Dowload de Eindrapportage ´Onbeperkt Grafimedia - SBCM

EINDRAPPORTAGE
“ONBEPERKT GRAFIMEDIA”
Een samenwerking van:
KVGO Dienstencentrum
GOC, kenniscentrum grafimedia branche
SBCM, kenniscentrum Sociale Werkvoorziening
1 van 39

INHOUDSOPGAVE
Pag.
1. Inleiding 3
1.1 Probleemstelling 3
1.2 Doel van het project 4
2. Projectverloop 5
2.1 Inleiding 5
2.2. Fase 1: Inventarisatie bestaande situatie 5
2.2.1 Inventarisatie werkgelegenheid Grafimedia branche 5
2.2.2 Inventarisatie en (praktijk-) analyse beschikbare instrumenten 6
2.2.3 Inventarisatie opleidingen 6
2.2.4 Inventarisatie en analyse van werksoorten 7
2.3 Randvoorwaarden diagnose-instrument 8
3 Ontwikkeling en toetsing van een SW-diagnosesysteem Grafimedia 9
3.1 Functies en werksoorten 9
3.1.1 Reguliere functies 9
3.1.2 Creëren van nieuwe functies / functiedifferentiatie 10
3.2 Het proces van diagnose uitvoeren 11
3.2.1 Het eerste contact 11
3.2.2 Uitvoering diagnose door middel van het instrument 12
3.21 Bedrijfsrondgang 12
3.3 Algemene aandachtspunten werken met mensen met een arbeidsbeperking 12
3.4 Resultaten 13
4. Conclusies en aanbevelingen 14
4.1 Kansen binnen de Grafimedia branche 14
4.2 Randvoorwaarden voor succesvolle plaatsingen 14
4.3 SWOT analyse 15
4.3 Uitrol van het project 16
Bijlagen eindrapportage
Bijlage 1: Werkgelegenheid binnen de Grafimedia branche 19
Bijlage 2 Ontwikkelde instrumenten 23
Bijlage 2A: Uitvoeringsprotocol plaatsing medewerkers met arbeidshandicap
in de Grafimedia 24
Bijlage 2B: Diagnose-instrument Onbeperkt Grafimedia 37
Bijlage 3: Voorbeeld kandidaatprofiel 39
2 van 39

1. Inleiding
Binnen het speerpunt ‘kansen op de reguliere arbeidsmarkt’ wil SBCM de kansen en
mogelijkheden van SW-medewerkers op de reguliere arbeidsmarkt vergroten.
SBCM wil binnen sectoren de mogelijkheden analyseren van werkgelegenheid voor SWmedewerkers.
Hierbij kijkt zij niet alleen naar invulling van bestaande functies maar tevens
naar de mogelijkheden van het creëren van nieuwe functies, bijvoorbeeld door middel van
functiedifferentiatie. Bij functiedifferentiatie wordt gekeken naar de mogelijkheden om
deeltaken die een lager functieniveau vereisen af te splitsen van een functie. Hierdoor wordt
werkgelegenheid op een lager functieniveau gecreëerd en kan de oorspronkelijke functie
efficiënter worden ingezet.
Pagina 3
SBCM heeft contact gezocht met de Grafimedia branche en heeft het adviesbureau, KVGO
Dienstencentrum, dat gelieerd is aan de werkgeversorganisatie KVGO gevraagd een
gezamenlijk onderzoek uit te voeren.
SBCM heeft deze branche geselecteerd op basis van:
- Een diversiteit van werksoorten binnen de branche (drukprocessen, nabewerking,
verpakking, kopiëren);
- De Grafimedia branche is van oudsher een goed georganiseerde sector en voorloper met
betrekking tot de invoering van zorgsystemen (arbo, milieu en kwaliteit);
- Maatschappelijk verantwoord ondernemen staat op de agenda binnen de branche;
- Een tekort aan specialistisch personeel binnen de branche en dit maakt
functiedifferentiatie interessant;
- Een redelijk deel van de SW-bedrijven heeft grafische processen in eigen beheer gehad
of heeft deze nog steeds.
Deze factoren maken de Grafimedia branche interessant om een onderzoek uit te voeren naar
de mogelijkheden om het arbeidsaanbod voor SW-medewerkers te vergroten. Daarnaast kan de
Grafimedia branche als voorbeeld dienen voor andere branches.
In februari 2008 is het project ‘Onbeperkt Grafimedia’ van start gegaan. Deze eindrapportage
schetst het projectverloop en bevindingen van de eerste 3 fasen van het project. Deze fasen
hebben betrekking op de inventarisatie van mogelijkheden binnen de Grafimedia branche en de
ontwikkeling van een instrument ten behoeve van het in kaart brengen van mogelijkheden van
werkgelegenheid voor SW-medewerkers binnen grafimedia bedrijven.
1.1. Probleemstelling
Er is nog steeds onvoldoende aansluiting tussen de SW-sector en het reguliere bedrijfsleven.
Enerzijds is het reguliere bedrijfsleven onbekend met de mogelijkheden van SW-medewerkers
en anderzijds zijn SW-organisaties nog onvoldoende toegerust om de beweging van binnen
naar buiten te maken. Vraag en aanbod sluiten vaak niet op elkaar aan. Dit geldt ook voor de
Grafimedia branche die de SW-sector met name kent als concurrent op haar markt in het
verleden. De kennis over de mogelijkheden en voordelen die SW-organisaties bieden in het
kader van detachering en Begeleid Werken zijn veelal niet bekend. Voor de kredietcrisis
kampte de Grafimedia branche met een tekort aan personeel. Met name specialistisch personeel
waarvan de functie eisen niet aansluiten bij het aanbod vanuit SW-bedrijven. Vraag en aanbod
sluiten niet op elkaar aan waardoor er slechts goede voorbeelden binnen de grafimedia branche
zijn daar waar grafische bedrijven in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
werken met mensen met een arbeidsbeperking.
3 van 39

1.2. Doel van het project
Pagina 4
Het doel van het project ‘Onbeperkt Grafimedia’ is het ontwikkelen van een instrument dat een
hulpmiddel is voor SW-organisatie en grafische bedrijven om de kansen om met SWmedewerkers
binnen het grafische bedrijf te werken te onderzoeken.
Hiertoe worden tevens de randvoorwaarden geformuleerd welke aanwezig dienen te zijn voor
een succesvolle plaatsing. Het project moet daarnaast zichtbaar maken welke werkzaamheden
en functies aansluiten bij SW-medewerkers binnen de verschillende sectoren van de
Grafimedia branche. Hierbij ligt de focus binnen het project op het realiseren van werkplekken
in het kader van Begeleid Werken.
4 van 39

2 Projectverloop
2.1 Inleiding
Binnen het project is een stuurgroep geformeerd bestaande uit het A&O fonds van de Sociale
Werkvoorziening SBCM, het adviesbureau binnen de Grafimedia branche KVGO
Dienstencentrum en het kenniscentrum binnen de Grafimedia branche Kenniscentrum GOC.
Het project omvat een viertal fasen waarin de eerste 3 fasen zijn afgerond en worden
beschreven in deze eindrapportage.
Projectfasering:
Fase 1: Inventarisatie bestaande situatie
Fase 2: Ontwikkeling van een SW-diagnosesysteem
Fase 3: Toetsing van de SW-diagnose Grafimedia
Fase 4: Uitrol van het project (voorstel of conceptplan)
2.2 Fase 1: Inventarisatie bestaande situatie
Pagina 5
Binnen de eerste fase is door de stuurgroep relevante informatie verzameld en geanalyseerd ten
behoeve van de ontwikkeling van een diagnose instrument, te weten:
• de werkgelegenheid binnen de grafimediabranche;
• beschikbare instrumenten die aansluiten bij de diagnosedoelstelling;
• opleidingen en training;
• de werksoorten binnen de Grafimedia branche.
Het betreft een analyse vanuit de kennis en ervaring van de vertegenwoordigers uit Grafimedia
branche en de Sociale Werkvoorziening. Daarnaast zijn twee grafimedia bedrijven met
ervaring met het werken met mensen met een arbeidsbeperking betrokken bij de analyse.
In paragraaf 2.2.1 t/m 2.2.4 zijn de uitkomsten van de analyses kort weergegeven.
2.2.1 Inventarisatie werkgelegenheid Grafimedia branche
De Grafimediabranche bood in 2008 werkgelegenheid aan 42.042 werkzame personen.
Hiermee is de branche een belangrijke bedrijfstak m.n. in het MKB. Er zijn ongeveer 2797
bedrijven in deze branche met een omzet van 7,7 miljard euro in 2007. De meeste
werkgelegenheid zit bij het middelgrote bedrijf (51%), dat tussen de 20 en 100 medewerkers
heeft. Daar werkten in 2008 ongeveer 21.441 mensen. De branche heeft een grote
verscheidenheid aan werkzaamheden waarbinnen de afgelopen jaren de behoefte aan
(productie) personeel hoger lag dan het aantal vacatures, zowel hoog als lager gekwalificeerd
personeel. De huidige recessie heeft daar op korte termijn verandering in gebracht en dit kan
een negatief effect hebben op het creëren van werkgelegenheid voor mensen met een
arbeidsbeperking op korte termijn. Voor de langere termijn is de verwachting dat de branche
wederom moeite krijgt om grafisch personeel te werven, hierbij onderschrijft de
brancheorganisatie de visie op de arbeidsmarkt zoals geschetst is door de commissie Bakker. .
Het concept waarbij vakpersoneel efficiënter wordt ingezet waarmee werk aan de onderkant
vrijkomt en kan worden vormgegeven in functies die geschikt zijn voor mensen met een
arbeidsbeperking wordt als een kansrijk initiatief gezien.
5 van 39

2.2.2 Inventarisatie en (praktijk-) analyse beschikbare instrumenten
Pagina 6
Binnen de eerste fase van het onderzoek is een scan gemaakt van beschikbare instrumenten
welke ondersteunend kunnen zijn aan het matchingsproces tussen werk en kandidaat. Hierbij
stond de vraag centraal ‘hoe kunnen SW-bedrijf en grafimedia bedrijf een gezamenlijke
inventarisatie maken van de mogelijke werksoorten die aansluiten bij de doelgroep van mensen
met een Wsw-indicatie’.
SW-bedrijven hanteren verschillende instrumenten om in kaart te brengen wat de capaciteiten
en plaatsingsmogelijkheden zijn van SW-medewerkers. Deze instrumenten hebben tot doel om
competenties van de medewerker in kaart te brengen en de voorwaarden voor een succesvolle
plaatsing.
Binnen de sector zijn ontwikkelingen gaande waarmee meer eenduidigheid in instrumenten
voor de toekomst is te verwachten.
Binnen de Grafimedia sector worden functies in kaart gebracht met een
functiewaarderingssysteem (Functiewaardering: De Leeuw Consult). Daarbij wordt gelet op 4
hoofdfactoren: Complexiteit (moeilijkheid binnen de functie) Regelcapaciteit (eigen
verantwoordelijkheid), Afbreukrisico (schade voor de organisatie bij fouten) en Fysieke
factoren (belasting vanuit de werkomgeving). Deze factoren worden in kaart gebracht met een
Functiebeeld formulier.
Als basis is het functiebeeld formulier dat gehanteerd wordt binnen de grafimedia branche
genomen om functies en werkzaamheden binnen de branche in kaart te brengen. Aangevuld
met elementen uit instrumenten van SW-bedrijven. Hierbij is extra aandacht ingeruimd voor
de fysieke factoren (bijvoorbeeld: geluid, gehoor etc.).
2.2.3 Inventarisatie opleidingen
Wanneer medewerkers voor de eerste keer in aanraking komen met de Grafimedia branche,
dan kan een goede introductieopleiding goede ondersteuning bieden. Daarnaast dienen er
allerlei praktische vaardigheden te worden aangeleerd om de functie uit te kunnen oefenen. Dit
kan uiteraard gedeeltelijk worden aangeleerd op de werkplek, maar ondersteuning door middel
van een praktische opleiding draagt hier ook aan bij.
Binnen de Grafimedia branche verzorgt het kenniscentrum GOC verschillende soorten
praktijkopleidingen. Daarnaast verzorgen ROC’s reguliere MBO opleidingen gericht op
grafische technieken. Voor specifieke projecten met SW-medewerkers kan het GOC incompany
trainingen verzorgen.
6 van 39

Pagina 7
2.2.4 Inventarisatie en analyse van werksoorten
Mensen met een arbeidsbeperking zijn niet vooraf in een bepaald hokje te plaatsen en/of uit te
sluiten voor functies of werkzaamheden binnen de Grafimedia branche. Dit project richt zich
op de ontwikkeling van een instrument waarmee voor een brede doelgroep onderzocht wordt of
er werkzaamheden zijn die vormgegeven kunnen worden in een functie welke passend is voor
mensen met een arbeidsbeperking op startkwalificatie niveau. Hierbij gaat het om eenvoudige
functies en/of werkzaamheden binnen de Grafimedia branche. Uit een analyse binnen een
aantal grafimedia bedrijven blijkt dat mensen met een arbeidsbeperking op een breed terrein
ingezet kunnen worden.
Drukkerij Wedding in Harderwijk laat zien dat veel kan!
Drukkerij Wedding is een allround offsetdrukkerij waarbij de mens centraal staat. De
bedrijfsfilosofie is dat ieder mens in principe arbeidsgehandicapt is. Drukkerij
Wedding kijkt dan ook niet naar de beperkingen van mensen maar naar de
capaciteiten van de kandidaat en hoe deze efficiënt kunnen worden benut binnen het
bedrijf. Dat kan bij drukkerij Wedding in iedere functie zijn en daarvoor wordt als dat
nodig is de functie aangepast of opgesplitst. Zowel op kantoor als in de productie en
het magazijn wordt gewerkt met mensen met een arbeidsbeperking. Drukkerij
Wedding laat zien dat de mogelijkheden onbeperkt zijn.
Drukkerij Wedding laat zien dat het werken met mensen met een arbeidsbeperking
prima past binnen een commercieel bedrijf. Een kwart van de circa 25 medewerkers
binnen deze drukkerij heeft een vorm van wat de maatschappij “arbeidsbeperking”
noemt.
Het bedrijf is succesvol (commercieel en organisatorisch) en mensen willen graag
werken bij het bedrijf. Er bestaan zelfs wachtlijsten voor bepaalde functies!
Door het werken met medewerkers die volgens onze maatschappij een
“arbeidsbeperking” hebben, heeft Wedding een uitstekend imago en dit leidt
ook nog eens tot extra klanten en orders!
Binnen de Sociale Werkvoorziening is ook nog gekwalificeerd grafisch personeel met een
WSW indicatie te vinden. Dit heeft veel te maken met de achtergrond van het SW-bedrijf en
het al dan niet hebben van een grafische afdeling binnen het SW-bedrijf. Binnen het
projectproject richt zich hoofdzakelijk op recente en toekomstige instroom binnen de WSW.
Hierbij ligt de nadruk op ‘Begeleid Werken’ wat inhoud dat mensen met een WSW indicatie in
dienst komen van het grafimedia bedrijf. De werknemer en werkgever worden ondersteund
door een begeleidingsorganisatie en de werkgever ontvangt financiële compensatie voor
aanpassingen van de werkplek en/of mindere productiviteit van de werknemer.
Binnen het kader van het project Onbeperkt Grafimedia zijn de functies geanalyseerd waarvoor
het laagste opleidingsniveau vereist is, de zogenaamde niveau A functies binnen de Grafimedia
branche. Daarnaast is binnen het project gekeken naar werkzaamheden binnen functies op een
hoger niveau die mogelijk kunnen worden afgesplitst van de functie en worden vormgegeven
in een nieuwe functie passend bij de doelgroep WSW (functiedifferentiatie).
7 van 39

De grafimediabranche is ingedeeld op de hoofdactiviteit van het grafische bedrijf en verdeeld
in vier categorieën, deze zijn:
1. Voorbereiding
2. Drukken
3. Afwerking
4. Overige
Pagina 8
In bijlage 1 is een analyse van de Grafimedia branche opgenomen. Op basis van de categorieën
zijn relevante sectoren te onderscheiden, zoals de allround drukkerij, diepdruk drukkerijen en
grafische afwerkingbedrijven.
De grootste groep bedrijven binnen de branche heeft als hoofdactiviteit het drukken, waarvan
driekwart ook voorbereiding- en grafische afwerking zelf uitvoert.
Binnen deze bedrijven zijn de belangrijkste bedrijfsprocessen het drukken (technische
productiewerkzaamheden), het vouwen, binden, snijden en naaien. Daarnaast zijn logistieke
processen genoemd en bijvoorbeeld vertaald naar de functie van heftruckchauffeur. Ook
functiedifferentiatie is mogelijk met name voor werk m.b.t. het drukken en werk in de vorm
van hand en spandiensten.
In de bijlage van het diagnose-instrument (bijlage 2) is de inhoudelijke kant van de functies
van Productiemedewerker A, Afwerker A, Algemeen medewerker A, Assistent drukker A,
Digitaal printen A, magazijnmedewerker A uitgewerkt.
2.3 Randvoorwaarden diagnose-instrument
In de eerste fase van het project zijn op basis van de inventarisatie en een tweetal bezoeken aan
grafische bedrijven waar ervaring is met het werken met mensen met een arbeidsbeperking, de
randvoorwaarden benoemt ten aanzien van het te ontwikkelen diagnose-instrument.
Het diagnose-instrument heeft tot doel om SW-bedrijven en grafische bedrijven een eenvoudig
instrument te bieden waarmee zij een analyse kunnen maken van de mogelijkheden om SWmedewerkers
binnen een grafimedia bedrijf te plaatsen. Onderstaand zijn de randvoorwaarden
geformuleerd in het kader van de ontwikkeling van het diagnose-instrument.
Het instrument dient:
• eenvoudig in gebruik te zijn;
• binnen een beperkte tijd uitgevoerd kunnen worden;
• uit te dagen tot het kijken naar werk dat past bij een brede doelgroep, dus niet alleen
naar functies maar ook naar de mogelijkheid om delen werk uit bestaande functies te
halen;
• de belangrijkste omgevingsfactoren binnen het grafimedia bedrijf in kaart te brengen
die van belang zijn om te komen tot een juiste match;
• te worden voorzien van een duidelijke en aansprekend uitvoeringsprotocol
(handleiding)
Projectafbakening:
• Het project richt zich primair op de verhoging van duurzame werkplekken voor SWmedewerkers
in het kader van Begeleid Werken en individuele detacheringen.
• Binnen de eerste 3 fasen van het project wordt een instrument ontwikkeld en getoetst.
8 van 39

3 Ontwikkeling en toetsing van een SW-diagnosesysteem Grafimedia
Pagina 9
Op basis van de analyse uit de eerste fase is een concept diagnose instrument ontwikkeld
gebaseerd op het functiewaarderingssysteem binnen de grafimedia branche en aangevuld met
randvoorwaarden voor plaatsing van mensen met een arbeidshandicap. Daarnaast is een
uitvoeringsprotocol opgesteld. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste bevindingen geschetst
die hebben geleid tot het uiteindelijke diagnose instrument en uitvoeringsprotocol.
In paragraaf 3.1. worden de functies, werksoorten en mogelijkheden tot het creëren van
maatwerk functies beschreven. Vervolgens wordt in paragraaf 3.2 ingegaan op het proces van
diagnose uitvoeren en de punten die tijdens de bedrijfsbezoeken aan de orde zijn gekomen.
Naast het daadwerkelijke werk en het proces komen tijdens de bedrijfsbezoeken andere
relevante aspecten naar voren van het werken met mensen met een arbeidsbeperking binnen de
grafimedia, deze aspecten worden in paragraaf 3.3 aan de orde gesteld waarna in paragraaf 3.4
de resultaten worden benoemd.
3.1. Functies en werksoorten
Binnen het project zijn een 8-tal grafische bedrijven bezocht, 2 ter oriëntatie en bij 6 bedrijven
is het diagnose-instrument getoetst. Bij deze bedrijven is gekeken naar reguliere functies en
mogelijkheden om werkzaamheden uit oorspronkelijke functies te halen en deze vorm te geven
in een functie geschikt voor SW-medewerkers.
3.1.1. Reguliere functies
Binnen de tweede fase van het project zijn de functies geanalyseerd welke in aanmerking
zouden kunnen komen voor mensen van de doelgroep Sociale Werkvoorziening. Binnen de
diagnose bij grafische bedrijven zijn onderstaande reguliere functies genoemd welke mogelijk
aansluiting vormen bij de doelgroep vanuit SW-bedrijven:
- Drukvormvervaardiging (DTP)
- Assistent Drukker Productiemedewerker (grafisch assistent)
- Afwerkingfuncties
- Magazijnmedewerker (logistiek medewerker, intern transport)
- Schoonmakers, kantinemedewerkers etc.
- ICT-er
Vooral functies in de afwerking lijken goed aan te sluiten bij een brede doelgroep van mensen
met een arbeidsbeperking. Functies in de voorbereiding (DTP) of ICT worden tevens genoemd
waarbij men met name denkt aan mensen met een lichamelijke beperking.
In onderstaande tabel zijn bij de bezochte grafische bedrijven de functies benoemd welke
mogelijk in aanmerking komen voor plaatsing. De functies zijn gecategoriseerd op
functieniveau A (binnen het HIFsysteem Grafimedia. HIF stond voor herindeling functies).
A HIF Functies (niveau
Grafimedia)
uit Fase 2
Drukvormvervaardiging
(DTP)
Drij. Lutkie Van Weever
Weddin Cranen Elst s
g Burg
■ ■
Roto
smeets
Assistent Drukker ■ ■
Productiemedewerker ■ ■
Hex-
spoor
A&R
Carton
9 van 39
Weber

(grafisch assistent)
Pagina 10
Afwerkingfuncties ■ ■ ■ ■ ■
Magazijnmedewerker
(logistiek medewerker,
intern transport)
Interne dienst/ algemene
Zaken (schoonmaak,
opruimwerkzaamheden/
kantinedienst etc.)
■
■ ■
■ ■ ■ ■ ■ ■
3.1.2 Creëren van nieuwe functies / functiedifferentiatie
De term functiedifferentiatie is geen gebruikelijke term welke door SW-bedrijven of
grafimedia bedrijven direct wordt herkend. Functiedifferentiatie heeft in dit kader ook een te
zware lading en kan een onjuist beeld scheppen. Het gaat binnen dit project niet om binnen een
bedrijf een analyse te maken naar de efficiënte inrichting van werkzaamheden en te komen tot
een bedrijfsbrede aanpak in het kader van functiedifferentiatie.
We spreken in dit project dan ook over het creëren van functies welke zijn afgestemd op SWmedewerkers
door (aangepaste) taken uit oorspronkelijke functies vorm te geven in een nieuwe
functie. Het primaire doel binnen dit project is om werk te creëren dat is aangepast op mensen
met een arbeidsbeperking. Om dit doel te verwezenlijken is het noodzakelijk de
opbrengst/meerwaarde voor het betreffende grafimedia bedrijf te benoemen. Deze meerwaarde
ligt vooral in het efficiënter kunnen inrichten van de oorspronkelijke functie. Dit moet leiden
tot een verhoging van efficiëntie in productie en verbetering in (financiële) resultaten.
Drukkerij ABC creëert functie voor SW-medewerker
Binnen een middelgrote vellendrukkerij staan een viertal persen. Door de vele kleine
orders ervaren de drukkers altijd een hoge werkdruk. Naast het drukken, dienen zij
ook het papier uit het magazijn op te halen en het gereed product weer verder te sturen
naar de nabewerking. Daarnaast moet de drukpers regelmatig gereinigd worden. De
werkdruk is hoog, waardoor andere klussen als de algemene orde en netheid rond de
pers al helemaal niet meer ter sprake komt.
De oplossing is hen aangeboden door de inzet van een SW-medewerker, die met name
de taak kreeg om het papier uit het magazijn te halen en het gereed product naar de
nabewerking (binderij) te brengen. Daarnaast zorgde de persoon in kwestie niet alleen
voor de algemene orde en netheid rond de drukpersen. Hij besteedde ook aandacht
aan de andere bedrijfsruimten en vulde de wasmiddelenflesjes voor de drukkers, zodat
ze niet steeds heen en weer hoefden te lopen naar het taphok. Al met al werd hierdoor
de inzetbaarheid van de drukkers met betrekking tot het feitelijke productiewerk
aanzienlijk verhoogd met als positief resultaat een beter bedrijfsresultaat en meer rust
in het bedrijf door functiedifferentiatie.
Uit de diagnosebezoeken bij grafimedia bedrijven zijn onderstaande oorspronkelijke functies
gekomen welke mogelijkheden bieden om werkzaamheden af te splitsen:
10 van
39

- de natuurlijke gelaagdheid van A, B en C drukkers
- A drukker, leidinggevende met (minimaal MBO) grafisch technische achtergrond
- B drukker, 2 e drukker, met veel ervaring en senioriteit
- C drukker, drukker in opleidng, junior drukkers en combifuncties
- combifuncties en zgn. hand en spandiensten
- Diverse functies in afwerking
3.2 Het proces van diagnose uitvoeren
In deze paragraaf worden de bevindingen en aandachtpunten beschreven welke aan de orde
zijn gekomen tijdens het uitvoeren van de diagnosebezoeken rondom het proces van eerste
contact tot en met diagnosebezoek.
3.2.1. Het eerste contact
Pagina 11
Het eerste contact tussen SW-organisatie en grafisch bedrijf is van belang om te toetsten of er
bereidheid is gezamenlijk te onderzoeken wat de kansen en mogelijkheden zijn om mensen met
een arbeidsbeperking binnen het grafische bedrijf te plaatsen.
Dit contact kan ontstaan op initiatief van zowel het grafisch bedrijf als de SW-organisatie.
Binnen de pilot zijn de onderstaande opmerkingen/constateringen meegenomen in de
ontwikkeling van het instrument:
• Een aantal SW-bedrijven gaf aan geen interesse te hebben het betreffende grafimedia
bedrijf te bezoeken omdat zij bij voorbaat konden zeggen dat zij geen kandidaten
konden leveren.
• Indien het contact wordt gelegd door een SW-organisatie en dit leidt tot een afspraak,
vindt deze afspraak veelal plaats op kantoor met een manager van het bedrijf. In deze
afspraak wordt veelal gesproken over functies en vacatures en wat de SW-organisaties
kan betekenen. De kans op een daadwerkelijke match is daarbij gering. De pilot laat
zien dat tijdens de rondgang door het bedrijf.
• Grafische bedrijven hebben veelal geen idee wat een SW-bedrijf doet. Een afspraak
met een SW-bedrijf wordt vaak gezien als een commerciële afspraak waarvan het doel
vooraf niet helder is.
Deze opmerkingen hebben geleidt tot de aanpassing van het instrument op onderstaande items
en aandachtspunten voor overige activiteiten:
• Het diagnose-instrument is voorzien van een uitvoeringsprotocol. Binnen het
uitvoeringsprotocol worden ‘best-practices’ weergegeven ter verduidelijking voor
mensen uit de grafimedia branche. Het uitvoeringprotocol is uitgebreid met informatie
omtrent de voordelen van het werken met mensen met een arbeidsbeperking en het
uitsluiten van risico’s.
• Het is van belang om vooraf informatie te verstrekken over doel en mogelijke
opbrengsten en voordelen van het werken met mensen met een arbeidsbeperking.
Naast een duidelijke omschrijving binnen het instrument zal dit een aandachtspunt zijn
t.b.v. een landelijke/regionale uitrol van het instrument.
• Nadrukkelijk is gekeken naar het ‘attractieve’ element om door beide partijen te kijken
naar kansen en mogelijkheden, het ‘win-win’ effect.
11 van
39

3.2.2 Uitvoering diagnose door middel van het instrument
Pagina 12
Het instrument bleek te uitgebreid om in één afspraak goed door te nemen en in te vullen.
De voorbereiding vooraf werd door grafische bedrijven ervaren als een te grote tijdsbelasting.
Uit de bedrijfsbezoeken blijkt het eerste contact met name van belang om af te tasten of een
wederzijdse samenwerking mogelijk is. Er is gekozen voor een splitsing van de onderdelen
binnen het instrument en het advies om voor het eerste bezoek reeds een deel van het
instrument door het grafimedia bedrijf in te laten vullen. De belangrijkste criteria zijn in het
basisinstrument opgenomen en de hulpmiddelen om te komen tot een match op
werkzaamheden/functieniveau zijn in de bijlagen opgenomen. Binnen het eerste bezoek kan het
basisinstrument gezamenlijk worden doorgesproken.
3.2.1 Bedrijfsrondgang
Uit de diagnosebezoeken wordt tevens geconstateerd dat bedrijven veelal kijken naar welke
vacatures zij momenteel of op korte termijn hebben. Met functiedifferentiatie is nog weinig
ervaring. In een telefonische afspraak of een afspraak op kantoor kunnen de kansen en
mogelijkheden onvoldoende onderzocht of besproken worden. Accountmanagers of
consulenten hebben veelal geen kennis van de grafimedia branche en zijn niet gewend om naar
bedrijfsprocessen te kijken en de mogelijkheden om functies anders in te richten. Een
gezamenlijke rondleiding waarbij SW-bedrijf en grafimedia bedrijf betrokken zijn leidt tot
inzichten op welke specifieke werkzaamheden mensen vanuit het SW-bedrijf geplaatst kunnen
worden.
Binnen het uitvoeringsprotocol en het instrument is hiertoe toegankelijke informatie
opgenomen en zijn er voorbeelden verwerkt waarmee grafische bedrijven een beter beeld
krijgen over kansen om te werken met mensen met een arbeidsbeperking.
Voor SW-organisaties vergt deze aanpak een andere benadering van de markt. Hiertoe zijn
reeds verschillende initiatieven en aanpakken binnen de sector ontplooid.
3.3 Algemene aandachtspunten werken met mensen met een arbeidsbeperking
Uit de diagnose zijn door SW-organisaties en de grafische bedrijven aandachtspunten
aangegeven die van belang zijn om te komen tot een duurzame plaatsing van mensen met een
arbeidsbeperking binnen de grafimediabranche. De voornaamste aandachtspunten zijn
onderstaand opgesomd.
De voornaamste aandachtspunten:
- Het primaire proces dient niet te worden verstoord doordat mensen op een lagere
productiviteit hebben of een kans hebben op uitval. Functies of werkzaamheden dienen
dan ook voornamelijk gezocht te worden in die activiteiten waarbinnen (kleine)
verstoringen niet van invloed zijn op het productieproces.
- De beweegredenen van het in dienst nemen van mensen met een beperking zijn
uiteenlopend. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, financieel aantrekkelijk en een
oplossing voor een tekort aan personeel worden het meest genoemd door grafische
bedrijven.
- Belangrijk aandachtspunt is de acceptatie op de werkvloer en een goede begeleiding en
aansturing van deze medewerker. Dit moet passen binnen de bedrijfscultuur en hierover
dient zorgvuldig te worden gecommuniceerd.
- De SW-organisatie dient kandidaten zorgvuldig te selecteren op basis van de
werkzaamheden binnen het grafische bedrijf. Sommige grafische bedrijven geven aan in
12 van
39

Pagina 13
het verleden te zijn afgehaakt doordat ongeschikte kandidaten werden geplaatst wat
leidde tot het afbreken van de plaatsing en relatie met de betreffende
begeleidingsorganisatie (veelal ging het hier om re-integratiebureaus).
- Er dient sprake te zijn van een “warme” overdracht/introductie van de medewerker. Dat
wil zeggen dat het grafische bedrijf juist geïnformeerd wil worden over de
mogelijkheden en beperkingen waarmee zij bij de werkzaamheden rekening dient te
houden. Daarnaast wordt het belang van een goede inwerkperiode aangegeven met een
goede begeleiding vanuit de SW-organisatie.
- Indien er sprake is van het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking in het
kader van begeleid werken is men huiverig. Men geeft de voorkeur aan detachering.
Indien er geen risico’s met betrekking tot ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en het
verlies van loonkostensuppletie zijn is men bereid hierover verder na te denken. Men
verwacht echter wel een proefperiode voordat men deze stap neemt.
- De functie of werkzaamheden dienen vooraf goed in kaart te worden gebracht. De
belastingsaspecten en risico’s op het gebied veiligheid dienen te worden
geïnventariseerd.
3.4 Resultaten
Op basis van de uitgevoerde diagnoses bij grafische bedrijven zijn de vragenlijsten en
hulpmiddelen aangepast. De voornaamste aanpassingen betreffen een inkorting van de
oorspronkelijke vragenlijst en de opname van enkele aspecten uit de Melba-methodiek.
Het eindresultaat is een uitvoeringsprotocol in de vorm van een handleiding en het SWdiagnose-instrument
welke zijn opgenomen in bijlage 2.
Het instrument geeft SW-organisatie en grafische bedrijf een hulpmiddel in handen waarmee
zij gezamenlijk en gestructureerd kunnen onderzoeken wat de mogelijkheden binnen een
grafische bedrijf zijn om werk te vinden voor mensen met een arbeidsbeperking en een
oplossing te vinden voor personeelsvraagstukken van grafische bedrijven.
Het instrument geeft inzicht in:
- de aansluiting van SW-medewerkers op reguliere functies binnen de verschillende
bedrijfstypen binnen de branche;
- de eventuele mogelijkheden van functiedifferentiatie;
- de randvoorwaarden voor een succesvolle plaatsing van SW-medewerkers binnen een
grafmediabedrijf (o.a. voorlichting, opleidingsaspecten en inrichting van de
werkplekken);
De economische omstandigheden hebben ook zijn weerslag op de grafimedia branche. Navraag
bij twee grafische bedrijven leert dat een terugloop in orders een overcapaciteit binnen de
bedrijven tot gevolg heeft. Hierdoor is bij één grafisch bedrijf een gerealiseerde plaatsing na
twee maanden stopgezet en heeft het andere bedrijf het plaatsingsproces stopgezet.
4. Conclusies en aanbevelingen
Binnen het project ‘Onbeperkt Grafimedia’ zijn de kansen en mogelijkheden om SWmedewerkers
te plaatsen binnen de grafimedia arbeidsmarkt verkend en is een instrument
ontwikkeld dat gebruikt kan worden om de mogelijkheden binnen een Grafimedia bedrijf te
onderzoeken om te komen tot succesvolle en duurzame plaatsingen van SW-medewerkers.
13 van
39

4.1. Kansen binnen de Grafimedia branche
Pagina 14
De Grafimedia branche kenmerkt zich door een hoge organisatiegraad en is voorloper op het
gebied van Arbo- en Milieuzorg. Binnen de branche is een grote verscheidenheid aan
processen en werkzaamheden die zich in meer of mindere mate lenen als omgeving en werk
voor mensen met een arbeidsbeperking. Het onderzoek laat zien dat er vooral kansen liggen
binnen de afwerking en ondersteunende werkzaamheden binnen de drukkerij. Hiertoe zijn
afwerkingbedrijven en drukkerijen die veelal een aantal van afwerkingactiviteiten in eigen huis
uitvoeren de meest interessante doelgroep. Voor deze werkzaamheden zijn mogelijkheden om
ze dusdanig in te richten dat rekening gehouden kan worden met de beperkingen van de
betreffende medewerker.
Ook de Grafimedia branche wordt getroffen door de recessie. Recentelijk onderzoek binnen de
branche toont aan dat de investering in de branche fors zijn teruggelopen, bedrijfsresultaten
sterk teruglopen en het aantal reorganisaties stijgt. De mogelijkheden zijn daarom op korte
termijn beperkt. De branche organisatie ondersteunt de visie vanuit de commissie Bakker en
ziet een tekort op de arbeidsmarkt voor grafisch personeel op de langere termijn.
4.2 Randvoorwaarden voor succesvolle plaatsingen
Binnen de uitvoering van de diagnosebezoeken is als cruciale factor om te komen tot duurzame
arbeidsrelaties met SW-medewerkers, de betrokkenheid van het management en de begeleiding
van de direct leidinggevende naar voren gekomen. Daar waar het management zich actief
openstelt voor arbeidsintegratie van mensen met een beperking zijn er vrijwel altijd
mogelijkheden om dit te realiseren. De leidinggevende die medewerkers met een beperking
aanstuurt is de cruciale factor met betrekking tot de duurzaamheid van de plaatsing.
Uiteraard dienen we ervan uit te gaan dat het proces van selectie, introductie en begeleiding
door het SW-bedrijf zorgvuldig geschiedt. Het is de taak van het SW-bedrijf om een juiste
match te maken tussen SW-medewerker, werkomgeving en werkzaamheden. De
Randvoorwaarden t.a.v. het Grafimedia bedrijf zijn:
- Betrokkenheid management is essentieel.
- Een bedrijfscultuur waarbinnen acceptatie is voor lagere prestaties en hogere
begeleidingsgraad van mensen met een arbeidsbeperking.
- Bereidheid tot het afstemmen van taken/creëren van functies op de capaciteiten en
mogelijkheden van de medewerker.
- Sociale vaardigheden van de direct leidinggevende van de medewerker zijn essentieel.
- Investeren in begeleiding/opleiding van de medewerker.
Randvoorwaarden t.a.v. het SW-bedrijf zijn:
- Het verzorgen van een gedegen intake en diagnose welke als basis dient voor een match
met de werkzaamheden van het grafimedia bedrijf.
- Het ‘matchen’ van werkzaamheden met geschikte kandidaten.
- Het verzorgen van een goede introductie en indien van toepassing begeleidingsinstructie
afgestemd op de capaciteiten en beperkingen van de kandidaat.
- Het bieden van periodieke ondersteuning en begeleiding van zowel SW-medewerker als
direct leiding gevende.
- Duidelijkheid bieden over regelingen, risico’s wegnemen en het beperken van
administratieve lasten voor werkgever.
14 van
39

4.3 SWOT analyse
Pagina 15
Op basis van de analyses en diagnoses van grafimediabedrijven is door de stuurgroep een
SWOT analyse uitgevoerd met betrekking tot de kansen van het plaatsen van sw-mederwerkers
binnen de Grafimedia branche.
Sterkten
- Oplossing voor tekort aan personeel op laag gekwalificeerde werkzaamheden
- Geen financieel risico bij uitval door ziekte/arbeidsongeschiktheid
- Loyaal en gemotiveerde medewerkers
- Positief imago/PR door maatschappelijk verantwoord ondernemen
- Financieel rendabel door subsidie
- Laag verloop van medewerkers
Zwakten
- Hogere kans op uitval van medewerkers afhankelijk van zijn beperkingen
- Lagere productiviteit
- Hogere begeleidingsbehoefte vooral in het eerste jaar
- Minder flexibel in te zetten afhankelijk van de beperkingen
- Onduidelijkheid/onzekerheid m.b.t. regelingen en garanties
Kansen
- Mogelijkheid van functiedifferentiatie waardoor hoger gekwalificeerd personeel
efficiënter kan worden ingezet en deeltaken kunnen worden vormgegeven in een functie
afgestemd op een SW-medewerker
- Vanuit de overheid wordt in toenemende mate aandacht besteed aan het plaatsen/
activeren van inactieve groepen op de arbeidsmarkt, specifiek gericht op medewerkers
met een arbeidsbeperking. Hierdoor neemt aan de ene kant de bereidheid bij werkgevers
toe, maar ook de maatschappelijke acceptatie binnen de samenleving neemt toe.
- Door vergrijzing en economische ontwikkelingen is de verwachting dat het
personeelstekort de komende jaren zal toenemen, dit biedt kansen voor het aanbieden
van alternatieven op de arbeidsmarkt.
- Samenwerking met een SW-bedrijf biedt mogelijkheden voor flexibele inzet van
personeel en geeft ondersteuning aan leidinggevenden.
Bedreigingen
- Huidige imago SW-bedrijven is soms een drempel voor grafimedia bedrijven om samen
te werken
- Onzekerheid met betrekking tot regelingen voor de toekomst (verlies van subsidie of norisk
polis)
- Verstoring van het productieproces door uitval van medewerkers
- Op korte termijn de huidige recessie waardoor ook binnen de grafimedia sector (tijdelijk)
minder vacatures/werkzaamheden zijn.
4.3 Uitrol van het project
Door de recessie is de situatie met betrekking tot de vraag naar personeel binnen de Grafimedia
branche omgeslagen. Vanuit de stuurgroep is geadviseerd om het project nu niet landelijk uit te
rollen maar op kleinschalig niveau de ontwikkelde materialen te toetsten.
15 van
39

Pagina 16
Daarnaast zijn recentelijk initiatieven vanuit SW-bedrijven gestart waarbinnen doorlichtingen
van bedrijven op de mogelijkheid tot plaatsing van SW-medewerkers centraal staan. Binnen
één van deze projecten vanuit de SW-organisatie Patijnenburg wordt het ontwikkelde
diagnose-instrument getoetst en meegenomen in de ontwikkeling van een brede scan.
Een landelijke uitrol wordt besproken n.a.v. de resultaten van de kleinschalige pilot en
ontwikkelingen binnen de Grafimedia branche. Bij een uitrol zal Cedris worden betrokken.
De uitrol kan worden ondersteund door het KVGO, het KVGO Dienstencentrum en
Kenniscentrum GOC met o.a.:
- Workshops
Workshops zijn een uitstekend instrument om laagdrempelig kennis over te dragen aan
de doelgroepen van grafimedia en SW-bedrijven over de aspecten van het project. Ook
kunnen door de vertegenwoordigers van de doelgroepen contacten worden gelegd tussen
elkaar.
- Begeleiding en advies
Bedrijven kunnen worden ondersteund op diverse manieren:
- werven en selecteren van grafimediabedrijven ten behoeve van dit project
- uitvoeren van de diagnosescan in de bedrijven
- begeleiding in de bedrijven bij herindeling functies
- ondersteuning van bedrijven bij coaching medewerkers
In onderstaande tabel zijn de mogelijkheden weergeven ter ondersteuning van een landelijke
uitrol.
- Brancheorganisatie: - Intentieverklaring
- Internet en e-mail - Websites, portaal, nieuwsbrief,
internetapplicatie
- Direct mail - Digitale of analoge brief met of
zonder bijlagen, folder, etc.
- Persoonlijke verkoop - Helpdesk in
buitendienstbrancheorganisatie
- Opleiding adviseurs
- Buitendienst SW-bedrijven
- Congres en beurs - Vakbeurs Gorinchem
- Congres gezondheid
- Ledenvergaderingen
brancheorganisaties
- Vakpers - Free publicity
- Persberichten
- Artikelen
- Advertenties
- Informatiedocumenten - Leaflet, folder, teksten t.b.v internet
etc.
- Gadgets - Voor het verwijzen naar dit project en
- Bestaande hulpmiddelen binnen de
branche
als weggever bij persoonlijke verkoop
- Handboek personeel
Grafimediabranche
- Risico Inventarisatie & Evaluatie
- Initiatieven MVO - Vereniging Christelijke Grafische
16 van
39

Pagina 17
Ondernemers Nederland (VCGON)
- KVGO
- Workshops - Workshops ter bevordering
bewustzijn ter attentie van dit project
bij grafimedia ondernemers
17 van
39

BIJLAGEN
EINDRAPPORTAGE
Pagina 18
18 van
39

Bijlage 1: Werkgelegenheid binnen de Grafimediabranche
Pagina 19
Om het doel van het onderzoek met name de kansen voor SW-medewerkers op de reguliere
arbeidsmarkt in de Grafimediabranche te kunnen onderzoeken of monitoren, zijn onderstaande
gegevens uit de bedrijfstakonderzoeken naar voren gehaald. Het KVGO Dienstencentrum
publiceert in Grafimedia in Cijfers een deel van de arbeidsmarktstatistieken.
Voor 2008 zijn de onderstaande gegevens bekend.
Bedrijven en werkzame personen naar hoofdactiviteit
264 Bedrijven zijn actief in voorbereidende werkzaamheden en hier werken in 2008 ca. 2205
personen. 209 Bedrijven doen aan grafische afwerking met 4800 werkzame personen. De
grootste groep heeft als hoofdactiviteit het drukken, waarvan driekwart ook voorbereidings- en
grafische afwerking zelf uitvoert. In totaal werken 30.785 mensen in drukkerijen. Daarnaast
zijn er nog 300 bedrijven met andere grafische activiteiten. Daar werken 4252 personen.
19 van
39

Aantal KVGO ledenbedrijven en werkzame personen per provincie
Verdeling van de grafische omzet naar opdrachtgevers (de markt)
Ruim een vijfde deel van de omzet binnen de Grafimediabranche komt rechtstreeks van de
industrie, 13 % komt via de reclamebranche. Een deel van het werk wordt uitbesteed aan
gespecialiseerde bedrijven (afwerking van drukwerk tot eindproduct)
Pagina 20
20 van
39

Werkgelegenheid naar beroepsgroep
Grote beroepsgroepen binnen de Grafimediabranche zijn: commercieel personeel, tekst en
beeldopmakers (DTP/ CTP), drukkers en nabewerkers.
Pagina 21
Vacaturegraad binnen Grafimediabranche per provincie
De vacaturegraad is het aantal openstaande vacatures per 1000 werkzame personen
(promillage). Hiermee is te zien in welke regio de vraag op de arbeidsmarkt sterk of zwak is.
Bijlage 2 Ontwikkelde instrumenten
21 van
39

2A: Uitvoeringsprotocol
2B: Diagnose-instrument
Pagina 22
22 van
39

2A: Uitvoeringsprotocol plaatsing medewerkers met arbeidshandicap in de Grafimedia
Pagina 23
Het plaatsen van een medewerker met een arbeidsbeperking is niet alleen vanuit
maatschappelijk oogpunt belangrijk, het kan ook voor uw bedrijf voordelen opleveren!
Heeft u vacatures binnen uw organisatie open staan of ziet u op termijn een tekort ontstaan?
Herkent u zich in de onderstaande stellingen:
1. Ik ben op zoek naar nieuwe arbeidskrachten;
2. Ik vind het lastig om gemotiveerde vakkundig betrouwbare medewerkers te vinden;
3. Ik ben bereid om in mijn medewerkers te investeren qua begeleiding en
arbeidsomstandigheden;
4. Mijn organisatie staat open voor een medewerker met een arbeidsbeperking, zeker als er
geen risico’s aan vast zitten en ik ondersteuning en compensatie krijg;
5. Ik ben bereid naar werkzaamheden te kijken die passen bij de medewerker, dat hoeft niet
perse in huidige volledige functies te zijn.
Dan loont het voor u de moeite om contact op te nemen met uw lokale SW-organisatie (Sociale
Werkvoorziening) om de mogelijkheden te onderzoeken! Kijk op www.sbcm.nl voor het
bedrijf in uw regio.
Enkele veelgenoemde voordelen van een SW-medewerker op een rijtje:
1. u krijgt een gemotiveerde medewerker, die trots is om binnen uw bedrijf te werken;
2. de medewerker krijgt externe begeleiding vanuit het SW-bedrijf in de vorm van een
persoonlijke begeleider;
3. u loopt geen risico’s bij ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid door de no-risk polis;
4. het SW-bedrijf draagt zorg voor een juiste match tussen werk en kandidaat;
5. u wordt financieel gecompenseerd op basis van de loonwaarde van de medewerker. U
ontvangt een loonkostensubsidie van het SW-bedrijf welke in overleg wordt vastgesteld.
En uiteraard is het van belang om ook mensen met een arbeidsbeperking een kans te geven om
mee te doen binnen de maatschappij. De toenemende interesse van bedrijven in
Maatschappelijke Verantwoord Ondernemen (MVO) is een goede stap om ook medewerkers
met een arbeidsbeperking een plaats te geven in uw bedrijf en dus de maatschappij. En ‘Wie
goed doet, goed ontmoet’ laat ook drukkerij Wedding zien.
Voor drukkerij Wedding niets nieuws!
Drukkerij Wedding is een allround offsetdrukkerij waarbij de mens centraal staat. De
bedrijfsfilosofie is dat ieder mens in principe arbeidsgehandicapt is. Drukkerij Wedding
kijkt dan ook niet naar de beperkingen van mensen maar naar de capaciteiten van de kandidaat
en hoe deze efficiënt kunnen worden benut binnen het bedrijf. Dat kan bij drukkerij Wedding
in iedere functie zijn en daarvoor wordt als dat nodig is de functie aangepast of opgesplitst.
Zowel op kantoor als in de productie en het magazijn wordt gewerkt met mensen met een
arbeidsbeperking. Drukkerij Wedding laat zien dat de mogelijkheden onbeperkt zijn.
Drukkerij Wedding laat zien dat het werken met mensen met een arbeidsbeperking prima past
binnen een commercieel bedrijf. Een kwart van de circa 25 medewerkers binnen deze drukkerij
heeft een vorm van wat de maatschappij “arbeidsbeperking” noemt.
23 van
39

Pagina 24
Het bedrijf is succesvol (commercieel en organisatorisch) en mensen willen graag werken bij
het bedrijf. Er bestaan zelfs wachtlijsten voor bepaalde functies!
Door het werken met medewerkers die volgens onze maatschappij een
“arbeidsbeperking” hebben, heeft Wedding een uitstekend imago en dit leidt ook nog
eens tot extra klanten en orders!
Speciaal voor de Grafimediabranche is een diagnosetool ontwikkeld, waarmee u in
samenwerking met het SW-bedrijf, in kaart kunt brengen wat de mogelijkheden zijn om te
onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het werken met mensen met een arbeidsbeperking
binnen uw bedrijf. Daarbij is het van belang dat de specifieke informatie over de
werkzaamheden aan bod komen, maar ook de werkomgeving.
Dit kunt u doen door middel van het diagnose instrument, waarmee u zowel de informatie over
werkzaamheden als de belangrijkste omgevingsfactoren in kaart kunt brengen. Dit kunt u zelf
doen of in samenwerking met het SW-bedrijf. De ervaring leert dat een gezamenlijke rondgang
en analyse van uw werkzaamheden leidt tot een beter inzicht in de mogelijkheden. Uiteindelijk
zal het SW-bedrijf op basis van het werkprofiel en kandidaat-profielen zorgen voor een juiste
match..
1.1 De mogelijkheden voor werknemers via de Wet Sociale Werkplaats
Het SW-bedrijf kan u ondersteunen in het aannemen van geschikte medewerkers en daarnaast
verzorgen zij de benodigde begeleiding van zowel uw organisatie als van de geplaatste
medewerker.
De mogelijkheden zijn per regio verschillend, dat bespreekt u met het SW-bedrijf.
1. Proefplaatsing: zoals de naam het al zegt, eerst wordt vrijblijvend in de praktijk
gekeken of de werknemer geschikt is voor de werkzaamheden en past binnen de
organisatie en als de proefplaatsing goed verloopt wordt een arbeidscontract opgesteld;
2. Detachering: voordat u de werknemer in dient neemt kan wellicht een
detacheringperiode gewenst zijn. Ook zijn er mogelijkheden om bijvoorbeeld een deel
van de werkzaamheden in de vorm van een groepsdetachering vorm te geven.
3. Begeleid Werken; u sluit een arbeidsovereenkomst af met een werknemer met een
arbeidshandicap en maakt afspraken met het SW-bedrijf over begeleid werken.
In de praktijk blijkt dat medewerkers met een arbeidsbeperking zeer loyaal zijn aan hun
werkgever en voor een positieve werksfeer binnen het bedrijf zorgen.
1.2 SW-medewerkers binnen de Grafimediabranche
Binnen de Grafimedia wordt al jarenlang succesvol gewerkt met medewerkers met een
arbeidsbeperking, zowel op detacheringbasis als in vaste dienst.
Voorbeelden van succesvolle plaatsingen zijn te vinden in alle regio’s in het land en binnen
verschillende functies op diverse functieniveaus. Zo zijn er voorbeelden van: afwerkers, IT-ers,
DTP-ers, schoonmakers, hulpdrukkers en binnen diverse administratieve/ondersteunende
functies.
SW-medewerkers binnen offsetdrukkerij SLH
24 van
39

Pagina 25
Binnen offsetdrukkerij SLH in Limburg heeft men goede ervaringen met SW-medewerkers.
Men heeft ervaring met SW-medewerker op werkzaamheden binnen de ICT
(systeembeheerder), DTP, Logistiek, Technische Dienst, voor Inpakwerkzaamheden en als
Chauffeur. Het bedrijf heeft zeer goede contacten met het lokale SW-bedrijf en daardoor zijn
ze goed op elkaar ingespeeld wat betreft de mogelijkheden voor het plaatsen van geschikte
medewerkers en de daarbij noodzakelijke begeleiding. De SW-medewerkers worden gezien
als hele prettige betrouwbare collega’s en gemiddeld gesproken bereiken ze minimaal 70%
van de capaciteit van een medewerker zonder arbeidsbeperking.
Het werken met SW-medewerkers heeft voor SLH organisatorische en bedrijfseconomische
voordelen!
Het merendeel van SW-medewerkers past het beste in wat binnen de Grafimedia functieniveau
A functies worden genoemd. Het opleidingsniveau is voor een grote groep veelal AKA,
Arbeidsmarkt gekwalificeerd Assistent.
Kenmerkend voor deze functies is dat het gaat om:
1. relatief eenvoudige uitvoerende functies met voornamelijk repeterende werkzaamheden;
2. de controle op de werkzaamheden direct plaats vindt (direct toezicht);
3. eigen beslissingen zeer beperkt genomen dienen te worden binnen de uitgevoerde taken.
Oplossingen voor eenvoudige taken bij Afco Delcour
Bij Afco Delcour een afwerkingbedrijf in Nieuwegein heeft men gemiddeld 7 SWmedewerkers
in dienst, voornamelijk binnen de afwerking.
De medewerkers werken in reguliere functies die in veel gevallen zijn aangepast op de
medewerker met aangepaste taken en hulpmiddelen. Bijvoorbeeld een medewerker die niet
goed kan tellen. Hiervoor zijn telsystemen ontwikkeld en wordt het werk gevisualiseerd
(bijvoorbeeld een stapel die als voorbeeld dient zodat er iedere keer hetzelfde aantal in een
doos gaat).
De bedrijfsleiding vindt het aantrekkelijk om gebruik te maken van SW-medewerkers omdat
ze daardoor beschikken over:
1. gemotiveerde medewerkers, die ook bereid zijn om over te werken bij piekbelasting
als dat incidenteel nodig is.
2. voordelen om een medewerker met arbeidsbeperking in dienst te nemen zonder
financiële risico’s en met deskundige begeleiding en subsidie.
De verhouding tussen de kosten en baten van het werken met SW-medewerkers valt
positief uit. Binnen deze constructie winnen alle partijen!
Het is van belang om goed in kaart te brengen wat de mogelijkheden van werkzaamheden
binnen het bedrijf zijn maar daarnaast zijn tevens de omgevingsfactoren van belang om tot een
juiste match te komen.
25 van
39

Pagina 26
Praktijkvoorbeeld aanpassing werkplek
Bij Lutkie Cranenburg, een bedrijf in Den Bosch dat papier, karton en polipropyleen tot onder
andere mappen, ordners en schrijfblokken verwerkt, heeft men binnen de afwerking een
aparte ruimte gecreëerd waarin een groep gedetacheerde sw-medewerkers in een betrekkelijk
overzichtelijke ruimte hun werkzaamheden kunnen uitvoeren. De machines die veel lawaai
maken staan in een andere ruimte opgesteld, zodat de SW-medewerkers beperkt last hebben
van de omgevingsfactoren. De bedrijfsleiding streeft ernaar om de relatief eenvoudige
werkzaamheden binnen de afwerking zoveel mogelijk te laten invullen door SW-medewerkers
in plaats van uitzendkrachten. Als bijkomend voordeel wordt gezien dat de SW-medewerkers
er geen bezwaar tegen hebben om langdurig eenvoudige repeterende handelingen te
verrichten, terwijl uitzendkrachten daar vaak vrij snel ongemotiveerd door raken.
Daarnaast draaien de SW-medewerkers mee in 2 ploegen wisseldiensten van 6.00 uur tot
20.00 uur en dit werkt uitstekend.
2. Stappenplan inschakelen SW-bedrijf
Hieronder staan de stappen beschreven die u dient te nemen om een SW-medewerker bij u aan
de slag te laten gaan:
- U vult het diagnose-instrument (zie bijlage) zover mogelijk in;
- U maakt een afspraak met het SW-bedrijf in uw regio waarbij u aangeeft gebruik te
maken van het SBCM diagnose-instrument ‘Onbeperkt Grafimedia’ (voor de
adresgegevens van een SW bedrijf bij u in de buurt kunt u kijken op www.sbcm.nl);
- Indien mogelijk zend u het (gedeeltelijk) ingevulde diagnose instrument toe aan het SWbedrijf.
- Binnen het eerste oriëntatiegesprek is een rondgang door het bedrijf waarin aandacht
wordt besteedt aan werkzaamheden en omgeving van belang. Daarnaast neemt u
gezamenlijk het diagnose-instrument door.
- Het SW-bedrijf informeert u over de mogelijkheden van plaatsing en bijbehorende
regelingen.
- Zodra de werkzaamheden cq functie(s) in kaart zijn gebracht kan het SW-bedrijf
onderzoeken of en welke kandidaten matchen bij het profiel;
- Het SW-bedrijf bespreekt met u de mogelijke kandidaten en gaat in op relevante
aspecten bij de plaatsing van de kandidaat.
- Het proces van selectie en plaatsing wordt doorgenomen en uitgevoerd;
- Veelal begeleidt het SW-bedrijf de kandidaat op een sollicitatiegesprek met het bedrijf.
Echter ligt de keuze hiertoe meestal bij de kandidaat zelf.
- U voert een sollicitatiegesprek met de SW-medewerker eventueel in het bijzijn van de
begeleider van het SW-bedrijf;
- U beslist uiteindelijk of u de SW-medewerker geschikt acht voor de
werkzaamheden/functie;
- Vervolgens maakt u met de Jobcoach en SW-medewerker de noodzakelijke afspraken
om succesvol met elkaar aan de slag te gaan. Een zorgvuldige introductie introductie en
inwerkperiode zijn daarbij van belang
Bijlage: diagnose-instrument
Bijlage 1 diagnose-instrument Functiebeschrijvingen
Bijlage 2 diagnose-instrument Functiebeeldformulier
26 van
39

Bijlage 2B: Diagnose-instrument Onbeperkt Grafimedia
Pagina 27
Inleiding
Met behulp van dit diagnose-instrument instrument kunt u als grafische werkgever zelf de
eerste stappen zetten om de mogelijkheden en randvoorwaarden voor een succesvolle plaatsing
van SW-medewerkers in kaart te brengen en te analyseren welke mogelijke
werksoorten/functies binnen uw bedrijf geschikt zijn te maken voor SW-medewerkers. Er zijn
grofweg 2 mogelijkheden; het betreft een volledige functie (deel A) of er wordt een functie
gecreëerd door (eenvoudige) taken uit de functies van uw huidige medewerkers te halen en
deze te bundelen in een nieuwe functie (Deel B). Hierdoor ontstaan mogelijkheden om uw
huidige medewerkers in te zetten voor andere (meer complexe) taken. Voordat u specifiek naar
functies gaat kijken is het voor de kans op een succesvolle plaatsing belangrijk dat u eerst goed
zicht krijgt of uw bedrijf voldoet aan de belangrijkste randvoorwaarden.
Randvoorwaarden Algemeen Ja Nee
Is de bedrijfsleiding gemotiveerd om medewerkers met een arbeidsbeperking in
het bedrijf te laten werken?
Is de bedrijfsleiding bereidt te investeren in de arbeidsmogelijkheden van
medewerkers met een beperking?
Is de direct leidinggevende in staat in te springen op de individuele behoefte en
mogelijkheden van medewerkers?
Zijn de medewerkers op de werkvloer bereid rekening te houden met de
individuele behoefte en mogelijkheden van collega’s?
Is de bedrijfsleiding bereid extra aandacht te besteden aan de introductie en het
inwerken van nieuwe medewerkers?
Is de bedrijfsleiding bereid te investeren in de ontwikkeling van medewerkers,
zodat hun capaciteiten optimaal benut worden?
Is de organisatie bereid om werkplekken aan te passen aan de individuele
mogelijkheden/capaciteiten van medewerkers?
Is de organisatie bereid (voor zover mogelijk) om de werktijden aan te passen
aan de behoefte van de medewerker?
Randvoorwaarden Werkomgeving/Arbeidsomstandigheden Ja Nee
Heeft uw bedrijf specifiek aandacht voor beleid rondom gezond en veilig werken?
Geeft u specifiek aandacht aan de orde en netheid binnen uw bedrijf?
Beschikt u over een (branche) risico inventarisatie en evaluatie en wordt het plan
van aanpak binnen het daarvoor geldende termijn uitgevoerd?
Is bij functies duidelijk wat de risico’s zijn/ welke fysieke/psychische capaciteiten
nodig zijn om de functie goed uit te kunnen oefenen?
Indien u bovenstaande vragen grotendeels met ja heeft beantwoord, kunt u in twee stappen
bekijken of u functies beschikbaar heeft/taken die door een SW-medewerker kan worden
uitgevoerd. De praktijk leert dat deze stappen het beste kunnen worden genomen in
samenwerking met het SW-bedrijf op basis van een rondgang door het bedrijf.
Deel A Volledige functie
Deel B Gecreëerde functie (samengestelde functie)
Deel A volledige functie
27 van
39

Pagina 28
Op basis van een onderzoek binnen de grafimedia branche zijn onderstaande functies
geselecteerd die een basis vormen om tot een match te komen met kandidaten vanuit het SWbedrijf.
Waarbij opgemerkt dient te worden dat over het algemeen de SW-medewerker op
functieniveau A binnen de Grafimedia functioneert (geen complexe taken/beperkte eigen
verantwoordelijkheid/werken met directe controle op werkzaamheden).
Daarnaast is vooral voor medewerkers met een lichamelijke arbeidshandicap de DTP een
afdeling waarop vele plaatsingsmogelijkheden beschikbaar zijn. In bijlage 1 vindt u een
beknopte omschrijving van deze functies.
Functies (niveau A HIF Grafimedia) Ja Nee
Drukvormvervaardiging
Assistent Drukker
Productiemedewerker (grafisch assistent)
Digitaal Printen
Afwerkingfuncties
Magazijnmedewerker (logistiek medewerker)
Interne Dienst/Algemene zaken
(schoonmaak/opruimwerkzaamheden/kantinedienst etc.)
DTP-er
Indien bovenstaande functies niet binnen uw bedrijf voorkomen, wil dit niet zeggen dat er geen
functies zijn die door medewerkers met een beperking vervuld kunnen worden.
Indien u binnen uw bedrijf functies heeft die volgens u in hoge mate overeenkomen met de
functieomschrijving in de bijlage 1, is het zeker de moeite waard om dit te onderzoeken.
Bedenk wel dat het niveau van de functie over het algemeen niet hoger kan liggen dan MBO
niveau 2 (Functieniveau A uit de HIF Grafimedia).
- U kunt nu specifiek de functie beschrijven zoals die binnen uw bedrijf voorkomt.
Gebruik hiervoor de functievragenlijst (zie bijlage 2).
Deel B Gecreëerde functie
Uitgangspunt is dat u uw huidige medewerkers efficiënter kan inzetten door bepaalde
(eenvoudige) taken uit de huidige functies te halen en deze te bundelen in een nieuwe functie.
Dit kan een volledige functie zijn maar ook een deeltijd functie. De gecreëerde functie kan dan
vervuld worden door een SW-medewerker. Van belang is dat u zichzelf eerst de volgende
vragen stelt.
Komen er eenvoudige taken voor binnen hogere, complexere, functies?
Zie ik mogelijkheden om mijn huidige medewerkers efficiënter in te zetten, door
eenvoudige taken uit hun functie te halen?
Zijn deze eenvoudige taken uit deze functies te halen?
Willen mijn huidige medewerkers hun eenvoudige taken afstoten?
Is het mogelijk en efficiënt om deze eenvoudige taken te bundelen in een nieuwe
(deeltijd) functie?
Ja Nee
- U kunt nu specifiek de functie beschrijven zoals die binnen uw bedrijf gecreëerd is.
Gebruik hiervoor de functievragenlijst (zie bijlage 2).
28 van
39

Pagina 29
SW actieplan > de vervolgstappen
Hieronder staan de stappen beschreven die u dient te nemen om gericht op zoek te gaan naar
WSW kandidaten om de bij u openstaande werkzaamheden op te vullen:
- U vult het diagnose-instrument (zie bijlage) zover mogelijk in;
- U maakt een afspraak met het SW-bedrijf in uw regio waarbij u aangeeft gebruik te
maken van het SBCM diagnose-instrument ‘Onbeperkt Grafimedia’ (voor de
adresgegevens van een SW bedrijf bij u in de buurt kunt u kijken op www.sbcm.nl);
- Indien mogelijk zend u het (gedeeltelijk) ingevulde diagnose instrument toe aan het SWbedrijf.
- Binnen het eerste oriëntatiegesprek is een rondgang door het bedrijf waarin aandacht
wordt besteedt aan werkzaamheden en omgeving van belang. Daarnaast neemt u
gezamenlijk het diagnose-instrument door.
- Het SW-bedrijf informeert u over de mogelijkheden van plaatsing en bijbehorende
regelingen.
- Zodra de werkzaamheden cq functie(s) in kaart zijn gebracht kan het SW-bedrijf
onderzoeken of en welke kandidaten matchen bij het profiel;
- Het SW-bedrijf bespreekt met u de mogelijke kandidaten en gaat in op relevante
aspecten bij de plaatsing van de kandidaat.
- Het proces van selectie en plaatsing wordt doorgenomen en uitgevoerd;
- Veelal begeleidt het SW-bedrijf de kandidaat op een sollicitatiegesprek met het bedrijf.
Echter ligt de keuze hiertoe meestal bij de kandidaat zelf.
- U voert een sollicitatiegesprek met de SW-medewerker eventueel in het bijzijn van de
begeleider van het SW-bedrijf;
- U beslist uiteindelijk of u de SW-medewerker geschikt acht voor de
werkzaamheden/functie;
- Vervolgens maakt u met de Jobcoach en SW-medewerker de noodzakelijke afspraken
om succesvol met elkaar aan de slag te gaan. Een zorgvuldige introductie introductie en
inwerkperiode zijn daarbij van belang
29 van
39

Bijlage 1: Functiebeschrijvingen grafimedia
Pagina 30
Functie: Afwerkingfuncties (functieniveau A)
(Alle voorkomende werkzaamheden binnen de afwerking, waarbij niet direct zelfstandig aan
een machine gewerkt dient te worden.)
Complexiteit
1. a. Grafisch technische functie gericht op uitvoeren van werkzaamheden, zoals
opleggen, uitladen, bundelen etc. t.b.v. de machinale vervaardiging v/e compleet
grafisch product.
b. Vergaren/banderen en adresseren
c. Verpakken/banderen en adresseren
d. Gelaste plastic producten
2. Werkzaamheden herhalen zich volgens een vast patroon en worden eventueel
roulerend vervuld
3. Een enkele keer wordt de aandacht verlegd
4. Af en toe wordt het werk onder tijdsdruk uitgevoerd
5. Accuratesse is soms noodzaak
6. Kennis op niveau enige jaren voortgezet onderwijs, aangevuld met bedrijfsopleiding
van enkele uren
7. Inwerking is mogelijk binnen enkele dagen
Regelcapaciteit
1. Tijdsindeling wordt bepaald door opdrachten, daarbinnen door het machinetempo
2. Voor verrichten werkzaamheden worden aanwijzingen en instructies gegeven, die
nauwelijks interpretatie toelaten
3. Er is vrij intensief toezicht
4. Met naaste collega’s en machinevoerder/steller wordt informatie over het werk
uitgewisseld
Afbreukrisico
1. Fouten veroorzaken productieverlies afgewerkte exemplaren
2. Financiële schade is gering
3. Werk wordt praktisch volledig gecontroleerd, of de controle is ingebouwd in de gang
van zaken
Fysieke aspecten
1. Productie ruimte met hinderlijke factoren als lawaai, stof, dampen van/aanraking met
chemicaliën, onaangename temperaturen/temperatuur wisselingen, vet, vuil etc.
2. Voornamelijk staand werk, veel bukken, tilwerk en krachtinspanning
3. Regelmatig ongemakkelijke lichaamshouding
30 van
39

Functie: Interne Dienst/Algemene zaken (functieniveau A)
(Voorbeeld: schoonmaken van kantoren en meubilair, verzamelen van chemisch en
huishoudelijk afval, zorg dragen voor representatieve sfeer, catering en kantine etc.)
Pagina 31
Complexiteit
1. Dienstverlenende functie gericht op het uitvoeren van één of een beperkt aantal interne
dienstactiviteiten van eenvoudige aard.
2. Af en toe tot regelmatig moet de aandacht worden verlegd
3. Kennis op niveau enige jaren voortgezet onderwijs, aangevuld met bedrijfsopleiding
van enkele uren
4. Inwerking is mogelijk binnen enkele dagen
Regelcapaciteit
1. Verricht werkzaamheden volgens een vast werksoort, ontvangt af en toe instructie.
2. Werkt aan de hand van procedures en voorgeschreven werkwijzen.
3. De aard van de werkzaamheden laat nauwelijks ruimte voor eigen interpretatie.
4. De contacten met in principe alle medewerkers van het bedrijf zijn oppervlakkig
Afbreukrisico
1. Fouten kunnen irritatie opleveren bij andere medewerkers.
2. Verkeerd gebruik van middelen/apparatuur kan schade veroorzaken.
3. Door zelfcontrole en alertheid zijn fouten gemakkelijk te herstellen.
4. Indien sprake is van contacten met derden, dan zijn die oppervlakkig
Fysieke aspecten
1. Wisselende omstandigheden (bijvoorbeeld: keuken, kantine, productie ruimte,
kantoren)
2. Eventueel enige hinderlijke factoren
3. Veel lopen en af en toe tillen
4. Kans op letsel is niet uitgesloten
Functie: Drukvormvervaardiging (functieniveau A)
Voorbeelden van werkzaamheden
1. assisteren bij de drukpers, zoals rubbers wassen, papier in- en uitrijden, rakels
schoonmaken en slijpen
2. schoonmaken en onderhoud rondom de pers
3. assisteren bij instellen drukpers en mengen inkt
4. assisteren bij uitvoeren van drukorders
Complexiteit
1. Grafisch technische functie gericht op ondersteunende werkzaamheden t.b.v. het
drukken, zoals: opleggen/uithalen en schoonmaken
2. Werkzaamheden herhalen zich volgens een vast patroon en worden roulerend vervuld
3. Af ten toe wordt de aandacht verlegd
4. Accuratesse is soms noodzaak
5. Kennis op niveau enige jaren voortgezet onderwijs, aangevuld met bedrijfsopleiding
van enkele uren
6. Inwerking is mogelijk binnen enkele dagen
31 van
39

Pagina 32
Regelcapaciteit
1. Tijdsindeling wordt bepaald door opdrachten, daarbinnen door het machinetempo
2. Voor verrichten werkzaamheden worden aanwijzingen en instructies gegeven, die
nauwelijks interpretatie toelaten
3. Er is vrij intensief toezicht
4. Met naaste collega’s en drukker, respectievelijk machinevoerder wordt informatie over
het werk uitgewisseld
Afbreukrisico
1. Fouten veroorzaken productieverlies gedrukte exemplaren
2. Financiële schade is gering
3. Werk wordt praktisch volledig gecontroleerd, of de controle is ingebouwd in de gang
van zaken
Fysieke aspecten
1. Productie ruimte met hinderlijke factoren als lawaai, stof, dampen van/aanraking met
chemicaliën, onaangename temperaturen/temperatuur wisselingen, vet, vuil etc.
2. Voornamelijk staand werk, veel bukken, tilwerk en krachtinspanning
3. Regelmatig ongemakkelijke lichaamshouding
4. Eventuele kans op letsel is aanwezig
Functie: Digitaal printen (functieniveau A)
Voorbeelden werkzaamheden
1. uitvoeren van printvoorbereidende taken.
2. Verrichten van productieondersteunende werkzaamheden.
3. Verrichten van allerlei afwerkingswerkzaamheden.
4. Uitvoeren van printorders.
Complexiteit
1. Grafisch technische functie gericht op uitvoeren van ondersteunende
deelwerkzaamheden t.b.v. het printen, zoals: opleggen/uithalen en schoonmaken
2. Werkzaamheden herhalen zich volgens een vast patroon en worden roulerend vervuld
3. Af ten toe wordt de aandacht verlegd
4. Accuratesse is soms noodzaak
5. Kennis op niveau enige jaren voortgezet onderwijs, aangevuld met bedrijfsopleiding
van enkele uren
6. Inwerking is mogelijk binnen enkele dagen
Regelcapaciteit
1. Tijdsindeling wordt bepaald door opdrachten, daarbinnen door het machinetempo
2. Voor verrichten werkzaamheden worden aanwijzingen en instructies gegeven, die
nauwelijks interpretatie toelaten
3. Er is vrij intensief toezicht
4. Met naaste collega’s en drukker wordt informatie over het werk uitgewisseld
32 van
39

Pagina 33
Afbreukrisico
1. Fouten veroorzaken productieverlies geprinte exemplaren
2. Financiële schade is gering
3. Werk wordt praktisch volledig gecontroleerd, of de controle is ingebouwd in de gang
van zaken
Fysieke aspecten
1. Productie ruimte met hinderlijke factoren als lawaai, stof, dampen van/aanraking met
chemicaliën, onaangename temperaturen/temperatuur wisselingen, vet, vuil etc.
2. Voornamelijk staand werk, veel bukken, tilwerk en krachtinspanning
3. Regelmatig ongemakkelijke lichaamshouding
Functie: Magazijnmedewerker (functieniveau A)
Voorbeelden van werkzaamheden
1. laden en lossen van auto’s
2. orders picken
3. administratieve verwerking van inkomende goederen
4. sorteren en wegzetten
5. afvoeren van afval
6. bestellen van goederen
Complexiteit
1. Logistieke functie gericht op het uitvoeren van eenvoudige magazijnwerkzaamheden.
2. Werkzaamheden herhalen zich volgens een vast patroon
3. Schakelt een enkele keer tussen de werkzaamheden
4. Enkele onderdelen van het werk vereisen concentratie en/of oplettendheid
5. Kennis op niveau enige jaren voortgezet onderwijs, aangevuld met bedrijfsopleiding
van enkele uren
6. Inwerking is mogelijk binnen enkele dagen
Regelcapaciteit
1. De voorkomende problemen worden opgelost door te kiezen uit een beperkt aantal
gekende mogelijkheden.
2. Kan terugvallen op de leiding
3. De contacten met naaste collega’s zijn gericht op het uitwisselen van informatie over
het werk
Afbreukrisico
1. Fouten of onachtzaamheden veroorzaken beschadiging of zoekraken van goederen
2. Door zelfcontrole en controle door anderen worden de fouten meestal tijdig ontdekt
Fysieke aspecten
1. Magazijnomstandigheden, afgewisseld met productie ruimte met eventuele hinderlijke
factoren als lawaai, stof, dampen van/aanraking met chemicaliën, onaangename
temperaturen/temperatuur wisselingen, vet, vuil etc.
2. Voornamelijk staand werk, veel bukken, tilwerk en krachtinspanning
3. Regelmatig ongemakkelijke lichaamshouding
33 van
39

Functie: Productiemedewerker (functieniveau A)
Voorbeelden van werkzaamheden:
1. ponsen, snijden en buigen van platen
2. halen en brengen van kleurmodellen
3. uitvoeren van kleine eenvoudig preventief onderhoud
4. verzorgen van tijdig aanwezigheid van producten
5. afvoeren van restmateriaal.
Pagina 34
Complexiteit
1. Grafisch technische functie gericht op uitvoeren van ondersteunende werkzaamheden
t.b.v. het drukproces, de nabewerking of het vervaardigen van complete producten,
zoals het opleggen en uithalen.
2. Eenvoudige werkzaamheden volgens een vast patroon
3. Zelden tot af ten toe wordt de aandacht verlegd
4. Kennis op niveau enige jaren voortgezet onderwijs, aangevuld met bedrijfsopleiding
van enkele uren
5. Inwerking is mogelijk binnen enkele dagen
Regelcapaciteit
1. Tijdsindeling wordt bepaald door opdrachten, daarbinnen door het machinetempo
2. Voor verrichten werkzaamheden worden aanwijzingen en instructies gegeven, die
nauwelijks interpretatie toelaten
3. Er is vrij intensief toezicht
4. Met naaste collega’s en drukker, respectievelijk machinevoerder wordt informatie over
het werk uitgewisseld
Afbreukrisico
1. Fouten veroorzaken productieverlies dan gerede exemplaren
2. Financiële schade is gering
3. Werk wordt praktisch volledig gecontroleerd, of de controle is ingebouwd in de gang
van zaken
Fysieke aspecten
1. Productie ruimte met hinderlijke factoren als lawaai, stof, dampen van/aanraking met
chemicaliën, onaangename temperaturen/temperatuur wisselingen, vet, vuil etc.
2. Voornamelijk staand werk, veel bukken, tilwerk en krachtinspanning
3. Regelmatig ongemakkelijke lichaamshouding
4. Eventuele kans op letsel is aanwezig.
34 van
39

Bijlage 2: functievragenlijst behorende bij het diagnose instrument Onbeperkt
Grafimedia
Pagina 35
SW-diagnose instrument Grafimediabranche
Naam interviewer: Heeft bedrijf mogelijkheden voor functiedifferentiatie?
O ja, namelijk voor…werk: O nee
/ / 2009
Betreft bedrijf mogelijkheden voor een reguliere (SW) functie?
O ja, namelijk voor: O nee
Bedrijfsnaam Contactpersoon: Functie Contactpersoon:
Bedrijfsprofilering (typologie)
O Drukkerij
O Gespecialiseerd afwerkingsbedrijf
O Gespecialiseerd voorbereidingsbedrijf
O Kwaliteitsgericht O arbogericht O milieugericht O MVOgericht
O ISO 9001 gericht O ISO 12647 gericht
O bedrijf heeft een OR/ PVT
O werknemergrootte
O werknemergrootte
O werknemergrootte
O werknemergrootte
O werknemergrootte
O werknemergrootte
Doel functie Functieprofilering
1 Wat is het doel van de functie, wat moet met de functie bereikt worden?
Complexiteit 2 Wat zijn de hoofdtaken en hoe zijn die in tijd verdeeld?
Eventueel in percentage uitdrukken.
a}
%
b)
%
c)
%
Nauwkeurigheid 3 Is een grote mate van nauwkeurigheid vereist?
O ja O nee Anders, nl:
Tijdsdruk 4 Komt een grote tijdsdruk voor?
O ja O nee Anders, nl:
Opleidingsniveau 5 Welk opleidingsniveau is voor deze functie nodig?
35 van
39
0 - 4
5 - 9
10 -19
20 -49
50 -99
> 100

Regelcapaciteit 6a Beschrijf wat en/of wie de tijdsindeling van de taken bepaalt.
O ploegendienst O ploegendienst met vaste jaarplanning O anders, nl:
Pagina 36
Regelcapaciteit 6 Geef aan wat de aanpak en vorm van het werk bepaalt (procedures, opdracht,
b eigen vrijheid etc.)
O Via teamleider bepaald O overig, nl:
Regelcapaciteit 6c Welke beslissingen mag hierbij zelfstandig genomen worden?
Regelcapaciteit 6
d
In welke situaties moet worden teruggevallen op de leiding of anderen?
Regelcapaciteit 6e Met welke functionarissen zijn er interne werkcontacten?
Wat is het doel van die contacten en.wat is de frequentie?
O direct leidinggevende O collega’s O andere functies, nl:
Doel = frequentie = O hoog O laag O normaal
Afbreukrisico 7a Met welke functionarissen zijn er externe werkcontacten?
Wat is het doel van die contacten en wat is de frequentie?
O weinig extern contact
Doel = frequentie = O hoog O laag O normaal
Afbreukrisico 7
b
Wat kan er bij een normale functie-uitoefening fout gaan en
welke schade kan dit tot gevolg hebben?
Fysieke aspecten 8a In welke werkomgeving wordt gewerkt? (kantoor, productiehal, buiten etc.)
O kantoor O productiehal O buiten O anders, nl
Fysieke aspecten 8 Zijn onderstaande aspecten van belang bij het uitoefenen van de functie?
b
Ja Nee
Statische belasting en krachtsuitoefening Staan
Dynamische belasting en motoriek Lopen
Gebogen houding
Zittend werk
Statische belasting
Til en armbelasting
Repeterende bewegingen
Zintuigen en coördinatie Gezichtsscherpte en gezichtsveld
Kleuronderscheid
Gehoorscherpte
Evenwichtsgevoel
Coördinatie van arm- en
handbewegingen
Coördinatie van been- en
voetbewegingen
Omgevingsinvloeden Licht (te weinig of verkeerd)
36 van
39

Geluid
Trillingen
Klimaat (temperatuur en vochtigheid)
Tocht
Damp en rook
Stank
Stof
Vuil
Smeer, olie of vet
Giftige (toxische) stoffen
Pagina 37
Fysieke aspecten 9a Is er sprake van lichamelijk zwaar werk naast bovengenoemde aspecten
(bijvoorbeeld turen op beeldscherm, verkeersdeelname)?
O ja O nee Anders, nl:
Fysieke aspecten 9
b
Zijn er aan het werk risico’s verbonden voor lichamelijk letsel? .
O ja O nee Anders, nl:
37 van
39

Bijlage 3: Voorbeeld kandidaatprofiel
Onderstaand is een voorbeeld weergegeven van een profiel waarmee een SW-bedrijf haar
kandidaten in beeld brengt. Het betreft slechts een voorbeeld van een SW-bedrijf.
De schaalindeling voor onderstaande vragen zijn:
- Altijd / heel vaak is de linkeruitspraak van toepassing
- Meestal is de linkeruitspraak van toepassing
- Soms is de linker dan weer de rechteruitspraak van toepassing
- Meestal is de rechteruitspraak van toepassing
- Altijd / heel vaak is de rechteruitspraak van toepassing
Werkplanning 10 Kandidaatprofilering
Kan eigen werk over de dag
verdelen
Pagina 38
Overziet het werk over de dag heen
niet
Kan zich richten op hoofdzaken Verliest hoofdzaken uit het oog.
Kan prioriteiten stellen Kan geen prioriteiten stellen
Concentratievermogen
Kan in een lawaaierige omgeving
werken
Laat zich makkelijk door geluid
afleiden
Luistert aandachtig naar
instructies/ uitleg
Is afgeleid bij instructies / uitleg
Is helemaal op het werk gericht
Probleemoplossing
Zoekt afleiding door een praatje te
maken of iets anders te doen.
Kan oplossingen bedenken voor
Is niet in staat oplossingen te
nieuwe problemen binnen het
bedenken voor nieuwe problemen
werkpakket en probeert deze
systematisch uit.
binnen het werkpakket.
Is stress bestendig, blijft onder
Kan niet tegen druk, gaat chaotisch
druk efficiënt werken
werken als hij onder druk staat.
Kan improviseren
Contactvaardigheid
Zit vast aan aangeleerd gedrag of
routinematig handelen
Is representatief, ziet er netjes uit. Is niet representatief, ziet er
onverzorgd uit.
Is open en toegankelijk, maakt
Is gesloten, maakt geen/nauwelijks
makkelijk contact met
onbekenden
contact met onbekenden
Uit gevoelens op gepast wijze
Ontvangen van kritiek
Uit gevoelens niet of op ongepaste
wijze
Accepteert terechte kritiek Reageert afwijzend of boos.
Kan afstand nemen van kritiek
Teamwork
Ligt nachten wakker van kritiek
Kan samen met anderen aan een
Werkt het liefst alleen aan een
opdracht werken
opdracht
Vraagt hulp als dat nodig is Vraagt niet of te vaak om hulp
Weet hoe men zich in een groep Gedraagt zich onbehoorlijk (
38 van
39

Pagina 39
moet gedragen vloeken, schelden, is bazig, anderen
van het werk houden of ongepast
taalgebruik)
Energetische inzet
Kan de energie verdelen over de
dag.
Moet voortdurend aangespoord
worden.
Werkt in een constant tempo
Kritische controle
Werktempo wisselt
Controleert tijdens het werken
Kan het eigen werk tijdens het werk
het eigen werk en ziet eigen
niet controleren. Ziet eigen
gemaakte fouten.
gemaakte fouten niet
Controle door anderen is niet
nodig
Controle door anderen is nodig
Durft fouten te erkennen / toe te
Durft fouten niet te erkennen / toe te
geven
Frustratietolerantie
geven
Inzet blijft goed, probeert het
Geeft direct op als iets fout loopt en
meerdere malen als iets fout
loopt.
reageert gefrustreerd.
Blijft gemotiveerd, ook als het
Raakt motivatie kwijt als het werk
werk niet direct resultaat
oplevert.
Zelfstandigheid
geen (direct) resultaat oplevert.
Voert werkopdrachten
zelfstandig uit
Heeft hulp en ondersteuning nodig
Durft zelf beslissingen te nemen Durft geen beslissingen te nemen
Kan zonder toezicht werken Heeft voortdurend begeleiding nodig
Houd zich uit zichzelf aan regels,
Kan zich niet/nauwelijks aan regels,
werktijden en afspraken
Zorgvuldigheid
werktijden en afspraken houden.
Houd zich aan werkinstructie/
Wijkt af van werkinstructie /
voorbeeldexemplaar
voorbeeldexemplaar
Voert het werk zorgvuldig
Maakt slordigheidfouten. De
(nauwkeurig en precies) uit.
kwaliteit van het werk is niet
Kwaliteit van het werk is
constant.
Verantwoording
constant.
Gaat zorgvuldig met spullen om
Gaat niet zorgvuldig met spullen om,
is voorzichtig zodat er geen
is onvoorzichtig waardoor schade
schade ontstaat.
kan ontstaan.
Kan in een gevaarlijke omgeving
Kan niet in een gevaarlijke
werken, houdt zich aan
omgeving werken, kan zich niet aan
veiligheidsregels.
veiligheidsregels houden.
Is eerlijk. Is niet eerlijk.
Noteer hier alle opmerkingen over functiedifferentiatie:
39 van
39