijn de volgende kwaliteiten en diskwaliteiten te 

onderkennen: 

Kwaliteiten 

• de ligging op een grensvlak van land- 

schappen. Dit leidt tot landschappelijke 

contrasten die sfeer en identiteit geven 

aan verschillende buurten binnen het 

dorp; 





30

• de aanwezigheid van het bos van De 

Lathmer, maar ook ten zuiden van het 

dorp bij Dijkweide en De Poll. Daarmee 

heeft het dorp een heel sterke land- 

schappelijke begrenzing, die niet alleen 

prettig is om te ervaren, maar die ook 

beleefd kan worden door de aanwezige 

wandelpaden. Het bos vormt daarmee 

een aantrekkelijk uitloopgebied voor de 

bewoners van Wilp; 

• de dijk als symbool van de strijd met het 

water, maar ook als landschappelijk ele- 

ment dat rust en groene ruimte in het 

dorp brengt en de mogelijkheid tot weid- 

se uitzichten biedt in contrast tot de be- 

slotenheid van het bos; 

• de herkenbaarheid van de oude histori- 

sche routes. Mensen wonen in Wilp al 

gauw aan of nabij belangrijke ontstaans- 

plekken van het dorp. Historische bebou- 

wing en monumenten geven daaraan 

extra sfeer en glans; 

• de locatie van de kerk en directe omge- 

ving is binnen de gemeente Voorst een 

cultuurhistorische toplocatie. Ontstaan 

en ontstaansgeschiedenis zijn hier nog 

zeer goed te aanschouwen. Dit is een 

‘thuis’ voor Wilp; 

• en, als logisch gevolg eigenlijk van het 

hiervoor genoemde, de ruime opzet van 

het dorp dat, zelfs zonder veel openbaar 

groen, toch heel groen oogt. Het dorp 

heeft een grote herkenbaarheid langs de 

31 

historische linten, terwijl de naoorlogse 

bebouwing zich tussen deze linten in, goed 

in het geheel voegt. 

Diskwaliteiten 

• het dorp oogt inderdaad groen, maar wie 

naar de oude kaarten van Wilp kijkt, ziet 

ook dat er zeer veel groen is verdwenen. 

Zowel grote landschappelijke eenheden, 

zoals bossen, en erfbeplanting rondom 

(historische) boerderijen; 

• de sterke noord-zuid gerichte hoofdstruc- 

tuur van Wilp langs de belangrijkste door- 

gaande historische wegen, heeft ertoe ge- 

leid dat oost-west gerichte dwarsverbin- 

dingen ontbreken. Met name voor het 

langzaam verkeer zouden deze verbindin- 

gen aantrekkelijk zijn; 

• deze verbindingen zouden kunnen aanslui- 

ten of worden doorgetrokken tot op De 

Lathmer. Dit landgoed is nu in ruimtelijke 

zin sterk in zichzelf gekeerd, met slechts 

enkele verbindingen richting het dorp. Om 

het landgoed en de nieuwe woningbouw 

meer tot een onderdeel van Wilp te ma- 

ken, zouden er ook meer ruimtelijke rela- 

ties moeten komen; 

• de kerk en directe omgeving zijn prachtige 

plekken, maar dit beeld wordt op twee 

punten in negatieve zin verstoord. Ten 

eerste geeft het parkeerterrein aan de 

Weerdseweg en de daarachter gelegen 

schuren en bergingen een wat rommelig 

beeld, dat niet past bij deze plek. Ten 

tweede dragen de functionele, maar niet 

ter plaatse passende, vormgeving en uit- 

straling van het dorpshuis niet bij aan de 

hoge kwaliteiten ter plaatse; 

• een andere doorn in het oog is de voorma- 

lige melkfabriek. Met name de forse be- 

drijfsgebouwen detoneren sterk met de 

uistraling van de bomenlaan langs de Mo- 

lenallee en het tegenover gelegen land- 

goed De Lathmer. Aan de andere kant 

moet er in het dorp ook ruimte voor be- 

drijvigheid zijn en daarin past ook herge- 

bruik. Daarmee krijgt deze nu onbestemde 

plek weer inhoud; 

• ook minder fraai is de ligging van het glas- 

tuinbouwbedrijf in het dorp. Deze agrari- 

sche functie is ´ingehaald´ door het dorp 

en past nu minder goed in het dorpsbeeld; 

• de doorgaande routes in Wilp maken het 

dorp goed bereikbaar, maar leveren ook 

overlast op. Er is sluipverkeer tussen De- 

venter en de afrit aan de A1. Daarnaast 

leidt drukte bij Piet Zoomers tot volle we- 

gen in het dorp. Dit bemoeilijkt de over- 

steekbaarheid van met name de Rijks- 

straatweg en vermindert de verkeersvei- 

ligheid. Daarnaast levert de rijksweg A1 

overlast op ten aanzien van de leefbaar- 

heid. 





32

4.3 Ruimtelijk programma 

De haalbare ambities uit hoofdstuk drie zijn 

vertaald in een concreet programma, waarvoor 

op de korte en lange termijn een plek in het 

dorp zal moeten worden gevonden. Het vol- 

gende programma wordt voorgestaan: 

Wonen 

Wilp kent een woningbouwopgave van 230 wo- 

ningen tot 2030. dit wordt als volgt verdeeld: 

• 175 woningen op De Lathmer; 

• 55 woningen binnen Wilp; 

Voor De Lathmer is een verdeling naar woning- 

categorie afgesproken van 33-33-33 

(bereikbaar-middelduur-duur). Voor de inbrei- 

dingslocaties geldt het algemene uitgangspunt: 

40-35-25. Dit betekent dat in Wilp de nadruk 

iets meer wordt gelegd op de duurdere wo- 

ningcategorieën. Dit past bij het bijzondere 

woonmilieu dat wordt gerealiseerd op De 

Lathmer. Een woonmilieu dat past bij de hier 

aanwezige bijzondere kwaliteiten. 

In lijn met het provinciale en nationale beleid, 

alsmede met het gemeentelijke beleid in de 

Ruimtelijke Toekomstvisie Voorst, wordt in 

Wilp de nadruk gelegd op inbreiding. Dit draagt 

bij aan een duurzaam ruimtegebruik en voor- 

komt de aantasting van de waardevolle land- 

schappen rondom het dorp. Inbreiding vindt 

33 

hoofdzakelijk plaats door middel van functiever- 

anderingen van bestaande bebouwing. Hiermee 

wordt een aantasting van open ruimten in het 

dorp voorkomen. Ook woningbouw op De 

Lathmer wordt gezien als inbreiding. De bebou- 

wingsdichtheid op dit landgoed zal in de toe- 

komst slechts marginaal toenemen ten opzichte 

van de huidige situatie. Daar tegenover staat 

een versterking van de landschappelijke struc- 

tuur en een verbetering van de ruimtelijke rela- 

ties met het dorp. 

Werken 

In Wilp zal het ook in de toekomst mogelijk 

moeten blijven om te wonen en te werken. Zo- 

wel kleinschalig in de vorm van bedrijvigheid als 

beroep aan huis, als meer grootschalig in de 

vorm van een bedrijfslocatie of mogelijk een be- 

drijventerrein. Zolang daarmee geen spanningen 

ontstaan tussen de bedrijfsactiviteiten en het 

verblijfskarakter in het dorp, kan hier de nodige 

ruimte voor worden geboden. In hoofdstuk twee 

is al aangegeven dat in Wilp sprake is van een 

ruimtebehoefte voor lokale bedrijvigheid van 

maximaal 1 hectare . 

Voorzieningen 

Het programma van voorzieningen is moeilijker 

te kwantificeren. Het algemene beleid ten aan- 

zien van de basisvoorzieningen is het zo lang 

mogelijk handhaven hiervan. Deze hebben al 

een plek in het dorp. In de prognoses voor de 

basisschool is rekening gehouden met de nieuwe 

woningbouw. Het huidige gebouw biedt hiervoor 

nog voldoende ruimte. Ook het verplaatsen of 

verbouwen van de gymzaal en het dorpshuis is 

in ruimtelijk-economisch opzicht niet noodzake- 

lijk. Vanuit cultuurhistorisch en sociaal perspec- 

tief zijn hiervoor wel argumenten te vinden. Het 

lijkt dan ook verstandig om voor de langere ter- 

mijn rekening te houden met een herontwikke- 

ling van de locatie van het dorpshuis, eventueel 

in samenhang met de gymzaal en de basis- 

school. Dit om de voorzieningen, mogelijk in 

combinatie met andere functies, aan te passen 

aan de eisen van die tijd. 

Ten aanzien van de commerciële voorzieningen 

(detailhandel, banken en horeca) wordt geen 

nieuw programma voorzien. Deze voorzieningen 

zijn gunstig gelegen in het ‘dorpshart’ aan de 

Rijksstraatweg. Het winkel- en koopgedrag van 

de bestaande en nieuwe bewoners zal bepalen of 

er een toekomst is voor deze voorzieningen in 

het dorp. Het koopstroomonderzoek toont aan, 

dat hier nog veel is te winnen, aangezien er nu 

nog veel koopkracht wegvloeit. 

Nieuwe zorgontwikkelingen van Zozijn op De 

Lathmer passen binnen de functie die het terrein 

nu en in de toekomst al heeft en zal hebben. 

Deze gebouwen kunnen in de toekomst mede 

een rol spelen als onderdeel van een woon- 

zorgzone. 



Verkeersstructuur in 1850 Verkeersstructuur in 1900 Verkeersstructuur in 2006 



34

Groen, landschap en recreatie 

Bij alle nieuwe ontwikkelingen zal een bijdrage 

moeten worden geleverd aan het groen in het 

dorp en/of aan de landschappelijke inpassing 

ervan. In landschappelijke zin wordt daarbij 

het volgende programma meegegeven voor de 

verschillende landschapstypen die aan Wilp 

raken: 

• oeverwallen en stroomruggenlandschap 

(tussen Bandijk en Rijksstraatweg): 

- bestaande karakteristiek: 

wegbeplantingen, knotwilgen, poe- 

len, essen, microreliëf, hagen 

langs wegen, hoogstamboom- 

gaarden, solitaire bomen en IJssel- 

dijk. 

- toe te voegen: 

wegbeplantingen, bomenrijen, ha- 

gen langs wegen, markante solitai- 

re bomen en hoogstam- 

fruitbomen. 

• landgoederen en kampenlandschap (ten 

westen Rijksstraatweg): 

- bestaande karakteristiek: 

landgoedbossen, houtwallen, sin- 

gels, wegbeplanting. Besloten ka- 

rakter en microreliëf aanwezig. 

- yoe te voegen: 

landgoedbossen, houtwallen, sin- 

gels en wegbeplantingen. 

35 

Verder moeten de kansen worden aangegrepen 

om, vooral via langzaam verkeersverbindingen, 

verbindingen te leggen binnen en aan de randen 

van het dorp die nu nog niet bestaan. Deze moe- 

ten een onderdeel gaan vormen van lokale en 

regionale (recreatieve) netwerken. 

Verkeer 

Het huidige wegennet in Wilp zal ook in 2030 als 

zodanig functioneren. Hierin hebben de provinci- 

ale wegen een duidelijke doorstromingsfunctie. 

De overige (lokale) wegen hebben een verblijfs- 

functie. Toekomstige herinrichtingen van deze 

wegen dienen aan te sluiten bij de functie die de 

weg heeft. 

De komst van nieuwe ontsluitingswegen, en 

daarmee het afwaarderen van de huidige door- 

gaande wegen in het dorp, zijn afhankelijk van 

regionale infrastructuurstudies in relatie tot het 

functioneren van de verkeersafwikkeling op 

rijksweg A1. Op lokaal niveau is een nieuwe ont- 

sluiting voor Piet Zoomers richting A1 ten noor- 

den van de Molenallee een optie. Dit maakt het 

tevens mogelijk een deel van het doorgaand ver- 

keer om het dorp te leiden. 

4.4 Uitvoerbaarheidaspecten 

Inleiding 

De uitvoerbaarheidaspecten bestaan uit milieu- 

kundige randvoorwaarden. Deze randvoorwaar- 

den kunnen beperkingen opleggen ten aanzien 

van nieuwe ontwikkelingen. In deze dorpsvisie 

worden de wettelijke zones en contouren aange- 

geven van de verschillende milieuaspecten. Deze 

hebben met name een attentiewaarde. Pas bij de 

uitwerking van de dorpsvisie in concrete plan- 

nen, vindt nader onderzoek plaats ten aanzien 

van relevante milieuaspecten. Als uit dit onder- 

zoek blijkt dat er daadwerkelijk beperkingen gel- 

den, dan zal dit leiden tot aanpassing van het 

plan en/of tot saneringsmaatregelen. Dit met als 

doel de volksgezondheid en de leefbaarheid niet 

in gevaar te brengen. 

Kaart 4.5 vat de belangrijkste milieuaspecten, te 

weten geluid en geur, samen door de wettelijke 

hindercontouren aan te geven. Het betreft de 

geluidscontouren van de rijksweg A1, de provin- 

ciale wegen en bedrijvigheid, alsmede de stank- 

cirkels van omliggende agrarische bedrijvigheid. 

Deze zonering geeft een maximale afstand aan, 

waarbinnen nader onderzoek noodzakelijk is. 

Geluid 

Kaart 4.5 laat duidelijk zien dat het aspect geluid 

een grote rol zal spelen bij elke nieuwe ontwik- 

keling binnen Wilp. De contour van de verbrede 

rijksweg A1 ligt op 600 m ter weerszijden van 

deze weg. Die van de Rijksstraatweg en de Mo- 

lenallee kennen een contour van 200 m ter 

weerszijden van de weg. Deze contouren geven 

het gebied aan, waarbinnen de geluidsbelasting 

naar verwachting hoger ligt dan 48 dB, de zoge- 

naamde voorkeursgrenswaarde. 





Kaart 4.6: 

Werkelijke geluidscontouren 

(bron: Rijkswaterstaat 2005, 

legenda: wit= tot 50 dB(A), 

geel= 50-55 dB(A), et cetera 

(stappen van 5 dB(A))). 

36

Een indicatie voor de werkelijke geluidsbelas- 

tingen geeft kaart 4.6. Deze kaart is opgesteld 

ten behoeve van de capaciteitsverbetering van 

de rijksweg A1 en de gevolgen daarvan voor de 

directe omgeving. Hieruit blijkt dat de werkelij- 

ke geluidscontouren van de rijksweg inderdaad 

bijna 600 m ver reiken. De zones langs de Mo- 

lenallee en de Rijksstraatweg zijn echter klei- 

ner, mede door de geluidswerende functie van 

de aanliggende bebouwing. 

Bedrijvigheid 

In het dorp komt een aantal bedrijven voor. 

Het gaat onder meer om bouwen handelsbe- 

drijven, autobedrijven, detailhandel en een 

glastuinbouwbedrijf. Ook rondom deze bedrij- 

ven is sprake van (theoretische) hindercontou- 

ren. Deze zijn meestal vrij beperkt (30 m). Ook 

rondom het dorpshuis en de sportvelden liggen 

dergelijke hindercontouren (50 m). 

Agrarische bedrijvigheid 

Rondom Wilp ligt een aantal agrarische bedrij- 

ven. Rondom de meeste van deze agrarische 

bedrijven liggen hindercirkels. Het gaat vaak 

om relatief omvangrijke hindercirkels. Door de 

grote afstand tot het dorp hebben deze cirkels 

geen invloed op het leefmilieu in het dorp. 

Externe veiligheid 

Bij het onderwerp externe veiligheid wordt on- 

derscheid gemaakt tussen kwetsbare objecten 

en beperkt kwetsbare objecten. Onder kwets- 

37 

bare objecten worden bijvoorbeeld woningen 

verstaan, terwijl met beperkt kwetsbare objec- 

ten wordt gedoeld op bijvoorbeeld kantoren en 

hotels. 

De externe veiligheid betreft zowel inrichtingen 

als het vervoer van gevaarlijke stoffen. Bij in- 

richtingen kan worden gedacht aan productie- 

complexen van gevaarlijke stoffen, maar ook 

aan verkooppunten van LPG. 

Ten aanzien van de situatie in Wilp is het ver- 

voer van gevaarlijke stoffen over rijksweg A1 

een aandachtspunt. Uit onderzoek van het Minis- 

terie van Verkeer en Waterstaat (Milieu Effect 

Rapport A1 knooppunt Beekbergen-Deventer 

Oost) blijkt dat wordt voldaan aan de contouren 

van het groeps- en plaatsgebonden risico. 

Lucht 

Ten aanzien van lucht geldt het Besluit lucht- 

kwaliteit. In dit besluit zijn grenswaarden opge- 

nomen voor de concentraties van de volgende 

luchtverontreinigende stoffen: stikstofdioxide 

(NO2), koolmonoxide (CO), fijn stof (PM10), 

benzeen (C6H6), zwaveldioxide (SO2) en lood 

(Pb). De uitstoot van PM10 en NO2 zijn indicatief 

voor de luchtkwaliteit op de Nederlandse (snel) 

wegen. 

Ten behoeve van de in de Dorpsvisie Wilp en 

het toekomstige bestemmingsplan Wilp voorzie- 

ne ontwikkelingen, is een onderzoek naar de 

luchtkwaliteit uitgevoerd (Schoonderbeek en 

partners advies, 06.104.R04, april 2006). Uit het 

onderzoek blijkt het volgende: 

• na correctie voor de natuurlijke achter- 

grond voor PM10 wordt overal binnen het 

plangebied en in de directe omgeving 

daarvan voldaan aan de grenswaarden uit 

het Besluit Luchtkwaliteit 2005. Dit geldt 

voor alle peiljaren (2007-2010-2015- 

2020) en rekenvarianten (gebruik makend 

van CAR II, versie 5.0); 

• de invloed van de ontwikkelingen, die de 

vaststelling van het bestemmingsplan mo- 

gelijk maakt, of de luchtkwaliteit in de 

omgeving beperkt blijft tot een zeer gerin- 

ge bijdrage (NO2 jaargemiddelde en PM10 

24-uurgemiddeld) of geen relevante bij- 

drage. 

Samenvattend kan geconcludeerd worden dat 

er, met inachtneming van de onzekerheden in de 

onderzoeksmethode, wordt voldaan aan het Be- 

sluit luchtkwaliteit 2005. Dit Besluit vormt dan 

ook geen belemmering voor ruimtelijke ontwik- 

kelingen (woningbouw) binnen het dorp Wilp. 

Bodem 

Binnen Wilp zijn diverse bodemonderzoeken uit- 

gevoerd. Een aantal verontreinigde situaties is 

daarbij gevonden en (gedeeltelijk) gesaneerd. In 

het geval van nieuwe ontwikkelingen zal bodem- 

onderzoek moeten uitwijzen of er sprake is van 

verontreinigde grond. Deze zal eerst gesaneerd 

dienen te worden voor er nieuwe ontwikkelingen 



Water in 1850 Water in 1900 Water in 2006 



38

kunnen plaatsvinden. Dit geldt voor alle in de 

visie genoemde inbreidingslocaties. 

Flora- en faunaonderzoek 

Op grond van de Flora- en faunawet is het ver- 

boden beschermde inheemse planten op eni- 

gerlei wijze van hun groeiplaats te verwijderen, 

een beschermde inheemse diersoort opzettelij- 

ke te verontrusten, nesten, holen of andere 

vaste rust- en verblijfplaatsen van deze dieren 

te verstoren. 

Dit betekent dat bij de ontwikkeling van nieu- 

we woningbouwlocaties een natuurtoets zal 

moeten worden uitgevoerd. 

Natuurbeschermingswet 

De Natuurbeschermingswet voorziet in een Ha- 

bitattoets conform artikel 6 van de Habita- 

trichtlijn. Deze toets dient om te bepalen of 

voorgestane ruimtelijke ingrepen een negatie- 

ve invloed hebben op speciale beschermingszo- 

nes (Natura/2000 gebieden). 

In de directe nabijheid van Wilp vallen de IJs- 

seluiterwaarden binnen het Natura-2000 ge- 

bied. De Vogelrichtlijngebieden liggen in de 

uiterwaarden aan beide zijden van de IJssel. 

De Habitatrichtlijngebieden betreft de Ravens- 

waarden in de gemeente Gorssel. Beide Natu- 

ra-2000 gebieden liggen op redelijke afstand 

van het dorp (500 tot 2.000 m). 

Een speciale beschermingszone onder de Vo- 

gelrichtlijn is aangegeven vanwege het voorko- 

men van drempeloverschrijdende aantallen van 

39 

de kleine zwaan, kolgans, smient, slobeend, 

meerkoet en grutto die het gebied benutten als 

overwinteringsgebied en/of rustplaats. Het ge- 

bied kwalificeert zich tevens omdat het behoort 

tot één van de vijf belangrijkste broedgebieden 

dan wel pleisterplaatsen voor wilde zwaan, kwar- 

telkoning, reuzenstern en ijsvogel. Daarnaast is 

het aangewezen gebied ook van betekenis voor 

een aantal andere vogelsoorten die er in behoor- 

lijke aantallen voorkomen. 

In de Habitatrichtlijngebieden komen belangrijke 

habitattypen voor als stroomdalgras, glansha- 

verhooivelden, rivierfonteinkruisvegetaties, wil- 

genvloedbossen en hardhoutooibossen. Het ge- 

bied is van groot belang voor wateren moeras- 

vogels, waaronder veel grasetende ganzen en 

eenden. Voorkomende soorten zijn: bittervoorn, 

grote modderkruiper, kleine modderkruiper, ri- 

vierdonderpad en kamsalamander. 

De ingrepen die ruimtelijke mogelijk worden ge- 

maakt in de Dorpsvisie Wilp betreffen ingrepen 

binnen de Natura-2000 gebieden. Met deze in- 

grepen wordt echter niet geraakt aan de waar- 

den die bestaan in deze Natura-2000 gebieden. 

Ze maken geen deel uit van broed-, slaap- of 

foerageergebieden van vogels die zich bevinden 

in de nabij gelegen uiterwaarden. Het Habita- 

trichtlijngebied ligt aan de overzijde van de IJs- 

sel (Ravenswaarden bij Gorssel) en wordt in zijn 

kwaliteit niet geraakt door de voorgestane ruim- 

telijke ingrepen. 

Kabels en leidingen 

Op circa 200 m ten zuiden van het dorp Wilp ligt 

een gastransportleiding. Er zijn geen hoogspan- 

ningsmasten aanwezig in de directe omgeving 

van Wilp. Langs de noordzijde van de Molenallee 

ligt, vanaf het gemaal Wilp, een persleiding naar 

het gemaal Posterenk. Verder komen er geen 

belemmerende kabels en leidingen voor. 

Water 

Grondwater 

De kern Wilp is gelegen in drie typen bodem- 

soorten van de hoofdklasse Rivierkleigronden. 

Direct langs de dijk is een strook Kalkhoudende 

ooivaaggronden met zware zavel en lichte klei 

aanwezig, gevolgd door een strook Kalkloze ooi- 

vaaggronden met lichte zavel. Meer richting de 

Lathmer gaat deze grond over in Vorstvaaggron- 

den met lemig fijn zand. De grondwatertrap in al 

deze gebieden is VII, wat inhoudt dat de hoogste 

grondwaterstand dieper ligt dan 80 cm-mv en de 

laagste grondwaterstand lager dan 160 cm mv 

(zie ook kaart 3.6). De grondwaterstand van 

Wilp wordt echter sterk beïnvloed door de kwel 

van de IJssel. Zeker met de ontwikkelingen dicht 

bij de dijk dient hiermee rekening gehouden te 

worden. 

Oppervlaktewater 

Open water is in Wilp schaars. Op kaart 4.7 is te 

zien dat langs de Molenallee nog net binnen de 

kom een A-watergang loopt die afwatert naar de 





40

Fliert. Verder bevindt zich ten noordoosten van 

het dorp een A-watergang, die uiteindelijk via 

de bermsloot van de A1 uitmondt in de Fliert. 

Waterbeleid 

Wilp valt met de Fliert onder de oranje koers 

van het waterschap. De waterkoersen van het 

waterschap zijn in meer of mindere mate ge- 

richt op het in stand houden en versterken van 

gezonde, veilige en veerkrachtige watersyste- 

men. De oranje waterkoers is naast het behoud 

ook gericht op het herstel van veerkracht van 

het watersysteem. Daarmee gelden voor deze 

koers aanvullende richtlijnen voor het gebruik 

van deze watersystemen. 

De Fliert is aangewezen als water met een 

Specifieke Ecologische Doelstelling (SED- 

water). Dit betekent dat voor lozing op deze 

watergang strengere eisen gelden dan op an- 

dere wateren. 

Zoals het er nu uitziet, blijft de Wilpse Klei voor 

de korte termijn (tot 2015) gevrijwaard van 

maatregelen in het kader van Ruimte voor de 

Rivier. Voor de langere termijn is dit minder 

zeker. Bij ontwikkelingen binnendijks dient dan 

ook rekening te worden gehouden met het mo- 

gelijk vaker onderlopen van de Wilpse Klei in 

de toekomst. Onderzocht moet worden welke 

effecten dit op de kwel en de grondwaterstan- 

den heeft. 

41 

Riolering 

Al het oppervlaktewater van Wilp mondt uitein- 

delijk uit in de Fliert. Gezien de status als SED- 

water maakt dit de opgave voor het reduceren 

van riooloverstorten groter dan op regulier wa- 

ter. Naast een ‘gewone’ berging is dan ook een 

groene berging noodzakelijk. 

Uitgangspunt is dat, waar mogelijk, gebruik 

wordt gemaakt van een gescheiden stelsel, dat 

hemelwater scheidt van het rioolwater. 

Nieuwe ontwikkelingen 

Voor De Lathmer is een studie naar het opper- 

vlaktewater uitgevoerd en dit wordt geïmple- 

menteerd in de verdere planontwikkeling. Hierbij 

richt men zich sterk op de aanwezige vijverpar- 

tijen en een vertraagde afvoer naar de Fliert. 

De ontwikkelingen die geprojecteerd zijn aan de 

Rijksstraatweg en/of de Binnenweg zijn alle ui- 

termate ongunstig gelegen voor de afvoer van 

hemelwater. In de directe omgeving is geen op- 

pervlaktewater aanwezig. Een verbinding leggen 

naar een open water elders, zal dan gegraven 

moeten worden. Een andere optie is het verpom- 

pen van een wateroverschot naar open water 

elders. Een andere optie, maar wel een kunst- 

matige, is het verpompen van het overschot aan 

water over (of door) de dijk heen. Hiervoor is 

uiteraard toestemming nodig van het water- 

schap. 

Voor ontwikkelingen aan de Molenallee dient 

mogelijk het bestaande oppervlaktewater aange- 

past te worden, om te kunnen voldoen aan de 

afvoer en bergingscapaciteit. Aan de zuidzijde 

van de Molenallee ligt een A-watergang van het 

waterschap, die mogelijk hiervoor gebruikt kan 

worden. Deze watergang voert af naar de Fliert. 

Ten behoeve van de voorgestane ontwikkelingen 

is een uitgebreid geohydrologisch onderzoek uit- 

gevoerd. Bij alle ontwikkelingslocaties dient re- 

kening te worden gehouden met de aanleg van 

een gescheiden stelsel met noodoverloop op het 

gemengde rioolstelsel. Dit betekent een opho- 

ging van de terreinen met minimaal 0,5 m en 

een compensatie voor de noodoverloop op het 

riool. De kosten die de gemeente hiervoor moet 

maken worden in rekening gebracht bij de ont- 

wikkelaars. 

4.5 Ruimtelijk Structuurbeeld 2030 

Het beeld van Wilp, de beschreven ambities en 

de verwerking ervan in het ruimtelijk program- 

ma, alsmede de ruimtelijke analyse en de uit- 

voerbaarheidsaspecten. Het zijn de stenen waar- 

op het bouwwerk van het Ruimtelijke Structuur- 

beeld 2030 voor Wilp wordt gebouwd. Bouwen in 

letterlijke en figuurlijke zin kan echter niet zon- 

der regels. Vandaar dat eerst een aantal belang- 

rijke ruimtelijke uitgangspunten wordt geformu- 

leerd. Dit zijn zowel uitgangspunten die gemeen- 





42

tebreed worden gehanteerd, als uitgangspun- 

ten die specifiek voor de Wilper situatie van 

toepassing zijn. Vervolgens wordt het Ruimte- 

lijk Structuurbeeld 2030 gepresenteerd en toe- 

gelicht. 

Omdat veel ruimtelijke ontwikkelingen tot 

stand komen door inbreiding in het bestaande 

dorp, vindt tenslotte nog een specifieke ruimte- 

lijke uitwerking plaats van de verschillende 

gebieden binnen Wilp. Voor elk van deze gebie- 

den worden specifieke randvoorwaarden opge- 

steld als kader voor verdere planvorming. 

Ruimtelijke uitgangspunten 

De ruimtelijke uitgangspunten kunnen worden 

gezien als het Voorster keurmerk voor ruimte- 

lijke kwaliteit. De ambities binnen de gemeente 

zijn hoog. Er is sinds decennia een fors wo- 

ningbouwprogramma aanwezig, ook voor de 

kleine kernen, maar het vraagt tegelijk ook om 

bedachtzaamheid en voorzichtigheid. De zo 

herkenbare Voorster kwaliteiten binnen de Ste- 

dendriehoek moeten ook voor de toekomst be- 

houden blijven. De ruimtelijke uitgangspunten 

moeten hieraan bijdragen door ervoor te zor- 

gen dat nieuwe ontwikkelingen zich goed voe- 

gen naast en tussen de bestaande bebouwing. 

Dat de dorpen herkenbaar blijven. Dat steden- 

bouwkundige en landschappelijke kwaliteiten 

behouden blijven en waar nodig worden ver- 

sterkt. Nieuwe mogelijkheden voor wonen, 

werken, verkeer en voorzieningen worden zo 

aangegrepen als kans met als resultaat het 

dorp zoals dat was, maar met nog meer varia- 

43 

tie, kwaliteit en mogelijkheden. Een dorp dat 

mooi is en blijft. 

Stedenbouwkundige uitgangspunten 

Ten aanzien van stedenbouw is een algemeen 

uitgangspunt dat bij nieuwbouw van woningen 

een woningdichtheid wordt gehanteerd, die aan- 

sluit bij de bestaande dichtheden en bebou- 

wingstypologieën in het dorp. De kaarten 4.3 en 

4.4. leveren hiervoor de basis. Zij tonen de be- 

staande situatie aan, waarin door middel van 

meerdere telgebieden referenties zijn opgesteld 

ten behoeve van nieuwe ontwikkelingen. Voor 

Wilp betekent dit dat de volgende dichtheden 

worden gehanteerd binnen de verschillende be- 

bouwingstypologieën: 

• compact: 15 tot 25 woningen per ha. 

incidenteel 30 woningen per ha. 

• lint: 10 tot 15 woningen per ha. naast 

compact gebied tot 20 woningen per ha. 

• mozaïek: 2 tot 10 woningen per ha., af- 

hankelijk van de afstand tot het dorp. 

• solitair: 1-3 woningen per ha. 

De genoemde dichtheden zijn maximale dichthe- 

den en mede afhankelijk van de positie binnen 

het dorp. Richting het buitengebied zal de dicht- 

heid binnen de afzonderlijke gebieden afnemen. 

De maximale dichtheden dienen goed aan te 

sluiten bij de situatie in de directe omgeving. 

Binnen het compacte gebied is, zoals aangege- 

ven, incidenteel een hogere dichtheid toegestaan 

tot 30 woningen per hectare. Deze dichtheid kan 

worden toegepast op locaties waar een bijzonde- 

re woonopgave gewenst is. Daarbij valt met na- 

me te denken aan de bouw van meergezinswo- 

ningen voor senioren, jongeren en/of alleen- 

staanden. Ook kunnen er ruimtelijke aankno- 

pingspunten zijn voor verdichting, zoals bijvoor- 

beeld in het dorpshart in combinatie met 

(commerciële) voorzieningen. 

Andere stedenbouwkundige uitgangspunten zijn: 

• het realiseren van oost-westverbindingen 

voor langzaam verkeer in het gebied tus- 

sen Hofstraat-Binnenweg en de Rijks- 

straatweg; 

• het zoeken van stedenbouwkundige aan- 

sluiting bij de bestaande bebouwing; 

• het bijdragen aan de versterking van de 

kernkwaliteiten ter plaatse. 

• het vergroten van het aantal oost-west 

lopende verbindingen binnen het dorp. 

Landschappelijke uitgangspunten 

• de landschappelijke uitgangspunten voor 

Wilp zijn de volgende: 

- nieuwe ontwikkelingen worden land- 

schappelijk ingepast; 

- bij inbreidingen worden de land- 

schappelijke karakteristieken ter 

plaatse hersteld of versterkt; 

- doorzichten en landschappelijke en 

historische structuren benadrukken 





44

als integraal onderdeel van de 

dorpsuitbreidingen; 

- structureel groen onderdeel laten 

zijn van in- en uitbreidingen; 

- bestaande bomenrijen herstellen 

en belangrijke nieuwe aanbren- 

gen; 

- doorzicht van ‘laan op De Lathmer’ 

richting kolk herstellen; 

- landschappelijke structuur Leeu- 

wenberg respecteren ten noorden 

van Molenallee. 

Uitgangspunten cultuurhistorie 

De historische betekenis van Wilp, de nog her- 

kenbare eeuwenoude structuren en de ligging 

op het snijvlak van contrastrijke landschappen 

geven identiteit aan het oude en nieuwe Wilp. 

Dit levert de volgende uitgangspunten op: 

• het respecteren van de vrije ligging en 

loop van de dijk; 

• het respecteren van de historische kern 

rondom de kerk; 

• het respecteren van de loop en inrichting 

van de historische wegen; 

• het herstellen van de molenromp en om- 

geving; 

• het behouden en beschermen van de 

monumenten in het dorp; 

• het behouden en beschermen van de 

historische boerderijen in de directe om- 

geving; 

45 

• het behouden en beschermen van de his- 

torische landgoederen en buitenplaatsen; 

• het benadrukken van het bijzondere ka- 

rakter en structuur van de sociale woning- 

bouw tussen Binnenweg en Hofstraat. 

In archeologisch opzicht ligt Wilp geheel in een 

gebied met een hoge archeologische verwach- 

tingswaarde (zie kaart 4.8). Dit heeft alles te 

maken met de eeuwenoude bewoningsgeschie- 

denis op de stroomruggronden. Een aantal ter- 

reinen is in dat opzicht zelfs belangwekkend, 

zoals De Lathmer, Huize Wilp en Oude Luine. De 

eerste twee in relatie tot de resten van middel- 

eeuwse kastelen en de laatste in verband met 

sporen van prehistorische bewoning. 

Het noordwestelijke deel van Wilp (sportvelden 

en Davinofabriek) en een groot deel van De 

Lathmer vallen in een gebied met een middelho- 

ge verwachtingswaarde. 

Gezien de aan te treffen archeologische waar- 

den, geldt voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelin- 

gen in Wilp dat archeologisch vooronderzoek 

noodzakelijk is. In gebieden met een middelhoge 

verwachtingswaarde is archeologische begelei- 

ding bij de bouw noodzakelijk. 

Uitgangspunten functiewijzigingen 

Het komt vaak voor dat nieuwe ruimtelijke mo- 

gelijkheden ontstaan in een dorp, omdat bepaal- 

de activiteiten worden stopgezet of verplaatst. 

Het gaat dan meestal om bedrijfsmatige activi- 

teiten, voorzieningen of detailhandel. De ambitie 

is erop gericht om de dorpen levendig te houden 

en deze activiteiten zoveel mogelijk voor de dor- 

pen te behouden. Dit is echter niet altijd moge- 

lijk. Er is soms geen vraag van nieuwe gelijk- 

soortige activiteiten de leeg gekomen plek op te 

vullen (bijvoorbeeld bij detailhandel of voorzie- 

ningen). Ook kan de gegroeide bestaande situa- 

tie in milieukundig opzicht onwenselijk zijn ge- 

worden (bijvoorbeeld bij hinderlijke bedrijfsacti- 

viteiten). In dergelijke gevallen ligt functiewijzi- 

ging voor de hand, waaraan de volgende moge- 

lijkheden worden geboden: 

• als het gaat om stopzetten of verplaatsen 

van bedrijfsactiviteiten: 

- nieuwvestiging van bedrijvigheid 

mogelijk in de milieucategorieën 1 

en 2; 

- verkleuring mogelijk naar detailhan- 

del en voorzieningen, mits draag- 

vlak aangetoond; 

- als bovenstaande ontwikkelingen 

geen optie zijn, dan is verkleuring 

mogelijk naar wonen. 

• als het gaat om stopzetten of verplaatsen 

van voorzieningen en detailhandel: 

- nieuwvestiging mogelijk van voor- 

zieningen en detailhandel; 

- verkleuring mogelijk naar bedrijvig- 

heid in de milieucategorieën 1 en 2 

en passend binnen de omgeving; 

- verkleuring mogelijk naar wonen. 





Kaart 4.9: 

Ruimtelijk Structuurbeeld Wilp 2030 

46

Ruimtelijke structuur op hoofdlijnen 

Kaart 4.9 toont het Ruimtelijk Structuurbeeld 

2030 voor Wilp. Deze kaart gaat uit van het 

principe ‘inbreiding boven uitbreiding’. Door de 

mogelijkheden die er bestaan om gebieden in 

de kern te transformeren, kan het grootste 

deel van het ruimtelijke programma een plek 

krijgen binnen het dorp. Ook de nieuwe woon- 

en zorgontwikkeling op De Lathmer geldt als 

inbreidingsprogramma. 

Een bijzondere structuur op het Ruimtelijk 

Structuurbeeld 2030 is de zogenaamde land- 

schapsgrens. Deze grens heeft de functie van 

groene contour. Een uitbreiding van Wilp voor- 

bij deze landschapsgrens is niet in beeld. Deze 

grens loopt ten noordoosten, oosten en zuiden 

van het dorp en zorgt daar voor een harde be- 

grenzing van het bebouwd gebied van Wilp. 

Daarmee worden de grootste landschappelijke 

waarden in de directe omgeving van Wilp vei- 

liggesteld. 

Het Ruimtelijk Structuurbeeld 2030 geeft in- 

zicht in de ontwikkelingsrichtingen die tot 2030 

mogelijk zijn. Daarbij wordt een onderscheid 

gemaakt tussen ontwikkelingen die lopen tot 

circa 2015 en ontwikkelingen die een start 

hebben na 2015. 

47 

Ontwikkelingen tot 2015 

Wonen 

In de op de kaart aangegeven bebouwde kom 

van Wilp is in principe inbreiding mogelijk ten 

behoeve van woningbouw. Voor de periode tot 

2015 zijn de locaties waarop inbreiding plaats 

kan vinden concreet aangewezen. Deze locaties 

staan op kaart 4.10 weergegeven (zie ook tabel 

3.1). 

Op De Lathmer zullen tot 2015 175 woningen 

worden gebouwd, waarvan 33% betaalbaar. Op 

de overige locaties gaat het, afhankelijk van de 

planvorming, om 30 tot 55 woningen, waarvan 

40% in de betaalbare categorie. 

Specifiek aangeduid op het Ruimtelijk Structuur- 

beeld 2030 is het herstructureringsgebied aan de 

Hofstraat en de Nieuwe Weg. Dit ter indicatie dat 

hier mogelijk sprake is van grootschalige ingre- 

pen in een bestaand woongebied met 40 wonin- 

gen. Deze ingrepen kunnen variëren van restau- 

ratie en vernieuwing tot sloop en nieuwbouw. 

Welke aanpak wordt gekozen is mede afhanke- 

lijk van de omgang met de cultuurhistorische 

waarde van dit samenhangende sociale woning- 

bouwcluster. 

Werken 

Voor kleinschalige en niet-milieuhinderlijke be- 

drijvigheid is en blijft ruimte binnen de kern. De 

bestaande terreinen kunnen daarvoor in gebruik 

blijven. Nieuwe, meer grootschalige of meer mi- 

lieuhinderlijke bedrijvigheid (t/m categorie 3) 

dienen een plek te vinden op een bedrijventer- 

rein: het Davino-terrein aan de Molenallee. De in 

paragraaf 3.2.2 genoemde mogelijke bedrijfsont- 

wikkelingen voor dit terrein zijn ruimtelijke op- 

ties waaraan ruimte kan worden geboden. 

Voor bedrijvigheid is het een ideale locatie om- 

dat: 

• het op voldoende afstand van woongebie- 

den ligt; 

• de infrastructuur ten behoeve van bedrij- 

vigheid al aanwezig is; 

• de locatie prima bereikbaar is en bedrijfs- 

verkeer er niet voor door de kern hoeft te 

rijden; 

• de nabijheid van de rijksweg A1 het ge- 

bied minder aantrekkelijk maakt voor wo- 

ningbouw. 

Naast mogelijkheden brengen het terrein en het 

gebouw echter ook beperkingen met zich mee. 

Er zal moeten worden geïnvesteerd in aanpas- 

singen en vernieuwingen ten behoeve van her- 

gebruik. Hergebruik geldt als uitgangspunt. Is dit 

niet realiseerbaar of haalbaar, dan is sloop en 

nieuwbouw mogelijk. Mocht de behoefte aan be- 

drijfsruimte zodanig groot zijn dat de Davino- 

locatie niet geschikt of onvoldoende groot is, dan 

wordt een uitbreiding van het bedrijventerrein in 

noordwestelijke richting voorzien. 





48

Recreatie/horeca: De Kroon 

Een uitbreiding van recreatieve activiteiten en 

voorzieningen in Wilp wordt ondersteund. Lo- 

catie café-restaurant De Kroon biedt hiertoe 

goede mogelijkheden in de sfeer van verblijfs- 

recreatie. Gedacht kan worden aan een 

Bed&Breakfast of een hotel. Deze locatie in het 

historische hart van het dorp in de directe na- 

bijheid van de kerk, is echter een bijzondere. 

Aan de ontwikkeling van deze locatie worden 

de volgende randvoorwaarden gesteld: 

• streefbeeld is historische bebouwingsop- 

zet met (groene) open ruimte rondom de 

kerk met aan de oostzijde bebouwing in 

de oksels van de dijk (zoals pastorie). 

Aan de westzijde vormt staat de bebou- 

wing als een poort aan weerszijden van 

de kerk; 

• geschetst streefbeeld leidt tot twee mo- 

gelijke opties: 

- behoud bestaande hoofdgebouw 

en daar inzetten op het maximali- 

seren van de gebruiksmogelijkhe- 

den; 

- verwijderen huidige hoofdgebouw 

en vervangen door nieuwbouw in 

oksel dijk ten zuiden van Weerdse- 

weg. Dit levert open (groene) 

ruimte direct ten zuiden van de 

kerk op. 

• aan- en uitbouwen en bijgebouwen kun- 

nen worden vernieuwd of vervangen ten 

49 

behoeve van nieuwe functies, mits aan- 

sluitend bij streefbeeld; 

• vernieuwingen of uitbreidingen zijn van 

hoge architectonische kwaliteit; 

• landschappelijke inpassing van gebouw- 

complex richting de dijk; 

Ontwikkelingen na 2015 

Het gaat hier om ontwikkelingen die op dit mo- 

ment minder zeker zijn. Het kan zijn dat er meer 

sprake is van een wens dan een concreet pro- 

gramma. Ook kan het zijn dat het programma 

dat voorzien is voor 2015 niet kan worden gere- 

aliseerd. Er zijn dan alternatieve ontwikkelings- 

mogelijkheden nodig. Met deze doorkijk tot 2030 

wordt inzicht gegeven in deze toekomstige ont- 

wikkelingsrichtingen. 

Andere dan de op kaart 4.10 aangegeven inbrei- 

dingslocaties voor woningbouw komen pas aan 

bod na 2015. Is echter duidelijk dat de op kaart 

4.10 aangegeven woningbouwlocaties niet voor 

2015 kunnen worden ontwikkeld, dan kan beslo- 

ten worden tot een vervroegde herontwikkeling 

van het zuidelijke deel van de Binnenweg. De 

volgende argumenten pleiten voor deze inbrei- 

dingsrichting: 

• het gebied vormt nu al een overgangszo- 

ne. Onduidelijk is nu waar de bebouwings- 

rand ophoudt en waar het buitengebied 

begint. Nieuwe ontwikkelingen kunnen 

hier goed samengaan met een verdere 

landschapsversterking. Tegelijk wordt het 

dorp aan de zuidzijde herkenbaar ruimte- 

lijk afgerond; 

• de belemmeringen ten aanzien van geluid, 

lucht en externe veiligheid zijn hier niet of 

minder aanwezig dan op andere locaties; 

• het gebied draagt door zijn inrichting en 

ligging sterk bij aan een aantrekkelijk en 

leefbaar woonmilieu. 

Wel zal op deze locatie de waterhuishouding een 

aandachtspunt vormen. Ook de vrije ligging van 

de Bandijk vormt een belangrijke randvoorwaar- 

de. Gezien de gegeven bebouwingstypologie van 

Wilp dienen ontwikkelingen te passen binnen de 

typologieën lint (ten westen van Binnenweg) en 

mozaïek (ten oosten van Binnenweg). Het gaat 

dus om relatief lage dichtheden, met name rich- 

ting de Bandijk. Hier past een semi-agrarisch 

landschap met ruimte voor slechts enkele wonin- 

gen. In totaal kan op de zuidelijke uitbreidingslo- 

catie gedacht worden aan een programma van 

circa 50 woningen, afhankelijk van het (nog) 

beschikbare woningbouwprogramma. Een ruim 

opgezet woongebied met een dorps karakter is 

het eindbeeld. 

Een herontwikkeling van het voorzieningenclus- 

ter is ruimtelijk al goed te overzien. Het gaat om 

het terrein van dorpshuis, gymzaal en basis- 

school. Deze voorzieningen functioneren redelijk 

tot goed. Het is echter niet ondenkbaar dat als 

gevolg van een noodzaak tot uitbreiding of een 

reorganisatie van voorzieningen, behoefte ont- 





Kaart 4.11: 

Typering woonmilieus Wilp 

50

staat aan een andere stedenbouwkundige in- 

vulling. Een verplaatsing van de functies ligt 

daarbij niet voor de hand. De locatie binnen 

het dorp is goed en het geheel kan ook goed 

met elkaar worden geïntegreerd. Als aanvulling 

hierop zijn andere functies mogelijk in de 

maatschappelijke sfeer, maar ook nieuwe wo- 

ningbouw. Beeldkwaliteit en stedenbouwkundi- 

ge inpassing vragen hier om extra aandacht 

gezien de ligging tegen`de historische kern 

aan. 

Het is niet ondenkbaar dat in de toekomst de 

ruimtelijke druk op Wilp verder toeneemt. Uit 

het eigen dorp, maar ook vanuit de gemeente 

of de regio zou een beroep kunnen worden ge- 

daan op Wilp. Het zou een uitkomst kunnen 

zijn van het in de toekomst te voeren ruimtelij- 

ke beleid. In een doorkijk naar 2030 kan hier- 

aan niet worden voorbijgegaan. Na eerst de 

uitbreidingsmogelijkheden te benutten langs de 

Binnenweg, wordt vervolgens de blik verlegd 

naar de noordkant van het dorp .Een ontwikke- 

ling hier hangt sterk samen met het leefmilieu 

langs de A1. Een toekomstig schoner en stiller 

wagenpark leidt wellicht tot meer kansen voor 

dit gebied. 

In het gebied kan ruimte worden gevonden 

voor wonen en werken. De aanwezige sport- 

voorzieningen vragen op dat moment om een 

ruimtelijke heroverweging ten behoeve van 

een optimale invulling van het gebied. Dit 

vormt wellicht een bedreiging, maar biedt ook 

51 

kansen om (sport)voorzieningen te modernise- 

ren en het voorzieningenpakket voor het dorp 

verder te optimaliseren. Een verbeterslag is te- 

gelijk nodig ten aanzien van het landschap. Een 

landschappelijke inpassing en versterking zijn 

hier een vereiste. De historische hoeven en om- 

liggende structuren van de Oude Leeuwenberg 

nemen hierbij een centrale plaats in. Oude bos- 

percelen en hoeven worden gerestaureerd en tot 

onderdeel van de planontwikkeling gemaakt. 

Daarmee zal het zoekgebied ook landschappelijk 

goed kunnen worden ingepast. 

Een ontwikkeling in het gebied ten noorden van 

de Molenallee vraagt ook om een bijpassende 

verkeersafwikkeling. Mogelijk biedt dit tevens 

kansen voor een nieuwe ontsluiting van Piet 

Zoomers. Op basis van regionale verkeersstudies 

kan, in samenhang met deze ontwikkeling, ook 

een noordelijke randweg tot de mogelijkheden 

behoren. 

4.6 Nadere ruimtelijke uitwerking 

Voor de op kaart 4.10 gegeven inbreidingsloca- 

ties, alsmede voor de in principe pas na 2015 

voorziene nieuwe woongebieden langs de Bin- 

nenweg, vindt in deze paragraaf een nadere 

ruimtelijke afweging plaats. Deze afweging leidt 

tot het formuleren van ruimtelijke randvoor- 

waarden. 

Deze nadere afweging vindt plaats aan de hand 

van een stedenbouwkundige verdieping ter 

plaatse. Deze verdieping werkt met een ruimte- 

lijk beeld dat op kaart 4.11 is weergegeven. 

Hierop staan de typerende woonmilieus binnen 

Wilp en de verbijzonderingen daarbinnen. Het 

verschil met kaart 4.3 (bebouwingstypologieën) 

is dat bij deze stedenbouwkundige verdieping 

meer wordt ingezet op vormgeving en ontwikke- 

ling. Het toont een beeld van de sferen die bij de 

nieuwe ontwikkelingen moeten worden nage- 

streefd in het stedenbouwkundig ontwerp. 

Kaart 4.3 blijft het kader voor het bepalen van 

de woningdichtheden bij de op kaart 4.10 aan- 

gegeven inbreidingslocaties. Kaart 4.11 is rich- 

tinggevend voor de zuidelijke uitbreiding van het 

dorp langs de Binnenweg. 

Voor elke locatie zal vervolgens een meer gede- 

tailleerde stedenbouwkundige verkenning wor- 

den uitgevoerd en in beeld worden gebracht. 

Deze geeft inzicht in de te hanteren ruimtelijke 

randvoorwaarden. 

Locatie De Smidse 

Positie: 

Locatie De Smidse ligt aan de Rijksstraatweg net 

ten zuiden van de kruising met de Dorpsstraat. 

De locatie is niet direct aan de kruising gelegen, 

maar heeft er wel een sterke relatie mee. Het is 

een goed zichtbare en levendige plek in het 

dorp. Het kan als overgangsgebied worden ge- 





De voormalige Rabobank 

52

zien van het levendige gebied rondom de krui- 

sing naar de meer rustige woongebieden ten 

zuiden ervan. De bebouwing is inmiddels ge- 

sloopt. 

Referentie 

Bij een ontwikkeling van deze locatie dient zo- 

wel gerefereerd te worden aan de omgeving 

van de kruising als aan de omgeving langs de 

Rijksstraatweg ten zuiden van deze locatie. 

Patroon 

Het belangrijkste kenmerk van het gebied is 

eigenlijk dat het geen ruimtelijk patroon heeft. 

De bebouwing oogt er zeer variabel in omvang, 

vorm, rooilijn en tijdsbeeld. Er is sprake van 

zelfstandige bouwvolumes die weinig geordend 

langs de weg staan. Wel is veelal sprake van 

een groene inrichting rondom de bebouwing. 

De hoogte van de bebouwing is wisselend, 

maar hooguit twee bouwlagen met kap. 

Rondom de kruising is niet zozeer sprake van 

een verdichting van bebouwing. De kruising 

heeft een rustige dorpse uitstraling. Er komen 

gemengde functies voor en de maat van de 

bebouwing is iets groter. Dit betreft vooral de 

omvang en niet de hoogte van de bebouwing. 

Randvoorwaarden 

• geschikt voor wonen en maatschappelij- 

ke en dienstverlenende functies; 

53 

• bij gebruik van meerdere bouwmassa’s 

vindt geen herhaling van vorm en bouw- 

massa plaats; 

• bebouwing bestaat uit één laag met kap. 

Bebouwing met een grotere afstand tot de 

weg kent een maximale bouwhoogte van 

twee bouwlagen met kap (maximaal 10 

m.); 

• de afstand van de bebouwing 

(hoofdgebouwen en overige bebouwing) 

tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen be- 

draagt minimaal 2,5 m; 

• bebouwing heeft een kwalitatief hoog- 

waardige uitstraling; 

• er is sprake van een groene inrichting 

rondom de bebouwing, waarbij elk gebouw 

(wat betreft beleving) zijn eigen buitenter- 

rein heeft; 

• parkeren vindt plaats op eigen erf, bij 

voorkeur op het achtererf; 

• gezien de ligging in de bebouwingstypolo- 

gie lint, met als bijzonderheid de ligging 

bij de kruising, wordt uitgegaan van een 

maximale woningdichtheid van 20 wonin- 

gen per ha. Gerefereerd aan de omgeving 

en de aanwezige bebouwing betekent dit 

dat er ruimte is voor maximaal 12 woon- 

eenheden. Bij een minder intensief ruimte- 

gebruik door de toepassing van grondge- 

bonden woningen, is weer ruimte voor 

maximaal zes woningen; 

• genoemde woningaantallen zijn lager in 

het geval er op de locatie een maatschap- 

pelijke/dienstverlenende functie wordt ge- 

vestigd; 

• er wordt rekening gehouden met de mo- 

gelijkheid van een langzaam verkeersver- 

binding tussen Hofstraat en Rijksstraat- 

weg; 

• voor het overige gelden de gebiedsgerich- 

te criteria voor ‘Wilp-dorpslinten’ uit de 

Welstandsnota Voorst. 

Locatie Rabobank 

Positie 

De locatie Rabobank is gelegen aan de kruising 

van de Rijksstraatweg met de Molenallee. Het 

pand van de Rabobank staat daarbij in de rooi- 

lijn van de bebouwing aan de Molenallee. Op de 

hoek met de Rijksstraatweg is een open ruimte 

gelaten, bedoeld voor parkeren. 

Referentie 

Bij een ontwikkeling van deze locatie dient zowel 

gerefereerd te worden aan de omgeving van de 

kruising als aan de omgeving langs de Rijks- 

straatweg ten noorden van deze locatie. 

Patroon 

Aan de Rijksstraatweg is sprake van een licht 

verspringende rooilijn, waarin de bebouwing 

staat. De Molenallee kent een strakke rooilijn. 

De meeste bebouwing bestaat uit vrijstaande en 

half-vrijstaande bebouwing. Het profiel van de 





Sociale woningbouw aan de Nieuwe Weg 

54

Rijksstraatweg knijpt ten noorden van de loca- 

tie en vindt juist bij de kruising wat lucht door 

de terug liggende bebouwing van de bank. 


• geschikt voor wonen en maatschappelij- 

ke en dienstverlenende functies; 

• woningen bestaan uit meergezinswonin- 

gen; 

• maatschappelijke en dienstverlenende 

functies alleen mogelijk op begane 

grond; 

• de open ruimte bij de wegkruising blijft 

gehandhaafd; 

• bebouwing ligt in of achter de rooilijn 

van aangrenzende bebouwing aan de 

Molenallee en de Rijksstraatweg; 

• er is sprake van een tweezijdige oriënta- 

tie: op de Molenallee en op de Rijks- 

straatweg; 



tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen 

bedraagt minimaal 2,5 m; 

• bouwvolume is kleinschalig. Kan worden 

opgelost door twee (geschakelde) bouw- 

volumes te gebruiken; 

• bebouwing heeft maximaal twee bouwla- 

gen met kap; 

• bebouwing heeft een kwalitatief hoog- 

waardige uitstraling; 

55 

• parkeren vindt plaats op eigen erf; 

• gezien de ligging, in de bebouwingstypolo- 

gie compact met als bijzonderheid de lig- 

ging bij de kruising, wordt uitgegaan van 

een maximale woningdichtheid van 25 wo- 

ningen per ha. Gerefereerd aan de omge- 

ving en de aanwezige bebouwing betekent 

dit dat er nog ruimte is voor maximaal 15 

woningen. Echter gezien de omvang van 

de locatie, de grote openbare ruimte langs 

de kruising, de aanwezigheid van andere 

functies naast woningen en het voor ogen 

staande bouwvolume is dit een aantal te 

hoog. Er is ruimte voor maximaal 6 woon- 

eenheden; 

• het aantal van zes woningen valt lager uit 

als er op de locatie een maatschappelijke/ 

dienstverlenende functie wordt gevestigd; 

• voor het overige gelden de gebiedsgerich- 

te criteria voor ‘Wilp-dorpslinten’ uit de 

Welstandsnota Voorst. 

Herontwikkeling Hofstraat e.o. 

Positie 

Het betreft een vooroorlogs en vroeg-naoorlogs 

woongebied ten zuiden van de Dorpsstraat met 

woningen langs de Dorpsstraat, de Hofstraat en 

de Nieuwe Weg. 

Referentie 

Het gaat om een grote locatie. Er kan dan ook 

gerefereerd worden aan de bestaande situatie. 

Het gebied kent momenteel een dichtheid van 

circa 27 woningen per hectare. 

Patroon 

De bebouwing staat in de rooilijn langs de weg. 

Waar sprake is van rijtjeswoningen is door mid- 

del van ruime straatprofielen en openbaar groen 

toch een luchtig stedenbouwkundig beeld neer- 

gezet. Bij de half-vrijstaande woningen is het 

profiel smaller. Hier dragen de doorzichten tus- 

sen de bebouwing in en het particuliere groen 

rondom de woningen, bij aan het stedenbouw- 

kundige beeld. De woningen zijn in het alge- 

meen klein en sober, maar met oog voor detail- 

lering, vormgegeven. Langs de Nieuwe Weg val- 

len de achter de voorgevel gelegen schuren op 

als terugkerend element. 



gie compact wordt uitgegaan van een 

maximale woningdichtheid van 25 wonin- 

gen per ha. 

• de buurt is waardevol vanuit cultuurhisto- 

risch, historisch-stedenbouwkundig en his- 

torisch-bouwkundig oogpunt. Onderzoek 

zal moeten uitwijzen of behoud, dan wel 

sloop en nieuwbouw mogelijk is. In het 

geval er sprake is van sloop en nieuw- 





Locatie Kruitbos aan de Binnenweg 

56

ouw, gelden de volgende randvoor- 

waarden: 

• vormgeving en detaillering van woningen 

verwijst naar voormalige woningtypen; 

• er wordt gebouwd in een strakke rooilijn 

• verzorgen en vorm geven aansluiting 

met plan De Smidse; 

• parkeren op eigen erf en in de openbare 

ruimte; 

• minimaal 3% van het voor wonen be- 

doelde oppervlak (woningen en bijbeho- 

rende tuinen en erven) wordt ingericht 

ten behoeve van speelvoorzieningen; 

• voor het overige gelden de gebiedsge- 

richte criteria voor ‘Wilp-naoorlogse 

woongebieden’ uit de Welstandsnota 

Voorst. 

Locatie Kruitbos 

Positie 

De locatie Kruitbos ligt aan de Binnenweg net 

ten zuiden van de kruising met de Hofstraat. 

Het betreft nu een semi-agrarisch perceel met 

woning en een weitje/boomgaard. Het is gele- 

gen tegenover de nieuwste woonbuurt aan de 

Binnenweg en de Dijkweideweg. 

Referentie 

Bij een ontwikkeling van deze locatie dient zo- 

wel gerefereerd te worden aan de lintbebou- 

wing langs de Binnenweg ten noorden van de 

57 

kruising met de Hofstraat, als aan de compacte 

bebouwing in de tegenover gelegen nieuwe 

woonbuurt rondom de Dijkweideweg. 

Patroon 

Nu is sprake van een semi-agrarisch gebied met 

verspreide bebouwing in een zeer lage dichtheid. 

Deze inbreidingslocatie heeft het karakter van 

een uitbreiding, waarbij een nieuwe steden- 

bouwkundige structuur wordt aangelegd. Deze 

structuur dient langs de Binnenweg aan te slui- 

ten bij het patroon van vrijstaande en half- 

vrijstaande bebouwing langs de Binnenweg, met 

een zeker organisch karakter in de zin van een 

minder planmatige rooilijn en een groene omlijs- 

ting. Op het hierachter gelegen terrein is een 

meer planmatige invulling mogelijk met een mix 

van rijwoningen en half-vrijstaande woningen. 


• langs de Binnenweg vrijstaande bebou- 

wing, georiënteerd op de Binnenweg; 

• bebouwing langs de Binnenweg kent een 

individuele architectuur; 

• aan de Binnenweg staat de bebouwing in 

een verspringende rooilijn op minimaal 

5 m afstand tot de weg; 

• bebouwing aan de Binnenweg bestaat uit 

één tot anderhalve bouwlaag met kap; 

• bebouwing bestaat uit één en twee bouw- 

lagen met kap; 

• bebouwing op het binnenterrein ligt mini- 

maal op een afstand van 5 m ten opzichte 

van de perceelgrenzen aan de Mackenzie- 

plaats en het glastuinbouwbedrijf; 

• bebouwing ligt minimaal op een afstand 

van 5 m tot het aangelegen perceel aan de 

Rijksstraatweg; 

• vrijhouden doorzicht naar Rijksstraatweg; 

• er wordt ruimte gereserveerd voor een 

mogelijk toekomstige verkeersontsluiting 

richting glastuinbouwbedrijf en een lang- 

zaam verkeersverbinding richting Macken- 

zieplaats aan de westzijde van het plange- 

bied; 

• minimaal 3% van het voor wonen bedoel- 

de oppervlak (woningen en bijbehorende 

tuinen en erven) wordt ingericht ten be- 

hoeve van speelvoorzieningen; 

• aan de Binnenweg bedraagt de afstand 

van de bebouwing (hoofd– en bijgebou- 

wen) tot aan de zijdelingse perceelsgren- 

zen minimaal 2,5 m en tot aan de openba- 

re weg minimaal 5 m; 

• parkeren vindt plaats op eigen erf en langs 

de weg op het binnenterrein; 


gie compact op de rand van de typologie 

´lint´, wordt uitgegaan van een woning- 

dichtheid van 15-25 woningen per ha. Ge- 

refereerd aan de omgeving en de al aan- 

wezige bebouwing betekent dit, dat er nog 

ruimte is voor maximaal 10 woningen; 





Langs de Binnenweg 

bij het glastuinbouwbedrijf 

58

• voor het overige gelden ten aanzien van 

bebouwing langs de Binnenweg de ge- 

biedsgerichte criteria voor ‘Wilp– 

dorpslinten’ en voor de overige bebou- 

wing de criteria voor ‘Wilp-naoorlogse 

woongebieden’ uit de Welstandsnota 

Voorst. 

Ontwikkeling Binnenweg 

Positie 

Dit betreft het gebied tussen Binnenweg en 

Rijksstraatweg ten zuiden van de locatie Kruit- 

bos. Onder meer het glastuinbouwbedrijf en de 

molenstomp maken deel uit van dit gebied. 

Een mogelijke ontwikkeling van dit gebied 

komt pas na 2015 in beeld, met uitzondering 

van het perceel van de molenstomp dat al voor 

2015 voor herontwikkeling in aanmerking 

komt. De plannen voor deze locatie moeten 

echter wel aansluiten op de ontwikkelingsmo- 

gelijkheden van de omliggende terreinen. 

Is duidelijk geworden dat de op kaart 4.10 

aangegeven woningbouwlocaties niet voor 

2015 kunnen worden ontwikkeld, dan kan be- 

sloten worden tot een vervroegde herontwikke- 

ling van het zuidelijke deel van de Binnenweg. 

Referentie 

Bij een ontwikkeling van het gebied dient gere- 

fereerd te worden aan een bebouwingsmilieu, 

dat wat betreft dichtheid aansluit bij de typolo- 

gie ‘lint’. De bebouwingsdichtheid zal van 

59 

noord naar zuid moeten aflopen in relatie met de 

afstand tot het dorpscentrum. Waar het gebied 

grenst aan de Rijksstraatweg en de Binnenweg 

vormt de bestaande bebouwing langs deze linten 

de referentie. Voor de hiertussen gelegen gebie- 

den vormen de planmatig ontwikkelde gebieden 

binnen Wilp een referentie 

Stedenbouwkundige structuur 

Het gebied toont ruimtelijk gezien een ladder- 

structuur met de Binnenweg en Rijksstraatweg 

als stijlen en met name doorlopende groenstruc- 

turen als sporten. Het beeld binnen dit gebied is 

divers. Langs de Binnenweg is sprake van een 

(semi-)agrarisch landschap met slechts enkele 

woningen en boerderijen. Langs de Rijksstraat- 

weg staan, zowel herkenbaar in de rooilijn 

staande, vrijstaande en half-vrijstaande wonin- 

gen, als op ruime groene percelen staande wo- 

ningen, agrarische bedrijven in de vorm van een 

glastuinbouwbedrijf en een garage. 

Visie 

De visie op een ontwikkeling van het gebied gaat 

uit van het behouden van de kwaliteiten van het 

gebied. Belangrijke kwaliteiten zijn de semi- 

agrarische groene ruimten achter de woningen 

en rondom de molenstomp. 

Een ontwikkeling van dit gebied zou plaats moe- 

ten vinden vanuit de bestaande bebouwing, dus 

vanaf de noordzijde. Tot en met het terrein van 

het glastuinbouwbedrijf zijn er mogelijkheden 

voor een uitbreiding van het dorp met bebou- 

wing langs de Binnenweg en Rijksstraatweg en 

daar tussen in. Een oost-west gerichte bebou- 

wingsrand maakt ter hoogte van het glastuin- 

bouwbedrijf een verbinding tussen Rijksstraat- 

weg en Binnenweg en sluit daarmee de meer 

compacte bebouwing van het dorp af van het 

semi-agrarische gebied ten zuiden hiervan. Dit 

laatste gebied blijft in zijn structuur gehand- 

haafd. Wel is er op enkele plaatsen inbreiding in 

het bestaande lint mogelijk. De groene ruimte 

daartussen blijft echter bestaan. Daarmee komt 

ook de molenstomp in een groene ruimte te 

staan. Bij deze molen is wel kleinschalige bebou- 

wing mogelijk als onderdeel van de molen zelf. 

Verder is hier een langzaam-verkeersverbinding 

gedacht tussen Rijksstraatweg en Binnenweg en 

richting de nieuwbouw ten noorden ervan. 


• bebouwing is vrijstaand langs de Binnen- 

weg en de Rijksstraatweg; 

• bebouwing staat in een afwisselende rooi- 

lijn, maar minstens op 5 m van de Binnen- 

weg of Rijksstraatweg; 

• bebouwing heeft een hoogte van maxi- 

maal twee bouwlagen met kap; 

• bebouwing langs de Binnenweg heeft een 

hoogte van maximaal 1,5 bouwlaag met 

kap; 

• grotere bouwvolumes (twee bouwlagen 

met kap) langs de Rijksstraatweg staan op 

grotere afstand van de weg; 



Locatie Geluid Lucht Externe 



Veiligheid 

Bodem Flora en 

fauna 

Archeologie/ cultuurhistorie 

De Lathmer x x x 

Hofstraat e.o. x x x 

De Smidse x x x x 

Rabobank x x x x 

Kruitbos x x x x 

Binnenweg x x x x x 

Tabel 4.1: Uitvoerbaarheidsaspecten inbreiding. 

Water 

60



aan de Binnenweg en de Rijksstraatweg 

tot aan de zijdelingse perceelsgrenzen 

bedraagt minimaal 2,5 m; 

• er worden langzaam verkeersverbindin- 

gen tussen Binnenweg en Rijksstraatweg 

gerealiseerd: één ter hoogte van de mo- 

lenstomp in aansluiting op het pad op De 

Lathmer en één ter hoogte van het huidi- 

ge glastuinbouwbedrijf; 

• stedenbouwkundig sluit het plan aan op 

de woningbouwontwikkeling op de locatie 

Kruitbos; 

• het binnengebied wordt primair ontsloten 

voor gemotoriseerd verkeer via de Bin- 

nenweg. Daarbij wordt aangesloten op 

de ontsluiting van de locatie Kruitbos; 

• geen doorgaande verbinding voor gemo- 

toriseerd verkeer tussen Binnenweg en 

Rijksstraatweg; 

• aan de molen kan eventueel een kleine 

uitbouw gerealiseerd worden met een 

hoogte van één bouwlaag met kap, reke- 

ning houdend met de cultuurhistorische 

en bouwhistorische kwaliteiten van de 

molen; 

• rondom de molen is sprake van een vrije 

ruimte van minimaal 10 m met uitzonde- 

ring van één losstaand molengerelateerd 

gebouw; 

61 


gie compact, op de rand van de typologie 

´lint´, wordt uitgegaan van een woning- 

dichtheid van 15-25 woningen per ha.; 

• minimaal 3% van het voor wonen bedoel- 

de oppervlak (woningen en bijbehorende 

tuinen en erven) wordt ingericht ten be- 

hoeve van speelvoorzieningen; 

• er wordt een begeleidend beeldkwaliteits- 

plan opgesteld. 

Toets uitvoerbaarheid 

In tabel 4.1 staan de verschillende onderzoeks- 

aspecten betreffende milieu, archeologie en wa- 

ter vermeld, die gerelateerd zijn aan genoemde 

inbreidingslocaties. Hierin is aangegeven welke 

van deze aspecten hoogst waarschijnlijk de 

meeste aandacht zal vragen bij de inrichting van 

de desbetreffende locatie. 

4.7 Relatie met het bestemmingsplan 

Het bestemmingsplan regelt functie en gebruik 

van een gebied en de bebouwing daarbinnen 

voor de komende 10 jaar. Het is ook het enige 

plan dat juridisch bindend is en dus ook werke- 

lijk ruimtelijke consequenties heeft. Een nieuw 

bestemmingsplan voor Wilp regelt dus wat tot 

circa 2015 ruimtelijk mogelijk is in het dorp. Het 

voorgestane ruimtelijke structuurbeeld in deze 

dorpsvisie zal dan ook een vertaling moeten krij- 

gen in het bestemmingsplan. De doorkijk tot 

2030 blijft daarbij echter buiten beschouwing. 

Dit zal mogelijk in een actualisatie van het be- 

stemmingsplan over 10 jaar een rol spelen. 

Deze vertaling van het ruimtelijke programma 

uit de Dorpsvisie bestaat feitelijk uit twee aspec- 

ten: 

a. het bestemmen van ruimtelijk nieuwe ont- 

wikkelingen; 

b. het bieden van ruimere gebruiksmogelijk- 

heden. 

De eerste betreft het bestemmen van de concre- 

te gebieden waar nieuwe ontwikkelingen of func- 

tieveranderingen plaatsvinden. De gewenste 

ontwikkeling wordt daarmee mogelijk gemaakt. 

In het tweede geval is er sprake van het aanpas- 

sen van het plan aan de maatschappelijke ont- 

wikkelingen. Dit betreft bijvoorbeeld het bieden 

van ruimere bebouwingsmogelijkheden of het 

meer ruimte geven voor beroepen aan huis om 

zo de levendigheid en leefbaarheid in het dorp te 

stimuleren. 

Uit de dorpsvisie zal concreet aan de volgende 

ruimtelijke ontwikkelingen in het bestemmings- 

plan aandacht worden besteed: 

• de in tabel 3.1 genoemde inbreidingsloca- 

ties; 

• recreatieve ontwikkeling van café- 

restaurant De Kroon; 





62

• het omzetten van het Davino-terrein tot 

bedrijventerrein en uitbreiding van het 

terrein in noordwestelijke richting; 

• het bieden van mogelijkheden voor een 

beroep aan huis. 

Verder zal zoveel mogelijk worden aangesloten 

bij de bestaande rechten en mogelijkheden van 

het bestaande bestemmingsplan. Dit regelt 

naast de woongebieden ook al veel van de be- 

drijvigheid en detailhandel in het dorp. 

De wijze waarop met name de nieuwe ontwik- 

kelingen in het bestemmingsplan Wilp worden 

bestemd, is afhankelijk van de mate van con- 

creetheid. Er zijn drie manieren waarop deze 

ontwikkelingen kunnen worden meegenomen: 

• gedetailleerd: 

het bouwplan met verkaveling wordt als 

zodanig bestemd; 

• als uit te werken bestemming: 

het bouwinitiatief is nog onvoldoende 

concreet, maar wordt haalbaar geacht. 

In de bestemming worden de belangrijk- 

ste randvoorwaarden meegegeven. Het 

verplichte uitwerkingsplan zal later het 

bouwplan tonen met in acht name van 

de randvoorwaarden; 

• als wijzigingsbevoegdheid: 

ook nu is het bouwinitiatief nog weinig 

concreet. De bestaande bestemming 

blijft gehandhaafd, maar in de toekomst 

wordt een wijziging naar een andere 

63 

functie (veelal wonen) toegestaan met in 

acht name van wijzigingsregels. 

Waar nodig en mogelijk zullen nieuwe ontwikke- 

lingen al via de versnelde vrijstellingsprocedure 

ex artikel 19 lid 2 WRO worden opgestart op ba- 

sis van de voorliggende dorpsvisie Wilp. 

Van hetgeen in het Ruimtelijk Structuurbeeld is 

aangegeven, wordt niet meegenomen in het be- 

stemmingsplan: 

• ontwikkelingen op De Lathmer; 

• de zuidelijke uitbreiding van het woonge- 

bied langs de Binnenweg (met uitzonde- 

ring van de locatie molenstomp); 

• de herontwikkeling van het voorzieningen- 

cluster; 

• het nieuwe noordelijke zoekgebied voor 

wonen, werken en sport. 

Het terrein van De Lathmer valt buiten de 

plangrens van het bestemmingsplan Wilp. De 

overige ontwikkelingen spelen niet op de korte 

termijn en/of zijn nog te weinig concreet. 



Colofon 

Opdrachtgever: 

Gemeente Voorst 

Contactpersoon: 

Mevrouw drs. P. Dekker—Klein Over- 

eem 

Dorpsvisie Wilp 

BügelHajema Adviseurs 

Projectleiding: 

De heer drs. R. Raat 

BügelHajema Adviseurs 

Supervisie: 

De heer ir. J.A. van den Berg 

BügelHajema Adviseurs bv 

Bureau voor Ruimtelijke 

Ordening en Milieu BNSP 

Utrechtseweg 7 

Postbus 2153 

3800 CD Amersfoort 

Telefoon (033) 465 65 45 

Telefax (033) 461 14 11 

www.bugelhajema.nl 

E-mail: amersfoort@bugelhajema.nl

254.00.02.33.00 - Dorpsvisie Wilp - 21-05-07.pub - Gemeente Voorst

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?