23.09.2013 Views

Accountant Worden 11

Accountant Worden 11

Accountant Worden 11

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ACCoUntAnt<br />

WORDEN<br />

“ons werk is<br />

ver gelijkbaar<br />

met dat van<br />

rechercheurs”<br />

NED<br />

okt 20<strong>11</strong>-<strong>11</strong><br />

Hoe ziet de<br />

administratie van<br />

de brutaalste<br />

omroep eruit?<br />

studenten magazine over accountants<br />

Beleggen in<br />

europese parkeergarages<br />

met<br />

Jeff Holland RA<br />

los de case<br />

op en win<br />

een iTunes-bon<br />

t.w.v. € 50,-


wat is een accountant? Een eeuwigheid geleden, zo rond de jaren 60<br />

van de vorige eeuw, waren er wel 15 beroepsverenigingen die daar allemaal<br />

het hunne over dachten. Daar kwam in 1974 een eind aan met een wet<br />

voor het accountantsberoep. Sinds die tijd bestonden er twee beschermde<br />

accountantstitels: AA en RA.<br />

Er was een groot verschil tussen deze<br />

twee titels. De eisen die aan RA’s, ofwel<br />

registeraccountants, werden gesteld,<br />

waren hoger en zij mochten als enige de<br />

jaarrekeningen van grote bedrijven<br />

controleren. De werkzaamheden van<br />

AA’s waren gevarieerder. Zij waren de<br />

vertrouwenspersonen van ondernemers<br />

in het mkb en hielden zich bijvoorbeeld<br />

ook bezig met belastingen. In 1999<br />

werden de eisen voor de twee soorten<br />

accountants gelijkgesteld en in 2007<br />

werden ook de opleidingseisen op elkaar<br />

afgestemd. Wettelijk is er geen verschil<br />

meer tussen AA-<strong>Accountant</strong>s en register-<br />

accountants. En ook in de dagelijkse<br />

praktijk zijn er meer overeenkomsten<br />

dan verschillen. De mkb-accountant mag<br />

ook controleren, AA’s en RA’s werken<br />

gebroederlijk bij hetzelfde bedrijf (pag. 4),<br />

ze hebben soort gelijke motivaties als<br />

ze voor zichzelf beginnen (pag. 28) en<br />

RA’s doen tegenwoordig heel wat meer<br />

dan alleen controleren (pag. 24).<br />

P.S. Heb je vragen, opmerkingen of een goed idee voor het volgende nummer? Mail me dan op<br />

2<br />

OEPS... In het vorige nummer stond een artikel over topschaatser stefan groothuis. een daarbij<br />

geplaatste foto van hem in zijn schaatspak was door ons bewerkt. Dat vond zijn sponsor niet leuk en<br />

dat begrijpen wij best. Hier zie je stefan in volle glorie.


Sinds vorig jaar delen alle geregistreerde<br />

accountants in Nederland zelfs één<br />

beroepsvereniging, de NBA (pag. 27).<br />

En vanaf dit nummer dus ook één maga-<br />

zine: <strong>Accountant</strong> <strong>Worden</strong>.<br />

<strong>Accountant</strong> <strong>Worden</strong> is de opvolger van<br />

AA-Zine. In dit blad lees je alles over<br />

het beroep van accountant. We kijken<br />

naar het samenstel- en advieswerk en<br />

we duiken in de auditpraktijk. We praten<br />

met accountants die werken bij de ‘big<br />

four’, bij kleine kantoren, bij overheden<br />

én in het bedrijfsleven. We zetten je zelfs<br />

aan het denken over de basis van het vak<br />

(pag. 10). En natuurlijk vertellen we hoe<br />

je zelf de titel kunt bemachtigen; het blad<br />

heet niet voor niets <strong>Accountant</strong> <strong>Worden</strong>.<br />

Ik denk dat het een prachtig magazine is Groetjes, Sanne<br />

geworden. Misschien wil je nadat je het<br />

gelezen hebt ook verder in de accoun-<br />

tancy of denk je: dat nooit. Ik hoop dat<br />

je in ieder geval een beter beeld hebt<br />

gekregen van de vele mogelijk-<br />

heden die dit beroep biedt.<br />

Ik wens je veel leesplezier!<br />

s.vanderschee@nba.nl of tweet met @wordaccountant. We kunnen je input goed gebruiken!<br />

3


“<br />

bij mijn klanten<br />

in de hotelbranche<br />

slaaP ik weleens<br />

4<br />

”<br />

foto gemaakt bij Park Plaza Vondelpark, Amsterdam


AnneMartine Verloop koos na haar vwo voor<br />

de Hogere Hotelschool en daarna voor een universitaire<br />

studie Economie, die ze afsloot met Accountancy.<br />

Ze werkt al 4 jaar fulltime als RA<br />

bij Mazars in Amsterdam. In haar<br />

klantenpakket zitten zo’n 20<br />

klanten, verspreid over Nederland.<br />

”Er zit een bouwonderneming bij,<br />

een museum en een aantal hotels.<br />

Die laatste klanten heb ik ook<br />

gekregen omdat ik die wereld al<br />

een beetje kende.”<br />

On tour<br />

Tussen oktober en april zit Anne-<br />

Martine amper op kantoor in<br />

Amsterdam, maar is ze op tournee.<br />

Aan het werk bij de klanten.<br />

”Vrijwel elke week zit je dan bij een<br />

ander bedrijf om controles voor<br />

te bereiden en uit te voeren. Meestal<br />

in een team van 3 mensen. Als<br />

we in het zuiden van het land zijn,<br />

blijf ik bij mijn klanten slapen.<br />

Tenminste, als ze een hotel hebben.”<br />

Veel overleggen<br />

“Als je voor het eerst bij een<br />

bedrijf binnenstapt, voel je soms<br />

enige argwaan. Komen die accountants<br />

ons op de vingers kijken?<br />

Maar dat verandert snel als je<br />

overlegt met de financiële mensen<br />

en uitlegt wat de bedoeling is.<br />

Of met andere werknemers, zoals<br />

met de bediening of receptionistes.<br />

Ook zij hebben invloed op de<br />

jaarrekening, bijvoorbeeld als ze<br />

zelfstandig kunnen bepalen of<br />

hotelgasten in een rustig weekend<br />

korting krijgen.”<br />

De kick van controleren<br />

“Als RA ben je primair verantwoordelijk<br />

voor de controle van de<br />

cijfers. Hoe komen ze tot stand?<br />

Wat leggen ze in dit bedrijf vast<br />

en wat niet? Vastleggen, daar zijn<br />

we erg op gefocust. Als je iets<br />

niet vastlegt, heb je het ook niet<br />

gedaan. Dat geldt helemaal voor<br />

ons werk. Je kijkt naar mensen,<br />

naar processen, naar informatiestromen.<br />

Natuurlijk, wij werken<br />

voor onze klanten en zullen die,<br />

als de regels dat toestaan, altijd<br />

helpen. Maar bovenal voel je je<br />

verantwoordelijk voor de kwaliteit<br />

van de cijfers die een bedrijf naar<br />

buiten brengt. Betrouwbare cijfers,<br />

daar hebben stakeholders recht<br />

op. En de maatschappij. In die zin<br />

is ons werk vergelijkbaar met<br />

dat van rechercheurs of rechters:<br />

we doen aan waarheidsvinding.<br />

Dat doel mag voor sommigen<br />

abstract klinken, mij geeft het<br />

voldoening. Al sluit ik niet uit dat<br />

verpleeg- en verloskundigen<br />

vaker bloemen krijgen dan wij,<br />

accountants. Als een klant tevre-<br />

“na 4 jaar ben ik<br />

in dit vak alles-<br />

behalve uitgeleerd”<br />

den is over het efficiënte verloop<br />

van een controle, ben ik blij.<br />

Zeker als je controleert én af en<br />

toe adviseert.”<br />

Seizoenswerk?<br />

“In de winter is het hard werken,<br />

en maak je lange dagen. 9 uur<br />

’s avonds thuiskomen is dan heel<br />

normaal. In het voorjaar en de<br />

zomer is het iets rustiger, dan ben<br />

ik op kantoor in Amsterdam en<br />

heb ik tijd om mijn vakkennis<br />

verder te verdiepen. Ja, na 4 jaar<br />

ben ik in dit vak allesbehalve<br />

uitgeleerd. In de zomer heb je ook<br />

tijd om alle gemaakte overuren<br />

om te zetten in vakantiedagen.<br />

Volgende week zaterdag stap ik<br />

op het vliegtuig naar Peru en<br />

Bolivia. Het harde werken wordt<br />

dus zeker beloond.”<br />

www.werkenbijmazars.nl<br />

5


6<br />

“<br />

wij Zijn dÉ<br />

vertrouwens Personen<br />

van ondernemers<br />


Johan van Run deed hbo Accountancy in Breda,<br />

werkte 5 jaar bij Deloitte en stapte daarna<br />

over naar Mazars. Op de vestiging in Eindhoven werkt<br />

hij nu zes jaar, als junior manager.<br />

Hij hoopt dit jaar af te studeren<br />

als AA-<strong>Accountant</strong>. Hij zet zich in<br />

voor zo’n 50 klanten in het mkb,<br />

vrijwel allemaal Directeur<br />

Grootaandeelhouders (DGA’s) die<br />

verantwoordelijk zijn voor 150<br />

verschillende BV’s. Veel van zijn<br />

klanten zijn actief in de bouw.<br />

Aannemers, installatiebedrijven<br />

en wegenbouwbedrijven, maar er<br />

zitten ook garagehouders, restaurants<br />

en een vakantiebedrijf<br />

tussen. “Ze zijn soms wat directer<br />

dan de gemiddelde cliënt, denk ik,<br />

maar minstens zo daadkrachtig.”<br />

Uiteenlopende vragen<br />

Johan kent zijn klanten stuk voor<br />

stuk persoonlijk. “Al is hun band<br />

met mijn baas, die partner/aandeelhouder<br />

is en hen al jaren adviseert,<br />

ongetwijfeld nog inniger.<br />

In de basis ben ik verantwoordelijk<br />

voor het opstellen van de jaarrekeningen<br />

en aangiften inkomstenbelasting<br />

en vennootschapsbelasting<br />

van de ondernemer.<br />

Maar uiteindelijk wordt de echte<br />

toegevoegde waarde geleverd<br />

bij de advisering. Ik ben voor de<br />

klanten het eerste aanspreekpunt,<br />

de relatiebeheerder en een<br />

sparringpartner. Ze stellen je de<br />

meest uiteenlopende vragen, van<br />

zakelijk tot privé: zijn onze uurtarieven<br />

niet te hoog? Hoe zie jij<br />

de toekomst van mijn bedrijf?<br />

En zeker de laatste tijd: hoe moet<br />

het nu verder, hoe lang kan ik het<br />

volhouden om verlies te lijden?<br />

Moet ik overwegen een van de<br />

BV’s failliet te laten gaan? Ik kan<br />

mijn mensen niet aan het werk<br />

houden, wat kunnen we doen?”<br />

Denken over dilemma’s<br />

“In dit vak leer je de grote dilemma’s<br />

van ondernemers kennen.<br />

Neem een aannemer die een grote<br />

klus wil binnenhalen en een<br />

aanbesteding moet winnen. Hoe<br />

scherper je offreert, hoe groter<br />

de kans op die klus. En tegelijkertijd<br />

op een faillissement. Moeten<br />

er dan mensen uit, vragen ze je<br />

wel eens. Jan en Peter werken zich<br />

al 30 jaar te pletter voor me en<br />

zolang Ted geen 40 graden koorts<br />

heeft, zit hij op de zaak.<br />

Vergeet niet dat kleine bedrijven<br />

soms nog grote families zijn.<br />

Regelmatig moet ik een ondernemer<br />

voor bereiden op het<br />

zogenaamde kleiner groeien om<br />

rendabel te blijven.”<br />

Dicht bij de ondernemer<br />

“Het mooie van dit vak is: wij zijn<br />

dé vertrouwenspersonen van de<br />

ondernemers. Meer nog dan hun<br />

bankiers of wie dan ook. In financieel<br />

opzicht geven ze zich helemaal<br />

bloot, zakelijk en privé. Het<br />

is van belang ervoor te zorgen<br />

“ik moest een klant<br />

vertellen dat hij 2 ton<br />

verlies had geleden”<br />

dat de ondernemer jou vertrouwt.<br />

Hoe meer je hoort, hoe beter je<br />

kunt adviseren. Als een ondernemer<br />

het moeilijk heeft, voel je<br />

met ze mee. Natuurlijk: als een<br />

bedrijf dreigt om te vallen, kan<br />

zelfs de knapste accountant dat<br />

vaak niet voorkomen. Waar het<br />

om gaat, is dat je problemen<br />

tijdig signaleert, anticipeert en<br />

vooruitdenkt.<br />

Ik heb een klant met wie alles<br />

goed leek te gaan, hij had volop<br />

werk, maar zijn eigen administratie<br />

was niet helemaal deugdelijk. Ik<br />

moest hem vertellen dat hij 2 ton<br />

verlies had geleden. Hij kon het<br />

zich aanvankelijk niet voorstellen,<br />

dus moet je dat behoedzaam toelichten.<br />

Als hij je dan dankbaar is<br />

voor een helder inzicht, kan dat<br />

echt voldoening geven. Ja, je band<br />

met ondernemers die problemen<br />

hebben, is vaak hechter en intensiever<br />

dan met de meest succesvolle.<br />

Al kunnen die ook zorgen en<br />

vragen hebben. Maar wat kan een<br />

huisarts betekenen voor mensen<br />

die nooit iets mankeren?”<br />

www.werkenbijmazars.nl<br />

7


8<br />

OP DE LADDER<br />

stArter<br />

MIDCAreer MIDCAreer<br />

toPCAreer<br />

lenny severins<br />

kantoor dinkelberg & kuipers<br />

accountants en<br />

belastingadviseurs,<br />

son en breugel<br />

www.dinkelberg-kuipers.nl<br />

leeftijd 32 jaar<br />

functie relatiemanager<br />

leasewagen toyota prius<br />

woonplaats valkenswaard<br />

hobby bezig met<br />

motorrijlessen<br />

werkt sinds 2001<br />

“IK HAD VOLDOENDE BAGAGE IN HUIS,<br />

MAAR NOG NOOIT EEN<br />

HELE JAARREKENING GEDAAN”<br />

WAAR BEN JE NU MEE BEZIG? “Ik ben bezig met een<br />

jaar rekening. Verder ben ik alles aan het afronden voor mijn<br />

vakantie. We zitten nu in de vakantieperiode, dus gelukkig hoef<br />

ik slechts twee of drie klanten over te dragen aan collega’s.”<br />

WAAROM HEB JE GEKOZEN VOOR ACCOUNTANCY?<br />

“Mijn ouders hebben een eigen bedrijf, daar heb ik vroeger<br />

vaak de accountant langs zien komen. Zelf was ik goed met<br />

cijfers, daarom koos ik voor de richting boekhouden. Gaandeweg<br />

kwam ik erachter dat boekhouden voor mij niet genoeg<br />

is. Na de SPD ben ik daarom begonnen aan de postdoctoraalstudie<br />

AA en de Praktijkopleiding.”<br />

WAT VOND JE HET GROOTSTE VERSCHIL TUSSEN<br />

DE OPLEIDING EN DE PRAKTIJK? “Er is een groot verschil<br />

tussen theorie en praktijk. Toen ik na mijn SPD-opleiding<br />

bij Deloitte begon, was een van m’n eerste opdrachten om<br />

een jaarrekening samen te stellen. Ik had geen idee waar ik<br />

moest beginnen. Ik had voldoende bagage in huis, maar nog<br />

nooit een hele jaarrekening gedaan. Zulke dingen moet je<br />

gewoon een keer in de praktijk hebben gedaan.”<br />

WAT IS DE BESTE TIP DIE JE OOIT KREEG? “Je kunt<br />

niet alles zelf weten, ook al zit je jaren in het vak. Wees dus<br />

niet bang om naar collega’s te stappen. Deze tip kreeg ik van<br />

mijn oude baas bij Deloitte en ik heb er altijd veel aan gehad.”<br />

WAT IS JE GROOTSTE BLUNDER? “Ik heb eens een klant<br />

met de verkeerde naam aangesproken. Ik verwarde hem met<br />

zijn broer. Dat was wel even gênant.”<br />

WAAR ZIE JE JEZELF OVER 10 JAAR? “Ik heb me dan<br />

verder bekwaamd in het adviseren van ondernemers en ben<br />

vennoot. Bij een kleiner accountantskantoor. Hoewel ik in<br />

mijn Deloitte-tijd veel heb geleerd – het is een fantastische<br />

leerschool – heb ik ook ervaren dat een groot kantoor niets<br />

voor mij is.”<br />

Onder de streep Uit het Accountancy Beloningsonderzoek 2010 blijkt dat startende accountants gemiddeld zo’n<br />

23.000 euro verdienen. Na zes jaar stijgt dat tot een bedrag tussen 53.500 en 71.500. <strong>Accountant</strong>s met meer dan 15 jaar<br />

werkervaring incasseren gemiddeld tussen 85.000 en 137.500 euro.


3<br />

1<br />

7<br />

Als accountant<br />

ben je de hele dag<br />

aan het rekenen<br />

Natuurlijk heb je veel met cijfers te maken, maar het<br />

beroep houdt veel meer in. Het gaat over bedrijven<br />

en over de mensen achter die bedrijven. Je kijkt naar<br />

elk aspect, niet alleen naar de omzetcijfers.<br />

4<br />

Als accountant<br />

werk je bij<br />

een accountants -<br />

kantoor<br />

Minder dan de helft van de accountants<br />

werkt bij een accountantskantoor. Met de<br />

titel op zak kun je ook aan de slag bij<br />

een bedrijf, de overheid of een organisatie.<br />

Bijvoorbeeld als financieel directeur.<br />

Accountancy<br />

is saai<br />

Iedere klant is anders en elke dag<br />

heb je weer met andere uitdagingen<br />

te maken. De ene dag zit je bij een<br />

platenmaatschappij, de andere bij<br />

een transportbedrijf.<br />

<strong>Accountant</strong>s<br />

zijn contactgestoord<br />

Hoe leg je een complexe eigendomsstructuur<br />

uit aan een ondernemer? Hoe maak je de bank<br />

duidelijk wat de sterke punten zijn van een<br />

ondernemingsplan? Een accountant is elke dag<br />

bezig met communiceren. Wie daar slecht in is,<br />

kan waarschijnlijk beter een ander vak kiezen.<br />

6<br />

2<br />

<strong>Accountant</strong> is<br />

een beroep<br />

voor mannen<br />

Nog steeds zijn mannen oververtegenwoordigd<br />

bij de accountantskantoren.<br />

Maar steeds meer vrouwen ontdekken<br />

dit mooie beroep. Zij zijn net zo succesvol<br />

als hun mannelijke collega’s.<br />

Zeven grootste<br />

mYthes over<br />

accountants<br />

5<br />

Als accountant<br />

zit je alleen<br />

maar op kantoor<br />

Als accountant ben je vaak op pad. Je bezoekt<br />

bijvoorbeeld een klant voor een adviesgesprek<br />

of je spreekt werknemers van een bedrijf om<br />

extra informatie te achterhalen voor een<br />

controle. Veel accountants zijn zeker de helft<br />

van hun werktijd niet op kantoor.<br />

<strong>Accountant</strong>s<br />

lopen altijd in<br />

kostuum<br />

Kledingkeuze is natuurlijk erg<br />

belangrijk. Je wil er tenslotte<br />

representatief uitzien. Maar dat<br />

betekent niet dat je altijd strak<br />

in het pak moet. Dit hangt af van<br />

het type klant dat je bezoekt.<br />

9


“DIt vAk kAn nog ve<br />

InteressAnter wo<br />

“In een blad als dit wil ik graag beginnen met een loflied<br />

op ons beroep. Accountancy is een prachtig, nuttig en<br />

maatschappelijk relevant vak. Het is leuk, boeiend en het<br />

biedt talloze mogelijk heden om je te ontwikkelen. Dat geldt<br />

zowel voor de register accountant die primair controleert<br />

als voor de AA-<strong>Accountant</strong> die veel meer adviseert.”<br />

10


el<br />

rDen”<br />

Marcel Pheijffer (1967)<br />

is hoogleraar Forensische<br />

Accountancy aan de<br />

universiteiten nyenrode<br />

en leiden. Hij schrijft<br />

veelbesproken blogs op<br />

accountant.nl en steekt<br />

zijn mening over het<br />

vak niet onder stoelen<br />

of banken.<br />

<strong>11</strong>


12<br />

Maar... ?<br />

”Maar ik heb ook kritiek. Bij met name de grotere<br />

accountantskantoren zie je de spanning<br />

tussen de zakelijke belangen, de commerciële<br />

doelstellingen, en de plicht om zuivere, betrouwbare<br />

beelden van bedrijven naar buiten<br />

te brengen. <strong>Accountant</strong>s moeten twee heren<br />

dienen. En de heer die hun betaalt, de cliënt,<br />

kan baat hebben met het manipuleren, als het<br />

ware het photoshoppen van de jaarrekening.<br />

Dat is een weeffout in het systeem die geen<br />

naaister kan herstellen. De schijn van belangenverstrengeling<br />

zal altijd blijven, alle onafhankelijkheidsregels<br />

ten spijt.”<br />

Moeten accountants dan maar<br />

overheidsdienaren worden?<br />

“Nee, het is onzin om alle heil van de overheid<br />

te verwachten. Of van de officiële toezichthouders.<br />

Kijk naar de DSB-casus en de rol<br />

daarin van de DNB en de AFM. De stapeling<br />

van toezichthouders is duur, stroperig en<br />

in effectief en vormt geen absolute waarborg<br />

op het voorkomen van fouten. De oplossing<br />

moet uit de markt komen. Belanghebbenden,<br />

inclusief overheden en toezichthouders,<br />

zouden per geval moeten bepalen aan welke<br />

vorm van controle behoefte is. <strong>Accountant</strong>skantoren<br />

moeten daardoor meer concurreren<br />

op basis van kwaliteit en toegevoegde<br />

waarde en niet op prijs. De accountant wordt<br />

dan gedwongen om weer creatief, kritisch en<br />

vindingrijk te zijn.”<br />

<strong>Accountant</strong>s kunnen dus<br />

meer dan ze nu laten zien?<br />

“Ja. Een controlerend accountant, kun je<br />

zeggen, geeft een gezondheidsverklaring af.<br />

Maar de röntgenfoto’s die we maken, kunnen<br />

scherper. De thermometer kan er dieper in.<br />

Een jaarrekening vertelt niet altijd het complete<br />

verhaal, ook omdat we ons beperken tot de<br />

financiën. Ik pleit voor een meer verhalende<br />

manier van verslaglegging.<br />

Hoe zit het met de risicobeheersing? Met de<br />

functieopbouw? Hoe stabiel zijn de verhoudingen<br />

binnen een bedrijf ? Hoe gevaarlijk is de grote<br />

afhankelijkheid van ICT? Cijfers zeggen veel,<br />

maar niet alles. Ter vergelijking: hoe tevreden<br />

of mondig of tolerant wij Nederlanders zijn,<br />

kan het CBS je niet vertellen. We moeten meer<br />

de scherpe observators worden en minder de<br />

brave controleurs.”<br />

<strong>Accountant</strong>s moeten meer<br />

maatwerk leveren, stelt u ook.<br />

“Ja, de jaarrekening dateert van 100, 120 jaar<br />

geleden en geeft een globaal, oppervlakkig<br />

beeld. Als een bank overweegt om een bedrijf<br />

een fors krediet te geven, hebben ze veel<br />

meer nodig dan die jaarrekening. <strong>Accountant</strong>s<br />

kunnen die informatie boven water halen, als<br />

ze meer maatwerk gaan leveren. Dan kunnen<br />

ze ook meer op kwaliteit gaan concurreren<br />

en hun toegevoegde waarde bewijzen. In de<br />

gestandaardiseerde wereld van de huidige<br />

controle gebeurt dat te weinig. Een goedgekeurde<br />

jaarrekening is eenvormig en kent<br />

geen gradaties van goedkeuring, daarmee<br />

kunnen accountants zich dus niet onderscheiden.<br />

Trouwens, ook als je de verplichte controle op<br />

de jaarrekening afschaft, wat ik voor kleinere<br />

bedrijven bepleit, blijven er veel opdrachten<br />

over die niet wettelijk verplicht zijn, maar die<br />

wel uiterst zinvol zijn. En daar kun je pas eer<br />

mee inleggen. Bijvoorbeeld onderzoek bij fusies


“ we Moeten Meer De sCHerPe<br />

oBservAtors worDen en MInDer<br />

De BrAve ControleUrs”<br />

en overnames, of bij fraude. Als we ons meer<br />

focussen op de echt uitdagende vragen, kan dit<br />

vak nog veel interessanter worden.”<br />

welke reacties krijgt u<br />

op uw kritiek?<br />

“Ik krijg kritiek en bijval, ook vanuit de accountancy.<br />

Het is momenteel vooral de jonge garde<br />

die opstaat en zich actief organiseert, zodat<br />

het mooie accountantsvak zich de goede kant<br />

op blijft ontwikkelen. Zo is er een groep<br />

twitterende accountants actief die tweet-ups<br />

organiseert om met elkaar over het accountantsvak<br />

te spreken. Van hen krijg ik bijvoorbeeld<br />

de nodige bijval. Van anderen – vooral<br />

uit de openbare praktijk – is er kritiek. Die is<br />

zeer welkom, zolang het er maar op is gericht<br />

het vak te behoeden voor verder verval. Het<br />

vak is gebaat bij vertrouwen in de accountant<br />

vanuit alle stakeholders in de maatschappij.<br />

Beleggers, financiële instellingen, politici, media<br />

en belastingbetalers. En niet in de laatste<br />

plaats: potentiële studenten.<br />

Ik ben van mening dat zij gebaat zijn bij discussie<br />

over het accountantsvak. Dit brengt het<br />

vak verder en zal het vast uitdagender maken.<br />

En dus aantrekkelijk voor studenten die met<br />

de keuze voor accountancy een prima stap<br />

maken, met uitzicht op een goede loopbaan<br />

en dito salaris.”<br />

Kijk op Twitter: @tuacc<br />

13


14<br />

Maartje Kuijsten aa<br />

“Als je carrière wilt maken, moet<br />

je niet te snel vooruit willen.<br />

Behalve ambitie zijn ook rust, begrip<br />

en levenservaring belangrijk<br />

in ons vak. Een ondernemer van<br />

56 jaar neemt vaak weinig<br />

van je aan als je zelf 24 bent.”<br />

Harro de Haan aa<br />

“Blijf je afvragen: welk doel<br />

dien ik met mijn beroep? Waarom<br />

koos ik ooit voor dit vak? In mijn geval<br />

omdat ik cijfers leuk vind én om mensen<br />

geef. Omdat ik ondernemers wil helpen<br />

hun plannen te verwezenlijken door naast<br />

de ondernemer te staan: persoonlijk en<br />

betrokken. Noem het een leidraad<br />

of een ideaal waar ik graag<br />

trouw aan blijf.”<br />

arun alakhramsing ra<br />

“Volg je hart. Als je ergens<br />

sol li citeert, of je krijgt een functie<br />

aangeboden, dan moet er een<br />

klik zijn met het bedrijf waar je wilt<br />

gaan werken. Hoe goed de<br />

voorwaarden en het salaris ook<br />

zijn, als je twijfelt en je voelt<br />

geen klik: doe het niet.”<br />

wilfried geurts aa<br />

“Wees gretig en houd je oren<br />

en og en goed open.<br />

Alleen als je zo veel mogelijk<br />

disciplines uitprobeert,<br />

kom je erachter waar je hart<br />

ligt, wat je echt leuk<br />

vindt.”<br />

Karin van<br />

wijngaarden aa ra<br />

“Mijn motto: vooruitwerken,<br />

Wat heb je<br />

nodig naast<br />

kennis,kunde<br />

en ambitie?<br />

bijhouden en slagen. Op school had ik de<br />

lesstof al gelezen voor de eerste les begon.<br />

Daarna hoefde ik het alleen bij te houden.<br />

Nu is mijn volgende carrièrestap partner<br />

worden. Daarnaast heb ik bestuursfuncties,<br />

sport ik drie keer per week en ga binnen-<br />

kort weer studeren. Dat kan ik alleen<br />

maar door vooruit te werken.”<br />

dr. ellen van schoten ra<br />

“Zorg voor een CV dat zich onder-<br />

scheidt. De rode draad in mijn oplei-<br />

ding en loopbaan is de combinatie van<br />

onderzoek en accountancy. Zo’n breed CV<br />

biedt je niet alleen meer kansen, maar ook<br />

inspiratie. Bijvoorbeeld om, net als ik,<br />

door te groeien naar een leiding-<br />

gevende functie bij de Algemene<br />

Rekenkamer.”


“IN WERKELIJKHEID HEB JE MET ZOWAT<br />

DE HELE ORGANISATIE VAN DOEN”<br />

WAAR BEN JE NU MEE BEZIG? “Mijn normale werk: het<br />

leiden van verschillende audits. Zulke verantwoordingsonderzoeken<br />

zijn enorm gevarieerd. Ze kunnen overal over gaan. Nu<br />

ben ik onder andere bezig met een audit naar de risico’s binnen<br />

interne processen en met een Basel-gerelateerd onderzoek.<br />

Daarnaast ben ik bezig met een audit rondom hedge accounting<br />

ter ondersteuning van de externe accountant.”<br />

WAAROM HEB JE GEKOZEN VOOR ACCOUNTANCY?<br />

“Ik studeerde Bedrijfskunde, een generieke studie, en wilde me<br />

graag specialiseren. Accountancy is daarbij een goede aanvulling<br />

op Bedrijfskunde. Het is ook een beroep waarin alles draait om<br />

regels, om het scheppen van orde. Zelf ben ik meer een creatief<br />

persoon en heb van nature weinig affiniteit met vastomlijnde<br />

regels en procedures. Dat contrast vond ik erg interessant.”<br />

WAT VOND JE HET GROOTSTE VERSCHIL TUSSEN DE<br />

OPLEIDING EN DE PRAKTIJK? “Tijdens mijn studie had ik<br />

nooit gedacht dat je met zoveel mensen contact hebt. Ik dacht<br />

dat je voor een controleonderzoek vooral met de administratie<br />

te maken zou hebben. In werkelijkheid heb je met zowat de<br />

hele organisatie van doen.”<br />

WAT IS DE BESTE TIP DIE JE OOIT KREEG? “Je werkt<br />

om te leven en je leeft niet om te werken. Ik weet niet meer<br />

wie het gezegd heeft, maar in dit beroep is het een waardevolle<br />

tip. Zeker als je jong bent, moet je uitkijken dat je niet<br />

verdrinkt in de werkdruk.”<br />

WAT IS JE GROOTSTE BLUNDER? “Ik zat eens bij een<br />

klant te werken en vergat de tijd. Toen ik wilde vertrekken,<br />

bleek dat iedereen al weg was. Ik zat opgesloten! Gelukkig<br />

kon ik nog een collega bereiken. Die heeft er uiteindelijk voor<br />

gezorgd dat ik bevrijd werd.”<br />

WAAR ZIE JE JEZELF OVER 10 JAAR? “Het lijkt me leuk<br />

om dan te werken bij een accountantskantoor of bedrijf in<br />

Londen, mijn lievelingsstad. Ik zie mezelf geen vennoot of<br />

partner worden, daarvoor heb ik te veel andere interesses.”<br />

OP DE LADDER<br />

stArter<br />

MIDCAreer<br />

toPCAreer<br />

toPCAreer<br />

greg Kromosoeto<br />

kantoor sns reaal, utrecht<br />

www.snsreaal.nl<br />

leeftijd 31 jaar<br />

functie audit supervisor<br />

leasewagen nee, ik reis veel<br />

met het ov<br />

woonplaats zevenaar<br />

hobby ik schrijf songteksten<br />

en componeer muziek<br />

vakantie thailand<br />

werkt sinds 2004<br />

Bloeiende bedrijfstak De honderd grootste accountantskantoren van de wereld hadden een gezamenlijke omzet van<br />

95,6 miljard dollar. In 2008 werkten er bij deze kantoren bijna een half miljoen mensen, onder wie 34.000 partners. 15


16<br />

Dat er heel wat wegen zijn die naar de titel leiden, wist<br />

je waarschijnlijk al. Maar dat er ook meerdere manieren


zijn om te studeren, is misschien nieuw voor je. naast<br />

de voltijd- en deeltijdstudie, kun je ook kiezen voor duaal.<br />

17


18<br />

wij zetten de voor- en nadelen op<br />

een rijtje en vroegen een<br />

duaalstudent naar zijn ervaringen<br />

De opbouw Een voltijdstudie zit eenvoudig in<br />

elkaar: je hebt vijf dagen per week college, je volgt<br />

een stage en na vier of vijf jaar krijg je een diploma.<br />

De duaalstudie is anders. Het grootste deel van de<br />

week werk je voor een accountantskantoor en één<br />

of twee dagen per week reis je af naar je hoge-<br />

school. Praktijkopdrachten doe je onder werktijd en<br />

je leert minstens zoveel van je leidinggevende als<br />

van je docent. En waarschijnlijk het grootste ver-<br />

schil: jezelf inschrijven is niet genoeg, je moet solli-<br />

citeren. De sollicitatie Als een bedrijf je als<br />

duaalstudent aanneemt, hopen ze meestal dat je er<br />

ook na je afstuderen blijft werken. Niet iedereen<br />

wordt daarom aangenomen en de sollicitatieproce-<br />

dure kan soms erg uitgebreid zijn. Dat ondervond<br />

ook Sander van der Water, Senior Assistent at<br />

Deloitte en duaalstudent aan de hogeschool Rotter-<br />

dam: “Aan de hand van mijn CV werd ik uitgenodigd<br />

voor een assessment. Dat begon met een persoon-<br />

lijkheidstest en een IQ-test. Daarna volgde een ge-<br />

sprek met een recruiter. Een week later kreeg ik te<br />

horen dat ik door was naar een volgende ronde. Toen<br />

volgde het ‘echte’ sollicitatiegesprek met een partner<br />

van Deloitte en een manager.” Meer Dan<br />

een stage Het contract dat je ondertekent met<br />

het bedrijf waar je de duaalstudie gaat volgen, moet<br />

ondertekend worden door drie partijen: de werk-<br />

gever, de school en jijzelf. Het is een soort stage-<br />

contract. Elk studiejaar sluit je een nieuw contract<br />

af. Ook de beoordeling is anders. Niet alleen je<br />

opleiding, maar ook je werkgever willen er zeker van<br />

zijn dat je vorderingen maakt. Regelmatig ga je<br />

dus met je docent en je manager om de tafel zitten<br />

om te kijken hoe ver je bent. Ook schrijf je geregeld<br />

rapporten en houd je bijvoorbeeld een competentielijst<br />

bij. Meer Dan stagevergoeDing<br />

Een van de meest aantrekkelijke kanten van een


duaalstudie is het salaris. Vind je een studenten-<br />

kamer prijzig? Met je salaris als duaalstudent kun je<br />

meestal wel een eigen appartementje huren. Sander<br />

van der Water: “Het salaris was voor mij een van de<br />

redenen om voor de duaalstudie te kiezen. Nadat ik<br />

mbo Administratie had afgerond, was ik bij een<br />

administratiekantoor gaan werken. Dat inkomen zou<br />

ik op moeten geven als ik koos voor een voltijd-<br />

studie. Maar als duaalstudent zou ik toch lekker op<br />

mezelf kunnen wonen en wat geld overhouden. Mijn<br />

startsalaris was 1.670 euro. Daarnaast kreeg ik een<br />

laptop en een leasewagen, een VW Fox, en werden<br />

mijn collegegeld en boeken betaald. In het begin<br />

kreeg ik zelfs nog een tijdje studiefinanciering. Niet<br />

zo lang trouwens, want al snel verdien je te veel<br />

voor stufi.” De coMbinatie Als je de duaal-<br />

studie volgt, leef je letterlijk in twee werelden: met<br />

één been in de collegebanken, met het andere op<br />

kantoor. Dit heeft zowel voor- als nadelen. Sander<br />

van der Water: “Aan de ene kant heb je het beste<br />

van alles: je hebt de bevrediging, de uitdaging en<br />

het salaris van een baan. Je hebt de theorie vaak<br />

wat sneller door omdat je het al in de praktijk hebt<br />

gezien. En je kunt gewoon meedoen aan het stu-<br />

dentenleven. Op vrijdagmiddag de kroeg in, is geen<br />

probleem. Aan de andere kant moet je erg gedisci-<br />

plineerd zijn. Vooral kleinere studieopdrachten<br />

schieten er snel bij in en voor je het weet, loop je<br />

vertraging op. Zomaar een dagje spijbelen om op<br />

het strand te liggen kan natuurlijk echt niet.”<br />

vriJe Dagen Op de luxe van een achtweekse<br />

vakantie hoef je als duaalstudent overigens niet te<br />

rekenen, je hebt niet meer vrije dagen dan andere<br />

werknemers. Maar als je echt dol bent op de zomer,<br />

is er vaak wel een manier om er langer van te genie-<br />

ten. Sander: “Overwerk wordt hier gecompenseerd.<br />

Dus werk ik in het voorjaar wat harder, dan kan ik in<br />

de zomer twee maanden vrij nemen.”<br />

Meer informatie Als je meer wilt weten over de duaalstudie Accountancy, kun je het best<br />

terecht bij een van de hogescholen die zo’n studie aanbiedt. Een overzicht vind je op pagina 35.<br />

19


20<br />

NED<br />

rauw en provocerend<br />

op het scherm. genuanceerd<br />

genuanceerd<br />

en betrouwbaar daarachter.<br />

Powned zou het omroepbestel op zijn grondvesten laten trillen.<br />

Alles anders doen, zat er echter niet in. Net als elke omroep kreeg<br />

Powned te maken met begrotingsregels, salarisplafonds en zender


coördinatoren. Een goede administratie bleek bij voorbeeld onont-<br />

beerlijk. <strong>Accountant</strong> Marina Dunsbergen van Ruitenburg & Partners<br />

adviseerde de kersverse omroep.<br />

21


22<br />

NED<br />

Van Max naar Powned<br />

Eind 2009 werd Van Ruitenburg &<br />

Partners door Powned benaderd.<br />

Marina Dunsbergen: “Ze kwamen<br />

bij ons terecht omdat we ook Max<br />

hadden begeleid, net als Powned<br />

een beginnende omroep. Voor<br />

omroepen gelden veel specifieke<br />

regels, dus het is belangrijk dat<br />

je daar ervaring mee hebt. De<br />

Mediawet kent zelfs een speciaal<br />

handboek voor de jaarrekening.<br />

Die moet veel uitgebreider zijn<br />

dan bij een normaal bedrijf. Naast<br />

de gebruikelijke financiële gegevens<br />

moet er onder meer in staan<br />

hoe actief de ledenvereniging<br />

is en wat de verdeling is tussen<br />

radio en tv.”<br />

“Powned is voor ons een<br />

redelijk kleine klant,<br />

maar wel een erg leuke”<br />

Geen gewoon bedrijf<br />

Zoals elke nieuwe omroep begon<br />

Powned op nul. Marina Dunsbergen<br />

was erbij vanaf het begin:<br />

“We hebben ze geholpen om de<br />

administratie op te zetten.<br />

De btw is bijvoorbeeld heel specifiek;<br />

wat aftrekbaar is en wat<br />

niet, is voor een omroep anders<br />

dan voor een gewoon bedrijf.<br />

Sommige inkoop is gedeeltelijk<br />

aftrekbaar, daarover moet je met<br />

de Belastingdienst een mengpercentage<br />

afspreken. Daarbij<br />

hebben we hen geholpen. Ook<br />

hebben we met ze gesproken over<br />

het softwarepakket en overlegd<br />

met de softwareleverancier. Toen<br />

ze een administrateur aannamen,<br />

hebben we die ingewerkt. Kortom,<br />

we hielpen ze met al hun vragen.<br />

In het begin vrij intensief, daarna<br />

als een soort vraagbaak. In 2010<br />

kregen we elke twee weken wel<br />

een telefoontje. En we hebben<br />

regelmatig rond de tafel gezeten<br />

met Roeland Mackloet, de financieel<br />

directeur van Powned.<br />

Nu alles loopt, zijn we vooral de<br />

controlerend accountant.”<br />

Adviseren versus<br />

controleren<br />

Kan dat eigenlijk wel, een klant<br />

adviseren en tegelijk controleren?<br />

“We hebben geadviseerd over<br />

“Ze kwamen<br />

bij ons terecht<br />

omdat we ook<br />

Max begeleid<br />

hadden”<br />

de administratie en het opzetten<br />

van een grootboekschema. Dat<br />

bijt niet met de controle. Het is<br />

zelfs wel handig dat de controlerend<br />

accountant hen hierover<br />

adviseert. Zij weten immers niet<br />

welke gegevens uit de admini s-<br />

tratie moeten komen. En dan<br />

kun je ook moeilijk bepalen welke<br />

gegevens je erin moet stoppen.<br />

Dat kunnen wij wel.”<br />

Een zichtbare klant<br />

“Powned is voor ons een redelijk<br />

kleine klant, maar wel een erg<br />

leuke. Het is mooi om een klant<br />

te hebben waar iedereen weleens<br />

wat van heeft gezien. Als andere<br />

klanten horen dat we ook voor<br />

Powned werken, vindt de een dat<br />

fantastisch en de ander vreselijk.<br />

Maar ze hebben er altijd wel een<br />

mening over. Je krijgt ook een<br />

uniek kijkje achter de schermen<br />

van Hilversum. Je ziet bijvoorbeeld<br />

wat voor bedragen er omgaan,<br />

wat het kost om een programma<br />

te maken, hoe een planning tot<br />

stand komt. De specifieke regels<br />

voor omroepen maken het werk<br />

extra interessant.”


“TOEN DACHT IK: DAT WIL IK OOK.<br />

IK HAD ALLEEN GEEN<br />

IDEE WAT HET VAK INHIELD”<br />

WAAR BEN JE NU MEE BEZIG? “Een klant van ons, een<br />

kinderdagverblijf, heeft een nieuw administratiesysteem. Dit<br />

automatiseert niet alleen de facturatie, maar ook bijvoorbeeld<br />

de planning. Er zijn alleen wat opstartproblemen. Die ga ik oplossen.<br />

Met mijn manager heb ik een plan van aanpak opgesteld.<br />

Dat advies hebben we net naar de klant verstuurd.”<br />

WAAROM HEB JE GEKOZEN VOOR ACCOUNTANCY?<br />

“Mijn vader heeft een eigen bedrijf. Als daar vroeger de accountant<br />

was geweest, klaagde hij vaak dat die accountants ‘bakken<br />

met geld’ verdienen. Toen dacht ik: dat wil ik ook. Ik had alleen<br />

geen idee wat het vak inhield. Toen ik er op een studiebeurs<br />

meer over hoorde, leek het me echt iets voor mij.”<br />

WAT VOND JE HET GROOTSTE VERSCHIL TUSSEN<br />

DE OPLEIDING EN DE PRAKTIJK? “Ik ben direct na het<br />

vwo gaan werken en heb de deeltijdopleiding bij Nyenrode gedaan.<br />

Deze mogelijkheid was voor mij een extra stimulans om<br />

voor dit beroep te kiezen. Het voordeel van werken en studeren<br />

combineren, is dat de theorie makkelijker wordt, omdat je het<br />

kunt relateren aan praktijksituaties.”<br />

WAT IS DE BESTE TIP DIE JE OOIT KREEG? “Maak je<br />

niet zo druk. Dat moesten meerdere mensen me al eens zeggen.<br />

Ik ben namelijk nogal perfectionistisch. Daardoor leg ik de lat voor<br />

mezelf soms te hoog. Vooral bij mijn eerste werkgever gebeurde<br />

dat. Ondertussen heb ik wel geleerd mezelf niet gek te maken.”<br />

WAT IS JE GROOTSTE BLUNDER? “Bij een klant wilde ik<br />

eens een verzamelloonstaat kopiëren. Ik dacht dat ik op ‘print’<br />

drukte, maar drukte op ‘verstuur’, waarna de salarisgegevens<br />

bij verschillende medewerkers in hun mailbox belandden.<br />

Gelukkig vond de klant het niet erg. De financieel directeur<br />

heeft snel iedereen gebeld en gevraagd de mail te deleten.<br />

Probleem opgelost. Ik kon echter wel door de grond zakken.”<br />

WAAR ZIE JE JEZELF OVER 10 JAAR? “Dan heb ik mijn<br />

RA-titel binnen. Ik werk nog steeds bij CROP, want daar heb ik<br />

het erg naar mijn zin. En ik combineer, net als nu, samenstel- en<br />

controlewerkzaamheden. Verder heb ik één of twee kinderen<br />

en werk een dagje minder.”<br />

OP DE LADDER<br />

stArter<br />

MIDCAreer<br />

toPCAreer<br />

toPCAreer<br />

arninja ’t lam-Den Hartog<br />

kantoor CROP accountants,<br />

nieuwegein, www.crop.nl<br />

leeftijd 24 jaar<br />

functie controleleider/teamleider<br />

leasewagen ja, een nieuwe VW Golf<br />

woonplaats meerkerk<br />

hobby tennis, hardlopen<br />

werkt sinds 2005<br />

23


“voor dit beleggingsproduct<br />

keek ik goed naar<br />

de parkeertarieven”<br />

een registeraccountant kijkt<br />

meestal naar het verleden:<br />

geeft de jaar rekening een goed<br />

beeld van de prestaties van een<br />

bedrijf in het afgelopen jaar?<br />

<strong>Accountant</strong> Jef Holland van<br />

Deloitte kijkt ook regelmatig<br />

vooruit. Met zijn team is hij betrokken<br />

bij het structureren van<br />

beleggingsproducten. Hij vertelt<br />

over het european Parking<br />

Fund III van Bouwfonds reIM.<br />

Onafhankelijkheid vereist<br />

Als een bedrijf geld nodig heeft, bijvoorbeeld om te<br />

investeren, kan het naar de bank gaan voor een<br />

lening. Maar het kan ook beleggers vragen om geld te<br />

stoppen in een project, vaak via een speciaal fonds.<br />

Voordat zo’n fonds een feit is, moeten er echter<br />

heel wat vragen worden beantwoord: hoeveel rendement<br />

kunnen beleggers verwachten? Welke risico’s<br />

lopen zij? Jef Holland: “In dit geval ging het om een<br />

fonds voor particuliere beleggers in parkeergarages<br />

in enkele Europese landen.<br />

Als we een opdracht zoals deze krijgen, gaan we allereerst<br />

met verschillende externe specialisten en<br />

mensen van Bouwfonds REIM bij elkaar zitten. In een<br />

aantal sessies wordt dan het beleggingsproduct in<br />

grote lijnen neergezet. Het gaat in eerste instantie<br />

vooral om de fiscale aspecten: wordt het een CV,<br />

een BV of een coöperatie? Valt het rendement voor<br />

de belegger in box 3 of niet? Als accountant zit ik<br />

erbij om uiteindelijk een onderzoeksrapport af te<br />

kunnen geven voor het rendementsmodel. Je moet<br />

enorm oppassen dat je in zulke bijeenkomsten niet<br />

op de stoel van de ondernemer gaat zitten. Soms<br />

zou je misschien iets willen adviseren, maar je moet<br />

onafhankelijk blijven.<br />

Ik zit er voor de klant én voor de belegger. Stel dat<br />

iemand een ton verliest op zo’n belegging, dan<br />

weten ze me echt wel te vinden. Mijn hand tekening<br />

staat er tenslotte onder. Het enige wat ik daarom<br />

kan doen, is verschillende opties aangeven. De keuze<br />

is altijd aan het bedrijf.”<br />

25


Een belegging ontleden<br />

Na deze eerste sessies gaan de verschillende specialisten<br />

van Bouwfonds REIM aan het rekenen. “In dit<br />

geval ging het bijvoorbeeld om de verwachte huuropbrengsten<br />

van de parkeergarages, de prijsstijging<br />

over de looptijd, rentekosten, exploitatiekosten,<br />

enzovoorts. Al die zaken bepalen het uiteindelijke<br />

rendement voor de belegger.” Daarna wordt een<br />

eerste opzet van het rendementsmodel naar de<br />

accountant gestuurd. Jef Holland en zijn team nemen<br />

het in stappen door en ondervragen de klant hierover.<br />

“Daarna nemen we het formulematig door.<br />

Is het rekenkundig juist? Zijn de rekenmethoden<br />

gebruikelijk? Meestal kunnen we dit zelf, met behulp<br />

van Excel, maar als het echt ingewikkeld wordt,<br />

roepen we de hulp in van een econometrist. Voor<br />

vastgoedbeleggingen gebeurt dat overigens weinig,<br />

wel schakelen we regelmatig taxateurs in.<br />

Ten tweede kijken we naar de aannames. Waar zijn<br />

schattingen op gebaseerd, ligt er een onderzoek aan<br />

ten grondslag? Bij dit fonds zagen we bijvoorbeeld<br />

dat de verwachte huuropbrengsten ineens een flinke<br />

sprong maakten. Daar stel je dan een vraag over.<br />

Het had te maken met aflopende huurcontracten<br />

waardoor de huur kan worden verhoogd. Als accountant<br />

ben je dan gefocust op de risico’s, dus vraag<br />

je wat er gebeurt als ze geen huurder vinden tegen<br />

een hogere huurprijs. Eventueel vraag je ze om een<br />

aantal scenario’s op een rijtje te zetten. Zo pel je<br />

alles af. Je begint met de onderbouwing, dan de<br />

uitgangspunten en ten slotte kijk je of alles goed is<br />

opgeschreven. Uiteindelijk komt er een conceptstuk<br />

uit. Dan volgt een eindbespreking met alle<br />

www.werkenbijdeloitte.nl<br />

www.bouwfondsreim.nl<br />

26<br />

“Je moet enorm oppassen<br />

dat je niet op de stoel van de<br />

ondernemer gaat zitten”<br />

betrokkenen. Daarbij worden alle pagina’s van<br />

het prospectus of het informatiememorandum,<br />

één voor één doorgenomen. Dat kan soms wel<br />

een dag duren. Daarna kan het naar de drukker.”<br />

144 pagina’s informatie<br />

Een prospectus of informatiememorandum is<br />

het boekwerk waarin het beleggingsproduct<br />

van a tot z beschreven wordt. In dit geval is het<br />

een informatiememorandum van 144 pagina’s<br />

geworden. “De term prospectus is voorbehouden<br />

aan beleggingsproducten die onder toezicht<br />

van de AFM staan. Dat zijn in principe alle beleggingsproducten<br />

waarin je minder dan 100.000<br />

euro kunt inleggen. Hier was de minimale inleg<br />

één ton en was het product vrijgesteld van<br />

AFM-controle.” In het informatiememorandum<br />

staan onder meer de risico’s, het rendement<br />

en de fiscale gevolgen uitgelegd en worden alle<br />

relevante zaken toegelicht. Het informatiememorandum<br />

van het Parking Fund III bevatte<br />

bijvoorbeeld een beschrijving van de ontwikkelingen<br />

in autobezit, parkeertarieven en<br />

grondprijzen, en een uitgebreide beschrijving<br />

van een aantal parkeergarages.<br />

Een afwisselend traject<br />

Een traject als dit is een omvangrijke klus.<br />

“De looptijd was in dit geval zo’n zes weken.<br />

Bij ingewikkelde, internationale beleggingsproducten<br />

kan dat veel langer zijn, soms<br />

wel driekwart jaar. Maar het is enorm leuk om<br />

met zoiets bezig te zijn. Het is heel afwisselend,<br />

je werkt samen met andere specialisten<br />

en je bent vanaf het begin bij iets betrokken,<br />

in plaats van achteraf.”


de nba, wat heb je eraan?<br />

Iedereen met de AA- of RA-titel staat ingeschreven bij de<br />

Nederlandse Beroepsorganisatie van <strong>Accountant</strong>s (NBA). Maar de NBA<br />

doet veel meer dan het accountantsregister bijhouden.<br />

komt voor je op<br />

Een van de belangrijkste taken van<br />

de beroepsorganisatie is opkomen<br />

voor de belangen van accountants.<br />

Bijvoorbeeld door te lobbyen in Den<br />

Haag en te overleggen met organi-<br />

saties als de AFM, De Nederlandsche<br />

Bank en MKB Nederland. De NBA is<br />

het eerste aanspreekpunt voor de pers,<br />

politiek en belangenorganisaties.<br />

leidt je op<br />

Als je de titel wilt halen, ben je nog<br />

niet klaar na je opleiding Accountancy.<br />

De NBA is nauw betrokken bij de<br />

theoretische opleiding en verzorgt<br />

de Praktijkopleidingen voor toekom-<br />

stige AA’s en RA’s. In deze 3-jarige<br />

stage moet je laten zien dat je jouw<br />

kennis in de praktijk kunt brengen.<br />

bewaakt de kwaliteit<br />

Houden accountantskantoren zich<br />

aan alle regels? Wat is het niveau<br />

van de werkzaamheden? De NBA<br />

onderzoekt dit regelmatig, houdt<br />

de kwaliteit op peil en zet zich in<br />

om die verder te verbeteren.<br />

zorgt dat je bijblijft<br />

Als accountant ben je verplicht om je<br />

permanent bij te scholen. Veel van de<br />

cursussen die je hiervoor kunt volgen,<br />

worden aangeboden door de NBA.<br />

organiseert evenementen<br />

Debatten, seminars, evenementen,<br />

vergaderingen, netwerkbijeen-<br />

komsten: ook buiten werktijd houdt<br />

de NBA je lekker bezig.<br />

geeft antwoord<br />

Ook een ervaren accountant kan niet<br />

alles weten. De helpdesk van de NBA<br />

beantwoordt vaktechnische vragen.<br />

Bijvoorbeeld over verslaggeving,<br />

fraude of controlevraagstukken.<br />

zorgt voor leesvoer<br />

Naast dit blad brengt de NBA het<br />

magazine <strong>Accountant</strong> uit, dat<br />

gratis wordt toegestuurd aan alle<br />

accountants. Ook beheert de NBA<br />

verschillende websites, waaronder<br />

de nieuwssite accountant.nl.<br />

lost het op<br />

Heeft een klant een klacht over een<br />

accountant? Dan kan een klachtencommissie<br />

van de NBA daarnaar<br />

kijken. Zijn er mogelijk ernstige fouten<br />

gemaakt of zelfs onrechtmatigheden?<br />

Dan geeft de NBA de zaak uit<br />

handen aan de onafhankelijke<br />

<strong>Accountant</strong>skamer, onderdeel van<br />

de rechtbank in Zwolle.<br />

weet hoe het hoort<br />

Je kunt bij de NBA terecht voor alle<br />

nationale wet- en regelgeving waar<br />

accountants aan moeten voldoen.<br />

Ook vertaalt de organisatie internatio<br />

nale regels naar de Nederlandse<br />

situatie. Daarnaast heeft de NBA<br />

praktische handleidingen, tips en<br />

voorbeelden voor accountants.


28<br />

“wij beginnen voor onszelf”<br />

Olga Mateijsen en Emy Barnhoorn namen begin dit jaar afscheid van<br />

het accountantskantoor waar ze werkten om het kantoor van<br />

emy’s vader over te nemen. AA-<strong>Accountant</strong> olga Mateijsen vertelt<br />

wat hen dreef om een goedbetaalde baan in te ruilen voor een<br />

onzeker bestaan als ondernemer.<br />

www.bm-accountants.nl


“Als je eigen<br />

baas bent,<br />

kun je eigen<br />

keuzes<br />

maken”<br />

Waarom ben je voor<br />

jezelf begonnen?<br />

Olga: “Emy wist altijd al dat ze<br />

het bedrijf van haar vader over<br />

kon nemen. Maar ze wilde dat liever<br />

niet alleen doen. Zelf droomde<br />

ik al jaren van een eigen zaak.<br />

Dus toen de kans voorbij kwam,<br />

heb ik die meteen gegrepen. Als<br />

je eigen baas bent, kun je eigen<br />

keuzes maken.<br />

Emy en ik hebben beiden zo’n tien<br />

jaar ervaring bij kantoren, daar<br />

kennen we elkaar ook van. In die<br />

tijd kom je heel wat tegen dat<br />

beter kan. We hadden allebei het<br />

idee dat bij veel kantoren de<br />

klant niet centraal staat. Ze zijn<br />

bijvoorbeeld niet duidelijk over<br />

de facturatie. Of ze zeggen proactief<br />

te zijn, maar komen amper<br />

bij hun klanten over de vloer<br />

en hebben dus geen idee waar op<br />

dit moment behoefte aan is.”<br />

Jullie dachten dus dat het<br />

beter kon. Wat onderscheidt<br />

B&M <strong>Accountant</strong>s van andere<br />

kantoren?<br />

“<strong>Accountant</strong>skantoren beginnen<br />

in januari, februari met de verwerking<br />

van het voorgaande jaar.<br />

Maar ondernemers willen graag<br />

sneller weten waar ze aan toe<br />

zijn. Wij handelen daarom zoveel<br />

mogelijk af in het lopende jaar.<br />

Daarin zijn we volgens mij echt<br />

uniek. We houden continu de<br />

vinger aan de pols en gaan vaak<br />

naar klanten toe. Gemiddeld<br />

ben ik één keer in de maand bij<br />

een klant. Je kunt dan ook<br />

makkelijker bijsturen en je weet<br />

beter wat er speelt.<br />

Trouwens, je zou denken dat dit<br />

meer uren kost, maar dat is<br />

niet zo. Werkzaamheden die we<br />

anders achteraf zouden doen,<br />

hebben wij al achter de rug.”<br />

Samen een bedrijf beginnen<br />

is nogal wat. Hoe is je relatie<br />

met Emy?<br />

“Natuurlijk komen we wel bij elkaar<br />

op verjaardag, maar we zijn geen<br />

hartsvriendinnen. Gewoon heel<br />

goede collega’s. Mijn gevoel zegt<br />

ook dat het niet slim is om zaken<br />

te doen met een goede vriendin.<br />

Je wil niet dat een geschil ten<br />

koste gaat van je vriendschap.”<br />

Wat viel je tegen bij de start<br />

van jullie bedrijf?<br />

“We moesten een lening afsluiten<br />

om het bedrijf te kunnen kopen.<br />

De financiering was moeilijker dan<br />

gedacht. Ik had verwacht dat de<br />

bank de risico’s van een accountantskantoor<br />

anders in zou<br />

schatten.”<br />

Hoeveel uur steken jullie<br />

in je bedrijf?<br />

“We werken allebei vier dagen,<br />

gemiddeld zo’n 36 uur per week.<br />

De eerste maanden, tijdens de<br />

opstartfase, was dat meer.<br />

Maar nu valt het dus enorm mee.<br />

Dat komt ook door onze kleine<br />

klantenportefeuille. Het kantoor<br />

was een eenmanszaak en we<br />

doen het nu met z’n tweeën.<br />

We besteden daarom ook heel<br />

wat uren aan acquisitie.”<br />

Ben je ooit bang geweest<br />

dat het niet zou lukken?<br />

“Nee, eigenlijk nooit. Natuurlijk<br />

was de liquiditeit de eerste maanden<br />

nog niet op orde. Het duurt<br />

even voordat het geld binnenkomt<br />

en de hypotheek van je huis<br />

loopt gewoon door. Ons voordeel<br />

is wel dat we tussentijds de werkzaamheden<br />

factureren die we<br />

gedurende het jaar doen in plaats<br />

van één rekening sturen aan het<br />

eind van het jaar. Klanten komen<br />

zo niet voor verrassingen te staan<br />

en wij hebben een continue<br />

geldstroom. Toch zou ik iedereen<br />

die voor zichzelf begint, aanraden<br />

om te zorgen voor een buffer<br />

waarmee je een paar maanden<br />

vooruit kan. Dat bespaart je een<br />

hoop financiële zorgen en je<br />

kan je meer bezighouden met<br />

waar het echt om gaat.”<br />

“de financiering<br />

was moeilijker dan<br />

gedacht”<br />

29


30<br />

Waarom ben je voor jezelf<br />

begonnen?<br />

Tijn: “Toen ik in 2003 stopte als<br />

directeur, kon ik natuurlijk bij een<br />

kantoor gaan werken. Ik had ervaring<br />

bij een regionaal kantoor en<br />

bij een van de big four.<br />

De grote kantoren waren toen<br />

echter gefocust op internationals<br />

en ik wilde me juist bezighouden<br />

met het mkb. Kleinere kantoren<br />

concentreerden zich nog op de<br />

‘bulk’: jaarrekeningen samenstellen<br />

en aangiftes doen. Ik zag het<br />

kennisniveau bij ondernemers stijgen<br />

en tegelijk de behoefte aan<br />

administratieve diensten afnemen,<br />

bijvoorbeeld door online boekhoudtools.<br />

Daardoor komt de<br />

nadruk te liggen op advisering.<br />

Dit vond ik toen niet bij een<br />

ander kantoor. Dus ben ik voor<br />

mezelf begonnen.”<br />

Je dacht dus dat het beter<br />

kon. Wat onderscheidt jouw<br />

kantoor van andere?<br />

Tijn: ”Vooral bij de big four ligt er<br />

veel druk op het declaratieniveau:<br />

maak je wel genoeg declarabele<br />

uren? Ik heb nu veel meer vrijheid<br />

“ik heb nu veel meer<br />

vrijheid om te<br />

investeren in klanten”<br />

om te investeren in klanten.<br />

We focussen ons op advisering.<br />

Mijn ervaring als directeur helpt<br />

daarbij. Als ons bijvoorbeeld<br />

om een analyse wordt gevraagd,<br />

beschrijven we alleen de mogelijkheden<br />

waar de ondernemer echt<br />

iets aan heeft. We zullen niet<br />

uitputtend alle mogelijkheden<br />

beschrijven om maar te laten zien<br />

hoe slim we zijn. Omdat we klein<br />

zijn, hebben we ook meer contact<br />

met klanten. Zo houd je zicht op<br />

de processen achter de cijfers.<br />

Bij veel kantoren kom je daar niet<br />

aan toe, omdat al het voorwerk<br />

wordt gedaan door assistenten<br />

en je de klant soms maar een<br />

paar uur per jaar ziet. De ondernemer<br />

staat dus centraal.<br />

We gaan niet op zijn stoel zitten,<br />

maar wel op de leuning.”<br />

Heb je lang getwijfeld<br />

over de stap?<br />

“Nee, ik heb dat eigenlijk heel snel<br />

besloten. Ik had een mooie woning,<br />

waarin ik een kantoorruimte<br />

kon maken. Verder heb je als accountant<br />

weinig nodig. Natuurlijk<br />

was ik wel twee jaar weg uit de<br />

accountancy, dus ik moest mijn<br />

netwerk opnieuw opbouwen.”<br />

Was dat moeilijk?<br />

“De eerste tijd was wel heftig.<br />

Maar als je voor jezelf begint, moet<br />

je de eerste anderhalf jaar de lat<br />

niet te hoog leggen. Focus op het<br />

positieve, elke klant is er één. Als<br />

je werk goed is, krijg je altijd een<br />

kans. Kwaliteit kent geen recessie.<br />

Bij mij kwam die kans bijvoorbeeld<br />

toen ik in contact kwam met een<br />

aantal aandeelhouders met meerdere<br />

bedrijven. Toen er een conflict<br />

“we gaan niet<br />

op zijn stoel<br />

zitten, maar<br />

wel op<br />

de leuning”<br />

was bij een van hun bv’s, heb ik<br />

dat diezelfde middag opgelost.<br />

Daardoor kon ik ineens meerdere<br />

van hun bedrijven adviseren.”<br />

Waarom fuseerde je<br />

met FEROS?<br />

“Dat lag voor de hand. Toen ik nog<br />

een eenmansbedrijf was, werkte<br />

ik al samen met mijn huidige partners,<br />

twee fiscalisten. Zij hebben<br />

kennis in huis die ik niet heb. Op<br />

een gegeven moment werk je zoveel<br />

samen dat het eenvoudiger<br />

is om samen te gaan.<br />

De visie van beide kantoren was<br />

ook hetzelfde. We noemen ons<br />

niet langer ‘accountants en belastingadviseurs’,<br />

maar ‘financieel<br />

en fiscaal strategen’.”<br />

Was het altijd al een droom<br />

om voor jezelf te beginnen?<br />

“Nee, ik had die ambitie vroeger<br />

nooit. Maar als je een paar jaar in<br />

een branche werkt, dan groeit die<br />

behoefte waarschijnlijk vanzelf.<br />

Je ziet dingen waar je minder<br />

tevreden over bent, die je anders<br />

wilt doen. Voor jezelf beginnen<br />

is dan eerder een logische stap dan<br />

een sprong in het diepe.”


“Ik begin ook voor mezelf”<br />

Tijn Poelmann RA, was directeur van een goedlopend<br />

internationaal bedrijf tot hij in 2003 zijn eigen kantoor begon<br />

vanuit huis. In 2008 fuseerde zijn bedrijf Poelmann registeraccountants/Adviseurs<br />

met Feros Belastingadviseurs.<br />

www.feros.nl 31


32<br />

De meest voorkomende routes naar de titel. Meerdere wegen<br />

leiden naar de RA- of AA-titel. De meest voorkomende hebben we voor je op een rijtje gezet.<br />

Accountancy<br />

VWO HA<br />

Universiteit Bachelor of Science<br />

Bedrijfsecononie<br />

en Economie<br />

Master of Science Accountancy<br />

Pre Master<br />

Postmaster RA Praktijkopleiding RA<br />

Registeraccountant


Maar er zijn veel meer routes mogelijk, zeker als je bereid bent om in deeltijd te studeren.<br />

Benieuwd hoe jouw ideale studiepad eruitziet? Kijk dan op accountantworden.nl/route.<br />

VO MBO<br />

Accountancy AA<br />

HBO Bachelor<br />

Bedrijfseconomie<br />

AA-<br />

<strong>Accountant</strong><br />

Schakelprogramma<br />

Postbachelor AA Praktijkopleiding AA<br />

SPD<br />

Master for accounting<br />

& auditing<br />

In de masteropleiding zijn delen van<br />

de Praktijkopleiding verwerkt.<br />

Kijk voor opleidingsduur en toelatingseisen op accountantworden.nl<br />

33


34<br />

OP DE LADDER<br />

stArter<br />

MIDCAreer<br />

toPCAreer<br />

toPCAreer<br />

ben bruinsma<br />

kantoor kroesewevers<br />

accountants en<br />

belastingadviseurs, emmen,<br />

www.kroesewevers.nl<br />

leeftijd 25 jaar<br />

functie senior<br />

assistent-accountant<br />

leasewagen nee<br />

woonplaats coevorden<br />

hobby voetbal, vissen<br />

werkt sinds 2007<br />

“IN DE PRAKTIJK IS ELKE KLANT<br />

ANDERS, SPECIFIEKER”<br />

WAAR BEN JE NU MEE BEZIG? “Ik ben een jaarrekening<br />

aan het samenstellen voor een transportbedrijf. Best een flinke<br />

klus, omdat het bedrijf veel activiteiten heeft ondergebracht<br />

in aparte bv’s. Ik denk dat ik er wel twee tot drie weken mee<br />

bezig ben. Het leuke aan deze klant is dat hij steeds weer nieuwe<br />

activiteiten ontwikkelt. Daarom komen er veel verschillende<br />

zaken bij kijken, ook op fiscaal gebied.”<br />

WAAROM HEB JE GEKOZEN VOOR ACCOUNTANCY?<br />

“In het derde jaar van mijn studie Bedrijfseconomie moest ik<br />

kiezen: BE of Accountancy? Accountancy leek me het leukst,<br />

vooral vanwege de diversiteit. Daarbij speelt ook dat het makkelijker<br />

is om van een accountantskantoor over te stappen<br />

naar het bedrijfsleven dan andersom.”<br />

WAT VOND JE HET GROOTSTE VERSCHIL TUSSEN DE<br />

OPLEIDING EN DE PRAKTIJK? “Ik dacht dat ik na mijn<br />

studie al best veel wist, maar ik kwam erachter dat dit niet het<br />

geval is. Tijdens de opleiding leer je niet meer dan de grote<br />

lijnen, maar in de praktijk is elke klant anders, specifieker.<br />

Je gaat overal veel dieper op in.”<br />

WAT IS DE BESTE TIP DIE JE OOIT KREEG? “Mijn ouders<br />

hebben me altijd voorgehouden dat ik mijn best moest doen<br />

op school. Ik ben nu blij dat ik naar ze heb geluisterd. Daardoor<br />

heb ik nu veel mogelijkheden. Het klopt wat ze zeggen,<br />

je bent inderdaad manager van je eigen carrière. Je moet er<br />

alleen wel moeite voor doen.”<br />

WAAR BEN JE TROTS OP? “Toen een meer ervaren collega<br />

ontslag nam, werd ik plotseling voor de leeuwen gegooid. Ik<br />

kreeg veel van zijn werk en verantwoordelijkheden op mijn<br />

bord. Het was hard werken, maar ik heb me er heel goed doorheen<br />

geslagen. Daar ben ik wel trots op.”<br />

WAAR ZIE JE JEZELF OVER 10 JAAR? “Dan hebben<br />

mijn vriendin en ik een huis gekocht en hebben we misschien<br />

wel kin deren. Ik ben dan manager en werk nog steeds bij<br />

Kroese Wevers. Ik ben best ambitieus, maar niet ten koste van<br />

alles. Dus of ik het op kan brengen om partner te worden, zie<br />

ik dan wel.”<br />

Leasewagen? Jawohl, gerne! Veruit de meeste accountants hebben een leasewagen, alleen de accountants in over-<br />

heidsdienst wat minder vaak. De Duitse automerken zijn duidelijk het populairst. Audi en BMW zijn het meest gewild.


opleidingen tot <strong>Accountant</strong><br />

In nederland kun je overal terecht om de opleiding tot <strong>Accountant</strong> te volgen.<br />

van Amsterdam tot Zwolle en van leeuwarden tot sittard. kijk ook op<br />

accountantworden.nl voor meer informatie over de hogescholen die de<br />

opleiding verzorgen. op pagina 32 en 33 in dit magazine lees je met welke<br />

voor opleiding je aan de studie kunt beginnen. er zijn heel veel mogelijkheden!<br />

Hogescholen<br />

Alkmaar Hogeschool Inholland inholland.nl/alkmaar<br />

Amsterdam ZO Hogeschool voor Economische Studies Harlingen dem.hva.nl<br />

Arnhem/Nijmegen Hogeschool Arnhem en Nijmegen han.nl<br />

Breda Avans Hogeschool avans.nl<br />

Den Bosch Avans Hogeschool avans.nl<br />

Sneek<br />

Den Haag Haagse Hogeschool<br />

Den Helder<br />

haagsehogeschool.nl<br />

Deventer Saxion Hogeschool saxion.nl<br />

Diemen Hogeschool Inholland inholland.nl/diemen<br />

Eindhoven Fontys Hogeschool fontys.nl Emmeloord<br />

Enschede Saxion Hogeschool saxion.nl<br />

Groningen Hanzehogeschool hanze.nl<br />

Leeuwarden Noordelijke Hogeschool nhl.nlLelystad<br />

Rotterdam Hogeschool Inholland inholland.nl/rotterdam<br />

Rotterdam Hogeschool Rotterdam<br />

Haarlem<br />

hogeschool-rotterdam.nl<br />

Sittard Hogeschool Zuyd zuyd.nl<br />

Utrecht Hogeschool van Utrecht hu.nl<br />

Zwolle Hogeschool Windesheim windesheim.nl<br />

Delft Delf<br />

Universiteiten<br />

Amsterdam Universiteit van Amsterdam uva.nl<br />

Amsterdam Vrije Universiteit vu.nl<br />

Breukelen Nyenrode nyenrode.nl Oss<br />

Groningen Rijksuniversiteit Groningen rug.nl<br />

’s-Her ’ togenbosch<br />

Maastricht Universiteit van Maastricht Breda<br />

maastrichtuniversity.nl<br />

Rotterdam Erasmus Universiteit Roosendaal<br />

eur.nl<br />

Middelburg<br />

Tilburg Universiteit van Tilburg tilburguniversity.edu<br />

Eindhoven<br />

Particuliere onderwijsinstellingen<br />

Amsterdam ZO Hogeschool Markus Verbeek Praehep markusverbeek.nl<br />

Diverse locaties NOvAA beroepsopleiding novaa.nl<br />

Leiden LOI loi.nl<br />

Tilburg Fontys Bedrijfshogeschool fontys.nl<br />

Willemstad DOC Opleidingen en Trainingen Aruba docopleidingen.com<br />

Maastricht<br />

Apeldoorn<br />

<strong>Accountant</strong> <strong>Worden</strong> is een uitgave van de NBA, de nederlandse Beroepsorganisatie van <strong>Accountant</strong>s. nBA, Postbus 7984, 1008 AD Amsterdam Redactie NBA:<br />

Judith lieverse, sanne van der schee ARA: Mike Demelinne, Audrey van reijswoud Art direction: ted Frank, Marco Arkema Copy: Frank van venrooij Fotografie:<br />

rogier Maaskant <strong>Accountant</strong> <strong>Worden</strong> kwam tot stand naar een idee van ARA M/V en NBA. © oktober 20<strong>11</strong>. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend.<br />

Venlo<br />

Meppel<br />

Assen<br />

35<br />

Em<br />

Hengelo


DJ MAArten vAn Berg<br />

geBroken<br />

nA FInAnCIeel FIAsCo<br />

Emotionele dj belaagd door fans bij persconferentie. Dance Entertainment<br />

Events, vooral bekend van de dance events in het Gelredome, is niet meer.<br />

Alle werknemers van het bedrijf waar dj Maarten van Berg miljoenen in heeft<br />

gestoken, hebben ontslag gekregen. In een emotionele persconferentie beantwoordde<br />

de wereldberoemde dj vragen over deze zwarte bladzijde in zijn<br />

loopbaan. Maar de dj zelf heeft ook heel wat vragen. Voor zijn accountant.<br />

Weet jij het antwoord op deze vragen?<br />

GA NAAR ACCOUNTANTWORDEN.NL EN MAAK KANS OP<br />

EEN VAN DE TIEN ITUNES-BONNEN TWV 50 EURO!

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!