rapport Randenbeheer in het GLB - Clm

4 Synthese en aanbevelingen ____________________________________
We beschrijven welke type randen voor verschillenden doelstellingen geadviseerd
kunnen worden voor inpassing in het nieuwe GLB. De doelen zijn in wezen ecosysteemdiensten
die door een rand geleverd kunnen worden. Ook geven we een globale
inkijk in de kosten en hoe in het GLB hiermee kan worden omgegaan.
Een belangrijke conclusie is dat de verschillende doelstellingen van een rand in de
praktijk niet in één type rand zijn te vangen. Een effectieve rand betekent maatwerk.
Op basis van de inventarisatie, beoordeling van de effectiviteit en praktijkcheck
lijkt het mogelijk om met drie type randen de doelstellingen te behalen (zie
tabel 4.1 en figuur 4.1). Deze randen zijn als volgt te omschrijven:
• Milieurand: breedte minimaal 3 meter (advies tot 6 meter); zaadmengsel
met grassen.
Eenvoudigste variant van de drie voorgestelde randen waarmee emissies van
nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater worden
beperkt.
• FAB-rand: breedte minimaal 3 meter (advies tot 6 meter); zaadmengsel
met FAB-soorten, één- of meerjarig.
Een rand die optimaal is ingericht voor natuurlijke plaagbestrijding in gewassen
(FAB). Daarnaast beperkt de rand emissies van gewasbeschermingsmiddelen
en nutriënten naar het oppervlaktewater. En profiteren zoogdieren (muizen)
en bijen van de rand. De landschappelijke kwaliteit is groter dan bij een
milieurand vanwege de bloemen.
• Vogelrand: breedte minimaal 9 meter (advies tot 12 meter); zaadmengsel
afgestemd op het doel (broedvogels of overwinteraars);
gefaseerd maaibeheer.
Een rand die optimaal is ingericht als leefomgeving voor akkervogels en zoogdieren.
Daarnaast beperkt de rand emissies van gewasbeschermingsmiddelen
en nutriënten naar het oppervlaktewater. De landschappelijke kwaliteit is groter
dan bij een milieurand. Voor vogels is een brede rand van minimaal 9 meter
waarin een deel bestaat uit hoge vegetatie en een deel uit lage vegetatie
belangrijk om optimaal te foerageren.
Er wordt geen nulvariant voorgesteld (in de praktijk een braakrand van 3 meter).
Deze rand kan weliswaar bijdragen aan het beperken van emissies van gewasbeschermingsmiddelen
en nutriënten, maar minder dan alle andere varianten en bovendien
draagt een dergelijke rand niet bij aan biodiversiteit of FAB.
De minimale breedte van de rand sluit aan bij de minimale werkbreedte van 3 meter
van landbouwmachines die in Nederland gehanteerd wordt. De werkbreedte kan
ook 4 of 4,5 meter zijn, maar dat is geen probleem wanneer de breedte van de
rand kan variëren tussen de 3 en 6 meter (milieu- en FAB-rand) of 9 en 12 meter
(vogelrand).
17