86-5 - Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren

Bovenstaande tekst komt uit de trailer bij
de onlangs uitgebrachte wiskunderoman
van wiskundedocent Jan Helmer, Pythagoras
en de rechtvaardige rechters. [1] Een perfecte
trailer, met prachtige geheimzinnige
beelden en dito muziek. Je krijgt onmiddellijk
zin het boek te gaan lezen om het
antwoord te achterhalen. Of is wachten op
een verfi lming een beter idee? En wat zou er
in die fi lm van de wiskunde, een belangrijk
onderdeel in de roman, overblijven?
figuur 1 Uit de trailer van Pythagoras
en de rechtvaardige rechters
Natuurlijk kan een wiskunderoman niet
onbesproken blijven in Euclides, ook al zijn
in diverse wiskundetijdschriften al recensies
verschenen.
Het 224 bladzijden tellende boek is een
vervolg op Het Mysterie van Pythagoras. De
twee hoofdpersonen maken – net als in het
eerste boek – allerlei avonturen mee met
daarin mystieke gebeurtenissen, waarbij
de oude Pythagoras hun de helpende hand
reikt als ze dreigen het onderspit te delven.
De gekozen thematiek – een moordaanslag,
de Italiaanse onderwereld, een in België
hangend schilderij, een ontvoering – is
boeiend genoeg voor een spannend boek
en de schrijver laat door gedetailleerde
beschrijvingen zien dat hij meer van deze
onderwerpen afweet dan de gemiddelde
mens. Hij heeft het zich niet gemakkelijk
gemaakt door schoolwiskunde functioneel
te willen gebruiken in het verhaal en het
ook nog eens begrijpelijk te maken voor
leerlingen die de stof niet kennen. Voorwaar
geen sinecure. Het mag een wonder heten
dat de schrijver in zijn opzet geslaagd is en
kans heeft gezien een lezenswaardig boek te
schrijven dat al deze facetten omvat. Want
lezenswaardig is het zeker, af en toe zelfs
spannend.
De wiskunde in de roman – Statistiek en
Rekenen met kansen – is op het niveau
van de tweede fase. Daarom heb ik twee
leerlingen uit de doelgroep gevraagd het
boek te lezen en hun commentaar op papier
te zetten.
De tweelingzussen Marije en Pieternel
van Braak wilden hun kerstvakantie wel
gebruiken om deze klus te klaren. Beide
zussen zitten op de Jacobus Fruytier
scholengemeenschap (Apeldoorn) in de 5e
klas van het Lyceum in de TTO-variant.
Alle twee hebben ze wiskunde B in hun
pakket.
Ze pakken het recenseren gedegen aan en
hebben de taken verdeeld. Hieronder hun
bevindingen.
Auteur: Jan Helmer
Uitgever: Pythagoras
Project (2010)
Website:
www.pythagorasproject.nl
ISBN: 978 90 8118432 8
Prijs: € 16,90
(224 pagina’s; hard cover)
Pieternel – Algemeen
Ik vond het leuk om ook eens een keer een
heel speciaal boek te lezen – volgens mij
is een wiskunderoman niet een boek dat
past in een alledaags genre. De manier van
schrijven viel me tegen, de wiskunde vond
ik geweldig. Wel vond ik het jammer dat de
auteur helemaal aan het eind van het boek
nog even met zichzelf op de proppen kwam
(blz. 214: ‘Els en Mike kennen bij hen in
de buurt een Nederlandse wiskundige. Hij
heeft daar een vakantiehuis. Of hij al met
pensioen is, weet ik niet. Maar hij is integer,
heeft geen banden met welke organisatie
dan ook en zou er een boek over kunnen
schrijven. (…) Hij heeft voor diverse
wiskundemethoden geschreven, was eindredacteur…’).
Dat hoeft van mij echt niet:
de kans dat er een klein beetje eigendunk
om de hoek komt kijken is gevaarlijk
nadrukkelijk aanwezig…
Marije – Relatie titel en inhoud van het
boek
Zo op het eerste gezicht is de relatie
tussen de titel en de inhoud van het boek
niet duidelijk. Zelfs het verband tussen
Pythagoras en de Rechtvaardige Rechters was
voor mij pas gaandeweg het boek zichtbaar.
Ik had in ieder geval het hele boek nodig
om de titel te begrijpen, maar dat is tegelijk
ook de bedoeling van een (pakkende) titel!
Pieternel – Schrijfstijl
Ik ben niet zo weg van de schrijfstijl van
de auteur. Het doet een beetje amateuristisch
aan, vooral in de dialogen. Hij schrijft