lees verder - Veiling Hoogstraten

in-contact 05
NIEUWSBRIEF oktoBER 2007
Op eenzame hoogte
De grillen van het weer
De geheimen van bewaring

Voorwoord
Beste lezer,
De zomer 2007 zit er op. In tegenstelling tot
de laatste jaren hadden we te maken met een
typisch ‘Belgische’ zomer: geen hittegolven dit
jaar en het beste wat ons op weervlak toekwam
waren dagen met ‘… brede opklaringen…’.
Dit weersverloop heeft onmiskenbaar zijn invloed
gehad op het prijsverloop van onze voornaamste
producten. Hierover leest u verder in deze editie
meer.
Ondanks het zomerreces zien we dat er op
diverse fronten niet stilgezeten wordt: in
de zomermaanden bereikten ons meerdere
berichten van onderlinge overnames van
handelsbedrijven, zowel bij de exportsector als
bij de binnenlandse distributie. Het landschap
van onze groep afnemers wordt alsmaar kleiner
en schraler: steeds minder kopers zijn bepalend
voor de omzet van ons bedrijf.
Onze Raad van Bestuur is ervan overtuigd dat
tegenover deze concentratie aan afnemerszijde
een sterke aanbodszijde dient gesteld te worden.
Op de valreep vóór de vakantie organiseerde
Lava dan ook haar zgn. ‘Staten-Generaal’: een
vergadering van de voltallige besturen van de
aangesloten veilingen die een toekomstvisie
over de afzet van groenten en fruit en de daarbij
horende organisatievorm voorgesteld kreeg.
De Raden van Bestuur hadden intussen tijd om
zich over de gedane voorstellen te buigen. Het
najaar zal dan dienen om binnen Lava tot een
consensus te komen over de voorstellen en de
vragen die aan de raden van bestuur voorgelegd
werden. Er is dan ook de vaste wil aanwezig
om met Lava te komen tot een organisatie die
product en kwaliteit, onderzoek, marketing,
administratie, maar vooral commercialisatie
gaat aansturen.
Dat hierbij nog veel ‘koudwatervrees’ bestaat,
is duidelijk: elk veranderingsproces is moeilijk.
Het is echter belangrijk om nu – vanuit onze
sterktes – op een gestructureerde wijze dit proces
aan te vatten, eerder dan af te wachten om dan
later – vanuit een gedwongen positie – keuzes
te moeten maken of – erger nog – geen keuzes
meer te kunnen maken en de situatie te moeten
ondergaan.
De Raad van Bestuur van In-Co hoopt dan ook
dat de betrokkenen van alle Lava-veilingen
enerzijds, maar ook de eigen leden van de In-Co
veilingen anderzijds, willen meewerken aan een
afzetorganisatie die wordt klaargemaakt voor de
uitdagingen van morgen.
Patrick Thoen,
Voorzitter
Inhoud
De grillen van het weer 8-9
Een zachte lente of een fikse hagelbui kan
een wereld van verschil betekenen.
Het verschil tussen een schitterende of
een totaal mislukte oogst.
Op eenzame hoogte 12-13
Pluk de dag. Voortaan kan het ook op
grote hoogte, met de aardbeiballon van
Veiling Hoogstraten.
De geheimen van bewaring 16-20
Hoe komen uw aardbeiplanten het beste
de winter door? Hoe bewaart u optimaal
uw appelen en peren?
Voorwoord 2
In-Co in de kijker 3
In-Co nieuws 4
Kwaliteit hardfruit 2007 10
Gehandicapten klussen bij 14
Koen Torfs, directeur Profruco 21
Proefcentrum: rassenproef aardbeien 22
Terugblik beurzen 25
Statistieken 26
Activiteitenkalender 28
Bloemencorso
Zundert 2007
Zu n d e r t - Prachtige wagens, aangenaam weer, lekker eten, amusant gezelschap, …
Alle ingrediënten waren aanwezig om van het Bloemencorso Zundert 2007 een heuglijke
dag te maken.
Op zondag 2 september was het groot feest in Zundert. Duizenden geïnteresseerden zakten massaal af naar de
Nederlandse gemeente om het Bloemencorso 2007 te bekijken.
Ook de Hoogstraten® aardbeien konden hier niet ontbreken. Veiling
Hoogstraten was voor het tweede jaar op rij hoofdsponsor van dit mooie
spektakel. Medewerkers en klanten van alle In-Co veilingen zagen hoe de
olifant van Buurtschap Stuivezand de hoofdprijs wegkaapte.
Hoogstraten in
Groenten en Bloemen
‘Hoogstraten in Groenten en Bloemen’ sloot de zomer
kleurrijk en origineel af.
Over een lengte van maar liefst 1 km waren gevels, gebouwen
en stoepen versierd met groenten-, fruit- & bloemencreaties:
een indrukwekkende openluchttentoonstelling van 40 grote
composities, opgebouwd uit zowat 110 stukken. De Hoogstraatse
winkeliers schotelden bezoekers een smakelijke traktatie voor.
En er viel een vlucht met de ballon van Veiling Hoogstraten te
winnen!
In de kijker
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
3

In-Co nieuws
Paalwoningen
De archeologische dienst Waasland voerde een
vooronderzoek uit op de site waar het nieuwe
gebouw van Profruco komt. Daarbij deed het
enkele belangrijke vondsten: er werden sporen van
paalwoningen gevonden en een grafcirkel. De site
ligt nét op de overgang naar het noordelijk gelegen
poldergebied. In de IJzertijd bouwden de mensen
hun paalwoningen op deze bijzonder vruchtbare
gebieden.
Vertraging
Weliswaar een interessante ontdekking. Minder
leuk is de voortgang van de nieuwbouw, die hierdoor
enige vertraging oploopt. Gelukkig kon Veiling
Profruco een akkoord bereiken, en dus hebben de
archeologen de bouwzone op 15 september weer
vrijgegeven voor verdere werkzaamheden. Een
ander ongewenst neveneffect is het prijskaartje van
de ontdekkingen: de Belgische wetgeving voorziet
namelijk dat de eigenaar van de grond opdraait voor
de kosten van het archeologische onderzoek en de
graafwerken.
Verhuisdatum
De verhuizing was initieel voorzien voor midden
april 2008. Koen Torfs, de nieuwe directeur van
Profruco, nuanceert: “We streven nog steeds naar
die datum, maar we houden er rekening mee dat
het een paar weken tot enkele maanden later kan
zijn. Hoe dan ook, we willen uiterlijk half augustus –
tegen de start van het nieuwe hardfruitseizoen –
zéker op onze nieuwe locatie zitten.”
Nieuwbouw Profruco gehinderd
Archeologische
vondsten
Vr a s e n e - De werken voor het nieuwe gebouw van Veiling
Profruco zijn intussen enkele maanden aan de gang.
Onverwachte wending zijn de archeologische resten die recent
op de bouwwerf werden ontdekt.
Vruchtbare grond, al sinds de IJzertijd.
Facts en Figures
Totale investering: € 5.500.000
Oppervlakte nieuwe site: 10 ha
Veilingloods:
156 m breed, 70 m diep,
9 m hoog,
koeling 6,20 m hoog
Oppervlakte aanvoer hardfruit: 1.680 m²
Oppervlakte aanvoer aardbeien: 1.260 m²
Oppervlakte koelcel hardfruit
(1ste fase):
1.120 m²
Oppervlakte gekoelde laadruimte
hardfruit:
1.050 m²
Oppervlakte koelcel aardbeien
(of hardfruit):
Oppervlakte gekoelde laadruimte
280 m²
multifunctioneel
(incl. nachtverladingen):
840 m²
Start grondwerken: eind juli 2007
Start funderingswerken: eind september 2007
Start montagewerken veilingloods: 15 oktober 2007
Looptijd montagewerken veilingloods: 10 weken
Start montage koelcellen: 7 januari 2008
Nieuwe functies,
nieuwe ruimten
Ho o g st r at e n - U hebt het misschien al gemerkt: op Veiling Hoogstraten zijn we weer aan het
bouwen, of beter, ‘verbouwen’. Het administratieve gebouw is bijna 20 jaar oud. En dat werd
stilaan zichtbaar: een grondige poetsbeurt alleen volstond niet langer om het gebouw een fris
uitzicht te geven. Maar de échte aanleiding voor de werken was eerder dat een aantal ruimtes
een andere functie moesten krijgen.
Bouwen en verbouwen voor een nog betere dienstverlening.
Landschapsbureau
In 20 jaar tijd is het aantal klanten op onze
veiling – net als op andere veilingen – drastisch
gedaald. Het gevolg is dat een groot gedeelte van
de verkoopzaal onbenut blijft. Daarnaast heeft de
veiling heel wat andere, en meer gevarieerde, taken
op zich genomen. Dat heeft directe gevolgen voor
het aantal werknemers, zeker in de ondersteunende
(administratieve) functies.
De plaatsen in de kantoren waren niet optimaal: de
commerciële mensen zaten te ver van de afdeling
product en kwaliteit. Toch staan beide afdelingen in
zeer nauw contact met elkaar: denk maar aan het
invullen van deelmarkten en speciale klantvragen.
Daarom zullen deze afdelingen in de toekomst een
landschapsbureau delen in de huidige verkoopzaal,
die direct uitgeeft op de centrale ingang.
Veiling Hoogstraten krijgt facelift
Multimedia
De verkoopzaal verhuist op zijn beurt naar de
huidige refter en wordt daardoor compacter. Er blijven
15 banken over die elk met één kopersvoorziening
uitgerust zijn: ze kunnen wel nog worden verdubbeld
naar 30 voorzieningen. We rusten de banken uit
met ‘state-of-the-art’ informatica waarmee we het
eerstkomende decennium de dagverkoop kunnen
bewaren.
De refter wordt dan weer ondergebracht in een
nieuwe polyvalente ruimte naast de huidige cafetaria
(waar zich nu het technisch atelier bevindt). Deze
ruimte omvat ook een aparte vergaderruimte voor
meer dan 60 personen. In een gekoppelde opstelling
kunnen er zelfs meer dan 200 personen vergaderen.
In deze ruimtes zijn alle multimedia aanwezig
voor een goede vergaderinfrastructuur. De nieuwe
technische onderhoudsruimte en de heftruckstalling
zijn al klaar en worden momenteel ingekleed.
Aangenamer kader
Zodra al deze functies hun nieuwe plaats hebben
gekregen, wordt het volledige gebouw ingericht
en rondom heraangelegd. Bouwen en verbouwen
brengen helaas tijdelijk ongemak met zich mee.
Wij rekenen op de flexibiliteit van het personeel
en de tuinders. In ruil garanderen we nadien een
nog betere dienstverlening in een voor iedereen
aangenamer kader.
In-Co nieuws
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
5

In-Co nieuws
Veiling Hoogstraten
Q&S-gecertificeerd
Ho o g st r at e n – Veiling Hoogstraten voert sinds kort het Q&S-kwaliteitslabel. Dat staat voor ‘Qualität und
Sicherheit’ (Kwaliteit en Zekerheid), een kwaliteitssysteem dat door de Duitse productiesector (vlees, groenten en
fruit) werd ingevoerd. Het staat naast GlobalGap (het vroegere EurepGap), dat vooral door de afnemers gelanceerd
werd. Om erkend te worden, legt Q&S bepaalde eisen op voor álle schakels in de keten. Voor GlobalGap betreft dit
enkel de primaire productie (telerniveau).
Q&S en GlobalGap hebben elkaar wederzijds erkend voor de optie I (individuele certificatie).
Na een audit door Integra in april dit jaar duurde het nog lang voor Veiling Hoogstraten
definitief gecertificeerd werd. Intussen prijken we als Q&S-erkend tussen Duitse,
Belgische en andere erkende ‘Intermediairen’.
Proficiat aan de kwaliteitsafdeling en het voltallige personeel die
ons naar de certificatie leidden!
Ondersteuning voor
boeren en tuinders
aalter - Boeren en tuinders werken niet alleen op hun bedrijf: ze leven er ook samen
met hun gezin. Dat kan wel eens voor spanningen zorgen. Problemen op het werkvlak
zullen ook snel op het gezin doorwegen, en omgekeerd. Samen met de boer of tuinder
gaat ‘Boeren op een Kruispunt’ op zoek naar de oplossing die het beste past bij de
mogelijkheden van de ondernemer, zijn gezin en zijn bedrijfsinfrastructuur.
Vicieuze cirkel
Financiële problemen en moeilijkheden binnen
het bedrijf, relatie- en gezinsproblemen en
psychologische moeilijkheden kunnen mensen in
een vicieuze cirkel brengen waaruit ze nog moeilijk
kunnen ontsnappen. ‘Boeren op een Kruispunt’
wil boeren of tuinders in een probleemsituatie
ondersteunen.
Hoe bereikt u ‘Boeren op een Kruispunt’?
Tel.: 0800 99 138
(elke werkdag tussen 9 en 17 uur)
E-mail: info@boerenopeenkruispunt.be
(buiten de kantooruren)
Web: www.boerenopeenkruispunt.be
Hebt u hulp nodig, dan neemt ‘Boeren op een Kruispunt’
zo snel mogelijk contact op.
Aandacht voor gezin
‘Boeren op een Kruispunt’ werkt samen met
Agricall. Bij Agricall kunt u telefonisch terecht
voor een luisterend oor, advies en ondersteuning.
In bepaalde gevallen komt een gespecialiseerde
psycholoog ter plaatse voor persoonlijke of
gezinsbegeleiding. Daarnaast geeft Agricall
opleidingen aan land- en tuinbouwers over
psychosociale thema’s zoals stress, slaapproblemen,
relaties en conflicten, assertiviteit, depressie en
gezonde eetgewoonten.
Dankzij de samenwerking met Agricall biedt ‘Boeren
op een Kruispunt’ een volledige ondersteuning. Met
evenveel aandacht voor de problemen op het bedrijf
als voor de beleving van de gezinsleden.
Controles voortaan
via Onafhankelijke
Instanties
Ho o st r at e n - De bedrijfscontroles voor GlobalGap (het vroegere EurepGap), IKKB en De Gids
gebeuren sinds september volgens optie 1: Onafhankelijke Controle-Instanties nemen de rol van
de Veiling over. Wat houdt die beslissing van de Raad van Bestuur van Veiling Hoogstraten in?
Welke controles?
Uw bedrijf moet minstens om de 3 jaar
gecontroleerd worden op IKKB en De Gids. Gaat u ook
voor GlobalGap, dan zijn jaarlijkse controles nodig;
uw bedrijf wordt om de drie jaar dan ook volgens IKKB
gecontroleerd.
GlobalGap: aan dit lastenboek voldoen bijna alle
groentetelers en zowat 70 % van de aardbeitelers.
Jaarlijkse controle, tot dusver door Veiling Hoogstraten
(optie 2).
IKKB: lastenboek, ontstaan uit de bestaande Belgische
lastenboeken (Flandria, geïntegreerde teelt Pitfruit,
gecontroleerde teelt aardbeien, …). Vervangt de
lastenboeken Flandria en Aardbeien Hoogstraten.
Controles om de drie jaar.
De Gids: de wettelijke minimumnorm waaraan ieder
Belgisch productiebedrijf van primaire plantaardige
producten moet voldoen. Dit lastenboek is volledig
onderdeel van IKKB. Wie aan IKKB voldoet, voldoet ook
aan de Gids. Controle: om de 3 jaar.
Welke opties?
Voor GlobalGap zijn twee soorten controle mogelijk.
Optie 1: een Onafhankelijke Controle-Instantie (OCI)
voert de controle uit, bijvoorbeeld Certagro, SGS,
Integra, Certalent, … Is de audit van deze OCI’s gunstig,
dan wordt een certificaat uitgereikt.
Optie 2: een groep telers – bij ons: Veiling Hoogstraten
– voert de controles bij de telers zelf uit. Dit gebeurt
onder strenge voorwaarden, die de OCI controleert.
De telers krijgen geen certificaten, maar wel attesten.
De OCI controleert ook nog eens een aantal van de
telers (vierkantswortel van het totaal aantal telers).
Waarom optie 1?
De meeste bedrijven zijn GlobalGap en worden
jaarlijks bezocht. Voor Veiling Hoogstraten betekent dit
meer dan 250 controles, voor heel In-Co meer dan 400.
In 2008 moet ook aan een nieuwe versie van GlobalGap
voldaan zijn: dat bezorgt de veilingen heel wat extra
werk bij de begeleiding van de bedrijven. Plus: deze
begeleiding mag niet gebeuren door de personen die
onder optie 2 de controles uitvoeren. De telers moeten
eveneens aan IKKB en De Gids voldoen: nogmaals extra
begeleiding.
De In-Co veilingen zullen zich daarom focussen op de
begeleiding van de bedrijven voor de verschillende
lastenboeken. Hierover komen in het najaar
verschillende infovergaderingen.
Wat moet ú doen?
De overschakeling naar optie 1 vraagt voor de
teler geen extra inspanning. De Veiling houdt in de
gaten wiens attest wanneer vervalt: in die periode
contacteert de Veiling de teler én een OCI om een
bedrijfsbezoek te plannen. Bedrijven die nog niet
GlobalGap zijn, kunnen de Veiling contacteren voor
een GlobalGap-controle. Doen zij dit niet, dan neemt
de Veiling zelf contact op voor de controle voor IKKB
en De Gids.
In-Co nieuws
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
7

Uit het leven
Hagel teistert
Waasland
Schade totaal
Midden juli veroorzaakten stevige hagelbuien enorme
schade aan het hardfruit bij de Land- en Tuinbouwschool.
Over een oppervlakte van 2,3 ha was de schade totaal.
Hun gangbare opbrengst van 40 ton peren en 50 ton
appels werd in één ruk vernield. Van Buynder: “De peren
liggen op het veld te rotten, die zijn niets meer waard.
De appelen zijn eventueel nog geschikt voor industriële
verwerking. Maar zelfs dat is onzeker, mogelijk zijn ze al
te rot.”
“We moesten redden wat er te redden viel.
Allemaal binnen 24 uur, anders dreigen de
fruitbomen blijvende schade op te lopen.”
Ook de fruitbomen leden fel onder de bui, vooral
omdat de hagel met hevige wind gepaard ging. “De
hagel beschadigde de schors van vele bomen en de
felle wind zorgde voor afgebroken takken. De bomen
staan dusdanig bloot aan een verhoogd risico op ziektes
zoals fruitboomkanker en bacterievuur. We moesten
redden wat er te redden viel: we hebben de wonden
meteen afgedekt en met een schimmelwerend product
behandeld. Allemaal binnen 24 uur, anders dreigen ze
blijvende schade op te lopen. Fruitbomen zorgen immers
voor een meerjarige teelt. Hun huidige toestand is
bepalend voor de oogst van de komende jaren.”
Land- en Tuinbouwschool verliest 40 ton peren en 50 ton appels
si n t-nikl a as - Voorjaar en zomer 2007 mogen in het algemeen
zacht zijn geweest voor land- en tuinbouw. Maar enkele Wase telers
zagen de oogst van hun hardfruit compleet vernield door fikse
hagelbuien. Eén van de slachtoffers was de Land- en Tuinbouwschool
in Sint-Niklaas. “De schade aan onze appelen en peren was 100 %”,
vertelt Marc Van Buynder.
Troost
Voor Marc Van Buynder was het de eerste keer dat
hij zulke schade zag aan het hardfruit. “Vorig jaar leed
ons hardfruit ook al onder enkele hagelbuien, maar
de schade was nooit zo groot als afgelopen zomer.
Gelukkig was de hagel lokaal, dus werden ‘maar’
enkele telers getroffen, en niet de volledige regio.”
Allicht een schrale troost voor de slachtoffers.
Verzekerd?
“Als teler kan je je weinig beschermen. Je kunt een
verzekering tegen hagelschade nemen. Maar die is
heel duur en loopt door het bonus-malussysteem sterk
op naarmate je vaker wordt getroffen. En uiteindelijk
blijft de kans op dergelijke schade beperkt. Sommige
telers hebben intussen hagelkanonnen geïnstalleerd.
Die beïnvloeden de weersomstandigheden zodat
hagelbuien uitblijven. Ze kunnen dan wel de schade
beperken, deze volledig uitschakelen kunnen ze niet.”
De Wase telers hopen duidelijk mét ons op een mooiere
zomer 2008. Zoveel is zeker.
Alle vruchten geplukt
Geen verlies
Bij aardbeienkwekerij Van Aert BV in Zundert
wordt over een totale oppervlakte van 20 hectare
het ras Elsanta geteeld. “De zachte lente leverde een
ideale spreiding van de aardbeienpluk op. De eerste
planten begonnen in april-mei al te bloeien. Op die
manier konden alle planten volledig uitbloeien.
En wij konden alle vruchten plukken, er was geen
verlies. Bovendien groeiden de aardbeien op die
manier mooi uit. Wat dan weer positief is voor de
maatsortering, want de vruchten bereiken hun volle
vorm.”
Afgeschermd
“De eerste en de laatste hectare planten bevinden
zich afgeschermd in wandeltunnels. De planting
hiervan startte in augustus 2006. De gekoelde
aardbeiplanten werden vanaf begin maart 2007
in de vollegrond geteeld. Het planten gebeurt in
series, met een interval van ongeveer tien dagen,
afhankelijk van de weersomstandigheden. Op die
manier zorgen we voor een mooie spreiding van de
percelen.”
Zomer 2007 prachtseizoen voor aardbeien
Zu n d e r t - Het zachte voorjaar heeft niet alleen veel mensen een vroege blos bezorgd. Ook
de aardbeienteelt kwam er kleurrijker, groter, ronder, kortom gezonder uit. Dat hebben we te
danken aan de vroege lente, die op tijd en stond werd afgewisseld met een stevige regenbui.
“We hebben een prachtig seizoen achter de rug”, vertelt aardbeiteler Mark van Aert uit
Zundert enthousiast.
Gespreide bloei
Als het weer dan een handje helpt, verloopt ook
het uitbloeien mooi gespreid. Dat is níet het geval
als de zachte temperaturen op zich laten wachten
tot juni-juli. Alle planten beginnen dan tegelijkertijd
te bloeien. “We kunnen dan onmogelijk alle
vruchten plukken. Dat was bijvoorbeeld vorig jaar
het scenario. Bovendien verloopt in dat geval ook de
vruchtvorming niet zo mooi.”
Gunstige prijs
Het mooie voorjaar zorgde mee voor een gunstige
prijszetting. Bovendien was er weinig concurrentie
uit het buitenland. De productie in Zuid-Europese
landen als Spanje en Italië was vrij snel uitgeput.
Het Verenigd Koninkrijk had dan weer te kampen
met een nat voorjaar. “Al
onze velden waren dan
ook vrij snel leeg”,
bevestigt Mark
van Aert.
Uit het leven
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
9

Seizoensverloop
Kwaliteit hardfruit ‘07
si n t-nikl a as - De weersinvloeden hebben we eerder al besproken.
Maar hoe zit het met de oogst van het hardfruit voor seizoen 2007?
Prognosfruit/Eurofel voorspelt alvast dat de appeloogst in België dit jaar
2 % lager en de perenoogst 4 % hoger uitvalt.
Daling bij appels, stijging bij peren
De dalende appeloogst is het gevolg van de
aanhoudend lage appelprijzen tijdens de voorbije
jaren. Flink wat appeltelers zijn daarom omgeschakeld
naar peren. Ook de beperkte omschakeling naar
andere appelrassen speelt een rol.
Het Belgische perenaanbod neemt dit seizoen met 4 %
toe. Met een verwachte productie van 280.000 ton
wordt België zelfs de derde perenproducent van de
Europese Unie (na Italië en Spanje). “Dat mag niet
verwonderen”, zegt Koen Torfs, directeur van Profruco.
“Sinds zes jaar is het perenareaal in België ieder jaar
met 10 % toegenomen. Dat is gigantisch veel.”
En in het buitenland?
In de hele Europese Unie is er een sterke daling van
het volume aan bewaarappels (-17 %) en een lichte
afname van het aanbod aan bewaarperen (-3 %).
Koen Torfs nuanceert deze dalingen: “Ze zijn bijna
uitsluitend toe te schrijven aan de mislukking van
de oogst in grote delen van Oost-Europa. Polen, het
grootste appelproducerende land van de Unie, ziet zijn
volume gehalveerd. In de meeste oud-lidstaten blijft
de appeloogst stabiel of gaat hij zelfs fors vooruit:
+12 % in Nederland en +20 % in Oostenrijk.”
Appels: normale kwaliteit en kaliber
Bij een aantal telers liepen de appels zware
hagelschade op. Maar daarbuiten hebben het mooie
weer in april en de natte zomer een duidelijk positieve
invloed op de kwaliteit gehad. “Ik verwacht daarom
Goed voor appels, tot zeer goed voor peren
een normale kwaliteit van onze appels en kalibers die
de handel van ons in de voorbije jaren gewoon was”,
voorspelt Koen Torfs.
Het aandeel van Jonagold in de Belgische productie
blijft dalen, maar bedraagt toch nog 49 %. Het
rassenaanbod is zichtbaar breder aan het worden.
Koen Torfs: “We zien drie trends. Eerst en vooral een
heropleving van Golden Delicious, een lichte groei
van nieuwe rassen als Kanzi, Belgica en Junami, en
ten slotte nieuwe mutanten van traditionele rassen,
zoals Pinova, vroege variëteiten van Braeburn. We
schakelen in België dus langzaamaan over naar een
veelheid van rassen. Precies wat de handel zoekt.”
Peren: zeer goede vooruitzichten
In tegenstelling tot vorig jaar doet de Conference
het dit seizoen bijzonder goed. Koen Torfs: “In het
ras Conference, meer dan ooit het sterras van onze
productie (87 % van de aanvoer), heb ik al mooie
vruchten gezien met een zeer gladde structuur en een
uitstekend suikergehalte. De grote en gemiddelde
kalibers zullen opnieuw de meerderheid van het
Belgische aanbod uitmaken. Ook in de andere rassen
verwacht ik een zeer goede kwaliteit.”
“De peren haalden de voorbije jaren relatief hoge
prijzen. Bovendien blijft de vraag vanuit Rusland
nog steeds groeien. Rusland is nu al de belangrijkste
exportmarkt voor Belgische peren: omdat de
levensstandaard er stijgt, is een steeds bredere laag
van de bevolking bereid te betalen voor kwaliteit.
Aardbeien: weinig uitschieters na vroege piek
Ho o g st r at e n – Net als het weer kende ook de productie van aardbeien in 2007 een
heel ander verloop dan vorig jaar. In 2006 viel de productiepiek in de verlate teelten in
juli, dit jaar veroorzaakte het vroege en zonnige voorjaar een productiepiek begin mei.
De topdagaanvoer werd zelfs al bereikt op 30 april: op deze verkoopdag werden meer dan
320.000 kg aardbeien aangevoerd!
De handel was in die periode nog niet echt voorzien op die hoeveelheden Belgische
en Nederlandse aardbeien. Die situatie weerspiegelde zich in een zeer matige
prijsvorming. Niet alleen het mindere weer in juli en augustus zorgde dit jaar voor een
gunstige prijsvorming en een meer gespreide aanvoer zonder uitschieters. Het areaal
verlate teelten was (in heel Europa) ook kleiner dan vorig jaar. Kwalitatief verliep het
zomerseizoen zonder noemenswaardige problemen.
Het succes van onze Conference heeft ook te maken met de ideale
mix van bodem en klimaat. Alleen in de Benelux slagen we erin de
langwerpige Conference-peer met een volle en sappige smaak te
telen. De Conference uit Zuid-Europa is rond en gedrongen.”
Lichte prijsstijgingen
Een prijsvoorspelling doen voor het nieuwe seizoen is een
delicate zaak. Voor appels zijn op Prognosfruit hogere prijzen
voorspeld wegens de voorziene daling van het aanbod met 17 %.
Koen Torfs nuanceert: “Kijk naar de cijfers. Het globale volume aan
tweekleurige kwaliteitsrassen neemt in West-Europa toe: 4 % voor
Jonagold, 7 % voor Gala en zelfs 35 % voor Fuji. Hier zullen dus geen
tekorten zijn.”
De betere kwaliteit en de grotere kalibers in de peren zullen hopelijk
ook zorgen voor iets hogere prijzen. Koen Torfs: “In het nieuwe
seizoen verwacht ik echter geen kwaliteitsproblemen.”
Flandria moet fors groeien
Binnen het aanbod aan hardfruit uit België blijft het aandeel van
appels en peren met het Flandria-keurmerk tot nog toe beperkt.
Daarin komt de komende drie jaar verandering, meent Koen Torfs.
“Met In-Co werken we er heel hard aan om gespecialiseerde
fruittelers uit Zeeuws-Vlaanderen aan te trekken. Voor de telers uit
deze regio, tussen België en de Westerschelde, zijn onze veilingen
ideaal gelegen. We willen hen overtuigen lid te worden en te
werken volgens de Flandria-lastenboeken. Zo hopen we het Flandriaaanbod
tegen 2010 met 25 % te laten toenemen. Door met deze
telers op coöperatieve basis samen te werken, als volwaardige leden
dus, stellen we de groei op langere termijn veilig.”
Seizoensverloop
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
11

Promotie
Tot in de puntjes
De heteluchtballon was een hoogst ongewone gast
op tal van zomerse evenementen. Zijn unieke aardbeivorm,
met een prachtig rechtopstaand steeltje letterlijk
tot in de puntjes afgewerkt, kreeg heel wat bekijks.
De reacties mogen er zijn: “De mensen vinden het een
prachtige ballon. Ze zijn nieuwsgierig en komen me
allerlei vragen stellen. Een goede zaak voor de Veiling,
want die trekt zo heel wat aandacht”, vertelt Lenny Cant.
Reis om de wereld
De aardbeiballon is de vrucht van de Engelse firma
Cameron Balloons in Bristol, de grootste luchtballonfabrikant
in de wereld. “Cameron Balloons is ook de
maker van Mister Bup, mijn special shape ballon in de
vorm van een schildpad, en van de Breitling-Orbiter,
de eerste ballon die erin slaagde een reis rond de
wereld te maken”, voegt Cant toe. “De productie van
de aardbeiballon duurde 3,5 maanden, alle panelen
werden handmatig door dames aan elkaar gestikt.
Met zijn speciale vorm absoluut geen
sinecure!” De luchtballon in de
vorm van een aardbei is voor
België een primeur.
Alleen Duitsland en het
Verenigd Koninkrijk
gingen ons land voor.
Aardbeiballon maakt promotie voor ‘hoogst onweerstaanbare’ aardbeien
Hoogst ongewoon!
Vr a s e n e - Ballonmeetings, muziekfestivals, noem maar op … De aardbeiballon van Veiling
Hoogstraten was afgelopen zomer ‘omnipresent’. Met zijn unieke vorm kon de ballon
onmogelijk aan het oog van de massa ontsnappen op publiekstrekkers als de Gentse en
Antilliaanse Feesten en andere zomerse evenementen. “Ik heb er intussen 40 vaarten op
zitten sinds de ballon in maart luchtwaardig werd gedoopt”, vertelt luchtballonuitbater
Lenny Cant van Airventure Ballooning.
Persoonlijk contact
Met de bijzondere
ballon wil Veiling
Hoogstraten de nieuwe
reclamecampagne voor haar
aardbeien naar een andere
hoogte tillen. De Veiling tekende
daarvoor een vijfjarig contract met
Airventure Ballooning in Vrasene.
“We nemen met de ballon deel aan meetings in Vlaanderen
en Zuid-Nederland. Daarnaast maken we ballonvaarten
met klanten, sponsors en leveranciers van de
Veiling. We hebben de ballon bewust ‘klein’ gehouden.
In de aardbeiballon kunnen maar drie passagiers mee,
terwijl de meeste moderne luchtballonnen gemakkelijk
20 mensen vervoeren. Wij hebben samen met de
Veiling gekozen voor een kleinere mand, om een meer
persoonlijk contact te creëren.”
Hevige fan
Hoe kwam het contact met de Veiling tot stand?
“Ik ben altijd al hevige fan geweest van de ‘special
shapes’, luchtballonnen met een speciale vorm.
De Engelse aardbeiballon leek me wel een goed idee
voor Veiling Hoogstraten. Dus heb ik op eigen initiatief
met hen contact opgenomen. Bij de Veiling waren ze
direct enthousiast en meteen was de basis gelegd voor
een vijfjarige samenwerking.”
USA en Japan
Lenny Cant startte in 2002 met ballonvaren. Intussen
heeft hij in een tiental Europese landen gevaren.
Binnenkort doet hij ook USA en Japan aan. Momenteel
heeft hij vier ballons in beheer. En wat met de winter
die voor de deur staat? “Het is dan laagseizoen, maar
als het mooi en droog weer is blijven we ballonvaren.
Met als enige verschil dat het dan wat frisser is.
Daarnaast is de winterperiode ideaal om het onderhoud
van het materiaal uit te voeren en de ballons klaar te
maken voor het nieuwe seizoen. Voor veel ballonvaarders
is dit ook het geschikte moment om hun administratie
bij te werken. En verder plannen we alweer vele
leuke evenementen voor het nieuwe seizoen!”
“De mensen vinden het een prachtige ballon.
Een goede zaak voor de Veiling,
want die trekt zo heel wat aandacht.”
Lenny Cant van Airevnture Balloons: altijd al een fan van ‘special shapes’.
Focus op ...
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
13

Uit het leven
Foto: Charles Luijten
Dagbesteding
De gehandicapten, zowel vrouwen als mannen,
wonen in een gezinsvervangend huis of nog bij de
eigen familie. In de week worden ze van daaruit ‘s
morgens opgehaald om de dag in het centrum in
Liesbos door te brengen.
“Om de normalisatie te bevorderen, wilden we meer
buiten het dagcentrum gaan werken. En dus gingen
we op zoek naar een werkplek waar we een dagje in de
week naartoe kunnen”, zegt Elly Jochems, persoonlijk
begeleidster van dagcentrum Liesbos dat bij Amarant
hoort.
Een dagje eropuit met de mensen van dagcentrum Liesbos
Klussen op fruitbedrijf
rijsbergen - Een dag per week verricht een groep verstandelijk gehandicapten licht
klusjeswerk op het aardbeienbedrijf van de familie Hendrickx-Frijters in Rijsbergen.
Het zijn cliënten van Amarant die geplaatst zijn op haar dagcentrum in Liesbos.
Eenvoudig
Een geschikte plek vond zij op het aardbeienteeltbedrijf
van de familie Hendrickx-Frijters. De gehandicapten
vullen lege aardbeienbakjes die vanuit het
magazijn naar de plukkers in het aardbeienveld
worden gebracht.
“Het moet voor deze groep wel heel eenvoudig
werk zijn, en dat is het ook. Fijn dat we hier met hen
terechtkunnen. Je merkt aan hun gedrag dat ze het
prima naar hun zin hebben. En dat is ook de bedoeling”,
zegt Elly Jochems.
Buiten het centrum
Met haar groep maakt Elly Jochems bijna wekelijks
een uitstapje naar de markt in Etten-Leur. Dan wandelt
ze met hen langs de kramen. “Zo gauw ze in contact
komen met de gewone samenleving zie je ze gewoon
helemaal opfleuren. Dus willen we onze cliënten
zoveel mogelijk laten kennismaken met het normale
leven van alledag buiten het dagcentrum”, zegt Elly
Jochems-Frijters, moeder van twee kinderen en al acht
jaar in de zorgsector werkzaam. En met nog evenveel
plezier als toen ze begon.
(Bron: De Zundertse Bode, 18 juli 2007)
“Je merkt dat ze het prima
naar hun zin hebben.”
Zo goed mogelijk integreren
“Meestal brengen bedrijven hun opdrachten naar
de beschutte werkplaats en als het werk klaar is, gaat
het terug naar de opdrachtgever. Veiling Hoogstraten
werkte al op deze manier samen met Amival. In
september 2005 kwam van hen de vraag of we ook
enkele mensen op de Veiling konden inzetten.”
Het resultaat van de test was positief. “En dus liet
Veiling Hoogstraten de groep het volledige seizoen
2006 meedraaien. Intussen zit ook het seizoen
van 2007 er bijna op. Om hen zo goed mogelijk te
integreren, draaien ze het volledige seizoen mee,
volgens exact dezelfde uren als andere werknemers.”
Handig én snel
Het is een groot voordeel dat de medewerkers al
aan hun derde seizoen op de Veiling toe zijn. Bloemen:
“Ze hebben een zekere handigheid aangeleerd en
werken in een zeer hoog tempo. Zij verzetten makkelijk
evenveel werk als validen en kunnen de vergelijking
met veel interimkrachten met glans doorstaan”
De Veiling kan een beroep doen op vier tot zeven
mensen, afhankelijk van de drukte. De werknemers
komen samen met een begeleider die hun capaciteiten
kent en weet op welke manier iemand het beste
nieuwe taken onder de knie krijgt.
“Je moet het zo bekijken”, legt Jos Bloemen uit,
“bedrijven gaan op zoek gaat naar de juiste mensen
die voor hen een product kunnen maken. Wij gaan
omgekeerd te werk: wij starten bij onze mensen en
gaan op basis van hun specifieke capaciteiten op zoek
naar een geschikte activiteit.”
Waardering
Het succes van een
dergelijk project hangt
in grote mate af van de
openheid voor diversiteit
binnen de werkomgeving
waar de werknemers met
Mensen van beschutte werkplaats Amival
aan de slag bij Veiling Hoogstraten
Thuis
op de Veiling
tu r n H o u t - Bij Veiling Hoogstraten gaat al bijna twee jaar een apart team aan
de slag: vier werknemers van de beschutte werkplaats Amival in Turnhout komen
met hun begeleider naar de Veiling om er mee te werken in de paprikahal. Jos
Bloemen, begeleider van beschutte werkplaats Amival, licht toe.
een handicap terechtkomen. Begrijpen de collega’s
dat niet iedereen zich even gemakkelijk verstaanbaar
kan maken? Is er voldoende geduld om iemand in
zijn eigen tempo te laten ingroeien in zijn taak?
Is er waardering voor de reële prestaties van deze
werknemers, zonder misplaatst medeleven. Als dat het
geval is, ontstaat er wederzijds begrip en waardering.
En dat is integratie die deugd doet voor alle partijen.
Gemotiveerd
En de werknemers zélf? “Onze mensen zijn echt
fier dat ze op Veiling Hoogstraten mogen werken”,
bevestigt Jos Bloemen. “Groot pluspunt is dat de
werknemers er zelf voor kiezen om aan
dit project deel te nemen en dus heel
gemotiveerd zijn. Ze voelen zich
medewerker van de Veiling. Dat
is een vorm van integratie op de
werkvloer die personen met een
handicap het gevoel geeft dat ze
hun mogelijkheden kunnen laten
zien en als volwaardige werknemers
meetellen in een gewone
bedrijfsomgeving.”
Uit het leven
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
15

Bewaring
Bewaren van
aardbeiplanten
Ho o g st r at e n - Aardbeiplanten bewaren: beslist geen eenvoudige klus. Inpakken, inkoelen
en stapelen … elke fase vergt de nodige aandacht. Want hier wordt de basis gelegd voor de
oogstresultaten later. Daarom bestaan er enkele basisregels die aardbeitelers best in acht
nemen. De minste afwijking kan immers een nefaste invloed op de teelt hebben.
Vóór het rooien
Vanaf begin november begint de aardbeiplant zich
voor te bereiden op de winter, en dus op de koude:
de wortels slaan reservemateriaal op en het blad
sterft af. Tegen midden november hebben de meeste
planten een maximum aan reservestoffen opgebouwd.
Dat is het ideale moment om de planten te rooien.
Enkel planten met voldoende reservemateriaal zullen
een lange koudebewaring overleven.
Afharding
Maar reserves alleen volstaan niet. De planten
moeten voldoende tegen de koude zijn gewapend.
Dat doen ze door een proces dat ‘afharding’ heet:
de plant gaat, onder invloed van lage temperaturen en
korte dagen, zich aanpassen aan nog strengere koude.
Dit proces start bij aardbeiplanten vanaf temperaturen
onder 7 °C. Voor lange bewaring moeten planten
bijvoorbeeld 600 uur onder 7 °C hebben gehad.
Milder
Nu, bij zachte winters zoals we de voorbije jaren
hebben gekend, zijn de aardbeiplanten bij het rooien
onvoldoende afgehard. In 2006-2007 bijvoorbeeld,
hadden de planten nauwelijks 375 ‘koude-uren’ tegen
eind december. Dat beïnvloedt de strategie bij het
inkoelen. De ervaring leert immers dat onvoldoende
afgeharde planten niet te streng mogen worden
ingekoeld, om schade te vermijden. Dit jaar werd dan
ook geadviseerd om tot kerst milder in te koelen (tot 0
°C) en daarna pas de planttemperatuur te laten zakken
tot -1,5 °C of 2 °C.
Stapelwijze en kist bepalen deels het succes
Rooien en inpakken
Belangrijke wenken voor het rooien en inpakken
van aardbeiplanten:
Rooien:
• Rooien gebeurt het best bij temperaturen tussen
0 en 7 °C. Rooien in bevroren grond veroorzaakt
schade aan de planten en is dus te vermijden.
• Zorg voor zo weinig mogelijk aanhangende grond.
Alle grond die u meeneemt, moet mee gekoeld en
bewaard worden: verspilde energie dus.
• Verwijder oude bladeren. Voor korte bewaring laat
u zo veel mogelijk goed blad zitten, voor lange
bewaring behoudt u slechts enkele binnenste
bladeren.
Inpakken:
• Pak gerooide planten onmiddellijk in, anders drogen
de wortels uit.
• Inpakken kan op een koele plek, of op het veld zelf.
• Gebruik nieuwe, ongeperforeerde LDPE zakken.
• Leg de planten in lagen, met de wortels naar de
binnenkant, zodat ze zo min mogelijk uitdrogen.
• Druk het geheel goed aan, zodat er zo weinig
mogelijk lucht in de zak aanwezig is.
Inkoelen
Meteen na het inpakken moet de koeling volgen.
De ingepakte planten leven nog en produceren dus
nog warmte. Zonder onmiddellijke koeling gaan ze
broeien en een gedeelte van hun broodnodige reserves
voor lange bewaring opgebruiken nog vóór
de bewaring is gestart.
Goede afspraken
Telers die zelf hun planten inkoelen, hebben ook zelf controle over een
uniforme wijze van inpakken en stapelen. Wanneer de veiling de bewaring
van de planten voor haar rekening neemt, zijn afspraken rond de
inpak- en inkoelmethode tussen de verschillende telers cruciaal om een
optimaal bewaarresultaat te garanderen.
Het belang van luchtspleten is overduidelijk.
De kisten té vol stapelen is dus uit den boze, want
dit belemmert de koudeluchtdoorstroming.
Werkwijze 1: open kistje, waarbij boven elke kist Kisttype een luchtspleet minder belangrijk van 4 cm werd
gelaten zodat elke kist afzonderlijk in aanraking komt Het gebruikte met koude kisttype lucht. speelt bij de koeling
Werkwijze 2: dicht kistje, waarbij geen luchtspleten een minder werden belangrijke gelaten: rol. de Depallet vergelijking vormt van
Belang als van het luchtspleten ware één blok die moet gekoeld worden bijvoorbeeld via geleiding een gesloten van koude. houten Omwille kist met een
Er van zijn twee de symmetrie mogelijkheden wordt omenkel aardbeiplanten het temperatuursverloop met geperforeerde in de open blauwe plastickisten kist levert kleine verschillen
luchtberekend. van 0 °C in kisten in te koelen: ofwel mét, ofwel op. Dat komt doordat de planten in een plastic zak zijn
zonder In luchtspleten Figuur 3 en tussen Figuur de4 afzonderlijke wordt het temperatuursverloop kisten. ingepakt, wat in de depallet luchtstroming weergegeven in om het : even welk
Bij gebrek door aan de belangrijke luchtspleten moet warmteproductie de volledige pallet van de planten kist verhindert. en de hoge thermische
als één weerstand blok worden van gekoeld. de stapel Berekeningen kan het centrum tonen niet goed gekoeld worden. Integendeel, in
aan dat
een
via
dergelijk
deze methode
gesloten
het centrum
pallet, wordt
van het
volgens
‘blok’
de
Palletten
berekening
van gelijke
een temperatuurstijging
hoogte, makkelijkere koeling
onvoldoende
tot 4.5°C
wordt
in het
gekoeld.
centrum
Koelen
verwacht
met extra
ten
koude
opzicht van
Horizontale
de koelruimtetemperatuur.
luchtspleten tussen de kisten bevorderen
Wanneer dezelfde berekeningen worden gemaakt voor werkwijze 1 (horizontale
lucht is geen oplossing: het risico bestaat dan dat de de koeling, zoveel is duidelijk. En dit principe geldt in
luchtspleten) ziet het inkoelpatroon er veel gunstiger uit (Figuur 5). Met lucht van
buitenste kisten koudeschade oplopen.
feite voor de volledige koelcel. Als alle palletten even
0°C slaagt men erin om de warmste plek in de pallet te koelen tot 1.5°C. Wanneer
Wanneer tussen de kisten luchtspleten worden gelaten, hoog zijn gestapeld, ontstaat er één lange luchtspleet
de luchtsnelheid in de spleten verhoogt, kan een nog lagere temperatuur worden
komt elke kist in contact met de koude lucht. Dus ook doorheen de aansluitende palletspleten. Wanneer
bereikt (Figuur 6). Hiermee is het belang van de luchtpleten duidelijk aangetoond.
in het centrum van de pallet wordt een voldoende lage één pallet een andere hoogte heeft, blokkeert die de
Een dichte blok zonder luchtspleten koelt slecht af en zal slechts een voldoende lage
temperatuur bereikt. Door de spleten te vergroten, kan koeling voor de hele rij. Afspraken hieromtrent zijn dus
temperatuur binnenin bereiken wanneer gekoeld wordt met echt heel koude lucht die
zo nodig een nóg lagere temperatuur worden bereikt. geen overbodige luxe.
dan weer koudeschade kan veroorzaken in de buitenste kisten die rechtstreeks in
contact hiermee staan. De kisten bomvol steken met planten is dus uit den boze:
wanneer dergelijke kisten op elkaar gestapeld worden zal er absoluut geen
horizontale luchtspleet meer zijn: de pallet wordt zo één grote, moeilijk te koelen,
blok.
Luchtspleten
tussen lagen
(4 (4 cm)
Luchtstroom
Luchtstroom
(2 cm/s) tussen
(2 cm/s) tussen
de lagen
de lagen
Figuur Schematische 2: Schematische voorstelling van voorstelling de verschillende van stapelwijzen de verschillende die werdenstapelwijzen doorgerekend: die werden
doorgerekend:
links dicht kistje in
links
dichte
dicht
stapeling
kistje
(werkwijze
in dichte
2), rechts
stapeling
open kistje
(werkwijze
in stapeling
2), rechts
met luchtspleten
open kistje
(werkwijze
in
1).
stapeling met luchtspleten (werkwijze 1)
Bron: VCBT Technologische Adviesdienst - www.vcbt.be - tel. 016 32 27 32
Bewaring
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
17

Bewaring
Bewaaradviezen voor peren en appelen
Extreem vroege pluk
van hardfruit
HeVerlee - Nog nooit stelde het Vlaams Centrum voor Bewaring van
Tuinbouwproducten dergelijke vroege plukdata vast. Plukkers staken twee à drie
weken vroeger dan voorzien de handen uit de mouwen. Conference voor lange
bewaring moest dan ook al vóór eind augustus worden geplukt. Alle andere cultivars
kwamen vanaf begin september aan de beurt, enkel Braeburn kon tot in oktober
blijven hangen.
Wanneer plukken? Hoe lang bewaren?
De ervaring leert dat veel telers hun Conferenceperen
niet geplukt krijgen in de elf dagen die het
plukvenster aangeeft. Op zich is dat geen probleem:
vroeger of later plukken kán, maar de vruchten die
u plukt buiten het aangegeven plukvenster, moet
u vroeger afzetten, en mag u niet wegzetten voor
lange bewaring.
Conference-peren die u enkele dagen na het
optimale plukvenster plukt, kunt u perfect tot
Nieuwjaar vermarkten. Bewaart u die vruchten
langer, dan zullen ze bewaarproblemen vertonen:
ze worden bruin en zacht.
Conference vroeger oogsten dan 20 augustus voor
lange bewaring was ook niet echt een aanrader:
deze vruchten zouden sneller rimpelen. De vroegere
oogst (tussen 14 en 20 augustus) was dan ook
bestemd voor snelle verkoop.
Inzet van peren (Conference)
Bij de inzet van Conference moet u erop letten
dat u holle en bruine vruchten vermijdt, en dat u
vochtverlies en vergeling tegengaat. Vuistregel is:
goed inkoelen en niet te snel afbranden!
Hol en bruin vermijden: zorg voor voldoende
luchtverversing bij de inkoeling. Dan hebben de
vruchten veel zuurstof nodig. Zeker dit jaar, want
we verwachten zeer actief ademende vruchten.
Ook de plukdatum is van belang: een rijpere peer is
gevoeliger voor bruin en hol.
Vochtverlies en vergeling beperken: koel snel en
met voldoende koelcapaciteit in.
Tip
Wacht sowieso niet oneindig lang op kleur en
let ook op de andere kwaliteitsaspecten zoals
hardheid en achtergrondkleur. Verwacht wordt
dat de vruchten zeer actief zullen ademen bij
de inzet: hun CO2- en warmteproductie zal hoog
zijn. Controleer de temperatuur in de palloxen
regelmatig.
Waarop moet u zeker letten?
• Lege koelcellen en vruchten goed voorkoelen
• Onmiddellijk inkoelen: peren waarmee u te lang
wacht, zijn niet bestemd voor lange bewaring in ULO
• Zet warme peren alleen bij in een koelcel waarvan u
de temperatuur de dag voordien hebt laten dalen:
anders vergroot u het koelprobleem. Laat de warme
peren desnoods een nacht buiten afkoelen en
breng ze ’s morgens binnen of zoek extra koeling bij
collega’s, de veiling, …
• Controleer de vruchttemperatuur met een
vruchtthermometer. De temperatuur moet -0,5 °C
zijn voor u mag afbranden
• Wacht drie weken tussen begin inkoelen en
afbranden, onafhankelijk van de vruchttemperatuur
• Zorg voor zeer goede ventilatie tijdens de inkoeling:
ventilatoren op volle kracht, deur en luik geopend, …
Let ook op een goede stapeling, zodat nergens
gasopstapeling ontstaat (te veel CO2 of te weinig O2)
• Brand af tot slechts 10 % O2, niet lager. Laat de rest
door natuurlijke ademhaling dalen
• Let op met het ‘inpakken’ van Conference in de
palloxen: zorg voor voldoende gasuitwisseling en
ventilatie (koeling) naar het centrum van de pallox.
Vermijd een bijna hermetisch gesloten pallox:
bescherm zakken in palloxen – maar ook rondom
– níet met inlegvellen en dek ze bovenop níet af. Zo
vermijdt u extra risico’s op bruine peren
• In cellen die gevoelig zijn voor vochtverlies: dek alle
perenpalloxen af met geperforeerd plastic
• Peren geplukt na de adviesdatum, peren van
koppen, te dikke of te rijpe peren mogen niet in ULO:
hou ze voor korte bewaring
• Hou het zuurstofniveau in de perencellen het hele
jaar op 2,5-3 % (niet lager)
• Hou het CO2-niveau zo laag mogelijk: < 0,7 %
• Hou de temperatuur op -1 °C
• Controleer bij de inzet de vruchten op hardheid,
rijpheid: te rijpe peren of ‘gummi’ peren horen niet
thuis in ULO en lange bewaring
• Zorg voor geijkte gasmeters en voelers
Inzet van appelen (Jonagold)
Bij de inzet van Jonagold en andere appels ligt de
nadruk op: scald vermijden, geen hardheid verliezen
en de vettigheid van de vruchten beperken. Door
snel in te koelen vermijdt u dat de vruchten verder
rijpen en beperkt u de vettigheid. Ook hier geldt: goed
inkoelen en niet te snel afbranden!
• Lege koelcellen en vruchten goed voorkoelen
• Zorg voor onmiddellijke inkoeling: appels die u later
inkoelt, zijn niet bestemd voor lange bewaring in
ULO
• Begin onmiddellijk met zuurstofverlaging, vooral
met Jonagold: brand af tot 4 % O2 en laat de rest
door natuurlijke ademhaling dalen. Braeburn eerst
3 weken inkoelen, dan pas afbranden. Voor vruchten
die behandeld werden met Smartfresh TM moet u
eveneens wachten met afbranden
• In kalkcellen waar de CO2-concentratie 0 % is,
verliest Jonagold snel zijn groene achtergrondkleur.
Deze cellen moeten ten laatste in maart-april
geruimd en afgezet zijn
• Zet alleen Jonagold van eerste en tweede pluk in
bewaring
• Jonagold en Golden in één cel: hanteer de condities
voor Jonagold
• Jonagold en Granny in één cel: zet het CO2-gehalte
op 1 %
• Appelen zijn gevoeliger voor scald (schilbruin) als u
ze te vroeg plukt
• Bewaar geen vruchten met zonnebrand
• Appelen geplukt na de adviesdatum, appelen van
koppen, te dikke of te rijpe appelen mogen niet in
ULO: houd ze voor korte bewaring
• Houd het zuurstofniveau in de Jonagoldcellen het
hele jaar op 1 % (niet hoger)
• Houd het CO2-niveau op 2,5 %
• Houd de temperatuur op 0,5 tot 1 °C (niet hoger)
• Controleer bij de inzet de vruchten op hardheid en
rijpheid: appelen die te rijp zijn, horen niet thuis in
ULO en lange bewaring
• Zorg voor geijkte gasmeters en voelers
Bewaring
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
19

Bewaring
Appelen °C CA ULO
Golden 0,5 °C 2-3 % CO2 2-2,5 % CO2
Gloster 2-3 % O2 1-2 % O2
Mutsu
Gala
Elstar 1 °C 1-2 % CO2 < 1 % CO2
Idared 2-3 % O2 2-2,5% O2
Kanzi (1)
Jonagold 0,8 °C 2-3 % CO2 2,5-3 % CO2
Jonagold-mutanten
Jonagored
Pinova
1-2 % O2 1 % O2
Greenstar (2)(3)
Belgica (2)
Cox’s O.P. 3-3,5 °C < 1 % CO2 < 0,8 % CO2
Boskoop 2-3 % O2 2-2,5 % O2
Granny Smith 0,5-1 °C 1 % CO2
1 % O2
Braeburn (4)(5) 1 °C < 0,7 % CO2
2,5-3 % O2
Peren °C CA ULO
Conference -1/-0,5 °C < 0,7 % CO2
2,5-3 % O2
Doyenné -0,5/0 °C < 0,7 % CO2
2-2,5 % O2
Durondeau 1 °C
Opvallend suikergehalte
Hou dit jaar rekening met vruchten die veel koeling en scrubbing vereisen. De peren
zijn algemeen relatief rijk aan suiker, voor de meeste appelcultivars valt het suikergehalte
wat tegen.
De peren hebben een goed tot zeer goed suikergehalte. Conference vruchten kunnen
diep gekoeld worden, bij een vruchttemperatuur van -1 °C. Voor appel betekent een
hoger suikergehalte meestal een makkelijkere kleuring.
Bron: Ann Schenk, Vlaams Centrum voor Bewaring
van Tuinbouwproducten
(1) Kanzi bewaart u het beste zoals Elstar: 1 °C, 2 % O 2 en 0,7 % CO 2. Bij
lagere zuurstof wordt Kanzi sneller bruin.
(2) Maximaal tot januari 2008.
(3) Greenstar bewaart u het beste zoals Jonagold (afgaand op de resultaten
van het onderzoek tot op heden), d.w.z.: bij 1 % zuurstof om scald te
vermijden. De groene achtergrond van Greenstar blijft beter bewaard bij
iets hogere CO 2-concentratie, maar hoger dan 3 % CO 2 is dan weer af te
raden.
(4) Braeburn moet eerst drie weken ingekoeld worden (zoals Conference), en
dan pas op ULO-conditie gebracht.
(5) Braeburn kunt u op ULO-condities bewaren (1 °C, 2,5-3 % O 2 en 0,7 % CO 2),
maar moet eerst drie weken worden ingekoeld vóór u de gascondities
aanbrengt (net als Conference). Dit gaf in 2005 en 2006 zeer goede
bewaarresultaten met weinig problemen. Rijpere vruchten moeten bij
iets mildere condities bewaard worden, d.w.z.: de temperatuur en O 2concentratie
moeten iets hoger en de CO 2-concentratie moet iets lager zijn.
Vruchten die behandeld werden met Smartfresh TM brengt u het beste niet
te snel op ULO-condities. Voor deze vruchten is het minder dringend en
misschien zelfs een risico om snel af te branden. U moet ze uiteraard wel
op de optimale bewaartemperatuur brengen. Wacht na de Smartfresh TM -
behandeling enkele dagen met afbranden. Brand dan af naar 4 % O 2 en laat
de zuurstofconcentratie verder dalen door de ademhaling van de vruchten.
Controleer na twee weken of de vruchten hun optimale O 2-concentratie
bereikt hebben, want behandelde vruchten ademen zeer traag (waardoor de
daling langer duurt). Brand desnoods verder af tot 1 %.
“Sterktes
beter uitspelen”
si n t-nikl a as - De nieuwe locatie is nog in aanbouw. Maar er staat intussen wél al een nieuwe
aanvoerder aan het roer van Fruitveiling Profruco in Sint-Niklaas. Koen Torfs wil met de Veiling
de positieve koers aanhouden die de Veiling nu al enkele jaren vaart.
Logische stap
Koen Torfs nam op 1 augustus het roer over van
Filiep Callewaert als directeur van de Fruitveiling
Profruco. Een logische stap in zijn carrière, zo blijkt.
“Ik ben al acht jaar actief in de veilingsector. Ik startte
mijn loopbaan bij de Belgische Fruitveiling, eerst
als Exportmanager, daarna als Marketingmanager.
Na vijf jaar ging ik bij het Verbond van Belgische
Tuinbouwveilingen aan de slag. Daar was ik bijna drie
jaar algemeen secretaris, tot augustus dit jaar.”
Sterke structuur
Welke richting wil Koen Torfs uit met de Veiling? “Als
professioneel bedrijf moeten wij onze leden en kopers
een flexibele dienstverlening garanderen. Profruco is
in korte tijd sterk gegroeid. Steeds meer voelen wij de
nood aan een sterke structuur die de basis vormt om
op voort te werken, en die onze toekomst moet veilig
stellen. Die structuur en de nieuwe huisvesting moeten
ons nog performanter maken.”
Unieke kans
“Ook In-Co is gigantisch belangrijk voor onze
toekomst. Ik wil uiteraard de integratie van Profruco
binnen In-Co stimuleren, om de interne samenwerking
beter op elkaar af te stemmen, maar ook aan
verkoopzijde kunnen we samen heel wat meer
bereiken. We merken een steeds grotere concentratie
langs koperszijde. Het is dus belangrijk dat ook wij naar
schaalvoordelen zoeken, zonder onze eigenheid uit het
oog te verliezen. In-Co biedt ons een unieke kans.”
Samenwerken
“Veiling Profruco is een coöperatie. Coöperatie
is synoniem voor samenwerken, en dat kan alleen
als er wederzijds vertrouwen is. Wij willen de motor
zijn in dit vertrouwen tussen onze leden, tussen
leden en de Veiling, tussen de Veiling en de kopers,
tussen de partners in In-Co, tussen de partners in
Koen Torfs, sinds 1 augustus nieuwe directeur Profruco
Lava, en tussen de partners in het VBT. Vertrouwen is
gebaseerd op correctheid, rechtlijnigheid en ethiek. Ik
vind het belangrijk dat wij met het hele team hieraan
hard werken, zodat Profruco synoniem wordt van deze
drie begrippen.
Uniek, dus groots
“We zijn niet de enige hardfruitveiling op de markt.
Daarom is het nodig dat we ons differentiëren van
andere spelers in binnen- en buitenland. Nabijheid
mag niet onze enige USP (unique selling proposition)
zijn. Veiling Profruco wil uniek zijn. Uniek en dus
groots in dienstverlening.”
“Wij mogen als kleinere veiling absoluut niet gaan
leiden aan een ‘Calimero’-gevoel. Kleinere entiteiten
zijn doorgaans flexibeler, staan korter bij hun klanten.
Trouwens, op het vlak van dienstverlening zijn ook
onze telers klanten. Dat is onze sterkte, dat moet onze
sterkte blijven. De schaalvergroting halen we dan wel
uit In-Co. In-Co bekleedt trouwens ook een unieke
positie in Europa: geen enkele andere coöperatie biedt
haar klanten zo’n uitgebreid productenpakket aan.”
“Binnen afzienbare tijd zullen wij een duidelijke missie
en visie formuleren en daar doelgericht naartoe
werken. Ik ben ervan overtuigd dat we dan sowieso
positieve resultaten halen.”
Koen Torfs
• 39 jaar
• Licentiaat handels- en financiële wetenschappen
met oriëntatie in marketing
• Komt uit Heist-op-den-Berg, en woont daar ook
• Samenwonend, geen kinderen
• Buiten de veiling kunt u hem ook wel tegenkomen
op een skipiste of in het stadion van KV
Mechelen
Profruco
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
21

Proefcentrum
Rassenproef voorjaarsteelt aardbei 2007
Wie kan tippen
aan Elsanta?
Ho o g st r at e n/kr u i s H o u t e m - Welke aardbeirassen zijn het beste geschikt
voor een commerciële voorjaarsteelt? En welke aardbeien hebben consumenten
het liefst? Om een antwoord te vinden op die vragen kweekte Proefcentrum
Hoogstraten in juli 2006 acht rassen op dezelfde wijze in trayplaten op. U krijgt
de eerste resultaten over productie, vruchtkwaliteit, houdbaarheid en smaak.
Productie
Elsanta en Florence scoren de hoogste totale
opbrengst per m². Maar dat cijfer zegt nog niets over
het financiële rendement van de teelt. Bovendien
kan de productie niet los van de sortering worden
beoordeeld.
Sonata is de koploper in totale kg grote vruchten
per m², vooral dankzij het heel lage percentage
misvormde vruchten (4,4 %). De uitstekende
vruchtzetting van Sonata komt nog sterker tot uiting
gezien de vele misvormde vruchten die Elsanta in de
vroege voorjaarsteelt 2007 kende.
Ook Clery heeft een gunstige productie- en sorteringscombinatie,
met een oogst van heel wat grote
vruchten en een beperkt aantal misvormde vruchten.
Lambada en Antea sluiten de lijst, ondanks hun heel
gunstige sortering.
Productie: totale kg grote vruchten per m 2
Oogstverloop
Clery, Lambada, Honeoye en Antea komen het
vroegst in productie. De eerste vruchten werden op
14 maart geoogst, de middenpluk lag twee weken
vroeger dan bij Elsanta. Darselect volgt met een tiental
dagen voorsprong op Elsanta, Sonata blijft in de buurt
van Elsanta. Florence kent grotere plukbeurten zodra
de andere rassen minder vaak worden geplukt.
Kwaliteit
Sonata, Antea en Clery komen als kwaliteitstoppers
naar voren. De vruchten zijn heel regelmatig en
uniform, de homogeniteit in een punnet is uitstekend
en ook de vruchtglans bij deze drie rassen is goed.
Antea is duidelijk de meest stevige aardbei, met een
vrij groot donkergroen kelkblad dat weliswaar fris
groen blijft. Clery en Sonata zijn minder stevig, maar
blijven op het niveau van Elsanta.
In deze vroege voorjaarsproef hadden de vruchten van
Elsanta een minder regelmatige vorm en kleur. Dit viel
ook op bij Darselect: Darselect vruchten zijn wel stevig
en hebben een hoge brixwaarde.
Lambada en Honeoye zijn eerder zachte vruchten.
Ook verdwijnt de vruchtglans heel snel. Lambada
vruchten hebben wel een bijzonder aroma, heel hoge
brixwaarden en zijn heel sappig. Florence heeft dan
weer een specifieke paarsrode, eerder doffe kleur. De
vruchten zijn groot en vrij stevig.
Oogstverloop
Houdbaarheid
Antea blijkt het best houdbare ras te zijn: de
vruchten waren nauwelijks beschadigd na bewaring,
de vruchtglans was onberispelijk en het ras behield
zijn vruchtkleur. Ook de eerder grote kelk was na
bewaring nog fris groen en het percentage rotte
vruchten bleef onder controle.
Antea wordt van dichtbij gevolgd door Elsanta,
Sonata en Clery. Darselect heeft na bewaring last
van een doffere vruchtglans en ook de drukplekken
zijn vrij goed zichtbaar. Het kelkblad verdroogt iets
gemakkelijker maar het percentage rotte vruchten is
het laagst – een heel goede eigenschap.
Honeoye en Lambada vertonen dan weer de meeste
beschadigingen. Het percentage rotte vruchten ligt
significant hoger bij Lambada.
Smaak
Midden april proefden 70 tot 75 consumenten de
aardbeien, één tot drie dagen na de pluk. Ze gingen
na hoe mooi, lekker, zoet, zuur, sappig en stevig de
vruchten waren.
De mooiste? Het testpubliek kiest voor Sonata en
Clery, maar ook Antea en Elsanta zijn aantrekkelijk.
Lambada, Honeoye en Florence scoren minder goed.
De lekkerste? Darselect en Lambada zijn de toppers.
Deze aardbeien zijn heel zoet en sappig (zeker
Lambada), en smaken niet zo zuur. Minder lekkere
voorjaarsaardbeien zijn Florence, Elsanta en Honeoye.
Elsanta en Florence zijn weinig zoet en zuur, Honeoye
is wel zoet, maar ook heel slap.
De stevigste? Antea en Florence hebben weinig
sappige en vrij stevige aardbeien. Lambada en zeker
Honeoye zijn veel minder stevig.
Met dank aan Els Desmet (Proefcentrum Hoogstraten), en
Saskia Buysens en Nathalie Cap (Provinciaal Proefcentrum
voor de Groenteteelt, Kruishoutem)
Proefcentrum
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
23

Proefcentrum
Samengevat: welk ras kiest u?
Geen enkel ras heeft alle troeven in handen. Welk
ras kiest u? Dat hangt af productie, oogstverloop,
kwaliteit, houdbaarheid, smaak en natuurlijk
ook uw eigen bedrijfsplanning. Elsanta is goed
houdbaar. Als u ze heel vroeg forceert, kunnen er te
veel misvormde vruchten ontstaan.
Met Sonata haalt u het aandeel misvormde
vruchten naar beneden, maar dit ras heeft een
gelijkaardig oogstverloop als Elsanta en komt dus
niet vroeger in productie. Clery komt wél vroeg
in productie, de vruchten zijn vrij goed houdbaar
en de smaak is vrij goed. Toch is de smaak niet te
vergelijken met de volle smaak van Lambada. Clery
aardbeien zijn aantrekkelijk en de productie ervan is
beter dan die van Lambada.
Antea is dan weer uiterst goed houdbaar.
De aardbeien smaken goed, zien er goed uit, maar
het productiepotentieel is ondermaats. Verder
onderzoek zal uitwijzen of hieraan kan worden
verholpen met een andere opkweekmethode.
Proefcentrum Hoogstraten zal de rassen Sonata,
Clery en Antea verder opvolgen en hun potentieel
verder in kaart brengen.
Hoe verliep de proef?
• 19 juli 2006: gestekt in trayplaten (zelfde bemestingstrategie)
• 17 november 2006: rooien en in frigobewaring
(-1,5 °C)
• 18 december 2006: uitplanting in meerlebakken
(dichtheid: 10,5 planten/m²), 4 herhalingen van
telkens 54 planten
• April 2007: proeftest bij consumentenpanel
Alle rassen op een rij
Elsanta (Fresh Forward, Nederland)
Stevig • vrij goede smaak • hoge opbrengst • lang
houdbaar, veel gevraagd in de handel
Darselect (Darbonne, Frankrijk)
Onregelmatige vorm • vrij stevig • uitstekende, vrij
zoete smaak • vroege productie • snel donkere en
doffe kleur in warme omstandigheden • snel drukplekken
Sonata (Fresh Forward, Nederland)
Prachtig conisch gevormde vruchten • bijna geen
misvormde vruchten • hoge opbrengst • drukplekgevoelig
Clery (CIV, Italië)
Lang-conische vruchten • weinig misvormde
vruchten • vrij stevig • minder volle smaak • vroege
productie • hoge opbrengst • gevoelig voor tipburn
Honeoye (Station de Geneva, USA)
Conisch, eerder klein tot middelgroot • donkerrood
• acceptabele, eerder zure smaak • vroege productie
• beperkt houdbaar • drukplekken snel zichtbaar
Lambada (Fresh Forward, Nederland)
Minder mooie vorm • eerste vruchten: heel groot,
met soms een holte in het midden • heel sappig en
zoet • vroege productie • lage opbrengst • beperkt
houdbaar en drukplekgevoelig
Florence (HRI East Malling, Engeland)
Regelmatige, enigszins conische vorm • heel stevig
en vast van structuur • volrood • minder lekker,
minder zoet, minder sappig • late productie
Antea (CIV, Italië)
Recent ras • lang-conisch en uniform • heel stevig
• aangename smaak • uitstekend houdbaar • lage
productie
Terugblik
Prominant Geel
1-2 september
Proeven van Kempense streekgerechten? Zelf
appelsap of fruitwijn persen? Op Prominant kon u
de Kempen proeven, ademen en voelen. De Geelse
Hooibeekhoeve bezorgde jong en oud een echte
‘boerenbuiten’ belevenis. Een gezellig weekend om
de zomervakantie af te sluiten!
Fresh Rotterdam
10-12 september
Innovatieve versproducten en verstechnologie vormden de rode
draad tijdens Fresh Rotterdam. Telers, producenten en leveranciers
ontmoetten elkaar op deze driedaagse beurs, die volop inspeelde
op de toenemende vraag van consumenten naar nieuwe, verse,
mondiale smaken.
In-Co schuimde voor u binnen- en buitenlandse beurzen af
World Food Moscow
18-21 september
Ook deze herfst blies de internationale
voedingsmarkt verzamelen in Moskou. World Food lokte
weer meer dan 50.000 bezoekers. Net als de voorbije
jaren waren België en Nederland ook nu prominent
aanwezig op de beurs. World Food is en blijft immers
de ideale plek om producten op de Russische markt te
lanceren.
Terugblik
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
25

Statistieken
Aardbeien:
Door een meer gelijkmatige uitgroei
en aanvoer bij de aardbeien werden
overproducties vermeden en nam
het rendement van de zomerteelten
toe in vergelijking met vorig jaar.
Ook de kleinere producties in
omliggende teeltgebieden droegen
hier zeker toe bij. Eind september is
er met 18.084.000 kg een aanvoervoorsprong
van 4 % (of 700 ton)
t.o.v. vorig jaar. Het huidige seizoen
zal waarschijnlijk eindigen met een
aanvoer van meer dan 21.000 ton
aardbeien. In-Co moet uit deze sterke
aanbodsconcentratie zijn voordeel
kunnen halen op de Europese markt.
Tomaten en komkommer:
Bij tomaten en komkommer ontbrak
het blijkbaar aan ‘barbecueweer’
om goede prijzen te maken:
gedurende 3 maanden – van begin
juni tot begin september – hadden
we een zéér zwakke prijsvorming.
Desondanks moesten we nooit in
de markt interveniëren en product
vernietigen. De idee krijgt meer en
meer steun dat het ontbreken van
een volwaardige en transparante
dagverkoop bij onze voornaamste
concurrenten-aanbieders aanleiding
geeft tot het – tegen elke prijs –
verkopen van product met
onderbieding tot gevolg.
De totale tomatenaanvoer staat
momenteel op 33.000 ton of 99 %
van vorig jaar. De middenprijs is
echter – afhankelijk van het segment –
zo’n 0,10 €/kg lager en de kaap
van 0,70 €/kg zal door menig bedrijf
niet gehaald worden.
Specialties wisten – tegen de stroom –
hun prijsvorming van vorig jaar te
handhaven.
De middenprijs van komkommer –
0,27 €/st. – is eveneens maar zeer
matig te noemen.
Paprika:
Paprika kende een normaal aanboden
prijsverloop en kent een jaar, iets
minder goed dan het vorige, maar
significant beter dan het barslechte
jaar 2005.
Rode – en vooral groene – paprika’s
halen of overtreffen de prijs van
vorig jaar (resp. 1,48 €/kg en
1,44 €/kg). Vooral de gele paprika
verliest op het vlak van prijsvorming
(1,30 €/kg einde september).
Hardfruit:
Het einde van het hardfruitseizoen
kende bevredigende prijzen.
Het In-Co aanbod was op de gestelde
data volledig verkocht. Intussen
loopt de nieuwe appelen
perenoogst volop, een oogst die
qua sortering en volume een record
blijkt te zullen worden.
Statistieken
In-Contact nieuwsbrief oktober 2007
27

Veiling Hoogstraten cvba
Loenhoutseweg 59
2320 Hoogstraten
België
Tel.: +32 3 340 02 11
Fax: +32 3 314 78 44
E-mail: info@veilinghoogstraten.be
Website: www.veilinghoogstraten.be
CLTV Zundert
Molenstraat 155
4881 GD Zundert
Nederland
Tel.: +31 76 597 22 41/076 597 27 10
Fax: +31 76 597 20 53
E-mail: info@cltvzundert.nl
Website: www.cltvzundert.nl
2007
12-15 oktober
PMA Houston
www.pma.com
13 november
Herfstveiling Profruco
Profruco cv
Gentse Baan 64
9100 Sint-Niklaas
België
Tel.: +32 3 780 79 79
Fax: +32 3 777 85 14
E-mail: info@profruco.be
Website: www.profruco.be
In-Contact is een uitgave van In-Co, de coöperatie van Veiling Hoogstraten, CLTV Zundert en Profruco.
Activiteitenkalender
v.u.: Gaston Opdekamp, Kerkpad 2, 2323 Hoogstraten