You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Jaargang6,rummer2 apr¡l <strong>2000</strong><br />
ln dit nummer:
Van de redactie ..........I<br />
Van de directie. ..........2<br />
- TNO-MEP actief in China<br />
Het instituut .......7<br />
- Wantrouwen of afrvachten<br />
Van de OR ... ...........10<br />
- Organisatorische veranderingen<br />
- Kennisontwikkeling<br />
- Evaluatie ROC enquête<br />
KwaliteiUArbo/Milieu .. .........l4<br />
- Opmars van RSI en TRA<br />
Wist u dat ... ...........15<br />
Kunst en cultuur. .. .. ...16<br />
MEPsport ........i7<br />
- 1e TNO-EW loop een suoces<br />
- Wie is wie?<br />
- De uitslag van de EST-supportersprijsvraag bij de 1e EWJoop<br />
Uit de afdelingen. . . .. ...2s<br />
- Prijsvraag<br />
Even voorstellen... .....21<br />
Personeel in beweging . ..... ...2s<br />
Forum. ...........30<br />
Van de diensten. . . .. ....33<br />
- Voorspellende gave ??<br />
lnterviewmet... ........34<br />
- Leon Kok<br />
Golumn ..........97<br />
Foto værpl.at: Bewor*lng van hulden ln æn ChÍnese leedooleriJ
Wat is er veel gebeurd in april. Niet alleen kwam<br />
het functioneren van de Majesteit ter sprake en<br />
werd RG opgeheven, ook vertrok Rens Bousardt<br />
bij de GOM en hebben Albert van Kuijk en Rudi van<br />
Hedel MEP verlaten. Sommigen van ons hebben<br />
ook daadwerkelijk afscheid van ze genomen. ln:<br />
"Daar komt ie dan" op blz. 22 wordt een aantal<br />
mogelijke redenen opgenoemd waarom er niet<br />
zoveel belangstellenden waren bij de ETV loop en<br />
waarschijnlijk gelden deze redenen ook voor jubi-<br />
lea- en afscheidrecepties.<br />
De eerste hardloopwedstrijd voor ETVers was trou-<br />
wens een groot succes en verderop in deze <strong>MEPtalk</strong><br />
wordt er uitgebreid aandacht aan besteed.<br />
Alweer heeft Bert Jansen een prijs gewonnen.<br />
Gelukkig deze keer geen fles wijn want daar heeft<br />
hij er blijkbaar genoeg van. Hij begint tenminste<br />
zelf prijsvragen uit te schrijven en flessen uit te<br />
loven. De redactie is ontzettend benieuwd naar de<br />
inzendingen op deze prijsvraag. Het zou toch<br />
prachtig zijn als er een naam gevonden wordt die<br />
straks in de hele wereld een begrip is.<br />
ffi ,æì&K<br />
Afscheid Albeft van Kuijk<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
ln deze <strong>MEPtalk</strong> staat een bijdrage van onze directeur.<br />
Een van de vragen die Hans Ries zich (ons)<br />
in zijn stuk stelt heeft de redactie aan een groot<br />
aantal medewerkers voorgelegd en hen om een<br />
reactie gevraagd. De antwoorden vinden jullie in<br />
Forum op blz. 30.<br />
Erg nieuwsgierig maken Peter Letitre en Johan van<br />
Groenestijn ons naar het vervolg van hun belevenissen<br />
in China. Zouden we het eerste personeelsblad<br />
worden met twee feuilletons? We zin<br />
benieuwd of ze in het Groene Gebouw deze keer<br />
weer knorrig zullen reageren op "Het lnstituut". De<br />
redactie geniet stiekum wel van dit soort reacties.<br />
Hans heeft gemeend zich in zijn column te moeten<br />
verdedigen tegen de kritiek die hij af en toe hoort<br />
op zijn stukken. Maar leest u dat zelf maar, samen<br />
met vele andere interessante bijdragen, zoals het<br />
interview met Leon Kok, in deze nieuwe <strong>MEPtalk</strong>.<br />
Fransje, Hans, Ko, Sonja en Thom
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Panta Rhei - ofwel alles stroomt<br />
Na bijna 5 maanden MEP meen ik een steeds<br />
duidelijker beeld te krijgen m.b.t. de structuur,<br />
de cultuur, de competentie en de markt van ons<br />
instituut en vooral de mensen, die hieraan<br />
vorm en inhoud geven. Tegelijk realiseer ik mij,<br />
dat het beeld nooit compleet zal ziin gezien de<br />
dynamiek van onze samenleving en de ook aan<br />
ons instituut gestelde eisen.<br />
Bijzonder bemoedigend vind ik - behalve de grote<br />
vakcompetentie - de constructieve houding bij<br />
zeer velen, dwars door alle echelons heen, inzake<br />
openheid m.b.t. een verbetermentaliteit om kritisch<br />
zoekende onze positie toekomstgericht nog meer<br />
marktconform te willen optimaliseren.<br />
We willen niet kappen met conventies, maar positief<br />
inspelen op noodzakelijke veranderingen, die<br />
nieuwe kansen bieden. Dit betekent geen chaos,<br />
maar vrijheid in gebondenheid op basis van overleg<br />
en samenwerking, kwaliteitsafspraken en on-<br />
dernemerschap.<br />
De koudwatervrees van enkelen, waarbij zogenoemde<br />
zekerheden o.a. d.m.v. controles en pro-<br />
cedures gezocht worden, onttrekt hooguit energie,<br />
die juist zo hard nodig is om samen aan de verde-<br />
re op- en uitbouw van ons instituut te werken.<br />
Ondernemen betekent ook selectief risico's te durven<br />
nemen. Goed ondernemen betekent deze<br />
echter in overleg te willen beheersen en zich te wil-<br />
len focussen (immers: "ln der Beschränkung zeigt<br />
sich der Meister") op reële marktkansen en met al<br />
het beschikbare talent maximaal te scoren; niet<br />
,Ë æ'å<br />
eenmalig, maar bij voortduring, bij voorkeur nog<br />
met een spin-off.<br />
Visie is gevraagd om marktontwikkelingen te her-<br />
kennen. Durf is gevraagd om doelen te formuleren.<br />
Creativiteit is gevraagd voor de juiste strategie en<br />
inzet incl. volharding om in de suruival of the fiftest<br />
te kunnen scoren.<br />
Zekerheden vormen hooguit onze telkens weer<br />
geactualiseerde deskundigheid en netwerken; ver-<br />
trouwen en collegiale samenwerking zijn nodig om<br />
met deze realiteiten te kunnen omgaan. De toegevoegde<br />
waarde is vaak bepalend voor goed en<br />
beter.<br />
Om het rendement echter te kunnen verhogen,<br />
moeten we eigenlijk ook onze negatieve onttrek-<br />
kingswaarde kennen. Waar lekt teveel energie weg<br />
door niet echt terzake doende of teveel naar<br />
binnen gerichte activiteiten, door een wantrouwende<br />
of afwachtende houding, door slechts de problemen<br />
te zien i.p.v. ook de kansen, door de oorzaakvan<br />
problemen teveel elders te zoeken i.p.v.<br />
bij jezelf. Het antwoord blijft ieder aan zichzell<br />
schuldig.<br />
Voor een positieve kettingreactie zijn individuele<br />
impulsen vereist; het is heel positief dat deze zowel<br />
op afdelingsniveau als ook instituutsbreed worden<br />
gesignaleerd.<br />
lmmers, het gaat om het totaal, omdat je als solist<br />
toch eerder vast zou kunnen lopen.<br />
Additioneel tot de afdelingsdoelen adopteerden<br />
alle afdelingshoofden ook de instituutsdoelen,<br />
waarbij synergie centraal staat.
Als ik zie en hoor welke tot de verbeelding<br />
sprekende projecten reeds<br />
door MEP gerealiseerd werden,<br />
vraag ik mij af, waarom hierover niet<br />
nog veel meer gepubliceerd werd,<br />
zowel in de vakpers alsook algemeen<br />
populair.<br />
Publicatie is dé kans om je als instituut,<br />
als afdeling en als vakexpert<br />
zodanig lokaal en internationaal te<br />
positioneren, dat niemand meer uit<br />
onwetendheid om je heen kan.<br />
De markt en de wereld worden transparanter,<br />
de problemen complexer<br />
en toenemend wenst men een totaaloplossing,<br />
waaryan wij soms niet<br />
alles in huis hebben.<br />
Door samenwerking ook met externe<br />
partners kunnen processen versneld,<br />
risico's geminimaliseerd en totaaloplossingen<br />
eerder gerealiseerd wor-<br />
den.<br />
Zo kan onze export b.v. een extra<br />
dimensie krijgen, als het ons lukt om<br />
selectief in de slipstream van een<br />
grote contractor als partner mee te<br />
surfen.<br />
Het omgaan met partners kent echter zijn eigen<br />
dynamiek, die wij ons eerst nog beter eigen moeten<br />
maken. De slogan: "als je meer wilt, moet je<br />
delen", zegt meer dan deze 7 woorden.<br />
Communicatie is voor ons instituut een bijzonder<br />
issue. Hiermee bedoel ik niet mooi geformuleerde<br />
volzinnen of over alles geÏnformeerd willen zijn,<br />
maar een luisterende interactie m.b.t. relevante<br />
zaken, dwars door alle echelons, horizontaal en<br />
verticaal.<br />
Het met elkaar afstemmen, het voor elkaar opnemen,<br />
het van elkaar leren zijn leermomenten, (zonder<br />
belerend te willen zijn), die kritische succesfactoren<br />
van MEP kunnen zijn.<br />
ln werkgroepen wordt nu in ons instituut gediscus-<br />
sieerd over onze ambities, de ontwikkelingen in de<br />
markt en de mogelijke scenario's om pro-actief en<br />
breed gedragen de keuzes te maken en initiatieven<br />
te ondernemen, die noodzakelijk zijn voor de toekomst<br />
van ons instituut.<br />
rm ffi&<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Kennis, technologie, producten en zelfs productieprocessen<br />
kunnen gekopieerd worden. De wijze,<br />
waarop mensen met elkaar ideeën ontwikkelen en<br />
samenwerken, zaken integreren en de snelheid,<br />
waarmee deze in de praktijk gebracht worden, zijn<br />
zó situatiespecifiek, dat als anderen erachter zouden<br />
komen, wij alweer vele stappen verder zijn,<br />
Ook dit is een kritische succesfactor, waarvan wij<br />
ons bewust moeten zijn.<br />
Uitdagingen te over; de vraag mag niet zijn: "welke<br />
zekerheden biedt de toekomst, maar: waar liggen<br />
kansen voor duuzame procesinnovaties (met een<br />
economisch en ecologisch nut)". Wat zijn onze<br />
ambities en doelen en hoe pakken wij het aan?<br />
lk sta open voor deze ontwikkeling en wil op basis<br />
van wederzijds respect persoonlijk mrjn inzet<br />
inbrengen om voorwaardenscheppend en helpend<br />
alle MEPpers zoveel mogelijk tezijde te staan. Wat<br />
is jullie keuze?<br />
Met collegiale groet, Hans Ries
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
TNO-MEP actief in Ghina<br />
Weinig TNO instituten is het gegeven om een<br />
full-scale demonstratieproject uit te voeren in<br />
China en de technologie in kwestie, tegen betaling<br />
te commercialiseren en te licentieren.<br />
Niet alleen vanwege de moeilijkheid om deze "ver<br />
van mijn bed marK" te ontginnen, maar waarschijnlijk<br />
vooral omdat weinig kennis zo goed aansluit<br />
bij de behoeftes in China als de kennis die de<br />
afdeling MBT sinds begin jaren '90 heeft ontwikkeld<br />
in lndia voor de zuivering van afualwater van<br />
leerlooierijen. Het was dan ook direct raak toen<br />
voorzitter Jan Dekker van de RvB, op economische<br />
missie in China, de door TNO-MEP ontwikkelde<br />
technologie ter sprake bracht bij zijn Chinese<br />
gastheren en vertegenwoordigers van de Neder-<br />
landse Ambassade. Men was zelf ook al tot de<br />
constatering gekomen dat er iets moest gebeuren<br />
om de enorme vervuiling van de talloze leerlooierij-<br />
en in te bannen. Er volgde een verkennend bezoek<br />
van de afdeling MBT en er werd een project voorstel<br />
voorbereid wat door de Chinese counterpart,<br />
het Ministerie van Landbouw, werd ingediend bij de<br />
Nederlandse Ambassade. Het project zou vooral<br />
de milieuaspecten van de overwegend kleinschalige<br />
leersector in de concentratieprovincie Anhui als<br />
onderwerp hebben zodat naast het milieu ook nog<br />
iets gedaan zou worden aan armoedebestrijding<br />
van de plattelandsbevolking, een dwingende eis<br />
van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Het<br />
voorstel dreigde in de bureaucratische tentakels<br />
van de ambassade verstrikt te raken totdat er werd<br />
ffi æ.å<br />
besloten om een grootschalig milieuprogramma op<br />
te zetten in China, waarvoor een zeer daadkrachtig<br />
milieucoördinator naar Beijing werd gestuurd<br />
die het klappen van de leren zweep al had geleerd<br />
in Pakistan. Koud aangekomen in september 1998,<br />
en na geconstateerd te hebben dat zijn voorganger<br />
nog slechts 50% van het jaarbudget had geallo-<br />
ceerd, ging het ineens erg snel.<br />
Op zijn verzoek werd het concept voor het beoordelingsmemorandum<br />
door TNO zelf geschreven<br />
(!) en werd binnen korte tijd het contract getekend<br />
en een voorschot van meer dan NLG 1 miljoen<br />
overgemaakt naar rekening van TNO-MEP. Er<br />
moesten nog wel wat papieren barrières aan de<br />
Chinese kant genomen worden maar het eerste<br />
project van TNO in China (totaal budget 4,7 miljoen)<br />
was een feit.<br />
De eerste inceptiemissie werd voorbereid en in<br />
februari, vlak voor het Chinese nieuwjaar togen wij<br />
Hoe krijg ik dit weggewerkt?
ichting China. De formele start van het project<br />
moest met de nodige toeters en bellen gepaard<br />
gaan en voordat we het wisten stond een at{are<br />
Chinese delegatie van het Ministerie van Landåouwcn<br />
het Ministerie van Economische Samenwerking<br />
in Beijing in de startblokken om met<br />
ondergetekende, de milieucoördinator van de<br />
Ambassade en een medewerker van BLC uit<br />
Engeland, na vergeefs wachten op Johan en Sjef<br />
Langerwerf die geconfronteerd werden met een<br />
uitvallende vlucht, af te reizen per trein naar de<br />
Provincie Anhui. Vanwege de naderende feestdagen<br />
ging bijna heel China op reis en de voor Johan<br />
en Sjef gekochte treinkaartjes konden niet omgeruild<br />
worden. Wat dit voor consequenties had zal<br />
Johan zelf beschrijven.<br />
ln Anhui aangekomen werden wij door de lokale<br />
autoriteiten opgewacht en met politiebegeleiding<br />
en sirenes in ons hotel afgeleverd. Daar hoorden<br />
Taxi !<br />
Dat het in Aziatische projecten vaak flink improviseren<br />
is bleek al meteen op de eerste buitenlandse<br />
dag in het project. Omdat die week het project<br />
feestelijk zou worden gestart met een workshop in<br />
Huaibei in de provincie Anhui zijn Sjef Langerwerf<br />
en ik (JvG) op een zondag<br />
naar Schiphol<br />
getogen voor het<br />
vliegtuig naar Beijing<br />
via FranKurt. Peter<br />
Letitre en een medewerker<br />
van BLC<br />
waren al een dag eerder<br />
vertrokken. Echter,<br />
door het afgelasten<br />
van de vlucht naar<br />
Frankfurt moesten we<br />
onze reis naar China<br />
omboeken. Later die<br />
dag vlogen we naar<br />
Tokio, waar we moesten<br />
overstappen op het<br />
vliegtuig naar Beijing. Het gevolg was dat we<br />
maandagavond, 10 uur later dan gepland, in het<br />
ffiæ&<br />
Leedooien in China<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
wij dat Johan en Sjef de reis per taxi zouden onder-<br />
nemen.<br />
De volgende dag ontpopte zich tot een 'projectmanagers<br />
nightmare' maar daarover meer in de volgende<br />
aflevering.<br />
Peter Letitre<br />
Sheraton Hotel in Beijing aankwamen, waar we<br />
direct bijde receptie een brief overhandigd kregen.<br />
Deze bleek van Peter te zijn: ze waren al vertrok-<br />
ken naar het station om de nachttrein naar Huaibei<br />
te halen. Ze hadden alles geprobeerd om een<br />
alternatief trein- of<br />
vliegticket voor ons te<br />
regelen, maarwegens<br />
het komende Chinese<br />
Nieuwjaarsfeest was<br />
alles de komende<br />
week volgeboekt. Verzin<br />
een list! We hebben<br />
samen met ex-<br />
TNO medewerker<br />
Zhu, die toevallig ook<br />
in Beijing was, wat<br />
alternatieven uitgewerkt:<br />
bussen rijden<br />
er niet naar deze<br />
1200 km zuidelijker<br />
gelegen stad, en taxi's<br />
willen niet omdat het ingewikkeld, ver en gevaarlijk<br />
(rovers) is. Dus die nacht ben ik samen met Zhu
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
luchtvaartmaatschappijen gaan bezoeken, maar<br />
alles zat vol. Op weg in de taxi naar het hotel heb<br />
ik tegen Zhu gezegd hoeveel geld ik er wel voor<br />
over had om in Huaibei te komen. Na een babbel<br />
rr€td€ taxichauffeurileek e+toch watle+egelen te chauffzur. lMag ik dan Van Groenestijn even spre=<br />
zijn: een mooie auto met 2 chauffeurs. Zhu eiste<br />
dat er ook een bodyguard mee zou gaan wegens<br />
de rovers en piraten. De volgende ochtend stond<br />
de auto klaar, maar de bodyguard was niet geregeld.<br />
ln plaats daarvan kwam het hotel met een<br />
contract in 5-voud waarin stond dat het hotel niet<br />
verantwoordelijk was voor alles wat er zou gaan<br />
gebeuren, Ze kenden de betrouwbaarheid van de<br />
chauffeurs ook niet. Alle partijen moesten tekenen,<br />
waarna de bell manager zei: "mocht u Huaibei<br />
halen, bel ons dan. We willen het graag weten".<br />
Gezocht<br />
Mensen die voor een tot drie weken hun<br />
Êravan beschikbaar willen stellen<br />
Vanuit de SOW-kerken worden in Vierhouten op<br />
de "Paasheuvel' kampeervakanties voor eenoudergezinnen<br />
georganiseerd<br />
Onder begeleiding van ervaren teams kunnen ouders, die alleen<br />
de zorg voor hun kinderen hebben, genieten van een weekje vakantie.<br />
Er wordt gekampeerd in een groep van ongeveer 13 gezinnen.<br />
De weken worden gehouden van22 juli Um 12 augustus.<br />
De reis duurde 16 uur en de wegen waren slecht.<br />
Onderweg belde de bezorgde Zhu vanuit Beijing<br />
met zijn mobiele telefoon de mobiele telefoon van<br />
de chauffeurs. Gaat het nog goed. "Ja, hoo/'zei de<br />
ken?" "Ja, hier komt ie". Op dat moment verbrak de<br />
verbinding (tuut-tuut-tuut), hetgeen Zhu's bezorgdheid<br />
tot een hoogtepunt heeft opgezweept. Om<br />
2 uur 's nachts arriveerden we Huaibei, waar de<br />
Chinese workshop deelnemers zichtbaar opgelucht<br />
waren. Het traject bleek inderdaad berucht te<br />
zijn om zijn overvallers. Na 3 dagen reizen met 4<br />
uur slaap, bleek het avontuur nog niet afgelopen.<br />
Dit was slechts het vagevuur geweest. Die nacht<br />
gingen de poorten van de hel pas echt open toen<br />
Peter vertelde wat er gebeurd was. Daarover meer<br />
in de volgende <strong>MEPtalk</strong>.<br />
Uw caravan zal tijdens de uitleenperiode zijn verzekerd en de kosten voor vervoer naar de<br />
Paasheuvel v.v. zullen worden vergoed.<br />
Voor informatie kunt u bellen naar het secretariaat werkgroep diakonale vakantieweken<br />
eenoudergezinnen vanuit de SOW-kerken.<br />
ffi ,æå<br />
Johan van Groenestijn<br />
Marianne Wieggers, telefoon : 055-3231 81 I<br />
I<br />
J
6ææmtræwa\WæEwmþ<br />
Wantrouwen of afwachten<br />
door H.H. Konijnenberg<br />
Episode: maart, april <strong>2000</strong><br />
Dirk kwam zijn kamer binnen, hing zijn jas op, zette<br />
zijn computer aan en liep naar de koffieautomaat.<br />
Koos Best haalde net zijn beker chocolademelk<br />
uit de automaat.<br />
'Goeiemorgen Koos" zei Dirk, 'heb jij het e-mailtje<br />
van Rudolf al gezien? Ries Hanssen heeft hem gisteravond<br />
thuis opgebeld met een nieuw plan voor<br />
de afdeling van Piet Prinsen."<br />
"Zo!" antwoordde Koos, "Dat is snel! Heeft hij ons<br />
advies overgenomen?"<br />
"Nee, maar hij komt met een nieuw voorstel" ant-<br />
woordde Dirk. "De afdelingshoofden hebben na<br />
ons advies blijkbaar ook nagedacht en sommigen<br />
van hen zijn met een alternatief gekomen: Piet zou<br />
nu part-time adjunct worden bij twee andere afdelingen<br />
en daarvoor een stuk of acht mensen mee-<br />
krijgen van de afdeling van Jan Bemdsen."<br />
'Nou, dan zijn er nu dus zes afdelingen bij dit<br />
besluit betrokken!" riep Koos, 'Dat maakt het er<br />
niet gemakkelijker op. Hoe gaat Hanssen dat aanpakken?<br />
Een nieuw voorgenomen besluit?"<br />
"lk weet het niet," zei Dirk, "maar vanmiddag zullen<br />
we er bij de OR-lunch wel meer van horen!"<br />
â<br />
Dirk liep naar de kantine om een beker melk en<br />
een paar krentenbollen op te halen. De OR-lunch<br />
vond sinds kort plaats op de kamer van de voorzitter.<br />
Eerdere lunches bleken nogal eens tot luidruchtig<br />
discussiëren aanleiding te geven en, hoe-<br />
æ å&{<br />
+æÉjaf,-s-<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Wat ging vooraf?<br />
Binnen sommige afdelingen van het lnstituut<br />
gaan de zaken niet helemaal zoals verwacht.<br />
Over het voo¡tbestaan van een van die afdelingen<br />
is een voorgenomen besluit genomen,<br />
waarin de werkgebieden van die afdeling over<br />
vier andere afdelingen worden verdeeld en voor<br />
het hoofd van die afdeling (Piet Prinsen) een<br />
nieuwe functie wordt gedefinieerd als adjuncthoofd<br />
van een van die vier. De OR heeft hierover<br />
advies uitgebracht, en wacht vol spanning de<br />
reactie van de directeur af.<br />
wel de OR openheid hoog in het vaandel heeft<br />
staan, leek een zekere vertrouwelijkheid bij het for-<br />
muleren van opvattingen en meningen wenselijk.<br />
Teun, Toon, Pieter en Koos waren er al en Rudolf<br />
kwam zijn kamer binnen met een van het secreta-<br />
riaat geleende extra stoel. Dirk schoof aan en haalde<br />
de eerste krentenbol uit de papieren zak.<br />
"Komen Erik en Joop ook nog?" vroeg hij, en terwijl<br />
hij dat vroeg kwamen Joop Schuit en Erik Westbroek<br />
binnen.<br />
"Nou, als voozitter mag je wel eens een grotere<br />
kamer claimen!", zei Joop, 'Als Jos ook nog zou<br />
komen, passen we niet meer in jouw kamer!"<br />
Voor Jos is het toch wel een nadeel, dat hij van zo<br />
ver moet komen." Zei Koos, "Maar daar staat<br />
natuurlijk wel tegenover dat hij door hier niet bij te
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
zijn meer tijd over heeft om aan de Hoofd-OR te<br />
besteden!" Jos Veldhoven vertegenwoordigde de<br />
buitenafdeling van het lnstituut in de lnstituuts-OR<br />
en de lnstituuts-OR in de Hoofd-OR.<br />
a,Joor ik het vergeet, zei Rudolf,jJos heeft mij alternatief voorstel gekregen, waardoor er voor<br />
gebeld dat hij volgende week niet naar de vergadering<br />
van de Hoofd-OR kan gaan. Kan iemand<br />
hem vervangen?"<br />
Alle vrijwilligers zwegen. "lk zou het wel willen<br />
doen", zei Koos, "maar volgende week zit ik hartstikke<br />
vol." Dat bleek voor alle aanwezigen te gel-<br />
den.<br />
"Nou, dan maar niet!" zei Rudolf, "maarwe moeten<br />
nog wel eens praten over wie Jos na deze periode<br />
zou willen opvolgen. Hij heeft gezegd dat dit de<br />
laatste keer zou zijn."<br />
"Voorzitter, kunnen we even terug naar waar we<br />
het nu over moeten hebben?" Toon haalde op zijn<br />
gebruikelijke manier iedereen weer bijde les, "Wat<br />
heeft Hanssen jou verteld over het voorgenomen<br />
besluit?"<br />
"Nou," antwoordde Rudolf, "hij heeft mij gisteren<br />
thuis gebeld en zei dat hij het advies van de OR<br />
over de afdeling van Piet Prinsen niet overnam,<br />
maar met een nieuw besluit zou komen. Daarvoor<br />
heeft hij commitment van de afdelingshoofden. Hij<br />
hoopte dat de OR niet bureaucratisch zou zijn!"<br />
"Wat is dat nu weer!" riep Koos uit, "Een nieuw<br />
besluit! Hij moet dan eerst het eerste voorlopige<br />
besluit terugtrekken! En wij bureaucratisch !!!"<br />
"Wacht nou even, Koos!" zei Rudolf, "Hij zei ook<br />
nog dat hij de mensen gewoon naar die vier afde-<br />
lingen zou overplaatsen, maar dat hij voor Piet een<br />
andere oplossing had bedacht."<br />
"Maar dat is toch precies ons advies!" riep Koos.<br />
"Ja, dat zei ik ook." zei Rudolf, "En toen zei Hans-<br />
sen weer dat dat eigenlijk waar was."<br />
"Nou, Hanssen heeft zo zi1n eigen taal" zei Pieter.<br />
"Als hij bedoelt dat hij een advies verwerpt, bedoelt<br />
hij blijkbaar dat hij het overneemt!"<br />
"Ja, en als hij zegt dat wij bureaucratisch zijn,<br />
bedoelt hij misschien wel 'zorgvuldig'!" voegde<br />
Teun daaraan toe.<br />
"Of', ging Koos verder, "als hij zegt dat de directie<br />
het commitment van het managementteam heeft<br />
voor een besluit, bedoelt hij misschien wel dat hij<br />
het managementteam na mededeling van een<br />
voorgenomen besluit in verbijstering achter heeft<br />
gelaten!"<br />
H ffiåK<br />
"Kom, kom," onderbrak Toon de hilariteit, "met<br />
alleen grappen komen we niet verder! Wat gaat er<br />
nu gebeuren?"<br />
"Hanssen heeft van twee afdelingshoofden een<br />
Piet een zinvolle en nuttige positie wordt gevonden.<br />
Blijkbaar is voor dat voorstel dus draagvlak,<br />
maar hij zal het nog verder ondezoeken en dan<br />
met een volgend voorgenomen besluit komen."<br />
"Prima!" zei Erik, "Hanssen trekt nu de verschillen-<br />
de problemen keurig uit elkaar en formuleert voor<br />
elk daarvan een oplossing. Hij lijkt ook de voorbe.<br />
reiding wat serieuzer aan te vatten dan in eerste<br />
instantie."<br />
â<br />
"Binnen TNO-MEP lekt te veel energie weg door<br />
niet echt ter zake doende of te veel naar binnen<br />
gerichte activiteiten, door wantrouwen of een af-<br />
wachtende houding, door slechts de problemen te<br />
zien in plaats van de kansen en de oorzaak van de<br />
problemen te veel elders te zoeken in plaats van bii<br />
jezelf." Ries Hanssen rondde de overlegvergadering<br />
af met een van zijn gedreven uitspraken en<br />
vervolgde: "We moeten meer vertrouwen aan elkaar<br />
geven en bij elkaar wekken. lk geloof dat we<br />
vandaag wat dat betreft een goede stap voorwaarts<br />
hebben gemaakt!"<br />
Het was een gedenkwaardige overlegvergadering<br />
geweest, waarin de directeur voor het eerst echt<br />
ontspannen met zijn ondernemingsraad had overlegd.<br />
ledereen had het gevoel dat de OR en de<br />
directeur een natuurlijke wijze van overleg zouden<br />
kunnen vinden en op een aantal punten ook al<br />
gevonden hadden. Natuurlijk waren er nog wel wat<br />
misverstanden en verschillen van inzicht. En ook<br />
leek Hanssen de onderwerpen die wat verder van<br />
zijn dagelijkse taken weg lagen slechts summier<br />
voorbereid te hebben.<br />
Zo was Ton Roest naar het Hoofdinstituut geroepen<br />
en had hem daardoor niet kunnen ondersteunen<br />
bij de discussie over het Probleemondezoek.<br />
ln een vergadernotitie van de OR werd gepleit voor<br />
een ruimere inbreng van de werkvloer op de kennisontwikkeling.<br />
De OR zette zich daarmee af tegen<br />
het steeds weer opnieuw bedenken van speerpunten,<br />
marktvraag- en researchgebieden of kern-<br />
thema's. De OR pleitte voor programmeren vanuit<br />
de sterkten van het lnstituut met oog voor nieuwe<br />
markten en nieuwe ideeën. Ook nieuwe onder-
zoekslijnen zouden op grondige kennis van het<br />
Probleem moeten worden gebaseerd. Kortom de<br />
zaken rond management te spelen.<br />
"Managementteams van meer dan 10 leden zijn<br />
dus geen uitzondering. ln veel gevallen ziin ztl<br />
vooral bezig elkaar vliegen af te vangen" ging Joep<br />
verder.<br />
Joop Schuit nam een slok van zijn Duvel en zei:<br />
"Dat soort managemenüeams managen dus niet.<br />
Het is eerder een soort stafberaad. Maar ik geloof<br />
niet dat dat het enige probleem is. Veel van onze<br />
collega's zitten maar af te wachten en wantrouwen<br />
iedereen! Ries Hanssen, onze nieuwe directeur<br />
vindt dat ook en wil er zelfs wat aan doen."<br />
"Dan moet jij hem dat verhaaltje over het vervoersprobleem<br />
maar eens vertellen, Dirk" zei Toon, 'dat<br />
laat zien hoe je het vertrouwen bij een groep professionals<br />
moet managen".<br />
"Nou ik ben benieuwd" zei Joep.<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
"Vooruit dan", zei Dirk. "Een paar jaar geleden heb<br />
OR wenste een "visie". Ondanks, maar misschien<br />
ik samen met een collega een korte studie uitgevoerd<br />
naar het Vervoersprobleem. Het resultaat<br />
ook mede door de afwezigheid van Ton was er een<br />
€ardige en vrüe discussies ontstaan die op zijn<br />
was nogal voorspelbaar, maar gaf toch enige com-<br />
motie-We hadden aangetoond dat-hoe grotechet<br />
minst het gevoel leverde dat iedereen op min of economisch belang van het Vervoer, hoe groter het<br />
meer dezelfde lijn zat.<br />
Probleem ook is. We hebben dat toen in een pers-<br />
e<br />
bericht samengevat en alle kranten namen het<br />
"Vertrouwen en doorpakken," zei Joep Onderdelin- bericht op."<br />
den "dat zijn belangrijke zaken voor elk van de "Nog een rondje, barman" zei Joop. "Dit wordt een<br />
lnstituten". De eerste dag van de OR-cursus zat er spannend verhaal!"<br />
weer op en in de bar van het conferentie-oord had- "Na een paar dagen kreeg ik een telefoontje van<br />
den zich een aantal groepjes van OR-leden uit ver- het Hoofdinstituut", ging Dirk verder. "Er waren wat<br />
schillende lnstituten vezameld. Joep was lid van problemen met dat ondezoek. De voorzitter van<br />
de OR van het Beleidsinstituut in Delft en zat met de vereniging Economisch en Snel Vervoeren had<br />
Dirk, Toon en Joop aan een goed glas Belgisch de voorzitter van het Hoofdbestuur gebeld, dat dit<br />
bier. ln veel van de lnstituten bleken vergelijkbare soort onzin het lnstituut onwaardig zou ziin en<br />
bovendien de economie zou schaden. lk zou er<br />
'ffi, ,æ&<br />
nog van horen. De volgende dag kreeg ik een briefje<br />
van onze toenmalige directeur, Joost Zachter.<br />
Daarbij zat naast een brief van de ESV een brief<br />
van het hoofdbestuur aan hem met een soort tekst<br />
als 'Beste Joost, moet dit nou?' Het brietie van<br />
Joost meldde 'Beste Dirk, leg even uit dat je gelijk<br />
hebt!"'<br />
"Da's een mooi verhaal" zei Joep. "Het laat inder-<br />
daad aardig zien hoe je een professional wel en<br />
hoe niet moet benaderen, als je zijn vertrouwen wilt<br />
wekken. Ober één Das!"<br />
"Ja", zei Toon, 'Voor mij ook een! Als Hanssen zijn<br />
mensen ook zo vertrouwt als Zachter deed, komt<br />
het met dat vertrouwen wel goed."
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Organ isatorische veranderi n gen<br />
Het zal niemand ontgaan z¡n dat er afgelopen<br />
periode weer de nodige organisatorische veranderingen<br />
zijn of worden doorgevoerd. Als gevolg<br />
daarvan zijn we als ondememingsraad weer druk<br />
in de weer geweest, o.a. met advisering op het<br />
voorgenomen besluit tot opheffing van de afdeling<br />
RG. Ondertussen kunnen we tot onze tevredenheid<br />
constateren dat ons advies, (waarbij we stelden<br />
dat we akkoord gingen met de opdeling van<br />
RG, maar NIET met de aanstelling van een<br />
adjunct-afdelingshoofd binnen PT) volledig is opgevolgd.<br />
Dat succes heeft ons inziens alles te<br />
maken met het draagvlak voor het oorspronkelijke<br />
idee, en we hebben overigens ook duidelijk het<br />
gevoel dat we hier hebben kunnen bijdragen aan<br />
Kennisontwikkeling<br />
We werden door enkele collega's gevraagd naar<br />
wat wij nu eigenlijk bedoelden met een pro-actieve<br />
opstelling, zoals we die in ons "missie/visie" stuk<br />
(zie slagwerk) presenteerden. Laten we beginnen<br />
met te stellen dat de OR ook in het verleden<br />
natuurlijk steeds heeft geprobeerd "pro-actief' op<br />
te treden, maar soms wordt je door de waan van de<br />
dag (lees: veel reorganisaties, veel voorgenomen<br />
besluiten) gewoon gedwongen om meer ad-hoc te<br />
reageren. Nu we in wat rustiger vaarwater zitten<br />
(dat wil zeggen, de verandering is nu een meer<br />
continue activiteit geworden . . ) hebben we geprobeerd<br />
om aan de hand van een jaarcyclus zoals<br />
,ffi æå<br />
een stukje voortschrijdend inzicht bij onze overleg-<br />
partner.<br />
lntussen lijkt het er voor de buitenstaander wellicht<br />
op dat we weer links ingehaald worden door de<br />
benoeming van Jan de Koning als adjunct-afde-<br />
lingshoofd bij EST en TC, maar dit moeten we toch<br />
nuanceren. ln het geval van EST en TC is er namelijk<br />
wel degelijk een draagvlak voor deze beslissing.<br />
Ook voor het (hieraan gekoppelde) voorgenomen<br />
besluit voor verplaatsing van een deel van<br />
de groep Elektrochemie uit PT naar EST, lijkt er<br />
vooralsnog wel ondersteuning te bestaan binnen<br />
de betrokken delen van het instituut. ln die zin verwachten<br />
we op korte termijn positief te kunnen<br />
adviseren.<br />
die ook door ons management wordt gehanteerd in<br />
te spelen op de lopende zaken. Een voorbeeld<br />
daarvan is het kennismanagement; de keuze van<br />
de speerpunten, researchgebieden, en de daaraan<br />
gekoppelde verdeling van de basis- en doelfinanciering.<br />
Ook dit jaar wordt wederom een (gepland)<br />
traject afgelopen om te komen tot de definitie van<br />
een speurwerkprogramm a 2001 .<br />
Om daarin al in een vroeg stadium inbreng te kun-<br />
nen leveren hebben we een aantal uitgangspunten<br />
gedefinieerd, en de totstandkoming van het <strong>2000</strong><br />
programma nog eens geanalyseerd.<br />
10
THË OUT OF TÉ.N<br />
RË$ËAIüII ANO<br />
DËVãLOP?,IËI'IT<br />
PRÛÍECTÊ l,,rILÌ-<br />
Ëopgright 0 ZEEø<br />
FediEtribution in<br />
Un i ted Feoture Sgnd i cote, I nc.<br />
urhole or in port prohiÞited<br />
Eigenlijk wordt er al heel vaak gesteld dat we als<br />
instituut te weinig in staat zijn om daarin keuzes te<br />
maken. Onlangs is dat ook door de Programma<br />
Advies Raad (PAR) nog eens heel hard uitgesproken,<br />
terwijl ook de technologie audit (TA) commis-<br />
sie het speurwerk bij MEP een lappendeken noemde,<br />
zonder opvallende synergie tussen de gebieden.<br />
Alhoewel we constateren dat er afgelopen<br />
jaar al veel is verbeterd in de manier waarop de<br />
keuzes tot stand komen, lijkt het erop dat alle effort<br />
die daar in is gestoken uiteindelijk toch weer resulteert<br />
in een strategie van "kiezen door niet te kiezen".<br />
De totstandkoming van het speurwerkprogramma<br />
heeft in 1999 veel tijd en energie gekost,<br />
maar het eindresultaat is dat iedere afdeling ongeveer<br />
25 t 5 % interne financiering heeft gekregen,<br />
uitgesplitst over een 19x12 matrix en een lijst met<br />
>100 projecten, die vooral lijken voort te borduren<br />
op het verleden. Daardoor heeft het speurwerkprogramma<br />
in deze vorm vooral een interne waarde.<br />
Het heeft de transparantie van het planningsproces<br />
sterk bevorderd. Het speurwerkprogramma moet<br />
evenwel ook een externe functie hebben: het aan<br />
de buitenwereld duidelijk maken wat we willen/<br />
doen/gaan bereiken.<br />
'ffi æå<br />
I R€.Cûi'\1,4Ë,F{D<br />
CAHCËtLTN6<br />
THE oTt+ãß<br />
ff<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Gezien in het licht van deze analyse, hebben we<br />
als OR het volgende statement neergelegd bij de<br />
directie:<br />
"Het ware wijs bij het ontwikkelen van een onder-<br />
zoeksbeleid binnen het instituut de volgende priori-<br />
teitsvolgorde aan te houden:<br />
. aansluiten bij reeds aanwezige inhoudelijk<br />
krachtige ondezoekslijnen, indien voor die lij-<br />
nen voldoende markt aanwezig is dan wel ont-<br />
wikkeld kan worden; de thans lopende internationale<br />
kennis-audit kan op dit punt aanknopingspunten<br />
opleveren.<br />
. waar nodig aanwezige sterke onderzoekslijnen<br />
verder uitbouwen of nieuwe markten voor be-<br />
staande kennis ontwikkelen.<br />
. nieuwe kennisgebieden ontwikkelen voor díe<br />
gebieden, waar op grond van signalen van bui-<br />
ten wordt verwacht dat daar een markt zal ont-<br />
staan."<br />
lnmiddels is gebleken dat de directie ons initiatief<br />
op dit gebied positief heeft ontvangen, en in die zin<br />
hopen we, door hierbij een actieve rol te blijven<br />
spelen, een positieve bijdrage te kunnen leveren<br />
aan de totstandkoming van het speurwerkprogram-<br />
ma 2001.<br />
F<br />
d<br />
Þ ê<br />
s I<br />
hî<br />
ß<br />
E<br />
f,<br />
ö<br />
ë<br />
s<br />
I L,¡th*tÊR 14.Þ4ER.E<br />
I1Ë GE.TË ALL TI{EËE
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Evaluatie ROC enquête<br />
Algemeen: Veel genoemd: de duidelijkheid, concretere afspra-<br />
Ðe enquête is uitdrukkelijk als anoniem en vertrou, ken, maar helaas ook relatief veel reacties als ik<br />
welijk aangekondigd en bedoeld. Bij de verwerking<br />
van de resultaten (waarvan er ca. 70 per e-mail<br />
binnen kwamen en<br />
derhalve traceerbaar)<br />
bleek achteraf<br />
echter dat de bepaalde<br />
antwoorden<br />
heel afdelingsspecifiek<br />
waren, m.a.w<br />
de beste correlatiefactor<br />
bleek de koppeling<br />
met de afdeling. Er was echter niet expliciet<br />
gevraagd naar de afdeling (een omissie onzerzijds).<br />
Van de respondenten waarvan de afdeling<br />
bekend was is daarom de afdelingsherkomst<br />
gebruikt om enige relaties te kunnen traceren.<br />
Deze afdelingsherkomst is echter niet in onze rapportage<br />
en gesprekken met P&O gebruikt.<br />
Gegeneraliseerde resultaten :<br />
1. Welke waardering heeft u voor het met u gevoerde<br />
ROC gesprek?<br />
1 tevreden, 2 redelljk tevreden, 3 niet ontevreden,<br />
4 niet zo tevreden, 5 ontevreden.<br />
Het gemiddelde ligt hier op 2,16t er zijn wel enkele<br />
uitschieters naar 4 en 5, die zich overigens in een<br />
zeer beperkt aantal afdelingen blijken te bevinden.<br />
2. Welke waardering heeft u voor de verslaglegging<br />
van het met u gevoerde ROC gesprek en het<br />
ROC actieplan?<br />
Het gemiddelde ligt op de 2,36; hetgeen vooral veroorzaakt<br />
wordt door de minder positieve beoordeling<br />
van enkelen, omdat zij het verslag nog steeds<br />
niet binnen hebben. Er is een aantal respondenten<br />
waarbij een lage beoordeling wordt gegeven vanwege<br />
het uitblijven van het verslag, anderen geven<br />
daarom hier "geen reactie". ln een enkel geval<br />
komen er slechte waarderingen voor, omdat het<br />
verslag volgens deze respondenten "(in eerste<br />
instantie) geen juiste weergave was van het<br />
gesprek".<br />
3. Wat zijn, wat u betreft, de positieve punten van<br />
het ROC gesprekt.o.v. de "oude" R&O gesprckken?<br />
H ffiåM<br />
heb ze niet kunnen ontdekken".<br />
4. Met welke aspecten van het "nieuwe" ROC<br />
gesprek was u minder gelukkig?<br />
Zeer veel genoemd: de inperking van onderhandelingsruimte<br />
en afspraken vooraf met de directie.<br />
Verder veel opmerkingen in de trant van "oude wijn<br />
in nieuwe zakken", en bezwaren tegen de toegenomen<br />
afrekencultuur of vergroting van kans op<br />
individualisme.<br />
5. Welke suggesfies voor verbeteringen ziet u?<br />
Veel genoemd: niet vooraf inperken. Verder behoefte<br />
aan duidelijker functieomschrijving en afba-<br />
kening "normaal" functioneren.<br />
Voorbespreking cq. vooraf standpunten duidelijk<br />
maken voorkomt verrassingen tijdens gesprek<br />
Verslaglegging eerste opzet door medewerkers<br />
zelf laten uitvoeren teneinde vertraging te voorko-<br />
men.<br />
6. Hoe was de sfeer tijdens het gesprek?<br />
ln de regel goed, met enkele uitzonderingen, die te<br />
maken lijken te hebben met de relatie met het afde-<br />
lingshoofd.<br />
7. Was er bij het maken van SMART afspraken<br />
sprake van een onderhandeling?<br />
Varieert sterk, soms uitdrukkelijk wel, over bepaalde<br />
SMART afspraken, toch werd ook veel genoemd<br />
dat de zaken op de voorhand al waren vastgelegd<br />
in het voorgesprek, waardoor geen sprake<br />
meer was van onderhandelen.<br />
8. /s de salariscomponent expliciet ter sprake gekomen<br />
in het ROCgesprek?<br />
Overal een ja, maar de nodige toevoegingen die<br />
vrijwel overal te maken hebben met tegenvallende<br />
mogelijkheden.<br />
t2
9. Zijn er daadwerkelijk afspraken gemaal
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Overigens bereikten ons onlangs berichten dat er<br />
ideeën zijn om ook vanuit P&O Centraal alsnog<br />
een ROC enquête uit te voeren. Met andere woor-<br />
den; onze actie wordt nog eens dunnetjes overgedaan<br />
Er:g blij zijn we hier niet mee, onze ervaring<br />
met de wijze van vraagstelling van P&O Centraal is<br />
helaas niet louter positief (denk maar aan de MTA).<br />
lndien deze enquête inderdaad een ander resultaat<br />
Opmars van RSI en TRA<br />
Nederland telt 2,5 miljoen beeldschermwerkers.<br />
Uit onderzoek blijkt dat 40% in min of<br />
meerdere mate last hebben van nek, schouders,<br />
armen, polsen en vingers. Als we dit percentage<br />
op MEP toepassen dan betekent het<br />
dat 150 medewerkers klachten hebben.<br />
Op een congres over RSI werd recent opnieuw<br />
gewaarschuwd voor onderschatting van RSl. Bij<br />
MEP is zeker geen sprake van onderschatting al<br />
zijn er medewerkers die er minder zwaat aan tillen.<br />
Of er 150 medewerkers bij MEP met klachten zijn<br />
is niet bekend maar er waren voldoende klachten<br />
om actie te nemen. De directie heeft het advies<br />
van het KAM-bureau voor een instituutsbrede<br />
werkplekbeoordeling overgenomen. ln november<br />
zijn er enkele informatiebijeenkomsten in de filmzaal<br />
georganiseerd en kort daarop z'tjn de KAMcoördinatoren<br />
in samenwerking met ArboNed,<br />
begonnen aan de beoordeling van alle werkplekken.<br />
Op dit moment is 75% van de werkplekken<br />
beoordeeld. Het streven is om voor de zomer rond<br />
te zijn.<br />
Ë æå:<br />
geeft, hadden wij het natuurlijk verkeerd. Hoe dan<br />
ook, wij blijven voorlopig onze eigen resultaten<br />
gebruiken om bij onze (nieuwe) P&O mensen te<br />
proberen voor de komende sessie de nodige ver-<br />
beteringen te bereiken,<br />
Éþ ËËÊffi<br />
Namens de OR,<br />
Hans Boot<br />
Het is niet de bedoeling dat je wacht tot de KAMcoördinator<br />
langs komt. Heb je klachten die mogelijk<br />
terug te voeren zijn op de inrichting van je<br />
beeldschermwerkplek neem dan contact op met je<br />
KAM-coördinator. Hij zal zeker tijd vrij maken en<br />
langs komen. Voor ernstige klachten maak je uiter-<br />
aard een afspraak met de bedrijfsarts.<br />
De KAM-coördinator zal kijken naar: tijd die dagelijks<br />
aan de computer wordt gewekt, geschiktheid<br />
van de stoel, de hoogte van het bureau, plaats van<br />
(<br />
t
de monitor in relatie tot het (zon)licht, gebruik van<br />
de muis. Waar nodig worden hulpmiddelen zoals<br />
monitorsteun, documenthouder, reflectiescherm,<br />
voetensteu n, scrol I m uis, tachometer e.d. verstrekt.<br />
Aarzel niet!<br />
Heb je geen last van RSI dan misschien wel van de<br />
nieuwe beroepsziekte die FNV heeft vastgesteld:<br />
TRA = Technology Related Anger. Vrij vertaald:<br />
computeragressie, negatieve emoties die ontstaan<br />
door het werken met de computer. Enkele computerergenissen<br />
uit de TOP Tien van de FNV zijn:<br />
. De lange duur van het opstarten van Windows;<br />
. Het onverwacht crashen of vastlopen van Win-<br />
dows;<br />
..... tijdens veldwerk van medewerkers van MBT<br />
een stroomaggregaat (dat tot overmaat van ramp<br />
ook nog geleend was) is gestolen? Het geheel<br />
gebeurde terwijl ze op een vuilnisbelt in Haarlem<br />
waterstofconcentraties in grondwater aan het<br />
meten waren. Een echte'hit-and-run-overval" met<br />
een busje.<br />
..... in de Apeldoornse Courant van 16 maart <strong>2000</strong><br />
onder de kop "Extra uitbreiding bedrijvenpark<br />
Noord" het volgende was te lezen: "Bouwbedrijf<br />
Nikkels realiseert aan de Steenbokstraat zes<br />
bedrijfsgebouwen met een gezamenlijk vloeroppervlak<br />
van 10.000 m2. Voor drie ervan heeft het<br />
bedrijf al huurders of kopers. Het zijn TNO, lTbedrijf<br />
Deco en de Apeldoomse Toyota-dealet' Zo<br />
dat u het maar weet.<br />
ffi å,ffi<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
. Het niet willen onthouden van de gewenste taal-<br />
instelling bij MS-Word;<br />
. Kopiëren/branden van CD's mislukt vaak.<br />
lk heb eehter de indruk dat het aantal klachten bij<br />
MEP wel meevalt. Dit danken we vooral aan het<br />
degelijke beleid dat door MEP is gevoerd m.b.t. de<br />
aanschaf en het onderhoud van hardware en software,<br />
de goede instructies en de strikte afspraken<br />
over het gebruik. Een pluim voor Leo Visser,<br />
"lammetje" zoals hij door sommige liefkozend<br />
wordt genoemd, en zijn computerjongens!<br />
Hoe dan ook, werk allen mee aan een RSI- en<br />
TRA-vrij MEP.<br />
Albeft van Kuijk<br />
..... "een toilet zonder water bespaart". Deze uitspraak<br />
doet een 32-jarige projectmanager van<br />
TNO-MEP in de Haagsche Courant van 21 maart<br />
<strong>2000</strong> naar aanleiding van het Wereld Water Forum<br />
in het Congresgebouw te Den Haag.
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Galerie TNO<br />
"Met het Oog op TNO" een expositie over TNO<br />
door TNO'ers is nu in Apeldoorn te bezichtigen.<br />
De medewerkers van TNO MEP die hier aan mee<br />
doen zijn: Marjan Bakket Collin Bootsveld, Harry<br />
Brouwer en Ronald Vermeeren. Aan de expositie<br />
was ook een wedstrijd gebonden met 2 thema's:<br />
. De factor mens in het TNO-werk en<br />
. De factor wetenschap/techniek in het TNO-werk.<br />
H æi&ffi<br />
Harry Brouwer heeft met zijn foto de 2e prijs<br />
gewonnen in de categorie B.<br />
Deze expositie die al te zien is geweest in Delft en<br />
Zeist, gaat eind juni naar TM-TNO Soesterberg.<br />
1,6<br />
Sonia S/eebos
îe TNO-ETV loop een succes<br />
Na enkele weken van voorbereiding was donderdag<br />
13 april de 1e ETV-loop een feit. De<br />
organisatie had bewust gekozen voor twee ver'<br />
schillende typen lopen. Voor de echte lopers<br />
was er een prestatieloop over ca 8 km, terwijl er<br />
voor de anderen een soort fun-run estafette<br />
wasover4xl km.<br />
Gebaseerd op ervaring met de zogenaamde Zuidpolder<br />
loop die vele jaren achter elkaar op het<br />
TNO-complex in Delft is gelopen, werd gekozen<br />
voor rondjes van respectievelijk 1 km op en/of 2 km<br />
rond het complex. Sponsors (TNO-MEP en - lndustrie,<br />
het Business Park ETV, Boriass en de personeelsvereniging<br />
van TNO-MEP) maakten de 1e<br />
'H ,æålM<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
TNO-ETV loop mogelijk. Door de loop samen te<br />
laten vallen met een KLETS-avond was ook de<br />
verzorging goed geregeld.<br />
Van te voren was goed ingeschat dat het aantal<br />
lopers voor de I km niet al te groot zouziin, en met<br />
23 deelnemers op deze afstand was de organisatie<br />
niet tevreden, maar ook niet ontevreden.<br />
Nieuw voor de organisatie was de 4 x 1 km estafette<br />
fun-run. Deze fun-run maakte deelname (=<br />
belangrijker dan winnen?) voor elke TNO-er mogelijk.<br />
Dat er uiteindelijk 9 teams van 4 deelnemers/sters<br />
meededen was heel leuk.<br />
Ter onderstreping van het wedstrijdelement had de<br />
organisatie stiekem een haas ingehuurd om de<br />
loop te openen. Astrid Joziasse, regionaal en lan-<br />
\
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
delijk bekend baan-atlete van AV-34 en dochter<br />
van TNO-er Jan Joziasse was gevraagd dit te<br />
doen. Om die reden had de organisatie op het 1 km<br />
punt (in werkelijkheid 1,1 km !) een bonus van<br />
f 50,-- gezet voor diegene die dat punt als eerste<br />
zou passeren. Hierbij was met Astrid afgesproken<br />
dat als zij dat zou doen (en wie anders met een tijd<br />
van 2.08 min. op de 800 meter) die f 50,- naar de<br />
Dierenambulance van Apeldoorn zou gaan.<br />
Het weer zat niet mee, Nadat het de dagen daarvoor<br />
prima was geweest, regende het's ochtends<br />
enorm, hetgeen het I km parcours op sommige<br />
plaatsen flink modderig maakte. Gelukkig was het<br />
om 17.00 uur droog en waren de lopers en belangstellenden<br />
getuige van het milieuvriendelijke startschot<br />
van Hans Ries: in plaats van een pistool<br />
gebruikte hij een ploffende boterhamzak.<br />
Om 17.30 uur gingen de eerste negen estafette<br />
lopers en de 23 prestatielopers tegelijkertijd van<br />
start. Wat een verschillen. De serieuze lopers herkende<br />
je eenvoudig aan hun "slank postuu/' en<br />
"trendy orJtfit", terwijl sommige estafettelopers<br />
meer dachten dat het een soort zeskamp was of<br />
zoiets. Niet alleen waren de namen van de ploegen<br />
bijzonde¡ want wat dacht je van "Sabotage en<br />
Leugen", de ARBI's of ook wel Archi-Biblio-Managers,<br />
Toch Nooit Optijd , de KAMetjes, en niet te<br />
vergeten twee intemationale teams met de Spaanse<br />
naam Guapas Encantadoras dat zoiets schijnt<br />
te betekenen als "Charming Beautifuls"! De uitdossing<br />
van sommigen was bijzonder, verkleed in labjassen,<br />
of met speciaal vervaardigde T-shirts, of<br />
met Thea/Theo-tandjes, hoe gekker hoe beter!<br />
ffiæå<br />
Twee teams waren wel heel bijzonder en zouden<br />
dan ook normaal gesproken terstond door de wedstrijdleiding<br />
zijn gediskwalificeerd. Het KAM-team<br />
had een karretje bij zich, voozien van allerlei "J
wel heel snel vandoor ging. Voorfietser Alex keek<br />
stomverbaasd achterom toen hij Astrid en éne<br />
Frank Geuzebroek gezellig keuvelend met een<br />
snelheid van >18 km/uur samen dat rondje zag<br />
lopen. Uit de conversatie tussen beide toplopers<br />
bleek, dat Frank vroeger de 800 m sneller had<br />
gelopen dan Astrid ooit zou kunnen als dames<br />
senior. Gelukkig bleek Astrid jonger en beter in<br />
vorm dan Frank, en met een uiterste krachtsin-<br />
spanning wist zij toch te winnen in een uitstekende<br />
tijd van 3.34 minuten.<br />
De gelijke start van de I km loop en de estafette<br />
maakte het in begin niet voor alle lopers duidelijk<br />
wie wat ging lopen en onbekendheid t.o.v. elkaar<br />
zorgde er dan ook voor dat één van de door de<br />
organisatie ingeschatte favorieten op de 8 km<br />
(Sander Teeuwisse) niet goed wist of er na het<br />
rondje van 1,1 km nog atleten voor hem liepen. Er<br />
bleek echter nog een sterke atleet mee te doen, die<br />
in het 1e rondje al zoveel meters pakte, dat hij al<br />
onzichtbaar voor Sander was toen hij aan het 2e<br />
.H ,æ.åM 19<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
rondje rond het complex begon. Deze atleet, Stefan<br />
van de Hark, bleek uiteindelijke te sterk voor<br />
wie dan ook en met 1,5 minuut voorsprong kwam<br />
hij als eerste door de finish; zijn tijd over de 8,3 km<br />
was 31.05 minuten. Sander kwam binnen in 32.45<br />
min. Hij werd achtervolgd door Peter Tromp, een<br />
natuurtalent, die al maanden niet meer hardgelopen<br />
had, maar wel 33.05 min liep, ruim voor Henk<br />
van Deventer (33.46), die echter wel die zondag<br />
daarop de Marathon van Rotterdam ging lopen. En<br />
de anderen? We zullen ze niet allemaal noemen,<br />
maar niet onvermeld mogen natuurlijk blijven de<br />
dames, winnares Jolanda Brugman in 38.58 min.<br />
(als 10e overall) en als goede 2e de chaufieuse<br />
van Hans Ries, Martha v.d. Vegt, en niet te vergeten<br />
onze echte kilometervreter en vroeger bekend<br />
marathonloper Koos Oskam , maar ook één van<br />
onze sponsors, Rob van Veen, directeur van het<br />
Business park EW.<br />
Na afloop kreeg elke deelnemer een leuke herinnering,<br />
twee consumptiebonnen en was het nog<br />
lang gezellig in KLETS. De winnaars van de 8,3 km<br />
(dames en heren) kregen een wisselbeker en een<br />
individuele prijs, terwijl het KAM-team winnaar<br />
(hoewel??!!) van de estafette fun-race werd,<br />
gevolgd door de ARBI's en Sabotage en Leugen.<br />
Diverse teams kregen daarbij nog een speciale<br />
taart, waarvan de organisatoren de dag erop ook<br />
nog hebben genoten (dank je sabotageteam).<br />
Al met al een geslaagd evenement, waarbij de<br />
organisatie nu al in tweestrijd zit over volgend jaa¡<br />
meer serieuze strijd of meer fun?
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
De organisatie dankt de helpers: Jeroen (ook een<br />
vrije dag genomen), Alex (voorfietser), Sasja (achterfietser<br />
en EHBOeT), Elly (EHBOer), Jan en Rob<br />
N. + dochter (PV), Cor en Teun (parcours), Rob A.<br />
(fotolÇ, John T. (EPC) en Ria (Jut's betere helft),<br />
maar ook de sponsors (Hans Ries, Rob van Veen,<br />
Ad Heide, Chris van Hoorn, Boriass en de PV)voor<br />
het vertrouwen in een geslaagd evenement.<br />
Misschien tot volgend jaar ?<br />
ffi æ&M<br />
Jan Timmner en Joop Wtjker<br />
De winnaar van de I km loop: Stefan van de Hafu<br />
20
Wie is wie?<br />
Oplossing supporters Priisvraag<br />
Het iuiste startnummer<br />
bij elke EST-deelnemer<br />
Goede inzenders krijgen een thermografisch portret van zichzelf<br />
Winnaars worden bekendgemaakt in de eerstvolgende MEP-talk<br />
Daar komt ie dan rr¡<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
De uitslag van de EST-supportersprijsvraag bij de 1e ETV'loop<br />
Maar eerst nog even wat anders. Hoewel we 450<br />
exemplaren deelname formulieren hadden laten<br />
drukken bij een niet nader te noemen digidrukbedrijf<br />
op het EW-complex, bleek er achteraf maar<br />
beperkt gebruik van te zijn gemaakt.<br />
'Ë ,æiK<br />
De achtergronden daarvan werden ons pas geleidelijk<br />
aan duidelijk.<br />
Natuurlijk; bijeen aantal EW-ingezetenen was het<br />
niet doorgekomen dat de 1e ETV-loop werd gehou-
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
den. E-mail niet gelezen, afspraak buiten de deur, Tenslotte bleek er ook angst te zijn. Niet de gewo-<br />
black-out, noem maar op. Sommigen voerden een ne faalangst. Maar.... de angst om ontmaskerd te<br />
door het thuisfront opgelegde verlofdag op (We worden. Een thermogram zegt immers meer over<br />
zouden toch naar IKEA?). Anderen moesten nog<br />
eveLeen telefoontje plegen en vergaten prompt de<br />
de mens achter de mens dan een gewone kleu-<br />
renfoto. Gemoedsstemmingen als stress, heettud.hoofderij,<br />
kille blik. Alles is haarscherp waarneem-<br />
Allemaal herkenbare zaken. Ze worden immers baar op zo'n thermogram.<br />
ook veelvuldig gebruikt om aan vergaderingen te Zelfs bij de enkele moedigen die wél een formulier<br />
ontkomen?<br />
invulden was die angst waarneembaar. Bibberige<br />
handschriften en vergeten startnummers waren de<br />
Veel zorgelijker is de constatering, dat velen geen<br />
raad wisten met een leeg formulier. Wij bespeur-<br />
standaard problemen.<br />
den soms wantrouwen, dan weer een afwachtende<br />
houding. Het leek wel of mensen slechts proble-<br />
men zagen in plaats van kansen (zie ook elders in<br />
MEP-talk). Onze collega MEPpers hadden blijkbaar<br />
niet meer genoeg energie om zich naar buiten<br />
te begeven, de EST-deelnemers (duidelijk herkenbaar<br />
aan de t-shirts met het omstreden thermogram)<br />
op te zoeken, hun startnummer te noteren<br />
en in ruil daarvoor een uniek thermografisch portret<br />
te ontvangen.<br />
ffi æåffi 22<br />
Toch was er uiteindelijk een winnaar aan te wijzen.<br />
Bert Jansen mag zich onsterfelijk vast laten leggen.<br />
Een afspraak wordt nog gemaakt.<br />
EST-afette team<br />
Janita, Leo, Ruud, Sjoerd,<br />
Henk, Hanjeko en Roel<br />
Hoerq,<br />
Koen en Joosf hebben øen :usje ll<br />
Merel Sophie Fedloine Camil<br />
Merel is geboren op 10 Elgust(s 1999 te Hsili<br />
5 f¿bruari ís zij bíj ons gekonren<br />
Berf, ftÅcrjel, Koen en JoosT Rijpkemo<br />
Prinses Sen*rixhon 33<br />
73L4NP Âpefdoorn
Prijsvraag<br />
Mede MEPpers, onderstaand vinden iullie een<br />
korte beschrijving van een nieuw product dat<br />
een spin-off is van MemstillrM. Wij gaan dat het<br />
komende jaar ontwikkelen en zoeken nu reeds<br />
een pakkende naam om bedriiven te interesseren.<br />
Omdat we onze eigen ideeën niet bevredigend<br />
vinden, schrijven we deze priisvraag uit'<br />
HELP ONS.<br />
De prijs is een fles goede wiin; een echt goede<br />
naam is immers wat waard.<br />
De jury wordt gevormd door Hans Ries, Rob Wete-<br />
rings en Bert Jansen. Criteria voor hun beoordeling<br />
zijn: originaliteit, lekker'bekken', liefst Engels.<br />
(Meerdere) inzendingen (eventueel met beargu-<br />
mentatie) voor 16 mei inleveren bij Erik Meuleman,<br />
kamer 17-170 of via e-mail naar Meuleman.<br />
Het gaat om een huishoudeliik apparaat dat<br />
puuç betrouwbaar, vers water produceert. Hier-<br />
aan worden additieven toegevoegd om een uitgebalanceerde<br />
samenstelling te krijgen. Daarbij kan<br />
aan persoonlijke voorkeuren tegemoet worden<br />
gekomen: smaak, sport en gezondheid.<br />
Mogelijke bronnen voor dit water zijn: kraanwater,<br />
zeewater, brakwater of regenwater.<br />
De watermoleculen uit deze bronnen worden stuk<br />
voor stuk overgeheveld via verdamping en con-<br />
densatie.<br />
We mikken op grote markten voor kleinschalige<br />
drinkwaterbereiding, zoals:<br />
ffi ,æãM<br />
23<br />
Toen 1900 ... nu <strong>2000</strong><br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
. huishoudens met onbetrouwbaar leidingwater,<br />
. consumenten op vakantie: zomerhuisje of cara'<br />
van,<br />
. consumenten op plezieriachten.<br />
Het apparaatzal circa 20 liter per dag produceren.<br />
De grootte is ongeveer 30x40x60 cm.<br />
Procestechnologie
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
..... AIbert Bleeker<br />
Mijn naam is Albert Bleeker en sinds 1 januari <strong>2000</strong><br />
werkzaam bijTNO-MEP, afdeling EM. Binnen deze<br />
afdeling zal ik mij voor een deel bezig gaan houden<br />
met de emissieregistratie, maar voorlopig zal de<br />
meeste tijd opgaan aan een aantal projecten in het<br />
kader van het zogenaamde |CP-Forests programma<br />
van de UN/ECE. Dit laatste sluit goed aan bij<br />
hetgeen ik bij mijn vorige werkgever heb gedaan.<br />
Die werkgever was het Rijksinstituut voor Volksgezondheid<br />
en Milieu te Bilthoven, waar ik ca. 6 jaar<br />
gewerkt heb. Bij het RIVM stond mijn bureau in het<br />
Laboratorium voor Luchtonderzoek, alwaar ik mij<br />
voornamelijk bezig gehouden heb met het thema<br />
'verzuring op lokale, nationale en continentale<br />
schaal'. Na 6 jaar RIVM vond ik het tijd voor iets<br />
anders en gelukkig kreeg ik vrij snel de gelegen-<br />
heid om bijTNO te komen werken.<br />
..... Jolanda Brugman<br />
Hallo allemaal, ben ik net drie dagen in dienst krijg<br />
ik al een e-mail met de vraag mijvoorte stellen aan<br />
de TNO-medewerkers.<br />
Het is niet zo dat ik hier<br />
pas 3 dagen aan het<br />
werk ben, want ik denk<br />
dat sommigen mij al wel<br />
kennen. lk loop hier namelijk<br />
al stage vanaf<br />
1 september.<br />
Voor diegenen die me<br />
nog niet kennen: lk ben<br />
Jolanda Brugman, woon-<br />
achtig in Loenen. lk zit in<br />
het vierde jaar van het<br />
æ ,ffiå 24<br />
Voor de rest nog wat persoonlijke details (voor wie<br />
daar in geÏnteresseerd is): ik ben 33 jaar, sinds<br />
1994 getrouwd met Sietske, 3 kinderen: Myrthe,<br />
Sybren en Jochem (resp. 2,5 jaar en 2 x 10 mnd)<br />
en woonachtig in Putten. Sinds de geboorte van de<br />
kinderen ben ik vergeten wat mijn hobby's zoal<br />
zijn. Tegen de tijd dalze uit de luiers z¡nzal ik eens<br />
gaan nadenken waar ik mijn vrije tijd ook al weer<br />
mee vulde.<br />
MLO. Vanaf september loop ik hier stage bij MA,<br />
Organische Chemie. lk kreeg de kans om hier te<br />
komen werken en aangezien ik het werk en de<br />
werksfeer leuk vind heb ik die kans gepakt. Vanaf<br />
I april ben ik echt in dienst gekomen en werk ik voor<br />
M&M (asbestondezoek) en Organische Chemie.<br />
ln mijn vrije tijd houd ik mij bezig met voetbal.<br />
Zowel voor de buis als fanatiek op zondag op het<br />
voetbalveld van de plaatselijke voetbalclub v.v.<br />
Loenermark. Voordat ik zondags het voetbalveld<br />
op ren ben ik's nachts met vrienden nog te vinden<br />
in de discotheek (niet plaatselijk). Verder houd ik<br />
van warme zomervakanties in het zuiden. De bijgaande<br />
foto is dan ook in Frankrijk gemaakt tijdens<br />
het duiken.
..... Sonja Sleebos<br />
Volgend jaar 25 jaar bij TNO! Een kwart eeuw Omdat ik zoveel<br />
alweer en nog steeds erg naar mijn zin. SindsJ verschillende sporjanuari<br />
dus nu ook een "MEPper".<br />
ten beoefen, ben ik<br />
nergens echt goed<br />
in. lk doe het vooral<br />
voor de lol en mijn<br />
I k ben coördi nator receptie/telefoonce ntrale. Daarnaast<br />
coördineer ik ook kunstzaken. ln Apeldoorn<br />
vezorg ik, samen met de leden van de kunstcommissie<br />
de wisselende exposities in de galerie en de<br />
kunst op de gangen. Verder verzorg ik de kunst<br />
ook op het Centraal Kantoor in Delft. En bij het<br />
FEL, TM, WT en NITG (Delft, Utrecht en Zwolle).<br />
Voor F&F heb ik 5 jaar in de OR gezeten, waarvan<br />
1 jaar in de COR. Een drukke, maat zeer leezame<br />
en leuke periode. Kan ik iedereen aanraden te<br />
doen. Vanuit de VGWM commissie waar ik toen<br />
voozitter van was, is de bedrijfsfitness gestart.<br />
Behalve van kunst hou ik ook van sport. Skiën is<br />
een van mijn favoriete sporten, net zoals schaatsen<br />
op natuurijs. Maar ja, helaas kan dat niet zo<br />
vaak. Gelukkig heb ik nu ook skeelers. Hardlopen<br />
doe ik ook graag. Twee keer per jaar een halve<br />
marathon en natuurlijk de beroemde Apeldoornse<br />
Midwinter (de mini 18,5 km).<br />
Verder ga ik graag naar de Ardennen om daar te<br />
wandelen, mountainbiken, klimmen en abseilen.<br />
..... Coosje Wesselink<br />
ln december 1990 kwam ik in dienst van TNO als<br />
directiesecretaresse bij het lnstituut voor Productie<br />
en Logistiek, IPL-TNO. Toen al waren er besprekingen<br />
gaande om te fuseren met het Kunststofien<br />
en Rubber lnstituut, reden waarom ik in november<br />
1992 naar Delft vertrok om daar bij het KRI als<br />
directiesecretaresse te gaan werken en kwartiermaker<br />
te zijn voor de andere IPL-ers. Maar het<br />
kwartiermaken lukte mij zélf niet: net een huis<br />
gekocht in Apeldoorn kon ik niet wennen aan het<br />
doordeweekse kamerleven in Delft en de weekenden<br />
in Apeldoom. lk kon dus kiezen uit of in Delft<br />
gaan wonen, of werk trachten te vinden meer in de<br />
buurt van Apeldoom. Hetgeen lukte medio 1993: ik<br />
ging werken voor de directeur van het lnstituut voor<br />
Toxicologie en Voeding (ITV-TNO) te Zeist.<br />
ffi ,æå<br />
conditie. Wel ben ik<br />
erg trots op mÜn<br />
prestatie van zomer<br />
1996, toen ik de<br />
Mont Blanc beklom-<br />
men heb!<br />
Ben dol op reizen<br />
vooral sportieve va-<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
kanties met veel natuur en cultuur. Dit jaar staat er<br />
een Himalaya trekking in Nepalop het programma.<br />
Elk jaar organiseer ik ook de "Harfocht"een weekend<br />
wandelen in de Harz voor TNO'ers. Maar in<br />
Nederland geniet ik ook uitbundig van het Pieterpad.<br />
Elke 2 maanden loop ik samen met 2 colle'<br />
ga's een weekend dit beroemde pad.<br />
Sinds kort zit ik ook in de <strong>MEPtalk</strong>-redactie.<br />
Als ik tijd heb kom ik ook graag in de "Klets"<br />
See you there!?<br />
Niet lang daarna werd de hoofdgroep Voeding<br />
opgeheven en ging lW op in TNO Voeding, en<br />
werd ik bij dit instituut directiesecretaresse. Zes en<br />
half jaar reed ik op en neer tussen Apeldoorn en<br />
Zeist (in totaal zo'n 200.000 km!) en zag hoe het<br />
verkeer toenam. Reed ik eind 1993 nog in een uur<br />
naar Zeist, eind 1999 duurde de rit van bijna 60 km<br />
al zo'n anderhalf uur. 'Hoevelaken' liep meer en<br />
meer vast, en ook de 7 alternatieve routes werden<br />
door anderen ontdekt, Dus ook voor mijn werk in<br />
Zeist, een baan in een gestaag groeiend instituut<br />
(zo'n 500 medewerkers eind 1993, 750 vaste<br />
medewerkers eind 1999) die mij geen dag verveeld<br />
heeft, moest ik weer de beslissing nemen: verhuizen<br />
of een andere baan met weer nieuwe uitdagin'<br />
gen. Het moge duidelijk zijn wat de keuze was: vol
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
goede moed starfte ik 17 januar¡ j,l. bü MEP, waar<br />
ik veel oude bekenden ontmoette: ex-collega's van<br />
lPL, ex-collega's van Voeding en zelfs MEPpers,<br />
waarmee ik destijds bedrijfsfitness volgde.<br />
Waren er in Zeist continu verbouwingen en was er<br />
vaak hoge werkdruk, ook hier werd mij de stressbestendigheidstest<br />
afgenomen: de eerste werkdag<br />
een MT-vergadering van ruim vier uur, de tweede<br />
week een bouwkundige aanpassing aan de werk-<br />
ruimte waar ik toen zat en een week later een verhuizing<br />
naar en ander kantoor (14-111).<br />
lnmiddels heb ik 12 werkweken bij MEP erop zitten.<br />
Ben al op de fiets naar mijn werk gekomen (de<br />
eerlijkheid gebiedt te zeggen slechts drie keer),<br />
sport ik weer twee tot drie maal in de week en heb<br />
ik meer tijd voor mijn andere 'werk': treasurer van<br />
European Management Assistants Nederland. Dit<br />
treasurer-ship houdt o.a. in dat ik de afgelopen tijd<br />
geworsteld heb met de winst- en verliesrekening,<br />
de balans en het budget. Maar het houdt ook in dat<br />
ik medeorganisator ben van seminars (zoals in<br />
februari in The Grand in Amsterdam het evenement<br />
Meet'the Managers!", met als thema'werken<br />
is topsport', met sprekers als Harm Kuipers (hoogleraar<br />
bewegingswetenschappen, ex-topsporter),<br />
Sjef Kroon (dir. KPMG), Dirk Jan Klein Hesselink<br />
(TNO Arbeid) en Victor Deconinck, W-journalist),<br />
en tijdens'meetings'en conferenties in Europa veel<br />
buitenlandse collega's ontmoet: zeer stimulerend.<br />
Ook kom ik nu ik weer in Apeldoorn werk weer op<br />
trjd op mijn ltaliaanse les, ik kan de lessen zelfs<br />
voorbereiden en lezen over de architect Palladio,<br />
over Rome of 'la bella vità'.<br />
..... Manuela Grank<br />
Hello, l'd like to introduce myself to all at TNO-MEP<br />
... better late than never.<br />
My name is Manuela Crank and I herald from Syd-<br />
ney, Australia. I have a one year contract to work in<br />
the Chemical Engineering Department. The technology<br />
I am investigating is a hybrid of electroche-<br />
mistry and membrane filtration, with an ion exchange<br />
resin as the extra ingredient to facilitate the<br />
removal of heavy metals from dilute waste streams.<br />
Forthose in the know, you could call it a Dow-<br />
,Ë æiå<br />
Coosje links en dochter rechts<br />
Nu ik al ingewerkt ben en mijn weg in mijn kantoor,<br />
het archief en op de gang gevonden heb, zal ik<br />
mijn 'werktenein'verleggen en zo nu en dan eens<br />
een 'rondje instituut' doen. lk hoop jullie dan beter<br />
te leren kennen, zodat we makkelijk met elkaar<br />
kunnen communiceren. Tot gauw.<br />
ex boterham met Nafion brood met een inpakken<br />
van elektrochemie. Obviously I haven't progressed<br />
too well yet with my studies of the Dutch language.<br />
My work at TNO is of a very different nature to my<br />
last engineering job in Sydney, which was as a Projects<br />
Engineer for Colgate-Palmolive Australia,<br />
where I worked in the liquid detergent manufacturing<br />
division from 1994-97. I have a bachelor of<br />
Chemical Engineering from the University of New<br />
26
lf it's not already obvious, I really like to travel. A<br />
few years ago, after completing university studies,<br />
I trekked in Nepal for three months and traveled<br />
through lndia. This was a good way to untangle the<br />
knots after too much cramming for engineering<br />
exams; also it made me realise that there's a lot<br />
more to the world than what they show on TV. Last<br />
summer I travelled through Russia and Northern<br />
Scandinavia. I didn't see darkness for over two<br />
months, and not having any clock with me, n"O tl,:<br />
Manuela with Rakim, manager of the Maseru Youth Hostel, celebnting<br />
my anival in the capital city of Lesotho after cycl¡ng<br />
thtough the south of the 'mountain kingdom'<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
South Wales (in Sydney) where I studied from odd experience on several occasions of not kno-<br />
1989-93.<br />
wing whether it was 3am or breakfast time. I think<br />
I'm still recovering from this experience, as I am<br />
Before arriving in the Netherlands I traveled in the from my first experience of a Dutch winter (l know,<br />
outhern part of Africa for a year-cycling through ìt wasn't aREAL winter)<br />
some countries (Lesotho, Malawi, parts of Zimbabwe,<br />
Madagascar and Tanzania) and dragging my Other favourite interests and activities include<br />
bicycle with me on various overcrowded buses the bushwalking, snorkelling, camping, kayaking and<br />
rest of the way to Kenya.<br />
canyoning, the 'down under' version of mountain<br />
climbing where you start at the top and go down,<br />
h<br />
æ, ,ffi<br />
2|<br />
then scrabble up a steep hill at the other end of the<br />
gorge with the least possible number of wounds.<br />
Here in the Netherlands I occasionally lust after the<br />
third dimension (height) but for now l'll have to<br />
make do with the first and second, and drink away<br />
the fourth (time) in various bruin cafes, listening to<br />
jokes about the Belgians whilst drinking their beer.<br />
ln Sydney I was a keen cyclist, despite the bad traffic<br />
and crazed drivers. Before I leftAustralia I did a<br />
bicycle mechanic's course and worked in a bike<br />
shop, which enabled me to come to the realisation<br />
that I am at best a B-Grade mechanic. I also had<br />
the rather scary experience of having to justify my<br />
actions in a court of law after painting bicycle sym-<br />
bols on the road, which I did as a protest over Syd-<br />
ney's lack of bicycle paths. So I can honestly say<br />
I really love the Dutch cycling culture and the<br />
infrastructure and driver awareness that goes with<br />
it. Speaking of things Dutch, I've also sampled ice<br />
skating and I think it's a buzz to glide around the ijs-<br />
baan, marveling at the speeds attained by those in<br />
the 'inner circle'who I imagine must be training for<br />
the next Elfstedentocht.<br />
At present I am living in Utrecht, and commute daily<br />
to Apeldoorn by train, a journey usually spent<br />
daydreaming, peering through morning fog at the<br />
Dutch countryside, and doing my best to read up<br />
on current affairs courtesy of The Metro.
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Buitenlandse gasten bij lV<br />
..... Tuhin<br />
Hello, I am Tuhin from lndia. I am here in TNO for<br />
a few months, on the invitation of TNO, for a training<br />
in " Software Development". I am a Chemical<br />
Engineer by training, and I work for KLG-TNO Safety<br />
Technology Ltd, New Delhi, a Joint Venture<br />
Company with TNO.<br />
..... Àngels Nolis Vergés<br />
Hello, I am Àngels Nolis Vergés and I am Europe-<br />
an, Spanish, Catalan and Tianenca. lwas bom in a<br />
small village called ïana. lt is really near Barcelona<br />
but when I was a child it seemed very far away<br />
and I almost never went to the big city.<br />
All of my family history is in Tiana. My great grandfather<br />
lived there and also my grandfather, my<br />
father and now me. The half of the people in Tana<br />
are my family and the other half are my friends<br />
and they know me since I was a baby. I studied there<br />
my primary and secondary school. ln that time,<br />
Tiana was all my world and my universe, all my life<br />
was there.<br />
ffi ffiåffi 2A<br />
ln de Afdeling lndustriële Vei.<br />
ligheid wordt regelmatig in het<br />
buitenland gewerkt, zowel binnen<br />
als buiten Europa. Dat<br />
mag bekend worden verondersteld.<br />
Maar dat we ook met<br />
onze collega's internationaliseren,<br />
blt1kt uit het onderstaande<br />
introductierondje van<br />
Tuhin (uit lndia) links, Àngels<br />
(uit Spanje) midden, Stelios<br />
(uit Griekenland) rechts.<br />
I am interested in various sports and games, parti-<br />
cularly football and hockey, and I love to watch these<br />
games on TV.<br />
I am also interested in music.<br />
When I was 17 years old I decided to go to study to<br />
Barcelona. The big city was waiting for me. lt was<br />
a big change in my live and I started to explore a<br />
city which is full of life, culture, art and people, all<br />
kind of people. lt was my first step in the long way<br />
of the life. And then, I started my university, Chemical<br />
Engineer in the "lnstitut Químic de Sarrià".<br />
What I can say about my university's years? Only<br />
that they were great, 6 years of hard study but also<br />
I enjoyed a lot each second of those years. But last<br />
year, one day I realised that my life was becoming<br />
slowly a routine. Of course, I was very happy, I<br />
have very good friends and a fantastic family but<br />
every day more or less was the same. Neither Bar
celona or my univers¡ty could offer me something<br />
new, and I decided that my life needed another big<br />
change.<br />
But;What? This was the question. Andlhe answer<br />
was to go to carry out my "tesis" abroad. My<br />
teacher ofiered me to go to TNO in Netherlands,<br />
and some day (l don't remember exactly when) I<br />
signed all the papers. Suddenly everything was<br />
arranged, and then the nervous appeared. lf I want<br />
to be honest, I was very afraid. Howeve¡ now I am<br />
very happy to have decided to come here, I enjoyed<br />
a lot and I am still enjoying a lot my time here.<br />
Of course, there are bad moments, but the good<br />
moments are much more often. I am working in the<br />
.... Stelios Loupasis<br />
I come from Greece and I am a mechanical engi-<br />
neer with a postgraduate degree in environmental<br />
management. Since September last year I am col-<br />
laborating with the lndustrial Safety Department in<br />
the framework of the SMMARTEN project. The<br />
project aims to assist small and medium enterpri-<br />
ln dienst<br />
M.M.R. Feijen-Jeurissen<br />
R.H. Berends<br />
R.W.A. Oorschot<br />
A.G. Bakker<br />
,ffi æ&<br />
01-03-00<br />
06-03-00<br />
01-04-00<br />
10-04-00<br />
PA<br />
TC<br />
MA<br />
ER<br />
29<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
industrial safety department in TNO Apeldoorn and<br />
my project is about runaway reactions, more specific,<br />
vent area size for the case of the thermal<br />
runaway reactions. This subject is really interesting<br />
and nowadays relatively new-l never but never<br />
would change my choice.<br />
Now my project is almost finished and I want to go<br />
back to Barcelona. I am sure that I will appreciate<br />
much more the simple things that in the past I<br />
thought they were just a routine.<br />
And after that, who knows?, my future is completely<br />
unknown but that's the life.<br />
New changes or new routine.....<br />
ses with the implementation of safety management<br />
systems,<br />
I am looking forward to visiting a little bit more of<br />
the Netherlands in the months to come.<br />
Uit dienst<br />
J.P. Vreugd<br />
A. van Kuijk<br />
J. Oskam<br />
G.J. Runia<br />
Chr.J. van Hoorn<br />
R.J.G. van Hedel<br />
S.B. van den Hark<br />
16-03-00 DsUcomp.fac.<br />
01-04-00 KAM<br />
01-04-00 MBT<br />
01-04-00 MBT<br />
01-04-00 DsVBP-EW<br />
01-05-00 RG<br />
01-05-00 MBT
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
ln deze <strong>MEPtalk</strong> beschrijft Hans Ries elders zijn<br />
beeld van het instituut na 5 maanden MEP. ln<br />
het artikel stel hij zichzelf en de MEPpers een<br />
aantal vragen. De <strong>MEPtalk</strong>-redactie selecteerde<br />
onderstaande stelling en vroeg diverse MEPpers<br />
te reageren en te komen met (constructieve<br />
!) suggesties.<br />
"...... Binnen TNO-MEP lekt te veel energie weg<br />
door niet echt ter zake doende of te veel naar binnengerichte<br />
activiteiten, door wantrouwen of een<br />
afwachtende houding, door slechts de problemen<br />
te zien in plaats van de kansen en de oorzaak van<br />
de problemen te veel elders te zoeken in plaats<br />
van bij jezelf ......"<br />
a<br />
lk kan een heel eind meegaan met de stelling,<br />
alleen krijg ik het gevoel dat de 'schuld' van het<br />
gesignaleerde probleem weer bij, in dit geval mij,<br />
wordt neergelegd. Als eenieder zou gaan doen wat<br />
hem of haar goed dunkt, dan wordt het natuurlijk<br />
een chaos. Eenieder heeft zijn eigen beperkte verantwoordelijkheid.<br />
lk kan niet op de stoel van de<br />
coördinator, afdelingshoofd en/of directeur gaan<br />
zitten. De afwachtende houding en intern gemopper<br />
is een feit, maar m.i. zit'm de kneep in duide-<br />
lijkheid van taken.<br />
a<br />
lk denk dat de stelling waar is. lk geloof alleen dat<br />
die houding niet op zichzell staat. Er zijn m.i. dus<br />
goede, gegronde redenen om deze houding aan te<br />
nemen. Het zal het management sieren als zij bij<br />
haar medewerkers te rade gaat wat die redenen<br />
ffi ffiåK c0<br />
zijn, om vervolgens hierop constructief in te spelen.<br />
Binnen de organisatie van MEP zijn voldoende<br />
mensen die hieraan willen meewerken en in netwerkverband<br />
een positieve impuls willen geven.<br />
Succes ermee.<br />
a<br />
Veel energie gaat verloren aan het configureren<br />
van PC's en het lezen (laat staan beantwoorden)<br />
van emails die voor klein aantal personen bestemd<br />
zijn, maar TNO(MEP)breed verstuurd worden.<br />
a<br />
lk ben het volmondig eens met de stelling. Een<br />
oplossing om minder energie te verspillen is m.i.<br />
onszelf af te vragen waarom bepaalde dingen niet<br />
gebeuren zoals het zou moeten of kunnen en ver-<br />
volgens vooral wat je daar zell aan kunt doen.<br />
Wat je zelf kunt is vaak niet 'alles oplossend' maar<br />
je krijgt er wel de kar mee in beweging. ls de kar<br />
eenmaal op gang dan worden ook oplossingen<br />
gevonden voor andere zaken waardoor deze<br />
steeds sneller gaat rijden.<br />
M.a.w. niet wachten tot je het probleem geheel<br />
kunt oplossen (of erger nog: anderen dat voor je<br />
doen) maar aan de gang gaan met wat je zelf wel<br />
kunt doen en dan blijkt meestal dat je gaande weg<br />
ook tot een totaal oplossing kunt komen, al of niet<br />
samen met anderen.<br />
a<br />
Op de vraag waar gaat de meeste energie aan verloren<br />
is mijn stelling dat het niet nakomen van
afspraken door anderen mij de meeste niet-nuttige<br />
energie kost. Verder moet nog wel eens energie<br />
worden gestoken om zaken recht te zetten. Een<br />
betere communicatie vooraf had wat kunnen<br />
besparen.<br />
a<br />
Een prikkelende stelling van Hans Ries, gebaseerd<br />
op de juiste observatie dat er veel niet ter zake<br />
doende activiteiten plaatsvinden bij MEP. Echter zit<br />
het venijn zoals gewoonlijk in de staart (en tussen<br />
de regels): het verwijt dat de oorzaak hiervan op de<br />
werlcvloer ligt. Afgezien van het feit dat de organisatie<br />
TNO de werknemer bezighoudt met zinloze<br />
zaken zoals rapportages die door niemand worden<br />
gelezen, is er een organisatiestructuur in het leven<br />
geroepen die het door Hans Ries gehekelde gedrag<br />
bevordert. TNO-MEP is een samenstel geworden<br />
van eenmansbedrijfies, waarbij de enkeling persoonlijk<br />
wordt afgerekend op het binnenhalen van<br />
werk en een directpercentage van omstreeks 90%.<br />
ledereen is dus bezig met het in stand houden van<br />
het eigen bedrijfle en inderdaad: dat levert naar binnengerichte<br />
activiteiten, wantrouwen, een afwachtende<br />
houding, etc. Als het management nu in plaats<br />
van te roepen 'le hebt maar een directpercentage<br />
van 85%, zou je niet eens wat meer direct werk binnenhalen",<br />
zelf eens voor het binnenhalen van werk<br />
zou zorgen (en niet alleen de zg. randvoorwaarden<br />
hiervoor zou scheppen), zou het aanmerkelijk beter<br />
gaan met MEP. De oozaak van het ontbreken van<br />
werk bij de werkvloer leggen, is een zwaktebod.<br />
ffi æåM<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Beste collega's, op mijn laatste werkdag bij TNO<br />
kon ik het toch niet laten om nog even te reageren<br />
op de stelling van Hans Ries in <strong>MEPtalk</strong>. Zoals jul-<br />
lie weten heb ik per 1 mei een functie aanvaard bij<br />
DtVAdviesgroep- Na :lOjaarJNO ben ik van overtuigd<br />
dat MEP een club is met veel potentie. Maar<br />
iets wat me met name de laatste jaren stoorde is<br />
dat we te veel met ons zelf bezig zijn en daarnaast<br />
elkaar op alle manieren weten bezig te houden met<br />
als gevolg dat we kansen in de markt laten liggen.<br />
Vorig jaar heb ik in <strong>MEPtalk</strong> een stukje geschreven<br />
over "Contract-research by Gehaktbal". De kern<br />
van dat verhaal was hoe organiseer je het toeval<br />
en daarmee de marktgerichte innovatie-projecten.<br />
Een van de knelpunten binnen MEP is naar mijn<br />
mening dat we veel te doelgericht te werk willen<br />
gaan. We zijn razend druk met het maken van<br />
beleidsplannen, strategische plannen, visie, kwaliteitsmanagement,<br />
procedures, taken, notities, etc,<br />
etc. ledereen wil zich overal mee bemoeien (zoals<br />
de laatste reorganisatie van RG/PT/EST met allerlei<br />
interne notities). "Als de organisatie maar de<br />
juiste pasvorm weet te bereiken met betrekking tot<br />
strategie, structuur, management, kwaliteitsystemen,<br />
etc, etc, dan komt het wel goed met het resultaat<br />
(???)". Toch weten we dat die GeMcDonaldiseerde<br />
organisaties niet echt leren en dat dat ijdele<br />
hoop is (maar hoop doet leven!),<br />
\<br />
IFÞ<br />
{<br />
Maar waar is het gesprek gebleven tijdens het nuttigen<br />
van de gehaktbal. ln de kantine (van bedrijven)<br />
komen de echte verhalen pas boven tafel.<br />
DAAR moet je alert zijn op die spaarzame zwakke<br />
signalen. ln de kantine van bedrijven hoor je tips<br />
voor je lopende projecten en ideeën voor nieuwe<br />
projecten. DAT is "Contract-research by Gehaktbal"<br />
en (voor het management-team) "Management<br />
by Gehaktbal".
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Met z'n allen zouden we moeten weten hoe de . licht uitdoen tijdens lange afwezigheid (vergade-<br />
markt in elkaar zil. Maar tegen de tijd dat we onze ring). Vroeger (15 jaar geleden) kostte het star-<br />
stategieplannen klaar hebben, is de omgeving al ten van een Tl-lamp hetzelfde als 20 minuten<br />
weer veranderd. lk zou dan ook aan iedereen (ook laten branden. lk durf te wedden dat het omslag-<br />
aan het managementteam!) willen aanbevelen: punt tegenwoordig korter is.<br />
hou nu eens op met dat interne gezeur, trek er op zuurkasten uitzetten die niet worden gebruikt.<br />
uit, praat met de markt en grijp je kans!<br />
Op deze plaats wil ik naast deze kritische reactie<br />
iedereen nogmaals bedanken voor de fijne tijd die<br />
ik bij TNO heb gehad. En om een tegen-reactie<br />
voor te zijn: ik ben er van bewust dat het gras bij<br />
mijn nieuwe werkgever niet groener zal dan hier.<br />
Het ga jullie goed!<br />
a<br />
Rudi van Hedel<br />
Een paar kleine effecten:<br />
. rokers die ramen openzetten (waardoor boven-<br />
dien de rook het gebouw intrekt i.p.v. naar buiten).<br />
Zelf trekken ze tegen de kou een dikke trui<br />
aan.<br />
tftlta.-ttaalar.)al<br />
.Ë æå g2<br />
zuurkasten sluiten als er niet in gewerkt wordt.<br />
a<br />
Beste <strong>MEPtalk</strong>-ers, we houden ons inderdaad<br />
teveel met intern gerichte zaken bezig. Maar dat<br />
zijn dan wel voor een heel groot deel zaken (lees<br />
vragen en templates e.d.) die ons van bovenaf (de<br />
directie) worden opgelegd. Laten we niet meer<br />
interne stukken produceren dan waar we zelf voordeel<br />
bij hebben. Dan kunnen we de rest van onze<br />
tijd besteden aan het binnenhalen en uitvoeren van<br />
projecten.<br />
a<br />
Meer reacties op deze forumstelling in het volgende<br />
nummer.
Voorspellende gave ??<br />
Een paar weken geleden zegt Joop Pisa: "we heb-<br />
ben dit jaar al heel wat mutaties van het adressensysteem<br />
goedgekeurd, het zou me niet verbazen<br />
als we op een totaal van 4000 staan".<br />
Vervolgens opent Joop het mutatie-overzicht en, je<br />
gelooft het misschien niet maar de teller staat<br />
exact op 4000! Een goede aanleiding om Joop, als<br />
grootste 'mutator', te trakteren op een gróte saucijs.<br />
Op dit moment is het aantal mutaties al ruim<br />
boven de 5000, bij een totaal aan relaties van ca.<br />
1<strong>2000</strong>.<br />
ln de afgelopen maanden is het MEP Relatie<br />
Adressen Systeem weer uitgebreid met een aantal<br />
functies. Zo is het nu voor de gebruikers mogelijk<br />
om 'oormerken' (bepaalde adressen worden door<br />
de secretariaten voozien van een persoonlijk oor-<br />
',W ,æg<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
merk gerelateerd aan een medewerker of aan een<br />
onderwerp) uit te wisselen. Ook is het nu mogelijk<br />
om het héle bestand, maar ook groepen adressen<br />
voozien van één of méér oormerken, te exporteren<br />
naar Excel. ln Excel kan je de gegevens op de<br />
gewenste manier rangschikken.<br />
Het is allemaal even vlot gezegd, maar er ging heel<br />
wat tijd aan vooraf van ontwerpen (Jos Keuter) en<br />
testen (Joop en Sieta).<br />
Het laatste 'losse' bestand is nu ook opgenomen<br />
met de zeer gewaardeerde hulp van Dorien Bolt.<br />
Tot zover het laatste nieuws van het adressenfront,<br />
groetjes en tot het volgende 'nieuws'.<br />
\!'e zijn heel bli.i met cle geboorle van<br />
onze dochter en mijn zusje<br />
Jitske I,no Geerln¡ido<br />
Apeldoorn l0 maart <strong>2000</strong><br />
Tom en Jorrit Bosma<br />
Ánja Sinke<br />
Zandloperv'v'eg 9<br />
7314 JW Àpeldotrrn<br />
Tel. 055 3550108<br />
e-mail sinkc.tx¡sma@planet.nl<br />
flezoek vinden we gezeìlig, Arja en Jitske slapen van 12.3t)-l 4 30<br />
Sieta van Rede<br />
q,<br />
J vl<br />
.t<br />
Þ"
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Wie het doel voor ogen houdt, zal de weg erheen<br />
niet verliezen<br />
Niet eerder lag er in de nog jonge <strong>MEPtalk</strong><br />
geschiedenis zo weinig tijd tussen het iemand<br />
om een interview vragen en het houden. Om<br />
precies te zijn de tijd die een drankenautomaat<br />
nodig heeft voor het afleveren van twee koppen<br />
koffie en een kop thee. Van vragen voorbereiden<br />
kwam derhalve niets terecht. Een journalistieke<br />
doodzonde? Voor'interview-slachtoffer'<br />
Leon Kok was dit geen enkel probleem.<br />
Hoe het allemaal begon was voldoende voor<br />
een |CT-college van bijna twee uren. Bijgaand<br />
de topics.<br />
ICT-manager<br />
Voor de publicatie-bordenspellers of I ntranet-surfers<br />
zal het wel duidelijk zijn, MEP beschikt sinds<br />
kort (weer) over een heuse (deeltijd) ICT-manager.<br />
Wat doet nu eigenlijk een |CT-manager? Z¡n prrmaire<br />
taak is om de ICT middelen optimaal af te<br />
stemmen op de behoefte van de gebruiker. Daarbij<br />
moet de |CT-manager in staat zijn de organisatorische<br />
behoeften, met de gegeven randvoorwaarden,<br />
te spiegelen aan de actuele marktontwikkelingen.<br />
Praten, uitzoeken, overleggen en aansturen<br />
zijn Leon's belangrijkste taken. De techniek, programmeren<br />
en aanpassen van bestaande tools,<br />
vergt de resterende 20o/o van zijn één dag per<br />
week. Zo ontwikkelde hij een demo voor een MEPe-commerce<br />
site. Leon is ingehuurd om te innove-<br />
ren.<br />
,.S, ,æå 34<br />
Beheren en innoveren<br />
Het ontwikkelen van MAIS (MEP's acquisitie-contactensysteem)<br />
was de aanleiding om Leon Kok,<br />
directeur bij het Nieuwegeinse interfacing communication<br />
& technology bedrijf Panthera, in te huren.<br />
Eenmaal binnen, werd het al snel duidelijk dat het<br />
niet bij MAIS zou blijven. Gaandeweg de ontwikkeling<br />
van deze software werden er vragen gesteld<br />
over het beleid ten aanzien van het beheer van<br />
databases. Daarbij bleek eigenlijk dat er geen duidelijke<br />
visie ten aanzien van ICT aanwezig was; er<br />
was geen kapstok waaraan de gewenste ICT activiteiten<br />
konden worden opgehangen. Bovendien<br />
bleek dat de afdeling computerfaciliteiten door<br />
overbelasting al helemaal niet meer aan innovatiezaken<br />
toekwam. ln de optiek van Leon staan<br />
beheer en innovatie ook tegenover elkaar; een<br />
pure beheerder heeft geen direct belang bij vernieuwing,<br />
die zin beheerstaken waarschijnlijk<br />
alleen maar moeilijker maakt. Om die reden is<br />
beheer en innovatie van ICT nu ook expliciet uit<br />
elkaar gehaald. Leo Visser voert de beheerstaken<br />
uit, Leon Kok neemt de innovatie en ontwikkeling<br />
voor zijn rekening.<br />
MEP's |GT-visie<br />
Leon Kok rapporteert aan de adjunct-directeur<br />
(vacature) die ICT in portefeuille heeft. Waarom?<br />
Omdat ICT van strategische betekenis is. Momen-
M EP-projecten. Vooralsnog verkeert de M EP-l CTvisie<br />
in 'statu nascendi'. Het ontwikkelen en<br />
opschrijven van de visie is een belangrijke taak<br />
voor de |CT-manager. Het is in de optiek van Leon<br />
belangrijk dat je eerst een visie neerlegt, dan een<br />
strategie bepaalt en vervolgens een uitvoeringsplan<br />
opstelt. Daarbij zalje op alle drie niveau's duidelijke<br />
uitspraken moeten doen en vooral duidelijk,<br />
in de lijn van die uitspraken moeten<br />
managen. Filosofisch gesteld: "Wie het<br />
doel voor ogen houdt, zal de weg<br />
erheen niet verliezen".<br />
Op onze vraag of een deeltijd<br />
en externe ICT manager<br />
dan wel zo'n logische<br />
keuze is,<br />
stelt Leon dat<br />
hij door zijn<br />
connecties<br />
bij andere bedrijven<br />
juist continue<br />
gevoed wordt<br />
met nieuwe kennis en<br />
ervaringen. "Een ICT manager<br />
in het eigen bedrijf roest<br />
al snel vast in het bedrijf en blijkt<br />
in de praktijk onvoldoende in staat de<br />
snel veranderende ontwikkelingen te<br />
volgen" aldus Leon.<br />
Geïntegreerde desktop<br />
Als voorbeeld van nieuwe ontwikkelingen noemt hij<br />
bijvoorbeeld de geintegreerde desktop zoals die bij<br />
een aantal innovatieve bedrijven nu ingevoerd<br />
wordt. Dergelijke systemen, gebaseerd op webtechnologie,<br />
zijn in staat om onder één universele<br />
(zeer gebruiksvriendelijke) interface allerlei infor-<br />
matie op afroep aan de gebruikers aan te bieden.<br />
Als je een brief wilt maken start je niet Word, maar<br />
geef je het systeem aan wat je van plan bent. De<br />
benodigde vaardigheden voor de gebruiker nemen<br />
daarbij af, terwijl de inzichten (die door de pro-<br />
<strong>MEPtalk</strong> april<strong>2000</strong><br />
teel is Jan Kiewiet zijn aanspreekpunt. Basis voor grammatuur uit de data worden gedestilleerd) toe-<br />
de |CT-taken binnen MEP is de |CT-visie, Deze nemen. De behoefte aan dit soort systemen hangt<br />
visie geeft antwoord op de vragen: hoe gaat MEP samen met de veranderende trend in de organisa-<br />
haar automatisering benutten, hoe wordt de bintie: er wordt veel sneller van personeel gewisseld,<br />
nen-en buitenlandse markt benaderd? De visie waartoe een lage leercurve en een hoge gebruiksvormt<br />
tevens een belangrijke kapstok voor de vriendelijkheid van de programmatuur noodzakelijk<br />
is. Bovendien is er een behoefte aan lokatieonafhankelijk<br />
en tijdsonafhankelijk werken (bijv. telewerken)<br />
waartoe webtechnologie een uitkomst<br />
biedt.<br />
i& ,æ&iffi 35<br />
Een beetie privé<br />
Tjdens zijn betogen maakt Leon Kok veelvuldig<br />
gebruik van een white board,<br />
Ooit was hij biologie leraar en ging<br />
in die tijd een eeuwige verbintenis<br />
met het schoolbord aan,<br />
ook al vonden zijn leermeesters<br />
zijn bordgebruikallerbelabberdst.<br />
Naast<br />
zin Panthera-taken<br />
is<br />
Leon Kok eigenaar<br />
van een<br />
Utrechtse vechtsport-<br />
school. Verder is hij regelmatig<br />
als duiker onder het<br />
wateroppervlak te vinden. De<br />
'emotioneel in elkaar zittende' Leon<br />
Kok vindt het werken met mensen één<br />
van zijn belangrijkste bezigheden, want<br />
computers zijn niet zo leuk en de techniek is<br />
er voor de mens en niet andersom.<br />
KPI's<br />
Leon Kok mag graag een 'boom opzetten'over hoe<br />
je een organisatie managed. Hij vertelt over de<br />
gedaante verwisseling van een strak van bovenaf<br />
geleid Panthera naar een organisatie waarbij de<br />
medewerker-klant-relatie centraal staat en het<br />
management 'slechts' faciliteert. Momenteel<br />
besteedt hij 80% van zijn tijd aan klanten, 15%<br />
research en 5% aan het "managen" van Panthera.<br />
Het is z'n stellige overtuiging dat als de organisatie<br />
goed is voor de medewerkers het omgekeerde ook<br />
het geval is. Trots zijn op je toko is essentieel. Het<br />
delen van kennis is dan geen probleem. lmmers<br />
wat goed is voor'mij' is ook goed voor de organi
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
satie. Dit zogenaamde profijtbeginsel (in belang van 'digitale' bezoeken de (potentiële buitenland-<br />
van zowel de mensen als de organisatie) is wat<br />
Leon betreft een belangrijk managementprincipe.<br />
se) markt worden verkend.<br />
Alleen als je dit dan ook werkelijk uitdraagt heb je lntroductie Office <strong>2000</strong><br />
gemotiveerde medewerkers, die zich verbonden Een duidelijk technisch (tussendoor) klusje van<br />
voelen met de organisatie.<br />
Leon Kok is het op korte termijn oplossen van de<br />
Ofüce compatibiliteitsperikelen. Achter de scher-<br />
Nadat we Leon even prikkelden door het woord men wordt hard gewerkt om de 'roll out' van de<br />
SAP te laten vallen stelt hij dat het voor het aan- overgang van Office95 naar Ofüce<strong>2000</strong> medio dit<br />
sturen van een organisatie belangrijk is om een jaar mogelijk te maken. ln samenspraak met de<br />
beperkt aantal "Key Performance lndicators" technici (Diensten) en een gebruikersgroep wordt<br />
(KPl's) te definiëren, en alleen dat te meten wat het installatietraject verkend en getest. Overigens<br />
is de |CT-manager, in de optiek van Leon, niet<br />
noodzakelijk is. De ervaring leert dat de meeste<br />
managers sturen op minder dan 10<br />
KPI's. Vervolgens moet je met<br />
je ICT middelen zorgen dat<br />
je basisdata zodanig<br />
georganiseerd zijn dat<br />
die basis KPI's makkelijk<br />
en goed afgeleid<br />
kunnen worden.<br />
IGT geen doel<br />
Niet verrassend is dat<br />
Leon Kok ICT een middel<br />
en geen doel noemt<br />
en vaststelt dat ICT zich<br />
vaak niet zichtbaar terugverdient.<br />
Hij noemt de verborgen kosten<br />
voor de conversie van Ofüce-bestanden. Een principieel<br />
probleem van innoveren is dat je vooraf niet<br />
hard kunt maken wat het economisch gewin zal<br />
zijn. Pilotprojecten kunnen daarbij helpen. De<br />
recentelijk gebouwde e-commerce demo site is er<br />
een voorbeeld van. Het biedt de mogelijkheid om<br />
kennis en vaardigheden op te doen. Het dwingt je<br />
om na te denken over de vraag: hoe willen we in de<br />
markt staan? Niet in de laatste plaats kan op basis<br />
ffiæå 36<br />
alleen verantwoordelijk voor de keuze<br />
van de technologische oplossing,<br />
maar ook voor de<br />
implementatie, het draagvlak<br />
voor de oplossing<br />
en de ondersteuning<br />
van de gebruikers.<br />
Voor de implementatie<br />
van de oplossing<br />
zal je moeten komen<br />
met goede argumenten,<br />
zodat de gebruiker<br />
ervan overtuigd is dat de<br />
oplossing niet alleen goed is<br />
voor de organisatie, maar ook<br />
j:::i;.:::n:t:.: voor hgm_ of haarzelf,<br />
lntussen wordt al nagedacht over de volgende<br />
stap: de vervanging van Windows9S. Het zal dut-<br />
delijk zijn dat het vervangen van een operating sys-<br />
tem een veel langere aanloop vergt dan van Office<br />
software. De berichtgeving daarover en andere<br />
IOT-zaken zullen een plaats krijgen in een nog op<br />
te zetten ICT communicatie kanaal.<br />
Hans Boot en Ko den Boeft
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Van TNO Shared Values naar een MEP Mission<br />
Statem ent ??<br />
Laat ik deze keer eens beginnen met het praktiseren<br />
van enige zelfreflectie. lk heb van verschillen-<br />
de kanten het vervüijt gekregen dat die stukjes in de<br />
<strong>MEPtalk</strong> nou niet bepaald constructief zijn, en derhalve<br />
juist zouden bijdragen aan een gevoel van<br />
onvrede. Simpel gesteld, dat "sarcasme, gekanker<br />
en gemopper" werken contraproductief en komen<br />
het instituut niet ten goede.<br />
Onlangs heb ik bij het afscheid van Albert van<br />
Kuijk, alle IMET-ltems, Medeklinkers en <strong>MEPtalk</strong>'s<br />
weer eens doorgepluisd en dan kom je dus ook je<br />
eigen schrijfsels weer tegen. lnderdaad valt dan<br />
wel op dat datgene wat ooit begon als een column<br />
waarin ik bijvoorbeeld het missiestatement van wijlen<br />
ME toetste aan mijn persoonlijke normen en<br />
waarden, verworden is tot een stukje waarin bijna<br />
per definitie sneren worden uitgedeeld in de richting<br />
van het management van deze organisatie.<br />
Ben je daarmee DUS contraproductief? Als dit wer-<br />
kelijk zo is dat schiet ik mijn doel hopeloos voorbij.<br />
lk voel me min of meer verplicht me enigszins te<br />
verdedigen tegen dit soort aantijgingen, want als<br />
me iets ter harte gaat, is het deze tent hier. Ten eer-<br />
ste verkeer ik in de veronderstelling dat ik hier aangesteld<br />
ben om objectief en kritisch tegen (nieuwe)<br />
ontwikkelingen aan te kijken. Dat ik daarbij mijn<br />
blikveld niet wens te beperken tot alleen de technologie,<br />
mag toch nooit als negatief worden erva-<br />
ren. (Als dat wel zo is dan zit ik hier echt verkeerd).<br />
Techniek staat wat mij betreft altijd ter dienste van<br />
de samenleving, dus dan zal je ook altijd verder<br />
,ffi ,ffi&,M 37<br />
moeten kijken dan techniek alleen, en daar hoort<br />
ook het richting geven aan technologisch onderzoek<br />
bij. Ten tweede probeer ik toch echt (en ik<br />
besef dat dit af en toe wel erg belerend overkomt)<br />
wel degelijk een boodschap of een oplossingsrichting<br />
mee te geven. Een column is wat mij betreft<br />
een "scheve kijK'tegen de lopende ontwikkelingen,<br />
in dit geval opgetekend door de bril van een willekeurige<br />
onderzoeker, waarin wel degelijk een<br />
boodschap door kan klinken. Zo worden de zaken<br />
hie¡ op de werkvloer (volgens mij) ervaren, en "diten-dit"<br />
is misschien een leuke suggestie. Dat<br />
zoiets "in hogere regionen" niet altijd prettig is om<br />
te horen, da's jammer, maar doe er uw voordeel<br />
mee zou ik zo zeggen. Bovendien, en daarmee wil<br />
ik mijn verweer toch eindigen, dit is een personeelsblad,<br />
een blad VOOR en DOOR personeels-<br />
leden van MEP. <strong>MEPtalk</strong> is geen PRAVDA, of een<br />
blad dat moet scoren bij potentiële opdrachtgevers,<br />
daarvoor hebben we andere gremia.<br />
Goed, genoeg zelfreflectie, terug naar de waan<br />
van de dag.<br />
Het zal niemand verbazen dat de rapportage van<br />
Margriet de Vos, over de inteme communicatie binnen<br />
dit instituut, zich heeft mogen verheugen in<br />
mijn warme belangstelling. Daar waar ik vorige<br />
keer eindigde met een stekelige opmerking over<br />
het gebrek aan openheid over dit onderzoek, moet<br />
ik dat nu toch nuanceren. Deze rapportage (of<br />
delen ervan) is ondertussen toch verspreid, en in
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
sommige afdelingen zijn de cirkeldiagrammetjes<br />
zelfs al besproken. Helaas zal niet iedereen het<br />
gehele rapport hebben kunnen lezen, vandaar dat<br />
catie is helaas niet breed verspreid, maar is wat mij<br />
betreft (ondanks alle commentaar op moeilijk leesbare<br />
cirkeldiagrammen) erg goed. Helaas kan ik<br />
me niet aan de indruk onttrekken dat de waardering,<br />
de beoordeling die vervolgens voor verschillende<br />
afdelingen is opgesteld toch wel afwijkt van<br />
de beleving in de betrokken afdeling zelf. Wellicht<br />
inherent aan de wijze van informatievezameling,<br />
maar ach, eigenlijk gaat het me hier nu even niet<br />
over die onvoldoendes, die we hier en daar scoren.<br />
Even geen waardeoordelen, maar laten we nu<br />
eens een voorbeeld van communicatie pakken: de<br />
communicatie over missie/visie. lk weet het, velen<br />
ik er toch even uitgebreider bij stil wil staan.<br />
gruwen bij de gedachte en een "mission statement"<br />
lven vooraf, het analysemodel-dat als basis dient is in veler beleving niet meer dan een fraaie slogan<br />
voor haar beoordeling van onze interne communi- waarmee je de buitenwereld verteld wat voor'n<br />
geweldige club je wel niet bent. Voor de liefheb-<br />
bers, op:<br />
ffizgguüH þ<br />
ffi ffiåffi<br />
Our goal is to synergistically facilitate sevenhabits-conforming<br />
technology so that we may<br />
proactively network excelleni s0urces to exceed<br />
customer expectations<br />
l'i[Ë[¡{FiU,ftL'T Vfrl¿!.Ë1.3LAFìT tl¿[TTTS<br />
http ://www.u nitedmedia.com/comics/d ilbert/<br />
career/bin/ms2.cgi<br />
vindt je een schitterende "Mission statement generator",<br />
oftewel een Dilbert kretologie mixer, een<br />
soort fruitautomaat waarmee je naar believen een<br />
welluidende missie tevoorschijn kunt toveren.<br />
c8
Wat bijvoorbeeld te denken van "lt is our busrness<br />
to efficiently enhance prospective sources such<br />
that we may continue to completely integrate inexpensive<br />
intellectual capital for 100% customer<br />
sati sfaction!=Of¡meer in onze riehtingrWe syner'<br />
g i sti cally leve rage exi sting world-cl a ss tech nology<br />
and professionally supply technological benefits in<br />
order to solve business proölems"<br />
Zoiets zou toch niet misstaan onder aan ons briefpapier<br />
.... toch ..<br />
En toch, en waarschijnlijk heb ik enkelen even op<br />
een verkeerd been gezet, ben ik een groot voorstander<br />
van het gebruik van een Missie statement!<br />
Alleen dan wel één die (ook) daadwerkelijk uitge-<br />
dragen wordt. Want waarom werken wij eigenlijk bij<br />
TNO? Wat betekent de naam TNO voor ons, waar<br />
staatTNO, en in het bijzonder MEP, wat ons betreft<br />
nu eigenlijk voor. Voor velen is het echt een bewuste<br />
keus geweest om hier te willen werken. En vast<br />
niet in eerste instantie vanwege het salaris . . . .<br />
Onbewust(?) associëren we TNO toch met een<br />
bepaalde uitstraling. Voor de naam TNO is zoiets<br />
misschien wat duidelijker, maar toch staat ook<br />
MEP in onze beleving voor een bepaalde identiteit.<br />
En dat is nu dus eigenlijk de vlag die boven op ons<br />
instituut moet staan. Daarmee is zo'n identiteit ook<br />
enorm bepalend voor de cultuur binnen een instituut.<br />
Dat wil zeggen, als zo'n missie ook daadwerkelijk<br />
leeft.<br />
Binnen MEP bijvoorbeeld zien we nu gebeuren dat<br />
er met man en macht getracht wordt om allerlei<br />
structuren te verzinnen om samenwerking te<br />
bevorderen. "Weet je wat, we gooien alles in één<br />
afdeling, dan zijn die afdelingsmuurtjes vanzelf<br />
weg!" Helaas, de cultuur binnen het instituut<br />
bepaalt uiteindelijk de invulling van die structuur.<br />
Als er geen gezamenlijk doel, geen gezamenlijke<br />
identiteit is, kan je allerlei structuren verzinnen om<br />
samenwerking te bevorderen, maar het zal waarschijnlijk<br />
weinig baten.<br />
Voor de duidelijkheid, de invulling die TNO aan<br />
zo'n "missie statement" heeft gegeven met de<br />
opstelling van "shared values" (voor wie ze ooit<br />
heeft gezien) vind ik dus per definitie verschrikkelijk<br />
zwak: "Wij geloven in de noodzaak van een<br />
ffi æ&M<br />
39<br />
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
goed rendement" en meer van dat soort open deuren<br />
die zinspelen op de (nog steeds benodigde?)<br />
cultuuromslag naar een zakelijker TNO. Daar staat<br />
TNO (in mijn beleving) dus niet voor: dat is geen<br />
boegbeeld, geen identiteit waarje jezelf in kan her.<br />
kennen.<br />
ln die zin vind ik het dan inderdaad heel triest dat<br />
als je een drie willekeurigere MEPpers vraagt waar<br />
ons instituut voor staat, je drie verschillende ant-<br />
woorden krijgt. En daar had mevr. Vos in haar analyse<br />
volledig gelijk in; als de missie en visie van het<br />
instituut niet duidelijk zijn voor iedereen, als je<br />
geen gezamenlijk doel hebt, hoe wilje dan samenwerken,<br />
wat is het gezamenlijk belang? "Ja, winst<br />
maken natuurlijk!" hoor ik velen al stellen, maar dat<br />
is dus niet een vlag, een missie waar je je achter<br />
schaart.<br />
Wat dan wel, welke vlag, wat is de drijvende kracht,<br />
welke richtinggevende waarden hangen wij als<br />
instituut aan? (Sorry hoor, maar dit soort zwate<br />
woorden geven het beste aan wat ik bedoel).<br />
ln dat verband is het misschien aardig om te ver-<br />
melden dat er op dit ogenblik ook weer heel hard<br />
wordt nagedacht over de naam van ons instituut.<br />
Dekt die naam de lading wel? ln die discussies<br />
duikt bijvoorbeeld het woord "duuzaamheid"<br />
steeds weer op. Afgezien van het feit dat ik niet sta<br />
te springen om dat eventuele stukje naamsbekendheid<br />
weer op te geven heeft "duuzaamheid"<br />
natuurlijk wel degelijk ook een richtinggevend<br />
karakter. En natuurlijk, ook in onze huidige "missiekreet"<br />
speelt duuzaamheid een belangrijke rol. Het<br />
vervelende vind ik alleen dat die vlag er in eerste<br />
instantie alleen voor de buitenwereld schijnt te hangen.<br />
Een insitituutsmissie, zelfs als die terugkomt in<br />
dê naam van het instituut, is zinloos als die verder<br />
ook niet (intem) uitgedragen wordt.<br />
Wat mij betreft is dat ook één van de meest funda-<br />
mentele bevindingen uit het "Margriet de Vos" rapport:<br />
de instituutsmissie wordt niet uitgedragen, en<br />
het duurzaamheidselement wordt in sommige<br />
afdelingen bewust genegeerd, omdat de markt<br />
daar geen boodschap aan zou hebben. Hier ligt<br />
dus een schone taak . .
<strong>MEPtalk</strong> april <strong>2000</strong><br />
Daarbij mag het vingertje natuurlijk niet alleen naar<br />
boven wijzen. Ook wij zouden er goed aan doen<br />
om ons toch eens te verdiepen in die missie, die<br />
identiteit van ons instituut, en eens te kijken hoe wij<br />
ffi ,ffi:&M<br />
40<br />
onszelf daarin herkennen. En dan ben ik toch weer<br />
terug bij m'n allereerste column.<br />
Hans Boot
Cololon<br />
<strong>MEPtalk</strong> is het personeelsblad van<br />
oplage<br />
TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie<br />
500 exemPlaren<br />
verschijnt<br />
6x per jaar<br />
redactie<br />
vormgeving<br />
productie<br />
inleveren kopii<br />
correspon-<br />
dent(en)<br />
adres<br />
Hans Boot (EST) telefoon 055 549 37 76<br />
Ko den Boeft (MA), telefoon 055 549 33 04<br />
Thom Kroes (FAP), telefoon 055 549 38 90<br />
Fransje de Meijere (Diensten), telefoon 055 549 38 88<br />
Sonja Sleebos (Diensten), telefoon 055 549 36 94<br />
Ko den Boeft, Jeanette van der Kruk<br />
Borrias Digidruk<br />
kopij voor het volgende nummer<br />
kan tot uiterlijk 13 juni bij de redactie worden ingeleverd<br />
Diensten<br />
FAP<br />
Kunst<br />
EC<br />
P&O<br />
EM<br />
ER<br />
EST<br />
IV<br />
KTW<br />
MA<br />
MBT<br />
PA<br />
PT<br />
SL<br />
TC<br />
ETV<br />
Sieta van Rede<br />
Geeke Wiltink<br />
Sonja Sleebos<br />
Thea de Ridder<br />
Marcelino Balster<br />
Tinus Pulles<br />
Henk van het Groenewoud<br />
Leo Hendriksen<br />
Koos Ham<br />
Collin Bootsveld<br />
Jan ïmmner<br />
Johan van Groenestijn<br />
Jan Walpot<br />
Bert Jansen<br />
Elsbeth Roelofs<br />
Bert Rijpkema<br />
Chris van Hoorn<br />
TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie<br />
t.a.v. redactie <strong>MEPtalk</strong><br />
Laan van Westenenk 501<br />
Postbus 342<br />
7300 AH Apeldoorn<br />
E-mail: meptalk@mep.tno.nl