'Hier leijt begraven…' Begraven, begravenen en grafzerken in de ...

26. Tekening van het rouwbord van
Elisabeth van Grevenbroeck († 1663).
Figuur 15. Aantal vermelde rouwborden
per periode van 50 jaar.
92 I. Inleiding
93
aantal rouwborden
60
50
40
30
20
10
0
tot 1650 1650-1699 1700-1749 1750-1799
te zijn geweest van de nieuwe machthebbers na 1629: stadsbestuurders, gewestelijke ambtenaren,
hoge militairen van het garnizoen. Van de 113 personen is niet onderzocht tot welk kerkgenootschap
ze behoorden, maar men ontkomt niet aan de indruk dat het overwegend om protestanten gaat, met
name Nederduits gereformeerden, een paar leden van de Waalse gemeente en een lutheraan, aangevuld
met een enkele welgestelde Bosschenaar van katholieken huize. 272. Nogmaals, door de werkwijze en
keuzes van Van Heurn kan ook in dit opzicht het beeld vertekend zijn. De ontwikkeling van het aantal
rouwborden, een structurele daling gedurende de gehele achttiende eeuw loopt opvallend gelijk met
die van het aantal nieuwe zerken en het aantal personen dat op de zerken wordt vermeld (zie figuur 14).
Dit onderstreept eens te meer de conclusie dat in de funeraire cultuur van de achttiende eeuw het evenement
van de begrafenis een grootse aangelegenheid blijft, maar dat de meer permanente vormen van
herinnering, of dat nu grafzerken of rouwborden zijn, soberder worden en in veel gevallen zelfs uit de
kerk verdwijnen.
272. Vergelijk Rooijakkers, 473. Elisabeth van Grevenbroeck (zie noot 266) was katholiek
gedoopt en liet de kinderen uit haar huwelijk met Joost Pieck (van Tienhoven) in
’s-Hertogenbosch voor 1629 ook katholiek dopen. Haar zwager Gijsbert Pieck van
Tienhoven was na 1629 een van de nieuwe schepenen van ’s-Hertogenbosch en liet zijn
kinderen gereformeerd dopen in de Sint-Jan. Elisabeth zal waarschijnlijk wel katholiek
zijn gebleven. Ook katholieke dames hadden een rouwbord. Van dat van Catharina de
Cock (†1706) is een tekening bewaard gebleven (Van Oudheusden, 204-205, Smits 1912,
368). In de afrekening van de begrafenis van Hester van Griensven vinden we een betaling
van 701/2 gulden aan schilder François Tulden van de gemaakte blasoenen tot de begrafenisse
(Van der Does de Willebois II, 40).