Klik hier!

Toespraak van de minister van Defensie, J.A. Hennis‐Plasschaert, bij de uitreiking van de
Dapperheidsonderscheidingen op 17 april 2013 te Breda.
Let op: Alleen gesproken woord geldt!
Welkom Ridder Militaire Willems‐Orde kapitein Kroon, excellenties, admiraals, generaals,
aangetreden militairen.
Een speciaal welkom aan de acht te decoreren militairen en hun familie, vrienden en collega’s.
Bijzonder welkom wil ik heten de nabestaanden van korporaal Kevin van de Rijdt.
Het is voor ons allen zeer waardevol dat u hier vandaag aanwezig bent.
Dames en heren,
Vandaag eren wij acht militairen van de Nederlandse krijgsmacht met een
dapperheidsonderscheiding.
Dat is een uitzonderlijke gebeurtenis.
De lat ligt hoog bij de Nederlandse krijgsmacht.
Wie dan een dapperheidsonderscheiding krijgt uitgereikt, heeft iets uitzonderlijks gepresteerd.
Hij of zij heeft het verschil gemaakt.
Op een cruciaal moment ingegrepen.
Een daad van moed verricht.
Maar voor de militairen die het betreft is dat zelden het hele verhaal.
Zoals een van deze mannen onlangs zei: ''Ik heb dan misschien een onderscheiding gewonnen. Maar
ik heb Kevin verloren.''
Dat is letterlijk de andere kant van de medaille.
Dames en heren,
1

Het Bronzen Kruis komt toe aan zes bijzondere militairen.
Het zijn sergeant‐majoor Rene en sergeant Rinie van de mariniers en kapitein Ben en sergeanten der
eerste klasse Jasper, Tom en Jos van het Wapen der Infanterie.
Zij ontvangen het Bronzen Kruis voor hun optreden in Afghanistan op 6 september 2009.
Een datum die in het geheugen gegrift staat.
Het is in de ochtend als uw eenheid in een professioneel geplande hinderlaag loopt.
Wat u dan meemaakt, is voor niemand hier in Nederland te bevatten.
In het open veld, dus zonder enige beschutting, wordt u bestookt met mortieren, raketwerpers,
mitrailleurs en klein kaliber wapens.
Het oorlogsgeweld is oorverdovend.
Kogels en granaten slaan links en rechts in. Zoals een van u zei: 'We werden letterlijk van de vlakte
geschoten.'
U weet een huisje te bereiken.
Dat biedt wat dekking en u kunt hergroeperen.
Maar dan blijkt dat Kevin van de Rijdt er niet bij is.
U twijfelt geen seconde.
U besluit hem te gaan zoeken.
‘Je laat nooit een kameraad achter. Never leave a man behind is ons motto’, is wat een van u
hierover zegt.
Een ander van u zei over die momenten: 'Als ik mezelf ooit nog in de spiegel wilde aankijken, moest
ik hem gaan zoeken.'
Met zijn zessen duikt u letterlijk de kogelregen weer in.
U vecht zich over de open vlakte terug naar boven.
Een van u beschrijft wat er dan door hem heen gaat: 'Ik was met mezelf in gesprek. Je moet het
doen, je moet het doen. Voor Kevin. Anders nemen ze hem gevangen. Dat nooit.'
2

Onder hevig vijandelijk vuur vormde u een linie over de vlakte, net zo lang tot u Kevin vond.
Als eenheid hebt U hem teruggebracht.
Op de schouders, honderden meters over het ruwe open terrein, terwijl van alle kanten op u werd
geschoten.
U hebt Kevin in veiligheid gebracht.
U hebt hem niet in de steek gelaten.
U hebt hem teruggebracht.
Naar zijn ouders, zijn familie, zijn vrienden, zijn vaderland.
U hebt dat gedaan onder hevig vijandelijk vuur, met groot gevaar voor eigen leven.
Zelf zegt u daar over: 'Het was vanzelfsprekend dat we dat deden. We moesten het doen. Voor
Kevin.'
U hebt gehandeld in het belang van de missie, in het belang van Nederland en in het belang van
Kevin en diens nabestaanden.
Ik ben trots op u.
Ik hoop dat ook u zich trots kunt voelen.
Dat mag.
Ondanks dat dubbele gevoel.
Ondanks het verdriet om het verlies van Kevin.
Vanwege uw moedig en beleidvol optreden op 6 september 2009 heeft het Hare Majesteit Koningin
Beatrix behaagd u te eren met Het Bronzen Kruis.
U krijgt deze onderscheiding zo dadelijk uitgereikt.
Ik wil u allen verzoeken om, ter nagedachtenis aan Kevin van de Rijdt en ter nagedachtenis aan allen
die zijn omgekomen in Afghanistan, een minuut stilte in acht te nemen.
3

Dames en heren, mag ik u daartoe verzoeken te gaan staan en wil de paradecommandant daartoe de
eregroet laten brengen en het Signaal Taptoe laten spelen.
Dank u wel dames en heren.
Wilt u weer gaan zitten en wil de paradecommandant de wapens weer doen afzetten en het geheel
op de plaats rust stellen.
Dames en heren,
Er is veel gebeurd in Afghanistan.
Ook korporaal der eerste klasse Jaap kan daarover meepraten.
Korporaal Jaap is net een paar dagen als verkenner in Afghanistan als hij op 19 januari 2007 meegaat
op een patrouille met zes voertuigen. Dan wordt een zelfmoordaanslag gepleegd.
De korporaal vertelt daarover: 'Ineens hoorde ik een grote klap, ik zag een grote vuurbal. Vanaf dat
moment ging alles in slow motion. Ik hoorde dat er geschoten werd en dacht: die jongens moeten
geholpen worden.'
Onder hevig vijandelijk vuur bent u honderd meter open terrein overgestoken naar het eerste
voertuig, waarna u om vuursteun vraagt om de zwaargewonde pelotonscommandant veertig meter
verderop te helpen.
Als special forces medic bent u als ‘vliegende keep’ meerdere keren het open terrein overgestoken.
Steeds om de toestand van de gewonden te controleren, noodhulp te verlenen en om de gewonden
uiteindelijk het gebied uit te krijgen. Dit terwijl er onophoudelijk op u werd geschoten.
Met uw collega’s laadt u alle gewonden in een voertuig en brengt ze naar een provisorisch
gewondennest, achter een heuvel.
Terwijl u inlichtingen ontvangt dat de vijand een nieuwe aanval plant, praat u de gewonden moed in.
De helikopter was er snel. Maar het leek een eeuwigheid. Zelf zegt u daarover: 'Alles duurt te lang op
zo’n moment. Het enige wat ik dacht was: laat dat ding komen. Nu.'
U hebt alle gewonden in de helikopter meegekregen en u hebt sommigen van hen later teruggezien.
4

De pelotonscommandant is inmiddels volledig hersteld en op dit moment zelfs voluit aan het trainen
in Amerika met zijn eenheid van de luchtmobiele brigade.
Korporaal der eerste klasse Jaap,
U krijgt voor uw moedig, kordaat en beleidvol optreden zo dadelijk het Kruis van Verdienste
uitgereikt.
Sergeant van de mariniers Ammie, ook u wordt onderscheiden voor uw optreden in Afghanistan.
Het was 21 december 2009 toen vlak bij uw positie een zware bermbomaanslag werd gepleegd op
Afghaanse politieagenten.
Er vielen meerdere doden en gewonden.
U zei: 'Als we onze eigen geloofwaardigheid als Nederlandse militairen willen behouden, moeten we
nu helpen.
We moeten de Afghaanse politie laten zien dat ze op ons kunnen rekenen.'
En, zei u: ‘We waren in Afghanistan om mensen te helpen. Dit was het moment om het waar te
maken.'
Om te helpen, bent U met een team van vrijwilligers dwars door een levensgevaarlijk gebied gegaan.
Op de plek van de aanslag trof u naar eigen zeggen 'één grote ellende aan'.
Met uw collega's hebt u de getroffen Afghaanse politie‐eenheid van medische hulp voorzien en
beschermd tegen een eventuele nieuwe aanval.
Uw doortastend, initiatiefrijk en moedig optreden heeft veel respect afgedwongen bij de Afghaanse
politie.
Het heeft Hare Majesteit Koningin Beatrix dan ook behaagd om u voor dit moedige optreden te
decoreren met het Kruis van Verdienste.
Dames en heren,
Hier staan acht Nederlandse militairen, die deden wat zij zelf heel gewoon vonden.
5

Ik zie acht Nederlandse militairen die met gevaar voor eigen leven deden wat nodig was voor hun
kameraden, hun Afghaanse collega’s, de Afghaanse bevolking en de Nederlandse missie in
Afghanistan.
Om het respect voor uw moedige daden tot uiting te brengen, wil ik nu graag overgaan tot de
uitreiking van de dapperheidsonderscheidingen.
Ik verzoek mijn adjudant daartoe het bijbehorend Koninklijk Besluit voor te lezen.
‐0‐0‐0‐
6