Gastvrij en cliëntgericht (PDF bestand - 1.46 ... - GGZ inGeest

GGZ inGeest 2010 – 2014
Gastvrij en
cliëntgericht

2 1
Cliëntperspectief
In deze brochure wordt een aantal aspecten
van het meerjarenbeleid van GGZ inGeest voor
de periode 2010-2014 uitgelicht. De brochure is
gebaseerd op het Meerjarenbeleidsplan 2010-2014,
dat aangeeft in welke richting de instelling zich
de komende vier jaar ontwikkelt. Eén van de
belangrijkste mijlpalen is de voltooiing van de
fusie met VU medisch centrum in 2012. Ons beleid
anticipeert al enige jaren op deze fusie: ook in deze
brochure zult u de bewijzen daarvan aantreffen.
GGZ inGeest heeft een belangrijke opdracht te volbrengen: gastvrijheid
en de kwaliteit van zorg voor de cliënt verbeteren, de professionele
kwaliteit bestendigen en het bedrijfsmatig rendement vergroten.
Dit is in samenhang mogelijk als we de begrippen kwaliteit,
gastvrijheid, professionaliteit en rendement op een nieuwe manier met
elkaar in verband brengen.
Het sleutelbegrip hierbij is cliëntperspectief.
Joke van Lonkhuijzen, MBA, MCM
Voorzitter raad van bestuur GGZ inGeest

Kernwaarden
Betrokken
Ambitieus
Zorgvuldig
2 3
Missie
GGZ inGeest staat voor herstel en bevordering van geestelijke gezondheid,
met oog voor de samenhang tussen lichaam en geest en het verbeteren van de
kwaliteit van leven van cliënten. Wij doen dit door onze cliënten betrouwbare
en toonaangevende zorg te verlenen, waarbij betrokkenheid en persoonlijke
aandacht voorop staan. Als academische GGZ-instelling staat GGZ inGeest
daarnaast voor excellent onderzoek, onderwijs en opleidingen.
Visie
GGZ inGeest biedt toegankelijke en gespecialiseerde zorg die aansluit op
behoeften, wensen en verwachtingen van cliënten, hun naasten, verwijzers en
de samenleving. Samen met VUmc bieden we een geïntegreerde benadering van
complexe zorg op het snijvlak van psychiatrie en somatiek.
De zorg is efficiënt, effectief en vernieuwend. Door het grote netwerk van
specialisten en de samenwerking met VUmc, heeft GGZ inGeest voor vrijwel iedere
psychische hulpvraag een passend antwoord. Met de vele locaties in de regio is
GGZ inGeest in staat om hulp te bieden binnen handbereik. Wij bieden hulp op
maat: niet meer dan nodig en niet minder dan noodzakelijk.
Wij verrichten toonaangevend wetenschappelijk onderzoek en bieden topreferente
zorg in de academische werkplaatsen. We werken continu aan verbetering en
vernieuwing van onze hulpverlening en aan de ontwikkeling van geestelijke
gezondheidszorg in het algemeen.
GGZ inGeest staat bekend als een uitstekende werkgever en opleider, waar
medewerkers en toekomstige professionals graag werken en zich kunnen
ontwikkelen in een uitdagende omgeving.

‘We staan echt nog maar aan het begin van het blootleggen van
alle mogelijkheden die de huidige en toekomstige technieken ons
bieden. E-health staat nog in de kinderschoenen. Voor GGZ inGeest
zie ik volop kansen. Wij zijn goed in de behandeling van ernstige
psychiatrische ziektes, zoals bijvoorbeeld bipolaire stoornissen.
Hiervoor is E-help wel mogelijk, maar nog niet ontwikkeld. En denk aan
de ontwikkeling van zorgpaden, waarbij intelligente ICT ondersteuning
van klinische beslissingen een grote toekomst heeft. ’ Jan Mokkenstorm,
portefeuillehouder E-mental health
4 5
E-health – GGZ inGeest biedt de zorg ook aan via de
nieuwe media en voert daartoe een tweesporenbeleid:
enerzijds verdere ontwikkeling van E-health aanbod en
anderzijds verdere digitalisering van de organisatie.
GGZ inGeest:
The next
generation
GGZ inGeest doet haar werk in een wereld die in rap tempo ‘digitaliseert’.
Nieuwe technieken bieden nieuwe toepassingsmogelijkheden.
GGZ inGeest wil deze mogelijkheden ten volle benutten. Een goede en
degelijke ICT-infrastructuur is van belang voor de ondersteuning van de
reguliere processen en voor de innovatieve ontwikkelingen op het gebied
van hulp via het internet. GGZ inGeest heeft de eerste stappen op het
digitale pad gezet en stelt zich ten doel een belangrijke en innovatieve
aanbieder te zijn van E-health.

‘ Real time’, ‘wiki’s’ en ‘crowd sourcing’. Het verhaal van psychiater
Jan Mokkenstorm over psychiatrische hulp via het internet zit vol met
deze termen. Toch is het niet nodig de precieze betekenis van die
woorden te kennen. Wie goed naar Mokkenstorm zijn betoog over E-mental health
luistert, hoort dat het niet de techniek is die hem boeit, maar dat hij gemotiveerd
is door de uitbreiding van het arsenaal aan mogelijkheden mensen te helpen.
‘Door alle moderne technieken creatief in te zetten kan GGZ inGeest werken aan
het verminderen van psychisch lijden, het bevorderen van geestelijke gezondheid
en het vergroten van de zelfbeschikking.’ Jan Mokkenstorm is portefeuillehouder
E-mental health en daarmee de aangewezen persoon om te schetsen wat
GGZ inGeest met behulp van nieuwe technieken voor haar cliënten kan doen.
‘Steeds meer hulp wordt geboden in een digitale spreekkamer. Via een
chatafspraak of via berichtenverkeer; e-mail dus.’ Mokkenstorm geeft een
voorbeeld: ‘Binnenkort start GGZinGeest met Praten Online voor volwassenen.
Praten Online is door de Jeugdriagg ontwikkeld. Het is kortdurende onlinepsychotherapie,
waarbij jongeren op een laagdrempelige manier de kans
krijgen met een professional te zoeken naar oplossingen voor hun
gevoelens van depressie, angst of spanning. Een test op de site wijst uit
of er noodzaak is professionele hulp te bieden. Zo kan het gebeuren
dat er een officiële hulpverleningssituatie ontstaat; waarin de
jongere en de hulpverlener elkaar ontmoeten in de chatbox.’
De voordelen van digitale hulpverlening worden door pionier
Mokkenstorm geroemd. Zo noemt hij het kwantitatieve
gegeven van de lage drempel. Ook somt hij een aantal
kwalitatieve voordelen op: ‘Cliënten zijn anoniem,
en de hulpverlener ook. Dat maakt dat mensen zich
makkelijker uiten. Verder is het voor de hulpverlener
eenvoudiger op basis van protocol te werken.
Daarnaast liggen alle ‘gesprekken’ vast, dat maakt het
cliëntendossier veel completer. En via het internet kan
de therapeut een cliënt heel goed huiswerkopdrachten
geven.’ Hij geeft een voorbeeld: ‘Je kunt een
geautomatiseerde vragenlijst sturen, of bijvoorbeeld
een link naar een interessante site.’ Ondanks de vele
6 7
mogelijkheden die Mokkenstorm ziet wil hij een ding voorop stellen: ‘Contact is
een essentieel onderdeel van samenwerken en behandelen, en elkaar in de ogen
kunnen kijken kan daarbij onmisbaar zijn. Digitaal contact is echt contact! Maar
niet alle mensen vinden dit prettig. En vaak is het ‘zien’ van de cliënt gewoon
nodig voor diagnostiek en behandeling. De klassieke behandelsituatie in een echte
spreekkamer zal daarom ook nooit verdwijnen.’

Het onderzoek van de afdeling psychiatrie van VUmc
en GGZ inGeest is internationaal toonaangevend.
Wetenschappelijk onderzoek en topreferente cliëntenzorg
zijn ingebed in de academische werkplaatsen angst &
depressie en ouderenpsychiatrie. Zo worden kwaliteit,
kennis en innovatie in samenhang ontwikkeld. Resultaten
van onderzoek – van moleculaire biologie tot aan
zorgonderzoek – worden zoveel als mogelijk direct
vertaald naar winst voor de patiëntenzorg. Gedurende
de periode 2010 - 2014 starten twee nieuwe academische
werkplaatsen: bipolaire stoornissen en severe mental
illness. GGZ inGeest heeft in haar meerjarenbeleidsplan
een aantal doelen opgenomen die bijdragen aan het verder
gestalte geven van de onderzoeks- en opleidingstaken.
In het artikel ‘Impuls door academische inbedding’ komen
medewerkers aan het woord over hun wetenschappelijke
ervaring en ambities.
Impuls door
academische
inbedding
‘De combinatie van patiëntenzorg en wetenschappelijk
onderzoek vind ik heel mooi. In 2010 begin ik aan mijn
AGIKO opleiding: een traject waarin promotieonderzoek en
de opleiding tot psychiater worden gecombineerd. Zowel
mijn onderzoek naar ECT behandeling bij depressieve
ouderen als mijn opleiding doe ik binnen de academische
werkplaats ouderenpsychiatrie. De inhoudelijke koppeling
en verdieping maken me tot een betere psychiater, daarvan
ben ik overtuigd.’ Mardien Oudega, basisarts en onderzoeker
8 9
Academisering GGZ – Naast de bestaande academische werkplaatsen worden twee nieuwe
werkplaatsen ontwikkeld: bipolaire stoornissen en severe mental illness.
Public mental health – Het onderzoek draagt bij aan de bevordering van geestelijke gezondheid
van de bevolking en is erop gericht onderzoeksbevindingen te vertalen naar de praktijk. Hiertoe
werken de afdeling psychiatrie van VUmc en GGZ inGeest nauw samen met andere partijen
binnen de VU en VUmc. VUmc is een internationaal erkend centrum voor ‘public mental health’.
Integratie in bedrijfsmatige processen – Het onderzoek is verbreed en geïntegreerd in de
bedrijfsmatige processen. De afstemming tussen de cliënten- en onderzoekslogistiek wordt
verbeterd. De Routine Outcome Monitoring (ROM) en managementinformatie (prestatie- en
kwaliteitsindicatoren) worden verder ontwikkeld.

‘
In een academische werkplaats krijg je de kans een
‘kritische massa’ aan mensen bij elkaar te verzamelen die
zich gezamenlijk kunnen concentreren op onderzoek
en behandeling van bepaalde ziektebeelden. Dat trekt
weer andere goede mensen aan.’ Hoogleraar biologische
psychiatrie Witte Hoogendijk noemt de voordelen van
academisering een zichzelf versterkend systeem. ‘Omdat
we bij de werkplaats angst & depressie met een groep
mensen focussen op enkele ziektebeelden, boeken we
goede resultaten. Resultaten waaruit veel nationale en
internationale publicaties en richtlijnen zijn voortgekomen.
Door onze expertise krijgen we veel derdelijns verwijzingen,
interessante cliënten dus. Dat maakt dat die expertise zich
weer verder uitbouwt. Een belangrijk voordeel van goede
resultaten boeken is dat het eenvoudiger is om subsidies te
krijgen voor bijvoorbeeld patiëntgebonden wetenschappelijk
onderzoek. Hierdoor ontwikkelt het inzicht in goede behandelingen
zich verder.’
Wat voor de mensen binnen de academische werkplaatsen angst & depressie
en ouderenpsychiatrie al praktijk is, is voor de behandelaren van severe mental
illness en bipolaire stoornissen toekomstmuziek. Voor allebei deze aandoeningen
is inbedding in een universitaire structuur aanstaande. ‘De behandeling van
mensen met een bipolaire stoornis krijgt een flinke impuls. We staan aan de
vooravond van een enorme stap.’ Ursula Klumpers, psychiater en behandelaar
van mensen met een bipolaire stoornis is erg tevreden. De benoeming van de
eerste Nederlandse hoogleraar op het gebied van bipolaire stoornissen aan VUmc
is bijna rond. ‘De laatste jaren zijn we bij GGZ inGeest druk geweest met het
voorbereiden van de academische organisatie. Onze zorg is nu de best mogelijke.
Daaraan wordt straks onderwijs en wetenschappelijk onderzoek gekoppeld.’ De
hoogleraar zal mede richting geven aan de aard van het toekomstig onderzoek.
Klumpers denkt dat farmacotherapie een belangrijke pijler wordt. ‘Onze cliënten
gebruiken allemaal veel en langdurig medicijnen. Het is van groot belang goed
wetenschappelijk onderzoek te doen naar bijwerkingen en bijvoorbeeld hoe je
mensen kunt motiveren langdurig medicijnen te gebruiken.’
10 11
Niet alleen de gedachte aan gestructureerd wetenschappelijk onderzoek doet
Klumpers uitzien naar de toekomst, ook mogelijke samenwerkingsverbanden
maken dat zij verwacht haar cliënten meer te kunnen bieden. ‘Neuroimaging
met behulp van f-MRI en PET-scannen in VUmc biedt ongekende
onderzoeksmogelijkheden. Maar ook samenwerking met epidemiologen
bij onderzoek naar bijvoorbeeld het optreden van bipolaire stoornissen in
de bevolking en binnen families kan heel interessant en belangrijk zijn.’
Klumpers glimlacht: ‘Er is zoveel potentieel. En zoveel te onderzoeken. De zorg
voor mensen met een bipolaire stoornis is heel lang onderbelicht geweest.
Ongelofelijk als je bedenkt dat een tot twee procent van de Nederlandse
bevolking in zijn leven depressieve en hypomane periodes kent.’

GGZ inGeest heeft haar meerjarenbeleid
te realiseren in een sterk veranderende
omgeving. Er zijn grote veranderingen
gaande met betrekking tot de
organisatie en financiering van de
GGZ. Bij de inzet van middelen zoekt
GGZ inGeest naar een optimale
balans tussen het verhogen van de
kwaliteit van de zorg en de processen
enerzijds en de kosten en efficiency
anderzijds. GGZ inGeest stroomlijnt de
zorglogistiek om de kwaliteit van zorg,
de klantvriendelijkheid en de efficiency
verder te verbeteren. De monitoring
en sturing van processen verbetert,
onder meer door intensiever gebruik van
prestatie- en kwaliteitsindicatoren – ook
op het gebied van veiligheid. Daarnaast
is het zaak het medewerkerspotentieel
optimaal te benutten en toe te werken naar
een flexibeler medewerkersbestand. Het
bereiken van onderstaande doelen moet leiden
tot een slagvaardige en efficiënte organisatie die
de best denkbare zorg biedt aan haar cliënten en
hun familie. In ‘Kwaliteit omhoog, kosten omlaag’ is
te lezen welke eerste stappen in het optimaliseren van
het zorgproces in 2009 al zijn gezet.
Kwaliteit omhoog,
kosten omlaag
12 13
Opleiding en deskundigheidsbevordering –
Activiteiten op het gebied van opleiden en
deskundigheidsbevordering zijn gebaseerd op
inzicht in de actuele (specialistische) kennis en in
de opleidingsbehoefte van medewerkers vanuit
het perspectief van de behandelprogramma’s.
Er is een pool met leidinggevenden en het gebruik
van de interne coachingspool wordt gestimuleerd,
zodat meer medewerkers kunnen profiteren van
bijvoorbeeld teamcoaching, professionele coaching
of loopbaancoaching.
Profilering verpleegkundig beroep –
Verpleegkundigen vervullen een belangrijke rol
met betrekking tot gastvrijheid, betrokkenheid en
herstelgerichte zorg: vaak zijn ze het gezicht van
de instelling voor cliënten en familie. De verpleegkundige
discipline heeft een duidelijke positie binnen
de organisatie en er is beleid om de doorgroeimogelijkheden
van verpleegkundigen te vergroten.
Resultaatgericht sturen – De raad van bestuur stelt
kaders vast en maakt resultaatafspraken met de
circuits en met de diensten. Leidinggevenden maken
met de medewerkers afspraken over de individuele
doelstellingen en faciliteren hen bij het behalen
daarvan. Binnen de kaders kunnen de professionals
zelf bepalen hoe zij hun zorgverlening uitvoeren.
Behandelprogramma’s / zorgpaden – Voor alle
belangrijke stoornissen zijn behandelprogramma’s
ontwikkeld. Doel is de zorg tegelijkertijd klant -
vriendelijk en ‘slim’ te organiseren. Dat betekent:
efficiënte inzet van personeel en middelen en zoveel
mogelijk gestandaardiseerde behandelactiviteiten.

‘ Bezuinigen biedt ook kansen.’
Wanneer Joke van Lonkhuijzen,
voorzitter van de raad van bestuur
van GGZ inGeest praat over de komende jaren,
is ze reëel en positief. ‘De kosten van de zorg
moeten omlaag. Tegelijkertijd willen we onze
ambities realiseren. Dat daagt ons uit om processen
zowel klantvriendelijker als efficiënter te maken.’
‘Op de behoeften van de klant gericht zijn’ en ‘slim
organiseren’, dat is de kern van het verhaal van Albert
Blom, directeur behandelzaken poliklinische psychiatrie
en Prezens. ‘Voor de vijf belangrijkste stoornissen hebben we
behandelprogramma’s ontwikkeld die vanaf 2010 door de circuits vertaald
worden naar zorgpaden. Daarmee omvatten we de zorg van onze cliënten voor
ongeveer tachtig procent. Een behandelprogramma is de korte, inhoudelijke
weergave van de wetenschappelijke richtlijn. Een zorgpad is een methode om
een behandelprogramma voor individuele en groepen cliënten met dezelfde
aandoening zo optimaal en efficiënt mogelijk in te richten. Dat winst in termen
van efficiency in het verschiet ligt, lijkt duidelijk. Gevraagd naar de voordelen
voor cliënten, somt Blom die overtuigend op: ‘De richtlijn geeft cliënten de
zekerheid dat ze behandeld worden volgens de laatste stand van de wetenschap.
Behandelaars hebben een overzichtelijk document in handen dat in veel gevallen
directe duidelijkheid verschaft én de nodige ruimte biedt om beredeneerd af te
wijken, bijvoorbeeld door meer maatwerk te bieden. Bij twijfel prikkelt het hun
nieuwsgierigheid en moedigt het aan verder te zoeken.’ Een andere belangrijke
winst van het werken met behandelprogramma’s ligt volgens Blom in het feit dat
ze een begin en een eind geven aan behandelingen. ‘Er wordt gewerkt in een
behandelplan-evaluatiecyclus. Dat geeft cliënten invloed op de behandeling en
een middel om tussentijds te bekijken of ze resultaat boeken, of er uitzicht is op
herstel.’
Waar Blom druk is met het inhoudelijk kaderen van behandelingen, zijn in het
circuit van José van Raaij, directeur algemene zaken kortdurende psychiatrie Zuid-
Kennemerland, goede ervaringen opgedaan met het uniform maken van het proces
van hun behandelingen. ‘Wij werken sinds enige tijd met het 1-3-5 concept. De
14 15
kern daarvan is dat cliënten binnen een week na verwijzing bij ons terecht kunnen
voor een intake-gesprek, dat na drie weken een behandelplan wordt vastgesteld,
waarop na vijf zittingen een evaluatie volgt.’ Van Raaij is een warm pleitbezorger
van het concept dat heel GGZ inGeest zal gaan gebruiken voor de ambulante zorg:
‘Cliënten hebben de zekerheid dat ze snel bij ons terecht kunnen, en we maken het
traject meteen inzichtelijk. Ook verwijzers waarderen deze duidelijkheid.’
Werken met behandelprogramma’s, zorgpaden en methodes als het 1-3-5 concept
vraagt zowel een cultuuromslag van medewerkers als een andere inrichting
van processen. GGZ inGeest doet dat laatste volgens de ‘LEAN methode’. Van
Lonkhuijzen daarover: ‘Deze methode is erop gericht de processen zo in te
richten dat alles wat er gebeurt ten goede komt aan onze klant. Alles wat geen
toegevoegde waarde oplevert, moeten we schrappen. Ik ben ervan overtuigd dat
een kritische blik op de klantwaarde van processen ons helpt in het streven de
kwaliteit van onze producten te verhogen en tegelijkertijd de productiekosten te
verlagen.’

16 17
Betrokken
bij cliënten:
gastvrij en
in contact
De kernwaarden van GGZ inGeest zijn ‘zorgvuldig’,
‘betrokken’ en ‘ambitieus’. De medewerkers werken met
de ambitie om de beste zorg te leveren. Niet alleen bezien
vanuit de wetenschappelijke richtlijnen, maar juist ook bezien
door de ogen van cliënten. Kwaliteit gaat voor GGZ inGeest in de
eerste plaats over mensen. Over cliënten en hun familie en ook over
medewerkers. GGZ inGeest wil niet alleen kwaliteit leveren maar ook
gastvrij zijn, naar alle cliënten – in alle situaties. GGZ inGeest zet stevig in op
dit streven. De geformuleerde beleidsdoelen leveren hier een bijdrage aan. Op
verschillende locaties van GGZ inGeest is met succes een begin gemaakt met
het gastvrij maken van de gesloten afdelingen. Lees daarover in ‘Betrokken bij
cliënten: gastvrij en in contact.’

In 2010 begint ieder circuit van GGZ inGeest
met het optimaal vormgeven van ‘De eerste vijf
minuten tellen’. Dit is een bruikbaar instrument,
ook in de niet-acute zorg. Bijvoorbeeld om het
onderwerp ‘gastvrijheid’ binnen GGZ inGeest
blijvend op de kaart te zetten. Gastvrijheid is
een cultuuraspect dat in alle onderdelen van de
bedrijfsvoering terug komt. Analoog aan ‘Dwang
en drang’ geldt ook hiervoor dat een goed
begin het halve werk is.’ Heleen Vissers, directeur
algemene zaken, locatie Spaarnepoort
18 19
Gastvrij zijn, op alle fronten. Een menselijk
gezicht tonen, aan cliënten en hun familie,
en aan medewerkers. Dat is een belangrijk
streven van GGZ inGeest.
Al een aantal jaar zijn medewerkers op verschillende
locaties hard aan het werk om de intensieve zorg te
verbeteren. GGZ inGeest participeert veelvuldig in landelijke
verbetertrajecten, zo ook in het in 2006 door GGZ Nederland
gestarte project ‘Dwang en drang’. Doel was het aantal
separaties terug te brengen met minimaal tien procent per jaar.
De afgelopen jaren is het besef doorgedrongen dat separeren en het
bieden van kwalitatief goede zorg aan de cliënt niet langer in een adem
genoemd kunnen worden, zo vertelt Bouke Bijnsdorp, afdelingsmanager
van de kliniek gesloten volwassenen Zuiderpoort. Bijnsdorp: ‘Als een cliënt
bij ons binnenkomt gaat dat vaak gepaard met veel onduidelijkheid en spanning.
Voorheen werd er snel gekozen om dan voor de zekerheid eerst te separeren.
Daarmee was de toon gezet. Nu zoeken we naar alternatieven; naar contact
krijgen.’
Het zetten van een goede toon was het uitgangspunt van het concept ‘De eerste
vijf minuten, het halve werk’. Een concept dat voor het GGZ inGeest brede project
‘Dwang en drang’ werd bedacht. Heleen Vissers, directeur algemene zaken op locatie
Spaarnepoort: ‘Onze gedachte is dat het gevoel en het vertrouwen van cliënten
zich grotendeels in de eerste vijf minuten vormt. We ontwikkelden richtlijnen die
gericht zijn op een vriendelijke, open benadering van cliënten – juist ook in crisissituaties.
Zo zijn we erin geslaagd het aantal separaties met ongeveer dertig procent
te verminderen.’ Het succes op Spaarnepoort leidde ertoe dat GGZ Nederland
deze aanpak verkoos tot ‘best practice’, waarmee het dé standaard wordt.
Volgens Bouke Bijnsdorp heeft ook de fysieke omgeving een grote invloed op
cliënten. Steeds vaker maken cliënt en verpleegkundige gebruik van de nieuwe
‘comfort room’. Dit is een ruimte die de sfeer uitademt van een knusse huiskamer.
Bijnsdorp: ‘Door de prettige, niet klinische sfeer is de ervaring dat men makkelijker
in gesprek komt met elkaar en spanningen kunnen ontladen. Cliënten vragen
hier vaak om.’

Cliënteninformatie en -communicatie – Er is
een samenhangende set cliënteninformatie
ontwikkeld, ondersteunend aan het
primaire proces. Daarnaast wordt
E-health ingezet om op een meer
interactieve manier met cliënten te
communiceren.
Acute psychiatrie – De intensieve zorg
krijgt een menselijker gezicht, zowel
voor cliënten als voor medewerkers.
Dat betekent: minder gedwongen
opname, minder toepassing van
dwang en drang, ondersteuning
van de intensieve zorg door
middel van klinische time-out
voorzieningen of (F)ACT-teams en
verbetering van gebouwen.
Langdurende zorg – GGZ inGeest
biedt cliënten met psychotische
en andere chronische stoornissen
(bipolair, chronische depressie)
zorg vanuit een herstelgerichte
oriëntatie. Kenmerken hiervan zijn:
eigen regie van de cliënt, inzet van
ervaringsdeskundigen, implementeren
van familiebeleid, stimuleren van
maatschappelijke participatie, voorkómen
van opnames, verbinding met de somatische
zorg. (F)ACT is in de langdurige zorg het
basismodel.
Cliëntenfeedback – De CQ-index is ingevoerd
en levert op instellingsniveau benchmarkgegevens
op. Daarnaast worden flankerende
instrumenten ingezet die op circuit- of
afdelingsniveau de cliëntsatisfactie meten.
De cliënt waardeert de gesprekken met de
hulpverleners met gemiddeld een 7,8. Cijfers
over cliëntsatisfactie worden gekoppeld aan
cijfers over het effect van de behandeling.
20 21
‘Mijn eigen en andere ervaringen met
isoleren verwerkte ik in het bordspel
‘De isoleerdoos’. Het spel is al door
een aantal teams gespeeld en wordt
binnenkort ook gebruikt op de
opleiding voor agogen van Hogeschool
INHolland. Het geeft de spelers inzicht
in de effecten en gevolgen van isoleren
op de cliënt. Zo sprak ik pas tijdens
het spelen een verpleegkundige die
zich nooit gerealiseerd had dat ik
nog herinneringen heb aan hoe ik
bijvoorbeeld werd vastgepakt en
uitgekleed. Zij was verbaasd daarover
en gaf aan daar voortaan rekening mee
te zullen houden. Mijn motivatie voor
het werken als ervaringsdeskundige haal
ik uit de hoop zo een positieve wending
te kunnen geven aan mijn eigen negatieve
ervaringen. Ik ben blij dat het perspectief
van cliënten een steeds belangrijker rol
krijgt.’ Mieke Mostermans, ervaringsdeskundige
en lid cliëntenraad Spaarnepoort

‘De samenwerking met VUmc verbetert de
zorg in beide instellingen. We weten dat aan
somatische aspecten van de behandeling
in psychiatrische instellingen te weinig
aandacht wordt besteed. En andersom dat
psychiatrische ziekten bij ernstig zieke
mensen gemakkelijk over het hoofd worden
gezien, waardoor onderbehandeling ontstaat.’
Psychiater Wouter van Ewijk, lid algemeen bestuur
GGZ inGeest en lid raad van bestuur VUmc
GGZ inGeest biedt toonaangevende zorg aan cliënten en hun naasten.
GGZ inGeest streeft ernaar iedere cliënt perspectief te bieden op herstel.
Om haar doelen te realiseren maakt zij dankbaar gebruik van de eigen
specialisten en van samenwerking met andere zorginstellingen, gemeentes,
financiers en – niet in de laatste plaats – de familie en naasten van cliënten.
In haar meerjarenbeleidsplan maakt GGZ inGeest duidelijk welk zorgaanbod
zij in samenwerking wil ontwikkelen. Om zo ook in de toekomst een passend
hulpaanbod aan iedere cliënt te kunnen doen. In ‘Samenwerken: een passend
antwoord op iedere hulpvraag’ vertellen medewerkers hoe zij samen met
collega’s van andere instellingen steeds betere zorg bieden.
22 23
Samenwerken: een
passend antwoord
op iedere hulpvraag

Zorg op het snijvlak van de 1e en 2e
lijn – GGZ inGeest ondersteunt en
versterkt de 1e-lijns-GGZ via activiteiten
als vraagverheldering, preventie,
kortdurend behandelen, consultatie,
zorgcoördinatie, kwartiermaken en het
opzetten van ketensamenwerking. De
samenwerking met en de ondersteuning
van de 1e lijn worden verder uitgebouwd.
GGZ inGeest heeft servicecontracten met alle
huisartsenpraktijken in de regio.
Aanbod op het snijvlak van somatiek en
psychiatrie – Op specifieke terreinen is
behandel- en preventieaanbod gerealiseerd op
basis van een geïntegreerde benadering van
somatiek en psychiatrie, in samenwerking met
de ziekenhuizen in onze regio. Deze terreinen
zijn ‘ouderengeneeskunde’, ‘lichamelijk
onbegrepen klachten’, ‘lichamelijke
aandoeningen bij chronisch psychiatrische
cliënten’ en ‘psychische klachten bij
chronische lichamelijke aandoeningen’.
Geïntegreerd aanbod langdurige zorg
in samenspraak met gemeentes en
zorgverzekeraars – GGZ inGeest werkt
op het gebied van de langdurige zorg
aan een geïntegreerd behandelaanbod
in samenwerking met gemeentes,
zorgverzekeraars en ketenpartners.
Uitbreiden netwerk van voorzieningen –
GGZ inGeest beschikt over een netwerk van
voorzieningen in de regio, al dan niet in
samenwerking met ketenpartners.
24 25
GGZ inGeest wil ieder hulpvraag passend beantwoorden.
Daartoe werkt GGZ inGeest intensief samen, met veel verschillende
soorten samenwerkingspartners. Zo ook met alle ziekenhuizen in
haar verzorgingsgebied. Met VUmc is er een bijzonder samenwerkingsverband
waarmee de fusie in 2012 wordt afgerond. De twee organisaties ontmoeten elkaar
op het snijvlak van psychische en somatische problemen. Specialisten zetten
zich de komende jaren in om het specialistisch aanbod verder te vergroten,
bijvoorbeeld waar het gaat om co-morbiditeit en om de behandeling van cliënten
die fysieke klachten ervaren waarvoor geen lichamelijke oorzaak is aan te wijzen.

‘Het is bewezen: betrokken familieleden zijn van wezenlijk belang
voor het welzijn van de cliënt. Zij kunnen veranderingen in de situatie
signaleren en wanneer nodig samenwerken met hulpverlening om
decompensatie van de cliënt te voorkomen. Zij maken het mogelijk de
meest optimale zorg aan een cliënt te bieden, en daarmee uitzicht op
herstel.’ Elly Driebergen, coördinator familiebeleid
26 27
Ouderenpsychiater Audrey van Schaik is een van de psychiaters van GGZ inGeest
die al veelvuldig samenwerkt met specialisten in VUmc. Met de anesthesiologen
is er samenwerking voor de behandeling van cliënten die onder volledige
narcose electroconvulsieve therapie (ECT) ondergaan. En met neurologen,
internisten/klinisch geriaters streeft ze ernaar gezamenlijk een totaalbeeld
van een cliënt te verkrijgen. Deze multidisciplinaire benadering vormt zowel de
kern van de al jaren succesvolle geheugenpoli van het Alzheimercentrum als
van de eind 2008 gestarte eendagspoli van het Centrum Ouderengeneeskunde
Amsterdam. Van Schaik: ‘Oudere mensen hebben vaak meerdere klachten. Het is
belangrijk om daar een volledig beeld van te hebben om zo een goede diagnose
te kunnen stellen. De een blijkt uiteindelijk primair een psychiatrisch probleem
te hebben, bij een ander staan bijvoorbeeld de neurologische klachten voorop.
En sommige mensen behoeven blijvende zorg van meerdere partijen.’
Naast een geïntegreerde behandeling van lichaam en geest, zet GGZ inGeest
ook in op de geïntegreerde aanpak van cliënten met een dubbele diagnose.
Heleen Schaffels, directeur behandelzaken langdurige psychiatrie Zuid-
Kennemerland vertelt dat een flink deel van de cliënten die langdurende
psychiatrische zorg nodig heeft, ook kampt met verslavingsproblemen. ‘Een
geïntegreerde behandeling levert een bewezen beter resultaat op dan twee
gelijktijdige behandelingen. GGZ inGeest zal investeren in de kennis van de
zogeheten comorbide verslavingszorg zodat we deze groep cliënten betere zorg
kunnen bieden. Hiervoor hebben we de expertise van specialistische instellingen
in de verslavingszorg hard nodig.’ Ze voegt toe: ‘Ook op andere terreinen van
de langdurige psychiatrie willen we met gemeentes, verzekeraars en andere
zorgaanbieders een geïntegreerd behandelaanbod ontwikkelen. Om zo ook
verstandelijk gehandicapten met een psychiatrische aandoening en cliënten
in de forensische psychiatrie een betere en overzichtelijkere behandeling te
kunnen aanbieden.’

28
colofon
Ten slotte …
GGZ inGeest staat voor belangrijke uitdagingen, zoveel mag duidelijk zijn
na het lezen van deze brochure. We hebben u, met deze brochure, willen
informeren over een aantal onderwerpen dat binnen GGZ inGeest de komende
jaren extra accent krijgt. Uiteraard gaat onze aandacht en energie ook uit naar
het volbrengen van de gestelde doelen op andere beleidsterreinen. Mocht u
hierover meer willen weten, of wilt u het volledige meerjarenbeleidsplan lezen,
neem dan contact op via onderstaand adres, of bezoek onze website.
De mensen die op de foto’s in deze
brochure afgebeeld staan, zijn niet
degenen die in de tekst aan het woord
komen.
uitgave GGZ inGeest
postbus 74077
1070 BB Amsterdam
www.ggzingeest.nl
communicatie@ggzingeest.nl
productie dienst communicatie
ontwerp De Ontwerperij
fotografie DigiDaan
druk Van Deventer
december 2009

GGZ inGeest
Postbus 74077
1070 BB Amsterdam
T 020 - 788 50 00
www.ggzingeest.nl
Locaties
Amstelveen
Amstelmere
Amsterdam
A.J. Ernststraat
Bocholtstraat
Hilligaertstraat
Hogguerstraat
Koninginneweg
Lassusstraat
Osdorpplein
Overschiestraat 17
Overschiestraat 57
Valeriuskliniek
Valeriusplein 14
Valeriusplein 18
Walborg
Bennebroek
Bennebroek
Haarlem
Velserpoort
Zuiderpoort
Hoofddorp
Binnenweg
Etta Palmstraat
Mathilde Wibautstraat
Spaarnepoort