elke dag een werelddocent - Loyalis

en oplossingen die goed werkten binnen zijn
eigen omgeving. In de trant van “wat bij mij werkt
(good practice) zal ook wel bij een ander werken.
De Werelddocenten kwamen er al snel achter dat
oplossingen moeten passen bij de context van de ander,
niet bij die van de bezoekende docent zelf. Dat betekent
dat eerst de personen en de context van de ander goed
moet worden gekend en begrepen voordat je hem
enigszins kunt ondersteunen bij zijn ontwikkeling.
Als je uitgaat van je eigen norm, sla je regelmatig de
plank mis. Bovendien, alle (sub-)culturen hebben een
eigen normatief kader. Besef daarvan, zonder dat je de
normen van de ander overneemt, is van groot belang
om je pedagogisch handelen en je gedrag in een groep
te bepalen.
Vakinhoudelijke en didactische competentie
Werken met collega’s in ontwikkelingslanden is een
leerzame ervaring. Lerarenopleidingen zijn op een andere
leest geschoeid. Vakinhoudelijk schort er helaas veel aan
de opleidingen – die over het algemeen veel korter duren
dan in Nederland. En dan de vele zgn. “Para-teachers”,
leraren met een minimale opleiding van zes weken of
minder. Wat kan van hen worden verwacht?
Didactische vaardigheden zijn – net als in Nederland
– sterk door de cultuur bepaald. Dat maakt ook dat
kinderen een bepaald gedragspatroon verwachten
van hun docent. De docent die uit Nederland voor
korte tijd naar een ontwikkelingsland komt, zal zich
onmiddellijk geconfronteerd weten met vakinhoudelijke
en didactische vraagstukken die eisen stellen aan
aanpassingsvermogen. In de aanpak moet hij/zij dan ook
rekening houden met deze verschillen in tempo
en leerstijl. Hoge verwachtingen van jezelf, telkens
de lat wat hoger leggen, en hoge verwachtingen van
de leerlingen: die twee moeten voor de bezoekende
docent wel gelijk opgaan.
Organisatorische competentie
Een school zonder drinkwater, zonder toiletten.
Overvolle klassen. Vier kinderen in één schoolbank.
Zestig kinderen – of meer - in één lokaal. Het is in die
gegeven omstandigheden niet altijd mogelijk om de
ideale situatie te creëren. Veeleer is het belangrijk om
binnen die situatie te doen wat mogelijk is. Dat is ook
het gevoel bij veel leraren in ontwikkelingslanden: doen
wat mogelijk is. En het onderwijs zó organiseren dat zo
veel mogelijk kinderen er baat van hebben. Het besef
dat in de bezochte landen het onderwijs met veel minder
middelen verzorgd kan worden dan bij ons, maakt dat je
niet meer op zoek bent naar meer, maar dat je vanuit de
gegeven situatie zoekt naar de beste oplossingen. Waar
in Nederland goede planning vaak leidt tot resultaten
is niet per se mogelijk in ontwikkelingslanden. Veel
Werelddocenten kwamen er achter dat zij - ondanks al
hun goede organisatorische kwaliteiten – vaak werden
ingehaald door de realiteit.
Dankzij Werelddocent ben ik ook op een andere manier
naar het leerproces van volwassenen gaan kijken. In het
leerproces moeten de doelen niet te hoog liggen, er moet
juist stap voor stap gewerkt worden aan een ontwikkeling
(in de onderwijspraktijk). Mensen voelen zich prettig
wanneer zij dialogen kunnen voeren in kleine groepjes
en komen n.a.v. een vraag uit de onderwijspraktijk tot
concrete oplossingen.
Hilde van der Draai
(Oeganda 2009)- 24
27