21.09.2013 Views

MEPtalk 2000-2 - eTNOs

MEPtalk 2000-2 - eTNOs

MEPtalk 2000-2 - eTNOs

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Jaargang6,rummer2 apr¡l <strong>2000</strong><br />

ln dit nummer:


Van de redactie ..........I<br />

Van de directie. ..........2<br />

- TNO-MEP actief in China<br />

Het instituut .......7<br />

- Wantrouwen of afrvachten<br />

Van de OR ... ...........10<br />

- Organisatorische veranderingen<br />

- Kennisontwikkeling<br />

- Evaluatie ROC enquête<br />

KwaliteiUArbo/Milieu .. .........l4<br />

- Opmars van RSI en TRA<br />

Wist u dat ... ...........15<br />

Kunst en cultuur. .. .. ...16<br />

MEPsport ........i7<br />

- 1e TNO-EW loop een suoces<br />

- Wie is wie?<br />

- De uitslag van de EST-supportersprijsvraag bij de 1e EWJoop<br />

Uit de afdelingen. . . .. ...2s<br />

- Prijsvraag<br />

Even voorstellen... .....21<br />

Personeel in beweging . ..... ...2s<br />

Forum. ...........30<br />

Van de diensten. . . .. ....33<br />

- Voorspellende gave ??<br />

lnterviewmet... ........34<br />

- Leon Kok<br />

Golumn ..........97<br />

Foto værpl.at: Bewor*lng van hulden ln æn ChÍnese leedooleriJ


Wat is er veel gebeurd in april. Niet alleen kwam<br />

het functioneren van de Majesteit ter sprake en<br />

werd RG opgeheven, ook vertrok Rens Bousardt<br />

bij de GOM en hebben Albert van Kuijk en Rudi van<br />

Hedel MEP verlaten. Sommigen van ons hebben<br />

ook daadwerkelijk afscheid van ze genomen. ln:<br />

"Daar komt ie dan" op blz. 22 wordt een aantal<br />

mogelijke redenen opgenoemd waarom er niet<br />

zoveel belangstellenden waren bij de ETV loop en<br />

waarschijnlijk gelden deze redenen ook voor jubi-<br />

lea- en afscheidrecepties.<br />

De eerste hardloopwedstrijd voor ETVers was trou-<br />

wens een groot succes en verderop in deze <strong>MEPtalk</strong><br />

wordt er uitgebreid aandacht aan besteed.<br />

Alweer heeft Bert Jansen een prijs gewonnen.<br />

Gelukkig deze keer geen fles wijn want daar heeft<br />

hij er blijkbaar genoeg van. Hij begint tenminste<br />

zelf prijsvragen uit te schrijven en flessen uit te<br />

loven. De redactie is ontzettend benieuwd naar de<br />

inzendingen op deze prijsvraag. Het zou toch<br />

prachtig zijn als er een naam gevonden wordt die<br />

straks in de hele wereld een begrip is.<br />

ffi ,æì&K<br />

Afscheid Albeft van Kuijk<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

ln deze <strong>MEPtalk</strong> staat een bijdrage van onze directeur.<br />

Een van de vragen die Hans Ries zich (ons)<br />

in zijn stuk stelt heeft de redactie aan een groot<br />

aantal medewerkers voorgelegd en hen om een<br />

reactie gevraagd. De antwoorden vinden jullie in<br />

Forum op blz. 30.<br />

Erg nieuwsgierig maken Peter Letitre en Johan van<br />

Groenestijn ons naar het vervolg van hun belevenissen<br />

in China. Zouden we het eerste personeelsblad<br />

worden met twee feuilletons? We zin<br />

benieuwd of ze in het Groene Gebouw deze keer<br />

weer knorrig zullen reageren op "Het lnstituut". De<br />

redactie geniet stiekum wel van dit soort reacties.<br />

Hans heeft gemeend zich in zijn column te moeten<br />

verdedigen tegen de kritiek die hij af en toe hoort<br />

op zijn stukken. Maar leest u dat zelf maar, samen<br />

met vele andere interessante bijdragen, zoals het<br />

interview met Leon Kok, in deze nieuwe <strong>MEPtalk</strong>.<br />

Fransje, Hans, Ko, Sonja en Thom


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Panta Rhei - ofwel alles stroomt<br />

Na bijna 5 maanden MEP meen ik een steeds<br />

duidelijker beeld te krijgen m.b.t. de structuur,<br />

de cultuur, de competentie en de markt van ons<br />

instituut en vooral de mensen, die hieraan<br />

vorm en inhoud geven. Tegelijk realiseer ik mij,<br />

dat het beeld nooit compleet zal ziin gezien de<br />

dynamiek van onze samenleving en de ook aan<br />

ons instituut gestelde eisen.<br />

Bijzonder bemoedigend vind ik - behalve de grote<br />

vakcompetentie - de constructieve houding bij<br />

zeer velen, dwars door alle echelons heen, inzake<br />

openheid m.b.t. een verbetermentaliteit om kritisch<br />

zoekende onze positie toekomstgericht nog meer<br />

marktconform te willen optimaliseren.<br />

We willen niet kappen met conventies, maar positief<br />

inspelen op noodzakelijke veranderingen, die<br />

nieuwe kansen bieden. Dit betekent geen chaos,<br />

maar vrijheid in gebondenheid op basis van overleg<br />

en samenwerking, kwaliteitsafspraken en on-<br />

dernemerschap.<br />

De koudwatervrees van enkelen, waarbij zogenoemde<br />

zekerheden o.a. d.m.v. controles en pro-<br />

cedures gezocht worden, onttrekt hooguit energie,<br />

die juist zo hard nodig is om samen aan de verde-<br />

re op- en uitbouw van ons instituut te werken.<br />

Ondernemen betekent ook selectief risico's te durven<br />

nemen. Goed ondernemen betekent deze<br />

echter in overleg te willen beheersen en zich te wil-<br />

len focussen (immers: "ln der Beschränkung zeigt<br />

sich der Meister") op reële marktkansen en met al<br />

het beschikbare talent maximaal te scoren; niet<br />

,Ë æ'å<br />

eenmalig, maar bij voortduring, bij voorkeur nog<br />

met een spin-off.<br />

Visie is gevraagd om marktontwikkelingen te her-<br />

kennen. Durf is gevraagd om doelen te formuleren.<br />

Creativiteit is gevraagd voor de juiste strategie en<br />

inzet incl. volharding om in de suruival of the fiftest<br />

te kunnen scoren.<br />

Zekerheden vormen hooguit onze telkens weer<br />

geactualiseerde deskundigheid en netwerken; ver-<br />

trouwen en collegiale samenwerking zijn nodig om<br />

met deze realiteiten te kunnen omgaan. De toegevoegde<br />

waarde is vaak bepalend voor goed en<br />

beter.<br />

Om het rendement echter te kunnen verhogen,<br />

moeten we eigenlijk ook onze negatieve onttrek-<br />

kingswaarde kennen. Waar lekt teveel energie weg<br />

door niet echt terzake doende of teveel naar<br />

binnen gerichte activiteiten, door een wantrouwende<br />

of afwachtende houding, door slechts de problemen<br />

te zien i.p.v. ook de kansen, door de oorzaakvan<br />

problemen teveel elders te zoeken i.p.v.<br />

bij jezelf. Het antwoord blijft ieder aan zichzell<br />

schuldig.<br />

Voor een positieve kettingreactie zijn individuele<br />

impulsen vereist; het is heel positief dat deze zowel<br />

op afdelingsniveau als ook instituutsbreed worden<br />

gesignaleerd.<br />

lmmers, het gaat om het totaal, omdat je als solist<br />

toch eerder vast zou kunnen lopen.<br />

Additioneel tot de afdelingsdoelen adopteerden<br />

alle afdelingshoofden ook de instituutsdoelen,<br />

waarbij synergie centraal staat.


Als ik zie en hoor welke tot de verbeelding<br />

sprekende projecten reeds<br />

door MEP gerealiseerd werden,<br />

vraag ik mij af, waarom hierover niet<br />

nog veel meer gepubliceerd werd,<br />

zowel in de vakpers alsook algemeen<br />

populair.<br />

Publicatie is dé kans om je als instituut,<br />

als afdeling en als vakexpert<br />

zodanig lokaal en internationaal te<br />

positioneren, dat niemand meer uit<br />

onwetendheid om je heen kan.<br />

De markt en de wereld worden transparanter,<br />

de problemen complexer<br />

en toenemend wenst men een totaaloplossing,<br />

waaryan wij soms niet<br />

alles in huis hebben.<br />

Door samenwerking ook met externe<br />

partners kunnen processen versneld,<br />

risico's geminimaliseerd en totaaloplossingen<br />

eerder gerealiseerd wor-<br />

den.<br />

Zo kan onze export b.v. een extra<br />

dimensie krijgen, als het ons lukt om<br />

selectief in de slipstream van een<br />

grote contractor als partner mee te<br />

surfen.<br />

Het omgaan met partners kent echter zijn eigen<br />

dynamiek, die wij ons eerst nog beter eigen moeten<br />

maken. De slogan: "als je meer wilt, moet je<br />

delen", zegt meer dan deze 7 woorden.<br />

Communicatie is voor ons instituut een bijzonder<br />

issue. Hiermee bedoel ik niet mooi geformuleerde<br />

volzinnen of over alles geÏnformeerd willen zijn,<br />

maar een luisterende interactie m.b.t. relevante<br />

zaken, dwars door alle echelons, horizontaal en<br />

verticaal.<br />

Het met elkaar afstemmen, het voor elkaar opnemen,<br />

het van elkaar leren zijn leermomenten, (zonder<br />

belerend te willen zijn), die kritische succesfactoren<br />

van MEP kunnen zijn.<br />

ln werkgroepen wordt nu in ons instituut gediscus-<br />

sieerd over onze ambities, de ontwikkelingen in de<br />

markt en de mogelijke scenario's om pro-actief en<br />

breed gedragen de keuzes te maken en initiatieven<br />

te ondernemen, die noodzakelijk zijn voor de toekomst<br />

van ons instituut.<br />

rm ffi&<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Kennis, technologie, producten en zelfs productieprocessen<br />

kunnen gekopieerd worden. De wijze,<br />

waarop mensen met elkaar ideeën ontwikkelen en<br />

samenwerken, zaken integreren en de snelheid,<br />

waarmee deze in de praktijk gebracht worden, zijn<br />

zó situatiespecifiek, dat als anderen erachter zouden<br />

komen, wij alweer vele stappen verder zijn,<br />

Ook dit is een kritische succesfactor, waarvan wij<br />

ons bewust moeten zijn.<br />

Uitdagingen te over; de vraag mag niet zijn: "welke<br />

zekerheden biedt de toekomst, maar: waar liggen<br />

kansen voor duuzame procesinnovaties (met een<br />

economisch en ecologisch nut)". Wat zijn onze<br />

ambities en doelen en hoe pakken wij het aan?<br />

lk sta open voor deze ontwikkeling en wil op basis<br />

van wederzijds respect persoonlijk mrjn inzet<br />

inbrengen om voorwaardenscheppend en helpend<br />

alle MEPpers zoveel mogelijk tezijde te staan. Wat<br />

is jullie keuze?<br />

Met collegiale groet, Hans Ries


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

TNO-MEP actief in Ghina<br />

Weinig TNO instituten is het gegeven om een<br />

full-scale demonstratieproject uit te voeren in<br />

China en de technologie in kwestie, tegen betaling<br />

te commercialiseren en te licentieren.<br />

Niet alleen vanwege de moeilijkheid om deze "ver<br />

van mijn bed marK" te ontginnen, maar waarschijnlijk<br />

vooral omdat weinig kennis zo goed aansluit<br />

bij de behoeftes in China als de kennis die de<br />

afdeling MBT sinds begin jaren '90 heeft ontwikkeld<br />

in lndia voor de zuivering van afualwater van<br />

leerlooierijen. Het was dan ook direct raak toen<br />

voorzitter Jan Dekker van de RvB, op economische<br />

missie in China, de door TNO-MEP ontwikkelde<br />

technologie ter sprake bracht bij zijn Chinese<br />

gastheren en vertegenwoordigers van de Neder-<br />

landse Ambassade. Men was zelf ook al tot de<br />

constatering gekomen dat er iets moest gebeuren<br />

om de enorme vervuiling van de talloze leerlooierij-<br />

en in te bannen. Er volgde een verkennend bezoek<br />

van de afdeling MBT en er werd een project voorstel<br />

voorbereid wat door de Chinese counterpart,<br />

het Ministerie van Landbouw, werd ingediend bij de<br />

Nederlandse Ambassade. Het project zou vooral<br />

de milieuaspecten van de overwegend kleinschalige<br />

leersector in de concentratieprovincie Anhui als<br />

onderwerp hebben zodat naast het milieu ook nog<br />

iets gedaan zou worden aan armoedebestrijding<br />

van de plattelandsbevolking, een dwingende eis<br />

van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Het<br />

voorstel dreigde in de bureaucratische tentakels<br />

van de ambassade verstrikt te raken totdat er werd<br />

ffi æ.å<br />

besloten om een grootschalig milieuprogramma op<br />

te zetten in China, waarvoor een zeer daadkrachtig<br />

milieucoördinator naar Beijing werd gestuurd<br />

die het klappen van de leren zweep al had geleerd<br />

in Pakistan. Koud aangekomen in september 1998,<br />

en na geconstateerd te hebben dat zijn voorganger<br />

nog slechts 50% van het jaarbudget had geallo-<br />

ceerd, ging het ineens erg snel.<br />

Op zijn verzoek werd het concept voor het beoordelingsmemorandum<br />

door TNO zelf geschreven<br />

(!) en werd binnen korte tijd het contract getekend<br />

en een voorschot van meer dan NLG 1 miljoen<br />

overgemaakt naar rekening van TNO-MEP. Er<br />

moesten nog wel wat papieren barrières aan de<br />

Chinese kant genomen worden maar het eerste<br />

project van TNO in China (totaal budget 4,7 miljoen)<br />

was een feit.<br />

De eerste inceptiemissie werd voorbereid en in<br />

februari, vlak voor het Chinese nieuwjaar togen wij<br />

Hoe krijg ik dit weggewerkt?


ichting China. De formele start van het project<br />

moest met de nodige toeters en bellen gepaard<br />

gaan en voordat we het wisten stond een at{are<br />

Chinese delegatie van het Ministerie van Landåouwcn<br />

het Ministerie van Economische Samenwerking<br />

in Beijing in de startblokken om met<br />

ondergetekende, de milieucoördinator van de<br />

Ambassade en een medewerker van BLC uit<br />

Engeland, na vergeefs wachten op Johan en Sjef<br />

Langerwerf die geconfronteerd werden met een<br />

uitvallende vlucht, af te reizen per trein naar de<br />

Provincie Anhui. Vanwege de naderende feestdagen<br />

ging bijna heel China op reis en de voor Johan<br />

en Sjef gekochte treinkaartjes konden niet omgeruild<br />

worden. Wat dit voor consequenties had zal<br />

Johan zelf beschrijven.<br />

ln Anhui aangekomen werden wij door de lokale<br />

autoriteiten opgewacht en met politiebegeleiding<br />

en sirenes in ons hotel afgeleverd. Daar hoorden<br />

Taxi !<br />

Dat het in Aziatische projecten vaak flink improviseren<br />

is bleek al meteen op de eerste buitenlandse<br />

dag in het project. Omdat die week het project<br />

feestelijk zou worden gestart met een workshop in<br />

Huaibei in de provincie Anhui zijn Sjef Langerwerf<br />

en ik (JvG) op een zondag<br />

naar Schiphol<br />

getogen voor het<br />

vliegtuig naar Beijing<br />

via FranKurt. Peter<br />

Letitre en een medewerker<br />

van BLC<br />

waren al een dag eerder<br />

vertrokken. Echter,<br />

door het afgelasten<br />

van de vlucht naar<br />

Frankfurt moesten we<br />

onze reis naar China<br />

omboeken. Later die<br />

dag vlogen we naar<br />

Tokio, waar we moesten<br />

overstappen op het<br />

vliegtuig naar Beijing. Het gevolg was dat we<br />

maandagavond, 10 uur later dan gepland, in het<br />

ffiæ&<br />

Leedooien in China<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

wij dat Johan en Sjef de reis per taxi zouden onder-<br />

nemen.<br />

De volgende dag ontpopte zich tot een 'projectmanagers<br />

nightmare' maar daarover meer in de volgende<br />

aflevering.<br />

Peter Letitre<br />

Sheraton Hotel in Beijing aankwamen, waar we<br />

direct bijde receptie een brief overhandigd kregen.<br />

Deze bleek van Peter te zijn: ze waren al vertrok-<br />

ken naar het station om de nachttrein naar Huaibei<br />

te halen. Ze hadden alles geprobeerd om een<br />

alternatief trein- of<br />

vliegticket voor ons te<br />

regelen, maarwegens<br />

het komende Chinese<br />

Nieuwjaarsfeest was<br />

alles de komende<br />

week volgeboekt. Verzin<br />

een list! We hebben<br />

samen met ex-<br />

TNO medewerker<br />

Zhu, die toevallig ook<br />

in Beijing was, wat<br />

alternatieven uitgewerkt:<br />

bussen rijden<br />

er niet naar deze<br />

1200 km zuidelijker<br />

gelegen stad, en taxi's<br />

willen niet omdat het ingewikkeld, ver en gevaarlijk<br />

(rovers) is. Dus die nacht ben ik samen met Zhu


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

luchtvaartmaatschappijen gaan bezoeken, maar<br />

alles zat vol. Op weg in de taxi naar het hotel heb<br />

ik tegen Zhu gezegd hoeveel geld ik er wel voor<br />

over had om in Huaibei te komen. Na een babbel<br />

rr€td€ taxichauffeurileek e+toch watle+egelen te chauffzur. lMag ik dan Van Groenestijn even spre=<br />

zijn: een mooie auto met 2 chauffeurs. Zhu eiste<br />

dat er ook een bodyguard mee zou gaan wegens<br />

de rovers en piraten. De volgende ochtend stond<br />

de auto klaar, maar de bodyguard was niet geregeld.<br />

ln plaats daarvan kwam het hotel met een<br />

contract in 5-voud waarin stond dat het hotel niet<br />

verantwoordelijk was voor alles wat er zou gaan<br />

gebeuren, Ze kenden de betrouwbaarheid van de<br />

chauffeurs ook niet. Alle partijen moesten tekenen,<br />

waarna de bell manager zei: "mocht u Huaibei<br />

halen, bel ons dan. We willen het graag weten".<br />

Gezocht<br />

Mensen die voor een tot drie weken hun<br />

Êravan beschikbaar willen stellen<br />

Vanuit de SOW-kerken worden in Vierhouten op<br />

de "Paasheuvel' kampeervakanties voor eenoudergezinnen<br />

georganiseerd<br />

Onder begeleiding van ervaren teams kunnen ouders, die alleen<br />

de zorg voor hun kinderen hebben, genieten van een weekje vakantie.<br />

Er wordt gekampeerd in een groep van ongeveer 13 gezinnen.<br />

De weken worden gehouden van22 juli Um 12 augustus.<br />

De reis duurde 16 uur en de wegen waren slecht.<br />

Onderweg belde de bezorgde Zhu vanuit Beijing<br />

met zijn mobiele telefoon de mobiele telefoon van<br />

de chauffeurs. Gaat het nog goed. "Ja, hoo/'zei de<br />

ken?" "Ja, hier komt ie". Op dat moment verbrak de<br />

verbinding (tuut-tuut-tuut), hetgeen Zhu's bezorgdheid<br />

tot een hoogtepunt heeft opgezweept. Om<br />

2 uur 's nachts arriveerden we Huaibei, waar de<br />

Chinese workshop deelnemers zichtbaar opgelucht<br />

waren. Het traject bleek inderdaad berucht te<br />

zijn om zijn overvallers. Na 3 dagen reizen met 4<br />

uur slaap, bleek het avontuur nog niet afgelopen.<br />

Dit was slechts het vagevuur geweest. Die nacht<br />

gingen de poorten van de hel pas echt open toen<br />

Peter vertelde wat er gebeurd was. Daarover meer<br />

in de volgende <strong>MEPtalk</strong>.<br />

Uw caravan zal tijdens de uitleenperiode zijn verzekerd en de kosten voor vervoer naar de<br />

Paasheuvel v.v. zullen worden vergoed.<br />

Voor informatie kunt u bellen naar het secretariaat werkgroep diakonale vakantieweken<br />

eenoudergezinnen vanuit de SOW-kerken.<br />

ffi ,æå<br />

Johan van Groenestijn<br />

Marianne Wieggers, telefoon : 055-3231 81 I<br />

I<br />

J


6ææmtræwa\WæEwmþ<br />

Wantrouwen of afwachten<br />

door H.H. Konijnenberg<br />

Episode: maart, april <strong>2000</strong><br />

Dirk kwam zijn kamer binnen, hing zijn jas op, zette<br />

zijn computer aan en liep naar de koffieautomaat.<br />

Koos Best haalde net zijn beker chocolademelk<br />

uit de automaat.<br />

'Goeiemorgen Koos" zei Dirk, 'heb jij het e-mailtje<br />

van Rudolf al gezien? Ries Hanssen heeft hem gisteravond<br />

thuis opgebeld met een nieuw plan voor<br />

de afdeling van Piet Prinsen."<br />

"Zo!" antwoordde Koos, "Dat is snel! Heeft hij ons<br />

advies overgenomen?"<br />

"Nee, maar hij komt met een nieuw voorstel" ant-<br />

woordde Dirk. "De afdelingshoofden hebben na<br />

ons advies blijkbaar ook nagedacht en sommigen<br />

van hen zijn met een alternatief gekomen: Piet zou<br />

nu part-time adjunct worden bij twee andere afdelingen<br />

en daarvoor een stuk of acht mensen mee-<br />

krijgen van de afdeling van Jan Bemdsen."<br />

'Nou, dan zijn er nu dus zes afdelingen bij dit<br />

besluit betrokken!" riep Koos, 'Dat maakt het er<br />

niet gemakkelijker op. Hoe gaat Hanssen dat aanpakken?<br />

Een nieuw voorgenomen besluit?"<br />

"lk weet het niet," zei Dirk, "maar vanmiddag zullen<br />

we er bij de OR-lunch wel meer van horen!"<br />

â<br />

Dirk liep naar de kantine om een beker melk en<br />

een paar krentenbollen op te halen. De OR-lunch<br />

vond sinds kort plaats op de kamer van de voorzitter.<br />

Eerdere lunches bleken nogal eens tot luidruchtig<br />

discussiëren aanleiding te geven en, hoe-<br />

æ å&{<br />

+æÉjaf,-s-<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Wat ging vooraf?<br />

Binnen sommige afdelingen van het lnstituut<br />

gaan de zaken niet helemaal zoals verwacht.<br />

Over het voo¡tbestaan van een van die afdelingen<br />

is een voorgenomen besluit genomen,<br />

waarin de werkgebieden van die afdeling over<br />

vier andere afdelingen worden verdeeld en voor<br />

het hoofd van die afdeling (Piet Prinsen) een<br />

nieuwe functie wordt gedefinieerd als adjuncthoofd<br />

van een van die vier. De OR heeft hierover<br />

advies uitgebracht, en wacht vol spanning de<br />

reactie van de directeur af.<br />

wel de OR openheid hoog in het vaandel heeft<br />

staan, leek een zekere vertrouwelijkheid bij het for-<br />

muleren van opvattingen en meningen wenselijk.<br />

Teun, Toon, Pieter en Koos waren er al en Rudolf<br />

kwam zijn kamer binnen met een van het secreta-<br />

riaat geleende extra stoel. Dirk schoof aan en haalde<br />

de eerste krentenbol uit de papieren zak.<br />

"Komen Erik en Joop ook nog?" vroeg hij, en terwijl<br />

hij dat vroeg kwamen Joop Schuit en Erik Westbroek<br />

binnen.<br />

"Nou, als voozitter mag je wel eens een grotere<br />

kamer claimen!", zei Joop, 'Als Jos ook nog zou<br />

komen, passen we niet meer in jouw kamer!"<br />

Voor Jos is het toch wel een nadeel, dat hij van zo<br />

ver moet komen." Zei Koos, "Maar daar staat<br />

natuurlijk wel tegenover dat hij door hier niet bij te


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

zijn meer tijd over heeft om aan de Hoofd-OR te<br />

besteden!" Jos Veldhoven vertegenwoordigde de<br />

buitenafdeling van het lnstituut in de lnstituuts-OR<br />

en de lnstituuts-OR in de Hoofd-OR.<br />

a,Joor ik het vergeet, zei Rudolf,jJos heeft mij alternatief voorstel gekregen, waardoor er voor<br />

gebeld dat hij volgende week niet naar de vergadering<br />

van de Hoofd-OR kan gaan. Kan iemand<br />

hem vervangen?"<br />

Alle vrijwilligers zwegen. "lk zou het wel willen<br />

doen", zei Koos, "maar volgende week zit ik hartstikke<br />

vol." Dat bleek voor alle aanwezigen te gel-<br />

den.<br />

"Nou, dan maar niet!" zei Rudolf, "maarwe moeten<br />

nog wel eens praten over wie Jos na deze periode<br />

zou willen opvolgen. Hij heeft gezegd dat dit de<br />

laatste keer zou zijn."<br />

"Voorzitter, kunnen we even terug naar waar we<br />

het nu over moeten hebben?" Toon haalde op zijn<br />

gebruikelijke manier iedereen weer bijde les, "Wat<br />

heeft Hanssen jou verteld over het voorgenomen<br />

besluit?"<br />

"Nou," antwoordde Rudolf, "hij heeft mij gisteren<br />

thuis gebeld en zei dat hij het advies van de OR<br />

over de afdeling van Piet Prinsen niet overnam,<br />

maar met een nieuw besluit zou komen. Daarvoor<br />

heeft hij commitment van de afdelingshoofden. Hij<br />

hoopte dat de OR niet bureaucratisch zou zijn!"<br />

"Wat is dat nu weer!" riep Koos uit, "Een nieuw<br />

besluit! Hij moet dan eerst het eerste voorlopige<br />

besluit terugtrekken! En wij bureaucratisch !!!"<br />

"Wacht nou even, Koos!" zei Rudolf, "Hij zei ook<br />

nog dat hij de mensen gewoon naar die vier afde-<br />

lingen zou overplaatsen, maar dat hij voor Piet een<br />

andere oplossing had bedacht."<br />

"Maar dat is toch precies ons advies!" riep Koos.<br />

"Ja, dat zei ik ook." zei Rudolf, "En toen zei Hans-<br />

sen weer dat dat eigenlijk waar was."<br />

"Nou, Hanssen heeft zo zi1n eigen taal" zei Pieter.<br />

"Als hij bedoelt dat hij een advies verwerpt, bedoelt<br />

hij blijkbaar dat hij het overneemt!"<br />

"Ja, en als hij zegt dat wij bureaucratisch zijn,<br />

bedoelt hij misschien wel 'zorgvuldig'!" voegde<br />

Teun daaraan toe.<br />

"Of', ging Koos verder, "als hij zegt dat de directie<br />

het commitment van het managementteam heeft<br />

voor een besluit, bedoelt hij misschien wel dat hij<br />

het managementteam na mededeling van een<br />

voorgenomen besluit in verbijstering achter heeft<br />

gelaten!"<br />

H ffiåK<br />

"Kom, kom," onderbrak Toon de hilariteit, "met<br />

alleen grappen komen we niet verder! Wat gaat er<br />

nu gebeuren?"<br />

"Hanssen heeft van twee afdelingshoofden een<br />

Piet een zinvolle en nuttige positie wordt gevonden.<br />

Blijkbaar is voor dat voorstel dus draagvlak,<br />

maar hij zal het nog verder ondezoeken en dan<br />

met een volgend voorgenomen besluit komen."<br />

"Prima!" zei Erik, "Hanssen trekt nu de verschillen-<br />

de problemen keurig uit elkaar en formuleert voor<br />

elk daarvan een oplossing. Hij lijkt ook de voorbe.<br />

reiding wat serieuzer aan te vatten dan in eerste<br />

instantie."<br />

â<br />

"Binnen TNO-MEP lekt te veel energie weg door<br />

niet echt ter zake doende of te veel naar binnen<br />

gerichte activiteiten, door wantrouwen of een af-<br />

wachtende houding, door slechts de problemen te<br />

zien in plaats van de kansen en de oorzaak van de<br />

problemen te veel elders te zoeken in plaats van bii<br />

jezelf." Ries Hanssen rondde de overlegvergadering<br />

af met een van zijn gedreven uitspraken en<br />

vervolgde: "We moeten meer vertrouwen aan elkaar<br />

geven en bij elkaar wekken. lk geloof dat we<br />

vandaag wat dat betreft een goede stap voorwaarts<br />

hebben gemaakt!"<br />

Het was een gedenkwaardige overlegvergadering<br />

geweest, waarin de directeur voor het eerst echt<br />

ontspannen met zijn ondernemingsraad had overlegd.<br />

ledereen had het gevoel dat de OR en de<br />

directeur een natuurlijke wijze van overleg zouden<br />

kunnen vinden en op een aantal punten ook al<br />

gevonden hadden. Natuurlijk waren er nog wel wat<br />

misverstanden en verschillen van inzicht. En ook<br />

leek Hanssen de onderwerpen die wat verder van<br />

zijn dagelijkse taken weg lagen slechts summier<br />

voorbereid te hebben.<br />

Zo was Ton Roest naar het Hoofdinstituut geroepen<br />

en had hem daardoor niet kunnen ondersteunen<br />

bij de discussie over het Probleemondezoek.<br />

ln een vergadernotitie van de OR werd gepleit voor<br />

een ruimere inbreng van de werkvloer op de kennisontwikkeling.<br />

De OR zette zich daarmee af tegen<br />

het steeds weer opnieuw bedenken van speerpunten,<br />

marktvraag- en researchgebieden of kern-<br />

thema's. De OR pleitte voor programmeren vanuit<br />

de sterkten van het lnstituut met oog voor nieuwe<br />

markten en nieuwe ideeën. Ook nieuwe onder-


zoekslijnen zouden op grondige kennis van het<br />

Probleem moeten worden gebaseerd. Kortom de<br />

zaken rond management te spelen.<br />

"Managementteams van meer dan 10 leden zijn<br />

dus geen uitzondering. ln veel gevallen ziin ztl<br />

vooral bezig elkaar vliegen af te vangen" ging Joep<br />

verder.<br />

Joop Schuit nam een slok van zijn Duvel en zei:<br />

"Dat soort managemenüeams managen dus niet.<br />

Het is eerder een soort stafberaad. Maar ik geloof<br />

niet dat dat het enige probleem is. Veel van onze<br />

collega's zitten maar af te wachten en wantrouwen<br />

iedereen! Ries Hanssen, onze nieuwe directeur<br />

vindt dat ook en wil er zelfs wat aan doen."<br />

"Dan moet jij hem dat verhaaltje over het vervoersprobleem<br />

maar eens vertellen, Dirk" zei Toon, 'dat<br />

laat zien hoe je het vertrouwen bij een groep professionals<br />

moet managen".<br />

"Nou ik ben benieuwd" zei Joep.<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

"Vooruit dan", zei Dirk. "Een paar jaar geleden heb<br />

OR wenste een "visie". Ondanks, maar misschien<br />

ik samen met een collega een korte studie uitgevoerd<br />

naar het Vervoersprobleem. Het resultaat<br />

ook mede door de afwezigheid van Ton was er een<br />

€ardige en vrüe discussies ontstaan die op zijn<br />

was nogal voorspelbaar, maar gaf toch enige com-<br />

motie-We hadden aangetoond dat-hoe grotechet<br />

minst het gevoel leverde dat iedereen op min of economisch belang van het Vervoer, hoe groter het<br />

meer dezelfde lijn zat.<br />

Probleem ook is. We hebben dat toen in een pers-<br />

e<br />

bericht samengevat en alle kranten namen het<br />

"Vertrouwen en doorpakken," zei Joep Onderdelin- bericht op."<br />

den "dat zijn belangrijke zaken voor elk van de "Nog een rondje, barman" zei Joop. "Dit wordt een<br />

lnstituten". De eerste dag van de OR-cursus zat er spannend verhaal!"<br />

weer op en in de bar van het conferentie-oord had- "Na een paar dagen kreeg ik een telefoontje van<br />

den zich een aantal groepjes van OR-leden uit ver- het Hoofdinstituut", ging Dirk verder. "Er waren wat<br />

schillende lnstituten vezameld. Joep was lid van problemen met dat ondezoek. De voorzitter van<br />

de OR van het Beleidsinstituut in Delft en zat met de vereniging Economisch en Snel Vervoeren had<br />

Dirk, Toon en Joop aan een goed glas Belgisch de voorzitter van het Hoofdbestuur gebeld, dat dit<br />

bier. ln veel van de lnstituten bleken vergelijkbare soort onzin het lnstituut onwaardig zou ziin en<br />

bovendien de economie zou schaden. lk zou er<br />

'ffi, ,æ&<br />

nog van horen. De volgende dag kreeg ik een briefje<br />

van onze toenmalige directeur, Joost Zachter.<br />

Daarbij zat naast een brief van de ESV een brief<br />

van het hoofdbestuur aan hem met een soort tekst<br />

als 'Beste Joost, moet dit nou?' Het brietie van<br />

Joost meldde 'Beste Dirk, leg even uit dat je gelijk<br />

hebt!"'<br />

"Da's een mooi verhaal" zei Joep. "Het laat inder-<br />

daad aardig zien hoe je een professional wel en<br />

hoe niet moet benaderen, als je zijn vertrouwen wilt<br />

wekken. Ober één Das!"<br />

"Ja", zei Toon, 'Voor mij ook een! Als Hanssen zijn<br />

mensen ook zo vertrouwt als Zachter deed, komt<br />

het met dat vertrouwen wel goed."


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Organ isatorische veranderi n gen<br />

Het zal niemand ontgaan z¡n dat er afgelopen<br />

periode weer de nodige organisatorische veranderingen<br />

zijn of worden doorgevoerd. Als gevolg<br />

daarvan zijn we als ondememingsraad weer druk<br />

in de weer geweest, o.a. met advisering op het<br />

voorgenomen besluit tot opheffing van de afdeling<br />

RG. Ondertussen kunnen we tot onze tevredenheid<br />

constateren dat ons advies, (waarbij we stelden<br />

dat we akkoord gingen met de opdeling van<br />

RG, maar NIET met de aanstelling van een<br />

adjunct-afdelingshoofd binnen PT) volledig is opgevolgd.<br />

Dat succes heeft ons inziens alles te<br />

maken met het draagvlak voor het oorspronkelijke<br />

idee, en we hebben overigens ook duidelijk het<br />

gevoel dat we hier hebben kunnen bijdragen aan<br />

Kennisontwikkeling<br />

We werden door enkele collega's gevraagd naar<br />

wat wij nu eigenlijk bedoelden met een pro-actieve<br />

opstelling, zoals we die in ons "missie/visie" stuk<br />

(zie slagwerk) presenteerden. Laten we beginnen<br />

met te stellen dat de OR ook in het verleden<br />

natuurlijk steeds heeft geprobeerd "pro-actief' op<br />

te treden, maar soms wordt je door de waan van de<br />

dag (lees: veel reorganisaties, veel voorgenomen<br />

besluiten) gewoon gedwongen om meer ad-hoc te<br />

reageren. Nu we in wat rustiger vaarwater zitten<br />

(dat wil zeggen, de verandering is nu een meer<br />

continue activiteit geworden . . ) hebben we geprobeerd<br />

om aan de hand van een jaarcyclus zoals<br />

,ffi æå<br />

een stukje voortschrijdend inzicht bij onze overleg-<br />

partner.<br />

lntussen lijkt het er voor de buitenstaander wellicht<br />

op dat we weer links ingehaald worden door de<br />

benoeming van Jan de Koning als adjunct-afde-<br />

lingshoofd bij EST en TC, maar dit moeten we toch<br />

nuanceren. ln het geval van EST en TC is er namelijk<br />

wel degelijk een draagvlak voor deze beslissing.<br />

Ook voor het (hieraan gekoppelde) voorgenomen<br />

besluit voor verplaatsing van een deel van<br />

de groep Elektrochemie uit PT naar EST, lijkt er<br />

vooralsnog wel ondersteuning te bestaan binnen<br />

de betrokken delen van het instituut. ln die zin verwachten<br />

we op korte termijn positief te kunnen<br />

adviseren.<br />

die ook door ons management wordt gehanteerd in<br />

te spelen op de lopende zaken. Een voorbeeld<br />

daarvan is het kennismanagement; de keuze van<br />

de speerpunten, researchgebieden, en de daaraan<br />

gekoppelde verdeling van de basis- en doelfinanciering.<br />

Ook dit jaar wordt wederom een (gepland)<br />

traject afgelopen om te komen tot de definitie van<br />

een speurwerkprogramm a 2001 .<br />

Om daarin al in een vroeg stadium inbreng te kun-<br />

nen leveren hebben we een aantal uitgangspunten<br />

gedefinieerd, en de totstandkoming van het <strong>2000</strong><br />

programma nog eens geanalyseerd.<br />

10


THË OUT OF TÉ.N<br />

RË$ËAIüII ANO<br />

DËVãLOP?,IËI'IT<br />

PRÛÍECTÊ l,,rILÌ-<br />

Ëopgright 0 ZEEø<br />

FediEtribution in<br />

Un i ted Feoture Sgnd i cote, I nc.<br />

urhole or in port prohiÞited<br />

Eigenlijk wordt er al heel vaak gesteld dat we als<br />

instituut te weinig in staat zijn om daarin keuzes te<br />

maken. Onlangs is dat ook door de Programma<br />

Advies Raad (PAR) nog eens heel hard uitgesproken,<br />

terwijl ook de technologie audit (TA) commis-<br />

sie het speurwerk bij MEP een lappendeken noemde,<br />

zonder opvallende synergie tussen de gebieden.<br />

Alhoewel we constateren dat er afgelopen<br />

jaar al veel is verbeterd in de manier waarop de<br />

keuzes tot stand komen, lijkt het erop dat alle effort<br />

die daar in is gestoken uiteindelijk toch weer resulteert<br />

in een strategie van "kiezen door niet te kiezen".<br />

De totstandkoming van het speurwerkprogramma<br />

heeft in 1999 veel tijd en energie gekost,<br />

maar het eindresultaat is dat iedere afdeling ongeveer<br />

25 t 5 % interne financiering heeft gekregen,<br />

uitgesplitst over een 19x12 matrix en een lijst met<br />

>100 projecten, die vooral lijken voort te borduren<br />

op het verleden. Daardoor heeft het speurwerkprogramma<br />

in deze vorm vooral een interne waarde.<br />

Het heeft de transparantie van het planningsproces<br />

sterk bevorderd. Het speurwerkprogramma moet<br />

evenwel ook een externe functie hebben: het aan<br />

de buitenwereld duidelijk maken wat we willen/<br />

doen/gaan bereiken.<br />

'ffi æå<br />

I R€.Cûi'\1,4Ë,F{D<br />

CAHCËtLTN6<br />

THE oTt+ãß<br />

ff<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Gezien in het licht van deze analyse, hebben we<br />

als OR het volgende statement neergelegd bij de<br />

directie:<br />

"Het ware wijs bij het ontwikkelen van een onder-<br />

zoeksbeleid binnen het instituut de volgende priori-<br />

teitsvolgorde aan te houden:<br />

. aansluiten bij reeds aanwezige inhoudelijk<br />

krachtige ondezoekslijnen, indien voor die lij-<br />

nen voldoende markt aanwezig is dan wel ont-<br />

wikkeld kan worden; de thans lopende internationale<br />

kennis-audit kan op dit punt aanknopingspunten<br />

opleveren.<br />

. waar nodig aanwezige sterke onderzoekslijnen<br />

verder uitbouwen of nieuwe markten voor be-<br />

staande kennis ontwikkelen.<br />

. nieuwe kennisgebieden ontwikkelen voor díe<br />

gebieden, waar op grond van signalen van bui-<br />

ten wordt verwacht dat daar een markt zal ont-<br />

staan."<br />

lnmiddels is gebleken dat de directie ons initiatief<br />

op dit gebied positief heeft ontvangen, en in die zin<br />

hopen we, door hierbij een actieve rol te blijven<br />

spelen, een positieve bijdrage te kunnen leveren<br />

aan de totstandkoming van het speurwerkprogram-<br />

ma 2001.<br />

F<br />

d<br />

Þ ê<br />

s I<br />

hî<br />

ß<br />

E<br />

f,<br />

ö<br />

ë<br />

s<br />

I L,¡th*tÊR 14.Þ4ER.E<br />

I1Ë GE.TË ALL TI{EËE


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Evaluatie ROC enquête<br />

Algemeen: Veel genoemd: de duidelijkheid, concretere afspra-<br />

Ðe enquête is uitdrukkelijk als anoniem en vertrou, ken, maar helaas ook relatief veel reacties als ik<br />

welijk aangekondigd en bedoeld. Bij de verwerking<br />

van de resultaten (waarvan er ca. 70 per e-mail<br />

binnen kwamen en<br />

derhalve traceerbaar)<br />

bleek achteraf<br />

echter dat de bepaalde<br />

antwoorden<br />

heel afdelingsspecifiek<br />

waren, m.a.w<br />

de beste correlatiefactor<br />

bleek de koppeling<br />

met de afdeling. Er was echter niet expliciet<br />

gevraagd naar de afdeling (een omissie onzerzijds).<br />

Van de respondenten waarvan de afdeling<br />

bekend was is daarom de afdelingsherkomst<br />

gebruikt om enige relaties te kunnen traceren.<br />

Deze afdelingsherkomst is echter niet in onze rapportage<br />

en gesprekken met P&O gebruikt.<br />

Gegeneraliseerde resultaten :<br />

1. Welke waardering heeft u voor het met u gevoerde<br />

ROC gesprek?<br />

1 tevreden, 2 redelljk tevreden, 3 niet ontevreden,<br />

4 niet zo tevreden, 5 ontevreden.<br />

Het gemiddelde ligt hier op 2,16t er zijn wel enkele<br />

uitschieters naar 4 en 5, die zich overigens in een<br />

zeer beperkt aantal afdelingen blijken te bevinden.<br />

2. Welke waardering heeft u voor de verslaglegging<br />

van het met u gevoerde ROC gesprek en het<br />

ROC actieplan?<br />

Het gemiddelde ligt op de 2,36; hetgeen vooral veroorzaakt<br />

wordt door de minder positieve beoordeling<br />

van enkelen, omdat zij het verslag nog steeds<br />

niet binnen hebben. Er is een aantal respondenten<br />

waarbij een lage beoordeling wordt gegeven vanwege<br />

het uitblijven van het verslag, anderen geven<br />

daarom hier "geen reactie". ln een enkel geval<br />

komen er slechte waarderingen voor, omdat het<br />

verslag volgens deze respondenten "(in eerste<br />

instantie) geen juiste weergave was van het<br />

gesprek".<br />

3. Wat zijn, wat u betreft, de positieve punten van<br />

het ROC gesprekt.o.v. de "oude" R&O gesprckken?<br />

H ffiåM<br />

heb ze niet kunnen ontdekken".<br />

4. Met welke aspecten van het "nieuwe" ROC<br />

gesprek was u minder gelukkig?<br />

Zeer veel genoemd: de inperking van onderhandelingsruimte<br />

en afspraken vooraf met de directie.<br />

Verder veel opmerkingen in de trant van "oude wijn<br />

in nieuwe zakken", en bezwaren tegen de toegenomen<br />

afrekencultuur of vergroting van kans op<br />

individualisme.<br />

5. Welke suggesfies voor verbeteringen ziet u?<br />

Veel genoemd: niet vooraf inperken. Verder behoefte<br />

aan duidelijker functieomschrijving en afba-<br />

kening "normaal" functioneren.<br />

Voorbespreking cq. vooraf standpunten duidelijk<br />

maken voorkomt verrassingen tijdens gesprek<br />

Verslaglegging eerste opzet door medewerkers<br />

zelf laten uitvoeren teneinde vertraging te voorko-<br />

men.<br />

6. Hoe was de sfeer tijdens het gesprek?<br />

ln de regel goed, met enkele uitzonderingen, die te<br />

maken lijken te hebben met de relatie met het afde-<br />

lingshoofd.<br />

7. Was er bij het maken van SMART afspraken<br />

sprake van een onderhandeling?<br />

Varieert sterk, soms uitdrukkelijk wel, over bepaalde<br />

SMART afspraken, toch werd ook veel genoemd<br />

dat de zaken op de voorhand al waren vastgelegd<br />

in het voorgesprek, waardoor geen sprake<br />

meer was van onderhandelen.<br />

8. /s de salariscomponent expliciet ter sprake gekomen<br />

in het ROCgesprek?<br />

Overal een ja, maar de nodige toevoegingen die<br />

vrijwel overal te maken hebben met tegenvallende<br />

mogelijkheden.<br />

t2


9. Zijn er daadwerkelijk afspraken gemaal


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Overigens bereikten ons onlangs berichten dat er<br />

ideeën zijn om ook vanuit P&O Centraal alsnog<br />

een ROC enquête uit te voeren. Met andere woor-<br />

den; onze actie wordt nog eens dunnetjes overgedaan<br />

Er:g blij zijn we hier niet mee, onze ervaring<br />

met de wijze van vraagstelling van P&O Centraal is<br />

helaas niet louter positief (denk maar aan de MTA).<br />

lndien deze enquête inderdaad een ander resultaat<br />

Opmars van RSI en TRA<br />

Nederland telt 2,5 miljoen beeldschermwerkers.<br />

Uit onderzoek blijkt dat 40% in min of<br />

meerdere mate last hebben van nek, schouders,<br />

armen, polsen en vingers. Als we dit percentage<br />

op MEP toepassen dan betekent het<br />

dat 150 medewerkers klachten hebben.<br />

Op een congres over RSI werd recent opnieuw<br />

gewaarschuwd voor onderschatting van RSl. Bij<br />

MEP is zeker geen sprake van onderschatting al<br />

zijn er medewerkers die er minder zwaat aan tillen.<br />

Of er 150 medewerkers bij MEP met klachten zijn<br />

is niet bekend maar er waren voldoende klachten<br />

om actie te nemen. De directie heeft het advies<br />

van het KAM-bureau voor een instituutsbrede<br />

werkplekbeoordeling overgenomen. ln november<br />

zijn er enkele informatiebijeenkomsten in de filmzaal<br />

georganiseerd en kort daarop z'tjn de KAMcoördinatoren<br />

in samenwerking met ArboNed,<br />

begonnen aan de beoordeling van alle werkplekken.<br />

Op dit moment is 75% van de werkplekken<br />

beoordeeld. Het streven is om voor de zomer rond<br />

te zijn.<br />

Ë æå:<br />

geeft, hadden wij het natuurlijk verkeerd. Hoe dan<br />

ook, wij blijven voorlopig onze eigen resultaten<br />

gebruiken om bij onze (nieuwe) P&O mensen te<br />

proberen voor de komende sessie de nodige ver-<br />

beteringen te bereiken,<br />

Éþ ËËÊffi<br />

Namens de OR,<br />

Hans Boot<br />

Het is niet de bedoeling dat je wacht tot de KAMcoördinator<br />

langs komt. Heb je klachten die mogelijk<br />

terug te voeren zijn op de inrichting van je<br />

beeldschermwerkplek neem dan contact op met je<br />

KAM-coördinator. Hij zal zeker tijd vrij maken en<br />

langs komen. Voor ernstige klachten maak je uiter-<br />

aard een afspraak met de bedrijfsarts.<br />

De KAM-coördinator zal kijken naar: tijd die dagelijks<br />

aan de computer wordt gewekt, geschiktheid<br />

van de stoel, de hoogte van het bureau, plaats van<br />

(<br />

t


de monitor in relatie tot het (zon)licht, gebruik van<br />

de muis. Waar nodig worden hulpmiddelen zoals<br />

monitorsteun, documenthouder, reflectiescherm,<br />

voetensteu n, scrol I m uis, tachometer e.d. verstrekt.<br />

Aarzel niet!<br />

Heb je geen last van RSI dan misschien wel van de<br />

nieuwe beroepsziekte die FNV heeft vastgesteld:<br />

TRA = Technology Related Anger. Vrij vertaald:<br />

computeragressie, negatieve emoties die ontstaan<br />

door het werken met de computer. Enkele computerergenissen<br />

uit de TOP Tien van de FNV zijn:<br />

. De lange duur van het opstarten van Windows;<br />

. Het onverwacht crashen of vastlopen van Win-<br />

dows;<br />

..... tijdens veldwerk van medewerkers van MBT<br />

een stroomaggregaat (dat tot overmaat van ramp<br />

ook nog geleend was) is gestolen? Het geheel<br />

gebeurde terwijl ze op een vuilnisbelt in Haarlem<br />

waterstofconcentraties in grondwater aan het<br />

meten waren. Een echte'hit-and-run-overval" met<br />

een busje.<br />

..... in de Apeldoornse Courant van 16 maart <strong>2000</strong><br />

onder de kop "Extra uitbreiding bedrijvenpark<br />

Noord" het volgende was te lezen: "Bouwbedrijf<br />

Nikkels realiseert aan de Steenbokstraat zes<br />

bedrijfsgebouwen met een gezamenlijk vloeroppervlak<br />

van 10.000 m2. Voor drie ervan heeft het<br />

bedrijf al huurders of kopers. Het zijn TNO, lTbedrijf<br />

Deco en de Apeldoomse Toyota-dealet' Zo<br />

dat u het maar weet.<br />

ffi å,ffi<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

. Het niet willen onthouden van de gewenste taal-<br />

instelling bij MS-Word;<br />

. Kopiëren/branden van CD's mislukt vaak.<br />

lk heb eehter de indruk dat het aantal klachten bij<br />

MEP wel meevalt. Dit danken we vooral aan het<br />

degelijke beleid dat door MEP is gevoerd m.b.t. de<br />

aanschaf en het onderhoud van hardware en software,<br />

de goede instructies en de strikte afspraken<br />

over het gebruik. Een pluim voor Leo Visser,<br />

"lammetje" zoals hij door sommige liefkozend<br />

wordt genoemd, en zijn computerjongens!<br />

Hoe dan ook, werk allen mee aan een RSI- en<br />

TRA-vrij MEP.<br />

Albeft van Kuijk<br />

..... "een toilet zonder water bespaart". Deze uitspraak<br />

doet een 32-jarige projectmanager van<br />

TNO-MEP in de Haagsche Courant van 21 maart<br />

<strong>2000</strong> naar aanleiding van het Wereld Water Forum<br />

in het Congresgebouw te Den Haag.


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Galerie TNO<br />

"Met het Oog op TNO" een expositie over TNO<br />

door TNO'ers is nu in Apeldoorn te bezichtigen.<br />

De medewerkers van TNO MEP die hier aan mee<br />

doen zijn: Marjan Bakket Collin Bootsveld, Harry<br />

Brouwer en Ronald Vermeeren. Aan de expositie<br />

was ook een wedstrijd gebonden met 2 thema's:<br />

. De factor mens in het TNO-werk en<br />

. De factor wetenschap/techniek in het TNO-werk.<br />

H æi&ffi<br />

Harry Brouwer heeft met zijn foto de 2e prijs<br />

gewonnen in de categorie B.<br />

Deze expositie die al te zien is geweest in Delft en<br />

Zeist, gaat eind juni naar TM-TNO Soesterberg.<br />

1,6<br />

Sonia S/eebos


îe TNO-ETV loop een succes<br />

Na enkele weken van voorbereiding was donderdag<br />

13 april de 1e ETV-loop een feit. De<br />

organisatie had bewust gekozen voor twee ver'<br />

schillende typen lopen. Voor de echte lopers<br />

was er een prestatieloop over ca 8 km, terwijl er<br />

voor de anderen een soort fun-run estafette<br />

wasover4xl km.<br />

Gebaseerd op ervaring met de zogenaamde Zuidpolder<br />

loop die vele jaren achter elkaar op het<br />

TNO-complex in Delft is gelopen, werd gekozen<br />

voor rondjes van respectievelijk 1 km op en/of 2 km<br />

rond het complex. Sponsors (TNO-MEP en - lndustrie,<br />

het Business Park ETV, Boriass en de personeelsvereniging<br />

van TNO-MEP) maakten de 1e<br />

'H ,æålM<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

TNO-ETV loop mogelijk. Door de loop samen te<br />

laten vallen met een KLETS-avond was ook de<br />

verzorging goed geregeld.<br />

Van te voren was goed ingeschat dat het aantal<br />

lopers voor de I km niet al te groot zouziin, en met<br />

23 deelnemers op deze afstand was de organisatie<br />

niet tevreden, maar ook niet ontevreden.<br />

Nieuw voor de organisatie was de 4 x 1 km estafette<br />

fun-run. Deze fun-run maakte deelname (=<br />

belangrijker dan winnen?) voor elke TNO-er mogelijk.<br />

Dat er uiteindelijk 9 teams van 4 deelnemers/sters<br />

meededen was heel leuk.<br />

Ter onderstreping van het wedstrijdelement had de<br />

organisatie stiekem een haas ingehuurd om de<br />

loop te openen. Astrid Joziasse, regionaal en lan-<br />

\


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

delijk bekend baan-atlete van AV-34 en dochter<br />

van TNO-er Jan Joziasse was gevraagd dit te<br />

doen. Om die reden had de organisatie op het 1 km<br />

punt (in werkelijkheid 1,1 km !) een bonus van<br />

f 50,-- gezet voor diegene die dat punt als eerste<br />

zou passeren. Hierbij was met Astrid afgesproken<br />

dat als zij dat zou doen (en wie anders met een tijd<br />

van 2.08 min. op de 800 meter) die f 50,- naar de<br />

Dierenambulance van Apeldoorn zou gaan.<br />

Het weer zat niet mee, Nadat het de dagen daarvoor<br />

prima was geweest, regende het's ochtends<br />

enorm, hetgeen het I km parcours op sommige<br />

plaatsen flink modderig maakte. Gelukkig was het<br />

om 17.00 uur droog en waren de lopers en belangstellenden<br />

getuige van het milieuvriendelijke startschot<br />

van Hans Ries: in plaats van een pistool<br />

gebruikte hij een ploffende boterhamzak.<br />

Om 17.30 uur gingen de eerste negen estafette<br />

lopers en de 23 prestatielopers tegelijkertijd van<br />

start. Wat een verschillen. De serieuze lopers herkende<br />

je eenvoudig aan hun "slank postuu/' en<br />

"trendy orJtfit", terwijl sommige estafettelopers<br />

meer dachten dat het een soort zeskamp was of<br />

zoiets. Niet alleen waren de namen van de ploegen<br />

bijzonde¡ want wat dacht je van "Sabotage en<br />

Leugen", de ARBI's of ook wel Archi-Biblio-Managers,<br />

Toch Nooit Optijd , de KAMetjes, en niet te<br />

vergeten twee intemationale teams met de Spaanse<br />

naam Guapas Encantadoras dat zoiets schijnt<br />

te betekenen als "Charming Beautifuls"! De uitdossing<br />

van sommigen was bijzonder, verkleed in labjassen,<br />

of met speciaal vervaardigde T-shirts, of<br />

met Thea/Theo-tandjes, hoe gekker hoe beter!<br />

ffiæå<br />

Twee teams waren wel heel bijzonder en zouden<br />

dan ook normaal gesproken terstond door de wedstrijdleiding<br />

zijn gediskwalificeerd. Het KAM-team<br />

had een karretje bij zich, voozien van allerlei "J


wel heel snel vandoor ging. Voorfietser Alex keek<br />

stomverbaasd achterom toen hij Astrid en éne<br />

Frank Geuzebroek gezellig keuvelend met een<br />

snelheid van >18 km/uur samen dat rondje zag<br />

lopen. Uit de conversatie tussen beide toplopers<br />

bleek, dat Frank vroeger de 800 m sneller had<br />

gelopen dan Astrid ooit zou kunnen als dames<br />

senior. Gelukkig bleek Astrid jonger en beter in<br />

vorm dan Frank, en met een uiterste krachtsin-<br />

spanning wist zij toch te winnen in een uitstekende<br />

tijd van 3.34 minuten.<br />

De gelijke start van de I km loop en de estafette<br />

maakte het in begin niet voor alle lopers duidelijk<br />

wie wat ging lopen en onbekendheid t.o.v. elkaar<br />

zorgde er dan ook voor dat één van de door de<br />

organisatie ingeschatte favorieten op de 8 km<br />

(Sander Teeuwisse) niet goed wist of er na het<br />

rondje van 1,1 km nog atleten voor hem liepen. Er<br />

bleek echter nog een sterke atleet mee te doen, die<br />

in het 1e rondje al zoveel meters pakte, dat hij al<br />

onzichtbaar voor Sander was toen hij aan het 2e<br />

.H ,æ.åM 19<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

rondje rond het complex begon. Deze atleet, Stefan<br />

van de Hark, bleek uiteindelijke te sterk voor<br />

wie dan ook en met 1,5 minuut voorsprong kwam<br />

hij als eerste door de finish; zijn tijd over de 8,3 km<br />

was 31.05 minuten. Sander kwam binnen in 32.45<br />

min. Hij werd achtervolgd door Peter Tromp, een<br />

natuurtalent, die al maanden niet meer hardgelopen<br />

had, maar wel 33.05 min liep, ruim voor Henk<br />

van Deventer (33.46), die echter wel die zondag<br />

daarop de Marathon van Rotterdam ging lopen. En<br />

de anderen? We zullen ze niet allemaal noemen,<br />

maar niet onvermeld mogen natuurlijk blijven de<br />

dames, winnares Jolanda Brugman in 38.58 min.<br />

(als 10e overall) en als goede 2e de chaufieuse<br />

van Hans Ries, Martha v.d. Vegt, en niet te vergeten<br />

onze echte kilometervreter en vroeger bekend<br />

marathonloper Koos Oskam , maar ook één van<br />

onze sponsors, Rob van Veen, directeur van het<br />

Business park EW.<br />

Na afloop kreeg elke deelnemer een leuke herinnering,<br />

twee consumptiebonnen en was het nog<br />

lang gezellig in KLETS. De winnaars van de 8,3 km<br />

(dames en heren) kregen een wisselbeker en een<br />

individuele prijs, terwijl het KAM-team winnaar<br />

(hoewel??!!) van de estafette fun-race werd,<br />

gevolgd door de ARBI's en Sabotage en Leugen.<br />

Diverse teams kregen daarbij nog een speciale<br />

taart, waarvan de organisatoren de dag erop ook<br />

nog hebben genoten (dank je sabotageteam).<br />

Al met al een geslaagd evenement, waarbij de<br />

organisatie nu al in tweestrijd zit over volgend jaa¡<br />

meer serieuze strijd of meer fun?


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

De organisatie dankt de helpers: Jeroen (ook een<br />

vrije dag genomen), Alex (voorfietser), Sasja (achterfietser<br />

en EHBOeT), Elly (EHBOer), Jan en Rob<br />

N. + dochter (PV), Cor en Teun (parcours), Rob A.<br />

(fotolÇ, John T. (EPC) en Ria (Jut's betere helft),<br />

maar ook de sponsors (Hans Ries, Rob van Veen,<br />

Ad Heide, Chris van Hoorn, Boriass en de PV)voor<br />

het vertrouwen in een geslaagd evenement.<br />

Misschien tot volgend jaar ?<br />

ffi æ&M<br />

Jan Timmner en Joop Wtjker<br />

De winnaar van de I km loop: Stefan van de Hafu<br />

20


Wie is wie?<br />

Oplossing supporters Priisvraag<br />

Het iuiste startnummer<br />

bij elke EST-deelnemer<br />

Goede inzenders krijgen een thermografisch portret van zichzelf<br />

Winnaars worden bekendgemaakt in de eerstvolgende MEP-talk<br />

Daar komt ie dan rr¡<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

De uitslag van de EST-supportersprijsvraag bij de 1e ETV'loop<br />

Maar eerst nog even wat anders. Hoewel we 450<br />

exemplaren deelname formulieren hadden laten<br />

drukken bij een niet nader te noemen digidrukbedrijf<br />

op het EW-complex, bleek er achteraf maar<br />

beperkt gebruik van te zijn gemaakt.<br />

'Ë ,æiK<br />

De achtergronden daarvan werden ons pas geleidelijk<br />

aan duidelijk.<br />

Natuurlijk; bijeen aantal EW-ingezetenen was het<br />

niet doorgekomen dat de 1e ETV-loop werd gehou-


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

den. E-mail niet gelezen, afspraak buiten de deur, Tenslotte bleek er ook angst te zijn. Niet de gewo-<br />

black-out, noem maar op. Sommigen voerden een ne faalangst. Maar.... de angst om ontmaskerd te<br />

door het thuisfront opgelegde verlofdag op (We worden. Een thermogram zegt immers meer over<br />

zouden toch naar IKEA?). Anderen moesten nog<br />

eveLeen telefoontje plegen en vergaten prompt de<br />

de mens achter de mens dan een gewone kleu-<br />

renfoto. Gemoedsstemmingen als stress, heettud.hoofderij,<br />

kille blik. Alles is haarscherp waarneem-<br />

Allemaal herkenbare zaken. Ze worden immers baar op zo'n thermogram.<br />

ook veelvuldig gebruikt om aan vergaderingen te Zelfs bij de enkele moedigen die wél een formulier<br />

ontkomen?<br />

invulden was die angst waarneembaar. Bibberige<br />

handschriften en vergeten startnummers waren de<br />

Veel zorgelijker is de constatering, dat velen geen<br />

raad wisten met een leeg formulier. Wij bespeur-<br />

standaard problemen.<br />

den soms wantrouwen, dan weer een afwachtende<br />

houding. Het leek wel of mensen slechts proble-<br />

men zagen in plaats van kansen (zie ook elders in<br />

MEP-talk). Onze collega MEPpers hadden blijkbaar<br />

niet meer genoeg energie om zich naar buiten<br />

te begeven, de EST-deelnemers (duidelijk herkenbaar<br />

aan de t-shirts met het omstreden thermogram)<br />

op te zoeken, hun startnummer te noteren<br />

en in ruil daarvoor een uniek thermografisch portret<br />

te ontvangen.<br />

ffi æåffi 22<br />

Toch was er uiteindelijk een winnaar aan te wijzen.<br />

Bert Jansen mag zich onsterfelijk vast laten leggen.<br />

Een afspraak wordt nog gemaakt.<br />

EST-afette team<br />

Janita, Leo, Ruud, Sjoerd,<br />

Henk, Hanjeko en Roel<br />

Hoerq,<br />

Koen en Joosf hebben øen :usje ll<br />

Merel Sophie Fedloine Camil<br />

Merel is geboren op 10 Elgust(s 1999 te Hsili<br />

5 f¿bruari ís zij bíj ons gekonren<br />

Berf, ftÅcrjel, Koen en JoosT Rijpkemo<br />

Prinses Sen*rixhon 33<br />

73L4NP Âpefdoorn


Prijsvraag<br />

Mede MEPpers, onderstaand vinden iullie een<br />

korte beschrijving van een nieuw product dat<br />

een spin-off is van MemstillrM. Wij gaan dat het<br />

komende jaar ontwikkelen en zoeken nu reeds<br />

een pakkende naam om bedriiven te interesseren.<br />

Omdat we onze eigen ideeën niet bevredigend<br />

vinden, schrijven we deze priisvraag uit'<br />

HELP ONS.<br />

De prijs is een fles goede wiin; een echt goede<br />

naam is immers wat waard.<br />

De jury wordt gevormd door Hans Ries, Rob Wete-<br />

rings en Bert Jansen. Criteria voor hun beoordeling<br />

zijn: originaliteit, lekker'bekken', liefst Engels.<br />

(Meerdere) inzendingen (eventueel met beargu-<br />

mentatie) voor 16 mei inleveren bij Erik Meuleman,<br />

kamer 17-170 of via e-mail naar Meuleman.<br />

Het gaat om een huishoudeliik apparaat dat<br />

puuç betrouwbaar, vers water produceert. Hier-<br />

aan worden additieven toegevoegd om een uitgebalanceerde<br />

samenstelling te krijgen. Daarbij kan<br />

aan persoonlijke voorkeuren tegemoet worden<br />

gekomen: smaak, sport en gezondheid.<br />

Mogelijke bronnen voor dit water zijn: kraanwater,<br />

zeewater, brakwater of regenwater.<br />

De watermoleculen uit deze bronnen worden stuk<br />

voor stuk overgeheveld via verdamping en con-<br />

densatie.<br />

We mikken op grote markten voor kleinschalige<br />

drinkwaterbereiding, zoals:<br />

ffi ,æãM<br />

23<br />

Toen 1900 ... nu <strong>2000</strong><br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

. huishoudens met onbetrouwbaar leidingwater,<br />

. consumenten op vakantie: zomerhuisje of cara'<br />

van,<br />

. consumenten op plezieriachten.<br />

Het apparaatzal circa 20 liter per dag produceren.<br />

De grootte is ongeveer 30x40x60 cm.<br />

Procestechnologie


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

..... AIbert Bleeker<br />

Mijn naam is Albert Bleeker en sinds 1 januari <strong>2000</strong><br />

werkzaam bijTNO-MEP, afdeling EM. Binnen deze<br />

afdeling zal ik mij voor een deel bezig gaan houden<br />

met de emissieregistratie, maar voorlopig zal de<br />

meeste tijd opgaan aan een aantal projecten in het<br />

kader van het zogenaamde |CP-Forests programma<br />

van de UN/ECE. Dit laatste sluit goed aan bij<br />

hetgeen ik bij mijn vorige werkgever heb gedaan.<br />

Die werkgever was het Rijksinstituut voor Volksgezondheid<br />

en Milieu te Bilthoven, waar ik ca. 6 jaar<br />

gewerkt heb. Bij het RIVM stond mijn bureau in het<br />

Laboratorium voor Luchtonderzoek, alwaar ik mij<br />

voornamelijk bezig gehouden heb met het thema<br />

'verzuring op lokale, nationale en continentale<br />

schaal'. Na 6 jaar RIVM vond ik het tijd voor iets<br />

anders en gelukkig kreeg ik vrij snel de gelegen-<br />

heid om bijTNO te komen werken.<br />

..... Jolanda Brugman<br />

Hallo allemaal, ben ik net drie dagen in dienst krijg<br />

ik al een e-mail met de vraag mijvoorte stellen aan<br />

de TNO-medewerkers.<br />

Het is niet zo dat ik hier<br />

pas 3 dagen aan het<br />

werk ben, want ik denk<br />

dat sommigen mij al wel<br />

kennen. lk loop hier namelijk<br />

al stage vanaf<br />

1 september.<br />

Voor diegenen die me<br />

nog niet kennen: lk ben<br />

Jolanda Brugman, woon-<br />

achtig in Loenen. lk zit in<br />

het vierde jaar van het<br />

æ ,ffiå 24<br />

Voor de rest nog wat persoonlijke details (voor wie<br />

daar in geÏnteresseerd is): ik ben 33 jaar, sinds<br />

1994 getrouwd met Sietske, 3 kinderen: Myrthe,<br />

Sybren en Jochem (resp. 2,5 jaar en 2 x 10 mnd)<br />

en woonachtig in Putten. Sinds de geboorte van de<br />

kinderen ben ik vergeten wat mijn hobby's zoal<br />

zijn. Tegen de tijd dalze uit de luiers z¡nzal ik eens<br />

gaan nadenken waar ik mijn vrije tijd ook al weer<br />

mee vulde.<br />

MLO. Vanaf september loop ik hier stage bij MA,<br />

Organische Chemie. lk kreeg de kans om hier te<br />

komen werken en aangezien ik het werk en de<br />

werksfeer leuk vind heb ik die kans gepakt. Vanaf<br />

I april ben ik echt in dienst gekomen en werk ik voor<br />

M&M (asbestondezoek) en Organische Chemie.<br />

ln mijn vrije tijd houd ik mij bezig met voetbal.<br />

Zowel voor de buis als fanatiek op zondag op het<br />

voetbalveld van de plaatselijke voetbalclub v.v.<br />

Loenermark. Voordat ik zondags het voetbalveld<br />

op ren ben ik's nachts met vrienden nog te vinden<br />

in de discotheek (niet plaatselijk). Verder houd ik<br />

van warme zomervakanties in het zuiden. De bijgaande<br />

foto is dan ook in Frankrijk gemaakt tijdens<br />

het duiken.


..... Sonja Sleebos<br />

Volgend jaar 25 jaar bij TNO! Een kwart eeuw Omdat ik zoveel<br />

alweer en nog steeds erg naar mijn zin. SindsJ verschillende sporjanuari<br />

dus nu ook een "MEPper".<br />

ten beoefen, ben ik<br />

nergens echt goed<br />

in. lk doe het vooral<br />

voor de lol en mijn<br />

I k ben coördi nator receptie/telefoonce ntrale. Daarnaast<br />

coördineer ik ook kunstzaken. ln Apeldoorn<br />

vezorg ik, samen met de leden van de kunstcommissie<br />

de wisselende exposities in de galerie en de<br />

kunst op de gangen. Verder verzorg ik de kunst<br />

ook op het Centraal Kantoor in Delft. En bij het<br />

FEL, TM, WT en NITG (Delft, Utrecht en Zwolle).<br />

Voor F&F heb ik 5 jaar in de OR gezeten, waarvan<br />

1 jaar in de COR. Een drukke, maat zeer leezame<br />

en leuke periode. Kan ik iedereen aanraden te<br />

doen. Vanuit de VGWM commissie waar ik toen<br />

voozitter van was, is de bedrijfsfitness gestart.<br />

Behalve van kunst hou ik ook van sport. Skiën is<br />

een van mijn favoriete sporten, net zoals schaatsen<br />

op natuurijs. Maar ja, helaas kan dat niet zo<br />

vaak. Gelukkig heb ik nu ook skeelers. Hardlopen<br />

doe ik ook graag. Twee keer per jaar een halve<br />

marathon en natuurlijk de beroemde Apeldoornse<br />

Midwinter (de mini 18,5 km).<br />

Verder ga ik graag naar de Ardennen om daar te<br />

wandelen, mountainbiken, klimmen en abseilen.<br />

..... Coosje Wesselink<br />

ln december 1990 kwam ik in dienst van TNO als<br />

directiesecretaresse bij het lnstituut voor Productie<br />

en Logistiek, IPL-TNO. Toen al waren er besprekingen<br />

gaande om te fuseren met het Kunststofien<br />

en Rubber lnstituut, reden waarom ik in november<br />

1992 naar Delft vertrok om daar bij het KRI als<br />

directiesecretaresse te gaan werken en kwartiermaker<br />

te zijn voor de andere IPL-ers. Maar het<br />

kwartiermaken lukte mij zélf niet: net een huis<br />

gekocht in Apeldoorn kon ik niet wennen aan het<br />

doordeweekse kamerleven in Delft en de weekenden<br />

in Apeldoom. lk kon dus kiezen uit of in Delft<br />

gaan wonen, of werk trachten te vinden meer in de<br />

buurt van Apeldoom. Hetgeen lukte medio 1993: ik<br />

ging werken voor de directeur van het lnstituut voor<br />

Toxicologie en Voeding (ITV-TNO) te Zeist.<br />

ffi ,æå<br />

conditie. Wel ben ik<br />

erg trots op mÜn<br />

prestatie van zomer<br />

1996, toen ik de<br />

Mont Blanc beklom-<br />

men heb!<br />

Ben dol op reizen<br />

vooral sportieve va-<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

kanties met veel natuur en cultuur. Dit jaar staat er<br />

een Himalaya trekking in Nepalop het programma.<br />

Elk jaar organiseer ik ook de "Harfocht"een weekend<br />

wandelen in de Harz voor TNO'ers. Maar in<br />

Nederland geniet ik ook uitbundig van het Pieterpad.<br />

Elke 2 maanden loop ik samen met 2 colle'<br />

ga's een weekend dit beroemde pad.<br />

Sinds kort zit ik ook in de <strong>MEPtalk</strong>-redactie.<br />

Als ik tijd heb kom ik ook graag in de "Klets"<br />

See you there!?<br />

Niet lang daarna werd de hoofdgroep Voeding<br />

opgeheven en ging lW op in TNO Voeding, en<br />

werd ik bij dit instituut directiesecretaresse. Zes en<br />

half jaar reed ik op en neer tussen Apeldoorn en<br />

Zeist (in totaal zo'n 200.000 km!) en zag hoe het<br />

verkeer toenam. Reed ik eind 1993 nog in een uur<br />

naar Zeist, eind 1999 duurde de rit van bijna 60 km<br />

al zo'n anderhalf uur. 'Hoevelaken' liep meer en<br />

meer vast, en ook de 7 alternatieve routes werden<br />

door anderen ontdekt, Dus ook voor mijn werk in<br />

Zeist, een baan in een gestaag groeiend instituut<br />

(zo'n 500 medewerkers eind 1993, 750 vaste<br />

medewerkers eind 1999) die mij geen dag verveeld<br />

heeft, moest ik weer de beslissing nemen: verhuizen<br />

of een andere baan met weer nieuwe uitdagin'<br />

gen. Het moge duidelijk zijn wat de keuze was: vol


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

goede moed starfte ik 17 januar¡ j,l. bü MEP, waar<br />

ik veel oude bekenden ontmoette: ex-collega's van<br />

lPL, ex-collega's van Voeding en zelfs MEPpers,<br />

waarmee ik destijds bedrijfsfitness volgde.<br />

Waren er in Zeist continu verbouwingen en was er<br />

vaak hoge werkdruk, ook hier werd mij de stressbestendigheidstest<br />

afgenomen: de eerste werkdag<br />

een MT-vergadering van ruim vier uur, de tweede<br />

week een bouwkundige aanpassing aan de werk-<br />

ruimte waar ik toen zat en een week later een verhuizing<br />

naar en ander kantoor (14-111).<br />

lnmiddels heb ik 12 werkweken bij MEP erop zitten.<br />

Ben al op de fiets naar mijn werk gekomen (de<br />

eerlijkheid gebiedt te zeggen slechts drie keer),<br />

sport ik weer twee tot drie maal in de week en heb<br />

ik meer tijd voor mijn andere 'werk': treasurer van<br />

European Management Assistants Nederland. Dit<br />

treasurer-ship houdt o.a. in dat ik de afgelopen tijd<br />

geworsteld heb met de winst- en verliesrekening,<br />

de balans en het budget. Maar het houdt ook in dat<br />

ik medeorganisator ben van seminars (zoals in<br />

februari in The Grand in Amsterdam het evenement<br />

Meet'the Managers!", met als thema'werken<br />

is topsport', met sprekers als Harm Kuipers (hoogleraar<br />

bewegingswetenschappen, ex-topsporter),<br />

Sjef Kroon (dir. KPMG), Dirk Jan Klein Hesselink<br />

(TNO Arbeid) en Victor Deconinck, W-journalist),<br />

en tijdens'meetings'en conferenties in Europa veel<br />

buitenlandse collega's ontmoet: zeer stimulerend.<br />

Ook kom ik nu ik weer in Apeldoorn werk weer op<br />

trjd op mijn ltaliaanse les, ik kan de lessen zelfs<br />

voorbereiden en lezen over de architect Palladio,<br />

over Rome of 'la bella vità'.<br />

..... Manuela Grank<br />

Hello, l'd like to introduce myself to all at TNO-MEP<br />

... better late than never.<br />

My name is Manuela Crank and I herald from Syd-<br />

ney, Australia. I have a one year contract to work in<br />

the Chemical Engineering Department. The technology<br />

I am investigating is a hybrid of electroche-<br />

mistry and membrane filtration, with an ion exchange<br />

resin as the extra ingredient to facilitate the<br />

removal of heavy metals from dilute waste streams.<br />

Forthose in the know, you could call it a Dow-<br />

,Ë æiå<br />

Coosje links en dochter rechts<br />

Nu ik al ingewerkt ben en mijn weg in mijn kantoor,<br />

het archief en op de gang gevonden heb, zal ik<br />

mijn 'werktenein'verleggen en zo nu en dan eens<br />

een 'rondje instituut' doen. lk hoop jullie dan beter<br />

te leren kennen, zodat we makkelijk met elkaar<br />

kunnen communiceren. Tot gauw.<br />

ex boterham met Nafion brood met een inpakken<br />

van elektrochemie. Obviously I haven't progressed<br />

too well yet with my studies of the Dutch language.<br />

My work at TNO is of a very different nature to my<br />

last engineering job in Sydney, which was as a Projects<br />

Engineer for Colgate-Palmolive Australia,<br />

where I worked in the liquid detergent manufacturing<br />

division from 1994-97. I have a bachelor of<br />

Chemical Engineering from the University of New<br />

26


lf it's not already obvious, I really like to travel. A<br />

few years ago, after completing university studies,<br />

I trekked in Nepal for three months and traveled<br />

through lndia. This was a good way to untangle the<br />

knots after too much cramming for engineering<br />

exams; also it made me realise that there's a lot<br />

more to the world than what they show on TV. Last<br />

summer I travelled through Russia and Northern<br />

Scandinavia. I didn't see darkness for over two<br />

months, and not having any clock with me, n"O tl,:<br />

Manuela with Rakim, manager of the Maseru Youth Hostel, celebnting<br />

my anival in the capital city of Lesotho after cycl¡ng<br />

thtough the south of the 'mountain kingdom'<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

South Wales (in Sydney) where I studied from odd experience on several occasions of not kno-<br />

1989-93.<br />

wing whether it was 3am or breakfast time. I think<br />

I'm still recovering from this experience, as I am<br />

Before arriving in the Netherlands I traveled in the from my first experience of a Dutch winter (l know,<br />

outhern part of Africa for a year-cycling through ìt wasn't aREAL winter)<br />

some countries (Lesotho, Malawi, parts of Zimbabwe,<br />

Madagascar and Tanzania) and dragging my Other favourite interests and activities include<br />

bicycle with me on various overcrowded buses the bushwalking, snorkelling, camping, kayaking and<br />

rest of the way to Kenya.<br />

canyoning, the 'down under' version of mountain<br />

climbing where you start at the top and go down,<br />

h<br />

æ, ,ffi<br />

2|<br />

then scrabble up a steep hill at the other end of the<br />

gorge with the least possible number of wounds.<br />

Here in the Netherlands I occasionally lust after the<br />

third dimension (height) but for now l'll have to<br />

make do with the first and second, and drink away<br />

the fourth (time) in various bruin cafes, listening to<br />

jokes about the Belgians whilst drinking their beer.<br />

ln Sydney I was a keen cyclist, despite the bad traffic<br />

and crazed drivers. Before I leftAustralia I did a<br />

bicycle mechanic's course and worked in a bike<br />

shop, which enabled me to come to the realisation<br />

that I am at best a B-Grade mechanic. I also had<br />

the rather scary experience of having to justify my<br />

actions in a court of law after painting bicycle sym-<br />

bols on the road, which I did as a protest over Syd-<br />

ney's lack of bicycle paths. So I can honestly say<br />

I really love the Dutch cycling culture and the<br />

infrastructure and driver awareness that goes with<br />

it. Speaking of things Dutch, I've also sampled ice<br />

skating and I think it's a buzz to glide around the ijs-<br />

baan, marveling at the speeds attained by those in<br />

the 'inner circle'who I imagine must be training for<br />

the next Elfstedentocht.<br />

At present I am living in Utrecht, and commute daily<br />

to Apeldoorn by train, a journey usually spent<br />

daydreaming, peering through morning fog at the<br />

Dutch countryside, and doing my best to read up<br />

on current affairs courtesy of The Metro.


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Buitenlandse gasten bij lV<br />

..... Tuhin<br />

Hello, I am Tuhin from lndia. I am here in TNO for<br />

a few months, on the invitation of TNO, for a training<br />

in " Software Development". I am a Chemical<br />

Engineer by training, and I work for KLG-TNO Safety<br />

Technology Ltd, New Delhi, a Joint Venture<br />

Company with TNO.<br />

..... Àngels Nolis Vergés<br />

Hello, I am Àngels Nolis Vergés and I am Europe-<br />

an, Spanish, Catalan and Tianenca. lwas bom in a<br />

small village called ïana. lt is really near Barcelona<br />

but when I was a child it seemed very far away<br />

and I almost never went to the big city.<br />

All of my family history is in Tiana. My great grandfather<br />

lived there and also my grandfather, my<br />

father and now me. The half of the people in Tana<br />

are my family and the other half are my friends<br />

and they know me since I was a baby. I studied there<br />

my primary and secondary school. ln that time,<br />

Tiana was all my world and my universe, all my life<br />

was there.<br />

ffi ffiåffi 2A<br />

ln de Afdeling lndustriële Vei.<br />

ligheid wordt regelmatig in het<br />

buitenland gewerkt, zowel binnen<br />

als buiten Europa. Dat<br />

mag bekend worden verondersteld.<br />

Maar dat we ook met<br />

onze collega's internationaliseren,<br />

blt1kt uit het onderstaande<br />

introductierondje van<br />

Tuhin (uit lndia) links, Àngels<br />

(uit Spanje) midden, Stelios<br />

(uit Griekenland) rechts.<br />

I am interested in various sports and games, parti-<br />

cularly football and hockey, and I love to watch these<br />

games on TV.<br />

I am also interested in music.<br />

When I was 17 years old I decided to go to study to<br />

Barcelona. The big city was waiting for me. lt was<br />

a big change in my live and I started to explore a<br />

city which is full of life, culture, art and people, all<br />

kind of people. lt was my first step in the long way<br />

of the life. And then, I started my university, Chemical<br />

Engineer in the "lnstitut Químic de Sarrià".<br />

What I can say about my university's years? Only<br />

that they were great, 6 years of hard study but also<br />

I enjoyed a lot each second of those years. But last<br />

year, one day I realised that my life was becoming<br />

slowly a routine. Of course, I was very happy, I<br />

have very good friends and a fantastic family but<br />

every day more or less was the same. Neither Bar


celona or my univers¡ty could offer me something<br />

new, and I decided that my life needed another big<br />

change.<br />

But;What? This was the question. Andlhe answer<br />

was to go to carry out my "tesis" abroad. My<br />

teacher ofiered me to go to TNO in Netherlands,<br />

and some day (l don't remember exactly when) I<br />

signed all the papers. Suddenly everything was<br />

arranged, and then the nervous appeared. lf I want<br />

to be honest, I was very afraid. Howeve¡ now I am<br />

very happy to have decided to come here, I enjoyed<br />

a lot and I am still enjoying a lot my time here.<br />

Of course, there are bad moments, but the good<br />

moments are much more often. I am working in the<br />

.... Stelios Loupasis<br />

I come from Greece and I am a mechanical engi-<br />

neer with a postgraduate degree in environmental<br />

management. Since September last year I am col-<br />

laborating with the lndustrial Safety Department in<br />

the framework of the SMMARTEN project. The<br />

project aims to assist small and medium enterpri-<br />

ln dienst<br />

M.M.R. Feijen-Jeurissen<br />

R.H. Berends<br />

R.W.A. Oorschot<br />

A.G. Bakker<br />

,ffi æ&<br />

01-03-00<br />

06-03-00<br />

01-04-00<br />

10-04-00<br />

PA<br />

TC<br />

MA<br />

ER<br />

29<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

industrial safety department in TNO Apeldoorn and<br />

my project is about runaway reactions, more specific,<br />

vent area size for the case of the thermal<br />

runaway reactions. This subject is really interesting<br />

and nowadays relatively new-l never but never<br />

would change my choice.<br />

Now my project is almost finished and I want to go<br />

back to Barcelona. I am sure that I will appreciate<br />

much more the simple things that in the past I<br />

thought they were just a routine.<br />

And after that, who knows?, my future is completely<br />

unknown but that's the life.<br />

New changes or new routine.....<br />

ses with the implementation of safety management<br />

systems,<br />

I am looking forward to visiting a little bit more of<br />

the Netherlands in the months to come.<br />

Uit dienst<br />

J.P. Vreugd<br />

A. van Kuijk<br />

J. Oskam<br />

G.J. Runia<br />

Chr.J. van Hoorn<br />

R.J.G. van Hedel<br />

S.B. van den Hark<br />

16-03-00 DsUcomp.fac.<br />

01-04-00 KAM<br />

01-04-00 MBT<br />

01-04-00 MBT<br />

01-04-00 DsVBP-EW<br />

01-05-00 RG<br />

01-05-00 MBT


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

ln deze <strong>MEPtalk</strong> beschrijft Hans Ries elders zijn<br />

beeld van het instituut na 5 maanden MEP. ln<br />

het artikel stel hij zichzelf en de MEPpers een<br />

aantal vragen. De <strong>MEPtalk</strong>-redactie selecteerde<br />

onderstaande stelling en vroeg diverse MEPpers<br />

te reageren en te komen met (constructieve<br />

!) suggesties.<br />

"...... Binnen TNO-MEP lekt te veel energie weg<br />

door niet echt ter zake doende of te veel naar binnengerichte<br />

activiteiten, door wantrouwen of een<br />

afwachtende houding, door slechts de problemen<br />

te zien in plaats van de kansen en de oorzaak van<br />

de problemen te veel elders te zoeken in plaats<br />

van bij jezelf ......"<br />

a<br />

lk kan een heel eind meegaan met de stelling,<br />

alleen krijg ik het gevoel dat de 'schuld' van het<br />

gesignaleerde probleem weer bij, in dit geval mij,<br />

wordt neergelegd. Als eenieder zou gaan doen wat<br />

hem of haar goed dunkt, dan wordt het natuurlijk<br />

een chaos. Eenieder heeft zijn eigen beperkte verantwoordelijkheid.<br />

lk kan niet op de stoel van de<br />

coördinator, afdelingshoofd en/of directeur gaan<br />

zitten. De afwachtende houding en intern gemopper<br />

is een feit, maar m.i. zit'm de kneep in duide-<br />

lijkheid van taken.<br />

a<br />

lk denk dat de stelling waar is. lk geloof alleen dat<br />

die houding niet op zichzell staat. Er zijn m.i. dus<br />

goede, gegronde redenen om deze houding aan te<br />

nemen. Het zal het management sieren als zij bij<br />

haar medewerkers te rade gaat wat die redenen<br />

ffi ffiåK c0<br />

zijn, om vervolgens hierop constructief in te spelen.<br />

Binnen de organisatie van MEP zijn voldoende<br />

mensen die hieraan willen meewerken en in netwerkverband<br />

een positieve impuls willen geven.<br />

Succes ermee.<br />

a<br />

Veel energie gaat verloren aan het configureren<br />

van PC's en het lezen (laat staan beantwoorden)<br />

van emails die voor klein aantal personen bestemd<br />

zijn, maar TNO(MEP)breed verstuurd worden.<br />

a<br />

lk ben het volmondig eens met de stelling. Een<br />

oplossing om minder energie te verspillen is m.i.<br />

onszelf af te vragen waarom bepaalde dingen niet<br />

gebeuren zoals het zou moeten of kunnen en ver-<br />

volgens vooral wat je daar zell aan kunt doen.<br />

Wat je zelf kunt is vaak niet 'alles oplossend' maar<br />

je krijgt er wel de kar mee in beweging. ls de kar<br />

eenmaal op gang dan worden ook oplossingen<br />

gevonden voor andere zaken waardoor deze<br />

steeds sneller gaat rijden.<br />

M.a.w. niet wachten tot je het probleem geheel<br />

kunt oplossen (of erger nog: anderen dat voor je<br />

doen) maar aan de gang gaan met wat je zelf wel<br />

kunt doen en dan blijkt meestal dat je gaande weg<br />

ook tot een totaal oplossing kunt komen, al of niet<br />

samen met anderen.<br />

a<br />

Op de vraag waar gaat de meeste energie aan verloren<br />

is mijn stelling dat het niet nakomen van


afspraken door anderen mij de meeste niet-nuttige<br />

energie kost. Verder moet nog wel eens energie<br />

worden gestoken om zaken recht te zetten. Een<br />

betere communicatie vooraf had wat kunnen<br />

besparen.<br />

a<br />

Een prikkelende stelling van Hans Ries, gebaseerd<br />

op de juiste observatie dat er veel niet ter zake<br />

doende activiteiten plaatsvinden bij MEP. Echter zit<br />

het venijn zoals gewoonlijk in de staart (en tussen<br />

de regels): het verwijt dat de oorzaak hiervan op de<br />

werlcvloer ligt. Afgezien van het feit dat de organisatie<br />

TNO de werknemer bezighoudt met zinloze<br />

zaken zoals rapportages die door niemand worden<br />

gelezen, is er een organisatiestructuur in het leven<br />

geroepen die het door Hans Ries gehekelde gedrag<br />

bevordert. TNO-MEP is een samenstel geworden<br />

van eenmansbedrijfies, waarbij de enkeling persoonlijk<br />

wordt afgerekend op het binnenhalen van<br />

werk en een directpercentage van omstreeks 90%.<br />

ledereen is dus bezig met het in stand houden van<br />

het eigen bedrijfle en inderdaad: dat levert naar binnengerichte<br />

activiteiten, wantrouwen, een afwachtende<br />

houding, etc. Als het management nu in plaats<br />

van te roepen 'le hebt maar een directpercentage<br />

van 85%, zou je niet eens wat meer direct werk binnenhalen",<br />

zelf eens voor het binnenhalen van werk<br />

zou zorgen (en niet alleen de zg. randvoorwaarden<br />

hiervoor zou scheppen), zou het aanmerkelijk beter<br />

gaan met MEP. De oozaak van het ontbreken van<br />

werk bij de werkvloer leggen, is een zwaktebod.<br />

ffi æåM<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Beste collega's, op mijn laatste werkdag bij TNO<br />

kon ik het toch niet laten om nog even te reageren<br />

op de stelling van Hans Ries in <strong>MEPtalk</strong>. Zoals jul-<br />

lie weten heb ik per 1 mei een functie aanvaard bij<br />

DtVAdviesgroep- Na :lOjaarJNO ben ik van overtuigd<br />

dat MEP een club is met veel potentie. Maar<br />

iets wat me met name de laatste jaren stoorde is<br />

dat we te veel met ons zelf bezig zijn en daarnaast<br />

elkaar op alle manieren weten bezig te houden met<br />

als gevolg dat we kansen in de markt laten liggen.<br />

Vorig jaar heb ik in <strong>MEPtalk</strong> een stukje geschreven<br />

over "Contract-research by Gehaktbal". De kern<br />

van dat verhaal was hoe organiseer je het toeval<br />

en daarmee de marktgerichte innovatie-projecten.<br />

Een van de knelpunten binnen MEP is naar mijn<br />

mening dat we veel te doelgericht te werk willen<br />

gaan. We zijn razend druk met het maken van<br />

beleidsplannen, strategische plannen, visie, kwaliteitsmanagement,<br />

procedures, taken, notities, etc,<br />

etc. ledereen wil zich overal mee bemoeien (zoals<br />

de laatste reorganisatie van RG/PT/EST met allerlei<br />

interne notities). "Als de organisatie maar de<br />

juiste pasvorm weet te bereiken met betrekking tot<br />

strategie, structuur, management, kwaliteitsystemen,<br />

etc, etc, dan komt het wel goed met het resultaat<br />

(???)". Toch weten we dat die GeMcDonaldiseerde<br />

organisaties niet echt leren en dat dat ijdele<br />

hoop is (maar hoop doet leven!),<br />

\<br />

IFÞ<br />

{<br />

Maar waar is het gesprek gebleven tijdens het nuttigen<br />

van de gehaktbal. ln de kantine (van bedrijven)<br />

komen de echte verhalen pas boven tafel.<br />

DAAR moet je alert zijn op die spaarzame zwakke<br />

signalen. ln de kantine van bedrijven hoor je tips<br />

voor je lopende projecten en ideeën voor nieuwe<br />

projecten. DAT is "Contract-research by Gehaktbal"<br />

en (voor het management-team) "Management<br />

by Gehaktbal".


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Met z'n allen zouden we moeten weten hoe de . licht uitdoen tijdens lange afwezigheid (vergade-<br />

markt in elkaar zil. Maar tegen de tijd dat we onze ring). Vroeger (15 jaar geleden) kostte het star-<br />

stategieplannen klaar hebben, is de omgeving al ten van een Tl-lamp hetzelfde als 20 minuten<br />

weer veranderd. lk zou dan ook aan iedereen (ook laten branden. lk durf te wedden dat het omslag-<br />

aan het managementteam!) willen aanbevelen: punt tegenwoordig korter is.<br />

hou nu eens op met dat interne gezeur, trek er op zuurkasten uitzetten die niet worden gebruikt.<br />

uit, praat met de markt en grijp je kans!<br />

Op deze plaats wil ik naast deze kritische reactie<br />

iedereen nogmaals bedanken voor de fijne tijd die<br />

ik bij TNO heb gehad. En om een tegen-reactie<br />

voor te zijn: ik ben er van bewust dat het gras bij<br />

mijn nieuwe werkgever niet groener zal dan hier.<br />

Het ga jullie goed!<br />

a<br />

Rudi van Hedel<br />

Een paar kleine effecten:<br />

. rokers die ramen openzetten (waardoor boven-<br />

dien de rook het gebouw intrekt i.p.v. naar buiten).<br />

Zelf trekken ze tegen de kou een dikke trui<br />

aan.<br />

tftlta.-ttaalar.)al<br />

.Ë æå g2<br />

zuurkasten sluiten als er niet in gewerkt wordt.<br />

a<br />

Beste <strong>MEPtalk</strong>-ers, we houden ons inderdaad<br />

teveel met intern gerichte zaken bezig. Maar dat<br />

zijn dan wel voor een heel groot deel zaken (lees<br />

vragen en templates e.d.) die ons van bovenaf (de<br />

directie) worden opgelegd. Laten we niet meer<br />

interne stukken produceren dan waar we zelf voordeel<br />

bij hebben. Dan kunnen we de rest van onze<br />

tijd besteden aan het binnenhalen en uitvoeren van<br />

projecten.<br />

a<br />

Meer reacties op deze forumstelling in het volgende<br />

nummer.


Voorspellende gave ??<br />

Een paar weken geleden zegt Joop Pisa: "we heb-<br />

ben dit jaar al heel wat mutaties van het adressensysteem<br />

goedgekeurd, het zou me niet verbazen<br />

als we op een totaal van 4000 staan".<br />

Vervolgens opent Joop het mutatie-overzicht en, je<br />

gelooft het misschien niet maar de teller staat<br />

exact op 4000! Een goede aanleiding om Joop, als<br />

grootste 'mutator', te trakteren op een gróte saucijs.<br />

Op dit moment is het aantal mutaties al ruim<br />

boven de 5000, bij een totaal aan relaties van ca.<br />

1<strong>2000</strong>.<br />

ln de afgelopen maanden is het MEP Relatie<br />

Adressen Systeem weer uitgebreid met een aantal<br />

functies. Zo is het nu voor de gebruikers mogelijk<br />

om 'oormerken' (bepaalde adressen worden door<br />

de secretariaten voozien van een persoonlijk oor-<br />

',W ,æg<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

merk gerelateerd aan een medewerker of aan een<br />

onderwerp) uit te wisselen. Ook is het nu mogelijk<br />

om het héle bestand, maar ook groepen adressen<br />

voozien van één of méér oormerken, te exporteren<br />

naar Excel. ln Excel kan je de gegevens op de<br />

gewenste manier rangschikken.<br />

Het is allemaal even vlot gezegd, maar er ging heel<br />

wat tijd aan vooraf van ontwerpen (Jos Keuter) en<br />

testen (Joop en Sieta).<br />

Het laatste 'losse' bestand is nu ook opgenomen<br />

met de zeer gewaardeerde hulp van Dorien Bolt.<br />

Tot zover het laatste nieuws van het adressenfront,<br />

groetjes en tot het volgende 'nieuws'.<br />

\!'e zijn heel bli.i met cle geboorle van<br />

onze dochter en mijn zusje<br />

Jitske I,no Geerln¡ido<br />

Apeldoorn l0 maart <strong>2000</strong><br />

Tom en Jorrit Bosma<br />

Ánja Sinke<br />

Zandloperv'v'eg 9<br />

7314 JW Àpeldotrrn<br />

Tel. 055 3550108<br />

e-mail sinkc.tx¡sma@planet.nl<br />

flezoek vinden we gezeìlig, Arja en Jitske slapen van 12.3t)-l 4 30<br />

Sieta van Rede<br />

q,<br />

J vl<br />

.t<br />

Þ"


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Wie het doel voor ogen houdt, zal de weg erheen<br />

niet verliezen<br />

Niet eerder lag er in de nog jonge <strong>MEPtalk</strong><br />

geschiedenis zo weinig tijd tussen het iemand<br />

om een interview vragen en het houden. Om<br />

precies te zijn de tijd die een drankenautomaat<br />

nodig heeft voor het afleveren van twee koppen<br />

koffie en een kop thee. Van vragen voorbereiden<br />

kwam derhalve niets terecht. Een journalistieke<br />

doodzonde? Voor'interview-slachtoffer'<br />

Leon Kok was dit geen enkel probleem.<br />

Hoe het allemaal begon was voldoende voor<br />

een |CT-college van bijna twee uren. Bijgaand<br />

de topics.<br />

ICT-manager<br />

Voor de publicatie-bordenspellers of I ntranet-surfers<br />

zal het wel duidelijk zijn, MEP beschikt sinds<br />

kort (weer) over een heuse (deeltijd) ICT-manager.<br />

Wat doet nu eigenlijk een |CT-manager? Z¡n prrmaire<br />

taak is om de ICT middelen optimaal af te<br />

stemmen op de behoefte van de gebruiker. Daarbij<br />

moet de |CT-manager in staat zijn de organisatorische<br />

behoeften, met de gegeven randvoorwaarden,<br />

te spiegelen aan de actuele marktontwikkelingen.<br />

Praten, uitzoeken, overleggen en aansturen<br />

zijn Leon's belangrijkste taken. De techniek, programmeren<br />

en aanpassen van bestaande tools,<br />

vergt de resterende 20o/o van zijn één dag per<br />

week. Zo ontwikkelde hij een demo voor een MEPe-commerce<br />

site. Leon is ingehuurd om te innove-<br />

ren.<br />

,.S, ,æå 34<br />

Beheren en innoveren<br />

Het ontwikkelen van MAIS (MEP's acquisitie-contactensysteem)<br />

was de aanleiding om Leon Kok,<br />

directeur bij het Nieuwegeinse interfacing communication<br />

& technology bedrijf Panthera, in te huren.<br />

Eenmaal binnen, werd het al snel duidelijk dat het<br />

niet bij MAIS zou blijven. Gaandeweg de ontwikkeling<br />

van deze software werden er vragen gesteld<br />

over het beleid ten aanzien van het beheer van<br />

databases. Daarbij bleek eigenlijk dat er geen duidelijke<br />

visie ten aanzien van ICT aanwezig was; er<br />

was geen kapstok waaraan de gewenste ICT activiteiten<br />

konden worden opgehangen. Bovendien<br />

bleek dat de afdeling computerfaciliteiten door<br />

overbelasting al helemaal niet meer aan innovatiezaken<br />

toekwam. ln de optiek van Leon staan<br />

beheer en innovatie ook tegenover elkaar; een<br />

pure beheerder heeft geen direct belang bij vernieuwing,<br />

die zin beheerstaken waarschijnlijk<br />

alleen maar moeilijker maakt. Om die reden is<br />

beheer en innovatie van ICT nu ook expliciet uit<br />

elkaar gehaald. Leo Visser voert de beheerstaken<br />

uit, Leon Kok neemt de innovatie en ontwikkeling<br />

voor zijn rekening.<br />

MEP's |GT-visie<br />

Leon Kok rapporteert aan de adjunct-directeur<br />

(vacature) die ICT in portefeuille heeft. Waarom?<br />

Omdat ICT van strategische betekenis is. Momen-


M EP-projecten. Vooralsnog verkeert de M EP-l CTvisie<br />

in 'statu nascendi'. Het ontwikkelen en<br />

opschrijven van de visie is een belangrijke taak<br />

voor de |CT-manager. Het is in de optiek van Leon<br />

belangrijk dat je eerst een visie neerlegt, dan een<br />

strategie bepaalt en vervolgens een uitvoeringsplan<br />

opstelt. Daarbij zalje op alle drie niveau's duidelijke<br />

uitspraken moeten doen en vooral duidelijk,<br />

in de lijn van die uitspraken moeten<br />

managen. Filosofisch gesteld: "Wie het<br />

doel voor ogen houdt, zal de weg<br />

erheen niet verliezen".<br />

Op onze vraag of een deeltijd<br />

en externe ICT manager<br />

dan wel zo'n logische<br />

keuze is,<br />

stelt Leon dat<br />

hij door zijn<br />

connecties<br />

bij andere bedrijven<br />

juist continue<br />

gevoed wordt<br />

met nieuwe kennis en<br />

ervaringen. "Een ICT manager<br />

in het eigen bedrijf roest<br />

al snel vast in het bedrijf en blijkt<br />

in de praktijk onvoldoende in staat de<br />

snel veranderende ontwikkelingen te<br />

volgen" aldus Leon.<br />

Geïntegreerde desktop<br />

Als voorbeeld van nieuwe ontwikkelingen noemt hij<br />

bijvoorbeeld de geintegreerde desktop zoals die bij<br />

een aantal innovatieve bedrijven nu ingevoerd<br />

wordt. Dergelijke systemen, gebaseerd op webtechnologie,<br />

zijn in staat om onder één universele<br />

(zeer gebruiksvriendelijke) interface allerlei infor-<br />

matie op afroep aan de gebruikers aan te bieden.<br />

Als je een brief wilt maken start je niet Word, maar<br />

geef je het systeem aan wat je van plan bent. De<br />

benodigde vaardigheden voor de gebruiker nemen<br />

daarbij af, terwijl de inzichten (die door de pro-<br />

<strong>MEPtalk</strong> april<strong>2000</strong><br />

teel is Jan Kiewiet zijn aanspreekpunt. Basis voor grammatuur uit de data worden gedestilleerd) toe-<br />

de |CT-taken binnen MEP is de |CT-visie, Deze nemen. De behoefte aan dit soort systemen hangt<br />

visie geeft antwoord op de vragen: hoe gaat MEP samen met de veranderende trend in de organisa-<br />

haar automatisering benutten, hoe wordt de bintie: er wordt veel sneller van personeel gewisseld,<br />

nen-en buitenlandse markt benaderd? De visie waartoe een lage leercurve en een hoge gebruiksvormt<br />

tevens een belangrijke kapstok voor de vriendelijkheid van de programmatuur noodzakelijk<br />

is. Bovendien is er een behoefte aan lokatieonafhankelijk<br />

en tijdsonafhankelijk werken (bijv. telewerken)<br />

waartoe webtechnologie een uitkomst<br />

biedt.<br />

i& ,æ&iffi 35<br />

Een beetie privé<br />

Tjdens zijn betogen maakt Leon Kok veelvuldig<br />

gebruik van een white board,<br />

Ooit was hij biologie leraar en ging<br />

in die tijd een eeuwige verbintenis<br />

met het schoolbord aan,<br />

ook al vonden zijn leermeesters<br />

zijn bordgebruikallerbelabberdst.<br />

Naast<br />

zin Panthera-taken<br />

is<br />

Leon Kok eigenaar<br />

van een<br />

Utrechtse vechtsport-<br />

school. Verder is hij regelmatig<br />

als duiker onder het<br />

wateroppervlak te vinden. De<br />

'emotioneel in elkaar zittende' Leon<br />

Kok vindt het werken met mensen één<br />

van zijn belangrijkste bezigheden, want<br />

computers zijn niet zo leuk en de techniek is<br />

er voor de mens en niet andersom.<br />

KPI's<br />

Leon Kok mag graag een 'boom opzetten'over hoe<br />

je een organisatie managed. Hij vertelt over de<br />

gedaante verwisseling van een strak van bovenaf<br />

geleid Panthera naar een organisatie waarbij de<br />

medewerker-klant-relatie centraal staat en het<br />

management 'slechts' faciliteert. Momenteel<br />

besteedt hij 80% van zijn tijd aan klanten, 15%<br />

research en 5% aan het "managen" van Panthera.<br />

Het is z'n stellige overtuiging dat als de organisatie<br />

goed is voor de medewerkers het omgekeerde ook<br />

het geval is. Trots zijn op je toko is essentieel. Het<br />

delen van kennis is dan geen probleem. lmmers<br />

wat goed is voor'mij' is ook goed voor de organi


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

satie. Dit zogenaamde profijtbeginsel (in belang van 'digitale' bezoeken de (potentiële buitenland-<br />

van zowel de mensen als de organisatie) is wat<br />

Leon betreft een belangrijk managementprincipe.<br />

se) markt worden verkend.<br />

Alleen als je dit dan ook werkelijk uitdraagt heb je lntroductie Office <strong>2000</strong><br />

gemotiveerde medewerkers, die zich verbonden Een duidelijk technisch (tussendoor) klusje van<br />

voelen met de organisatie.<br />

Leon Kok is het op korte termijn oplossen van de<br />

Ofüce compatibiliteitsperikelen. Achter de scher-<br />

Nadat we Leon even prikkelden door het woord men wordt hard gewerkt om de 'roll out' van de<br />

SAP te laten vallen stelt hij dat het voor het aan- overgang van Office95 naar Ofüce<strong>2000</strong> medio dit<br />

sturen van een organisatie belangrijk is om een jaar mogelijk te maken. ln samenspraak met de<br />

beperkt aantal "Key Performance lndicators" technici (Diensten) en een gebruikersgroep wordt<br />

(KPl's) te definiëren, en alleen dat te meten wat het installatietraject verkend en getest. Overigens<br />

is de |CT-manager, in de optiek van Leon, niet<br />

noodzakelijk is. De ervaring leert dat de meeste<br />

managers sturen op minder dan 10<br />

KPI's. Vervolgens moet je met<br />

je ICT middelen zorgen dat<br />

je basisdata zodanig<br />

georganiseerd zijn dat<br />

die basis KPI's makkelijk<br />

en goed afgeleid<br />

kunnen worden.<br />

IGT geen doel<br />

Niet verrassend is dat<br />

Leon Kok ICT een middel<br />

en geen doel noemt<br />

en vaststelt dat ICT zich<br />

vaak niet zichtbaar terugverdient.<br />

Hij noemt de verborgen kosten<br />

voor de conversie van Ofüce-bestanden. Een principieel<br />

probleem van innoveren is dat je vooraf niet<br />

hard kunt maken wat het economisch gewin zal<br />

zijn. Pilotprojecten kunnen daarbij helpen. De<br />

recentelijk gebouwde e-commerce demo site is er<br />

een voorbeeld van. Het biedt de mogelijkheid om<br />

kennis en vaardigheden op te doen. Het dwingt je<br />

om na te denken over de vraag: hoe willen we in de<br />

markt staan? Niet in de laatste plaats kan op basis<br />

ffiæå 36<br />

alleen verantwoordelijk voor de keuze<br />

van de technologische oplossing,<br />

maar ook voor de<br />

implementatie, het draagvlak<br />

voor de oplossing<br />

en de ondersteuning<br />

van de gebruikers.<br />

Voor de implementatie<br />

van de oplossing<br />

zal je moeten komen<br />

met goede argumenten,<br />

zodat de gebruiker<br />

ervan overtuigd is dat de<br />

oplossing niet alleen goed is<br />

voor de organisatie, maar ook<br />

j:::i;.:::n:t:.: voor hgm_ of haarzelf,<br />

lntussen wordt al nagedacht over de volgende<br />

stap: de vervanging van Windows9S. Het zal dut-<br />

delijk zijn dat het vervangen van een operating sys-<br />

tem een veel langere aanloop vergt dan van Office<br />

software. De berichtgeving daarover en andere<br />

IOT-zaken zullen een plaats krijgen in een nog op<br />

te zetten ICT communicatie kanaal.<br />

Hans Boot en Ko den Boeft


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Van TNO Shared Values naar een MEP Mission<br />

Statem ent ??<br />

Laat ik deze keer eens beginnen met het praktiseren<br />

van enige zelfreflectie. lk heb van verschillen-<br />

de kanten het vervüijt gekregen dat die stukjes in de<br />

<strong>MEPtalk</strong> nou niet bepaald constructief zijn, en derhalve<br />

juist zouden bijdragen aan een gevoel van<br />

onvrede. Simpel gesteld, dat "sarcasme, gekanker<br />

en gemopper" werken contraproductief en komen<br />

het instituut niet ten goede.<br />

Onlangs heb ik bij het afscheid van Albert van<br />

Kuijk, alle IMET-ltems, Medeklinkers en <strong>MEPtalk</strong>'s<br />

weer eens doorgepluisd en dan kom je dus ook je<br />

eigen schrijfsels weer tegen. lnderdaad valt dan<br />

wel op dat datgene wat ooit begon als een column<br />

waarin ik bijvoorbeeld het missiestatement van wijlen<br />

ME toetste aan mijn persoonlijke normen en<br />

waarden, verworden is tot een stukje waarin bijna<br />

per definitie sneren worden uitgedeeld in de richting<br />

van het management van deze organisatie.<br />

Ben je daarmee DUS contraproductief? Als dit wer-<br />

kelijk zo is dat schiet ik mijn doel hopeloos voorbij.<br />

lk voel me min of meer verplicht me enigszins te<br />

verdedigen tegen dit soort aantijgingen, want als<br />

me iets ter harte gaat, is het deze tent hier. Ten eer-<br />

ste verkeer ik in de veronderstelling dat ik hier aangesteld<br />

ben om objectief en kritisch tegen (nieuwe)<br />

ontwikkelingen aan te kijken. Dat ik daarbij mijn<br />

blikveld niet wens te beperken tot alleen de technologie,<br />

mag toch nooit als negatief worden erva-<br />

ren. (Als dat wel zo is dan zit ik hier echt verkeerd).<br />

Techniek staat wat mij betreft altijd ter dienste van<br />

de samenleving, dus dan zal je ook altijd verder<br />

,ffi ,ffi&,M 37<br />

moeten kijken dan techniek alleen, en daar hoort<br />

ook het richting geven aan technologisch onderzoek<br />

bij. Ten tweede probeer ik toch echt (en ik<br />

besef dat dit af en toe wel erg belerend overkomt)<br />

wel degelijk een boodschap of een oplossingsrichting<br />

mee te geven. Een column is wat mij betreft<br />

een "scheve kijK'tegen de lopende ontwikkelingen,<br />

in dit geval opgetekend door de bril van een willekeurige<br />

onderzoeker, waarin wel degelijk een<br />

boodschap door kan klinken. Zo worden de zaken<br />

hie¡ op de werkvloer (volgens mij) ervaren, en "diten-dit"<br />

is misschien een leuke suggestie. Dat<br />

zoiets "in hogere regionen" niet altijd prettig is om<br />

te horen, da's jammer, maar doe er uw voordeel<br />

mee zou ik zo zeggen. Bovendien, en daarmee wil<br />

ik mijn verweer toch eindigen, dit is een personeelsblad,<br />

een blad VOOR en DOOR personeels-<br />

leden van MEP. <strong>MEPtalk</strong> is geen PRAVDA, of een<br />

blad dat moet scoren bij potentiële opdrachtgevers,<br />

daarvoor hebben we andere gremia.<br />

Goed, genoeg zelfreflectie, terug naar de waan<br />

van de dag.<br />

Het zal niemand verbazen dat de rapportage van<br />

Margriet de Vos, over de inteme communicatie binnen<br />

dit instituut, zich heeft mogen verheugen in<br />

mijn warme belangstelling. Daar waar ik vorige<br />

keer eindigde met een stekelige opmerking over<br />

het gebrek aan openheid over dit onderzoek, moet<br />

ik dat nu toch nuanceren. Deze rapportage (of<br />

delen ervan) is ondertussen toch verspreid, en in


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

sommige afdelingen zijn de cirkeldiagrammetjes<br />

zelfs al besproken. Helaas zal niet iedereen het<br />

gehele rapport hebben kunnen lezen, vandaar dat<br />

catie is helaas niet breed verspreid, maar is wat mij<br />

betreft (ondanks alle commentaar op moeilijk leesbare<br />

cirkeldiagrammen) erg goed. Helaas kan ik<br />

me niet aan de indruk onttrekken dat de waardering,<br />

de beoordeling die vervolgens voor verschillende<br />

afdelingen is opgesteld toch wel afwijkt van<br />

de beleving in de betrokken afdeling zelf. Wellicht<br />

inherent aan de wijze van informatievezameling,<br />

maar ach, eigenlijk gaat het me hier nu even niet<br />

over die onvoldoendes, die we hier en daar scoren.<br />

Even geen waardeoordelen, maar laten we nu<br />

eens een voorbeeld van communicatie pakken: de<br />

communicatie over missie/visie. lk weet het, velen<br />

ik er toch even uitgebreider bij stil wil staan.<br />

gruwen bij de gedachte en een "mission statement"<br />

lven vooraf, het analysemodel-dat als basis dient is in veler beleving niet meer dan een fraaie slogan<br />

voor haar beoordeling van onze interne communi- waarmee je de buitenwereld verteld wat voor'n<br />

geweldige club je wel niet bent. Voor de liefheb-<br />

bers, op:<br />

ffizgguüH þ<br />

ffi ffiåffi<br />

Our goal is to synergistically facilitate sevenhabits-conforming<br />

technology so that we may<br />

proactively network excelleni s0urces to exceed<br />

customer expectations<br />

l'i[Ë[¡{FiU,ftL'T Vfrl¿!.Ë1.3LAFìT tl¿[TTTS<br />

http ://www.u nitedmedia.com/comics/d ilbert/<br />

career/bin/ms2.cgi<br />

vindt je een schitterende "Mission statement generator",<br />

oftewel een Dilbert kretologie mixer, een<br />

soort fruitautomaat waarmee je naar believen een<br />

welluidende missie tevoorschijn kunt toveren.<br />

c8


Wat bijvoorbeeld te denken van "lt is our busrness<br />

to efficiently enhance prospective sources such<br />

that we may continue to completely integrate inexpensive<br />

intellectual capital for 100% customer<br />

sati sfaction!=Of¡meer in onze riehtingrWe syner'<br />

g i sti cally leve rage exi sting world-cl a ss tech nology<br />

and professionally supply technological benefits in<br />

order to solve business proölems"<br />

Zoiets zou toch niet misstaan onder aan ons briefpapier<br />

.... toch ..<br />

En toch, en waarschijnlijk heb ik enkelen even op<br />

een verkeerd been gezet, ben ik een groot voorstander<br />

van het gebruik van een Missie statement!<br />

Alleen dan wel één die (ook) daadwerkelijk uitge-<br />

dragen wordt. Want waarom werken wij eigenlijk bij<br />

TNO? Wat betekent de naam TNO voor ons, waar<br />

staatTNO, en in het bijzonder MEP, wat ons betreft<br />

nu eigenlijk voor. Voor velen is het echt een bewuste<br />

keus geweest om hier te willen werken. En vast<br />

niet in eerste instantie vanwege het salaris . . . .<br />

Onbewust(?) associëren we TNO toch met een<br />

bepaalde uitstraling. Voor de naam TNO is zoiets<br />

misschien wat duidelijker, maar toch staat ook<br />

MEP in onze beleving voor een bepaalde identiteit.<br />

En dat is nu dus eigenlijk de vlag die boven op ons<br />

instituut moet staan. Daarmee is zo'n identiteit ook<br />

enorm bepalend voor de cultuur binnen een instituut.<br />

Dat wil zeggen, als zo'n missie ook daadwerkelijk<br />

leeft.<br />

Binnen MEP bijvoorbeeld zien we nu gebeuren dat<br />

er met man en macht getracht wordt om allerlei<br />

structuren te verzinnen om samenwerking te<br />

bevorderen. "Weet je wat, we gooien alles in één<br />

afdeling, dan zijn die afdelingsmuurtjes vanzelf<br />

weg!" Helaas, de cultuur binnen het instituut<br />

bepaalt uiteindelijk de invulling van die structuur.<br />

Als er geen gezamenlijk doel, geen gezamenlijke<br />

identiteit is, kan je allerlei structuren verzinnen om<br />

samenwerking te bevorderen, maar het zal waarschijnlijk<br />

weinig baten.<br />

Voor de duidelijkheid, de invulling die TNO aan<br />

zo'n "missie statement" heeft gegeven met de<br />

opstelling van "shared values" (voor wie ze ooit<br />

heeft gezien) vind ik dus per definitie verschrikkelijk<br />

zwak: "Wij geloven in de noodzaak van een<br />

ffi æ&M<br />

39<br />

<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

goed rendement" en meer van dat soort open deuren<br />

die zinspelen op de (nog steeds benodigde?)<br />

cultuuromslag naar een zakelijker TNO. Daar staat<br />

TNO (in mijn beleving) dus niet voor: dat is geen<br />

boegbeeld, geen identiteit waarje jezelf in kan her.<br />

kennen.<br />

ln die zin vind ik het dan inderdaad heel triest dat<br />

als je een drie willekeurigere MEPpers vraagt waar<br />

ons instituut voor staat, je drie verschillende ant-<br />

woorden krijgt. En daar had mevr. Vos in haar analyse<br />

volledig gelijk in; als de missie en visie van het<br />

instituut niet duidelijk zijn voor iedereen, als je<br />

geen gezamenlijk doel hebt, hoe wilje dan samenwerken,<br />

wat is het gezamenlijk belang? "Ja, winst<br />

maken natuurlijk!" hoor ik velen al stellen, maar dat<br />

is dus niet een vlag, een missie waar je je achter<br />

schaart.<br />

Wat dan wel, welke vlag, wat is de drijvende kracht,<br />

welke richtinggevende waarden hangen wij als<br />

instituut aan? (Sorry hoor, maar dit soort zwate<br />

woorden geven het beste aan wat ik bedoel).<br />

ln dat verband is het misschien aardig om te ver-<br />

melden dat er op dit ogenblik ook weer heel hard<br />

wordt nagedacht over de naam van ons instituut.<br />

Dekt die naam de lading wel? ln die discussies<br />

duikt bijvoorbeeld het woord "duuzaamheid"<br />

steeds weer op. Afgezien van het feit dat ik niet sta<br />

te springen om dat eventuele stukje naamsbekendheid<br />

weer op te geven heeft "duuzaamheid"<br />

natuurlijk wel degelijk ook een richtinggevend<br />

karakter. En natuurlijk, ook in onze huidige "missiekreet"<br />

speelt duuzaamheid een belangrijke rol. Het<br />

vervelende vind ik alleen dat die vlag er in eerste<br />

instantie alleen voor de buitenwereld schijnt te hangen.<br />

Een insitituutsmissie, zelfs als die terugkomt in<br />

dê naam van het instituut, is zinloos als die verder<br />

ook niet (intem) uitgedragen wordt.<br />

Wat mij betreft is dat ook één van de meest funda-<br />

mentele bevindingen uit het "Margriet de Vos" rapport:<br />

de instituutsmissie wordt niet uitgedragen, en<br />

het duurzaamheidselement wordt in sommige<br />

afdelingen bewust genegeerd, omdat de markt<br />

daar geen boodschap aan zou hebben. Hier ligt<br />

dus een schone taak . .


<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />

Daarbij mag het vingertje natuurlijk niet alleen naar<br />

boven wijzen. Ook wij zouden er goed aan doen<br />

om ons toch eens te verdiepen in die missie, die<br />

identiteit van ons instituut, en eens te kijken hoe wij<br />

ffi ,ffi:&M<br />

40<br />

onszelf daarin herkennen. En dan ben ik toch weer<br />

terug bij m'n allereerste column.<br />

Hans Boot


Cololon<br />

<strong>MEPtalk</strong> is het personeelsblad van<br />

oplage<br />

TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie<br />

500 exemPlaren<br />

verschijnt<br />

6x per jaar<br />

redactie<br />

vormgeving<br />

productie<br />

inleveren kopii<br />

correspon-<br />

dent(en)<br />

adres<br />

Hans Boot (EST) telefoon 055 549 37 76<br />

Ko den Boeft (MA), telefoon 055 549 33 04<br />

Thom Kroes (FAP), telefoon 055 549 38 90<br />

Fransje de Meijere (Diensten), telefoon 055 549 38 88<br />

Sonja Sleebos (Diensten), telefoon 055 549 36 94<br />

Ko den Boeft, Jeanette van der Kruk<br />

Borrias Digidruk<br />

kopij voor het volgende nummer<br />

kan tot uiterlijk 13 juni bij de redactie worden ingeleverd<br />

Diensten<br />

FAP<br />

Kunst<br />

EC<br />

P&O<br />

EM<br />

ER<br />

EST<br />

IV<br />

KTW<br />

MA<br />

MBT<br />

PA<br />

PT<br />

SL<br />

TC<br />

ETV<br />

Sieta van Rede<br />

Geeke Wiltink<br />

Sonja Sleebos<br />

Thea de Ridder<br />

Marcelino Balster<br />

Tinus Pulles<br />

Henk van het Groenewoud<br />

Leo Hendriksen<br />

Koos Ham<br />

Collin Bootsveld<br />

Jan ïmmner<br />

Johan van Groenestijn<br />

Jan Walpot<br />

Bert Jansen<br />

Elsbeth Roelofs<br />

Bert Rijpkema<br />

Chris van Hoorn<br />

TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie<br />

t.a.v. redactie <strong>MEPtalk</strong><br />

Laan van Westenenk 501<br />

Postbus 342<br />

7300 AH Apeldoorn<br />

E-mail: meptalk@mep.tno.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!