De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd - Vereniging van ...

vmnMKIL
Veieniging van
Nederlandse Gemeenten
Bibliotheek
MAART 1994
¥
De kwaliteit van
de GBA-gegevens
gewaardeerd
Bijlagen

Inhoudsopgave
1. OVERZICHT VAN DE GEGEVENS IN DE GBA
2. OVERZICHT VAN DE PROCEDURES
3. CATEGORIEËN DIE PER PROCEDURE GEACTUALISEERD WORDEN
4. AANTAL TE ACTUALISEREN GEGEVENS ELEMENTEN PER
PROCEDURE
5. PROCEDUREBESCHRIJVINGEN
6. VERSLAGEN PER (GROEP VAN) AFNEMER(S)
7. FOUTENRISICO'S PER GEGEVENSGROEP EN PER GEGEVENS-
ELEMENT
8. GERAADPLEEGDE LITERATUUR
blz.
l
11
13
15
85
113
119

•*
l. Overzicht van de gegevens in de GBA
Categorie 01 Persoon
01.10 A-nummer persoon
02.10 Voornamen persoon
02.20 Adellijke titel/predikaat persoon
02.30 Voorvoegsel (geslachts)naam persoon
02.40 (Geslachts)naam persoon
03.10 Geboortedatum persoon
03.20 Geboorteplaats persoon
03.30 Geboorteland persoon
04.10 Geslachtsaanduiding
61.10 Aanduiding naamgebruik
81.10 Registergemeente akte waarvan gegevens over persoon ontleend zijn
81.20 Akte-aanduiding van de akte waaraan gegevens over persoon ontleend zijn
82.10 Gemeente waar de persoonsgegevens aan dit document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening persoonsgegevens
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens ontleend zijn
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdigheid met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie persoon
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie persoon
Categorie 02 Moeder
01.10 A-nummer moeder
02.10 Voornamen moeder
02.20 Adellijke titel/predikaat moeder
02.30 Voorvoegsel (geslachts)naam moeder
02.4O (Geslachts)naam moeder
03.10 Geboortedatum moeder
03.20 Geboorteplaats moeder
03.30 Geboorteland moeder
62.10 Datum ingang familierechtelijke betrekking moeder
81.10 Registergemeente akte waaraan gegevens over moeder ontleend zijn
81.20 Akte-aanduiding van de akte waaraan de gegevens over moeder ontleend zijn
82.10 Gemeente waar de gegevens over moeder aan het document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening gegevens over moeder
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over moeder ontleend zijn
"" SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdig met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie moeder
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie moeder
Categorie 03 Vader
01.10 A-nummer vader
02.10 Voornamen vader
02.20 Adellijke titel/predikaat vader
02.30 Voorvoegsel (geslachts)naam vader
02.40 (G es l ach ts) n aam vader
03.10 Geboortedatum vader
03.20 Geboorteplaats vader
03.30 Geboorteland vader
62.10 Datum ingang familierechtelijke betrekking vader
81.10 Registergemeente akte waaraan gegevens over vader ontleend zijn
81.20 Akte-aanduiding van de akte waaraan gegevens over vader ontleend zijn
82.10 Gemeente waar de gegevens over vader aan het document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening gegevens over vader
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over vader ontleend zijn
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wet strijdigheid met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie vader
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie vader
Categorie 04 Nationaliteit
05.10 Nationaliteit
63.10 Reden verkrijging Nederlandse nationaliteit
64.10 Reden verlies Nederlandse nationaliteit
65.10 Aanduiding bijzonder Nederlanderschap
82.10 Gemeente waar de gegevens over nationaliteit aan dit document ontleend dan wel afgeleid zijn
82.20 Datum van ontlening dan wel afleiding van de gegevens over nationaliteit
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over nationaliteit ontleend dan wel afgeleid zijn
83,10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist
2 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

85.10 Datum van ingang geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie nationaliteit
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie nationaliteit
Categorie 05 Huwelijk
01.10 A-nummer echtgenoot
02.10 Voornamen echtgenoot
02.20 Adellijke titel/predikaat echtgenoot
02.30 Voorvoegsel (geslachts)naam echtgenoot
02.40 (Geslachts)naam echtgenoot
03.10 Geboortedatum echtgenoot
03.20 Geboorteplaats echtgenoot
03.30 Geboorteland echtgenoot
06.10 Datum huwelijkssluiting
06.20 Plaats huwelijkssluiting
06.30 Land huwelijkssluiting
07.10 Datum huwelijksontbinding
07.20 Plaats huwelijksontbinding
07.30 Land huwelijksontbinding
07.40 Reden huwelijksontbinding
81.10 Registergemeente akte waaraan de gegevens over huwelijkssluiting of huwelijksontbinding ontleend zijn
81.20 Akte-aanduiding van de akte waaraan de gegevens over huwelijkssluiting of huwelijksontbinding ontleend
zijn
82.10 Gemeente waar de gegevens over huwelijkssluiting of huwelijksontbinding aan het document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening van gegevens over huwelijkssluiting of huwelijksontbinding
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over huwelijkssluiting of huwelijksontbinding ontleend
zijn
83.10 Aanduiding gegevens onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdig met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie huwelijk
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie huwelijk
Categorie 06 Overlijden
08.10 Datum overlijden
08.20 Plaats overlijden
08.30 Land overlijden
81.10 Registergemeente akte waaraan gegevens over overlijden ontleend zijn
81.20 Akte-aanduiding van de akte waaraan gegevens over overlijden ontleend zijn
82.10 Gemeente waar de gegevens over overlijden aan het document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening van gegevens over overlijden
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over overlijden ontleend zijn
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdigheid met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie overlijden
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie overlijden
Categorie 07 Inschrijving
66.20 Datum ingang blokkering persoonslijst
67.10 Datum opschorting bijhouding
67.20 Omschrijving reden opschorting bijhouding
68.10 Datum eerste inschrijving GBA
69.10 Gemeente waar de persoonskaart zich bevindt
70.10 Indicatie geheim persoonsgegevens
87.10 PK-gegevens volledig meegeconverteerd
Categorie 08 Verblijfplaats
09.10 Gemeente van inschrijving
09.20 Datum inschrijving in de gemeente
10.10 Funktie adres
10.20 Gemeentedeel
10.30 Datum aanvang adreshouding
11.10 Straatnaam
11.20 Huisnummer
11.30 Huisletter
11.40 Huisnummertoevoeging
11.50 Aanduiding bij huisnummer
11.60 Postcode
12.10 Locatiebeschrijving
13.10 Land waarnaar vertrokken
13.20 Datum vertrek uit Nederland
14.10 Land vanwaar ingeschreven
14.20 Datum vestiging in Nederland
72.10 Omschrijving van de aangifte adreshouding
75.10 Indicatie document
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdig met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie verblijfplaats
86,10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie verblijfplaats
Categorie 09 Kind
01.10 A-nummer kind
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

02.10 Voornamen kind
02.20 Adellijke titel /predikaat kind
fc 02.30 Voorvoegsel (gesïachts)naam kind
02.40 (Geslachts)naam kind
A
03.10 Geboortedatum kind
03.20 Geboorteplaats kind
03.30 Geboorteland kind
81.10 Registergemeente akte waaraan gegevens over kind ontleend zijn
81.20 Akte-aanduiding van de akte waaraan gegevens over kind ontleend zijn
82.10 Gemeente waar de gegevens over kind aan het document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening van gegevens over kind
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over kind ontleend zijn
83.10 Aanduiding gegevens onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdig met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie kind
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie kind
Categorie 10 Verblijfstitel
39.10 Aanduiding verblijfstitel
39.20 Datum einde verblijfstitel
83.10 Aanduiding gegevens onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdigheid met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie verblijfstitel
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie verblijfstitel
Categorie 11 Gezagsverhouding
32.10 Indicatie gezag minderjarige
33.10 Indicatie curatele-register
82.10 Gemeente waar de gegevens over gezagsverhouding aan het document ontleend zijn
82.20 Datum van ontlening van gegevens over gezagsverhouding
82.30 Beschrijving van het document waaraan de gegevens over gezagsverhouding ontleend zijn
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdigheid met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie gezagshouding
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie gezagsverhouding
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 12 Reisdocument
35,10 Soort Nederlands reisdocument
35,20 Nummer Nederlands reisdocument
35.30 Datum uitgifte Nederlands reisdocument
35,40 Autoriteit van afgifte Nederland reisdocument
35,50 Datum einde geldigheid Nederlands document
35.60 Datum inhouding dan wel vermissing Nederlands reisdocument
35.70 Aanduiding inhouding dan wel vermissing Nederland reisdocument
35.80 Lengte houder
36.10 Signalering met betrekking tot verstrekken Nederlands reisdocument
37.10 Aanduiding bezit buitenlands reisdocument
82.10 Gemeente waar het paspoortdossier zich bevindt
82.20 Datum van opname in paspoortdossier
82.30 Beschrijving dossier waarin de aanvullende paspoortgegevens zich bevinden
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datu.n ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
85.10 Datum van ingang geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie reisdocument
86.10 Datum opneming met betrekking tot de elementen van de categorie reisdocument
Categorie 13 Kiesrecht
38.10 Aanduiding uitgesloten kiesrecht
38.20 Einddatum uitsluiting kiesrecht
Categorie 14 Afnemersindicatie
40. l O Afhemersindicatie
85.10 Datum van ingang geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie amemersindicatie
Categorie 15 Aantekening
42.10 Aantekening
Categorie 21 Verwijzing
01.10 A-nummer uitgeschreven persoon
02.10 Voornamen uitgeschreven persoon
02.20 Adellijke titel/predikaat uitgeschreven persoon
02.30 Voorvoegsel (geslachts)naam uitgeschreven persoon
02.40 (Geslachts)naam uitgeschreven persoon
03.10 Geboortedatum uitgeschreven persoon
03.20 Geboorteplaats uitgeschreven persoon
03.30 Geboorteland uitgeschreven persoon
09.10 Gemeente waarheen uitgeschreven of gemeente waarheen Ie inschrijving
09.20 Datum uitschrijving
11.10 Straatnaam
11.20 Huisnummer
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

11.30 Huisletter
11.40 Huisnummertoevoeging
11.50 Aanduiding bij huisnummer
11.60 Postcode
12.10 Locatiebeschrijving
70.10 Indicatie geheim verwijsgegevens
83.10 Aanduiding gegevens in onderzoek
83.20 Datum ingang onderzoek
83.30 Datum einde onderzoek
84.10 Indicatie onjuist dan wel strijdigheid met de openbare orde
85.10 Ingangsdatum geldigheid met betrekking tot de elementen van de categorie verwijzing
86.10 Datum van opneming met betrekking tot de elementen van de categorie verwijzing
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

2. Overzicht van de procedures
/. Procedures op basis van aangifte door de burger
Eerste inschrijving bij vestiging vanuit het buitenland
Hervestiging vanuit het buitenland in de gemeente waar de burger al in de GBA is ingeschreven
Vervolginschrijving: hervestiging vanuit het buitenland in een andere gemeente dan die waar de burger al
. in de GBA is ingeschreven
Vervolginschrijving: intergemeentelijke adreswijziging
Binnengemeentelijke adreswijziging
Vertrek naar het buitenland (emigratie)
Wijziging naamgebruik
Wijziging geheimhouding
Groep 2. Procedures op basis van een m Nederland opgemaakte akte van de Burgerlijke Stand
Geboorte-akte
Huwelijksakte
Echtscheidingsakte
Overlijdensakte
Akte van naamswijziging
Akte van geslachtswijziging
Akte van erkenning
Adoptie-akte
Akte van ontkenning van het vaderschap
Akte van vernietiging van de erkenning
Akte van ontkenning van het vaderschap door de moeder, tevens erkenning
Groep
A
A-l
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
3. Procedures op basis van een ander document dan een Nederlandse akte van de Burgerlijke Stand
Procedure met betrekking tot wijziging burgerlijke staatgegevens op grond van een document niet zijnde
een Nederlandse akte van de Burgerlijke Stand ^
Nationaliteit t
Wijziging in de verblijfplaats bij adres onbekend
Ministerieel besluit
Verblijfstitel
Gezagsverhouding
Reisdocument
Kiesrecht
Het in onderzoek stellen van gegevens
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

3. Categorieën die per procedure geactualiseerd worden
Procedure
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
1.6
1.7
1.8
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
2.10
2.11
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
01
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
02
X
X
X
X
X
X
03
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
04
X
X
*r
X
X
05
X
X
X
X
x
X
06
XT
#>
X
07
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Categorieën
Deze tabel is afgeleid uit de HUP. Uit de tabel blijkt dat in de procedures 1.1, 2.1, 3.1 en 3.9 gegevenselementen
in meer dan vijf categorieën gewijzigd kunnen worden. In 13 procedures worden gegevens in slechts l categorie
geactualiseerd.
SGBO/De kwaliteit van tle GBA-gegevens gewaardeerd 11
08
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
09
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
10
X
X
11
X
X
12
X
X
X
13
X
Totaal
11
9
2
2
1
1
2
1
l
7
1
1
2
5
1
3
4
3
3
3
7
1
1
2
1
1
1
1

4. Aantal te actualiseren gegevenselementen per procedure
Procedure
^0
1.2
1.3
(#
fa
1.6
1.7
1.8
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
2.10
2.11
(3.7)
S -S
(3.2)
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
Totaal
01
21
6
14
8
10
8
8
8
8
16
21
21
02
20
13
8
13
20
20
03
20
13
8
13
13
4
4
17
20
20
04
(^
'• _ ^
1
& '7 ] .
13
05
26
15
8
8
8
26
26
7
06
14
07
4
2
2
2
1
2
2
4
2
Categorieën
Ook deze tabel is afgeleid uit de HUP. Uit de tabel blijkt dat het aantal mogelijk te actualiseren gegevens het
grootst is in de procedures 1.1, 3.1 en 3.9. Andere procedures waarin veel gegevenselementen kunnen veranderen
zijn 2.1, 2.5, 2.7, 2.8 en 2.11. In de overige 20 procedures gaat het om maximaal 25 te actualiseren gegevenselementen.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 13
08
..$
16
18
•:«)
'ïO
5
15
'27^
12
12
27
09
19
24
8
20
32
12
12
32
19
19
4
3
10
6
11
H
12
19
19
13
19
2
13
Totaal
169
18
20
15
13
7
6
1
88
15
8
17
40
10
41
66
24
24
65
169
7
12
14
4
6
13
2
198
1.072

5. Procedurebeschrijvingen
1. Procedures op basis van aangifte door de burger
PROCEDURE 1.1
Eerste inschrijving bij vestiging vanuit het buitenland
Waar het bij deze procedure om gaat, is het geval dat een bepaalde persoon met een vreemde of de Nederlandse
nationaliteit zich meldt aan de balie van Burgerzaken en te kennen geeft zich te willen laten inschrijven in de
gemeente. Het is de praktijk dat, als een burger zich meldt om ingeschreven te worden, hij in principe (als hij
voldoet aan de criteria) wordt ingeschreven.
Stappen in het proces
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een aanmeldingsformulier in.
3. De ambtenaar identificeert de burger.
4. De ambtenaar vraagt naar brondocumenten: geboorteakte, paspoort, bewijs van uitschrijving uit een
buitenlandse bevolkingsregistratie, trouwboekje, de eigen verklaring, etc. De ambtenaar beoordeelt de echtheid
van de documenten.
5. De ambtenaar beoordeelt de waarde van de documenten in termen van de in de GBA-wet aangegeven
hiërarchie.
6. De ambtenaar beoordeelt de op de documenten vermelde gegevens.
7. Nagevraagd wordt of de persoon inderdaad nooit eerder in Nederland ingeschreven heeft gestaan. Dat checkt
de gemeente bij de Rijksinspectie. (Nu nog: het Schakelregister; onder het GBA-regime: het Vestigingsregister.
Het Vestigingsregister zal ondergebracht worden bij een gemeente.) Heeft de persoon al eerder
ingeschreven gestaan, dan gaat men verder met procedure 1.2 of 1.3. In het geval dat de persoon wél
ingeschreven staat, maar ingeschreven is geweest vóór de invoering van de GBA en geboren is in Nederland,
dan moet zijn persoonskaart opgevraagd worden uit het PK-archief.
8. \A)s de persoon niet eerder ingeschreven heeft gestaan én hij op dat moment ook niet in een andere gemeente
s&wj ingeschreven, dan maakt de gemeente de persoonskaart aan. Deze stap geldt alleen in het Tussentraject.
9. Op basis van de aangelegde PK legt de gemeente een persoonslijst aan.
10. Als de geboorteplaats van de persoon die zich gemeld heeft voor deze procedure buiten Nederland ligt, dan
vindt er een melding plaats aan het Schakel- danwei Vestigingsregister.
11. De gemeente stuurt de burger een afschrift van de persoonslijst. Deze stap zal in de toekomst verplicht
worden.
12. Er bestaat de mogelijkheid dat de burger corrigerend reageert op het aan hem toegezonden overzicht.
In deze procedure gaat het meestal om vreemdelingen die zich voor een langere tijd of definitief willen vestigen in
Nederland. Volgens artikel 14 van de Wet GBA kan een persoon op grond van zijn aangifte van verblijf en adres
ingeschreven worden in een basisadministratie, als de persoon in kwestie naar redelijke verwachting gedurende een
halfjaar ten minste tweederde van de tijd in Nederland verblijf zal houden.
Commentaar
Stap 1: Melding
Voor een langdurig verblijf in Nederland dient men ingeschreyen te staan in de GBA. Dat betekent dat het
ontbreken van de vermelding van de afwezigheid van burgers die voor langere tijd in Nederland vertoeven in de
GBA als een fout aangemerkt moet worden. Dit kan een vorm van nalatigheid zijn, maar ook bewust gebeuren
(fraude door de burger). Een andere vorm van fraude is dat er helemaal geen burger verschijnt, maar de ambtenaar
deze procedure volgt voor een fictief persoon.
Stap 2: Formulier
Fouten kunnen in deze stap ontstaan door beoordelingsfouten van de burger bij het invullen van het aanmeldingsformulier.
Bij deze procedure is dat een zeer reële mogelijkheid omdat het gaat om de eerste aanmeldingen vanuit
het buitenland. De betreffende personen kunnen verkeerd begrijpen om welke gegevens het gaat.
Bijvoorbeeld: worden de juiste namen als geslachtsnamen opgevoerd, wordt het juiste geslacht ingevuld etc.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 15

Fouten in de gegevens kunnen ook door fraude ontstaan, omdat de persoon in kwestie op instigatie van anderen of
uit eigen beweging onjuiste gegevens invult. Dat betekent dat de fout niet zozeer veroorzaakt wordt door
bijvoorbeeld de onduidelijkheid van het aanmeldingsformulier alswel door de intentie van de burger.
Schrijffouten kunnen ontstaan door onbekendheid van de burger met het Romeins schrift of door analfabetisme,
slordigheid etc.
Fouten die kunnen ontstaan en terug te voeren zijn op taalproblemen, betreffen bijvoorbeeld de verbuigingen van
woorden in andere talen (in Slavische talen worden alle woorden verbogen).
Stap 3: Identificatie
Een fout die in deze stap kan ontstaan, is dat de identificatie niet goed tot stand komt. De burger moet zich in deze
procedure persoonlijk melden en de ambtenaar moet vaststellen dat het inderdaad de persoon is die bij voorgeeft te
zijn. Dit heeft gevolgen voor de volledige persoonslijst die uiteindelijk wordt aangelegd en dus voor alle gegevens
die op die persoonslijst staan vermeld. De oorzaak van het falen van de identificatie kan liggen in een beoordelingsfout
van de ambtenaar of in fouten die ontstaan door gebrekkige communicatie. Fraude door de burger (iemand
die zich ten onrechte meldt) kan in deze stap in de procedure ontdekt worden. Indien een ambtenaar nalatig is bij
de identificatie, is het mogelijk dat een persoon met voor een belangrijk deel foutieve gegevens wordt opgenomen
in de administratie.
Stap 4: Documentbeoordeling
In deze stap van het proces worden de documenten gecontroleerd op hun echtheid. Er wordt gekeken of de
overgelegde documenten authentiek zijn. Daarbij kunnen beoordelingsfouten gemaakt worden. De ambtenaar kan
ten onrechte een document afkeuren. Dit brengt onnodige vertraging van de inschrijving met zich mee. Maar de
ambtenaar kan evengoed ten onrechte een falsjficaat betrouwbaar achten. Dat dit een reële mogelijkheid is, is in te
zien als men beseft dat de ambtenaren Bevolking niet beschikken over een 'documenten-voorbeelden-boek' waarin
zij de kenmerken van de documenten kunnen nazoeken. Bovendien kunnen burgers bepaalde documenten in de
betreffende landen gewoon kopen.
Stap 5: Statusbeoordeling
Net als in de stap Documentbeoordeling wordt in deze stap het document beoordeeld, maar slechts in de zin van de
in de GBA-wet aangegeven hiërarchie. Alhoewel de aangegeven hiërarchie vrij duidelijk is, zijn er toch ook
probleemgevallen. Zo kan het voorkomen dat bepaalde documenten niet gelijktijdig bij de ambtenaar Burgerzaken
komen en kunnen er gelijkwaardige brondocumenten overgelegd worden met tegenstrijdige gegevens.
Ook in deze stap is nalatigheid van de ambtenaar een mogelijke foutenbron. Als beoordeling van de status vergeten
wordt kunnen gegevens van verkeerde documenten opgenomen worden in de GBA.
Stap 6: Gegevensbeoordeling
Naast de beoordeling van de echtheid van een document en de status ervan moeten ook de gegevens van de
verschillende documenten beoordeeld worden. Enerzijds om vast te stellen of de gegevens correct (kunnen) zijn en
anderzijds om de gegevens op de verschillende documenten met elkaar én met de ingevulde gegevens op het
aanmeldingsformulier te vergelijken. Deze beoordeling kan als een foutenbron aangemerkt worden.
Nalatigheid van de ambtenaar kan tot fouten leiden omdat tegenstrijdige gegevens niet opgemerkt worden, of een
gegeven wordt als niet bekend beschouwd terwijl het wel op een document vermeld staat etc.
Bij de gegevensbeoordeling zijn communicatiefouten mogelijk door vertaalproblemen.
Stap 7: Controle Vestigingsregister
Er moet door de ambtenaar bij het Schakelregister (in het Tussentraject) of het Vestigingsregister (onder het GBAregime)
nagegaan worden of de in te schrijven persoon inderdaad niet eerder ingeschreven is geweest in Nederland.
In deze stap kan een onterechte opname plaatsvinden door een onjuiste of niet correct uitgevoerde controle bij het
Schakel- danwei Vestigingsregister. Deze fout komt af en toe voor.
Nalatigheidsfouten hebben in deze processtap betrekking op het niet uitvoeren van deze controle.
16 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Stap 8: Aanmaak PK
In de aanmaak van de persoonskaart kunnen er type- en overnamefouten gemaakt worden. Het overnemen van
gegevens uit allerlei documenten is een nauwkeurig werk.
Beoordelingsfouten zijn mogelijk omdat er beoordeeld moet worden of er een persoonskaart aangelegd dient te
worden. De ambtenaar kan besluiten al dan niet een persoonskaart aan te leggen op basis van een foutieve
beoordeling van de totaliteit van de gegevens. Een ambtenaar kan ook fouten maken in de strikte toepassing van de
wetgeving in het aanleggen van de persoonskaart, waarbij hij verkeerde documenten als brondocument hanteert.
Kortom, een tekort aan kennis kan aanleiding zijn tot fouten. Ook kunnen er beoordelingsfouten gemaakt worden,
omdat de verkeerde gegevens overgenomen worden of omdat er gegevens overgenomen worden van de verkeerde
documenten.
Stap 9: Aanmaak PL
In het Tussentraject ligt er vóór de aanmaak van de persoonslijst nog de aanmaak van de persoonskaart. De extra
handeling brengt een extra mogelijkheid voor overname- en typefouten mee (bedieningsfouten).
Bovendien verhouden de gegevens die op de persoonskaart staan zich niet een op een met de gegevens die op de
persoonslijst voorkomen. Hierdoor kunnen zich interpretatiefouten voordoen.
De fouten door nalatigheid kunnen voor de volledige overname van de verplichte gegevens gelden, maar ook voor
(een deei van) de niet-verplichte gegevens. Hierbij gaan wij ervan uit dat ieder GBA-mvoerprogramma minimaal
een optie heeft dat een persoonslijst binnen deze procedure alleen dan aangemaakt kan worden als alle verplichte
gegevens aanwezig zijn.
Het is mogelijk dat de ambtenaar fraudeert. Pas op dit punt van het proces komt dat boven water, omdat nu de
persoonslijst feitelijk wordt aangelegd. Hierdoor zullen alle eerdere mogelijke controles om fraude vast te stellen,
voorzover uitgevoerd, falen.
Stap 10: Melding aan het Vestigingsregister
In het geval dat de geboorteplaats van de persoon die zich meldt buiten Nederland ligt, wordt dat aan het
Vestigings- danwei Schakelregister gemeld.
Stap 11: Afschrift burger
Het wordt voor de gemeenten een plicht om bij deze procedure (en bij procedure 2.2; zie aldaar) aan de burger een
afschrift toe te zenden van de gegevens die opgenomen zijn in de GBA. Hierdoor wordt de burger op de hoogte
gebracht van welke gegevens er precies van hem zijn opgenomen en ontstaat er de mogelijkheid van controle van
de gegevens door de burger. Als het verzenden van het afschrift achterwege blijft, mist de ambtenaar Burgerzaken
dus een extra mogelijkheid ter controle.
Stap 12: Reactie burger
Omdat de burger een afschrift gestuurd krijgt van de van hem, via deze procedure, in de GBA opgenomen
gegevens, is er de mogelijkheid dat de burger inderdaad reageert en mogelijke correcties terugstuurt. Het is daarom
zaak dat de ambtenaar de aangegeven correcties verwerkt. Deze correcties zal hij echter via andere procedures
(afhankelijk van de soort mutatie) moeten uitvoeren. De kans op type- of overneemfouten bij een correctie kan als
nihil ingeschat worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 17

In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Documentbeoordeling
Statusbeoordel ing
Gegevensbeoordel ing
Controle Vestigingsregister
(Aanmaak PK)
Aanmaak PL
Melding Vestigingsregister
Afschrift burger
Reactie burger
Beoordeling
B
AA
A
A
A
E
A
Nalatigheid
BB
A
A
A
A
E/A
(AA)
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
AA
A
B
Fraude
AA/BB
B
Bediening
B
(A)
A
Oomimmïetóie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
In het navolgende worden alle relevante categorieën besproken waarin binnen deze procedure actualiseringen
plaatsvinden. Zoals in de verschillende processtappen verschillende soorten fouten te onderscheiden zijn, zo kan dat
ook ten aanzien van de verschillende gegevens. Er is dan ook dezelfde categorisering van foutsoorten gehanteerd.
In deze procedure worden de volgende categorieën geactualiseerd: 01 Persoon, 02 Moeder, 03 Vader, 04 Nationaliteit,
05 Huwelijk, 07 Inschrijving, 08 Verblijfplaats, 09 Kind en 12 Reisdocument. Van de te actualiseren
categorieën worden de categorieën Persoon, Moeder, Vader, Inschrijving en Verblijfplaats verplicht geactualiseerd.
Voor de categorieën Nationaliteit, Huwelijk, Kind en Reisdocument geldt dat niet.
18
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
B
A
A

Categorie 01 Persoon
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Geslacht
Naamgebruik
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
03.10
03.20
03.30
04.10
61.10
81. XX
81.10
81.20
82.XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
X
X
X
X
Nalatigheid Fraude
X
X
X
X
X
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 01 Persoon
In de voorstaande tabel is aangegeven welke gegevens een grotere foutkans hebben dan de andere gegevens binnen
de categorie Persoon.
In het A-nummer [01.10] komen heel soms fouten voor; dat is echter een zeldzaamheid. Als er in het A-nummer
een fout voorkomt, kan de gemeente daar in principe niets aan doen omdat zij werkt met een verzameling Anummers
die door het Ministerie van Binnenlandse Zaken is verstrekt. De enige soort fout die bij de gemeente
gemaakt kan worden is bedieningsfouten (typefouten of dubbel gebruik van hetzelfde nummer).
Wat betreft het gegeven Naam [02.XX] kan vooral de beoordeling moeilijk zijn, omdat het hier om vreemdelingen
gaat. De ambtenaar moet in bepaalde gevallen het nationale naamrecht van het betreffende land kennen. Zo geldt er
bijvoorbeeld ten aanzien van Egyptenaren en Somaliërs dat zij drie namen hebben. In het ene geval is er sprake van
een geslachtsnaam, in het andere geval is het een voornaam en in bepaalde landen is er geen verschil tussen vooren
achternamen. Soms wordt dat niet herkend en dan vindt er een dubbelopneming plaats.
Verder kunnen er bij het naamgegeven problemen ontstaan bij vluchtelingen die geen paspoort bij zich hebben. De
legitimatie vindt dan plaats door middel van de groene kaart van Justitie. Het ministerie kijkt niet naar het nationale
recht en hanteert dus een ander uitgangspunt. Dit is een definitieprobleem.
Regelmatig komen communicatiefouten voor door fouten in de vertaling of de spelling.
Ten aanzien van het naamgegeven kunnen er problemen bestaan met de voorvoegsels. Het is soms afhankelijk van
de vertaler van een specifiek document of een voorvoegsel los van of vast aan de naam geschreven wordt.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 19
X
X
X
X
X

Als identificerend gegeven is de naam bijzonder gevoelig voor fraude (door de burger of door de ambtenaar).
Wanneer personen een adellijke titel [02.20] opgeven, wordt dit altijd door de gemeente doorgegeven aan de Hoge
Raad van Adel, die zo nodig reageert. Hierin worden dus geen fouten gemaakt.
De foutmogelijkheden in de gegevensgroep Geboorte [03.XX] zijn als volgt. Het land is soms onzeker bij
vluchtelingen en soms kan een vluchteling er baat bij hebben om uit een bepaald land te komen, ook al is dat niet
zijn werkelijke geboorteland (fraude). Bij alle geboortegegevens bestaat er een kans op communicatiefouten, met
name wanneer het gaat om kinderen.
De Geboortedatum [03.10] kan fout gaan door typefouten, maar ook door fraude. Zo is het voorgekomen dat de
geboortedatum van een persoon (naast de naam) werd aangepast om tot een bepaalde familie te kunnen blijven
behoren. De Geboorteplaats [03.20] kent fouten omdat de burger niet goed de juiste spelling of de juiste naam kan
overbrengen. Bovendien schijnt het regelmatig te gebeuren dat burgers een bepaald gebied als geboorteplaats
aangeven, waarna later blijkt dat zij in een specifieke stad binnen dat gebied geboren zijn. Het Geboorteland
[03.30] kan gevoelig zijn voor fraude omdat het een indicatie is voor de nationaliteit van de persoon wiens
persoonslijst wordt aangelegd.
Het gegevenselement Geslacht [04.10] is een onproblematisch gegeven, zij het dat soms door taalproblemen de
verkeerde keuze gemaakt kan worden. Zo kan door slecht Nederlands een fout in het geslacht van de kinderen
gemaakt worden.
Het gegevenselement Naamgebruik [61.10] is in deze procedure een onproblematisch gegeven, omdat het gevuld
wordt met de standaardwaarde 'E* die staat voor de eigen geslachtsnaam.
De gegevensgroep Akte [81.XX] zal in deze procedure vaak niet gevuld worden, omdat het hier gaat om
vreemdelingen met een Nederlandse akte van de Burgerlijke Stand. Dit is een enkele keer het geval. Afgezien van
typefouten in de gegevens kan hier niets fout gaan.
Binnen de gegevensgroep Document [82.XX] worden de velden gevuld met de paspoortgegevens. Doorgaans
hebben burgers bij de eerste opname alleen een identiteitsbewijs of paspoort bij zich en geen huwelijksakte en/of
geboorteakte. Geboorte- en huwelijksakten zijn vooral problematisch bij landen in oorlogsgebieden (Somalië,
Ethiopië).
Een probleem is dat de getoonde documenten vals kunnen zijn. Dat betekent dat in het gegevenselement 82.30
fouten kunnen voorkomen door onjuiste beoordeling en door fraude. Dit werkt vervolgens overigens door in alle
gegevens die aan het betreffende document ontleend zijn (de gegevensgroepen Naam en Geboortegegevens).
In een bepaalde gemeente heeft men te maken gehad met vervalsingen van Dominicaanse geboortebewijzen. Door
de afdeling Bevolking is dat toen ontdekt op basis van taalfouten. Via de gerelateerden van de fraudeurs is toen het
netwerk blootgelegd en heeft terugkoppeling plaatsgehad met de Dominicaanse Republiek. De documenten van
landen die met een gezond wantrouwen worden bekeken zijn onder andere: Ghana, Bangladesh, Nigeria, Filipijnen,
Thailand, Dominicaanse Republiek en India.
Onder het GBA-regime is het mogelijk om in het geval dat een document ontbreekt te werken met een beëdigde
verklaring. Maar nog niet veel gemeenten maken daar gebruik van. Bovendien wil men daar slechts sporadisch
gebruik van maken omdat de GBA-wet uitdrukkelijk stelt dat de beëdigde verklaring voor uitzonderlijke gevallen is.
Het gegevenselement Gemeente document [82.10] kent weinig fouten omdat het de eigen gemeentecode is.
Typefouten zijn mogelijk in de beschrijvingen en datum [81.20, 82.20 en 82.30].
Ingangsdatum geldigheid [85.10] is een lastig gegeven en er kunnen eenvoudig beoordelingsfouten in gemaakt
worden. Het gaat hier om de datum waarop zich de laatste wijziging in bovenstaande gegevens heeft voorgedaan.
Dat kan de geboortedatum zijn, maar hoeft niet. Een complicerende factor hierbij is dat de veranderingen zich, als
ze zich hebben voorgedaan, in principe buiten Nederland hebben voorgedaan. Soms kan het nodig zijn om dan eerst
vast te stellen of de verandering die plaatsgehad heeft wel voldoet aan de in Nederland gestelde eisen (de kennis
van de ambtenaar speelt hier een belangrijke rol). Er is een kleine kans op typefouten.
Datum van opneming [86.10] levert geen problemen of fouten op omdat het de automatisch gegenereerde
systeemdatum is.
20 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 02 Moeder
Groepsnaam
A- nummer
Naam
Geboorte
Famil ierechtel jjke
betrekking
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
ElementDUmmer
01.10
02.XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
03.10
03.20
03.30
62.10
81. XX
81.10
81.20
82. XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
X
X
X
X
X
Nalatigheid Fraude
X
X
X
X
X
X
X
/
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
\
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 02 Moeder *,
Er zijn in principe twee gevallen, namelijk dat de moeder niet in Nederland woonachtig is of dat dat wel het geval
is. In het tweede geval kunnen de gegevens bij een andere gemeente of uit de eigen gemeente worden opgehaald.
Een algemeen probleem van de oudergegevens is dat bij het overleggen van de geboorteakte de oudergegevens
soms anders staan. Vaak betreft het dan de geboortedatum of de geboorteplaats. Bij in Nederland gevestigde ouders
is dat makkelijk na te zoeken door het ophalen van de persoonslijst van de moeder.
Het gegevenselement A-nummer [01.10] wordt alleen gevuld als de moeder opgenomen is in de GBA. Fouten
kunnen er niet in optreden omdat het nummer eenvoudig automatisch overgenomen wordt. Als er een fout in
bestaat, dan is dat al eerder gebeurd.
Er is echter één uitzondering. Wanneer door fraude een verkeerde moeder opgegeven wordt, zijn de gegevensgroepen
A-nummer, Naam, Geboorte en Familierechtelijke betrekking onjuist.
De gegevensgroep Naam [02.XX]: indien de moeder reeds in de GBA opgenomen is, kan alleen in de overname
van de gegevens voor de groepen Naam en Geboorte een fout gemaakt worden. Indien de moeder niet in de GBA
voorkomt, gelden de over deze twee gegevensgroepen gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX]: zie onder Naam.
Het gegevenselement Datum ingang familierechtelijke betrekking [62.10] kan een probleem zijn. Over het algemeen
is het de geboortedatum. Sinds 1948 is er in Nederland juridisch gezien altijd een moeder, maar dat geldt niet in
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 21
X
X
X
X
X

alle andere nationale rechten. Daarom kan die datum binnen deze categorie en binnen deze procedure weieens
ontbreken.
De gegevensgroepen Akte [81.XX] en Document [82.XX]. Vanuit juridisch perspectief wordt er altijd van
uitgegaan dat er een moeder is. De gegevens over de moeder mogen slechts ontleend worden aan een onder eed of
belofte afgelegde, op schrift gestelde en ondertekende verklaring van de betrokkene, indien aannemelijk is dat
omtrent deze gegevens geen ander document kan worden overgelegd. Een deel van de moedergegevens kan
onbekend zijn.
Zie voor de beoordeling en fraude de hierover gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
Het gegevenselement Ingangsdatum geldigheid [85.10]: zie de hierover gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
Het gegevenselement Datum van Opneming [86.10] levert geen problemen op omdat dat de systeemdatum is.
Categorie 03 Vader
Groep snaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Familierechtelijke
betrekking
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
03.10
03.20
03.30
62.10
81. XX
81.10
81.20
82.XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
X
X
X
X
X
Nalatigheid Fraude
X
X
X
X
X
X
X
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Communicatie
Commentaar bij categorie 03 Vader
Binnen deze procedure zijn er twee mogelijkheden. Het is juridisch gezien mogelijk dat er geen vader is. In dat
geval wordt dat vastgelegd in de groepen Akte of Document, Geldigheid en Opneming. Dit is gedaan om het
verschil aan te kunnen geven tussen de situatie dat er juridisch gezien geen vader is en de situatie dat er juridisch
gezien wel een vader is, maar geen gegevens over de vader bekend zijn.
Het gegevenselement A-nummer [01.10] wordt alleen gevuld als er een vader is die opgenomen is in de GBA.
Fouten kunnen er niet in optreden omdat het nummer eenvoudig automatisch overgenomen wordt. Als er een fout
in bestaat, dan is dat al eerder gebeurd.
22 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
X
X
X
X
X

Er is echter één uitzondering. Wanneer door fraude een verkeerde vader opgegeven wordt, zijn de gegevensgroepen
A-nummer, Naam, Geboorte en Familierechtelijke betrekking onjuist.
De gegevensgroep Naam [02.XX]: indien de vader reeds in de GBA opgenomen is, kan alleen in de overname van
de gegevens voor de groepen Naam en Geboorte een fout gemaakt worden. Indien de vader niet in de GBA
voorkomt, gelden de over deze twee gegevensgroepen gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX]: zie onder Naam.
Het gegevenselement Familierechtelijke betrekking [62.10]. Dit gegeven kan een probleem zijn. Over het algemeen
is het de geboortedatum. Echter, soms is er geen vader of geen erkenning van een ongehuwde vader.
De gegevensgroepen Akte [81.XX] en Document [82.XX]: ten aanzien van de gegevens over de vader geldt dat ze
slechts ontleend mogen worden aan een onder eed of belofte afgelegde, op schrift gestelde en ondertekende
verklaring van de betrokkene, indien aannemelijk is dat omtrent deze gegevens geen ander geschrift kan worden
overgelegd. De gegevens van de vader kunnen onbekend zijn.
Zie voor de beoordeling en fraude de hierover gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
Het gegevenselement Ingangsdatum geldigheid [85.10]: zie de hierover gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
Het gegevenselement Datum opneming [86.10] levert geen problemen op omdat het de systeemdatum is.
Categorie 04 Nationaliteit
Groepsnaam
Nationaliteit
Verkrijging Nederlanderschap
Verlies Nederlanderschap
Bijzonder Nederlanderschap
Document
Geldigheid
Opneming
Eiementnummer
05.10
63.10
64.10
65.10
82. XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
n.v.t.
n.v.t.
X
X
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
X
X
n.v.t.
n.v.t.
X
X
Bedtefciag
n.v.t.
n.v.t.
X
X
X
; Communicatie
Commentaar bij categorie 04 Nationaliteit
De nationaliteit van een persoon wordt afgeleid uit de toepassing van nationaliteitswetgeving, verdragen en
brondocumenten. Als nergens uit af te leiden is welke nationaliteitsgegevens op de persoon van toepassing zijn,
wordt de nationaliteit op de persoonslijst onbekend geacht (dit is niet hetzelfde als statenloos). Als de persoon bij
eerste inschrijving statenloos is, komt deze categorie niet voor.
Geval A.: De gegevens over de nationaliteit van de persoon zijn onbekend
Nationaliteit [05.10]: in het geval dat de gegevens over de nationaliteit van de persoon onbekend zijn wordt hier
een standaardwaarde ingevuld. Fouten zijn hierbij onwaarschijnlijk.
Geldigheid [85.10]: ook hier wordt in het onderhavige geval een standaardwaarde ingevuld.
Datum opneming [86.10]: in dit gegeven kan niets misgaan omdat het de systeemdatum is.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 23
X
n.v.t.
n.v.t.

Geval B: De in te schrijven persoon heeft een of meerdere nationaliteiten
Nationaliteit [05.10]: Het nationaliteitsgegeven is een moeilijk gegeven omdat in de beoordeling erg veel mis kan
gaan. De ambtenaar moet op basis van brondocumenten, nationaliteitswetgeving en verdragen vaststellen wat de
nationaliteit van de persoon is. Daarbij kunnen fouten ontstaan door onjuiste beoordeling of fraude. Fouten door
communicatieproblemen zijn mogelijk wanneer er geen documenten zijn en er dus een beëdigde verklaring wordt
opgesteld. Anderzijds: als de ambtenaar de nationaliteit eenmaal goed heeft vastgesteld, dan kan er nog maar
weinig misgaan omdat dit veld op basis van een standaardtabel (die regelmatig geactualiseerd wordt) wordt gevuld.
Verkrijging Nederlanderschap [63.10]: dit gegeven wordt alleen gevuld als de persoon in kwestie een Nederlandse
nationaliteit heeft. Op basis van een standaardtabel kunnen de gevallen van 'reden verkrijging' onderscheiden
worden. Dit is geen gegeven dat veel fouten op zal leveren.
Document [82. XX]: deze velden worden alleen gevuld als de nationaliteitsgegevens zijn ontleend aan of afgeleid
van een document. Typefouten zijn in de datum en de beschrijving mogelijk. Wanneer het document verkeerd
beoordeeld wordt of er sprake is van fraude, werkt dit door in de beschrijving [82.30] en in de gegevensgroepen
Nationaliteit en Verkrijging Nederlanderschap.
Geldigheid [85.10]: dit is de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid heeft verkregen. Ais zich na de
geboortedatum van de persoon geen wijzigingen hebben voorgedaan, wordt de geboortedatum ingevuld. Omdat het
in deze procedure personen betreft die uit het buitenland komen, is deze datum een moeilijk gegeven. Bovendien
kan dit gegeven interessant zijn voor een frauderende burger.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en levert dus geen problemen op.
24 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 05 Huwelijk
Groepsnaam
A- nummer
Naam
Geboorte
Huwelijkssluiting
Huwelijksontbinding
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02.XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03.XX
03.10
03.20
03.30
06.XX
06.10
06.20
06.30
07. XX
07.10
07.20
07.30
07.40
81.XX
81.10
81.20
82. XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Nalatigheid Fraude
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Communicatie
Commentaar bij categorie 05 Huwelijk
Voor ieder ooit gesloten huwelijk moet er een aparte categorie 05 Huwelijk opgenomen worden. Ook alle reeds
ontbonden huwelijken moeten opgenomen worden. De huwelijkssluitingsgegevens worden dan wel historisch en de
huwelijksontbindingsgegevens actueel. Indien daarna de ingeschrevene opnieuw is getrouwd, komt er naast de
actuele categorie met huwelijksontbindingsgegevens een nieuwe actuele categorie met huwelijkssluitingsgegevens.
In het geval dat er sprake is van (een) eerder(e) ontbonden huwelijk(en) kan het zijn dat na de aanpassing van deze
categorie de procedures 2.3 (echtscheidingsakte), 2.4 (overlijdensakte) of 3. l (buitenlandse akte of andere
documenten) uitgevoerd moeten worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 25
X
X
X
X

Het gegevenselement A-nummer [01.10] wordt alleen gevuld als de partner opgenomen is in de GBA. Fouten
kunnen er niet in optreden omdat het nummer eenvoudig automatisch overgenomen wordt. Als er een fout in
bestaat, dan is dat al eerder gebeurd.
Er is echter één uitzondering. Wanneer door fraude een verkeerde partner opgegeven wordt, zijn de gegevensgroepen
A-nummer, Naam, en Geboorte onjuist.
De gegevensgroep Naam [02.XX]: indien de partner reeds in de GBA opgenomen is, kan alleen in de overname
van de gegevens voor de groepen Naam en Geboorte een fout gemaakt worden. Indien de partner niet in de GBA
voorkomt, gelden de over deze twee gegevensgroepen gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX]: zie onder Naam.
Huwelijkssluiting [06.XX]: in de Datum huwelijkssluiting [06.10] en de Plaats [06.20] kunnen typefouten gemaakt
worden. Het Land huwelijkssluiting [06.30] wordt gevuld via een standaardtabel en kent daarom weinig fouten.
Wat echter wel fout kan gaan is dat door beoordelingsfouten of fraude een huwelijk ten onrechte wordt vermeld of
juist niet. Dit werkt door in alle gegevens van de groepen
A-nummer, Naam, Geboorte en Huwelijkssluiting.
Huwelijksontbinding [07.XX]: in de Datum huwelijksontbinding [07. l O] en de Plaats [07.20] kunnen typefouten
gemaakt worden. Het Land huwelijksontbinding [07.30] wordt gevuld via een standaardtabel en kent daarom weinig
fouten.
Wat echter wel fout kan gaan is dat door beoordelingsfouten of fraude een huwelijksontbinding ten onrechte wordt
vermeld of juist niet. Dit werkt door in alle gegevens van de groep Huwelijksontbinding.
Akte/Document [81.XX]/[82.XX]: gegevens over de echtgeno(o)t(e) of eerdere echtgeno(o)t(e) mogen slechts
ontleend worden aan een onder eed of belofte afgelegde, op schrift gestelde en ondertekende verklaring van de
betrokkene, als aannemelijk is dat omtrent deze gegevens geen ander geschrift kan worden overgelegd. Zie voor de
beoordeling en fraude de hierover gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit is de datum waarop het geheel van de gegevens zijn geldigheid verkregen
heeft. Indien er zich na de huwelijksdatum van de persoon geen wijzigingen meer hebben voorgedaan, is het de
huweüjksdatum. Fouten in de beoordeling van dat feit kunnen, naast typefouten, aanleiding zijn tot een onjuist
gegeven.
Datum opneming [86.10]: bij dit gegevenselement kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
Categorie 07 Inschrijving
Groepsnaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheim
PK-conversie
Elementnummer
66.20
67. XX
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Communicatie
Commentaar bij categorie 07 Inschrijving
Opname [68.10]: binnen deze procedure is dit gegeven (de datum eerste inschrijving GBA) de datum van aangifte
van verblijf en adres. Dit behoeft niet altijd de systeemdatum te zijn. Dat is afhankelijk van de verwerkingssnelheid
door de afdeling Bevolking. Dat betekent dat er soms fouten gemaakt zullen kunnen worden, naast de typefouten,
in het gegeven zelf.
Gemeente persoonskaart [69.10]: bij dit gegeven gaat het om de vraag of de gemeente inderdaad nog persoonskaarten
aanlegt. Dat is niet altijd het geval. Het gaat om de code van de gemeente waar de persoonskaart zich bevindt.
Binnen deze procedure is dat de eigen gemeente en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
26
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Geheim [70.10]: dit is een gegeven dat ingevuld moet worden en binnen deze procedure met de standaardwaarde 0.
Als de burger aangeeft een andere waarde te willen, dan moet procedure 1.8 (Geheimhouding) gevolgd worden.
Categorie 08 Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adreshouding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Documentindicatie
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
09. XX
09.10
09.20
10.XX
10.10
10.20
10.30
11. XX
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13. XX
14. XX
14.10
14.20
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
X
X
n.v.t.
Nalatigheid
X
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
X
X
X
n.v.t.
X
X
n.v.t.
'32M
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 08 Verblijfplaats
Gemeente [09.XX]: dit is de gemeente waar de betreffende persoon ingeschreven wordt en dit is dus voor de
ambtenaar Burgerzaken de eigen gemeente. Fouten zijn in dit gegevenselement niet te verwachten. Alleen in de
datum kunnen er type- of verwerkingsfouten gemaakt worden.
Adreshouding [10.XX]: alleen de Datum aanvang adreshouding [10.30] kan in deze gegevensgroep aanleiding zijn
tot typefouten. In verband met de fraudegevoeligheid van het (Adres)gegeven kan het gegevenselement Functie
adres [10.10] ook als zodanig gekarakteriseerd worden. Want via deze procedure zullen regelmatig Briefadressen
(of zelfs 'fake'-adressen) als Woonadressen opgegeven worden.
Adres [11.XX]: veel respondenten zijn van mening dat het adresgegeven sterk fraudegevoelig is. Bij veel
gemeenten is het op dit moment nog steeds mogelijk om een bepaalde adres bij Bevolking door te geven en een
uitkering of iets dergelijks op een ander adres te ontvangen. Daar bestaan zelfs wettelijke mogelijkheden voor. De
totale gegevensgroep is dus fraudegevoelig en kan in totaliteit fout opgegeven worden. Wat betreft de afzonderlijke
gegevenselementen kunnen overal typefouten gemaakt worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 27
n.v.t.
n.v.t.

Wat betreft het gegevenselement Postcode [11.60] bestaat er het probleem dat gemeenten niet altijd tijdig een
nieuwe postcode hebben bij nieuwbouw. Later moet niet vergeten worden om de juiste postcodealsnog in te vullen.
Locatie [12.10]: dit gegevenselement is een beschrijving van de ligging van een object dat niet kan worden
beschreven in de groep 11 Adres. De elementen die hierin ingevuld worden zijn dus omschrijvingen die niet
gestandaardiseerd en daarom aanleiding kunnen zijn tot onjuistheden en fouten.
Immigratie [14.XX]: het gegevenselement Land, van waar ingeschreven [14.10], moet worden ingevuld en is
fraudegevoelig. Het kan voor een burger aantrekkelijk zijn om vanuit een oorlogsgebied geïmmigreerd te zijn,
omdat de persoon in kwestie dan makkelijker zonder reispapieren als bewijs ingeschreven wordt. Wat de
schrijfwijze aangaat zullen hier weinig fouten te verwachten zijn omdat het gegeven gevuld wordt op basis van een
standaard tabel.
Het gegevenselement Datum vestiging in Nederland kan aanleiding geven tot typefouten omdat de datum
verwerking niet altijd dezelfde is als de datum aangifte.
Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden. In de interpretatie van de status van de
persoon kan zeker wat fout gaan. Maar typefouten zijn niet te verwachten.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden. Omdat het de datum is waarop het geheel van
gegevens zijn geldigheid heeft gekregen (de datum van aangifte van verblijf en adres) en die datum niet altijd
samenvalt met de systeemdatum, kunnen er typefouten optreden.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
Categorie 09 Kind
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnuminer
01.10
02.XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03 .XX
03.10
03.20
03.30
81.XX
81.10
81.20
82. XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
X
X
X
X
Nalatigheid Fraude
X
X
X
X
X
X
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Communicatie
28 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
X
X
X
X

Opmerkingen bij categorie 09 Kind
Voor ieder kind dat behoort bij de betreffende burger wiens persoonslijst wordt opgesteld moet een aparte categorie
09 Kind opgenomen worden.
Het gegevenselement A-nummer [01.10]: van iedere categorie 09 Kind die wordt opgenomen kan alleen het Anummer
gevuld worden indien het kind in de GBA is opgenomen. Fouten kunnen er niet in optreden omdat het
nummer eenvoudig automatisch overgenomen wordt. Als er een fout in bestaat, dan is dat al eerder gebeurd.
Er is echter één uitzondering. Wanneer door fraude een verkeerd kind opgegeven wordt, zijn de gegevensgroepen
A-nummer, Naam en Geboorte onjuist.
De gegevensgroep Naam [02.XX]: indien het kind reeds in de GBA opgenomen is, kan alleen in de overname van
de gegevens voor de groepen Naam en Geboorte een fout gemaakt worden. Indien het kind niet in de GBA
voorkomt, gelden de over deze twee gegevensgroepen gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX]: zie onder Naam.
Akte/Document [81.XX]/[82.XX]: gegevens over een kind mogen slechts ontleend worden aan een onder eed of
belofte afgelegde, op schrift gestelde en ondertekende verklaring van de betrokkene, als aannemelijk is dat omtrent
deze gegevens geen ander geschrift kan worden overgelegd.
Zie voor de beoordeling en fraude de hierover gemaakte opmerkingen bij categorie 01.
Het gegevenselement Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet worden ingevuld en kan verschillen van
de systeemdatum. Het is de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid heeft gekregen. Als er zich na
de geboorte van het kind geen veranderingen hebben voorgedaan, moet hier de geboortedatum komen te staan.
Het gegevenselement Datum van opneming [86.10]: hier kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
Categorie 12 Reisdocument
Groepsnaam
Nederlands
reisdocument
Signalering
Buitenlands
reisdocument
Document
Geldigheid
Opneming
Elcmèntnumrner
35.XX
35.10
35.20
35.30
35.40
35.50
35.60
35.70
35.80
36.10
37.10
82.XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
X
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
X
Bediening
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
X
X
X
; Communicatie
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 29
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Commentaar bij categorie 12 Reisdocument
Ten aanzien van de categorie Reisdocument bestaan er in deze procedure drie mogelijkheden. Er kan een
Nederlands reisdocument overgelegd worden, er kan een niet-Nederlands reisdocument overgelegd worden en er
kan sprake zijn van een signalering. In het laatste geval dient de ambtenaar Burgerzaken de procedure 3.7
Reisdocument te volgen.
Geval 1.
In het eerste geval is er sprake van een Nederlands reisdocument. Alhoewel er in deze procedure sprake is van een
nog niet in de GBA ingeschreven burger die zich voor het eerst vestigt in Nederland, blijkt het mogelijk dat de
persoon een Nederlands reisdocument overlegt. Voor ieder uitgereikt Nederlands reisdocument dient een aparte
categorie 12 Reisdocument opgenomen te worden, voorzover de Nederlandse reisdocumenten nog niet zijn
ingetrokken of ingehouden.
Nederlands reisdocument [35.XX]: in de gegevenselementen Nummer [35.20], Datum uitgifte [35.30], Datum einde
geldigheid [35.50] en Lengte [35.80] kunnen typefouten gemaakt worden.
De gegevenselementen Soort [35.10] en Autoriteit [35.40] zullen waarschijnlijk geen fouten voorkomen omdat ze
gevuld worden aan de hand van standaard tabellen. De tabellen dienen dan wel correct gevuld te zijn en actueel.
Het gegevenselement Lengte houder [35.80] wordt alleen overgenomen als het in het brondocument vermeld staat.
Als dat niet het geval is, wordt er 0000 ingevuld.
De gegevensgroep Document [82.XX]: in de Beschrijving van het document [82.30] moet zo nauwkeurig mogelijk
de gegevens van het paspoortdossier worden aangegeven. Hierin kunnen onduidelijkheden sluipen. Het gegevenselement
Gemeente document [82.10] wordt gevuld met behulp van een standaardtabel en levert daarom weinig
fouten op. In de Datum document [82.20] en Beschrijving dossier [82.30] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] heeft betrekking op de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid
heeft verkregen. Als er na de uitgiftedatum van het Nederlandse reisdocument geen wijzigingen meer plaatshebben,
is het de datum uitgifte. Duidelijk is dat hier allerlei interpretatiefouten gemaakt kunnen worden in de bijzondere
gevallen. Evenzo kunnen er typefouten gemaakt worden.
Datum opneming [86.10]: dit gegeven moet worden gevuld, maar kent geen fouten omdat het de systeemdatum
betreft.
Geval 2.
Bij meerdere buitenlandse reisdocumenten wordt er maar één categorie aangemaakt.
Buitenlands reisdocument [37.10]: dit gaat om het gegevenselement Bezit buitenlands reisdocument en moet de
waarde l krijgen als daarvan sprake is. Op zich kunnen hierbij geen fouten gemaakt worden. Maar het is wel een
fraudegevoelig gegeven. De burger kan doelbewust een reisdocument achterhouden, waardoor bij dit gegevenselement
geen waarde komt te staan.
Document [82.XX]: bij Gemeente document [82.10] en Datum document [82.20] komen standaardwaarden te staan
('nullen'). Ook hier kan ten onrechte de standaardwaarde opgenomen worden, namelijk wanneer door onjuiste
beoordeling of fraude een document ten onrechte als bewijs wordt aanvaard. Bij de Beschrijving document [82.30]
kan weinig misgaan omdat de gegevens gebaseerd zijn op een standaardtabel.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit is de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid heeft gekregen.
Een goede inschatting van die datum zal in bepaalde gevallen niet te maken zijn.
Datum van opneming [86.10]: dit is de systeemdatum.
PROCEDURE 1.2
Hervestiging vanuit het buitenland in de gemeente waar de burger al staat ingeschreven
In deze procedure gaat het om een hervestiging van een ingeschrevene in Nederland vanuit het buitenland. De
aangifte van de ingeschrevene dient binnen vijf dagen na de hervestiging schriftelijk te geschieden. De gemeente
waar de betrokkene zich vestigt is dezelfde als waar de persoonslijst van de betrokkene zich bevindt. De
persoonslijst is opgeschort vanwege het eerdere vertrek naar het buitenland.
30 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Stappen in het proces
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een inlichtingenformulier in.
3. De burger wordt geïdentificeerd.
4. De ambtenaar haalt de persoonslijst uit het eigen systeem op.
5. De ambtenaar controleert de gewijzigde gegevens.
6. De ambtenaar actualiseert de persoonslijst.
7. De gemeente stuurt de burger een afschrift van de persoonslijst. Deze stap zal in de toekomst verplicht worden.
8. Er bestaat de mogelijkheid dat de burger corrigerend op het aan hem toegezonden overzicht reageert.
Commentaar
Opgemerkt moet worden dat in vergelijking met procedure 1.1 bij deze procedure een kleinere kans is op fouten,
omdat er al gegevens in de GBA aanwezig zijn.
Stap 1: Melding
Deze melding kan tot fouten leiden omdat de burger zich weliswaar meldt, maar voorgeeft een ander te zijn dan hij
is: fraude. Verder kan er ook een fout ontstaan omdat de burger zich juist niet meldt (fraude of nalatigheid).
Tenslotte bestaat er de mogelijkheid dat de burger zich niet meldt en de ambtenaar de procedure opstart (fraude
door de ambtenaar). Al deze mogelijke fouten kunnen invloed hebben op alle gegevenselementen van de persoonslijst.
Stap 2: Formulier
De beoordelingsfouten bij deze stap kunnen Liggen in de onduidelijkheid van het aanmeldingsformulier.
De burger kan dan een beoordelingsfout bij de in te vullen gegevens maken.
Bovendien kan hier per gegeven sprake zijn van fraude, omdat de persoon in kwestie op instigatie van anderen of
uit eigen beweging onjuiste gegevens in kan vullen. Dat betekent dat de fout niet zozeer veroorzaakt wordt door de
onduidelijkheid van het aanmeldingsformulier al s we l door de intentie van de burger.
De bedieningsfouten betreffen schrijffouten. Oorzaken hiervoor kunnen onbekendheid zijn met het Romeins schrift,
analfabetisme, slordigheid etc. aan de kant van de burger.
Stap 3: Identificatie
Bij deze stap kan de identificatie falen. De burger moet zich bij deze procedure persoonlijk melden en de ambtenaar
moet vaststellen dat het inderdaad de persoon is die hij voorgeeft te zijn. Als de identificatie misloopt, dan kan dat
in deze procedure gevolgen hebben voor alle gegevens op de persoonslijst. Dat is echter niet noodzakelijk. Het punt
is echter wel dat waarschijnlijk juiste gegevens (namelijk de gegevens van de opgeschorte persoonslijst) toegeschreven
worden aan de onjuiste persoon. Dat betekent dat naast het falen van de identificatie ook het niet uitvoeren van
de identificatie (nalatigheid van de ambtenaar) tot fouten kan leiden.
Stap 4: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van
de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 5: Controle
In deze stap van het proces beoordeelt de ambtenaar de documenten, de status van de documenten en de gegevens.
Deze worden vergeleken met de ingevulde gegevens op het aanmeldingsformulier en de opgehaalde persoonslijst.
Drie soorten beoordelingsfouten zijn mogelijk. Ten eerste kan het voorkomen dat de ambtenaar een document
aanvaardt dat niet geaccepteerd zou mogen worden of hij accepteert niet een document dat wel geaccepteerd zou
moeten worden. Ten tweede is een juiste interpretatie van de hiërarchie van brondocumenten vereist. Ten derde kan
er een beoordelingsfout gemaakt worden in de vergelijking van de gegevens op de verschillende documenten met de
ingevulde gegevens op het aanmeldingsformulier. Ook kan er sprake zijn van elkaar tegensprekende documenten.
Nalatigheidsfouten hebben in deze processtap betrekking op het niet uitvoeren van controles die binnen de
procedure binnen de gemeente zijn afgesproken.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 31

Stap 6: Actualisering PL
De fouten die in deze processtap kunnen voorkomen, worden voornamelijk veroorzaakt door gebrekkig werkende
programmatuur. In principe moet programmatuur ervoor kunnen zorgen dat de aanwezige gegevens foutloos
overgenomen worden in de GBA. Andere fouten kunnen standaardwaarden betreffen bij onvolledige brondocumenten
en typefouten die gemaakt worden door de ambtenaar.
Nalatigheidsfouten hebben in deze processtap betrekking op het niet uitvoeren van controles die binnen de
procedure binnen de gemeente zijn afgesproken. Verder moet de ambtenaar ook bekijken of het gegevenselement
Documentindicatie [75.10] gevuld is. Als dat het geval is, dan is nog niet direct duidelijk welke (extra) actualisaties
uitgevoerd moeten worden, maar de ambtenaar mag hen niet nalaten. Op basis van een beoordeling van de
documenten moet de ambtenaar na het uitvoeren van deze procedure de andere actualisaties doorvoeren.
Stap 7: Afschrift burger
Het wordt voor de gemeenten een plicht bij deze procedure om aan de burger een afschrift toe te zenden van de
gegevens die opgenomen zijn in de GBA. Hierdoor wordt de burger op de hoogte gebracht welke gegevens er
precies van hem zijn opgenomen en ontstaat er de mogelijkheid van controle van de gegevens door de burger. Als
het verzenden van het afschrift achterwege blijft, mist de ambtenaar Burgerzaken dus een extra mogelijkheid ter
controle.
Stap 8: Reactie burger
Omdat de burger een afschrift gestuurd krijgt van de van hem, via deze procedui 3, in de GBA opgenomen
gegevens, is er de mogelijkheid dat de burger inderdaad reageert en mogelijke correcties terugstuurt. Het is daarom
zaak dat de ambtenaar adequaat handelt en de aangegeven correcties met een nieuwe beoordeling niet achterwege
laat. Deze correcties zal hij echter via andere procedures (afhankelijk van de soort mutatie) moeten uitvoeren. De
kans op type- of overneemfouten bij een correctie kan als nihil ingeschat worden.
In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Ophalen PL
Controle
Actualisering PL
Afschrift burger
Reactie burger
Beoordeling
B
AA
AA
A
A
Nalatigheid
BB
A
A
AA
A
B
Fraude
AA/BB
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
B
Bediening
B
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
In het navolgende worden alle categorieën besproken waarin binnen deze procedure actualiseringen plaatsvinden.
Zoals in de verschillende processtappen soorten fouten te onderscheiden zijn, zo kan dat ook ten aanzien van de
verschillende gegevens.
Deze procedure betreft het hervestigen van een ingeschrevene in Nederland vanuit het buitenland. De gemeente
waar betrokkene zich vestigt is dezelfde als waar de persoonslijst van de betrokkene zich bevindt. Deze persoonslijst
is opgeschort wegens vertrek naar het buitenland. Omdat in deze procedure de opschorting beëindigd moet
worden, zal categorie 07 Inschrijving geactualiseerd moeten worden. Bovendien moet de hervestiging plaatsvinden
en daarom wordt categorie 08 Verblijfplaats geactualiseerd.
32 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Het kan zijn dat er, in de tijd dat de persoon zich in het buitenland bevonden heeft, in zijn burgerlijke staat zaken
veranderd zijn. Daarom moet er bekeken worden of het gegevenselement Documentindicatie [08.75.10] gevuld is.
Als dat het geval is, dan moet dat verwijderd worden en de bijbehorende brondocumenten geraadpleegd worden.
Aansluitend moeten de actualiseringen plaatsvinden. Het is mogelijk dat er ook nog veranderingen plaatsgehad
kunnen hebben waarvan de gemeente geen documenten gekregen heeft.
Categorie 07 Inschrijving
Groepsnaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheiir
PK-con /ersie
Elementnummer
66.20
67. XX
67.10
67.20
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Communicatie;
Commentaar bij categorie 07 Inschrijving per gegevenselement
Binnen deze procedure wordt er in deze categorie maar slechts één gegeven geactualiseerd, namelijk de Opschorting
[67.XX]. Er kan sprake zijn van een onterechte wijziging. De burger vestigt zich zogenaamd weer opnieuw in
Nederland, omdat hij meent voordeel te kunnen halen uit zijn inschrijving. Dat betekent dat het volledige gegeven
Opschorting onjuist is.
De datum waarop de bijhouding van de persoonslijst is opgeschort [67.10], wordt verwijderd. Daarbij kan eigenlijk
niets fout gaan buiten het feit dat de ambtenaar dat eventueel kan vergeten (nalatigheid). In de Omschrijving reden
opschorting bijhouding [67.20] moet aangeduid worden waarom de opschorting ongedaan gemaakt wordt. Daarin
kunnen typefouten gemaakt worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 33
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Categorie 08 Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adreshouding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Documentindicatie
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
09. XX
10. XX
10.10
10.20
10.30
11. XX
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13.XX
14. XX
14.10
14.20
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
X
X
X
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
X
X
X
n.v.t.
X
X
X
Bediening
n.v.t.
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
X
Communicatie
Commentaar bij categorie 08 Verblijfplaats per gegevenselement
Adreshouding [10.XX]: alleen de datum van aanvang adreshouding kan in deze gegevensgroep aanleiding zijn tot
typefouten. In verband met de fraudegevoeligheid van het adresgegeven kan het gegevenselement Functie adres
[10.10] ook als zodanig gekarakteriseerd worden. Want via deze procedure zullen regelmatig Briefadressen (of zelfs
'fake'-adressen) als Woonadressen opgegeven worden.
Adres [l l.XX]: het is algemeen bekend dat het adresgegeven als zodanig sterk fraudegevoelig is. Bij veel
gemeenten is het op dit moment nog steeds mogelijk om een bepaald adres bij Bevolking door te geven en een
uitkering of iets dergelijks op een ander adres te ontvangen. Daar bestaan zelfs wettelijke mogelijkheden voor.
De totale gegevensgroep is dus fraudegevoelig en kan als totaliteit fout opgegeven worden.
Wat betreft de afzonderlijke gegevenselementen kunnen overal typefouten gemaakt worden.
Locatie [12.10]: dit gegevenselement is een beschrijving van ligging van een object dat niet kan worden geplaatst in
de groep Adres [l l .XX]. De elementen die hierin ingevuld worden zijn dus omschrijvingen die niet gestandaardiseerd
kunnen zijn en daarom aanleiding kunnen zijn tot onjuistheden en fouten.
Immigratie [14.XX]: het gegevenselement Land, van waar ingeschreven [14.10], moet worden ingevuld en is
fraudegevoelig. Het kan voor een burger aantrekkelijk zijn om vanuit een oorlogsgebied geïmmigreerd te zijn,
omdat de persoon in kwestie dan makkelijker zonder reispapieren als bewijs ingeschreven wordt. De kans hierop is
minder dan in procedure 1.1, omdat bij de opschorting van een persoonslijst ook aangegeven wordt naar welk land
de persoon vertrokken is.
34 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
n.v.t.
n.v.t.

Dit veronderstelt echter dat de burger zijn eerdere emigratie gemeld heeft (dus geea VOW-er is) en toen ook het
land van emigratie heeft aangegeven.
Beoordelingsfouten kunnen gemaakt worden in tijden dat er in een korte periode veel landen bijkomen en de
ambtenaar zelf moet beoordelen uit welk (nieuw) land de persoon in kwestie komt. In eerste instantie zal de
l andentabel nog niet actueel zijn, maar zelfs als die tabel geactualiseerd is, zal er regelmatig een beoordelingsfout
gemaakt worden met betrekking tot het land van origine.
Wat de schrijfwijze aangaat zal ten aanzien van de landen van immigratie weinig fouten te verwachten zijn, omdat
het gegeven gevuld wordt op basis van een standaardtabel.
Het gegevenselement Datum vestiging in Nederland [14.20] kan aanleiding geven tot typefouten, omdat de datum
verwerking niet altijd dezelfde is als de datum aangifte. Bovendien is ook dit gegeven fraudegevoelig.
Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden. In de interpretatie van de status van de
persoon kan zeker wat fout gaan. Typefouten zijn niet te verwachten.
Documentindicatie [75.10]: als dit gegeven op de persoonslijst voorkomt, moet het verwijderd worden en moeten
de betreffende gegevenselementen geactualiseerd worden. Het nalaten van de actualiseringen kan leiden tot onjuiste
gegevens verspreid over de gehele persoonslijst. Maar zelfs als dit gegevenselement niet gevuld is bij de
beëindiging van de opschorting, kan het zijn dat er toch ten aanzien van de gegevens van de betreffende persoon
veranderingen zijn opgetreden. Het is dus zaak dat de ambtenaar Burgerzaken daarnaar vraagt.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden. Omdat het de datum is waarop het geheel van
gegevens zijn geldigheid heeft gekregen (de datum van aangifte van verblijf en adres) en die datum niet altijd
samenvalt met de systeemdatum, kunnen er typefouten optreden. Tevens is dit een fraudegevoelig gegeven.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
PROCEDURE 1.3
Vervolginschrijving: hervestiging vanuit het buitenland in een andere gemeente dan die waar de burger in de
GBA is ingeschreven
Stappen in het proces
De procedure onder het GBA-regime is de omdraaiing van de procedure onder het huidige regime. De ambtenaar
Burgerzaken bij de vestigingsgemeente vraagt op wat de burger opgeeft. In de huidige procedure zoekt de
vertrekgemeente.
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een aanmeldingsformulier In.
3. De burger wordt door de ambtenaar geïdentificeerd.
4. Er wordt contact gezocht met de Rijksinspectie (onder het huidige regime: het Schakelregister; onder het
GBA-regime: het Vestigingsregister).
5. De gemeente vraagt de persoonslijst op uit de vorige gemeente in Nederland.
6. De gemeente ontvangt de opgevraagde persoonslijst.
7. De ambtenaar controleert de gegevens.
8. De persoonslijst wordt geactualiseerd.
9. De gemeente stuurt de burger een afschrift van de persoonslijst. Deze stap zal in de toekomst verplicht
worden.
10. Er bestaat de mogelijkheid dat de burger corrigerend op het aan hem toegezonden overzicht reageert.
Commentaar
Opgemerkt moet worden dat in vergelijking met de procedure 1.1 er bij deze procedure een kleinere kans is op
fouten, omdat er al gegevens in de GBA aanwezig zijn.
Stap 1: Melding
Deze melding kan tot fouten leiden omdat de burger zich weliswaar meldt, maar voorgeeft een ander te zijn dan hij
is: fraude. Verder kan er ook een fout ontstaan omdat de burger zich juist niet meldt (fraude of nalatigheid).
Tenslotte bestaat er de mogelijkheid dat de burger zich niet meldt en de ambtenaar de procedure opstart (fraude
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 35

door de ambtenaar). Al deze mogelijke fouten kunnen invloed hebben op alle gegevenselementen van de persoonslijst.
Stap 2: Formulier
De beoordelingsfouten bij deze stap kunnen liggen in de onduidelijkheid van het aanmeldingsformulier. De burger
kan dan eenvoudig beoordelingsfouten met betrekking tot de in te vullen gegevens maken.
Bovendien kan hier per gegeven sprake zijn van fraude, omdat de persoon in kwestie op instigatie van anderen of
uit eigen beweging onjuiste gegevens in kan vullen. Dat betekent dat de fout niet zozeer veroorzaakt wordt door de
onduidelijkheid van het aanmeldingsformulier alswel door de uitende van de burger.
De bedieningsfouten betreffen schrijffouten. Oorzaken hiervoor kunnen onbekendheid zijn met het Romeins schrift,
analfabetisme, slordigheid etc. aan de kant van de burger.
Stap 3: Identificatie
Bij deze stap kan de identificatie falen. De burger moet zich bij deze procedure persoonlijk melden en de ambtenaar
moet vaststellen dat het inderdaad de persoon is die hij voorgeeft te zijn. Als de identificatie misloopt, dan kan dat
in deze procedure gevolgen hebben voor alle gegevens op de persoonslijst. Dat is echter niet noodzakelijk. Het punt
is echter wel dat waarschijnlijk juiste gegevens (namelijk de gegevens van de opgeschorte persoonslijst) toegeschreven
worden aan de onjuiste persoon. Dat betekent dat naast het falen van de identificatie ook het niet uitvoeren van
de identificatie (nalatigheid van de ambtenaar) tot fouten kan leiden.
Stap 4: Controle Vestigingsregister
De fout in deze stap kan een onterechte opname zijn na contact met het Vestigingsregister danwei Schakelregister.
De fout ligt dan bij een falende identificatie bij het Vestigingsregister. Dit komt af en toe voor.
Nalatigheidsfouten hebben in deze processtap betrekking op het niet uitvoeren van deze controle.
Stap 5: Opvragen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden bij de opgegeven gemeente opgevraagd. Is de persoonslijst niet
te vinden, dan is waarschijnlijk in stap 3 een fout gemaakt. Uiteraard dient de persoonslijst van de juiste persoon
opgevraagd te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 6: Ontvangst PL
Bij de verzending en de ontvangst van de persoonslijst is er sprake van een volledig geautomatiseerde cyclus die
binnen de in het Logisch Ontwerp gedefinieerde termijnen voltrokken moet zijn.
Vanwege de automatisering zijn hier geen fouten te verwachten, afgezien van de applicatiefouten die mogelijk zijn.
Stap 7: Controle
In deze stap van het proces beoordeelt de ambtenaar de documenten, de status van de documenten en de gegevens.
Deze worden vergeleken met de ingevulde gegevens op het aanmeldingsformulier en de opgevraagde persoonslijst.
Drie soorten beoordelingsfouten zijn mogelijk. Ten eerste kan het voorkomen dat de ambtenaar een document
aanvaardt dat niet geaccepteerd zou mogen worden of hij accepteert niet een document dat wel geaccepteerd zou
moeten worden. Ten tweede is een juiste interpretatie van de hiërarchie van brondocumenten vereist. Ten derde kan
er een beoordelingsfout gemaakt worden in de vergelijking van de gegevens op de verschillende documenten met de
ingevulde gegevens op het aanmeldingsformulier. Ook kan er sprake zijn van elkaar tegensprekende documenten.
Nalatigheidsfouten hebben in deze processtap betrekking op het niet uitvoeren van controles die binnen de
procedure binnen de gemeente zijn afgesproken.
Stap 8: Actualisering PL
Nalatigheidsfouten hebben in deze processtap betrekking op het niet uitvoeren van controles die binnen de
procedure binnen de gemeente zijn afgesproken. Verder moet de ambtenaar ook bekijken of het gegevenselement
Documentindicatie [75.10] gevuld is. Als dat het geval is, is nog niet direct duidelijk welke (extra) actualisaties
uitgevoerd moeten worden, maar de ambtenaar mag hen niet nalaten. Op basis van een beoordeling van de
documenten moet de ambtenaar na het uitvoeren van deze procedure de andere actualisaties doorvoeren.
Bij de actualisering van de persoonslijst kunnen in de verschillende categorieën typefouten gemaakt worden.
36 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Stap 9: Afschrift burger
Het wordt voor de gemeenten een plicht om bij deze procedure aan de burger een afschrift toe te zenden van de
gegevens die opgenomen zijn in de GBA. Hierdoor wordt de burger op de hoogte gebracht van welke gegevens van
hem er precies zijn opgenomen en ontstaat er de mogelijkheid van controle van de gegevens door de burger. Als
het verzenden van het afschrift achterwege blijft, mist de ambtenaar Burgerzaken dus een extra mogelijkheid ter
controle.
Stap 10: Reactie burger
Omdat de burger een afschrift gestuurd krijgt van de via deze procedure in de GBA opgenomen gegevens van hem,
is er de mogelijkheid dat de burger inderdaad reageert en mogelijke correcties terugstuurt. Het is daarom zaak dat
de ambtenaar adequaat handelt en de aangegeven correcties met een nieuwe beoordeling niet achterwege laat. Deze
correcties zal hij echter via andere procedures (afhankelijk van de soort mutatie) moeten uitvoeren. De kans op
type- of overneemfouten bij een correctie kan als nihil ingeschat worden.
In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Controle Vestigingsregister
Opvragen PL
Ontvangst PL
Controle
Actualisering PL
Afschrift burger
Reactie burger
Beoordeling
B
AA
E
AA
A
A
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
BB
A
A/E
A
AA
A
B
Fraude
AA/BB
B
Bediening
B
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
In de onderhavige procedure hervestigt een ingeschrevene zich in Nederland vanuit het buitenland. De aangifte van
de ingeschrevene moet schriftelijk geschieden binnen vijf dagen na de hervestiging.
De gemeente waar de betrokkene zich vestigt is, in tegenstelling tot procedure 1.2, echter niet dezelfde als die waar
de persoonslijst van de betrokkene zich bevindt. Daarom moet de persoonslijst eerst opgevraagd worden in de
gemeente waar de persoonslijst zich bevindt. De betreffende persoonslijst is opgeschort wegens het eerdere vertrek
van de betreffende persoon naar het buitenland. Daarom moet in deze procedure de opschorting ongedaan gemaakt
worden (categorie 07 Inschrijving). Omdat er sprake is van een hervestiging, moet deze hervestiging ook verwerkt
worden en daarom moet de categorie 08 Verblijfplaats geactualiseerd worden.
Naast de eerdergenoemde actualiseringen moet bovendien gecontroleerd worden of het gegevenselement Indicatie
document [08.75.10] ingevuld is. Dit betreft mogelijke veranderingen in de persoonsgegevens van de betreffende
persoonslijst in de tijd dat de persoonslijst opgeschort is geweest, maar waarvan de gemeente, waar de persoonslijst
zich bevond, wel aktes of documenten heeft ontvangen. Als dat het geval is, moet aan de hand van de binnengekomen
aktes of documenten de persoonslijst geactualiseerd worden. De betreffende aktes en documenten moeten in de
betreffende gemeente opgevraagd worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 37

Categorie 07 Inschrijving
Groepsaaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheim
PK-conversie
Elementnummer
66.20
67. XX
67.10
67.20
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 07 Inschrijving
Opschorting [67.XX]: is de enige gegevensgroep die gewijzigd wordt in deze categorie in deze procedure. Er kan
sprake zijn van een onterechte wijziging. De burger vestigt zich zogenaamd weer opnieuw in Nederland, omdat hij
meent voordeel te kunnen halen uit zijn inschrijving. Dat betekent dat het volledige gegeven Opschorting onjuist is.
Een andere mogelijkheid van een fout is dat de ambtenaar de Datum opschorting bijhouding [67.10] vergeet te
verwijderen (nalatigheid). De persoonslijst blijft dan ten onrechte opgeschort. In de Omschrijving reden opschorting
bijhouding [67.20] kunnen typefouten gemaakt worden.
38
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 08 Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adreshouding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Document-indicatie
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
09. XX
09.10
09.20
10.XX
10.10
10.20
10.30
11. XX
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13. XX
14. XX
14.10
14.20
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
X
X
X
Nalatigheid
n.v.t.
Fraude
X
X
X
n.v.t.
X
X
X
Bediening -
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 08 Verblijfplaats
Gemeente [09.XX]: dit is de gemeente waar de betreffende persoon ingeschreven wordt en is dus voor de
ambtenaar Burgerzaken de eigen gemeente. In de Datum inschrijving [09.20] kunnen typefouten gemaakt worden,
omdat de datum waarop de persoon aangifte doet van verblijf en adres niet noodzakelijkerwijs dezelfde hoeft te zijn
als die waarop de verwerking plaatsvindt.
Adreshouding [10.XX]: in het Gemeentedeel [10.20] en de Datum van aanvang adreshouding [10.30] kunnen
typefouten gemaakt worden. In verband met de fraudegevoeligheid van het adresgegeven kan het gegevenselement
Functie adres [10.10] ook als zodanig gekarakteriseerd worden. Want via deze procedure zullen regelmatig
Briefadressen (of zelfs 'fake'-adressen) als Woonadressen opgegeven worden.
Adres [11.XX]: het is algemeen bekend dat het adresgegeven als zodanig sterk fraudegevoelig is. Bij veel
gemeenten is het op dit moment nog steeds mogelijk om een bepaald adres bij Bevolking door te geven en een
uitkering of iets dergelijks op een ander adres te ontvangen. Daar bestaan zelfs wettelijke mogelijkheden voor. De
totale gegevensgroep is dus fraudegevoelig en kan als totaliteit fout opgegeven worden.
Wat betreft de afzonderlijke gegevenselementen kunnen overal typefouten gemaakt worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 39
n.v.t.

Locatie [12.10]: dit gegevenselement is een beschrijving van ligging van een object dat niet kan worden geplaatst in
de groep Adres [11.XX]. De elementen die hierin ingevuld worden zijn dus omschrijvingen die niet gestandaardiseerd
kunnen zijn en daarom aanleiding kunnen zijn tot onjuistheden en fouten.
Immigratie [14.XX]: het gegevenselement Land, van waar ingeschreven [14.10], moet worden ingevuld en is
fraudegevoelig. Het kan voor een burger aantrekkelijk zijn om vanuit een oorlogsgebied geïmmigreerd te zijn,
omdat de persoon in kwestie dan makkelijker ingeschreven wordt zonder reispapieren als bewijs. De kans hierop is
minder dan in procedure 1.1, omdat bij de opschorting van een persoonslijst ook aangegeven wordt naar welk land
de persoon vertrokken is. Dit veronderstelt echter dat de burger zijn eerdere emigratie gemeld heeft (dus geen
VOW-er is) en toen ook het land van emigratie heeft aangegeven.
Wat de schrijfwijze aangaat zullen ten aanzien van de landen van immigratie weinig fouten te verwachten zijn,
omdat het gegeven gevuld wordt op basis van een standaardtabel.
Het gegevenselement Datum vestiging in Nederland [14.20] kan aanleiding geven tot typefouten, omdat de datum
verwerking niet altijd dezelfde is als de datum aangifte.
Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden. In de interpretatie van de status van de
persoon kan zeker wat fout gaan. Typefouten zijn niet te verwachten.
Documentindicatie [75.10]: als dit gegeven op de persoonslijst voorkomt, moet het verwijderd worden en moeten
de betreffende gegevenselementen geactualiseerd worden. Het nalaten van de actualiseringen kan leiden tot onjuiste
gegevens verspreid over de gehele persoonslijst. Maar zelfs als dit gegevenselement niet gevuld is bij de
beëindiging van de opschorting, kan het zijn dat er toch veranderingen in de gegevens van de betreffende persoon
zijn opgetreden. Het is dus zaak dat de ambtenaar Burgerzaken daarnaar vraagt.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden. Omdat het de datum is waarop het geheel van
gegevens zijn geldigheid heeft gekregen (de datum van aangifte van verblijf en adres) en die datum niet altijd
samenvalt met de systeemdatum, kunnen er typefouten optreden. Tevens is dit een fraudegevoelig gegeven.
Opneming [86.10]: Dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
PROCEDURE 1.4
Intergemeentelijke adreswijziging
De onderhavige procedure is een vervolginschrijving. Een ingezetene vestigt zich in een gemeente vanuit een
andere gemeente in Nederland (de gemeente van vertrek). De aangifte van de ingezetene dient binnen vijf dagen na
de adreswijziging schriftelijk plaats te vinden. De persoonslijst van de betrokkene moet uit de gemeente van vertrek
opgevraagd worden en dient vervolgens geactualiseerd te worden.
Stappen in het proces
Er zijn twee mogelijkheden: mondelinge en schriftelijke melding van een verhuizing. Formeel voldoet de tweede
methode niet aan de Wet GBA. Iemand dient immers in persoon te verschijnen. Een schriftelijke adreswijziging
geldt officieel niet als een erkend brondocument.
A,
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een verhuisformulier in.
3. De burger wordt geïdentificeerd.
4. De ambtenaar controleert de nieuwe adresgegevens.
5. De gemeente vraagt de persoonslijst uit de gemeente van vertrek op.
6. De gemeente ontvangt de persoonslijst uit de gemeente van vertrek.
7. De ambtenaar vergelijkt de opgegeven gegevens met de persoonslijst.
8. De ambtenaar actualiseert de persoonslijst.
B.
1. Een burger meldt zijn adreswijziging per post.
2. De ambtenaar controleert de nieuwe adresgegevens.
3. De gemeente vraagt de persoonslijst uit de gemeente van vertrek op.
4. De gemeente ontvangt de persoonslijst uit de gemeente van vertrek.
40 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

5. De ambtenaar vergelijkt de opgegeven gegevens met de persoonslijst.
6. De ambtenaar actualiseert de persoonslijst.
A. De mondelinge melding
Stap 1: Melding
Het komt voor dat de burger zich niet in de nieuwe gemeente meldt, maar bij de vertrekgemeente (dit was de oude
procedure). Door doorverwijzing naar de nieuwe gemeente kan de burger alsnog bij het juiste loket terechtkomen.
Een andere mogelijkheid is dat de ambtenaar van de vertrekgemeente het inlichtingenformulier invult aan de hand
van de verklaring van de burger en dat inlichtingenformulier aan de vestigingsgemeente stuurt. Het is dan wel een
vereiste dat de vestigingsgemeente zo'n procedure accepteert. Niet alle gemeenten doen dat.
Een fout in de eerste stap is dat de burger niet doorgeeft aan Burgerzaken dat hij verhuist (nalatigheid of fraude).
De ambtenaar kan een verhuizing uitvoeren zonder dat er sprake van is. Al deze fouten kunnen invloed hebben op
de gehele set te actualiseren gegevens.
Stap 2: Formulier
Bij het invullen van het verhuisformulier kunnen er door de burger schrijffouten gemaakt worden. Bovendien
kunnen er beoordelingsfouten gemaakt worden door de burger wegens onduidelijkheid van het verhuisformulier.
Er kan sprake zijn van fraude omdat de burger ten onrechte een adreswijziging doorgeeft. Op het verhuisformulier
legt hij die vast.
Stap 3: Identificatie
De beoordelingsfouten liggen in deze processtap op het vlak van het ten onrechte identificeren van een bepaalde
persoon als de persoon die aangegeven wordt op het verhuisformulier.
Als de ambtenaar vergeet de burger die aan het loket komt te identificeren, dan is dat een nalatigheidsfout. Want
daardoor wordt het mogelijk dat een burger een adreswijziging doorgeeft zonder dat dat op hemzelf betrekking
heeft of zonder dat er werkelijk sprake is van een adreswijziging.
De burger kan zich ten onrechte voordoen als een ander.
Stap 4: Eerste controle
De beoordelingsfouten betreffen onjuiste beoordelingen van de adressen op het verhuisformulier of de onjuiste
beoordeling van het bestaan van adressen.
De nalatigheidsfouten betreffen het achterwege laten van de benodigde controles op het bestaan van adressen. Zo
komt het in gemeenten voor dat er bij het niet bestaan van een bepaald adres in het gemeentelijke adressenbestand
nieuwe adressen aangemaakt worden die officieel niet bestaan.
Stap 5: Opvragen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden bij de opgegeven gemeente opgevraagd. Is de persoonslijst niet
te vulden, dan is waarschijnlijk in stap 3 een fout gemaakt. Uiteraard dient de persoonslijst van de juiste persoon
opgevraagd te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 6: Ontvangst PL
Bij de verzending en de ontvangst van de persoonslijst is er sprake van een volledig geautomatiseerde cyclus die
binnen de in het Logisch Ontwerp gedefinieerde termijnen voltrokken moet zijn. Vanwege de automatisering zijn
hier geen fouten te verwachten, afgezien van de applicatiefouten die mogelijk zijn.
Stap 7: Tweede controle
De in stap 4 gecontroleerde gegevens worden vergeleken met de opgevraagde persoonslijst. Fouten kunnen ontstaan
doordat de controle achterwege blijft (nalatigheid) of verschillen onjuist beoordeeld worden.
Stap 8: Actualisering PL
De nieuwe gegevens worden in deze stap daadwerkelijk ingevoerd. Hier bestaat het risico van nalatigheid. In de
actualisering van de persoonslijst kunnen typefouten gemaakt worden bij de overname van de nieuwe gegevens.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevena gewaardeerd 41

In schema
Metding
Formulier
Identificatie
Eerste controle
Opvragen PL
Ontvangst PL
Tweede controle
Actualisering PL
Beoordeling
B
AA
A
AA
A
Nalatigheid
BB
A
A
A
AA
Fraude
AA/BB
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
B
Bediening
B
A
Communicatie
B. De schriftelijke melding
In principe verschilt deze mogelijke procesgang niet veel van de mondelinge verhuisaangifte. De melding vindt
schriftelijk plaats waardoor het invullen van het inlichtingenformulier en de identificatie ontbreken. Het ontbreken
van de identificatie maakt de schriftelijke melding kwetsbaarder voor fouten dan de mondelinge aangifte.
Stap 1: Melding
In deze processtap is er sprake van een schriftelijke melding van een verhuizing. De bedieningsfouten, waarvan in
deze stap sprake van is, zijn het vergeten om bepaalde gegevens weer te geven op de melding of het maken van
schrijffouten door de burger.
De burger kan ook vergeten een verhuizing (schriftelijk) door te geven.
De fraudemogelijkheid in deze processtap betreft vooral de burger, omdat de schriftelijke melding de ambtenaar
minder controlemogelijkheden geeft. Zo kan de persoon namelijk niet geïdentificeerd worden. Hierdoor kan er ten
onrechte een verhuizing plaatsvinden. Maar ook kan de ambtenaar ten onrechte een burger laten verhuizen.
Stap 2: Eerste controle
De controlemogelijkheden die de ambtenaar heeft betreffen alleen de adresgegevens. Sommige systemen hebben de
mogelijkheid van adres- en pandcontroles. Eventueel kan er nog bekeken worden, indien er sprake is van een al
bewoond huis, of de huidige hoofdbewoner akkoord gaat met de nieuwe huisgenoot. Dit is echter niet bij alle
gemeenten de gewoonte.
Omdat de ambtenaar geen identificatie kan uitvoeren, zal hij sneller een beoordelingsfout maken, mogelijk met
consequenties voor alle te wijzigen gegevens.
De nalatigheidsfouten betreffen het nalaten van de controles, waardoor mensen opgenomen kunnen worden op nietbestaande
adressen, met verkeerde namen etc.
Stap 3: Opvragen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden bij de opgegeven gemeente opgevraagd. Is de persoonslijst niet
te vinden, dan is waarschijnlijk in stap 3 een fout gemaakt. Uiteraard dient de persoonslijst van de juiste persoon
opgevraagd te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 4: Ontvangst PL
Bij de verzending en de ontvangst van de persoonslijst is er sprake van een volledig geautomatiseerde cyclus die
binnen de in het Logisch Ontwerp gedefinieerde termijnen voltrokken moet zijn.
Vanwege de automatisering zijn hier geen fouten te verwachten, afgezien van de applicatiefouten die mogelijk zijn.
42
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Stap 5: Tweede controle
De in stap 2 gecontroleerde gegevens worden vergeleken met de opgevraagde persoonslijst. Fouten kunnen ontstaan
doordat de controle achterwege blijft (nalatigheid) of verschillen onjuist beoordeeld worden.
Stap 6: Actualisering PL
De nieuwe gegevens worden in deze stap daadwerkelijk ingevoerd. Hier bestaat het risico van nalatigheid. In de
actualisering van de persoonslijst kunnen typefouten gemaakt worden bij de overname van de nieuwe gegevens.
In schema
Melding
Eerste controle
Opvragen PL
Ontvangst PL
Tweede controle
Actualisering PL
Beoordeling
AA
AA
A
Nalatigheid
BB
A
A
AA
Fraude
AA/BB
A — Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
Bediening
B
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
In de onderhavige procedure draait het om een burger die zich vanuit een andere gemeente vestigt in de eigen
gemeente van de ambtenaar Burgerzaken. Onder het GBA-regime meldt de burger dat in de gemeente van
vestiging. In het Tussentraject meldt de burger zich nog in de gemeente van vertrek.
Alhoewel in de procesbeschrijving van deze procedure een onderscheid gemaakt is tussen de schriftelijke en de
mondelmge versie, zal dat onderscheid voor het vervolg buiten beschouwing blijven omdat dat op het niveau van de
gegevenselementen niet van belang is.
De ambtenaar Burgerzaken moet de persoonslijst van de betreffende burger opvragen in de gemeente van vertrek en
vervolgens actualiseren. In deze procedure is de burger al een ingeschrevene én is de persoonslijst niet opgeschort.
Met als gevolg dat, omdat het hier om een (intergemeentelijke) verhuizing gaat, alleen de categorie 08 Verblijfplaats
geactualiseerd hoeft te worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 43

Categorie 08 Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adres houding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Documentindicatie
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
09.XX
09.10
09.20
10. XX
10.10
10.20
10.30
11. XX
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13.XX
14. XX
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Nalatigheid \
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
————————— ————————
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 08 Verblijfplaats
Gemeente [09.XX]: dit is de gemeente waar de betreffende persoon ingeschreven wordt en is dus voor de
ambtenaar Burgerzaken de eigen gemeente. In de Datum inschrijving [09.20] kunnen typefouten gemaakt worden
omdat de datum waarop de persoon aangifte doet van verblijf en adres niet noodzakelijkerwijs dezelfde hoeft te zijn
als die waarop de verwerking plaatsvindt.
Adreshouding [10.XX]: in het Gemeentedeel [10.20] en de Datum van aanvang adreshouding [10.30] kunnen
typefouten gemaakt worden. In verband met de fraudegevoeligheid van het adresgegeven kan het gegevenselement
Functie adres [10.10] ook als zodanig gekarakteriseerd worden. Want via deze procedure zullen regelmatig
Briefadressen (of zelfs 'fake'-adressen) als Woonadressen opgegeven worden.
Adres [11. XX]: het is algemeen bekend dat het adresgegeven als zodanig sterk fraudegevoelig is. Bij veel
gemeenten is het op dit moment nog steeds mogelijk om een bepaald adres bij Bevolking door te geven en een
uitkering of iets dergelijks op een ander adres te ontvangen. Daar bestaan zelfs wettelijke mogelijkheden voor. De
totale gegevensgroep is dus fraudegevoelig en kan als totaliteit fout opgegeven worden.
Wat betreft de afzonderlijke gegevenselementen kunnen overal typefouten gemaakt worden.
Locatie [12.10]: dit gegevenselement is een beschrijving van ligging van een object dat niet kan worden geplaatst in
de groep Adres [11.XX]. De elementen die hierin ingevuld worden zijn dus omschrijvingen die niet gestandaardiseerd
kunnen zijn en daarom aanleiding kunnen zijn tot onjuistheden en fouten.
44 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden. In de interpretatie van de status van de
persoon kan zeker wat fout gaan. Typefouten zijn niet te verwachten.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden. Omdat het de datum is waarop het geheel van
gegevens zijn geldigheid heeft gekregen (de datum van aangifte van verblijf en adres) en die datum niet altijd
samenvalt met de systeemdatum, kunnen er typefouten optreden. Tevens is dit een fraudegevoelig gegeven.
Opneming [86.10]: Dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
PROCEDURE 1.5
Binnengemeentelijke adreswijziging
De onderhavige procedure heeft betrekking op een verhuizing van een ingeschreven ingezetene binnen de eigen
gemeente. De burger moet deze binnen vijf dagen na de adreswijziging doorgeven.
Stappen in het proces
Er zijn twee mogelijkheden: mondelinge en schriftelijke melding van een verhuizing. Formeel voldoet de tweede
methode niet aan de Wet GBA. Iemand dient immers in persoon te verschijnen. Een schriftelijke adreswijziging
geldt officieel niet als een erkend brondocument.
A.
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een verhuisformulier in.
3. De burger wordt geïdentificeerd.
4. De ambtenaar haalt de persoonslijst uit het eigen systeem op.
5. De gewijzigde gegevens worden gecontroleerd.
6. De ambtenaar actualiseert de persoonslijst.
B.
1. Een burger meldt zijn adreswijziging per post.
2. De ambtenaar controleert de nieuwe adresgegevens.
3. De ambtenaar haalt de persoonslijst uit het eigen systeem op.
4. De ambtenaar vergelijkt de opgegeven gegevens met de persoonslijst.
5. De ambtenaar actualiseert de persoonslijst.
A. De mondelinge melding
Stap 1: Melding
De nalatigheidsfouten betreffen de volledige procedure en ontstaan wanneer burgers vergeten door te geven aan
Burgerzaken dat zij binnengemeentelijk verhuizen.
Zowel de burger als de ambtenaar kunnen ten onrechte en om frauduleuze redenen tot een binnengemeentelijke
adreswijziging besluiten.
Stap 2: Formulier
Bij het invullen van het verhuisformulier kunnen er door de burger schrijffouten gemaakt worden. Bovendien
kunnen er beoordelingsfouten gemaakt worden door de burger wegens onduidelijkheid van het verhuisformulier.
Er kan sprake zijn van fraude omdat de burger ten onrechte een adreswijziging doorgeeft. Op het verhuisformulier
legt hij die vast.
Stap 3: Identificatie
De beoordelingsfouten liggen in deze processtap op het vlak van het ten onrechte identificeren van een bepaalde
persoon als de persoon die aangegeven wordt op het verhuisformulier.
Als de ambtenaar vergeet de burger die aan het loket komt te identificeren, dan is dat een nalatigheidsfout. Want
daardoor wordt het mogelijk dat een burger een adreswijziging doorgeeft zonder dat die op hemzelf betrekking
heeft of zonder dat er werkelijk sprake is van een adreswijziging.
De burger kan zich ten onrechte voordoen als een ander.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 45

Stap 4: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van
de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 5: Controle
De mogelijke beoordelingfouten betreffen de beoordeling van het bestaan van adressen. Aangezien niet ieder
softwaresysteem hierbij even behulpzaam is, kunnen hier nogal wat beoordelingsfouten plaatsvinden.
De nalatigheidsfouten betreffen het achterwege laten van de benodigde controles op het bestaan van adressen. Zo
komt het in gemeenten voor dat er bij het niet bestaan van een bepaald adres in het gemeentelijke adressenbestand
nieuwe adressen aangemaakt worden die officieel niet bestaan.
Stap 6: Actualisering PL
In de processtap 'Actualisering PL* kan er sprake zijn van typefouten bij de overname van de gewijzigde gegevens
van het verhuisformulier naar de persoonslijst. Daarnaast kan de actualisering geheel vergeten worden.
In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Ophalen PL
Controle
Actualisering PL
Beoordeling
B
AA
AA
A
Nalatigheid
BB
A
A
AA
Fraude
AA/BB
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
B
Bediening
B
A
Communicatie
B. De schriftelijke melding
In principe verschilt deze mogelijke procesgang niet veel van de mondelinge verhuisaangifte. De melding vindt
schriftelijk plaats waardoor het invullen van het inlichtingenformulieren de identificatie ontbreken. Het ontbreken
van de identificatie maakt de schriftelijke melding kwetsbaarder voor fouten dan de mondelinge aangifte.
Stap 1: Melding
In deze processtap is er sprake van een schriftelijke melding van een verhuizing. De bedieningsfouten waar in deze
stap sprake van is, zijn het vergeten van bepaalde gegevens weer te geven op de melding of het maken van
schrijffouten door de burger.
De burger kan ook vergeten een verhuizing (schriftelijk) door te geven.
De fraudemogelijkheid in deze processtap betreft vooral de burger, omdat de schriftelijke melding de ambtenaar
minder controlemogelijkheden geeft. Zo kan de persoon namelijk niet geïdentificeerd worden. Hierdoor kan er ten
onrechte een verhuizing plaatsvinden. Maar ook kan de ambtenaar ten onrechte een burger laten verhuizen.
Stap 2: Eerste controle
De controlemogelijkheden die de ambtenaar heeft betreffen alleen de adresgegevens. Sommige systemen hebben de
mogelijkheid van adres- en pandcontroles. Eventueel kan er nog bekeken worden, indien er sprake is van een al
bewoond huis, of de huidige hoofdbewoner akkoord gaat met de nieuwe huisgenoot. Dit is echter niet bij alle
gemeenten de gewoonte.
Omdat de ambtenaar geen identificatie kan uitvoeren, zal hij sneller een beoordelingsfout maken, mogelijk met
consequenties voor alle te wijzigen gegevens.
46 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

De nalatigheidsfouten betreffen het nalaten van de controles, waardoor mensen opgenomen kunnen worden op nietbestaande
adressen, met verkeerde namen etc.
Stap 3: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van
de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 4: Tweede controle
De in stap 2 gecontroleerde gegevens worden vergeleken met de opgevraagde persoonslijst. Fouten kunnen ontstaan
doordat de controle achterwege blijft (nalatigheid) of verschillen onjuist beoordeeld worden.
Stap 5: Actualisering PL
Vanwege de mogelijkheid van nalatigheid bij de vorige stap is er bij de processtap 'Actualisering PL 1 ook sprake
van nalatigheid. Over het algemeen wordt een belangrijk deel van de gegevens automatisch verwerkt, maar als er in
de afsluiting van de berichtencycli van persoonslijsten iets vergeten wordt, kan dat zijn invloed hebben op de
actualisering van persoonslijsten. In de actualisering van de persoonslijst kunnen typefouten gemaakt worden bij de
overname van de nieuwe gegevens.
In schema
Melding
Eerste controle
Ophalen PL
Tweede controle
Actualisering PL
Beoordeling
AA
AA
A
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E — Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
BB
A
A
AA
Fraude
AA/BB
Bediening
B
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
Omdat het om een binnengemeentelijke adresverhuizing gaat, wordt alleen categorie 08 Verblijfplaats geactualiseerd.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 47

Categorie 08 Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adreshouding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Documentindicatie
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
09. XX
10.XX
10.10
10.20
10.30
11. XX
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13. XX
14. XX
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
Bediening
n.v.t.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 08 Verblijfplaats
Gemeente [09.XX]: dit is de gemeente waar de betreffende persoon ingeschreven wordt en is dus voor de
ambtenaar Burgerzaken de eigen gemeente. In de Datum inschrijving [09.20] kunnen typefouten gemaakt worden,
omdat de datum waarop de persoon aangifte doet van verblijf en adres niet noodzakelijkerwijs dezelfde hoeft te zijn
als die waarop de verwerking plaatsvindt.
Adreshouding [10.XX]: in het Gemeentedeel [10.20] en de Datum van aanvang adreshouding [10.30] kunnen
typefouten gemaakt worden. In verband met de fraudegevoeligheid van het adresgegeven kan het gegevenselement
Functie adres [10.10] ook als zodanig gekarakteriseerd worden. Want via deze procedure zullen regelmatig
Briefadressen (of zelfs 'fake'-adressen) als Woonadressen opgegeven worden.
Adres [11.XX]: het is algemeen bekend dat het adresgegeven als zodanig sterk fraudegevoelig is. Bij veel
gemeenten is het op dit moment nog steeds mogelijk om een bepaald adres bij Bevolking door te geven en een
uitkering of iets dergelijks op een ander adres te ontvangen. Daar bestaan zelfs wettelijke mogelijkheden voor. De
totale gegevensgroep is dus fraudegevoelig en kan als totaliteit fout opgegeven worden.
Wat betreft de afzonderlijke gegevenselementen kunnen overal typefouten gemaakt worden.
Locatie [12.10]: dit gegevenselement is een beschrijving van ligging van een object dat niet kan worden geplaatst in
de groep Adres [l l .XX]. De elementen die hierin ingevuld worden zijn dus omschrijvingen die niet gestandaardiseerd
kunnen zijn en daarom aanleiding kunnen zijn tot onjuistheden en fouten.
Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden. In de interpretatie van de status van de
persoon kan zeker wat fout gaan. Typefouten zijn niet te verwachten.
48
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden. Omdat het de datum is waarop het geheel van
gegevens zijn geldigheid heeft gekregen (de datum van aangifte van verblijf en adres) en die datum niet altijd
samenvalt met de systeemdatum, kunnen er typefouten optreden. Tevens is dit een fraudegevoelig gegeven.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
PROCEDURE 1.6
Vertrek naar het buitenland (emigratie)
In de onderhavige procedure gaat het om een vertrek naar het buitenland (emigratie). Deze procedure wordt
uitgevoerd indien de ingezetene aangifte doet van vertrek naar het buitenland. De verblijfsduur van de burger in het
buitenland moet minimaal tweederde van een jaar zijn. De aangifte moet schriftelijk geschieden vijf dagen vóór het
vertrek naar het buitenland. Het land waarnaar vertrokken is wordt door de burger opgegeven als het volgend land
van verblijf.
Stappen in het proces
In het Tussentraject:
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een formulier van emigratie in.
3. De burger wordt geïdentificeerd.
4. De persoonskaart wordt opgezocht en de persoonslijst wordt opgehaald.
5. De persoonskaart wordt bijgewerkt en verzonden naar het Schakelregister.
6. De persoonslijst wordt geactualiseerd.
7. De persoonslijst wordt verwijderd.
Onder het GBA-regime:
1. De burger meldt zich aan het loket.
2. De burger vult een formulier van emigratie in.
3. De burger wordt geïdentificeerd.
4. De persoonslijst wordt opgehaald uit het eigen systeem.
5. De persoonslijst wordt geactualiseerd.
6. Er vindt een melding plaats aan het Vestigingsregister.
7. De persoonslijst wordt opgeschort.
In het vervolg zullen wij alleen voor het proces onder het GBA-regime de fouten beschrijven.
Commentaar
Stap 1: Melding
Bij de melding kan er fraude plaatsvinden. De burger kan ten onrechte aangeven naar het buitenland te emigreren.
Ook nalatigheid kan bij de burger een rol spelen als hij zijn emigratie niet meldt.
Stap 2: Formulier
Op het emigratieformulier kunnen er schrijffouten gemaakt worden. Bijvoorbeeld een verkeerd land waarnaar men
vertrekt of de gewone schrijffouten in naam etc.
Bovendien kunnen er beoordelingsfouten gemaakt worden door de burger wegens onduidelijkheid van het verhuisformulier.
Er kan sprake zijn van fraude omdat de burger ten onrechte een adreswijziging doorgeeft. Op het verhuisformulier
legt hij dat vast.
Stap 3: Identificatie
In de identificatie kan de ambtenaar de fout maken dat hij meent een ander persoon voor zich te hebben (op basis
van de identificatiepapieren) dan feitelijk het geval is. De consequentie daarvan kan zijn dat een persoonslijst van
een verkeerde persoon zal worden opgeschort. Nalatigheid van de ambtenaar in de identificatie kan dezelfde
consequentie hebben.
Stap 4: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van
de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 49

Stap 5: Actualisering PL
Bij de actualisering van de persoonslijst kunnen er overneemfouten gemaakt worden. Omdat de actualisering
betrekking heeft op een heel kleine hoeveelheid gegevens, is de kans erop vrij klem. In geval van nalatigheid wordt
de emigratie geheel niet verwerkt op de persoonslijst.
Stap 6: Melding Vestigingsregister
De mogelijkheid bestaat dat de ambtenaar vergeet een emigratie te melden aan het Vestigingsregister.
Stap 7: Opschorting PL
In theorie kan de ambtenaar de opschorting van de persoonslijst vergeten. De meeste softwarepakketten zullen
daarvoor een automatische voorziening bij de actualisering hebben.
In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Ophalen PL
Actualisering PL
Melding Vestigingsregister
Opschorting PL
Beoordeling
B
AA
AA
Nalatigheid
A — Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E — Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
BB
A
AA
A
A
Fraude
BB
B
Bediening
B
A
Communicatie
Foutmogdijkheden per gegevenselement
Op het gegevensniveau vinden er twee handelingen plaats. Allereerst moet de persoonslijst opgeschort worden
omdat de burger niet langer in Nederland gevestigd zal zijn en hiervoor wordt categorie 07 Inschrijving aangepast.
Verder verkrijgt de burger een nieuwe verblijfplaats (categorie 08 Verblijfplaats) die zich in het buitenland bevindt
en daarom minder uitgebreid wordt vastgelegd.
Categorie 07 Inschrijving
Groepsnaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheim
PK-conversie
Elementnummer
66.20
67.XX
67.10
67.20
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Communicatie 1
Opmerkingen bij categorie 07 Inschrijving
Opschorting [67.XX]: de gegevensgroep als geheel is fraudegevoelig, omdat het voor de burger aantrekkelijk zou
kunnen zijn om niet langer 'officieel' in Nederland ingeschreven te staan. Men zou als voorbeeld aan een belas-
50
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

tingschuld kunnen denken. In de Datum opschorting bijhouding [67.10] wordt de datum van vertrek ingevuld. Deze
datum komt niet overeen met de systeemdatum, omdat de dag van verwerking een andere zal zijn dan de dag van
vertrek van de burger. Daarom is er kans op typefouten. De Omschrijving reden opschorting bijhouding [67.20]
heeft een standaardwaarde 'E'.
Categorie 08 Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adreshouding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Documentindicatie
Geldigheid
Opneming
Hementnummer
09. XX
10.XX
11. XX
12.10
13. XX
13.10
13.20
14. XX
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
X
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
X
Bediening
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 08 Verblijfplaats
Emigratie [13.XX]: het kan voor de burger aantrekkelijk zijn om 'officieel' niet langer in Nederland gevestigd te
zijn. Vandaar dat de volledige gegevensgroep Emigratie fraudegevoelig is. Voor het gegevenselement Land
waarnaar vertrokken [13.10] wordt een standaardtabel gebruikt. De tabel dient dan wel actueel en correct gevuld te
zijn. In de Datum van vertrek uit Nederland [13.20] kunnen typefouten gemaakt worden, omdat de datum van
vertrek niet overeen zal stemmen met de systeemdatum. Bovendien kan dat element verkeerd beoordeeld worden.
Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden. In de interpretatie van de status van de
persoon kan zeker wat fout gaan. Typefouten zijn niet te verwachten.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden. Omdat het de datum is waarop het geheel van
gegevens zijn geldigheid heeft gekregen (de datum van aangifte van verblijf en adres) en die datum niet altijd
samenvalt met de systeemdatum, kunnen er typefouten optreden. Tevens is dit een fraudegevoelig gegeven.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
PROCEDURE 1.7
Wijziging naamgebruik
In deze procedure gaat het om de wijziging van het naamgebruik. Alleen een gehuwde vrouw of vrouw die gehuwd
geweest is, kan, indien zij daartoe op grond van artikel 9, Boek l, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek
gerechtigd is, deze procedure in gang zetten. Volgens het Nieuw Burgerlijk Wetboek is ook de man gerechtigd tot
het in gang zetten van deze procedure. De GBA-wet zal daaraan aangepast moeten worden. Hieronder gaan wij uit
van de huidige situatie.
Stappen in het proces
1. Een burger van het vrouwelijk geslacht die gehuwd is of gehuwd is geweest, meldt zich aan het loket.
2. Zij vult een verklaring in waarop zij aangeeft dat zij een wijziging in het naamgebruik wenst en ondertekent die
verklaring.
3. Er vindt een identificatie van de persoon plaats.
4. De persoonslijst wordt opgehaald uit het eigen systeem.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 51
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

5. De persoonslijst wordt op basis van de schriftelijke verklaring geactualiseerd.
Commentaar
Stap 1: Melding
De procedure Wijziging Naamgebruik is geen verplichte procedure en het gegeven naamgebruik is geen
fraudegevoelig gegeven. Daarom zijn er in deze stap geen fouten te verwachten.
Stap 2: Formulier
De fouten die in de stap 'Formulier' plaats kunnen hebben zijn schrijffouten.
Stap 3: Identificatie
De ambtenaar moet bekijken of hij de juiste persoon voor zich heeft en daarom vindt er een identificatie plaats.
Maar, zoals eerder vermeld, de kans op fouten in de identificatie is klein. Toch mag de ambtenaar de identificatie
niet nalaten.
Stap 4: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van
de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 5: Actualisering PL
In de stap 'Actualisering' kunnen overneemfouten en schrijffouten gemaakt worden. Echter, omdat het om een zeer
klein aantal gegevens gaat, is de kans daarop zeer klein.
In geval van nalatigheid wordt de wijziging geheel niet verwerkt.
In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Ophalen PL
Actualisering PL
Beoordeling
AA
AA
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
A
AA
Fraude Bediening
B
A
Communicatie
Mogelijke fouten per gegevenselement
Op het gegevensniveau gaat het om een wijziging van de categorie 01 Persoon en dan specifiek om de gegevensgroep
Naamgebruik.
52 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

* Categorie 01 Persoon
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Geslacht
Naamgebruik
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
03.XX
04.10
61.10
81.XX
82. XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
X
X
Communicatie :
Opmerkingen bij categorie 01 Persoon
Aanduiding naamgebruik [61.10]: om dit gegevenselement draait deze procedure. De mogelijke waarden zijn
beperkt tot E (eigen geslachtsnaam), P (geslachtsnaam echtgenoot/ eerdere echtgenoot) of V (geslachtsnaam echtgenoot/eerdere
echtgenoot, gevolgd door eigen geslachtsnaam) en daarom beperken fouten zich tot interpretatiefouten.
Document [82.XX]: het gegevenselement Gemeente document [82.10] moet ingevuld worden aan de hand van een
standaardtabel. Het gaat om de eigen gemeente. Het gegevenselement Datum document [82.20] moet worden
ingevuld en is de datum waarop de ontlening uit het schriftelijk verzoek plaatsvindt. Er kunnen hier typefouten
gemaakt worden. Bij veel gemeenten is men van plan om onder het GBA-regime bij de ondertrouw de vrouw te
vragen welk naamgebruik zij wenst. Met als gevolg dat de datum vaak de ondertrouwdatum zal zijn. Het
gegevenselement Beschrijving document [82.30] is een standaardwaarde waarin eventueel nog typefouten mogelijk
zijn.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: is de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid heeft verkregen. Dat
is in dit geval de datum waarop het schriftelijk verzoek is ontvangen. Hierin kunnen typefouten gemaakt worden.
Datum van opneming [86.10]: is de systeemdatum en daarom kan er weinig misgaan.
PROCEDURE 1.8
Wijziging geheimhouding
Stappen in het proces
1. Een burger meldt zich aan het loket.
2. Hij vult een verklaring in waarop hij aangeeft welke wijziging hij in de status van de geheimhouding van de
gegevens van de persoonslijst wil.
3. De ambtenaar identificeert de persoon.
4. De persoonslijst wordt opgehaald uit het eigen systeem.
5. De ingevulde en ondertekende verklaring wordt gebruikt om de gegevens in de persoonslijst te actualiseren.
Commentaar
Stap 1: Melding
De procedure 'Wijziging geheimhouding' is geen voor de burger verplichte procedure. Dat wil zeggen dat er geen
kans op fraude is. Daarom zijn er in deze stap geen fouten te verwachten.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 53
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Stap 2: Formulier
In de stap 'Formulier' bestaat er de mogelijkheid van schrijffouten van de kant van de burger. Verder bestaat er
ook de mogelijkheid van een interpretatiefout, omdat de burger het onderscheid tussen de verschillende soorten
geheimhouding niet goed begrijpt. Gezien de puur juridische omschrijving van de verschillende mogelijkheden kan
de burger een foute keuze maken.
Stap 3: Identificatie
Het nalaten van de identificatie kan aanleiding geven tot het actualiseren van de verkeerde persoonslijst. Omdat dit
geen fraudegevoelige procedure is, is de kans op een identiteitsverwisseling bij de identificatie te verwaarlozen.
Stap 4: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de burger worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van
de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 5: Actualisering PL
De actualisering van de persoonslijst is in deze procedure niet moeilijk en betreft slechts één gegevenselement. De
ambtenaar kan typefouten maken. In geval van nalatigheid wordt de wijziging geheel niet verwerkt.
In schema
Melding
Formulier
Identificatie
Ophalen PL
Actualisering PL
Beoordeling
B
AA
AA
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
A
AA
Mogelijke fouten per gegevenselement
De wijziging wordt verwerkt in categorie 07 Inschrijving.
Categorie 07 Inschrijving
Groepsnaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheim
PK-conversie
Elementnummer
66.20
67.XX
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude Bediening
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
B
A
Bediening
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
Communicatie
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 07 Inschrijving
De clou van de onderhavige procedure is dat een ingeschrevene op basis van een schriftelijk verzoek het
verstrekken van gegevens aan derden kan beperken. Ten aanzien van de Merden' wordt een onderscheid gemaakt
tussen kerken, vrije derden en derden ter uitvoering van een algemeen verbindend voorschrift. Op basis van deze
driedeling komt men tot acht mogelijke waarden ten aanzien van het gegevenselement Indicatie geheim [70.10] (alle
mogelijke combinaties inclusief geen beperking).
54 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Op gegevensniveau betekent het bovenstaande dat de waarde van slechts één gegevenselement, namelijk Indicatie
geheim [70.10], gewijzigd wordt. De fouten die hier te verwachten zijn beperken zich tot typefouten (wat
aanleiding geeft tot de verkeerde status geheimhouding) en beoordelingsfouten door de burger: welke keuzemogelijkheden
zijn er en kiest hij de juiste?
2. PROCEDURES OP BASIS VAN EEN IN NEDERLAND OPGEMAAKTE AKTE VAN DE BURGERLIJ-
KE STAND
PROCEDURE 2.1
Geboorteakte
In deze procedure gaat het om een eerste opname van een persoon in de GBA en wel op basis van een geboorteakte.
De bevolkingsambtenaar ontvangt van een ambtenaar Burgerlijke Stand (uit de eigen gemeente of van een
andere) de geboorteakte en op basis van die akte wordt de persoonslijst van de pasgeborene aangelegd. Ook in de
persoonslijsten van de gerelateerden (de vader en moeder) vinden er actualiseringen plaats.
Stappen in het proces
1. De burger meldt zich aan het loket en geeft een geboorte aan. Alhoewel er meerdere personen bevoegd zijn tot
de aangifte (vader, moeder, ieder die bij de geboorte aanwezig is geweest, de hpofdbewoner van het huis waar
de geboorte heeft plaatsgehad, het hoofd of een gemachtigd lid van de inrichting waar de geboorte heeft
plaatsgehad, of de burgemeester van de geboortegemeente), doet gewoonlijk de vader dit.
Er zijn verschillende termen die gebruikt worden met betrekking tot geboorten. Een plaatselijke geboorte wil
zeggen dat het kind geboren wordt in de woonplaats van de ouders. Een toevallige geboorte wil zeggen dat de
ouders in een andere gemeente wonen dan die waar het kind geboren wordt. Verder kan er nog sprake zijn van
een vondeling en een tardieve geboorte. Bij een vondeling is er sprake van een kind dat gevonden wordt en
wiens ouders onbekend zijn. In dat geval wordt de aangifte door de burgemeester van de geboortegemeente (of
zijn vervanger) gedaan. De aangifte van een geboorte kent een wettelijke termijn van binnen drie dagen na de
geboorte. Als die aangifte dan nog niet heeft plaatsgevonden, is er sprake van een tardieve geboorte. Aangifte
kan dan slechts geschieden met schriftelijke machtiging van de officier van justitie.
2. Er vindt een identificatie plaats van de aangever.
3. Het inlichtingenformulier wordt door de burger ingevuld. (Deze stap wordt in veel gemeenten overgeslagen.)
4. In het geval van een plaatselijke geboorte zoekt de ambtenaar de gegevens van de moeder erbij. Op basis
hiervan worden de door de aangever opgegeven gegevens gecontroleerd. Bij een toevallige geboorte worden de
gegevens gecontroleerd aan de hand van een trouwboekje of door navraag in de gemeente waar de ouders
wonen.
Bij de aangifte van een vondeling mist men een aantal essentiële gegevens. Daarom kan alleen op bevel en
volgens aanwijzingen van de officier van justitie tot inschrijving van de geboorteakte worden overgegaan. Dit
laatste geldt ook als de nationaliteit van het kind niet vastgesteld kan worden, waardoor ook de geslachtsnaam
niet vastgesteld kan worden. Ook dan kan slechts op bevel van de officier van justitie tot inschrijving van de
geboorteakte worden overgegaan. In deze laatste gevallen moet door een van de wettelijk bevoegde aangevers
geboorteaangifte gedaan worden. Bij een vondeling is dat de burgemeester.
5. De ambtenaar maakt de geboorteakte op. (In het geval van een toevallige geboorte moet onder het oude regime
de persoonskaart verzonden worden naar de gemeente waar de moeder of de vader en de moeder gevestigd zijn.
In de nieuwe situatie wordt een bericht via het netwerk verzonden. In beide gevallen is het de woongemeente die
deze procedure vervolgt.)
6. Er wordt een nieuwe persoonskaart aangemaakt.
7. Er wordt een nieuwe persoonslijst aangemaakt.
8. De persoonslijsten van de vader en/of de moeder worden geactualiseerd.
Commentaar
Stap 1: Melding
Bij de aangifte is er een vijftal mogelijkheden: (a) de aangifte vindt plaats door een bevoegd persoon; (b) de
aangifte vindt plaats, maar niet binnen de wettelijk gestelde termijn van drie dagen (een tardieve aangifte); (c) de
aangifte vindt plaats door een niet-bevoegd persoon; (d) de aangifte vindt niet plaats; (e) er vindt een valse aangifte
plaats. Onder mogelijkheid (a) valt ook de mogelijkheid van een vondeling. Op bevel van de officier van justitie
wordt het kind aangegeven door de burgemeester.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 55

De genoemde vijf mogelijkheden geven aan dat fraude door de burger mogelijk is op drie wijzen: (1) de burger
verzaakt zijn plicht tot aangifte (bijvoorbeeld in het geval van een vondeling); (2) een niet-bevoegde burger doet
aangifte; (3) de burger doet valse aangifte. Het laatste geval valt weer uiteen in een valse aangifte van een metbestaand
kind of een valse aangifte van een bestaand kind, maar voor de verkeerde ouders.
Verder is er een mogelijke nalatigheidsfout of beoordelingsfout van de kant van de burger, namelijk een
geboorteaangifte buiten de wettelijk gestelde termijn.
Stap 2: Identificatie
Gezien de verschillende foutmogelijkneden in de eerste processtap is het van groot belang dat de burger die aangifte
doet geïdentificeerd wordt. De ambtenaar kan dat vergeten of nalaten. Verder kan de identificatie van de aangever
zelf nog fout lopen wat een beoordelingsfout is.
Stap 3: Formulier
In de meeste gemeenten wordt het inlichtingen formulier voor de geboorteaangifte door de ambtenaar Burgerlijke
Stand zelf ingevuld. Daarin kunnen taalproblemen een rol spelen en er kunnen schrijffouten gemaakt worden. Voor
het goed schrijven van de namen is het formulier belangrijk. Overigens komen dergelijke fouten vrijwel alleen voor
bij toevallige geboorten, omdat de ambtenaar anders de persoonslijst van de ouders erbij kan halen.
Er kan sprake zijn van fraude omdat de burger ten onrechte een geboorte aangeeft. Op het aangifteformulier legt hij
dat vast.
Stap 4: Ophalen oudergegevens
Bij het ophalen van de oudergegevens kunnen de verkeerde gegevens erbij genomen worden. Dit is een beoordelingsfout
van de ambtenaar.
Stap 5: Geboorteakte
Bij de aanmaak van de geboorteakte kunnen er overneemfouten en schrijffouten gemaakt worden. Vaak worden
fouten in de akte ter plekke door de burger geconstateerd en rechtgezet. In het geval van een toevallige geboorte
moet de persoonskaart verzonden worden naar de woongemeente die deze procedure vervolgt.
(Stap 6: Aanmaak PK)
In de aanmaak van de persoonskaart kunnen er type- en overnamefouten gemaakt worden.
Stap 7: Aanmaak PL
Bij een toevallige geboorte ontvangt de bevolkingsambtenaar een persoonskaart (onder het oude regime) en een
kennisgeving, en maakt een persoonslijst aan voor de nieuwgeborene. Bij een plaatselijke geboorte wordt er aan de
hand van de geboorteakte een nieuwe persoonslijst aangelegd. In beide gevallen gaat het om het overnemen van
gegevens en beperken de fouten zich tot type- en overneemfouten. Wanneer de ambtenaar vergeet een persoonslijst
aan te maken, wordt de geboorte helemaal niet in de GBA verwerkt.
Stap 8: Actualisering PL'en gerelateerden
Naast de persoonslijst van de nieuwgeborene worden ook de persoonslijsten van de vader (voorzover bekend) en
moeder geactualiseerd. Omdat dat niet in alle softwaresystemen geautomatiseerd is, kunnen de relaties naar
gerelateerden nog weieens vergeten worden. Bovendien kan het systeem de verkeerde gerelateerden erbij halen.
56 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

In schema
Melding
Identificatie
Formulier
Ophalen oudergegevens
(Geboorteakte)
Aanmaak PK
Aanmaak PL
Actualisering PL'en
gerelateerden
Beoordeling
AA
AA
A
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
BB
A
AA
AA
A
Fraude
AA/BB
B
Bediening
A/B
(A)
A
A
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
Het kind wordt ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie van de gemeente waar de moeder ten tijde van
de geboorte van het kind als ingezetene is ingeschreven. Als de moeder ten tijde van de geboorte van het kind niet
als ingezetene in een basisadministratie is ingeschreven, wordt het kind ingeschreven in de basisadministratie van de
gemeente waar de vader ten tijde van de geboorte van het kind als ingezetene is ingeschreven. Als dat ook niet het
geval is, kan het kind op basis van aangifte van verblijf en adres worden ingeschreven. In het geval van een
vondeling is het dan de gemeente waar het kind gevonden is.
Omdat de onderhavige procedure de aanmaak van een persoonslijst betreft, worden de volgende categorieën
geactualiseerd: 01 Persoon, 02 Moeder, 03 Vader, 04 Nationaliteit (optioneel), 07 Inschrijving en 08 Verbüjfjplaats.
Omdat er ook sprake is van een mutatie in de gegevens van gerelateerden (vader en moeder) worden, indien
'aanwezig', ook die persoonslijsten geactualiseerd en wel de categorie 09 Kind.
De categorieën 10 Verblijfstitel, 11 Gezagsverhouding, 12 Reisdocument, 13 Kiesrecht, 14 Amemersindtcatie en 15
Aantekening worden bij eerste inschrijving op grond van een aangifte niet op de persoonslijst vermeld. Als uit
andere documenten blijkt dat er gegevens met betrekking tot deze categorieën bekend zijn, dan moet voor die
gegevens de betreffende procedure uit onderdeel 3 uitgevoerd worden.
De categorieën 05 Huwelijk en 09 Kind worden niet opgenomen in deze procedure vanwege de feitelijke
onmogelij kheid.
De categorie 06 Overlijden wordt niet opgenomen omdat onder de GBA-wet overleden personen niet worden
opgenomen. Bovendien wordt van een doodgeboren kind evenmin een geboorteakte opgemaakt. Er wordt wel een
overlijdensakte opgesteld met een aangepaste tekst (zie procedure 2.4). Per l januari 1995 gaat dit veranderen, dan
wordt wel een aparte geboorteakte opgemaakt.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 57
A;B

Categorie 01 Persoon
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Geslacht
Naamgebruik
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03.XX
03.10
03.20
03.30
04.10
61.10
81.XX
81.10
81.20
82.XX
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
n.v.t.
X
Nalatigheid
n.v.t.
Fraude
X
X
X
X
n.v.t.
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 01 Persoon
In de voorstaande tabel is aangegeven welke gegevens een grotere foutkans hebben dan de andere gegevens binnen
de categorie Persoon.
In het A-nummer [01.10] komen heel soms fouten voor. Als er in het A-nummer een fout voorkomt, kan de
gemeente daar in principe niets aan doen omdat zij werkt met een verzameling A-nummers die door het Ministerie
van Binnenlandse Zaken is verstrekt. De enige soort fout die bij de gemeente gemaakt kan worden zijn bedieningsfouten
(typefouten of dubbel gebruik van hetzelfde nummer).
In het fraudegeval dat er aangifte van een niet-bestaand kind gedaan wordt, wordt er ten onrechte een A-nummer
toegekend en ten onrechte een volledige persoonslijst aangelegd. Dat betekent dat de volgende gegevensgroepen
fout zijn: A-nummer [01.10], Naam [02.XX], Geboorte [03.XX], Geslacht [04.10] en Ingangsdatum geldigheid
[85.10]. De gegevensgroep Akte [81.XX] is in principe correct omdat het slechts de gegevens zijn over het
document als zodanig. Het gegevenselement Datum opneming [86.10] is ook correct.
Het gegeven Naam [02.XX] kan tot beoordelingsfouten en fouten in de schrijfwijze leiden.
Voor de bepaling van de geslachtsnaam kan de ambtenaar over het algemeen afgaan op de geslachtsnaam van de
vader. In het geval dat het een ouder of ouders van vreemde nationaliteit betreft, zal de ambtenaar op basis van het
geldende naamrecht moeten bepalen welke geslachtsnaam het kind krijgt. In deze beoordeling kunnen fouten
sluipen.
In het geval dat er sprake is van een vondeling (nalatigheid van de burger), zijn de naamgegevens volledig
onbekend.
58 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
X
X
n.v.t.

In het fraudegeval dat er een kind is, maar de verkeerde ouders het als hun eigen kind aangeven, zal dat van
invloed zijn op de gegevenselementen Adellijke titel/predikaat [02.20], Voorvoegsels [02.30] en Geslachtsnaam
[02.40]. De Voornamen [02.10] zouden in principe juist kunnen zijn.
Voor personen voor wie een adellijke titel [02.20] opgegeven wordt, wordt dit door de gemeente altijd doorgegeven
aan de Hoge Raad van Adel, die zo nodig reageert. Fouten worden dus snel geconstateerd en gecorrigeerd.
Het gegeven Geboorte [03.XX] moet door de ambtenaar gevuld worden. In de normale gevallen zal de Geboortedatum
[03.10] makkelijk te bepalen zijn, maar kunnen er nog wel typefouten gemaakt worden omdat het gegeven
niet overeen behoeft te komen met de systeemdatum. De Geboorteplaats [03.20] wordt aan de hand van een
standaardtabel ingevuld. Typefouten zijn hier niet te verwachten als de tabel actueel is en correct gevuld. In het
geval van een toevallige geboorte zal dit gegeven een andere gemeente zijn dan die waar de pasgeborene
ingeschreven wordt. Het Geboorteland wordt ingevuld volgens een standaard tabel. Kortom, een zeer kleine
foutkans.
In het geval van een valse aangifte waarbij er sprake is van een niet-bestaand kind wordt de volledige groep
Geboorte [03.XX] ten onrechte gevuld.
Geslacht [04.10] is een onproblematisch gegeven. Soms kan door taalproblemen de verkeerde keuze gemaakt
worden. In het fraudegeval van een niet-bestaand kind wordt dit gegeven ten onrechte gevuld.
Het gegevenselement Naamgebruik [61.10] moet gevuld worden en krijgt een standaardwaarde. Hierin kan geen
fout gemaakt worden.
In de gegevensgroep Akte [81.XX] worden twee standaardtabellen gebruikt. Alleen typefouten zijn mogelijk.
Het gegevenselement Ingangsdatum geldigheid [85.10] is, in de gewone gevallen, een onproblematisch gegeven.
Het is de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid heeft gekregen en dat is de geboortedatum. Wel
zijn typefouten mogelijk.
Datum van opneming [86.10]: levert geen problemen of fouten op omdat het de automatisch gegenereerde
systeemdatum is.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 59

Categorie 02 Moeder
Groepsnaam
A- nummer
Naam
Geboorte
Fam il ierechtel ijke
betrekking
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02.XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
03.10
03.20
03.30
62.10
81.XX
81.10
81.20
82.XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
Fraude
X
X
X
X
n.v.t.
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 02 Moeder
Juridisch gezien wordt er van uitgegaan dat er altijd een moeder is, maar de gegevens van de moeder kunnen wel
(gedeeltelijk) onbekend zijn. Dus ook in het geval van een vondeling wordt er een categorie 02 Moeder opgenomen.
Voor de invulling van de gegevens in de categorie 02 Moeder zal de ambtenaar Bevolking in het algemeen uitgaan
van de gegevens voorzover aanwezig in de basisadministratie. Hierbij is het echter wel zaak dat de ambtenaar de
juiste 'moeder-persoonslijst' selecteert. Als die selectie correct heeft plaatsgehad, kent de vulling van deze categorie
weinig problemen omdat die in principe automatisch kan plaatsvinden. Vindt de vulling niet automatisch plaats, dan
kunnen er overneem- en typefouten gemaakt worden.
Echter, in het geval dat de selectie van de 'moeder-persoonslijst' niet correct plaatsvindt, zal de volledige categorie
met onjuiste gegevens gevuld worden (behalve de gegevensgroep Akte [81.XX] en het gegevenselement Datum
opneming [86.10]). Bij de beoordeling en selectie van de persoonslijst van de moeder kan dus een beoordelingsfout
gemaakt worden.
Ten aanzien van de gegevensgroepen A-nummer [01.10], Naam [02.XX], Geboorte [03.XX], Familierechtelijke
betrekking [62.10] en Ingangsdatum geldigheid [85.10] geldt dat ze in geval van fraude ten onrechte met (op
zichzelf correcte) gegevens gevuld worden. De Datum opneming [86.10] is een gegevenselement dat altijd goed is
(ook in de fraudegevallen), omdat het slechts betrekking heeft op de akte van vastlegging in het systeem. Evenzo
kan het gegeven Akte [81.XX] niet fout zijn omdat het de vastlegging is van de gegevens omtrent de akte zelf. De
akte bestaat, alleen de erop vermelde gegevens zijn onjuist.
Voor andere fouten in het A-nummer [01.10] verwijzen wij naar de opmerkingen onder categorie 01 Persoon van
deze procedure. Dit gegeven wordt alleen ingevuld als het bekend is en wordt ontleend aan de persoonslijst van de
moeder van het kind.
60 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
n.v.t.

De gegevensgroep Naam [02.XX] kent weinig problemen als de gegevens van de moeder in de administratie van de
betreffende gemeente aanwezig zijn. In principe kunhen die gegevens automatisch overgenomen worden. In het
geval dat de moeder onbekend is moeten deze gegevens leeg blijven.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX] levert in het normale geval (moeder aanwezig in de gemeente) ook weinig
problemen op. In principe kunnen deze gegevens automatisch gevuld worden. In de niet-geautomatiseerde variant
zijn overneem- en typefouten mogelijk.
Het gegevenselement Datum ingang familierechtelijke betrekking [62.10] kent in deze procedure weinig foutmogelijkheden
omdat het de op de akte vermelde geboortedatum is. In principe zou ook dit gegeven automatisch gevuld
kunnen worden.
In de fraudegevallen is dit het gegevenselement waar het in deze procedure om draait.
In de gegevensgroep Akte [81.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is de geboortedatum van categorie 01 Persoon en zou in principe automatisch
gevuld kunnen worden. In de niet-automatische variant kunnen er overneemfouten gemaakt worden.
De Datum van opneming [86.10] is de systeemdatum en kent daarom geen fouten.
Categorie 03 Vader
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Fam il ierechtel ijke
betrekking
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
03.10
03.20
03.30
62.10
81. XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
X
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
Fraude
X
X
X
X
n.v.t.
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 03 Vader
Het is juridisch gezien mogelijk dat er geen vader is. Als dit uit het brondocument blijkt, dan wordt dat vastgelegd
door in deze categorie alleen de groepen Akte [81.XX], Geldigheid [85.10] en Opneming [86.10] op te nemen. Op
deze manier wordt er een verschil gemaakt tussen de situatie dat er juridisch geen vader is en de situatie dat de
gegevens over de vader (gedeeltelijk) onbekend zijn.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 61
n.v.t.

Het normale geval is als de gegevens van de vader aanwezig zijn in de administratie van de gemeente waar de
pasgeborene wordt ingeschreven. Verder is het mogelijk dat de vader niet ingeschreven is in de gemeente van de
ambtenaar Bevolking. Die ambtenaar is dan aangewezen op de gegevens voorzover aangegeven op de geboorteakte.
Verder zijn er nog de mogelijkheden dat de vadergegevens volledig onbekend zijn of dat er juridisch gezien geen
vader is.
Voor de invulling van de gegevens in de categorie 03 Vader zal de ambtenaar Bevolking in het algemeen uitgaan
van de gegevens voorzover aanwezig in de basisadrninistratie. Hierbij is het echter wel zaak dat de ambtenaar de
juiste 'vader-persoonslijst' selecteert. Als die selectie correct heeft plaatsgehad, kent de vulling van deze categorie
weinig problemen omdat die in principe automatisch kan plaatsvinden. Vindt de vulling niet automatisch plaats, dan
kunnen er overneem- en typefouten gemaakt worden.
Echter, in het geval dat de selectie van de 'vader-persoonslijst* niet correct plaatsvindt, dan zal de volledige
categorie met onjuiste gegevens gevuld worden. Bij de beoordeling en selectie van de persoonslijst van de vader
kan dus een beoordelingsfout gemaakt worden.
Ten aanzien van de gegevensgroepen A-nummer [01.10], Naam [02.XX], Geboorte [03.XX], Familierechtelijke
betrekking [62.10] en Ingangsdatum geldigheid [85.10] geldt dat ze in geval van fraude ten onrechte met (op
zichzelf correcte) gegevens gevuld worden. De Datum opneming [86.10] is een gegevenselement dat altijd goed is
(ook in de fraudegevallen), omdat het slechts betrekking heeft op de akte van vastlegging in het systeem. Evenzo
kan het gegeven Akte [81.XX] niet fout zijn, omdat het de vastlegging is van de gegevens omtrent de akte zelf. De
akte bestaat, alleen de erop vermelde gegevens zijn onjuist.
De specifieke gegevenselementen volgens de twee juridische varianten:
Geval A: Er is juridisch gezien geen vader.
GevaJ B: Er is juridisch gezien een vader.
In beide gevallen worden de volgende gegevenselementen gevuld.
Voor andere fouten in het A-nummer [01.10] verwijzen wij naar de opmerkingen onder categorie 01 Persoon van
deze procedure. Dit gegeven wordt alleen ingevuld als het bekend is en wordt ontleend aan de persoonslijst van de
vader van het kind.
In de gegevensgroep Akte [81.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
Het gegevenselement Ingangsdatum geldigheid [85.10] kan automatisch gevuld worden omdat het de geboortedatum
is en al bekend in categorie 01 Persoon. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er typefouten plaatsvinden.
De Datum van opneming [86.10] is de systeemdatum en zal automatisch gevuld worden.
In geval B worden naast de zojuist behandelde gegevens ook de volgende gegevens ingevuld.
De gegevensgroep Naam [02.XX] kent weinig problemen als de gegevens van de vader in de administratie van de
betreffende gemeente aanwezig zijn. In principe kunnen die gegevens automatisch overgenomen worden. In het
geval dat de vadergegevens onbekend zijn moeten deze gegevens leeg blijven.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX] levert in het normale geval (vader aanwezig in de gemeente) ook weinig
problemen op. In principe kunnen deze gegevens automatisch gevuld worden.
In de niet-geautomatiseerde variant zijn overneem- en typefouten mogelijk. Ook hier geldt dat, als de vadergegevens
onbekend zijn, ze leeg moeten blijven.
Het gegevenselement Datum ingang familierechtelijke betrekking kent in deze procedure weinig foutmogelijkneden
omdat het de op de akte vermelde geboortedatum is. In principe zou ook dit gegeven automatisch gevuld kunnen
worden omdat het al in categorie 01 Persoon ingevoerd is.
62 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 04 Nationaliteit
Groepsnaam
Nationaliteit
Verkrijging
Nederlanderschap
Verlies
Nederlanderschap
Bijzonder
Nederlanderschap
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
05.10
63.10
64.10
65.10
82.XX
82.10
82.20
82.30
85.10
86.10
Beoordeling
X
X
X
Nalatigheid Fraude Bediening
X
X
X
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 04 Nationaliteit
Ten aanzien van de gegevens van deze categorie zijn twee mogelijke situaties: (A) de gegevens over de nationaliteit
van de persoon zijn onbekend; (B) de in te schrijven persoon heeft een of meerdere nationaliteiten.
Ten aanzien van de volledige categorie 04 nationaliteit geldt dat er een beoordeling door de ambtenaar Bevolking
aan ten grondslag ligt. Het is niet zo dat uit de geboorteakte af te leiden is welke nationaliteit de pasgeborene heeft.
Op basis van de gegevens van de moeder en/of de vader op de brondocumenten en de geldende verdragen en
nationaliteitswetgeving(en) moet de ambtenaar bepalen welke nationaliteit het kind toekomt. In deze beoordeling
kunnen fouten gemaakt worden. Evenzo kan er ten onrechte vastgesteld worden dat de nationaliteit van het kind
onbekend is. Een andere mogelijke fout ligt in het feit dat, als er sprake is van iemand die statenloos wordt, maar
behandeld moet worden als Nederlander of vastgesteld niet-Nederlander is, de nationaliteit niet gewijzigd wordt via
procedure 3.2. Als iemand statenloos is bij de geboorte, dan mag de categorie 04 Nationaliteit niet voorkomen.
Geval A: De gegevens over de nationaliteit van de persoon zijn onbekend
Nationaliteit [05.10]: in het geval dat de gegevens over de nationaliteit van de persoon onbekend zijn wordt hier
een standaardwaarde ingevuld, namelijk 0000. De mogelijke fout is dat ten onrechte deze waarde ingevuld wordt.
Geldigheid [85.10]: ook hier wordt in het onderhavige geval een standaardwaarde ingevuld: 00000000. Als de
eerste standaardwaarde ten onrechte is ingevoerd, dan geldt dat ook voor deze.
Datum opneming [86.10]: in dit gegeven kan niets misgaan omdat het de systeemdatum is.
Geval B: De in te schrijven persoon heeft een of meerdere nationaliteiten
Voor elke nationaliteit moet er een aparte categorie opgenomen worden. In het geval dat het een onbekende
nationaliteit betreft moet dat ook gebeuren.
Nationaliteit [05.10]: het nationaliteitsgegeven is een moeilijk gegeven omdat in de beoordeling erg veel mis kan
gaan. De ambtenaar moet op basis van brondocumenten, nationaliteitswetgeving en verdragen vaststellen wat de
nationaliteit is van de persoon (beoordelingsfouten). Anderzijds, als de ambtenaar de nationaliteit eenmaal goed
heeft vastgesteld, dan kan er nog maar weinig misgaan omdat dit veld op basis van een standaardtabel (die
regelmatig geactualiseerd wordt) wordt gevuld.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 63

Verkrijging Nederlanderschap [63.10]: dit gegeven wordt alleen gevuld als de persoon in kwestie een Nederlandse
nationaliteit heeft. Op basis van een standaardtabel kunnen de gevallen van 'reden verkrijging' onderscheiden
worden. Dit is op zich niet een gegeven dat veel fouten op zal leveren.
Document [82.XX]: deze velden worden alleen gevuld als de nationaliteitsgegevens zijn ontleend aan of afgeleid
van een document. Typefouten zijn in de Datum document [82.20] en de Beschrijving document [82.30] mogelijk.
Geldigheid [85.10]: dit is de datum waarop het geheel van gegevens zijn geldigheid heeft verkregen. In dit geval is
het de geboortedatum van de persoon en dit is in principe automatisch te vullen. Bij de niet-geautomatiseerde
varianten kunnen er typefouten gemaakt worden.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en levert dus geen problemen op.
Categorie 07 Inschrijving
Groepsnaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheim
PK-conversie
Elementnummer
66.20
67.XX
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 07 Inschrijving
Binnen deze procedure gaat het om de Datum eerste inschrijving GBA [68.10] en de Indicatie geheim [70.10]. Het
gegeven Datum eerste inschrijving moet worden gevuld en is de datum waarop de persoon voor het eerst in de
GBA is ingeschreven. Omdat het de geboortedatum uit de categorie 01 Persoon is, kan het veld automatisch gevuld
worden zonder fouten. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er overneemfouten gemaakt worden.
Ook het gegevenselement Indicatie geheim [70.10] moet worden gevuld, maar dan met de standaardwaarde 0.
Daarin kan in principe niets fout gaan.
64 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Categorie OS Verblijfplaats
Groepsnaam
Gemeente
Adreshouding
Adres
Locatie
Emigratie
Immigratie
Adres aangifte
Documentindicatie
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
09.XX
09.10
09.20
10.XX
10.10
10.20
10.30
11. XX
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13. XX
14. XX
72.10
75.10
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
X
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 08 Verblijfplaats
Als de pasgeborene in de basisadministratie wordt ingeschreven waar de moeder van het kind ten tijde van de
geboorte van het kind als ingezetene is ingeschreven, wordt het adres ontleend aan de persoonslijst van de moeder.
Wordt het kind in de basisadministratie ingeschreven waar de vader van het kind ten tijde van de geboorte van het
kind als ingezetene is ingeschreven, dan wordt het adres ontleend aan de persoonslijst van de vader. Is er sprake
van een vondeling, dan zijn dit essentiële gegevens die gemist worden.
In principe kan de bevolkingsambtenaar, in het geval dat de moeder in de basisadministratie aanwezig is, de
gegevens (eventueel geautomatiseerd) uit de persoonslijst van de moeder halen. Zaak hierbij is wel dat de correcte
moeder geselecteerd wordt omdat anders alle gegevens in deze categorie onjuist zijn. Hetzelfde geldt als het om het
tweede geval gaat en de gegevens van de vader aanwezig zijn.
Om te voorkomen dat alle gegevens in de categorie onjuist zijn, moet de juiste persoonslijst geselecteerd worden.
In beide fraudegevallen (een niet-bestaand kind of een kind dat aangegeven wordt door de verkeerde ouders) is het
grootste deel van de gegevenselementen in deze categorie onjuist. Want in het eerste geval verblijft het kind niet
op enig adres en in het tweede geval verblijft het kind (waarschijnlijk) op het opgegeven adres, maar is het een
feitelijk onjuist adres vanwege de verkeerde ouderrelatie.
In bepaalde Burgerlijke Standspakketten is er sprake van een automatische doorverwerking van zo goed als alle in
deze categorie benodigde gegevens. Als dat echter niet het geval is, dan geldt het volgende.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 65
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Gemeente [09.XX]: dit is de gemeente waar de moeder of vader ingeschreven staat en is dus voor de bevolkingsambtenaar
de eigen gemeente. In de Datum inschrijving [09.20] kunnen typefouten gemaakt worden, omdat de
geboortedatum niet noodzakelijkerwijs dezelfde datum hoeft te zijn waarop de verwerking plaatsvindt.
Adreshouding [10.XX]: alleen de datum van aanvang adreshouding kan in deze gegevensgroep aanleiding zijn tot
typefouten. Het is de geboortedatum en zou in principe automatisch overgenomen kunnen worden.
Adres [l l.XX]: wat betreft de afzonderlijke gegevenselementen kunnen overal overneem- en typefouten gemaakt
worden.
Locatie [12.10]: dit gegevenselement is een beschrijving van ligging van een object dat niet kan worden geplaatst in
de groep Adres [l l.XX]. De elementen die hierin ingevuld worden zijn dus omschrijvingen die niet gestandaardiseerd
kunnen zijn en daarom aanleiding kunnen zijn tot onjuistheden en fouten.
Adres aangifte [72.10]: dit gegevenselement kent een aantal waarden, maar in deze procedure kent het de
standaardwaarde 'A' van ambtshalve. Daarin zullen geen typefouten gemaakt worden.
Ingangsdatum geldigheid [85.10]: dit gegeven moet gevuld worden en is in dit geval de geboortedatum. Er kan een
typefout in gemaakt worden als het gegeven niet automatisch gevuld wordt.
Opneming [86.10]: dit is de systeemdatum en daarom zijn er geen fouten te verwachten.
Categorie 09 Kind
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03.XX
03.10
03.20
03.30
81. XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
Fraude
X
X
X
n.v.t.
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
: Communicatie
Opmerkingen bij categorie 09 Kind
Ook op de persoonslijsten van de ouders van het kind moeten de gegevens van het kind worden opgenomen. Indien
de moeder en de vader in dezelfde gemeente ingeschreven zijn, wordt dus op beide persoonslijsten de categorie 09
Kind geactualiseerd met dezelfde gegevens.
Om te voorkomen dat al deze kindgegevens terechtkomen op de verkeerde persoonslijst(en) is het zaak dat de
ambtenaar de correcte persoonslijsten selecteert. In principe kunnen alle gegevens geautomatiseerd overgenomen
66
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

worden vanuit de categorie 01 Persoon van de pasgeborene. Maar niet alle gemeenten hebben een geïntegreerd
Burgerlijke Standspakket.
In de eerdergenoemde fraudegevallen zijn, afgezien van de gegevensgroepen Akte [8l.XX] en Datum opneming
[86.10], alle gegevensgroepen en -elementen onjuist gevuld.
Het A-nummer [01.10] is bekend en staat op de persoonslijst van de pasgeborene. Er kunnen alleen overneemfouten
gemaakt worden.
Het gegeven Naam [02.XX] kan in deze stap van de procedure geen probleem meer zijn. Dat wil zeggen: als er
fouten in voorkomen, dan zijn die al bij de actualisering van de persoonslijst van de pasgeborene gemaakt of bij de
(verkeerde) selectie van de ouderlijke persoonslijsten. In principe kan het gehele gegeven automatisch gevuld
worden. Indien dat niet het geval is, kunnen er overneem- en typefouten gemaakt worden.
De gegevensgroep Geboorte [03.XX]: de Geboortedatum [03.10] kan fout gaan door typefouten, maar alleen in het
geval dat deze datum niet automatisch gevuld wordt. Het is een gegeven dat gevuld moet worden als het bekend is.
In de gegevensgroep Akte [8l.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
Het gegevenselement Ingangsdatum geldigheid [85.10] moet worden Ingevuld en kan verschillen van de systeemdatum.
In deze procedure is het de geboortedatum en het veld kan dus in principe automatisch gevuld worden. Is
dat niet het geval, dan zijn typefouten mogelijk.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
PROCEDURE 2.2
Huwelijksakte
Stappen in het proces
1. De partners komen aan het loket voor een huwelij ksaangifte.
Dit is het in ondertrouw gaan en is de officiële kenbaarmaking van het voornemen te willen trouwen.
Ondertrouw moet plaatsvinden in (een van) de woongemeente(n) van het paar.
2. De aanstaande echtgenoten worden geïdentificeerd.
Bij deze gelegenheid moeten de beide burgers gegevens overleggen aan de ambtenaar Burgerlijke Stand met
betrekking tot de burgerlijke staat.
3. De persoonslijsten van de huwelijkspartners worden opgehaald uit het eigen systeem.
4. De ambtenaar maakt een akte van een huwelij ksaangifte op.
Voor de ondertrouw zijn een uittreksel uit het persoonsregister en een geboorteakte of beëdigde verklaring
nodig. De eerste voor het woonadres en de tweede voor de juridische juistheid van de gegevens. Bij verschillen
tussen beide stukken geldt de geboorteakte als het sterkste bewijs. De huwelijksaangifte is een jaar geldig en
binnen die tijd moeten de personen met elkaar in het huwelijk treden.
5. Het onderzoek naar huwelij ksbeletselen.
Na de huwelij ksaangifte begint een wettelijk voorgeschreven wachttijd (twee weken na de datum van de
huwelij ksaangifte) te lopen, die de ambtenaar Burgerlijke Stand in staat stelt een onderzoek naar de huwelijksbevoegdheid
van de betrokkenen in te stellen.
Allereerst worden de burgerlijke-staatgegevens geverifieerd. Verder moet er bij minderjarige partijen onderzocht
worden wie toestemming tot het huwelijk moet geven en wie van het huwelijk op de hoogte gebracht moet
worden. Ook wordt er bekeken of er geen sprake is van een nog niet ontbonden, eerder huwelijk bij een van de
aanstaande echtgenoten. Hierbij kan er sprake zijn van het overlijden of vermissen van een eerdere partner, of
van een officiële scheiding danwei nietigverklaring van een eerder huwelijk. En verder moet er ook bekeken
worden of er dispensatie noodzakelijk is met betrekking tot bepaalde wettelijke vereisten. Als een van de
aanstaande echtgenoten de voogdij heeft over kinderen uit een vorig huwelijk, moet de ambtenaar Burgerlijke
Stand een bericht zenden aan de kantonrechter van de woonplaats van de betreffende ouder-voogd.
6. De huwelijksvoltrekking en het opstellen van de huwelijksakte.
De huwelijksvoltrekking kan pas op de veertiende dag na de datum van de akte van de huwelij ksaangifte
plaatsvinden en moet binnen één jaar na de datum van de akte van de huwelijksaangifte plaatsvinden. Bovendien
mag in het algemeen de huwelijksvoltrekking niet plaatsvinden binnen 306 dagen na het overlijden van de man
bij een weduwe.
7. De persoonslijsten van de gehuwden worden geactualiseerd.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevena gewaardeerd 67

Commentaar
Stap 1: Melding
Ten aanzien van de huwelij ksaangifte is de fraude een belangrijke mogelijke fout. Dat wil zeggen de mogelijkheid
van een 'schijnhuwelijk'. De ambtenaar Burgerlijke Stand kan tegen deze mogelijkheid nog niet preventief
optreden. Per l januari 1995 is dit wel mogelijk via een verklaring van de Vreemdelingendienst of via een verzoek
van Burgerzaken aan de officier van justitie om de huwelijksvoltrekking te stuiten.
Stap 2: Identificatie
Bij de 'Identificatie' kan in principe de identificatie mislukken en men kan de verkeerde personen met elkaar in
ondertrouw laten gaan. De kans hierop is echter miniem omdat in de loop van de procedure er nogal wat
verschillende mensen bij betrokken zijn en die zouden ook allemaal in het 'complot' moeten zitten. De kans op
fouten of fraude met de identiteit van de aanstaande echtgenoten zal met betrekking tot het huwelijk nihil zijn.
Stap 3: Ophalen PL'en
De geregistreerde gegevens van beide personen worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dienen nu de
persoonslijsten van de juiste personen opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 4: Akte huwelijksaangifie
Bij het opstellen van de akte van huwelij ksaangifte kunnen er overneem- en schrijffouten gemaakt worden door de
ambtenaar Burgerlijke Stand. Bovendien kunnen er met betrekking tot de vaststelling van de nationaliteiten)
interpretatiefouten gemaakt worden. Interpretatiefouten zijn evenzo mogelijk met betrekking tot de status van
documenten die overgelegd worden. Documenten die uit het buitenland komen: hebben die de status waarvoor ze
overgelegd worden?
Stap 5: Controle
Het onderzoek naar de mogelijke huwelijksbeletselen is als een aparte stap weergegeven, omdat in het geval van
een huwelijk dat onderzoek een zeer complexe aangelegenheid kan zijn en er veel zaken onderzocht moeten
worden. Dat wil zeggen dat de ambtenaar eenvoudig iets kan vergeten en bovendien dat bij de beoordeling van de
betreffende wetten er allerlei beoordelingsfouten gemaakt kunnen worden.
Bovendien is dit onderdeel het cruciale onderdeel van de procedure omdat tijdens deze stap bepaald wordt of de
huwelijksvoltrekking (juridisch gezien) doorgang mag vinden. Zoals eerder gesteld gaat het om een zuiver formele
toetsing. Dat betekent wel dat de burger eventueel bepaalde zaken achter kan houden die invloed zouden kunnen
uitoefenen op de uiteindelijke beslissing. Bijvoorbeeld het getrouwd zijn in het buitenland, een verklaring van
ongehuwd zijn uit een bepaalde staat in Amerika maar getrouwd zijn in een andere staat van Amerika etc.
Stap 6: Huwelijksakte
Bij de huwelijksvoltrekking zal over het algemeen weinig misgaan. Het opstellen van de huwelijksakte geeft
eventueel nog aanleiding tot overneem- of typefouten. Maar in de gevallen dat de gemeente een Burgerlijke
Standspakket heeft, worden de gegevens over het algemeen automatisch overgehaald. Echter, indien de aanstaande
echtgenoten buiten de eigen woonplaats trouwen, functioneert het Burgerlijke Standspakket over het algemeen niet
als zodanig en moet men alsnog de gegevens overtypen.
Vaak worden fouten in de akte ter plekke door de burger geconstateerd en rechtgezet.
Stap 7: Actualiseren PL'en
Ten aanzien van het actualiseren van de persoonslijsten van de partners gelden grosso modo dezelfde opmerkingen
als bij de vorige processtap. De meeste systemen kennen een automatische overhaalmogelijkheid voor de gegevens.
Bij de systemen waar die mogelijkheid niet ingebouwd is gelden de gewone overneem- en typefouten.
68 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

In schema
Melding
Identificatie
Ophalen PL'en
Akte huwelïjksaangifte
Controle
Huwelijksakte
Actualisering PL'en
Beoordeling
AA
AA
A
A
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B — Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
AA
Fraude
BB
B
Bediening
A
A
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
Op basis van een huwelijksakte worden de persoonslijsten geactualiseerd van de betreffende personen die in de
gemeente als ingezetenen zijn ingeschreven. Als door het huwelijk een betrokkene meerderjarig wordt, dan wordt
eventueel ook de categorie gezagsverhouding geactualiseerd (procedure 3.6). Soms geldt bij vreemdelingen dat door
het huwelijk de naam verandert (procedure 3.1). Tenslotte kan het naamgebruik veranderen (procedure 1.7).
Op gegevensniveau betekent dat dat de categorieën 05 Huwelijk van beide partners geactualiseerd worden. Op beide
persoonslijsten wordt er een nieuwe categorie 05 Huwelijk opgenomen. Dat heeft geen invloed op reeds bestaande
categorieën 05/55 Huwelijk. Het kan zijn dat een van de partners nog elders ingeschreven staat en dat de
actualisering dan daar dient te geschieden.
Er bestaat een (theoretische) mogelijkheid dat een (of zelfs twee) verkeerde partner-persoonslijst geselecteerd
wordt. De kans daarop is echter relatief klein omdat de gegevens van de gerelateerde juist veranderd moeten
worden en die gegevens verwijzen naar elkaar. Op die manier heeft deze procedure een interne controle op de
selectie van persoonslijsten. Als er toch een verkeerde persoonslijst geselecteerd wordt, dan zal dat in de regel
komen omdat eerder verkeerde relatiegegevens zijn aangemaakt.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 69

Categorie 05 Huwelijk
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Huwelijkssluiting
Huwelijksontbinding
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
03.10
03.20
03.30
06.XX
06.10
06.20
06.30
07. XX
81.XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
X
X
X
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
X
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 05 Huwelijk
Het gegevenselement A-nummer [01.10] moet alleen worden ingevuld als het bekend is. Dit nummer wordt
ontleend aan de persoonslijst van de partner en in het geval dat de partner ook in de gemeente is ingeschreven kan
de overname automatisch gebeuren. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er typefouten gemaakt worden,
maar de kans erop is klein omdat er rekenkundige checks op het A-nummer kunnen worden uitgevoerd.
De gegevensgroep Naam [02.XX] kent op elementniveau, in de niet-geautomatiseerde variant, type- en overneemfouten.
Ook voor de gegevensgroep Geboorte [03.10] geldt dat die automatisch gevuld kan worden. Is dat echter niet bet
geval, dan kunnen vooral in het gegevenselement Geboortedatum [03.10] typefouten gemaakt worden. De andere
elementen (Geboorteplaats [03.20] en Geboorteland [03.30]) worden via de tabellen 33 en 34 gevuld en kennen
daarom weinig kans op fouten in het geval dat de tabellen actueel zijn en correct gevuld.
De gegevensgroep Huwelijkssluiting [06.XX] kent in de gegevenselementen Plaats huwelijkssluiting [06.20] en
Land huwelijkssluiting [06.30] weinig fouten, omdat het een huwelijk is dat in Nederland voltrokken wordt op basis
van een Nederlandse akte. Bovendien worden ze gevuld aan de hand van de tabellen 33 en 34. Als die tabellen
correct gevuld zijn en actueel, zijn er geen fouten te verwachten. In de Datum huwelijkssluiting [06.10] kunnen
typefouten sluipen, omdat de datum van verwerking niet noodzakelijkerwijze de datum van de voltrekking is.
In de gegevensgroep Akte [81.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
70
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is een gegeven dat gevuld moet worden en in dit geval is het de datum van de
huwelijkssluiting. Dit gegeven kan automatisch gevuld worden. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er
typefouten gemaakt worden.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is,
PROCEDURE 2.3
Echtscheiding
Stappen in het proces
1. De ambtenaar ontvangt van een of beide partijen een door de griffier van de rechtbank getekend afschrift van het
vonnis met een verklaring van de griffier dat tegen de uitspraak niet meer kan worden opgekomen. Als binnen
de termijn van hoger beroep (of cassatie) inschrijving wordt verzocht, moet er een akte van berusting van de
wederpartij worden overgelegd. Als het een verstekvonnis betreft, moeten stukken worden overgelegd waaruit de
datum kan worden afgeleid waarop het kracht van gewijsde verkreeg. Tenslotte dient er een verzoek tot
inschrijving van de echtscheiding bijgevoegd te zijn.
2. De persoonslijsten van de huwelijkspartners worden opgehaald uit het eigen systeem.
3. Door de ambtenaar vindt een beoordeling van correctheid plaats van de ingezonden stukken.
Echtscheiding kan worden uitgesproken op vordering van een van de echtgenoten of op hun gemeenschappelijk
verzoek. Als de echtscheiding is uitgesproken en de uitspraak is in kracht van gewijsde gegaan, is daardoor nog
geen huwelijksontbinding tot stand gekomen. De ontbinding van het huwelijk vindt pas plaats door de inschrijving
van het vonnis in de registers van de Burgerlijke Stand. Het verzoek daartoe moet binnen zes maanden
gebeuren nadat de uitspraak tot echtscheiding in kracht van gewijsde is gegaan. Wordt het vonnis pas daarna
aangeboden, dan vervalt het vonnis en moet de echtscheidingsprocedure nogmaals volledig worden doorlopen.
Dit betekent dat er binnen acht maanden respectievelijk negen maanden na de uitspraak verzocht kan worden om
inschrijving van het vonnis in het echtscheidingsregister. De termijn van acht maanden geldt indien het verzoek
door beide partijen ingediend is; de maximale beroepstermijn is dan twee maanden. De termijn van negen
maanden geldt indien het verzoek door één partij ingediend is; de maximale beroepstermijn is dan drie maanden.
Deze maximale termijn geldt echter niet noodzakelijkerwijze bij een verstekvonnis, omdat de wet nergens
bepaalt wanneer de betekening of de berusting moet geschieden. Wordt dat maanden uitgesteld, dan schuift de
fatale termijn ook op.
4. De echtscheidingsakte wordt opgemaakt.
5. De categorie huwelijk wordt bij beide personen geactualiseerd.
Commentaar
Stap 1: Ontvangst vonnis
Het echtscheidingsvonnis wordt ingeschreven in de gemeente waar het huwelijk voltrokken is. Het niet krijgen van
de benodigde stukken is een belangrijke fout in de eerste processtap en ook een fout die regelmatig voorkomt. Deze
fout ligt dan niet zozeer bij de ambtenaar van Burgerzaken en hoeft ook niet te liggen bij de burger, maar kan
geweten worden aan nalatigheid van de advocaat van de eisende partij(en). Onwetendheid bij de burger ten aanzien
van het feit dat een echtscheiding pas rechtsgeldigheid heeft na inschrijving in het echtscheidingsregister leidt soms
ook tot dezelfde fout.
Stap 2: Ophalen PL'en
De geregistreerde gegevens van beide personen worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dienen nu de
persoonslijsten van de juiste personen opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 3: Controle
Naast de vorige processtap is de beoordelulg van de stukken ook een zeer cruciale stap. In de beoordeling bevinden
zich allerlei voetangels en klemmen (de gestelde termijnen etc.), die de interpretatie van de stukken door de
betreffende ambtenaar moeilijk kunnen maken. Bovendien moet de ambtenaar ook alle stukken op formele
kenmerken beoordelen voordat hij overgaat tot het opstellen van de echtscheidingsakte en daarin kan iets vergeten
worden (nalatigheid).
Stap 4: Echtscheidingsakte
Als eenmaal de beoordeling heeft plaatsgevonden en de akte opgesteld wordt, kunnen er allerlei overneem- en
typefouten gemaakt worden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 71

Stap 5: Actualisering PL'en
In die systemen waar een Burgerlijke Standsmodule is ingebouwd zal de overname van de gegevens van de
echtscheidingsakte automatisch gaan en geen problemen opleveren. Echter, voor de systemen waar dat niet gebeurt
kunnen er alsnog overneem- en typefouten insluipen.
Indien de partners niet (meer) wonen in de gemeente waar het huwelijk voltrokken is, krijgt de woongemeente
bericht dat de PL'en aangepast moeten worden.
In schema
Ontvangst vonnis
Ophalen PL'en
Controle
Echtscheidingsakte
Actualisering PL'en
Beoordeling
AA
A
Nalatigheid
BB/EE
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
A
AA
Fraude Bediening
Foutmogelijkheden per gegevenselement
Op basis van de echtscheidingsakte worden de persoonslijsten van de betreffende personen aangepast.
A
A
Communicatie
Op gegevensniveau betekent dat de categorie 05 Huwelijk wordt geactualiseerd van (in principe) beide persoonslijsten.
Na de actualisering komen de huwelijkssluitingsgegevens niet meer actueel voor.
Categorie 05 Huwelijk
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Huwelijkssluiting
Huwelijksontbinding
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnuinmer
01.10
02.XX
03. XX
06. XX
07. XX
07.10
07.20
07.30
07.40
81. XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t,
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening -\
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
X
X
X
n.v.t.
X
Communicatie
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Opmerkingen bij categorie 05 Huwelijk
Omdat de categorie in de betreffende persoonslijsten al aanwezig is, worden alleen de gegevensgroepen Huwelijksontbinding
[07.10], Akte [81.10], Geldigheid [85.10] en Opneming [86.10] geactualiseerd.
Er bestaat een (theoretische) mogelijkheid dat een (of zelfs twee) verkeerde partner-persoonslijst geselecteerd
wordt. De kans daarop is echter relatief klein omdat de gegevens van de gerelateerde juist veranderd moeten
worden en die gegevens verwijzen naar elkaar. Op die manier heeft deze procedure een interne controle op de
selectie van persoonslijsten. Als er toch een verkeerde persoonslijst geselecteerd wordt, dan zal dat in de regel
komen omdat eerder verkeerde relatiegegevens zijn aangemaakt.
Het gegevenselement Datum huwelijksontbinding [07.10] kent de mogelijkheid van overneemfouten. De datum moet
van de echtscheidingsakte worden overgenomen. In de geautomatiseerde variant wordt dit gegeven direct overgenomen
van de in het systeem aanwezige aktegegevens. De Plaats huwelijksontbinding [07.20] is per definitie de
gemeente waar het huwelijk gesloten is. Typefouten zijn mogelijk. Het Land huwelijksontbinding [07.30] is
Nederland. Het gegevenselement Reden huwelijksontbinding [07.40] heeft in deze procedure een standaardwaarde
en kent daarom geen foutmoment.
In de gegevensgroep Akte [8l.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] moet gevuld worden en is de datum van de huwelijksontbinding. In de nietgeautomatiseerde
variant zijn hier overneemfouten mogelijk.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
PROCEDURE 2.4
Overlijdensakte
Stappen in het proces
l. Het overlijden wordt gemeld aan het loket.
De aangifte van het overlijden moet geschieden bij de gemeente waar het overlijden plaatsvond. Iedereen die uit
eigen wetenschap van het overlijden kennis draagt kan aangifte doen. Er is geen sprake van een verplichting tot
aangifte.
In de praktijk komt de begrafenisondernemer aan het loket, omdat hij een verlof tot begraven of crematie nodig
heeft. Tegelijkertijd doet hij dan aangifte van het overlijden. De aangifte van overlijden is niet aan een termijn
gebonden, maar wordt toch in het algemeen kort na het overlijden gedaan, omdat de begrafenis of crematie
uiterlijk op de vijfde dag na die van het overlijden moet geschieden volgens de bepalingen van de Wet op de
lijkbezorging. De begrafenisondernemer brengt een verklaring van de arts mee met de strekking dat een persoon
overleden is en een verklaring over de doodsoorzaak. De verklaring van de arts is een gesloten enveloppe
waaraan een voucher zit met de gegevens van de overledene. Deze voucher wordt door de gemeente bewaard en
de enveloppe wordt ongeopend doorgestuurd naar het Centraal Bureau voor de Statistiek. De verklaring van de
behandelend arts heeft de begrafenisondernemer nodig om toestemming te krijgen tot begraving of crematie.
Er zijn vijf wijzen waarop een akte van overlijden kan worden opgemaakt:
1 via een normale aangifte;
2 via lijkvinding;
3 via een aangifte als levenloos aan te geven kind;
4 via een beschikking waarbij het rechtsvermoeden van overlijden wordt uitgesproken;
5 via vaststelling van overlijden in bepaalde gevallen door de rechtbank in
's-Gravenhage.
In alle vijf de gevallen is er een voldoende zwaar document nodig om aanleiding te geven tot de opstelling van
de akte.
In het normale geval wordt de o verlij dens verklaring door een arts in combinatie met een trouwboekje voor de
gegevens omtrent de gerelateerden als bron geaccepteerd.
In het tweede geval is er sprake van een tekort aan gegevens. Wettelijk is er een aantal gegevens voorgeschreven.
Als een van die gegevens ontbreekt, kan er geen overlijdensakte opgesteld worden, maar moet er een akte
van lijkvinding opgesteld worden. Meestal betreft het dan het gegeven 'dag van overlijden' dat onbekend is.
Deze akte kan alleen opgesteld worden op basis van een schriftelijke aangifte door de officier van justitie. Te
denken valt hier aan drenkelingen of overleden vereenzaamde bejaarden.
In het derde geval is een kind dood geboren of vóór de geboorteaangifte overleden. Dan mag er geen
geboorteakte en ook geen overlijdensakte opgesteld worden. Hiervoor moet een bijzondere akte worden
opgemaakt die slechts mag vermelden dat het kind op het ogenblik van aangifte niet in leven is. Dan wordt dus
een geboorteakte ingeschreven in het over l ij dens regis ter.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 73

Het vierde geval, een rechtsvennoeden van overlijden, wordt uitgesproken als er vijfjaar verstreken zijn na het
laatste levensteken van de vermiste, of als er drie jaar zijn verstreken als de vermissing in verband staat met
oorlogsomstandigheden of een (natuur)ramp, of als er één jaar is verstreken na het verdwijnen van een vliegtuig
of schip waar de vermiste tot de bemanning behoorde. Op de beschikking staat een datum waarop vermoed
wordt dat de vermiste overleden is. Als de beschikking in kracht van gewijsde is gegaan, wordt er een afschrift
aan de ambtenaar Burgerlijke Stand gezonden.
Een soortgelijke procedure geldt in de vijfde situatie. Bij vaststelling van overlijden in bepaalde gevallen wordt
de akte opgemaakt door de ambtenaar van de Burgerlijke Stand te 's-Gravenhage.
2. De persoonslijst van de overledene wordt opgehaald uit het eigen systeem.
3. De overlijdensakte wordt opgemaakt.
4. De persoonslijst wordt geactualiseerd.
5. De persoonslijst van de huwelijkspartner wordt geactualiseerd.
6. De bijhouding van de persoonslijst van de overledene wordt opgeschort.
Commentaar
Stap 1: Melding
De fouten in deze stap betreffen het niet ontvangen van de benodigde stukken (doktersverklaring, vonnissen etc.) of
het nalaten van het aanvragen van verlof tot begraven of crematie. In principe is er geen specifieke burger verplicht
de aangifte te verzorgen. Over het algemeen wordt de aangifte echter wel gedaan en wel door de begrafenisondernemer.
Buiten het gewone geval is er nogal wat interpretatie- en beoordelingswerk nodig van de situatie. Mede vanwege
het feit dat dat soort situaties zelden voorkomt, kan men daar fouten verwachten. Het verschil tussen een aangifte
van een lijkvinding en een normale aangifte kan klein zijn en vereist daarom ook een nauwkeurige beoordeling.
Fraude is bij de aangifte niet onmogelijk. Voor de akte van overlijden zijn namelijk geen bewijsstukken nodig.
Deze zijn wel vereist voor een verlof tot begraven of cremeren, dat veelal tegelijk met de aangifte geregeld wordt.
De ambtenaar kan de fraude ontdekken indien zo'n verlof niet binnen enkele dagen na het overlijden aangevraagd
is. Dan is de akte echter al opgemaakt en de bijhouding van de persoonslijst opgeschort.
Tijdens de aanmelding van een overlijden kunnen er ook fouten gemaakt worden in de datum en de tijd.
Stap 2: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens van de overledene wordt opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst
van de juiste persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 3: Overlijdensakte
Bij het opmaken van de overlijdensakte kunnen er schrijffouten gemaakt worden. Bovendien moet er bij een
toevallig overlijden contact gezocht worden met de woongemeente van de overleden persoon ter verificatie van de
personalia. Daarin kunnen ook foutjes sluipen en er kunnen foutieve gegevens opgenomen worden.
Stap 4: Actualisering PL
In die systemen waar een Burgerlijke Standsmodule ingebouwd is zal de overname van de gegevens van de
overlijdensakte of de akte van lijkvinding automatisch gaan en geen problemen opleveren. Bij handmatige overname
zijn typefouten mogelijk. Dit geldt ook in de gevallen van toevallig overlijden, dan wordt een bericht verzonden aan
de woongemeente van de overledene, die deze en de volgende stappen in de procedure vervolgt.
Stap 5: Actualisering PL huwelijkspartner
De doorverwerking naar de andere persoonslijsten kan automatisch geregeld zijn en levert dan geen problemen op.
Anders wordt het bij het overlijden van een van de partners die gescheiden leven. De gerelateerde kan dan in een
andere gemeente wonen en dan is een behoorlijk aantal handelingen nodig. Daarbij kunnen in de ontvangende
gemeente weer overneem- en typefouten gemaakt worden.
Verder is het mogelijk dat, bij handmatige verwerking, de gerelateerde volledig vergeten wordt.
Stap 6: Opschorting PL
In theorie kan de ambtenaar de opschorting van de persoonslijst vergeten. De meeste softwarepakketten zullen daar
een automatische voorziening voor hebben.
74 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

In schema
Melding
Ophalen PL
Overlijdensakte
Actualisering PL
Actualisering PL
huwelijkspartner
Opschorting PL
Beoordeling
A
AA
A
Nalatigheid
EE
AA
A
A
Fraude
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
BB
Bediening
A
A
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
Op basis van een overlijdensakte wordt de persoonslijst van de overledene geactualiseerd en vervolgens opgeschort.
Bovendien moet de persoonslijst van de partner, als de overledene gehuwd was en voorzover aanwezig in de
basisadministratie van de gemeente, ook geactualiseerd worden.
Op gegevensniveau betekent dat dat op de persoonslijst van de overledene eerst de categorie 06 Overlijden
geactualiseerd wordt en vervolgens categorie 07 Inschrijving. Op de persoonslijsten van de gerelateerde partner
wordt de categorie 05 Huwelijk geactualiseerd.
Categorie 06 Overlijden
Groepsnaam
Overlijden
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
08.XX
08.10
08.20
08.30
81.XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
: Fraude
X
n.v.t.
X
Bediening
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
Communi-
'. '. cal». ; ..
Opmerkingen bij categorie 06 Overlijden
In het geval dat er sprake is van fraude (als in de eerste processtap bij deze procedure beschreven) zullen van deze
categorie de volgende gegevensgroepen volledig fout zijn: Overlijden [08.XX] en Geldigheid [85.XX]. De
gegevensgroep Akte [8l.XX] is correct gevuld, want het betreft de gegevens over de akte; alleen de op de akte
vermelde gegevens zijn onjuist. De Datum van opneming [86.10] is ook een gegevenselement dat in dat geval
gewoon correct is.
Het gegevenselement Datum overlijden [08.10] moet gevuld worden. In de geautomatiseerde versie kan deze datum
automatisch van de akte worden overgenomen. Anders moet dit gegeven overgetypt worden en kunnen er
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 75
n.v.t.

overneem- en typefouten gemaakt worden. Bij de Plaats van overlijden [08.20] en het Land van overlijden [OS.30]
worden standaardtabellen gebruikt, maar zijn typefouten mogelijk.
In de gegevensgroep Akte [81.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is een gegeven dat gevuld moet worden en in dit geval is het de datum van
overlijden. Dit gegeven kan automatisch gevuld worden. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er typefouten
gemaakt worden.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
Categorie 07 Inschrijving
Groepsnaam
Blokkering
Opschorting
Opname
Gemeente PK
Geheim
PK-conversie
Elementnummer
66.20
67. XX
67.10
67.20
68.10
69.10
70.10
87.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Communicatie
.
Opmerkingen bij categorie 07 Inschrijving
In deze procedure gaat het bij deze categorie om de gegevensgroep Opschorting [67.XX]. Het gegevenselement
Datum opschorting bijhouding [67.10] is de o verlij densdatum en kent in de geautomatiseerde variant geen foutmoment.
Anders ligt het in de niet-geautomatiseerde versie. Daar moet de datum overgetypt worden en kunnen
overneemfouten gemaakt worden. In het gegevenselement Omschrijving reden opschorting bijhouding gaat het om
een standaardwaarde, dus is er geen kans op fouten. In de geautomatiseerde versie kan dat veld automatisch gevuld
worden.
76 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

Categorie 05 Huwelijk op de PL van de partner van de overledene
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Huwelijkssluiting
Huwelijksontbinding
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Bementnummer
01.10
02.XX
03. XX
06. XX
07. XX
07.10
07.20
07.30
07.40
81. XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
X
Bediening
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
X
X
X
X
n.v.t.
X
Communicatie
Opmerkingen bij categorie 05 Huwelijk
Er bestaat een (theoretische) mogelijkheid dat een verkeerde partner-persoonslijst geselecteerd wordt. De kans
daarop is echter relatief klein omdat de gegevens van de gerelateerde juist veranderd moeten worden en die
gegevens verwijzen naar elkaar. Op die manier heeft deze procedure een interne controle op de selectie van
persoonslijsten. Als er toch een verkeerde partner-persoonslijst geselecteerd wordt, dan zal dat in de regel komen
doordat eerder verkeerde relatiegegevens zijn aangemaakt.
Bij deze procedure gaat het bij de persoonslijst van de partner om de gegevensgroepen Huwelijksontbinding
[07.XX]» Akte [81.XX], Geldigheid [85.10] en Opneming [86.10]. In geval van fraude (de betrokken persoon is
niet overleden) zijn de gegevensgroepen Huwelijksontbinding [07.XX] en Geldigheid [85.10] onjuist.
Het gegevenselement Datum huwelijksontbinding [07.10] moet worden ingevuld en is in deze procedure de
overlijdensdatum. In de niet-geautomatiseerde versie kunnen er typefouten ontstaan. Ook in de Plaats huwelijksontbinding
[07.20] en het Land huwelijksontbinding [07.30] zijn typefouten mogelijk. Het gegevenselement Reden
huwelijksontbinding [07.40] heeft in deze procedure een standaardwaarde en kent daarom geen foutmoment.
In de gegevensgroep Akte [81.XX] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is een gegeven dat gevuld moet worden en in dit geval is het de datum van
overlijden. Dit gegeven kan automatisch gevuld worden. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er typefouten
gemaakt worden.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
PROCEDURE 2.5
Akte van naamswijziging
Deze procedure wordt uitgevoerd als de gemeente een akte van inschrijving van een Koninklijk Besluit tot wijziging
van de geslachtsnaam ontvangt, of een akte van inschrijving van een beschikking tot wijziging van de voornamen.
Deze procedure moet ook gevolgd worden als de gemeente een kennisgeving voor een kantmelding ontvangt. Op
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 77
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

asis van de ontvangen akte van naamswijziging wordt de persoonslijst van de als ingezetene ingeschreven
betrokkene geactualiseerd. Bij adoptie (procedure 2.8) en geslachtswijziging (procedure 2.6) kan deze procedure
ook een rol spelen.
Stappen in het proces
1. De gemeente ontvangt een Koninklijk Besluit of een vonnis van de rechtbank. De onderscheiden gevallen zijn:
(1) Geslachtsnaamswijzigingen:
(a) bij bespottelijke of onwelvoeglijke namen, veel voorkomende namen, namen van vreemde herkomst en
onjuist gespelde namen;
(b) toevoeging van een in het verleden gevoerde naam of van een met uitsterven bedreigde naam;
(c) wijziging van de geslachtsnaam van een kind in die van zijn verzorger. Dat kan zijn de naam van de
moeder, de stiefvader of de pleegouder.
(2) Voornaamswij zigingen.
In het geval van een geslachtsnaamwijziging krijgt de ambtenaar een Koninklijk Besluit en in het geval van een
voornaamswijziging krijgt hij een beschikking.
In het laatste geval krijgt men een vonnis via de rechtbank toegestuurd door de griffier. In de eerste drie
gevallen krijgt men een afschrift van het Koninklijk Besluit als de naam van de betreffende gemeente erin voorkomt.
2. De persoonslijst wordt opgehaald uit het eigen systeem.
3. De beoordelulg van de beschikking of het Koninklijk Besluit.
4. De ambtenaar Burgerlijke Stand stelt een akte van inschrijving van een Koninklijk Besluit tot wijziging van de
geslachtsnaam of een akte van inschrijving van een beschikking tot wijziging van de voornamen op.
5. De gemeente actualiseert de persoonslijst van de betreffende persoon.
6. De gemeente actualiseert de persoonslijsten van de gerelateerden.
Commentaar
Stap l: Ontvangst officieel stuk voor naamswijziging
Veel fout kan er binnen deze processtap niet gaan. Men zou zich kunnen voorstellen dat de gemeente een
Koninklijk Besluit niet ontvangt. Maar naamswijzigingen komen toch al heel weinig voor en het niet ontvangen van
een KB lijkt uitgesloten. Iets anders ligt het met vonnissen. De mogelijkheid van het niet ontvangen hiervan lijkt
reëel.
Stap 2: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens wordt opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van de juiste
persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 3: Controle
De beoordelulg van de stukken is niet moeilijk en de foutkans daarin is nihil.
Stap 4: Akte naamswijziging
De gegevens van het Koninklijk Besluit of de beschikking worden overgenomen en daar kunnen typefouten in
voorkomen. Er kunnen ook overneemfouten gemaakt worden.
Stap 5: Actualisering PL
De gegevens van de akte moeten overgenomen worden op de persoonslijst. Een beoordelingsfout kan ontstaan bij
de ingangsdatum geldigheid: dat is hetzij de datum van het Koninklijk Besluit, hetzij in het geval van een vonnis de
aktedatum. Verder kunnen type- en overneemfouten gemaakt worden. In de geautomatiseerde variant kunnen de
meeste gegevens automatisch overgenomen worden.
Stap 6: Actualisering PL'en gerelateerden
In principe kunnen in deze stap dezelfde fouten gemaakt worden als in de vorige stap: overneem- en typefouten.
Maar toch ook nog wat meer. Afhankelijk van om welke soort naamswijziging het gaat kan er een doorwerking zijn
naar persoonslijsten van gerelateerden. Dit kan enige problemen geven, vooral in de gevallen dat er veel
persoonslijsten aangepast moeten worden. Allereerst moet de ambtenaar beoordelen welke gerelateerde persoonslijsten
er geactualiseerd moeten worden en verder mag de ambtenaar geen persoonslijst vergeten.
78 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

In schema
Ontvangst stuk
Ophalen PL
Controle
Akte naamswijziging
Actualisering PL
Actualisering PL'en
gerelateerden
Beoordeling
AA
A
A
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B = Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
EE
AA
A
Fraude Bediening
A
A
A
Communicatie
Foutenopsomming per gegeven
Deze procedure draait om de naamswijziging en wordt uitgevoerd als de ambtenaar een akte van inschrijving van
een Koninklijk Besluit tot wijziging van de geslachtsnaam ontvangt, of een akte van inschrijving van een
beschikking tot wijziging van de voornamen. Deze procedure moet ook gevolgd worden als de gemeente een
kennisgeving voor een kan t me l ding ontvangt. Op basis van de ontvangen akte van naamswijziging wordt de
persoonslijst van de als ingezetene ingeschreven betrokkene geactualiseerd. Bij adoptie (procedure 2.8) en
geslachtswijziging (procedure 2.6) kan deze procedure ook een rol spelen.
Op gegevensniveau heeft de uitvoering van deze procedure gevolgen voor de categorie 01 Persoon op de
persoonslijst van de persoon wiens naam verandert. De gegevensgroepen die op deze persoonslijst geactualiseerd
worden zijn Naam [02.XX], Akte [81.XX], Geldigheid [85.10] en Opneming [86.10]. Bij de gerelateerden die als
ingezetene zijn ingeschreven kunnen verschillende categorieën veranderd worden en dat is afhankelijk van de soort
naamswijziging. Het kunnen de categorieën 02 Moeder, 03 Vader, 05 Huwelijk of 09 Kind zijn. Maar in alle
categorieën gaat het om dezelfde gegevensgroepen: Naam [02.XX], Akte [81.XX], Geldigheid [85.10] en
Opneming [86.10].
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 79

Categorie 01 Persoon
Groepsnaam
A- nummer
Naam
Geboorte
Geslacht
Naamgebruik
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
04.10
61.10
81.XX
81.10
81.20
82.XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
X
X
X
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
X
n.v.t.
X
Communicatie
Commentaar bij categorie 01 Persoon
De gegevensgroep Naam [02.XX] kan in haar totaliteit aanleiding zijn tot type- en overneemfouten, alhoewel er in
deze procedure geen grote kans is omdat de focus precies op deze gegevensgroep ligt. In de geautomatiseerde
variant worden deze velden automatisch gevuld met minder kans op fouten.
De Registergemeente akte [81.10] is de eigen gemeente. Hierin zullen geen fouten worden gemaakt. In het
Aktenummer [81.20] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is in het geval van een Koninklijk Besluit de daarop vermelde ingangsdatum.
In het geval van een vonnis is het de aktedatum (beoordelingsprobleem). Typefouten zijn mogelijk.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
80
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 02 Moeder, of 03 Vader, of 05 Huwelijk, of 09 Kind
Groepsnaam
Naam
Akte
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
02.XX
02.10
02.20
02.30
02.40
81.XX
81.10
81.20
85.10
86.10
Beoordeling
X
Nalatigheid Fraude Bediening
X
X
X
X
X
Communicatie
Commentaar bij de categorieën 02 Moeder, 03 Vader, 05 Huwelijk of 09 Kind
In tegenstelling tot de eerdere procedures zijn hier alleen de gegevensgroepen vermeld die geactualiseerd worden.
Evenmin is er een uitsplitsing gemaakt naar categorieën. Dit is gedaan omdat het in alle categorieën om precies
dezelfde actualiseringen gaat.
De gegevensgroep Naam [02.XX] kan in haar totaliteit aanleiding zijn tot type- en overneemfouten, alhoewel er in
deze procedure geen grote kans is omdat de focus precies op deze gegevensgroep ligt. In de automatische variant
worden deze velden automatisch gevuld met minder kans op fouten.
De Registergemeente akte [81.10] is de eigen gemeente. Hierin zullen geen fouten worden gemaakt. In het
Aktenummer [81.20] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is in het geval van een Koninklijk Besluit de daarop vermelde ingangsdatum.
In het geval van een vonnis is het de aktedatum (beoordelingsprobleem). Typefouten zijn mogelijk.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
PROCEDURE 2.6
Akte van geslachtswijziging
Deze procedure draait om de inschrijving van een akte van geslachtswijziging. De akte die de bevolkingsambtenaar
ontvangt, krijgt hij van een ambtenaar Burgerlijke Stand uit de eigen gemeente. De complexiteit in deze procedure
wordt veroorzaakt door de wijzigingen, als gevolg van de geslachtswijziging, in de voornamen en de adellijke
titels/predikaten.
Stappen in de procedure
1. De gemeente ontvangt een vonnis van de rechtbank.
2. De persoonslijst wordt opgehaald uit het eigen systeem.
3. De beoordeling van het vonnis.
4. De ambtenaar maakt een akte van geslachtswijziging op.
5. De ambtenaar actualiseert de persoonslijst.
Commentaar
Stap l: Ontvangst vonnis
Dit is een procedure die weinig voorkomt en in de procedure kan weinig misgaan. Zo kan men denken aan de
mogelijkheid dat de ambtenaar het vonnis niet ontvangt.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 81

Stap 2: Ophalen PL
De geregistreerde gegevens worden opgezocht in het bestand. Uiteraard dient nu de persoonslijst van de juiste
persoon opgehaald te worden, anders worden ten onrechte gegevens veranderd.
Stap 3: Controle
De beoordeling van de stukken is niet moeilijk en de foutkans daarin is nihil.
Stap 4: Akte geslachtswijziging
De gegevens die nodig zijn voor de akte van geslachtswijziging staan op het vonnis en zijn (als het goed is)
uitgebreid gecontroleerd bij de rechtbank. De fouten die in deze processtap nog kunnen voorkomen zijn schrijf- en
ovemeemfouten.
Stap 5: Actualisering PL
De softwaresystemen die een Burgerlijke Standspakket hebben zullen in de laatste slag weinig fouten te zien geven,
omdat de overname van de gegevens in principe automatisch plaatsvindt. In de andere gevallen kunnen in deze
processtap ook nog overname- en typefouten gemaakt worden.
Een aandachtspunt in deze procedure is dat géén persoonslijsten van gerelateerden veranderd worden (bijvoorbeeld
wanneer de persoon tevens vader is, wordt de naam van de vader op de persoonslijst van het kind niet veranderd).
Een beoordelingsfout is dus mogelijk.
In schema
Ontvangst vonnis
Ophalen PL
Controle
Akte geslachtswijziging
Actualisering PL
Beoordeling
AA
A
Nalatigheid
A = Risico fout door ambtenaar Burgerzaken
B — Risico fout door burger
E = Risico fout door externe instantie
AA/BB/EE = Risico dat de gehele verandering niet of fout in de GBA terechtkomt
EE
AA
Fraude Bediening
A
A
Communicatie
Foutmogelijkheden per gegevenselement
De wijziging van het geslacht zal in de meeste gevallen ook gepaard gaan met een wijziging van de voornaam en
kan eveneens een aanleiding zijn tot een wijziging van de adellijke titel/predikaat. Deze wijzigingen moeten in de
persoonslijst van de betrokkene worden verwerkt. Er vindt géén actualisering van gerelateerden-persoonslijsten
plaats.
Op gegevensniveau heeft deze procedure gevolgen voor de categorie 01 Persoon en wel voor de gegevensgroepen
Naam [02.XX], Geslacht [04.XX], Naamgebruik [61.XX], Akte [81.XX], Geldigheid [85.10] en Opneming
[86.10].
82 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Categorie 01 Persoon
Groepsnaam
A-nummer
Naam
Geboorte
Geslacht
Naamgebruik
Akte
Document
Geldigheid
Opneming
Elementnummer
01.10
02. XX
02.10
02.20
02.30
02.40
03. XX
04.10
61.10
81. XX
81.10
81.20
82. XX
85.10
86.10
Beoordeling
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Nalatigheid
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Fraude
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bediening
n.v.t.
X
n.v.t.
X
n.v.t.
X
Communicatie
Commentaar bij categorie 01 Persoon
De gegevensgroep Naam [02.XX] kan in haar totaliteit aanleiding zijn tot type- en overneemfouten. Met name het
gegevenselement Voornamen [02.10] is daar in deze procedure gevoelig voor.
Het gegevenselement Geslachtsaanduiding [04.10] moet veranderd worden. Het is tenslotte het gegeven waar deze
procedure om draait. Fouten zijn hier dus niet echt te verwachten.
Het gegevenselement Aanduiding naamgebruik [61.10] heeft in deze procedure een standaardwaarde. Daarom kan
er weinig fout gaan. In de automatische variant kan dit veld automatisch gevuld worden.
De Registergemeente akte [81.10] is de eigen gemeente. Hierin zullen geen fouten worden gemaakt. In het
Aktenummer [81.20] kunnen typefouten gemaakt worden.
De Ingangsdatum geldigheid [85.10] is in dit geval de datum waarop de geslachtswijziging haar geldigheid heeft
gekregen en dat is de datum als vermeld op de akte. Dit gegeven kan in de automatische variant automatisch gevuld
worden. In de niet-geautomatiseerde variant kunnen er typefouten gemaakt worden.
In de Datum van opneming [86.10] kan weinig fout gaan omdat het de systeemdatum is.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 83
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.

6. Verslagen per (groep van) afnemer(s)
Inleiding
Achtereenvolgens komen per afnemer de volgende onderwerpen aan de orde:
* Doel
Aangegeven wordt welke taken de afnemer vervult.
* Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Er worden twee vormen van gegevensverstrekking onderscheiden: spontaan en ad hoc. In het eerste geval krijgt
de afnemer standaard alle mutaties ten aanzien van de door hem gevraagde gegeven. In het tweede geval krijgt
de amemer op verzoek de gevraagde gegevens. Dat onderscheid is relevant voor dit onderzoek, omdat juist de
afnemers die de gegevens spontaan ontvangen, de GBA als een basisadministratie kunnen gaan beschouwen.
De gegevens kunnen op verschillende manieren aangeleverd worden: op papier, op diskette, on-line.
Bij spontane gegevensverstrekking is van belang van hoeveel personen de amemer de mutaties en aanvullingen
ontvangt. Bij ad hoc-bevraging is vooral het aantal personen waarover daadwerkelijk informatie wordt
opgevraagd relevant.
* GBA-gegevens
Hier wordt aangegeven welke gegevensgroepen (gerangschikt per categorie) de afnemer krijgt of kan krijgen.
Hiervoor zijn de codecijfers uit de Handleiding Uitvoeringsprocedures gehanteerd (zie bijlage 1).
Soms krijgen afnemers niet alleen actuele, maar ook historische gegevens. Voor dit onderzoek is dit onderscheid
niet van belang. Immers, de historische gegevens zijn altijd gelijk aan of een deelverzameling van de actuele
gegevens, waarvan de amemer gebruik maakt.
De gegevens voor niet-gemeentelijke afnemers zijn overgenomen uit de GBA-autorisatietabel, voorzover deze
instanties inmiddels aangesloten zijn op het GBA-netwerk. De gegevens voor gemeentelijke afnemers zijn
afgeleid uit de informatie uit de onderzochte gemeenten. Bij verschillen tussen de gemeenten is uitgegaan van
een maximumlijst.
De gegevens die van cruciaal belang zijn voor de taken van de afnemers zijn vetgedrukt. Deze cruciale gegevens
kan de amemer uit de GBA overnemen, maar ook uit andere bronnen (bijvoorbeeld van de cliënt zelf).
* Andere gegevensbronnen
Alle afnemers hebben ook andere bronnen van informatie. Dat kan de burger zelf zijn, maar het kan ook om
andere bestaande registraties of eigen onderzoek gaan.
* Controlemomenten
Net zoals in de processen bij Burgerzaken verschillende stappen te onderscheiden zijn, is dat het geval in de
werkprocessen van de afnemers. Kort wordt aangegeven op welke momenten de amemer zijn gegevens met de
GBA-gegevens vergelijkt.
* Fouten algemeen
Het gaat hier om fouten die consequenties hebben voor alle geleverde GBA-gegevens, bijvoorbeeld wanneer een
persoon ontbreekt in de GBA of de actualiteit van een categorie gegevens te wensen overlaat.
* Fouten per gegeven
Geïnventariseerd is welke fouten de afnemer constateert of vermoedt in de GBA-gegevens.
* Omvang fouten in de GBA
Zo mogelijk in een inschatting door de amemer van het percentage fouten in de GBA-gegevens gemaakt.
* Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Met name is van belang of de amemer fouten in de GBA-gegevens terugmeldt aan Burgerzaken, dan wel de
burger terugverwijst naar Burgerzaken.
* GBA als basisadministratie
Gevraagd is of de GBA in feite reeds als een basisadministratie beschouwd wordt door de amemer, of dat de
GBA dat in de toekomst zal of kan worden. De GBA is als een basisadministratie te beschouwen:
a. wanneer (een deel van) de GBA-gegevens van doorslaggevend belang zijn voor de taakuitoefening van de
afnemer; én
b. wanneer (een deel van) de door de betreffende amemer gevraagde GBA-gegevens in principe ongewijzigd
overgenomen worden in de eigen registratie.
* Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
Het gaat om consequenties voor het produkt van de afnemer, bijvoorbeeld het ten onrechte uitkeren van geld.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 85

Gemeentelijke afnemers van GBA-gegevens
GBA-gegevens worden voor diverse gemeentelijke taken gebruikt. Voor enkele belangrijke taken is nagegaan welke
gegevens uit de GBA gebruikt worden en hoe de afnemers de kwaliteit beoordelen:
* Belastingen
* Huursubsidie
* Woonruimteverdeling
* Gemeentelijk Woningbedrijf
* Sociale Dienst
* Onderwijs
* Vreemdelingenpolitie
* Energiebedrijf
Per taak zijn één tot drie gemeenten benaderd. In tegenstelling tot de overige aandachtspunten bij de gemeentelijke
afnemers is de GBA-gegevenslijst mede gebaseerd op informatie van één gemeente waarvoor wij over een compleet
overzicht van gegevens per afnemer beschikten.
Niet-gemeentelijke'afnemers van GBA-gegevens
De volgende niet-gemeentelijke afnemers zijn benaderd:
* Ministerie van Financiën (Belastingdienst)
* Ministerie van Volkshuisvesting (Huursubsidie)
* Ministerie van Justitie
* Ministerie van Defensie (Dienstplichtzaken)
* Sociale Verzekeringsbank (SVB)
* Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP)
* Gemeenschappelijke Administratiekantoor (GAK)
* Provinciale Entadministratie
BELASTINGEN
Deze tekst is gebaseerd op gesprekken in drie gemeenten.
Doel
De heffing en inning van gemeentelijke belastingen en leges. Tot de belastingen behoren de onroerend goedbelasting
(OGB), rioolrechten, precario, afvalstoffenheffing/reinigingsrechten en hondenbelasting. Tot de leges behoren
onder meer marktgelden. De belangrijkste belasting is de OGB. Hieronder wordt vooral op de voor de OGB
relevante gegevens ingegaan, omdat hiervoor de meeste gegevens gebruikt worden en de financiële consequenties
het grootst kunnen zijn.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
De gegevens worden periodiek spontaan op geautomatiseerde wijze geleverd.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61/81/82/85/86
04 05
05 02/03/06/07/81/82
06 08/85/86
07 67/70
08 alles
09 02/03
21 alles
Andere gegevensbronnen
Uit diverse andere bronnen worden gegevens betrokken: Kadaster (voor eigenaren); energiebedrijf (voor
gebruikers); Kamer van Koophandel (voor instellingen); gegevens van verhuurders (voor gebruikers); Rijksdienst
86 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

voor het Wegverkeer (voor fiscalisering van parkeerboetes); onbestelbaar retour van de PTT; foutmeldingen van
burgers.
Controlemomenten
Periodiek worden aanslagen verstuurd. Vóór die tijd probeert Belastingen de juiste gegevens te achterhalen. Daarna
komen foutmeldingen terug: via de PTT, rechtstreeks van de burger of via bezwaarschriften van de burger. Een
ander controlemoment betreft achterstallige betalingen.
Fouten algemeen
Periodiek worden mutaties in de GBA doorgegeven aan Belastingen. Mutaties kosten bij Bevolking echter ook tijd.
Daardoor zijn gegevens soms verouderd. Vervolgens kost het weer tijd om de gegevens bij Belastingen verder te
verwerken.
Fouten per gegeven
Naam
Soms zijn er problemen met de schrijfwijze.
Adres
Het komt regelmatig voor dat het adres niet meer klopt (nalatigheid van de burger).
Ingangsdatum geldigheid verblijfplaats
Belastingen hanteert een andere definitie dan de GBA, namelijk de datum waarop iemand eigenaar van een pand of
perceel geworden is of de ingangsdatum van een huurcontract. Voor Belastingen is dit een cruciaal gegeven.
Omvang fouten in de GBA
In alle drie de gemeenten vinden de respondenten van de afdeling Belastingen de kwaliteit van de GBA-gegevens
goed. Sporadisch worden fouten geconstateerd. In één gemeente schat Belastingen de betrouwbaarheid van de GBAgegevens
op 99 procent. De actualiteit wordt op 90 procent geschat. In een andere gemeente wordt aangegeven dat
0,5 procent van de aanslagen als onbestelbaar retour komt.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
In één gemeente worden alleen essentiële fouten in de GBA (met name in de naam en het adres) doorgegeven aan
Bevolking. In beide andere gemeenten worden alle geconstateerde fouten doorgegeven aan Bevolking. In
eerstgenoemde gemeente gaat Belastingen zo nodig zelf op onderzoek uit. In de andere gemeenten laat men dat over
aan de bevolkingscontroleur. In alle drie de gemeenten registreert men zo nodig naast de GBA-gegevens de eigen
(juiste) gegevens.
GBA als basisadministratie
De GBA kan hoogstens één van de basisadministraties voor Belastingen zijn. Belastingen heeft namelijk ook veel te
maken met maatschappelijke objecten (niet-natuurlijke personen) en personen van buiten de gemeente.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Een consequentie kan de nietigverklaring van de aanslag zijn. Meestal is het mogelijk dit probleem door een
gecorrigeerde aanslag te ondervangen.
HUURSUBSIDIE
Deze tekst is gebaseerd op gesprekken in twee gemeenten.
Doel
De gemeente heeft als taak de persoonsgegevens en adressen van huursubsidie-aanvragers en de bewoningsgegevens
van het pand te controleren.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
In beide gemeenten kan de afdeling Huursubsidie de GBA-gegevens alleen on-line raadplegen. Men krijgt op papier
mutatieverslagen van vestiging, vertrek en overlijden.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 87

De benodigde gegevens voert men zelf in. In één middelgrote gemeente zijn er jaarlijks 7.000 a 7.500 huursubsidie-aanvragen.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/85
02-f-03 02/03
05 02/03/06/07
06 08
08 alles
09 02/03
Andere gegevensbronnen
Aanvraagformulieren. Deze komen rechtstreeks van de burger of (meestal) via de verhuurder bij Huursubsidie
terecht. Ter controle is er een raadpleegmogelijkheid van kadastrale gegevens.
Controlemomenten
Nagegaan wordt bij een eerste aanvraag of alle gegevens kloppen. Bij vervol gaan v ragen worden alleen gewijzigde
gegevens gecontroleerd. Het gaat dan om de situatie op l juli. De subsidie vervalt na verhuizing. Bij overlijden
dienen de eigenaren dit aan het Ministerie door te geven.
Fouten algemeen
Soms is een vestiger nog niet ingeschreven in de GBA op het moment dat hij huursubsidie aanvraagt. Dan wordt de
aanvrager eerst doorgestuurd naar Bevolking (een vorm van nalatigheid). Ook komt het voor dat de vorige bewoner
zich nog niet uitgeschreven heeft, waardoor de woning meer bewoners telt dan feitelijk juist is (spookbeworting).
Een enkele keer komt fraude voor, bijvoorbeeld een burger die huursubsidie aanvraagt voor een onderverhuurde
woning. Een andere vorm van fraude is een bewoner die vlak voor l juli vertrekt en enige tijd later weer terugverhuist,
zodat het inkomen van die burger niet meetelt. Een derde vorm van fraude is onderverhuur, waarbij de
huurder zich als eigenaar presenteert. Een vierde vorm van fraude is dat de burger één of meer huisgenoten niet
opgeeft. Deze situaties geeft Huursubsidie door aan het Ministerie van VROM.
Fouten per gegeven
Naam
Soms komen typefouten of verschillen in schrijfwijze voor. Bij Huursubsidie wordt dan echter uitgegaan van de
juistheid van de GBA-gegevens.
Adres
Regelmatig komen verschillen in bewoningssituatie voor. Er blijken meer of soms minder personen in de woning te
wonen dan blijkt uit de GBA-gegevens. Dit wordt doorgegeven aan Bevolking (nalatigheid van de burger).
Ingangsdatum geldigheid verblijfsgegevens
Bij dit gegeven kan er sprake zijn van definitieverschillen. Voor de subsidietoekenning gaat het om de datum
waarop de aanvrager feitelijk de woning betrokken of verlaten heeft.
Omvang fouten in de GBA
In de ene gemeente kan de respondent geen indruk van de foutpercentages geven. In de andere gemeente worden
tussen de aanvraagformulieren en de GBA-gegevens in ongeveer 10 procent van de gevallen verschillen geconstateerd,
l Procent is een gevolg van verkeerde informatie van de burger. Bij de andere 9 procent staan in de GBA
onjuiste gegevens.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
In de ene gemeente wordt eerst de burger gevraagd of zijn aanvraag wel klopt. Verschillen worden doorgegeven
aan Burgerzaken en men adviseert de burger om de gegevens zelf recht te zetten. Opgemerkt wordt dat men in de
periode dat de meeste IHS-aanvragen verwerkt worden (rond l juli) vaak met uitzendkrachten werkt en de controle
met behulp van GBA-gegevens niet mogelijk is.
In de andere gemeente wordt een formelere weg bewandeld. In twijfelgevallen kan de gemeente via VROM de
Huurcommissie vragen om de gegevens te controleren. In deze gemeente gebeurt dat in 0,5 procent van de
gevallen.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Meestal gaat het dan om de hoogte van de huur. Soms wordt echter ook geconstateerd dat er meer mensen op het
adres wonen dan bekend was.
GBA als basisadministratie
De GBA wordt in beide gemeenten niet als basisadministratie gebruikt. Uitgangspunt is namelijk de huursubsidieaanvraag
van de burger. Wel heeft het Ministerie van VROM plannen om de Wet Individuele Huursubsidie per l
juli 1994 zodanig te wijzigen, dat inschrijving in het bevolkingsregister een subsidievoorwaarde wordt. Volgens
deze voorwaarde moet sprake zijn van exact dezelfde personen op het IHS-aanvraagformulier als de personen die in
de GBA op het subsidie-adres staan ingeschreven.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Een consequentie van fouten kan zijn het ten onrechte toekennen van huursubsidie, het toekennen van te veel
huursubsidie, of het ten onrechte niet toekennen van huursubsidie. De gemeente heeft hier overigens niet veel zicht
op, omdat sancties een taak van VROM zijn.
WOONRUIMTEVERDELING
Deze tekst is gebaseerd op een gesprek in één gemeente. Dat betekent dat hier, meer nog dan bij de andere
afnemers, voorzichtigheid bij het trekken van algemene conclusies vereist is. Daar komt bij dat landelijk een
tendens te bespeuren is dat de woonruimteverdeling door de gemeente steeds meer aan de (al dan niet samenwerkende)
verhuurders overgelaten wordt. De gemeente is dan nog hooguit betrokken bij de beleidsbepaling en -
evaluatie.
Doel
Registratie van woningzoekenden en het afgeven van huisvestingsvergunningen.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
On-Iine raadpleging. Wekelijks mutatieverslagen op papier van binnengemeentelijke verhuizingen, o ver l ij dens en
vertrek. In deze (middelgrote) gemeente schrijven zich jaarlijks 3.000 a 3.500 woningzoekenden in.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61
04 05/85/86
05 02/03/06/07
06 08
07 67/70
08 alles
09 02
21 alles
Andere gegevensbronnen
Informatie van de burger op het inschrijvrngsformuUer voor woningzoekenden of het aanvraagformulier voor een
huisvestingsvergunning; informatie van de verhuurder bij de afgifte van een huisvestingsvergunning.
Controlemomenten
Bij inschrijving; bij verlenging van de inschrijving; bij behandeling van de aanvraag van de huisvestingsvergunning.
Fouten algemeen
Het niet opgeven van één of meer leden van het huishouden of het toevoegen van extra personen aan het
huishouden (fraude door de burger).
Fouten per gegeven
Adres
Verouderde verblijfsgegevens (nalatigheid van de burger, een enkele keer fraude).
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 89

Omvang fouten in de GBA
Tussen de inschrijvrngsformulieren en de GBA-gegevens worden in ongeveer 10 procent van de gevallen verschillen
geconstateerd, l Procent is een gevolg van verkeerde informatie van de burger. Bij de andere 9 procent staan in de
GBA onjuiste gegevens,
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Eerst wordt de burger gevraagd of zijn inschrijving wel klopt. Verschillen worden doorgegeven aan Burgerzaken en
men adviseert de burger om de gegevens zelf recht te zetten.
GBA als basisadministratie
De GBA fungeert in deze gemeente niet als een basisadministratie. Uitgangspunt is de inschrijving door de burger
als woningzoekende.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Wanneer de gegevens bij de inschrijving niet kloppen, heeft dit geen directe consequenties. Hooguit krijgt de
burger uiteindelijk een woning aangeboden, waarvoor hij nog niet aan de beurt was of gezien de huishoudengrootte
niet in aanmerking zou komen. Dit kan echter op het moment van toewijzing bij de vergunningverlening nog
gecorrigeerd worden. Gaat het dan fout, dan krijgt de woningzoekende dus te vroeg een woning, of, ernstiger, een
te grote of te kleine woning.
GEMEENTELIJK WONINGBEDRIJF
Deze tekst is gebaseerd op een gesprek in één gemeente. Dat betekent dat hier, meer nog dan bij de andere
afnemers, voorzichtigheid bij het trekken van algemene conclusies vereist is. Bovendien wordt momenteel de
organisatie van veel gemeentelijke woningbedrijven veranderd. Veel woningbedrijven fuseren met andere sociale
verhuurders, of krijgen zelf een status als woningbouwvereniging of stichting. Dan kan dus niet langer gesproken
worden van een binnengemeentelijke amemer. De relatie met de gemeente wordt veel afstandelijker.
Doel
Herhuisvesting van huurders in het kader van de stadsvernieuwing, inschrijving van te herhuisvesten huishoudens in
de gemeentelijke woningzoekendenregistratie en bijhouding van de verhuuradministratie.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Men kan gegevens on-line raadplegen. Het wijkkantoor van dit woningbedrijf beheert 6.000 woningen en huisvest
ongeveer 21.000 personen. Men raadpleegt de GBA zo'n 100 keer per maand, met name voor incasso bij
huurachterstanden.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61
04 05/85/86
05 02/03/06/07
06 08
07 70
08 alles
09 02/03
21 alles
Andere gegevensbronnen
Informatie van de bewoners zelf; externe meldingen; eigen onderzoek.
Controlemomenten
Bij inschrijving voor een andere woning in het kader van de herhuisvesting, bij toewijzing van een woning, bij
huurach ter standen.
90 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Fouten algemeen
Fouten per gegeven
Naam
In deze wijk wonen veel Turken en Marokkanen. Na hun huwelijk verliezen vrouwen hun eigen geslachtsnaam.
Regelmatig verdwijnt dan de hele persoon uit de GBA. Ook komt het voor dat voornamen verwijderd worden.
Adres
Dikwijls heeft de oude bewoner van een woning zich niet uitgeschreven (spookbewoning).
Verwijsgegevens (categorie 21)
Het opgegeven adres klopt vaak niet.
Omvang fouten in de GBA
Geen idee.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Men gaat uit van de gegevens die feitelijk juist zijn. Verschillen worden niet doorgegeven aan Burgerzaken.
GBA als basisadministratie
De GBA kan niet als basisadministratie beschouwd worden. Informatie van de burger en eigen onderzoek zijn de
belangrijkste bronnen. Men dient zich te realiseren dat de verhuuradministratie van een woningbedrijf geen
persoons-, maar een objectregistratie is.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Spookbewoning heeft tot consequentie dat het Ministerie van VROM huursubsidie terugvordert, omdat de
opgegeven bewoningsgegevens volgens de GBA niet klopten.
SOCIALE DIENST
Deze tekst is gebaseerd op gesprekken in twee gemeenten.
Doel
Het behandelen van aanvragen en het toekennen van een aantal uitkeringen:
* Bijstandsuitkering op basis van de Algemene Bijstandswet (ABW)
* Bijzondere bijstand op basis van de ABW
* Werkloosheidsuitkering op basis van de Rijksgroepsregeling voor Werkloze Werknemers (RWW)
* Uitkering voor zelfstandigen op basis van het Bijstandsbesluit Zelfstandigen (BZ)
* Werkloosheidsuitkering op basis van de Wet Werkloosheids Voorzieningen (WWV, vervalt eind 1993)
* Uitkering op basis van de Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze
Werknemers (IOAW)
* Uitkering op basis van de Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen
Zelfstandigen (IOAZ)
* Uitkering op basis van de Wet op de Bejaardenoorden (WBO)
* Uitkering voor asielzoekers op basis van de Regeling Opvang Asielzoekers (ROA)
* Uitkering voor ontheemden op basis van de Tijdelijke Regeling Opvang Ontheemden (TROO).
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
De GBA-gegevens zijn on-line raadpleegbaar. De GBA-gegevens worden in de ene (kleine) gemeente eens per
week automatisch verwerkt in de administratie van de Sociale Dienst, doordat beide systemen aan elkaar gekoppeld
zijn. Alle mutaties worden ook op papier doorgegeven. Over de aantallen had deze gemeente geen gegevens. In de
andere gemeente zijn de systemen van de Sociale Dienst en de GBA (nog) niet gekoppeld. Mutaties worden
wekelijks op diskette aangeleverd. In deze (grote) gemeente heeft de Sociale Dienst zo'n 75.000 cliënten en
debiteuren, woonachtig in de gemeente. De GBA wordt 500.000 keer per jaar geraadpleegd.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 91

GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61/83
02+03 02/85/86
04 05/83
05 02/03/06/07/83
06 08
07 66/67/70
08 alles
09 02/03
10 39/83
11 32/33/85/86
21 alles
Andere gegevensbronnen
Aanvraagformulier van de burger; (in één gemeente) maandelijkse beantwoordingskaart; gegevens van het
Arbeidsbureau (voor de RWW); een rapportage van het Regionaal Instituut voor Midden en Kleinbedrijf (voor het
BZ); gegevens van bejaardenoorden (voor de WBO); gegevens van het Ziekenfonds (incidentele contacten, met
name voor de ROA en TROO); gegevens van de Vreemdelingenpolitie (voor de ROA en TROO); onbestelbaar
retour van de PTT; bericht van de hoofdbewoner of de verhuurder; anonieme brieven; eigen onderzoek.
Controlemomenten
Bij de aanvraag van een uitkering (dan wordt ook naar dokumenten gevraagd: paspoort/rijbewijs/identiteitskaart,
bankafschriften); bij mutatie van GBA-gegevens; (in één gemeente) via een maandelijkse beantwoordingskaart;
periodieke controle (in de ene gemeente eens in de zes maanden door de maatschappelijk werker; in de andere
gemeente eens in de acht maanden, meestal door de cliënt langs te laten komen).
Fouten algemeen
Soms zijn gegevens wel door de burger gemeld bij Burgerzaken, maar nog niet verwerkt. In de ene gemeente is
een enkele keer ontdekt dat een persoon twee of meer keer in de GBA voorkwam.
Fouten per gegeven
Naam
Naamgegevens zijn bij asielzoekers en vluchtelingen vaak fout (schrijfwijze).
Geboortedatum
Is een enkele keer fout.
Adres
In de ene (kleine) gemeente zijn de verblijfsgegevens soms onjuist. In de andere (grote) gemeente zijn de adressen
regelmatig onjuist. Men vermoedt dat in dit geval in de GBA een oud adres staat, hetgeen komt door nalatigheid
van de burger. Fraudegevoelig zijn gegevens over de grootte van het huishouden en adressen (zie ook onder
Huursubsidie).
Omvang fouten in de GBA
In de kleine gemeente heeft men de indruk dat gemiddeld 98 procent van de gegevens juist is. On de grote
gemeente bleek uit een representatieve steekproef dat 5 procent van de adresgegevens van de cliënten afwijkt van de
GBA-adressen.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
In de kleine gemeente dient de burger de gegevens eerst bij Burgerzaken te corrigeren (voor bejaarden neemt de
Sociale Dienst zelf contact op met Burgerzaken).
In de grote gemeente stuurt men bij verschillen in het adres altijd eerst een standaardbrief om de burger op te
roepen de juiste gegevens op te geven bij Burgerzaken. Wanneer de burger verzuimt de adreswijziging bij
Burgerzaken te melden, is dit niet direct reden om de uitkering te weigeren. Overigens geeft de burger het nieuwe
adres na de aanmaning van de kant van de Dienst Sociale Zaken meestal wel door aan Burgerzaken.
Wanneer er een indicatie is dat de cliënt niet langer op het opgegeven adres woont, wordt een onderzoek ingesteld.
92 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

In 9 van de 10 gevallen zijn de actuele adresgegevens bij Sociale Zaken reeds bekend. Adreswijzigingen bij Sociale
Zaken worden niet structureel doorgegeven aan Burgerzaken. Recent is echter afgesproken dat Sociale Zaken
voortaan uitgaat van de GBA-adressen. In bijzondere gevallen kunnen 'gescreende afwijkingen' geregistreerd
worden.
Wanneer persoonsgegevens verschillen neemt Sociale Zaken altijd de GBA-gegevens over. Wanneer asielzoekers
nog niet ingeschreven staan in de GBA wordt uitgegaan van de gegevens van de Vreemdelingendienst. Zodra zij in
plaats van een ROA/TROO-uitkering voor een RWW/ABW-uitkering in aanmerking komen, is het GBA-gegeven
weer leidend.
Bij ontdekking van een dubbele inschrijving geldt voor Sociale Zaken dat één persoon een dubbele uitkering
ontvangt. Dan wordt er aangifte gedaan.
GBA als basisadministratie
In feite is de GBA reeds de basisadministratie voor de Sociale Dienst in de onderzochte gemeenten. Beide
respondenten zien voor de Sociale Dienst als rol: het constateren van verschillen, bevestiging van de verschillen na
eigen onderzoek en doorverwijzing van de burger naar Burgerzaken om fouten te corrigeren. In de kleine gemeente
is men ook bereid fouten te melden aan Burgerzaken.
De GBA-gegevens zijn overigens niet bepalend voor het al dan niet toekennen van een uitkering. Uiteindelijk zou
dat een sanctiemogelijkheid kunnen worden.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Deze zijn afhankelijk van welk gegeven niet klopt. Een verkeerde herkomst of foute schrijfwijze van de naam heeft
geen invloed op de uitkering. Een foutieve geboortedatum of een fictieve persoon wel. Een ingeschreven doch niet
gevestigde medebewoner of niet-ingeschreven doch wel gevestigde medebewoner kan als consequentie hebben dat
de cliënt ten onrechte een te hoge of te lage uitkering krijgt.
ONDERWIJS
Deze tekst is gebaseerd op gesprekken in twee gemeenten.
Doel
ledere gemeente houdt een leerlingenadministratie bij. Doel is het constateren van schoolverzuim van leerplichtigen.
Deze taak is gebaseerd op de Leerplichtwet 1969. Daarnaast wordt de leerlingenadministratie gebruikt voor
scholenplanning en beleidsinformatie.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
In veel gemeenten is er een automatische koppeling tussen de GBA en de leerlingenadministratie. Gegevens worden
overgenomen van alle personen tot 21 jaar (of van alle personen van 4 tot 21 jaar) woonachtig in de gemeente.
GBA-gegevens
01 01/02/03
02+03 02/03
04 05/85/86
05 02/03/06/07
06 08
07 67/70
08 alles
11 32/33/85/86
21 alles
Andere gegevensbronnen
De gemeente ontvangt leerlingenlijsten van alle scholen voor basisonderwijs, speciaal onderwijs, voortgezet
onderwijs en lager beroepsonderwijs. Verder ontvangt men leerlinggegevens over leerplichtigen in het middelbaar
en hoger beroepsonderwijs. Deze worden vergeleken met de GBA-gegevens. Leerlingen woonachtig buiten de
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 93

gemeente worden overgenomen van de lijsten van de scholen (van deze leerlingen zou men de GBA-gegevens uit de
woongemeenten willen hebben; dat is nu niet geregeld). De gemeente ontvangt ook gegevens van leerlingen
woonachtig in de gemeente, maar schoolgaand in een andere gemeente.
Wanneer leerplichtige kinderen niet op de lijsten van de scholen voorkomen, worden de ouders aangeschreven.
Wordt hierop niet gereageerd, dan volgt nader onderzoek.
Controlemomenten
Bepaalde GBA-mutaties worden gecontroleerd via de ouders of via de school. Bij vestiging wordt contact
opgenomen met de ouders. Bij vertrek of overlijden wordt contact opgenomen met de school. In beide gemeenten
vindt periodiek vindt een integrale vergelijking van de GBA-populatie met de leerlingenadministratie plaats (in één
gemeente jaarlijks, in de andere drie keer per jaar).
Fouten algemeen
Het komt sporadisch voor dat een persoon niet te vinden is in de GBA (illegale kinderen).
De gegevens uit beide bronnen kunnen op verschillende momenten binnenkomen, doordat beide bronnen periodiek
gemuteerd worden.
Fouten per gegeven
A-nummer
Vrijwel altijd goed. Klopt een enkele keer niet bij tweelingen, of dezelfde persoon staat onder twee A-nummers
geregistreerd.
Naam
Soms staat het kind onder de naam van de van tafel en bed gescheiden moeder ingeschreven, terwijl de scheiding
en de naamsverandering nog niet vastgelegd zijn in de GBA (interpretatiefout).
De schrijfwijze van kinderen van buitenlandse herkomst levert onder meer bij Marokkanen problemen op
(voorvoegsel 'El') (beoordelings- of taalfout). In de GBA moet een voornaam worden ingevoerd, terwijl die er niet
altijd blijkt te zijn.
Een enkele keer worden typefouten geconstateerd.
Adres
Het feitelijke woonadres wijkt soms af van het G B A-adres. Beide ouders kunnen het adres van het kind bij
Bevolking veranderen. Het is de vraag of in de GBA na een (al dan niet officiële) scheiding de juiste gegevens
staan. Wat ook voorkomt is dat het kind feitelijk bij de grootouders woont. In beide gevallen kunnen de fouten
gewijt worden aan nalatigheid van de burger. Ook kan er sprake zijn van definitieverschillen. Ben kind dat korter
dan een jaar in het buitenland verblijft, houdt in de GBA het Nederlandse adres. Voor Onderwijs is echter het
buitenlandse adres van belang.
Geboortedatum
In het algemeen is dit gegeven juist. Soms zijn er verschillen in geboortedatum. Meestal Ligt dat aan de gegevens
van de scholen. In één van de gemeenten is één keer een foute geboortedatum in de GBA ontdekt. Soms is alleen
het geboortejaar bekend. Dan gaat men voor de leerlrngenadministratie uit van de GBA-gegevens.
Geslacht
Geen fouten geconstateerd.
Omvang fouten in de GBA
Schatting: Ene gemeente minder dan 5 procent; andere gemeente geen idee.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Eerst wordt de juistheid gecontroleerd door navraag bij de school. Blijven er dan verschillen bestaan, dan wordt dït
gemeld aan Bevolking.
GBA als basisadministratie
In feite fungeert de GBA reeds als basisadministratie voor de leerlingenadministratie.
Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
Een kind dat niet ingeschreven is in de GBA én niet op een school ingeschreven staat voldoet niet aan de leerplicht.
94
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

VREEMDELINGENPOLITIE
Deze tekst is gebaseerd op gesprekken in drie gemeenten. De Vreemdelingenpolitie is een onderdeel van de
gemeentepolitie. Na totstandkoming van regiopolities kunnen Vreemdelingendiensten niet langer als onderdeel van
het gemeentelijk apparaat worden beschouwd.
Doel
Doel is vreemdelingen de gelegenheid te geven om een verblijfsvergunning aan te vragen of te verlengen. Een deel
van de gevallen kan de Vreemdelingenpolitie zelf afhandelen, een ander deel valt onder de verantwoordelijkheid
van het Ministerie van Justitie (asielzoekers). De procedure verloopt als volgt:
1. Een vreemdeling meldt zich bij de Vreemdelingendienst. Dan worden de eerste gegevens geregistreerd en wordt
een vervolgafspraak gemaakt.
2. Er wordt in een gesprek een aanvraag voor een verblijfsvergunning opgesteld. Redenen voor een verblijfsvergunning
kunnen zijn: werk, gezinshereniging, relatie, studie of humanitaire redenen. Inschrijving in de GBA is
op dit moment niet verplicht. Wel dient de vreemdeling bewijsstukken mee te nemen (ook voor een eventuele
Nederlandse partner).
3. Er wordt een beslissing genomen over de verblijfsstatus. Indien de persoon een vergunning krijgt, stelt één
gemeente inschrijving in de GBA verplicht.
4. Periodiek is verlenging van de vergunning vereist. Dan volgt wederom een gesprek met de cliënt.
In de middelgrote gemeente kon de respondent ook aangeven waarvoor andere onderdelen van de politie GBAgegevens
gebruiken:
- verificatie van gegevens bij het opmaken van stukken;
- opzoeken van namen en verblijfsgegevens van familieleden (bij ongelukken, overlijdens);
- bepalen wie er in een pand woont (bij uitzettingen);
- controle van minderjarigheid;
- controle van de gegevens op gerechtelijke stukken (nodig omdat tussen het moment van het opmaken van een
proces verbaal en toezending van het gerechtelijke stuk aan de politie en omdat voor gedetineerden een andere
procedure geldt).
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
In de middelgrote gemeente is on-line raadpleging van de GBA mogelijk. Dat gebeurt minimaal 50 keer per dag.
In beide grote gemeenten worden de GBA-gegevens overgenomen in een eigen Vreemdelingen Administratiesysteem,
dat vervolgens on-line raadpleegbaar is. In beide gemeenten worden de mutaties wekelijks op tape
geleverd. In één van de grote gemeenten wordt dit systeem meer dan 100 keer per dag on-line geraadpleegd. In het
bestand zitten gegevens over 88.000 vreemdelingen. In 1992 zijn er 12.500 nieuwe bijgekomen en 7.400 verwijderd
uit het bestand. In deze gemeente ontvangt men ook mutaties op papier, voorzover het veranderingen betreft die
gevolgen voor de verblijfstitel kunnen hebben. Deze worden niet automatisch in het Vreemdelingen Administratiesysteem
verwerkt. Een punt hierbij is dat deze mutaties met grote vertraging doorgegeven en verwerkt worden.
In de andere grote gemeente zijn er jaarlijks 80.000 GBA-mutaties in het Vreemdelingen Administratiesysteem,
waaronder 27.000 adresmutaties. Sleutel is daarbij het A-nummer. Daarnaast kan men in deze gemeente de GBA
voor alle inwoners van de gemeente on-line raadplegen. Onbekend is hoe vaak gegevens in deze gemeente geraadpleegd
worden.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61
02+03 02/03
04 05/85/86
05 02/03/06/07
06 08
07 67/70
08 alles
09 02/03
11 32/33/85/86
21 alles
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 95

De GBA wordt bijvoorbeeld gebruikt om na te gaan of de persoon inderdaad op een bepaald adres woont, of twee
partners op één adres ingeschreven staan, of er sprake is van een schijnhuwelijk, of de nationaliteit klopt (dit laatste
dient om te controleren of een vreemdeling zijn gele kaart heeft ingeleverd).
Andere gegevensbronnen
Centraal Recherche Informatiesysteem (CRI - dit kan de politie alleen raadplegen); Herkenningssysteem (HKS - de
politie kan hierin ook gegevens muteren; het bevat gegevens over iedereen die een misdrijf heeft begaan en de duur
van opneming hangt af van de zwaarte van het vergrijp; na controle worden GBA-gegevens hierin overgenomen);
een systeem van het Ministerie van Justitie met gegevens over niet-Nederlanders (vakantievisum etc.)ï een intern
systeem voor de verwerking van aangiften, processen verbaal, verslagen, etc.; Rijksdienst voor het Wegverkeer
(RDW - dit kan de politie alleen raadplegen, het bevat gegevens over rijbewijzen, APK-keuringen, verzekeringen,
kentekens); informatie van de burger zelf (mondeling bij aangifte en proces verbaal; mondeling of schriftelijk bij
latere wijzigingen); eigen onderzoek (onder meer door huiszoekingen).
Twee gemeenten hebben een eigen Vreemdelingen Administratiesysteem. Dit wordt deels uit de GBA gevuld en
deels uit eigen gegevens.
Incidenteel worden in een gemeente andere diensten geraadpleegd: Sociale Dienst, Woonruimtezaken, Rijks
Belastingdienst, Dienst Inspectie Arbeidsverhoudingen.
Controlemomenten
Controle van de GBA-gegevens vindt plaats bij eerste aanvraag, toekenning en verlenging/beëindiging van een
verblijfsstatus.
Andere onderdelen van de politie controleren GBA-gegevens met name bij het opmaken van processen verbaal en
de verwerking van gerechtelijke stukken.
Fouten algemeen
In de middelgrote gemeente komt men sporadisch typefouten tegen. De actualiteit van de gegevens is daar over het
algemeen goed, al constateert men wel een tijdsverschil tussen een verandering en de verwerking hiervan in de
GBA.
In een grote gemeente kan men niet goed aangeven wat voor fouten men in de GBA constateert. Bij eerste
aanmelding hoeft de vreemdeling nog niet ingeschreven te staan in de GBA. Bij het vervolggesprek na 3 maanden
moet dat wel het geval zijn. In deze gemeente wordt geconstateerd dat Burgerzaken een grote achterstand in de
verwerking van verhuismutaties heeft.
In de andere grote gemeente worden in diverse gegevens type- en invoerfouten geconstateerd. Bovendien komt het
regelmatig voor dat één of meer kinderen in de GBA ontbreken.
Fouten per gegeven
Naam
In één grote gemeente wordt aangegeven dat de Vreemdelingendienst uitgaat van het paspoort, maar Burgerzaken
zo mogelijk van de geboorte-akte. Hierdoor ontstaan verschillen in schrijfwijze.
Geslacht
Soms is het geslacht onjuist. In de middelgrote gemeente is één keer een fout geslacht ontdekt.
Nationaliteit
Van de kinderen klopt in één grote gemeente de nationaliteit niet altijd: zij worden als statenloos geregistreerd
(terwijl dit onjuist is).
Verblijfsgegevens
Het adres is in alle drie de gemeenten regelmatig verkeerd. Eén grote gemeente noemt enkele voorbeelden. Het
komt voor dat kinderen achterblijven op het oude adres. In één situatie waren op het adres van een woning 1.025
personen ingeschreven (reactie van Burgerzaken: wij hebben een registratieplicht). Geconstateerd wordt dat de
Vreemdelingendienst vaker over juiste adresgegevens beschikt dan Burgerzaken, omdat de burger belang heeft bij
de bereikbaarheid door de Vreemdelingendienst.
Kindgegevens
Het blijkt in één grote gemeente dat niet alle kinderen in de GBA ingeschreven zijn.
96 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Omvang fouten in de GBA
De verblijfsgegevens zijn het meest twijfelachtig. In de middelgrote gemeente wordt geschat dat 95 tot 97 procent
van de verblijfsgegevens in de GBA juist is. Beide grote gemeenten kunnen geen indicatie van de juistheid geven.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
In de middelgrote gemeente worden typefouten doorgebeld naar Burgerzaken. Indien iemand een VOW-status heeft
en de politie achterhaalt toch een adres, dan wordt dit doorgegeven aan Burgerzaken.
In één grote gemeente wordt bij verschillen tussen de gegevens in het paspoort en de GBA contact opgenomen met
het Ministerie van Justitie. Het Ministerie heeft als algemene lijn dat men uitgaat van het paspoort. Eventueel
verricht het Ministerie onderzoek in het buitenland.
In de andere grote gemeente hanteert men naast de GBA-gegevens eigen rubrieken voor een andere schrijfwijze
voor de naam en voor een ander adres. Indien fouten geconstateerd worden in geslacht of geboortedatum, stuurt de
Vreemdelingendienst de burger terug naar Burgerzaken. Indien de nationaliteit onjuist is, wordt dit door de
Vreemdelingenpolitie gesignaleerd en doorgegeven aan Burgerzaken. Bij andere fouten (naam, adres) gebeurt dat
niet.
GBA als basisadministratie
De GBA is één van de bronnen waarover de politie beschikt. In één grote gemeente streeft men er op termijn naar
een 1:1 relatie te krijgen tussen de GBA en het Vreemdelingen Administratiesysteem.
Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
Eén respondent geeft aan dat de gele kaart een vreemdeling recht geeft op verblijf met onbepaalde duur. Behoud
van de gele kaart kan aantrekkelijk zijn (bij terugkeer in het moederland; verkoop aan een ander).
Een andere respondent zegt dat wanneer een vreemdeling opgenomen is in de GBA, maar (nog) niet beschikt over
een verblijfsvergunning, hij kiesrecht kan krijgen terwijl hij niet aan de formele criteria voldoet.
ENERGIEBEDRIJF
Deze tekst is gebaseerd op een gesprek in één gemeente. Dat betekent dat hier, meer nog dan bij de andere
afnemers, voorzichtigheid bij het trekken van algemene conclusies vereist is. Het betreft een energiebedrijf dat
formeel zelfstandig is, maar waarin de gemeente een meerderheidsbelang heeft. In het algemeen geldt, dat de
distributiebedrijven tegenwoordig private organisaties zijn. Zij kunnen dus meestal niet als binnengemeentelijke
amemer beschouwd worden.
Doel
Levering van gas, water en electriciteit en verzorging van kabeltelevisie en radio.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Dit energiebedrijf verzorgt ongeveer 400.000 aansluitingen. Men kan de GBA on-line raadplegen.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61
05 02/03/06/07
06 08
07 67/70
08 alles
21 alles
Andere gegevensbronnen
Informatie van de burger; post die onbestelbaar retour komt; informatie van verhuurders; informatie van
incassobureaus; eigen onderzoek.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 97

Controlemomenten
Wanneer een pand een nieuwe eigenaar of huurder krijgt; bij achterstallige betalingen.
Fouten algemeen
Fouten per gegeven
Adres
De gegevens van het energiebedrijf blijken actueler en betrouwbaarder te zijn, doordat de burger er direct belang
bij heeft wijzigingen door te geven. De juistheid van de energiebedrijfgegevens blijkt bij rechtszaken (20 per
maand), waarvan men er de afgelopen 4 jaar geen enkele verloren heeft.
Omvang fouten in de GBA
Geen idee.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Het energiebedrijf baseert zich op de eigen gegevens. Verschillen worden niet doorgegeven aan Burgerzaken.
GBA als basisadministratie
De GBA is niet als basisadministratie bruikbaar, omdat de verblijfsgegevens vaak niet actueel zijn. Men dient zich
te realiseren dat de verbruikersadministratie van een energiebedrijf geen persoons-, maar een objectregistratie is.
Wel kan het energiebedrijf een rol spelen bij de kwaliteitsverbetering van de GBA-gegevens (en wel de adressen).
Zo loopt er een proef waarbij cliënten die hun verhuizing doorgeven aan het energiebedrijf een antwoordenvelop
ontvangen, waarmee zij de gegevens bij Burgerzaken kunnen melden.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Geen gevolgen, want eigen gegevens vormen het uitgangspunt.
MINISTERIE VAN FINANCIËN (BELASTINGDIENST)
Doel
De heffing en inning van rijks- en andere belasthlgen. Hiervoor heeft de Belastmgdienst een bestand met 17 tot 18
miljoen natuurlijke en niet-natuurlijke personen. 15,3 Miljoen natuurlijke personen zijn overgenomen uit de GBA.
Een derde van deze personen doet jaarlijks aangifte. Daarnaast zijn niet-natuurlijke personen en buitenlandse
natuurlijke personen opgenomen.
Neventaken van de Belastingdienst zijn beheer en uitgifte van Sofmummers (deze taak gaat in de toekomst naar
gemeenten), fraudebestrijding en bewaking van de consistentie van de A-nummers.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
De Belastingdienst is aangesloten op het GBA-netwerk. De GBA-gegevens worden periodiek spontaan op
geautomatiseerde wijze aangeleverd. De Belastingdienst bewaart alle actuele persoonslijsten (een compleet
schaduwbestand van de algemene persoonsgegevens uit de GBA) en bewaart de persoonslijsten tot 7 jaar na
overlijden. Gegevens over personen die emigreren blijven bewaard.
In de toekomst moeten de gegevens direct uit de GBA overgenomen worden in het bestand van de Belastingdienst.
Nu ontvangt de Belastmgdienst mutatieberichten. Jaarlijks zullen in de definitieve situatie naar verwachting 2 tot 3
miljoen spontane mutaties aangeleverd worden, waarvan 200.000 geboorten en 120.000 immigraties.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61/85
02+03 01/02/03/62
04 05/65
05 01/02/03/06/07
06 08/81
08 10/11/12/13/14
98 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Andere gegevensbronnen
Aanslagbiljet van de burger; rente-gegevens van de banken; loongegevens van werkgevers; PTT-verhuisberichten;
gegevens van de FIOD.
Controlemomenten
Periodiek worden alle persoonsgegevens van een gemeente gekoppeld met het bestand van de Belastingdienst. In 93
tot 98 procent van de gevallen is een automatische koppeling mogelijk. Gemiddeld 5 procent moet nagekeken
worden. Het gaat voor 4 procent om typefouten of andere kleine verschillen, die snel oplosbaar zijn en voornamelijk
veroorzaakt worden door fouten in het bestand van de Belastingdienst. De resterende l procent zijn onbekende
personen, tweelingen met dezelfde voorletters, etc.
Bij de gegevens van gerelateerden is de uitval groter, namelijk 15 procent, omdat er vaak geen A-nummer bij staat.
Steekproefsgewijs worden verschillen in gegevens over adressen, huwelijk en kinderen gecontroleerd. Door de
omvang van de gegevensstromen heeft de Belastingdienst slechts beperkte controlemogelijkheden. Daarom is de
aangifte leidend.
Fouten algemeen
Fouten per gegeven
A-nummer
Soms komt men nummers tegen die niet mogen voorkomen. Ook komt het voor dat gerelateerden hetzelfde Anummer
hebben.
Adres
Deels is hier sprake van een definitieverschil. Het gaat de Belastingdienst om het feitelijke woonadres. Maar ook
om andere redenen kan het GBA-adres onjuist zijn (nalatigheid van de burger, soms ook fraude).
Sommige gemeenten hebben geen check op de relatie tussen het adres en de postcode.
De Belastingdienst registreert zo nodig een afwijkend adres. In de toekomst wil men de feitelijke adressen
afschaffen, zodat het GBA-adres als enige overblijft.
Fraudegevoelig zijn naast verblijfsgegevens de gegevens over huwelijk en kinderen.
Omvang fouten in de GBA
Geen idee.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Wanneer verblijfsgegevens verschillen gaat de Belastingdienst uit van het feitelijke adres.
Bij gegevens over huwelijk en kinderen gaat de Belastingdienst uit van de juistheid van de GBA-gegevens.
Verder is de aangifte leidend.
Fouten in de GBA worden niet teruggemeld aan de gemeenten.
GBA als basisadministratie
In feite is de GBA reeds een basisadministratie voor de Belastingdienst.
Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
Niet-ontdekte fouten leiden tot minder belastinginkomsten voor het rijk. Navordering is tot 7 jaar later mogelijk.
MINISTERIE VAN VOLKSHUISVESTING (HUURSUBSIDIE)
Doel
De beoordeling van aanvragen voor individuele huursubsidie, het tegengaan van fraude en het invorderen van ten
onrechte toegekende huursubsidie. Het gaat om ongeveer 1.000.000 aanvragen per jaar (het betreft 2,3 miljoen
personen). Er wordt jaarlijks 1,9 miljard gulden aan huursubsidie verleend.
In feite is het Ministerie de derde instantie die huursubsidie-aanvragen onder ogen krijgt. 90 Procent van de
subsidie wordt door huurmatiging via de verhuurders uitbetaald. De verhuurders doen een eerste toets op de
opgegeven gegevens. De overige 10 procent wordt uitbetaald door gemeenten, die bovendien voor alle gevallen de
adresgegevens en eventuele medebewoners controleren.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 99

Het Ministerie controleert met name de inkomensgegevens en de huurgegevens.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Jaarlijks stuurt het Ministerie 50.000 a 60.000 verzoeken om informatie uit de GBA naar gemeenten. Deze
informatie wordt vervolgens op papier geleverd. Per l oktober 1993 is het Ministerie aangesloten op het GBAnetwerk.
Dan kan het Ministerie afnemersmdicaties plaatsen voor spontane gegevensverstrekking. Zo'n indicatie
mag alleen geplaatst worden op persoonslijsten van personen van wie op grond van de Wet Individuele Huursubsidie
reeds uitgekeerde huursubsidie wordt teruggevorderd door het ministerie. Daarnaast kunnen op verzoek
gegevens worden verstrekt door de gemeente. Ook deze vragen betreffen personen van wie huursubsidie wordt
teruggevorderd; alsmede aanvragers van huursubsidie en medebewoners (vanwege de toetsing van de subsidieaanvraag
en de controle van de rechtmatigheid van de subsidie).
GBA-gegevens
01 01/02/03/04
02 01/02/03/82 (alleen ad hoc)
03 01/02/03/82 (alleen ad hoc)
05 01/02/03/06/07/82 (alleen ad hoc)
06 08
07 87 (alleen ad hoc)
08 09/10/11/12/13
08 72/85 (alleen ad hoc)
09 01/02/03/82 (alleen ad hoc)
Andere gegevensbronnen
PTT-verhuisberichten; verhuismeldingen van verhuurders; verhuismeldingen van de burger.
Controlemomenten
De controle vindt plaats wanneer subsidie-aanvragen en mutaties binnenkomen.
Fouten algemeen
Fouten per gegeven
Adres
Hier is sprake van een defmitieverschil. Het gaat het Ministerie om het feitelijke woonadres. Dat kan vooruitlopen
of achterlopen op het GBA-adres.
Ingangsdatum geldigheid verblijfsgegevens
Hier is eveneens sprake van een defmitieverschil. Het Ministerie is geïnteresseerd in de feitelijke bewoningsdata.
Bij verschillen tussen de GBA-gegevens en de PTT-verhuisberichten houdt het Ministerie de PTT-datum aan. De
burger wenst immers zijn post meestal op het feitelijke woonadres te ontvangen.
Omvang fouten in de GBA
Het Ministerie heeft de indruk dat de geldigheidsdatum en de adresgegevens nogal eens fout zijn, maar kan dat niet
in percentages uitdrukken. Dat komt mede door definitieverschillen. Bovendien bestaan er grote verschillen per
gemeente.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Mogelijke fouten in de GBA-gegevens worden niet aan de gemeenten gemeld.
GBA als basisadministratie
Per l juli 1994 wil het Ministerie de inschrijving in de GBA als toetsingscriterium wettelijk verplicht stellen (zie
hiervoor onder Huursubsidie als gemeentelijke afnemer).
Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
Een consequentie van fouten kan zijn het ten onrechte toekennen van huursubsidie of het toekennen van te veel
huursubsidie.
100
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

MINISTERIE VAN JUSTITIE
Drie onderdelen van het ministerie maken gebruik van GBA-gegevens:
1. Raden voor de Kinderbescherming
2. Directie Vreemdelingenzaken
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging (Strafrechthandhaving)
Wij hebben alleen over de Strafrechthandhaving een gesprek gehad. Voor zover het ons bekend is wordt hierna iets
over beide andere onderdelen vermeld.
Doel
1. Raden voor de Kinderbescherming
Beperking, ontneming en voorziening in het gezag van minderjarigen; voorlichting in strafzaken van minderjarigen;
aspirant adoptie-ouders; naamswijzigingen; inning en doorbetaling van de alimentatiegelden voor
minderjarigen (deze laatste taak wordt overgedragen aan het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen).
2. Directie Vreemdelingenzaken
Behandeling van aanvragen voor een verblijfsvergunning van asielzoekers.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
Taak van het parket is strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde. Twee documenten zijn van belang: de
dagvaarding en het vonnis. Voor beide stukken moet de persoon zelf aangesproken kunnen worden (voor de
dagvaarding zijn uitzonderingen mogelijk). De parketpolitie verzorgt de betekening van een deel van de
gerechtelijke stukken (de PTT doet de rest), transport en voorgeleiding van verdachten en uitvoering van
boetevonnissen. Overigens wordt een belangrijk deel van de laatste taak overgedragen aan de politie.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
1. Raden voor de Kinderbescherming
De wijze van bevraging is ad hoc (via aansluiting op het GBA-netwerk door de Sociale en de Financiële
Afdeling) plus spontane meldingen door gemeenten van geboortes van onwettige kinderen waarbij de moeder van
rechtswege geen voogdes is (schriftelijk aan de Sociale Afdeling).
Het aantal bevragingen is 70.000 per jaar door de Sociale Afdeling (eerste vier doelen); 50.000 per jaar door de
Financiële Afdeling (vijfde doel).
2. Directie Vreemdelingenzaken
De wijze van bevraging is ad hoc, door telefonische navraag bij de afdeling Burgerzaken of de Vreemdelingendienst
van de gemeente.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
De gegevens worden veelal opgevraagd door een lijstje in te leveren bij het loket van Burgerzaken. In principe
zijn deze de volgende dag voorhanden, in de praktijk duurt het vaak langer. Het parket heeft gewoonlijk geen
aansluiting op het GBA-netwerk. Dit heeft men wel een tijdje gehad in Amsterdam, tot daar een vergoeding per
raadpleging werd gerekend. Justitie hoeft geen leges te betalen bij het opvragen van handmatige uittreksels.
Voor geautomatiseerd gemaakte uittreksels wordt ƒ l,— of ƒ 1,50 per stuk gerekend.
In sommige gemeenten krijgt Justitie ook de geheime adressen, in andere gemeenten niet.
Voor de werkzaamheden van het parket is meestal geen officieel uittreksel vereist, een on-line raadpleegmogelijkheid
zou in de meeste gevallen voldoende zijn.
Het aantal bevragingen bedraagt landelijk naar schatting 650.000 (in 1988).
In het arrondissement Breda wordt de GBA tienduizenden keren per jaar geraadpleegd; in het arrondissement
Den Haag gaan jaarlijks 70.000 gerechtelijke stukken uit. Elk van de drie grote steden kent een werkvoorraad
van 20.000 a 30.000 boetevonnissen per stad en er komen er 1.500 a 2.000 per maand bij. In Breda komen er
maandelijks 300 a 400 nieuwe gevallen bij.
GBA-gegevens
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
01 02/03/04
02+03 02
04 05
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 101

05 02
07 68/69
08 09/11/12
09 02/03
11 32/33
21 09/11/12
Uit de GBA vraagt men voornamelijk persoons- en adresgegevens op (actueel en historisch). Incidenteel worden
gegevens opgevraagd over de moeder of vader (bij minderjarigen) en het huwelijk (bij echtscheiding, om het adres
van de ex-partner te achterhalen).
Andere gegevensbronnen
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
Informatie van de verdachte zelf; Centraal Ontvangkantoor Gerechten (COG; hier vindt de inning en betaling van
alle boetes plaats); informele contacten met Sociale Diensten en de Belastingdienst.
Controlemomenten
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
Aan het begin van een procedure wordt de GBA geraadpleegd om elke verdachte te identificeren. GBA-gegevens
worden vervolgens opgevraagd voorafgaand aan de betekening van gerechtelijke stukken (dagvaardingen en
vonnissen). Tenslotte wordt de GBA geraadpleegd voorafgaand aan een arrestatie. De doorlooptijd van de
procedures is vaak lang (dikwijls een jaar). De kans op adresmutaties is daardoor groot.
Fouten algemeen
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
In Rotterdam was er op een gegeven moment een achterstand in de verwerking van 10.000 adreswijzigingen.
Amsterdam weigerde een keer medewerking om een groot aantal dubieuze adressen uit te zoeken. Het opvragen
van gegevens bij gemeenten verloopt echter over het algemeen vlot. De indruk bestaat dat de gegevens uit de GBA
in kleine gemeenten betrouwbaarder zijn dan in grote gemeenten.
Informatie van het Centraal Register in Den Haag over VOWers duurt lang (14 dagen) en kan alleen schriftelijk.
Fouten per gegeven
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
Naam
Problemen zijn er vaak door verschillen in schrijfwijze, met name bij vreemdelingen. Soms zijn voor- en
achternamen verwisseld,
G eboortedatum
Soms staat alleen het jaar ingevuld (voornamelijk bij vreemdelingen). Verder is dit gegeven meestal juist.
Adres
Een probleem is verschillen in schrijfwijze (met name van toevoegingen aan het huisnummer). Het grootste
probleem dat Justitie met de GBA heeft is dat adressen vaak niet kloppen. Dat ligt deels aan de burger (nalatigheid
of fraude, bijvoorbeeld een man die na scheiding ingeschreven blijft staan bij zijn ex-vrouw, of een student die op
kamers gaat wonen maar bij zijn ouders ingeschreven blijft staan), maar deels ook aan de gemeente (men gaat er
van uit dat wat de burger opgeeft klopt, zelfs als het niet mogelijk is: 150 personen in één woning, een persoon die
op het adres van het GAK woont, iemand die een postbus opgeeft).
102 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Omvang fouten in de GBA
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
Onze respondenten schatten dat 5 a 10 procent van de gegevens in de GBA onjuist is (met name adressen).
Aangegeven wordt dat Justitie waarschijnlijk geen doorsnee van de Nederlandse bevolking aantreft onder haar
cliënten.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
In Breda heeft men een tijd foute adressen teruggemeld aan Burgerzaken. Deze stuurden dan formulieren waaruit
bleek dat de burger dit (foute) adres zelf opgegeven had en deden verder niets met de informatie van het parket.
Ook terugmelding aan de Sociale Dienst had geen effect, want dit had geen hoge prioriteit.
In Den Haag wordt met terugmeldingen wel wat gedaan. De betreffende personen worden eerst aangeschreven door
Burgerzaken. Vervolgens vindt een intern onderzoek plaats (onder andere bij de Sociale Dienst). Daarna controleert
de Buitendienst van Burgerzaken. Pas daarna wordt de VOW-status toegekend. Verder ontvangen bewoners van een
woning, waar de gezochte persoon ingeschreven staat, maar niet woont, een formulier van de parketwachter om
een adressenonderzoek bij Burgerzaken aan te vragen.
In Amsterdam bestaat de mogelijkheid bepaalde diensten te blokkeren indien er twijfel is aan de juistheid van het
adres. Dan kan men bijvoorbeeld geen paspoort meer krijgen.
Wanneer een persoon niet in de GBA opgenomen is of niet te vulden is op de bekende adressen, kan deze in het
Opsporingsregister worden opgenomen.
GBA als basisadministratie
Justitie wil de GBA in de toekomst als basisadministratie gaan hanteren.
1. Kinderbescherming
Geen informatie.
2. Vreemdelingenzaken
Eind 1994 moet er een landelijk Vreemdelingen Administratiesysteem draaien. Dit bestaat uit vier onderdelen:
- Per Politieregio een Decentraal Vreemdelingen Administratiesysteem (DVAS);
- Het Centraal Register Vreemdelingen (CRV). Hieraan is elk DVAS gekoppeld. Elke vreemdeling krijgt een
uniek registratienummer. Vanuit elke regio is dan na te gaan of een vreemdeling reeds in Nederland is
geregistreerd en zo ja, wat zijn/haar status is;
- Koppeling met de GBA. De verblijfsstatus van vreemdelingen zal vanuit het CRV geautomatiseerd worden
opgenomen in de GBA. Mutaties in persoonsgegevens worden vanuit de GBA geautomatiseerd doorgezonden
naar het betrokken DVAS;
- Koppeling met het produktiesysteem van de Directie Vreemdelingenzaken. Communicatie over procedures van
vreemdelingen tussen een Vreemdelingendienst en het Ministerie zal zoveel mogelijk geautomatiseerd
plaatsvinden.
De Directie Vreemdelingenzaken krijgt in de toekomst een G B A-autorisatie en de GBA kan dan ook als
basisadministratie beschouwd gaan worden.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
De GBA is voor Strafrechthandhaving een essentiële gegevensbron. Op dit moment zijn de gegevens vaak niet
actueel en zijn de procedures van bevraging, verwerking en verificatie omslachtig.
Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
1/2. Kinderbescherming / Vreemdelingenzaken
Geen informatie.
3. Directoraat-Generaal Rechtspleging
Dagvaardingen en vonnissen komen niet bij de betreffende persoon terecht, arrestaties mislukken doordat de
betreffende persoon niet op het opgegeven adres te vinden is. Het belangrijkste probleem is dat vonnissen niet
onherroepelijk worden en daardoor niet ten uitvoer gelegd kunnen worden. De veroordeelde kan immers nog in
beroep gaan.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 103

MINISTERIE VAN DEFENSIE (DIENSTPLICHTZAKEN)
Doel
Het registreren en oproepen van dienstplichtige mannen; het ontwikkelen van een dienstplichtbeleid; en het
uitvoeren van de Wet Gewetensbezwaarden Militaire Dienst.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Dienstplichtzaken is aangesloten op het GBA-netwerk. Gegevens worden spontaan en ad hoc verstrekt. Jaarlijks
ontvangt Dienstplichtzaken gegevens van alle Nederlandse mannen die binnen een jaar de leeftijd van 17 bereiken
en ingeschreven zijn in het bevolkingsregister. Mocht een persoon met een leeftijd tussen 17 en 34 jaar op een later
moment alsnog aan de voorwaarden van Dienstplichtzaken voldoen, dan worden de gegevens van deze persoon
eveneens geleverd. Wijzigingen worden via mutatieberichten verstrekt. De gegevens worden verwijderd wanneer de
persoon 45 jaar is geworden, of na afkeuring, definitieve vrijstelling, uitsluiting of erkenning als gewetensbezwaarde.
Het bestand omvat 900.000 personen. Er komen jaarlijks 85.000 a 88.000 nieuwe personen bij en er worden er
125.000 afgevoerd. Verder zijn er ongeveer 150.000 mutaties.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61
04 05
05 02/06/07
06 08
08 09/10/11/12/13
Andere gegevensbronnen
Onbestelbaar retour van de PTT; melding van de burger.
Controlemomenten
Bij briefwisselingen in verband met keuring, het verkrijgen van uitstel, waarschuwingsoproep, definitieve oproep,
start van een traject voor erkenning als gewetensbezwaarde.
Fouten algemeen
Fraude teneinde de dienstplicht te ontduiken is In theorie mogelijk, maar volgens onze respondenten onwaarschijnlijk.
De persoon zou namelijk lange tijd heel consequent moeten frauderen.
Fouten per gegeven
A-nummer
Dubbele A-nummers komen een enkele keer voor.
Geboortedatum
Is een enkele keer fout.
Geslacht
Hierin komen vrijwel nooit fouten voor.
Nationaliteit
Defensie is alleen geïnteresseerd in personen met de Nederlandse nationaliteit. Soms blijkt dat een persoon ook nog
een andere nationaliteit heeft en daarom niet in dienst hoeft. Ook komt het voor dat iemand in vreemde krijgsdienst
is geweest en daardoor de Nederlandse nationaliteit is verloren. Tenslotte komt het voor dat een persoon afstand
heeft gedaan van de Nederlandse nationaliteit.
Adres
In 2,4 procent van de gevallen is dit fout.
Omvang fouten in de GBA
Van de adressen is 2,4 procent fout, hetgeen blijkt uit onbestelbaar retourzendingen.
104 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Indien post als onbestelbaar retour komt wordt eerst de oude gemeente aangeschreven. De gemeente meldt na
onderzoek het nieuwe adres of kent de VOW-status toe. In het laatste geval komt de persoon terecht in het
opsporingsregister.
Dubbele A-nummers en verkeerde leeftijden worden ook teruggemeld aan de gemeente. Bij fouten in naamgebruik
en huwelijk laat men het initiatief aan de burger over.
GBA als basisadministratie
De GBA is reeds de basisadministratie voor Dienstplichtzaken.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Mannen worden ten onrechte wel of niet opgeroepen om hun dienstplicht te vervullen.
SOCIALE VERZEKERINGSBANK (SVB)
Doel
Uitvoering van de Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene Weduwen- ea Wezenwet (AWW), de Algemene
Kinderbijslag Wet (AKW) en de remigratieregeling.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
De SVB is aangesloten op het GBA-netwerk. Men ontvangt spontaan gegevens over iedereen vanaf de leeftijd van
64 jaar. Daarnaast krijgt men op verzoek (ad hoc) gegevens over ouderen én jongere personen. Eens per jaar
worden alle personen die binnen een jaar 64 worden aan het bestand toegevoegd. Van alle mutaties van de door de
SVB opgenomen personen wordt een bericht gestuurd. Voor de AKW worden de GBA-gegevens nog niet gebruikt,
dit gaat met ingang van 1994 wel gebeuren.
De SVB verzorgt ongeveer 4 miljoen uitkeringen. Daarvan hebben er 125.000 betrekking op personen woonachtig
in het buitenland (4.000 onder de remigratieregeling; de rest betreft AOW en AWW).
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61/85
01 82 (alleen ad hoc)
02+03 01/02/03/62/82/85 (alleen ad hoc)
04 05/65/85
04 82 (alleen ad hoc)
05 01/02/03/06/07
05 82/85 (alleen ad hoc)
06 08
06 82/85 (alleen ad hoc)
07 68
07 69 (alleen ad hoc)
08 09/10/11/12/13/14
08 85 (alleen ad hoc)
11 32/33/85
11 82 (alleen ad hoc)
Andere gegevensbronnen
Gegevens van de burger.
Controlemomenten
Bij de aanvraag; bij opgave van mutaties door de burger of in de GBA; jaarlijkse controle van het in leven zijn van
personen woonachtig in het buitenland. Ook vindt eigen onderzoek plaats, zo nodig in het buitenland.
Fouten algemeen
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd [05

Fouten per gegeven
Naam
Bij het uitvoeren van de remigratieregeling blijkt de naam in de GBA regelmatig fout geschreven te zijn.
Geboortedatum
Is zelden fout. Bij buitenlanders is soms alleen het geboortejaar bekend. Hier is sprake van een interpretatieverschil.
De GBA geeft dan aan dat dag en maand onbekend zijn. De SVB gaat uit van l juli. Wanneer de door de
cliënt opgegeven geboortedatum afwijkt van die in de GBA, blijkt meestal dat het GBA-gegeven klopt.
Adres
Dit gegeven klopt in de GBA regelmatig niet. Het adres is bij de SVB vaak actueler, omdat de burger zijn mutaties
rechtstreeks doorgeeft (de burger heeft hier financieel belang bij). Wanneer het adres langdurig onbekend blijft,
wordt de uitkering gestopt.
Omvang fouten in de GBA
Over het algemeen is de SVB tevreden over de kwaliteit van de GBA-gegevens.
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Wanneer cruciale gegevens fout zijn, wordt dit doorgegeven aan de gemeente. Het gaat dan om naam, geboortedatum
en overlijden. Andere verbeteringen (zoals het adres) worden niet doorgegeven.
GBA als basisadministratie
Voor de AOW en de AWW zijn enkele GBA-gegevens van cruciaal belang. Het betreft de geboortedatum en
verblijf in Nederland (inschrijving in de GBA). Voor de AWW zijn bovendien van belang de datum overlijden
partner, de datum overlijden van de laatste ouder, huwelijk en de VOW-status.
De GBA wordt voor deze uitkeringen als basisadministratie gehanteerd, zij het dat de SVB het recht heeft af te
wijken van de GBA-gegevens.
Voor de AKW zijn het aantal kinderen, de leeftijd van de kinderen en de leeftijd van de ouders belangrijk.
Hiervoor zal de GBA met ingang van 1994 gebruikt worden.
Voor de remigratieregeling zijn de nationaliteit en de vertrekdatum relevant. Alleen voor de vertrekdatum wordt de
GBA gebruikt; andere gegevens worden door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangeleverd.
Consequenties van niet-ontdekte of te laat geconstateerde fouten
Een gevolg kan zijn het ten onrechte wel of niet toekennen van een uitkering of het toekennen van een te hoge of te
lage uitkering.
ALGEMEEN BURGERLIJK PENSIOENFONDS (ABP)
Een aantal pensioenfondsen heeft een autorisatie voor GBA-gegevens. Hoewel de exacte gegevenslijst per
pensioenfonds wat kan verschillen, kan het ABP als representatief voor deze groep van GBA-afhemers beschouwd
worden.
Doel
Drie bedrijfseenheden van het ABP gebruiken GBA-gegevens:
1. Pensioenen. Doel is de administratie van pensioenaanspraken en de uitkering van pensioenen en VUTuitkeringen
voor ambtenaren in de zin van de ABP-wet, alsmede nabestaanden en militairen. De voornaamste
werkprocessen betreffen: het vaststellen van de bijdragegrondslag, de diensttijd, premieheffing en -incasso,
vaststellen en verstrekken van pensioenaanspraken, vaststellen en afhandelen van pensioenoverdracht, uitbetalen
van pensioenen en VUT.
2. Arbeidsongeschiktheidsverzekering. Doel van deze afdeling is de uitvoering van de AAW, de WAO en de
WAGW voor ambtenaren. De voornaamste werkprocessen betreffen: pensioenkeuringen, arbeidsbemiddeling,
medisch en arbeidskundig advies, vergoeding en registratie in het kader van de WAGW, AA W-uitkeringen en
voorzieningen.
De werkzaamheden van deze afdeling worden waarschijnlijk met ingang van 1996 ondergebracht bij de Bedrijfsvereniging
voor Overheidspersoneel (Uitkeringsinstantie Sociale Zekerheid).
106
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

3. Externe administraties. Doel is afhandeling van wetten voor oorlogsgetroffenen en overzeese pensioenregelingen
(verzetspensioenen, Wet Uitkering Burger-Oorlogsslachtoffers, overzeese pensioenen en uitkeringen). De
voornaamste werkprocessen zijn: behandeling van uitkeringsaanvragen en behandeling van aanvragen voor
voorzieningen.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Situatie onder het Besluit Bevolkingsboekhouding: op basis van de wetten die het ABP uitvoert kan het ABP vragen
om een aantekening op de PK. Er zijn zes verschillende aantekeningen voor het ABP. De mutaties worden spontaan
op papier doorgegeven aan het ABP. Voor de actieven met pensioenaanspraken bij het ABP geldt geen aantekening,
maar kan het ABP ad hoc gegevens opvragen. In het tussentraject is er een conversieprobleem: in plaats van de zes
verschillende aantekeningen komt er één amemersindicatie onder het GBA-regime. Bij verhuizing van een cliënt
van een netwerkgemeente naar een n i et-netwerkgemeente, weet men in de laatste gemeente wanneer de persoonskaarten
niet langer bijgehouden zijn niet welke aantekening op de persoonskaart geplaatst moet worden.
Situatie onder de GBA: Het ABP is aangesloten op het GBA-netwerk. Het ABP geeft zelf aan van welke personen
men gegevens wil ontvangen. Mutaties ontvangt het ABP via het netwerk. Selectie-vulberichten ontvangt het ABP
via diskette of tape. Er bestaat voorlopig slechts één amemersindicatie (voor degenen die op basis van de uit te
voeren wetten een indicatie krijgen). Voor de actieven met pensioenaanspraken of personen waarmee in het
verleden een relatie heeft bestaan kunnen ad hoc gegevens opgevraagd worden, maar vanaf 1995 komt er voor hen
waarschijnlijk een aparte amemersindicatie (hiervoor geldt een aparte autorisatietabel met een beperktere set van
gegevens).
Bij het ABP komen de GBA-gegevens op één plek binnen (bij de beheerder) en van daar uit wordt geregeld welke
bedrijfseenheid welke gegevens krijgt. Op geautomatiseerde wijze wordt gecontroleerd of de persoon waarvan men
vulberichten ontvangt reeds in het eigen persoonsbestand opgenomen is (als identificatie hanteert het ABP de
geslachtsnaam zonder klinkers plus geboortedatum plus geslacht). Zo niet, dan krijgt de gemeente hier bericht van
via het netwerk. Deze personen hebben dan kennelijk ten onrechte een amemersindicatie gekregen.
Voor netwerkgemeenten geldt dat de berichten in het begin zowel via het netwerk als op papier binnenkomen. De
spontane mutaties worden gecontroleerd (met het A-nummer als identificatie): komen deze overeen met de bij het
ABP bekende gegevens en worden alle gegevens waarvoor het ABP geautoriseerd is geleverd? De papieren stroom
wordt stopgezet als berichten van voldoende diversiteit zijn ontvangen.
De bedrijfseenheden geven zelf aan wanneer er een afhemersindicatie geplaatst of verwijderd moet worden of
wanneer zij ad hoc gegevens willen ontvangen. Dit wordt via het netwerk of op papier doorgegeven, afhankelijk
van het feit of een gemeente wel of niet aangesloten is op het netwerk. Een probleem voor het ABP is soms het
opgeven van de goede schrijfwijze van de naam bij het plaatsen van een amemersindicatie bij de gemeente of het
stellen van ad hoc vragen. Mochten geslachtsnaam, geboortedatum en geslacht geen uitkomst bieden, dan bieden
geboortedatum, postcode en huisnummer een tweede identificatiemogelijkheid. Dit laatste geldt alleen bij het stellen
van ad-hocvragen.
Het ABP telt ongeveer 540.000 indicaties voor de drie bedrij fseenheden (soms heeft één persoon met twee of drie
ABP-bedrijfseenheden te maken). De bedrijfseenheid Pensioenen verzorgt de pensioenuitkeringen van ongeveer
440.000 personen. De bedrijfseenheid Arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft 80.000 cliënten met een potentiële
GBA-relatie, met 10.000 nieuwe aanvragen en 10.000 beëeuldigingen per jaar. De bedrijfseenheid Externe Administraties
heeft 20.000 cliënten.
In de toekomst komen er zo'n 2.000.000 indicaties bij voor de actieven met pensioenaanspraken (1.800.000
actieven met pensioenaanspraken en 200.000 cliënten van Arbeidsongeschiktheidsverzekering).
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61/85
02+03 01/02/03/62/85 (alleen ad hoc)
04 05/65/85
05 01/02/03/06/07/85
06 08/85
07 87
07 69 (alleen ad hoc)
08 09/10/11/12/13/14/85
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 107

09 01/02/03/04/85
11 32/33/85
14 40
Niet alle bedrij fseenheden binnen het ABP krijgen alle gegevens. De autorisatie per bedrijfseenheid is in het
autorisatiebesluit geregeld en in een interne autorisatietabel vastgelegd. Bovendien zijn de cruciale gegevens
(vetgedrukt) niet voor alle bedrij fseenheden van cruciaal belang. Zo zijn de nationaliteitsgegevens alleen voor de
Externe Administraties relevant; de huwelijksgegevens en kindgegevens voor Pensioenen (voor nabestaanden) en
voor Externe Administraties; de adresgegevens voor Arbeidsongeschiktheidsverzekering (sommige uitkeringen zijn
afhankelijk van de afstand tussen wonen en werk); de gegevens over gezagsverhouding voor Pensioenen.
Andere gegevensbronnen
Aanvraagformulier en andere berichten van de cliënt; gegevens van de werkgever; kopieën van akten (alleen
Pensioenen en Externe Administraties; na landelijke realisatie van het GBA-netwerk zal dit op termijn niet meer
nodig zijn); post die als onbestelbaar retour komt via de PTT (over het algemeen sturen de cliënten zelf een
adreswijziging); zo nodig doen districten van de bedrijfseenheid Arbeidsongeschiktheidsverzekering eigen
onderzoek.
De gegevens die cliënten melden worden maandelijks verwerkt.
Controlemomenten
Bij de eerste aanvraag van een uitkering wordt het aanvraagformulier vergeleken met de GBA-gegevens. Dit is het
belangrijkste toetsingsmoment. Elke bedrijfseenheid doet dit op zijn eigen manier. Zo vragen Pensioenen en
Externe Administraties altijd een kopie van de geboorte-akte op zodra de uitkering gaat starten (en soms de
huwelijksakte).
Pensioenen stuurt de actieven met pensioenaanspraken (sinds kort) jaarlijks een overzicht van opgebouwde
pensioenaanspraken. Van de cliënten die in het buitenland wonen wordt het in leven zijn jaarlijks gecontroleerd.
De bedrijfseenheid Arbeidsongeschiktheidsverzekering stuurt jaarlijks een mutatieformulier aan de cliënten.
Contact met de cliënt is er vanuit Pensioenen en Arbeidsongeschiktheidsverzekering verder bij verandering van
werkgever.
Mutaties in de GBA-gegevens kunnen consequenties hebben voor de uitkering (zie de cruciale gegevens hierboven).
Fouten algemeen
Het ABP constateert weinig verschillen. Oorzaak hiervan is dat men voor de belangrijkste gegevens dezelfde bron
als de gemeente hanteert, namelijk akten.
Fouten per gegeven
A-nummer
Het ABP heeft nog geen dubbele A-nummers ontdekt.
Naam
Intern laat het ABP bij de identificatie van cliënten de klinkers weg uit de naam. Zo worden problemen met
diacriten en voorvoegsels omzeild. Bij het opvragen van gegevens bij gemeenten worden de identificerende
gegevens gebruikt zoals de cliënt die opgegeven heeft. Gekoppeld wordt op de combinatie van geslachtsnaam,
geboortedatum en geslacht. 93 Tot 95 procent van de vulberichten koppelt direct. Het is na het aanbrengen van
correcties in het ABP-bestand mogelijk 98 tot 99 procent van de cliënten terug te vinden in de GBA. Voor de rest
is nader onderzoek noodzakelijk. Voor de verwerking van mutaties hanteert het ABP dezelfde identificatie, of,
indien bekend, het A-nummer.
Geboortedatum
Is hoogst zelden fout.
Geslacht
Is hoogst zelden fout.
Adres
Alleen de bedrijfseenheid Arbeidsongeschiktheidsverzekering maakt gebruik van de GBA-adressen. Daar blijkt dat
de actualiteit van de eigen gegevens nog wel eens achter loopt op die van de gemeente.
108 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Omvang fouten in de GBA
Het accent van de kwaliteitsbewaking door het ABP ligt op de verwerking van de vulberichten. Het blijkt dat 5 tot
7 procent van de vulberichten niet direct te identificeren is in het eigen persoonsbestand. Dit komt door:
- verschillen in schrijfwijze van de naam (helft van de gevallen)
- ontbreken van een indicatie op de PL (dat kan zowel aan het ABP als aan de gemeente liggen)
- er staat ten onrechte nog een amemersindicatie op de PL (dat kan zowel aan het ABP als aan de gemeente liggen)
- er zit een fout in de geboortedatum of het geslacht (dit komt een hoogst enkele keer voor).
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Verschillen door het ontbreken van een amemersindicatie of een onterechte indicatie worden automatisch
gesignaleerd en via het netwerk gemeld aan de gemeente. Bij verschillen in schrijfwijze van de naam en in
geboortedatum of geslacht of andere fouten wordt contact opgenomen met de gemeente. Het juiste gegeven wordt
opgenomen.
De bedrijfseenheid Arbeidsongeschiktheidsverzekering meldt verschillen aan de cliënt en verricht zo nodig zelf
onderzoek. Er vindt geen terugkoppeling naar de gemeente plaats. Van de drie bedrij fseenheden die GBA-gegevens
gebruiken, is Arbeidsongeschiktheidsverzekering het minst afhankelijk van de GBA-gegevens.
De bedrij fseenheden Pensioenen en Externe Administraties controleren verschillen in essentiële gegevens eerst aan
de hand van akten. De nationaliteit wordt door Externe Administraties vergeleken met de opgave van de cliënt.
Indien de GBA-gegevens afwijken van de akten of de nationaliteit onjuist is, dan wordt dit gemeld aan de
gemeente.
GBA als basisadministratie
De GBA is reeds de basisadministratie voor het ABP. In de toekomst wil het ABP het Sofinummer als identificatie
gaan hanteren (dit wordt namelijk in de toekomst in de GBA opgenomen). Het opvragen van akten komt in de
toekomst te vervallen. Er wordt gewerkt aan een nieuwe opzet voor de verzekerdenadministratie met ingang van l
januari 1997.
In het tussentraject kan wanneer het ABP geen kopieën van akten meer ontvangt een vertraging in het toekennen
van een uitkering ontstaan, omdat het ABP dan niet langer over een eigen controlemogelijkheid beschikt (overigens
is dit probleem te ondervangen door een voorlopige toekenning of herberekening achteraf).
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Een gevolg kan zijn het ten onrechte wel of niet toekennen van een uitkering of het toekennen van een te hoge of te
lage uitkering.
GEMEENSCHAPPELIJKE ADMINISTRATIEKANTOOR (GAK)
Behalve het GAK hebben ook het Gezamenlijk Uitvoeringsorgaan en de Bedrijfsvereniging voor de Gezondheid
toegang tot het GBA-netwerk, met dezelfde doelstelling. Van de 19 bedrijfsverenigingen in Nederland zijn er 13
aangesloten bij het GAK.
Doel
Het heffen en innen van premies en het doen van uitkeringen en het verstrekken van toeslagen in het kader van de
sociale verzekeringswetten. Het GAK doet dit voor een honderdtal organisaties: bedrijfsverenigingen, bedrijfspensioenfondsen,
VUT-stichtingen, de Gemeenschappelijke Medische Dienst (GMD) en de Federatie van Bedrijfsverenigingen
(FBV). Hoofdtaken van het GAK zijn:
- uitvoering van de Werkloosheidswet (WW), Ziektewet, Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW), Wet op de
Arbeidsongeschiktheid (WAO), Toeslagenwet en de Wet Arbeid Gehandicapte Werknemers (WAGW);
- het verzorgen van pensioenen en beheer van vermogens voor pensioenfondsen en VUT-stichtingen;
- het voorkomen van vermijdbaar ziekteverzuim door preventie en begeleiding.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Het GAK is aangesloten op het GBA-netwerk. Het GAK geeft zelf aan van welke personen men gegevens wenst te
ontvangen. Het GAK kent twee soorten indicaties: personen waarmee zij een actieve relatie heeft en potentiële
cliënten. Van de eerste groep ontvangt het GAK spontaan de mutaties, door de aangesloten gemeenten via het
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 109

netwerk, door de andere gemeenten op papier. Van de tweede groep vraagt men ad hoc gegevens bij de gemeente
op. In 1992 zijn 347.700 meldingen voor de WW verwerkt (87 procent is toegekend). Eind 1992 kregen 142.000
personen een WW-uitkering via het GAK. Er waren in 1992 3.357.000 ziekmeldingen. In 1992 zijn 49.600 nieuwe
AAW/WAO-uitkeringen toegekend en 44.200 afgelopen. Eind 1992 waren er 516.800 personen met een
AAW/WAO-uitkering via het GAK.
Ruim 1,8 miljoen personen hebben pensioenaanspraken die bij het GAK geadministreerd zijn. Eind 1992 kregen
193.000 mensen hun pensioen en 15.300 een VUT-uitkering via het GAK.
Totaal bevat de persoonsadministratie van het GAK 7 miljoen personen, waarvan het GAK er met 4 a 4,5 miljoen
een actuele relatie heeft en gegevens uit de GBA ontvangt.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04/61/85
02+03 01/02/03/62/85 (alleen ad hoc)
04 05/85
05 01/02/06/07/85
05 03 (alleen ad hoc)
06 08/85
08 09/10/11/12/13
08 14 (alleen ad hoc)
09 01/02/03/85 (alleen ad hoc)
11 32/33/85 (alleen ad hoc)
De ad hocgegevens heeft men nodig voor uitvoering van de Toeslagenwet.
Andere gegevensbronnen
Meldingen van bedrijfsverenigingen (deze melden nieuwe personen aan); informatie van cliënten; onbestelbaar
retour van de PTT.
Controlemomenten
Na aanmelding van een persoon door een bedrijfsvereniging wordt nagegaan of de persoon bij de opgegeven
gemeente ingeschreven staat. Zo ja, dan worden de GBA-gegevens overgenomen en verder als uitgangspunt
gehanteerd.
Jaarlijks ontvangt de cliënt een statusoverzicht.
Fouten algemeen
Fouten per gegeven
Naam
Het GAK hanteert de STUCON-conventie. Deze wijkt af van de GBA-schrijfwijze: men gebruikt namelijk alleen
hoofdletters en geen diacrieten.
Adres
Bij ziekte blijkt dit vaak niet te kloppen, omdat het verpleegadres elders is.
Met name binnengemeentelijke verhuizingen worden door de burger niet doorgegeven aan Burgerzaken.
Omvang fouten in de GBA
Door jaarlijkse toezending van statusoverzichten kan het GAK de kwaliteit van de GBA-gegevens controleren.
Daarbij kan het GAK een onderscheid maken tussen de oude en de nieuwe situatie: mutaties op papier en via het
GBA-netwerk. Bij personen waarvan de gegevens via de oude methode zijn geleverd zijn volgens onze respondent
bij 32 procent van de personen onjuistheden in de gegevens ontdekt, met name in het adres. Dit blijkt uit reacties
van cliënten op de jaarlijkse statusoverzichten. Dit hoge percentage is verklaarbaar omdat het GAK alleen bij
aanmelding van een nieuwe cliënt de GBA-gegevens opvraagt. Latere mutaties worden niet doorgegeven; het GAK
regelt de bijhouding via de statusoverzichten.
In de via het GBA-netwerk geleverde gegevens zaten geen fouten. Deze worden dan ook automatisch bijgehouden.
Men krijgt 2 procent van de statusoverzichten als onbestelbaar retour. Een derde hiervan is gebaseerd op
gemeentelijke bevolkingsgegevens, de rest op eigen gegevens (verblijfsadressen).
110 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Men geeft dit door aan de burger, met het verzoek de gegevens te laten verbeteren. De burger wordt hiertoe echter
niet verplicht. De mogelijkheden voor sancties door het GAK zijn minimaal door beperkingen in de wetten die het
GAK uitvoert.
GBA als basisadministratie
De GBA is reeds de basisadministratie voor de persoonsgegevens van het GAK. De GBA-gegevens worden
ongewijzigd overgenomen. Wel worden naast GBA-adressen verblijfadressen geregistreerd.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Een gevolg kan zijn het ten onrechte wel of niet toekennen van een uitkering of het toekennen van een te hoge of te
lage uitkering.
PROVINCIALE ENT ADMINISTRATIE
ledere provincie heeft een entadministratie. Bij één van die entadministraties (de Stichting Entorganisatie voor
Overijssel en Flevoland) heeft een gesprek plaatsgevonden.
Doel
Uitvoering van het rijksvaccinatieprogramma. Alle kinderen worden tot hun 13e jaar 12 keer ingeënt tegen diverse
ziekten. De Entadministratie bewaakt dit programma; roept mensen op; informeert dokters, wijkverpleging en
GGD; en beheert vaccins. Het vaccinatieprogramma is vrijwillig, maar 90 tot 95 procent van de kinderen doorloopt
het hele programma.
Wijze van bevraging en aantal bevragingen
Gemeenten leveren meestal een dag na de aangifte de gegevens over een pasgeboren persoon aan de Entadministratie
(schriftelijk). Daarnaast leveren gemeenten gegevens over mutaties bij kinderen tot 13 jaar (via het GBAnetwerk
of op papier). Ook zijn ad hoe-vragen mogelijk.
In Overijssel en Flevoland zijn 224.000 personen opgenomen in de Entadministratie. Jaarlijks worden 190.000
inentingen verzorgd en er zijn 18.000 geboorten. Naast geboorten zijn er jaarlijks ongeveer 30.000 mutaties in de
GBA-gegevens.
GBA-gegevens
01 01/02/03/04
04 05
06 08
08 09/10/11/12/13/14/85
Andere gegevensbronnen
Bericht van de wijkverpleging (onder meer indien niet binnen 8 dagen bericht is gekomen dat het kind een hielprik
krijgt: zo wordt geconstateerd of de aangifte binnen de wettelijke termijn is gebeurd); bericht van vestiging uit een
andere provincie van een andere Entadministratie (dit krijgt men overigens ook via de GBA door); informatie van
de GGD of van ziekenhuizen; informatie van de burger.
Controlemomenten
Het eerste moment is binnen 8 dagen na de geboorte. Daarna volgen inentingen na 3, 4, 5, 11 en 14 maanden en
na 4 en 9 jaar.
Fouten algemeen
Soms blijkt de burger niet binnen de wettelijke termijn aangifte van de geboorte te hebben gedaan. Overlijdensmutaties
worden soms niet of te laat doorgegeven.
Alle gegevens in de GBA zijn wel eens fout.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd l 11

Fouten per gegeven
A-nummer
Men is één keer een dubbel A-nummer tegengekomen.
Geboortedatum
Wordt een enkele keer verkeerd ingevuld.
Geslacht
Wordt een enkele keer niet of fout ingevuld.
Nationaliteit
Wordt een enkele keer ten onrechte niet ingevuld.
Adres
Soms wordt het adres niet ingevuld. Sommige gemeenten vullen de postcode niet in.
Omvang fouten in de GBA
In ongeveer l procent van de gevallen blijkt de burger niet binnen de wettelijke termijn aangifte van de geboorte te
hebben gedaan. Per maand komt de Entadministratie ongeveer 5 keer een ernstige fout in de GBA-gegevens tegen
(60 fouten op 45.000 mutaties per jaar).
Wat gebeurt er bij geconstateerde verschillen
Bij belangrijke fouten wordt de gemeente gebeld (A-nummer, geboortedatum, geslacht). Verouderde adressen
verandert de Entadministratie zelf, indien de gegevens afkomstig zijn van de moeder of de wijkverpleging. Dit
komt regelmatig voor bij binnengemeentelijke verhuizingen.
GBA als basisadministratie
De GBA fungeert reeds als basisadministratie voor de Entadministratie. Evenals in de GBA wordt het A-nummer
als sleutel gebruikt.
Consequenties van niet-ontdekte ofte laat geconstateerde fouten
Het gevolg is dat een kind niet of onvoldoende ingeënt is. Overigens is de inenting vrijwillig.
112
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd

7. Foutenrisico's per gegevensgroep en per gegevenselement
Foutenrisico's per gegevensgroep
Gegevensgroep
Naam
Geboorte
Huwelijkssluiting
Huwelijksontbinding
Overlijden
Gemeente
Adreshouding
Adres
Emigratie
Reisdocument
Kiesrecht
Opschorting
Document
Totaal
Elementnummer
02.XX
03. XX
06. XX
07. XX
08. XX
09. XX
10. XX
11. XX
13. XX
35. XX
38. XX
67. XX
82.XX
Beoordeling
7
2
2
2
1
1
1
8
24
Nalatigheid
1
2
1
4
Fraude
14
3
2
3
2
1
2
7
1
1
3
8
47
Bediening
0
Communicatie
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 113
11
11

Foutenrisico's per gegevenselement (1)
Gegevenselement
A- nummer
Voornamen
Adellijke titel
Voorvoegsel geslachtsnaam
(Geslachts)naam
Geboortedatum
Geboorteplaats
Geboorteland
Geslachtsaandu iding
Nationaliteit
Datum huwelijkssluiting
Plaats huwelijkssluiting
Land huwelijkssluiting
Datum huwelijksontbinding
Plaats huwelijksontbinding
Land huwelijksontbinding
Reden huwelijksontbinding
Datum overlijden
Plaats overlijden
Land overlijden
Gemeente van inschrijving
Datum inschrijving
Functie adres
Gemeentedeel
Datum aanvang adreshouding
Subtotaal
14
Elementnummer
01.10
02.10
02.20
02.30
02.40
03.10
03.20
03.30
04.10
05.10
06.10
06.20
06.30
07.10
07.20
07.30
07.40
08.10
08.20
08.30
09.10
09.20
10.10
10.20
10.30
Beoordeling
1
10
15
15
5
10
10
1
3
2
2
2
2
2
2
2
84
Nalatigheid
I
1
Fraude
7
9
9
8
2
2
1
1
1
1
1
1
1
5
49
Bediening
6
28
34
34
22
20
15
3
2
l
4
4
2
2
2
2
4
5
8
198
Communicatie
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
5
5
5
3
1
19

Foutenrisico's per gegevenselement (2)
Gegevenselement
Straatnaam
Huisnummer
Huïsletter
Huisnummertoevoeging
Aanduiding bij huisnummer
Postcode
Locatiebeschrijving
Land waarnaar vertrokken
Datum vertrek uit Nederland
Land vanwaar ingeschreven
Datum vestiging in Nederland
Indicatie gezag minderjarige
Indicatie curatele- register
Soort Nederlands reisdocument
Nummer Nederlands reisdocument
Datum uitgifte Ned. reisdoc.
Autoriteit van afgifte Ned. reisdoc.
Einddatum geldigheid Ned. reisdoc.
Inhoudingsdatum danwei vermissing
Nederlands reisdocument
Aanduiding inhouding danwei vermissing
Nederlands reisdocument
Lengte houder
Signalering met betrekking tot verstrekking
Nederlands reisdocument
Aanduiding bezit buitenlands reisdocument
Aanduiding uitgesloten kiesrecht
Einddatum uitsluiting kiesrecht
Aanduiding verblijfstitel
Datum einde verblijfstitel
Afnemersindicatie
Subtotaal
Elementnummer
11.10
11.20
11.30
11.40
11.50
11.60
12.10
13.10
13.20
14.10
14.20
32.10
33.10
35.10
35.20
35.30
35.40
35.50
35.60
35.70
35.80
36.10
37.10
38.10
38.20
39.10
39.20
40.10
Beoordeling
1
3
1
1
6
Nalatigheid
1
1
1
3
Fraude
6
3
3
1
1
1
1
1
17
Bediening
6
6
6
6
6
6
6
1
3
1
1
1
1
1
1
1
53
Cotnmur
nicatie
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 115
0
l

Foutenrisico's per gegevenselement (3)
Gegevenselement
Aantekening
Aanduiding naamgebruik
Datum ingang familierechtelijke
betrekking
Reden verkrijging Nederlandse
nationaliteit
Reden verkrijging Nederlandse
nationaliteit
Aanduiding bijzonder
Nederlanderschap
Datum ingang blokkering
persoonslijst
Datum opschorting bijhouding
Omschrijving reden opschorting
bijhouding
Datum eerste inschrijving GBA
Gemeente waar de persoonskaart
zich bevindt
Indicatie geheim
Omschrijving van de aangifte
adreshouding
Indicatie document
Registergemeente akte
Aktenummer
Gemeente document
Datum document
Beschrijving document
Aanduiding gegeven in onderzoek
Datum ingang onderzoek
Datum einde onderzoek
Indicatie onjuist
Ingangsdatum geldigheid
Datum van opneming
PK-gegevens volledig meegeconverteerd
Subtotaal
Totaal
Elementnummer
42-10
61.10
62.10
63.10
64.10
65.10
66.20
67.10
67.20
68.10
69.10
70.10
72.10
75.10
81.10
81.20
82.10
82.20
82.30
83.10
83.20
83.30
84.10
85.10
86.10
87-10
1
1
7
1
Beoordeling
13
12
41
2
8
3
1
1
91
181
Nalatigheid
2
12
14
18
Fraude
6
1
6
16
29
95
Bediening
9
2
4
2
2
1
34
40
19
19
66
198
449
Communicatie
116 SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd
2
2
21

Deze twee tabellen zijn afgeleid uit de tabellen per categorie uit hoofdstuk 2. Daarbij zijn de procedures 3.9
(Onderzoek) en 'Gegevensverstrekking' buiten beschouwing gelaten. In de tabel per gegevensgroep zijn alleen die
groepen opgenomen, waarbij in hoofdstuk 2 kruisjes geplaatst zijn. De tabel per gegevenselement bevat alle GBAgegevenselementen.
Uit de tabellen blijkt welke foutenrisico's per gegevensgroep of per gegevenselement voorkomen.
Zo is uit de eerste tabel (risico's per gegevensgroep) af te leiden dat met name fraude en beoordelingsfouten
consequenties voor de gehele gegevensgroep kunnen hebben.
Uit de tweede tabel (risico's per gegevenselement) blijkt dat bedieningsfouten het grootste risico in de GBA
vormen. 59 Procent van de foutenrisico's betreft bedieningsfouten. 24 Procent betreft beoordelingsfouten en 12
procent fraude. Fouten door nalatigheid of communicatieproblemen zijn zelden op gegevensniveau aan te wijzen.
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 117

8. Geraadpleegde literatuur
J. Dumont (1993) De terugkeer van de bevolkingscontroleur. In: Binnenlands bestuur, 30 april 1993
GBA-Projectbureau (1991) Handleiding Uitvoeringsprocedures GBA, 's-Gravenhage
GBA-Projectbureau (I993a) Het GBA-concept, 's-Gravenhage
GBA-Projectbureau (1993b) Gegevenswoordenboek GBA, 's-Gravenhage
GBA-Projectbureau (1993e) Kwaliteitsbrochure, juli 1993, nummer l, 's-Gravenhage
GBA-Projectbureau (1993d) Kwaliteitsbrochure, november 1993, nummer 2, 's-Gravenhage
J. Kampers (1991) Inleiding tot de burgerlijke stand, Alphen aan den Rijn / 's-Gravenhage, 8e druk
Ministerie van VROM/DGVH (1993) Handreiking bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van gedecentraliseerde
volkshuisvestingssubsidieregelingen, 's-Gravenhage
P. Mom (1993) Biometrische identificatie ook nuttig In de GBA. In: Binnenlands Bestuur, 3 december 1993
Qualityhouse BV (1993) Onderzoek kwaliteitsrisico's van GBA-gegevens, Almere
C. Visser (1993) Klantvriendelijk, alles tot uw dienst, maar hoe herken je een crimineel? In: Binnenlands Bestuur,
24 december 1993
SGBO/De kwaliteit van de GBA-gegevens gewaardeerd 119