Technologie in de Zorg: - Hogeschool Zuyd

Technologie in de Zorg 

Efficiënt gebruik van meetinstrumenten 

Rapport van: 

A.I. van Bolhuis, L.P. de Witte, A.J.H.M. Beurskens, I. Dackweiler, S. van Kuijk, 

J. Lemmens, P. Wolters 

Dit rapport is het resultaat van het project Technologie in de zorg: efficiënt 

gebruik van meetinstrumenten, uitgevoerd door de kenniskringen Technologie 

in de Zorg en Autonomie en Participatie van chronisch zieken van de Hoge- 

school Zuyd in Heerlen. Het project is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie 

van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 

Heerlen, oktober 2007 

©2007 Hogeschool Zuyd, Heerlen 

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een 

geauto-matiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij 

elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande 

schriftelijke toestemming van de Hogeschool Zuyd. 

Technologie in de Zorg - Efficiënt gebruik van meetinstrumenten

Inhoudsopgave 

Voorwoord 3 

Hoofdstuk 1: Inleiding 4 

1.1 Aanleiding 4 

1.2 Doelstelling en opzet van het project 5 

Hoofdstuk 2: Werkwijze 7 

2.1 Fase 1: Verzamelen technische meetinstrumenten 8 

2.1.1 Geraadpleegde bronnen en zoekstrategie 8 

2.1.2 Analyse verzamelde meetinstrumenten 10 

2.2 Fase 2: Introductie- en toelichtingsformulieren 14 

2.2.1 Het introductieformulier 14 

2.2.2 Het formulier "uitgebreide toelichting" 14 

2.3 Fase 3: Scholing 16 

2.3.1 Diagnostische analyse 16 

2.3.2 Workshop 17 

Hoofdstuk 3: Resultaten 19 

3.1 Informatiebronnen technische meetinstrumenten 19 

3.2 Database 19 

3.3 Resultaten diagnostische Analyse 19 

3.4 Evaluatie workshop 20 

Hoofdstuk 4: Conclusies en aanbevelingen 21 

4.1 Algemene conclusies 21 

4.2 Aanbevelingen database 22 

4.3 Conclusies scholing 22 

4.4 Aanbevelingen scholing 22 

Bijlagen 24 

1. Bijlage 1 24 




- 3 - 

V o o r w o o r d 

Dit rapport is een initiatief van de kenniskringen Technologie in de Zorg en Autonomie en 

Participatie van chronisch zieken van de Hogeschool Zuyd in Heerlen. Het beschrijft alle 

stappen van het project "Technologie in de zorg: efficiënt gebruik van meetinstrumenten" dat is 

uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 

De technologische mogelijkheden voor de Nederlandse zorg nemen toe. De ontwikkeling van 

nieuwe technische meetinstrumenten vereenvoudigt de diagnostiek en de behandelmethoden. 

De toepassing hiervan biedt een belangrijke mogelijkheid om de werkbelasting van de professionele 

zorgverlener te verlagen. Een optimaal gebruik van deze meetinstrumenten kan de 

doelmatigheid en praktische toepasbaarheid vergroten en de kosten van de zorg beperken. De 

toepassing van moderne technische meetinstrumenten vraagt van de zorgverlener echter wel 

nieuwe deskundigheden en vaardigheden. In dit project is een bestaande database meetinstrumenten 

uitgebreid met informatie over technische meetinstrumenten en is scholingsmateriaal 

ontwikkeld. Tevens is een bronnenoverzicht gemaakt van vindplaatsen van 

informatie, waaronder leveranciers. De projectgroep beoogde met dit project een bijdrage te 

leveren aan een efficiënt gebruik van technische meetintrumenten door zorgverleners. 


1.1 Aanleiding 

- 4 - 

H o o f d s t u k 1 

I N L E I D I N G 

Elke onderzoeker in de Nederlandse gezondheidszorg maakt gebruik van meetinstrumenten 

om iets te weten te komen over de diagnose, de prognose of om de effecten van een behandeling 

te evalueren. Dankzij het gebruik van meetinstrumenten wordt inzichtelijk wat een 

zorgverlener doet en met welk resultaat. Het geeft structuur en kan de communicatie vergemakkelijken 

tussen zorgverleners onderling en tussen zorgverlener en zorggebruiker. 

Een "meetinstrument" is een hulpmiddel om metingen of waarnemingen te doen. Meten in 

strikte zin is de bepaling van de grootte of de omvang van iets aan de hand van een waarneming 

en uitgedrukt in een getalswaarde of in een eenheid met een aangegeven dimensie ( 1). 

Zorgverleners kunnen via het Internet gebruik maken van de vrij toegankelijke database ECMR 

(ExpertiseCentrum Meetinstrumenten Revalidatie) om informatie te krijgen over een bepaald 

meetinstrument en, indien beschikbaar, het instrument te downloaden. Het ECMR, een gezamenlijk 

project van de Kenniskring Autonomie en Participatie van de hogeschool Zuyd en 

van het iRv, Kenniscentrum voor Revalidatie en Handicap, kan een welkome handreiking zijn 

om de keuze voor een bepaald meetinstrument op verantwoorde wijze te onderbouwen. De 

database levert daarmee een bijdrage aan het gebruik van kwalitatief goede meetinstrumenten 

door zorgverleners. 

In het EMCR is in voorgaande jaren informatie opgenomen over vragenlijsten, observatielijsten, 

observatieschalen en functietesten. Informatie over zogenaamde "technische meetinstrumenten" 

is echter nog niet voorhanden. Een algemene definitie van "technologie" is: het 

toepassen van de door de wetenschap verschafte wetmatigheden en inzichten om bepaalde 

effecten te bereiken ( 1). Deze definitie impliceert dat een technisch meetinstrument gebaseerd 

is op een technologische ontwikkeling binnen een wetenschappelijke instelling. Het begrip 

"technische meetinstrumenten", meetinstrumenten waarbij technologie gebruikt wordt, betreft 

hier in brede zin meetinstrumenten die in staat zijn om verschillende fysiologische grootheden 

( 1 ) www.wikipedia.nl, september 2007 


- 5 - 

te meten, zoals bloeddruk, long- en hartfunctie, hersen- en spieractiviteit, bloedwaarden (zoals 

glucose, zuurstof en stolling) en beweging, plaatsbepaling, druk en vocht. De verkregen meet- 

waarden zijn traditioneel analoog, maar komen in toenemende mate digitaal beschikbaar dank- 

zij een ingebouwde sensor. 

De inzet van technologie kan er toe bijdragen dat zorggebruikers een groot deel van de nodige 

zorg en behandeling thuis krijgen, de zogenaamde "thuiszorgtechnologie" . Met een horloge 

dat is voorzien van een bloeddrukmeter en een glucosemeter, bijvoorbeeld, kan iemand op 

afstand gevolgd worden. Daarnaast bevordert technologie de zelfredzaamheid van zorggebruikers 

en maakt begeleiding op afstand mogelijk (monitoren). In de afgelopen jaren zijn 

bijvoorbeeld diverse hanteerbare en betaalbare instrumenten ontwikkeld waarmee, dankzij 

ingebouwde sensoren en versnellingsmeters, lichamelijke activiteit gemeten kan worden. 

Bestaande meetinstrumenten verfijnen zich verder en er wordt steeds weer nieuwe apparatuur 

op de markt gebracht. De voor iedereen gemakkelijk te hanteren bloeddrukmeters, digitale 

thermometers, hartslagmeters en stappentellers zijn in veel verschillende uitvoeringen op de 

markt en eenvoudig online te bestellen bij postorderbedrijven. De diversiteit maakt het lastig 

kiezen en de kwaliteit is niet altijd eenvoudig te beoordelen. 

1.2 Doelstelling en opzet van het project 

Met behulp van technologie kan een zorgverlener het werk sneller en minder belastend uitvoeren. 

Bovendien vindt de informatie- en kennisoverdracht op een snelle en adequate manier 

plaats. Technische meetinstrumenten worden steeds betrouwbaarder en gemakkelijker te 

hanteren en de gebruiksmogelijkheden nemen toe. Dit stelt echter andere eisen aan de kennis 

en vaardigheden van de gebruikers. Uit onderzoek is gebleken dat de zorgverlener niet altijd 

deskundig genoeg is om de moderne meetapparatuur op juiste wijze te gebruiken ( 2). Het 

project "Technologie in de Zorg: efficiënt gebruik van meetinstrumenten" heeft als doel het 

bevorderen van een efficiënt gebruik van technische meetinstrumenten door zorgverleners. Dit 

project hoopt daarmee bij te dragen aan een grotere doelmatigheid van de Nederlandse gezondheidszorg. 

Het is moeilijk aan te geven hoe groot de bijdrage van efficient gebruik van 

technische meetinstrumenten aan de doelmatigheid van de zorg is. Dat die bijdrage er is, lijkt 

echter evident. Met technische meetinstrumenten kan sneller, beter en vaak op afstand gemeten 

worden. Dit kan echter ook tot effect hebben dat professionals meer willen meten. Dit 

( 2 ) KPMG Information Risk Management, mei 2004 


project is niet direct gericht op doelmatigheid van de zorg; het beoogt informatie over tech- 

- 6 - 

nische meetinstrumenten zo te presenteren dat professionals een optimale keuze kunnen 

maken en de mogelijkheden kunnen benutten. 

Om de doelstelling te bereiken is de bestaande database ECMR aangevuld met informatie 

over technische meetinstrumenten en is een bronnenoverzicht gemaakt van vindplaatsen van 

informatie over de meetinstrumenten, waaronder leveranciers. Daarnaast is er scholingsmateriaal 

ontwikkeld om de zorgverlener te ondersteunen bij het gebruik van de apparatuur. 

De werkwijze staat uitvoerig beschreven in hoofdstuk twee. Hoofdstuk drie verwijst naar de 

resultaten: het technische gedeelte van het ECMR en het scholingsmateriaal. De conclusies en 

aanbevelingen staan in hoofdstuk vier. 


- 7 - 


W E R K W IJ Z E 

Het project is uitgevoerd in de periode november 2006 tot en met september 2007 en is 

onderverdeeld in 3 fasen. 

Fase 1: Om een overzicht te krijgen van de bestaande technische meetinstrumenten, die in de 

Nederlandse zorg gebruikt worden, hebben twee onderzoekers onafhankelijk van elkaar een 

oriënterend onderzoek uitgevoerd. Dit is gebeurd op grond van expliciete selectiecriteria en 

met gebruik van verschillende bronnen. Het uiteindelijke resultaat hiervan vormt een verzamellijst 

van technische meetinstrumenten. Hierin staan de meetinstrumenten onderverdeeld in 

hoofd- en subcategorieën. Aan bepaalde meetinstrumenten uit de verzamellijst is prioriteit 

verleend voor opname in de database van het ECMR binnen het tijdsbestek van dit project. 

Voor dit doel zijn de instrumenten door de projectmedewerkers en door experts beoordeeld op 

hun potentiele invloed op doelmatigheid van de zorg en op toepasbaarheid. Het resultaat 

hiervan is de prioriteitenlijst en staat weergegeven in tabel 2 in dit hoofdstuk. 

Fase 2: In fase 2 is onderzocht, welke modellen van die meetinstrumenten, waaraan prioriteit 

is verleend, het meest geaccepteerd zijn in de dagelijke praktijk van de zorg. Hiervan is een 

formulier "uitgebreide toelichting" geschreven. Van elke hoofdcategorie, die hierbij hoort, is een 

introductie geschreven. De introductie- en toelichtingsformulieren zijn geïmplementeerd in de 

database van het ECMR. Tevens is in deze fase het eerder genoemde bronnenoverzicht gemaakt 

(zie bijlagen). 

Fase 3: Eén van de doelstellingen van het project was het verzorgen van scholing voor zorgverleners 

om deze te ondersteunen bij het hanteren en toepassen van technische meetinstrumenten. 

In deze fase is er, op grond van een zogenaamde diagnostische analyse, een 

praktijkgerichte cursus ontwikkeld voor de beroepsgroepen fysiotherapie, logopedie en verpleegkunde. 

In het projectvoorstel waren drie stappen beschreven, waarvan de eerste stap overeenkomt 

met fase 1 en 2. De tweede stap komt overeen met fase 3. De derde stap, het implementeren 


- 8 - 

van de ontwikkelde scholing in verschillende opleidingen van de Hogeschool Zuyd, staat als 

aanbeveling beschreven in hoofdstuk vier. 

2.1 Fase 1: Verzamelen technische meetinstrumenten 

Het doel van deze fase was het systematisch verzamelen van technische meetinstrumenten 

die in de Nederlandse zorg worden gebruikt en die functionele aspecten van de mens weergeven 

in maat en getal. 

2.1.1 Geraadpleegde bronnen en zoekstrategie 

De meetinstrumenten, die in de database ECMR opgenomen zijn, kunnen worden gezocht op 

de categorieën van de "International Statistical Classification of Diseases and Related Health 

Problems (ICD)". Het is een internationaal gehanteerde lijst van ziekten. De systematiek van 

het zoeken van technische meetinstrumenten is gebaseerd op deze lijst met de volgende 

hoofdcategorieën: bewegingsapparaat, traumata, zenuwstelsel en zintuigen, circulatie en 

ademhalingsstelsel, huid, urogenitaal, spijsvertering en hormoonstelsel, psychische stoornissen 

en gedragsstoornissen, congenitale afwijkingen en overige. 

Internet 

Voor het vinden van technische meetinstrumenten hebben twee onderzoekers onafhankelijk 

van elkaar het Internet geraadpleegd met de vrij toegankelijke zoekmachines Google en 

Google Scholar. Deze bleken, vergeleken met andere zoekmachines zoals Altavista, de 

meeste treffers op te leveren. Het invoeren van het zoekwoord "meetinstrumenten" leverde 

vooral vragenlijsten, observatielijsten, observatieschalen en functietesten op, terwijl "meetapparatuur" 

meer technische treffers gaf. Daarom is bij het zoeken voor de term "meetapparatuur" 

gekozen en niet voor "meetinstrumenten". 

De volgende (combinaties van) basiszoekwoorden zijn gebruikt: 

activiteitenmonitoring, antropometrie, audiometrie, beeldvormende techniek, bewegingslaboratorium, bewegings-registratie, 

biomedische meetapparatuur, bloeddrukmeters, bloedwaardemeting, congres meetapparatuur, drukmeting, dynamometrie, 

ECG, EEG, EMG, fysiologische metingen, goniometrie, hartfalenmonitoring, hartslagmeters, hersen-activiteitmeting, 

huidplooimeters, IDEE, longfunctiemeting, lifestyle monitoring, meetapparatuur cardioloog, meet-apparatuur ergotherapie, 

meetapparatuur fysiotherapie, meetapparatuur KNO, meetapparatuur logopedist, meet-apparatuur longarts, meetapparatuur 

revalidatie, meetapparatuur verpleegkundige, metingen bewegingsanalyse, metingen consultatiebureau, metingen 

bewegingsapparaat, metingen revalidatie, MPAQ, oogmeting, oormeting, optometrie, otoscoop, oximetrie, retinoscoop, 

revalidatiecentrum, saturatiemeters, sensibiliteitsmeting, sensortechnologie, spirometrie, spierfunctiemeting, technologie en 


- 9 - 

gezondheidszorg en temperatuurmeting, thermometers, thuiszorg-technologie, valdetectie, valrisico, valsensoren, 

vochtsensoren. 

Deze zoekwoorden zijn in het Nederlands, maar ook in het Engels ingevoerd. 

Fabrikanten en leveranciers 

De zoekmethode is uitgebreid door het nazoeken van relevante verwijzingen naar internetadressen 

van fabrikanten en leveranciers op de gevonden sites (zie bijlagen 1 en 2). Na 

bestudering van de websites van de leveranciers bleek dat ProCare een groot aantal 

technische meetinstrumenten levert. Om die reden is de ProCare catalogus aangevraagd voor 

een compleet overzicht met illustraties. De beschikbare catalogus van Disporta is geraadpleegd 

om een geïllustreerd overzicht te hebben van fysiotherapeutische meetapparatuur. De 

catalogus van Preventieve Gezondheid en Bewegingen (PGB) "Testen en meten: Evaluatie & 

Assessment" geeft een uitgebreid overzicht met prijsopgave, van meetinstrumenten die in de 

gezondheidszorg gebruikt worden. Ook deze is aangevraagd. 

Experts 

Diverse experts zijn geraadpleegd over het gebruik van technische meetinstrumenten op hun 

vakgebied: een ergotherapeut, twee fysiotherapeuten, twee logopedisten, een verpleegkundige 

(Hogeschool Zuyd, Heerlen), een medewerker van ClassicImaging (Stein), twee 

docenten van de capaciteitsgroep bewegingswetenschappen (Universiteit Groningen en 

Universiteit Maastricht), medewerkers van het ingenieursbureau medische apparatuur IDEE 

(Maastricht) en medewerkers van het bedrijf McRoberts, gespecialiseerd in bewegingstechnologie 

(Den Haag). Het doel van het bevragen van deze experts was tweeledig: 

(1) om inzicht te krijgen of de onderzoekers tot dusver volledig geweest zijn in het verzamelen 

van meetinstrumenten; 

(2) om een beeld te krijgen van de relevantie van de gevonden technische meetinstrumenten 

voor de dagelijkse praktijk van de zorgverlener. 

Aan de experts is onder meer gevraagd om te beoordelen of alle bekende meetinstrumenten 

ook op de lijst stonden. Aanvullende meetinstrumenten die werden voorgesteld zijn aan de lijst 

toegevoegd. 

Verzamellijst technische meetinstrumenten 

Het resultaat van het oriënterend onderzoek naar bestaande technische meetinstrumenten, die 

in de dagelijkse praktijk van de Nederlandse zorg gebruikt worden, was een alfabetische 


- 10 - 

verzamellijst, ingedeeld in de volgende categorieën: afstandmeting, activiteitenmonitoring, 

antropometrie, audiometrie, beeldvormende techniek, bloedwaardemeting, drukmeting, 

dynamometrie, goniometrie, hartfalenmonitoring, hersenactiviteitmeting, oormeting, respira- 

toire meting, sensibiliteitsmeting, spieractiviteitmeting en temperatuurmeting. Deze lijst is niet 

als bijlage bij dit rapport gevoegd, maar desgewenst wel opvraagbaar. 

2.1.2 Analyse verzamelde meetinstrumenten 

Er is prioriteit verleend aan een aantal meetinstrumenten voor opname in de database van het 

ECMR. De keuze hiervoor is gebaseerd op de criteria ‘vergroting van doelmatigheid’ en 

‘praktische toepasbaarheid’. Ter ondersteuning van dit selectieproces zijn ook weer verschil- 

lende experts geraadpleegd. Aan deze experts is gevraagd om de meetinstrumenten uit de 

verzamellijst te beoordelen op de mate waarin ze de doelmatigheid van de zorg kunnen ver- 

groten en de mate waarin ze praktisch toepasbaar zijn. In onderstaande wordt uitgelegd wat er 

met beide begrippen bedoeld wordt. 

Inclusiecriterium 1: vergroting doelmatigheid 

Bij de keuze voor de meetinstrumenten uit de verzamellijst stond voorop of het instrument in de 

eigen praktijk of instelling leidt tot meer doelmatige zorg. Het betreft de vraag in hoeverre het 

gebruik van het instrument het handelen van de zorgverlener kan ondersteunen of zelfs 

gedeeltelijk kan overnemen, zoals meetinstrumenten die een beroep doen op de zelfredzaamheid 

van zorggebruikers. Het gaat hier dan vooral om instrumenten voor monitoring, 

zoals activiteitenmonitoring, bloeddrukmeting, bloedglucosemeting, hartfalenmonitor en 

oximetrie. 

Inclusiecriterium 2: toepasbaarheid 

Een volgende afweging in de keuze voor het meetinstrument was of het praktisch wel inzetbaar 

is. Hoewel veel meetinstrumenten oorspronkelijk aan een universiteit zijn ontwikkeld, 

komen ze vervolgens toch in het commerciële circuit terecht. Meetinstrumenten kosten dus, 

per afname, geld. De projectgroep heeft besloten om meetinstrumenten met een aanschafbedrag 

groter dan € 1000,- uit te sluiten. Bijkomende kosten zijn de kosten die gebonden zijn 

aan de tijdsinvestering in de afname en beoordeling van de resultaten. Deze zijn verder niet 

meegenomen in de keuzeproces van een meetinstrument. De toepasbaarheid wordt overigens 

niet alleen bepaald door de investering die de testaanbieder moet doen, maar ook door de 

inspanningen die de patiënt moet leveren. Over het algemeen is een meetinstrument toepasbaar 

als het aansluit bij het klinisch referentiekader en de therapeutische technieken van de 


- 11 - 

zorgverlener. Tegelijkertijd betreft het instrumenten die algemeen geaccepteerd zijn. In 

specialistische (academische) ziekenhuizen worden vaak functieonderzoeken verricht, die nog 

niet algemeen gangbaar zijn en onderdeel vormen van een wetenschappelijk onderzoek. 

Interviews experts 

Ter ondersteuning van het keuzeproces door de onderzoekers is de verzamellijst met ge- 

vonden meetinstrumenten voorgelegd aan 19 medewerkers van de Hogeschool Zuyd in 

Heerlen met praktische expertise op het gebied van meetinstrumenten. Tot de ondervraagden 

behoorden vijf ergotherapeuten, vijf fysiotherapeuten, vijf verpleegkundigen en vier logo- 

pedisten. Met de keuze voor deze personen is gestreefd naar een evenwichtige vertegen- 

woordiging van de verschillende disciplines binnen de Hogeschool Zuyd. Aan de respondenten 

is gevraagd om elk meetinstrument te beoordelen op de selectiecriteria "doelmatigheid" en 

"toepasbaarheid". Voor elk criterium waren er de volgende antwoord-categorieën: - - 

(helemaal niet van toepassing), - (niet helemaal van toepassing), +/- (onbekend, weet niet), + 

(beetje van toepassing) en + + (helemaal van toepassing). Voor het berekenen van een score 

werd - - als -2 geteld en + + als +2. Per discipline werd zo een score berekend voor ieder 

meetinstrument. De eindscore voor elk meetinstrument bedroeg dus minimaal -20 en maximaal 

+20 voor ergotherapie, fysiotherapie en verpleegkunde en minimaal -19 en maximaal +19 voor 

logopedie. Een negatieve score betekent dat het instrument niet bijdraagt aan doelmatigheid 

en niet toepasbaar is, terwijl een positieve score het omgekeerde betekent. De eindscores 

staan per discipline opgesomd in tabel 1. Tevens is hier een totaalscore gegeven over alle 

disciplines heen. 

Tabel 1 De totaalscores van fysiotherapeuten, verpleegkundigen, logopedisten en 

ergotherapeuten op "doelmatigheid" en "toepasbaarheid" van technische 

meetinstrumenten 

HOOFDCATEGORIE SUBCATEGORIE FYSIO 

VERPL. 

KUNDE LOGO ERGO 

TOTAAL 

AFSTANDMETING Digitale shuttlerun 5 -2 0 0 3 

Lenigheidsmeter 2 -6 0 0 -4 

Spronghoogtemeter -1 -3 0 0 -4 

ACTIVITEITEN- 

3D-Accelerometer/ 

MONITORING 

Valdetector 16 10 0 0 

26 

Caloriemeter 11 8 0 0 19 

DynaPort ADL Monitor 16 10 0 0 26 


- 12 - 


VERPL. 


TOTAAL 

Gyroscoop 0 -1 0 0 -1 

PAM 14 -1 0 0 13 

SenseWear Armband 14 -1 0 0 13 

Stappenteller 15 16 0 16 47 

ANTOPOMETRIE Antropometer 11 12 0 0 23 

Condylenmeter -1 12 0 0 11 

AUDIOMETRIE Spraakaudiometer 2 14 9 0 25 

BEELDVORMENDE 

Toonaudiometer 1 14 14 0 29 

TECHNIEK Echografie/ echoscopie 11 18 0 0 

BLOEDWAARDE-METING 

Manchetbloeddruk- 

meter 11 18 0 10 

Polsbloeddrukmeter 20 19 3 16 58 

DRUKMETING Balansplatform 11 5 0 0 26 

Drukplatform 4 6 0 0 10 

Krachtenplatform 4 6 0 0 10 

Voetplaat 6 6 0 0 12 

DYNAMOMETRIE Enkeldynamometer 0 8 0 0 8 

Handdynamometer 13 8 0 12 33 

Pols onderarm - 

dynamometer -3 4 0 0 

GONIOMETRIE Crom-meter 0 2 0 0 2 

Goniometer 1 7 0 0 8 

Inclinometer -12 2 0 0 -10 

Vingergoniometer -1 -3 0 0 -4 

HARTFALENMONITORING ECG ambulant 20 19 0 0 39 

HERSENACTIVITEIT- 

ECG niet ambulant 12 18 0 0 30 

Hartslagmeter 20 19 0 18 57 

METING EEG 8 1 0 0 

OORMETING Tympanometer 0 7 11 0 18 

RESPIRATOIRE METING Bodyplethysmograaf 6 9 0 0 15 

Capnograaf 7 7 0 0 14 

CO ademtest -5 -3 0 0 -9 

Co2ntrol 6 2 0 0 8 

Diffusiecapaciteitmeter 6 6 0 0 12 

Draagbare Vmax 8 8 0 0 16 

Ergospirometer 9 -3 0 0 6 

Flow/volumemeter 10 11 0 0 21 

Longfunctiemeter 16 4 0 0 20 

Oscillometer 1 4 0 0 5 

Piekstroommeter 14 7 0 0 21 

Pulsoximeter 14 15 0 0 29 

Technologie in de Zorg - Efficiënt gebruik van meetinstrumenten 

29 

39 

1 

9

- 13 - 


VERPL. 


TOTAAL 

Saturatiemeter 19 19 0 0 38 

Spirometer 11 10 3 0 24 

SENSIBILITEITSMETING Sensibiliteitsmeter 8 1 0 19 28 

SPIERACTIVITEITMETING EMG 14 0 0 7 21 

TEMPERATUURMETING Infrarood camera 15 15 0 13 43 

Koortsthermometer 18 17 0 12 47 

In de projectgroep is overeengekomen dat de meetinstrumenten met een score van 13 of 

hoger bij een van de disciplines in eerste instantie in aanmerking kwamen voor opname in de 

database van het ECMR. Voor logopedie kwamen de meetinstrumenten met een score van 

minimaal 11 in aanmerking. Het krachtenplatform, balansplatform en het drukplatform 

scoorden een 4, 11 en een 4, respectievelijk, maar zijn toch geselecteerd. Vanwege de relevantie 

van deze meetinstrumenten voor revalidatiecentra achtten de projectmedewerkers deze 

toch van belang voor opname in de database ECMR. In totaal zijn er 20 categorieen meetinstrumenten 

geselecteerd. Deze staan weergegeven in tabel 2 (middelste kolom). Van elk van 

deze 20 categorieën is (via de reeds verkregen informatie) onderzocht welk type / model het 

meest geaccepteerd is in de dagelijkse praktijk van de zorgverlener. 

Tabel 2 De meetinstrumenten waaraan prioriteit is verleend voor opname in de 

database van het ECMR 

HOOFDCATEGORIE SUBCATEGORIE TYPE / MODEL 

ACTIVITEITEN- 

MONITORING Accelerometer TriTrac-R3D 

Xsens MT9-B 

DynaPort ADL Monitor 

AM101 PAM 

Pro2 SenseWear Armband 

Stappenteller Omron HJ-105 

Yamax SW-200 

Oregon Scientific PE 316 CA 

BLOEDDRUKMETING Bloeddrukmeter Omron M6 (HEM-7001-E) 

Microlife BPA100 Plus 

DRUKMETING Balansplatform AMTI AccuSway 

Drukplatform Novel Emed-X 

Krachtenplatform AMTI AccuPower 

DYNAMOMETRIE Hand dynamometer Jamar hydraulische hand dynamometer 


- 14 - 

HOOFDCATEGORIE SUBCATEGORIE TYPE / MODEL 

GEHOORONDERZOEK Audiometrie Audioscope 

HARTFUNCTIE- 

Tympanometrie Microtymp 

MONITORING ECG ambulant Oxford Medilog 4500 

ECG niet ambulant 

RESPIRATOIRE METING Longfunctiemeter 

SPIERACTIVITEITMETING EMG 

Hartslagmeter Polar 810 

Piekstroommeter 

Pulsoximeter 

TEMPERATUURMETING Infrarood camera 

SEER light digitale Holter 

Saturatiemeter Nonin 9500 Onyx Saturatiemeter 

Spirometer MicroMedical MicroPlus Spirometer 

Koortsthermometer 

2.2 Fase 2: introductie- en toelichtingsformulieren 

Van de 9 hoofdcategorieën uit tabel 1 is een introductieformulier geschreven. Van 20 instrumenten 

uit tabel 2 is een formulier "uitgebreide toelichting" geschreven. Hierbij is gebruik 

gemaakt van de bestaande formulieren voor de vragenlijsten, observatielijsten, observatieschalen 

en functietesten, die door het ECMR ontwikkeld zijn. De bestaande formulieren 

behoefden slechts summier aangepast te worden voor technische meetinstrumenten. 

2.2.1 Het introductieformulier 

Het introductieformulier begint met een korte beschrijving van de algemene gegevens over het 

meetinstrument. Dan volgt er een schematische weergave van gerelateerde meetinstrumenten, 

die ook weer worden beschreven. Het formulier eindigt met een uitgebreide 

tabel, waarin alle productnamen en merken van het meetinstrument opgenomen zijn. Als 

bijlage 3 is een voorbeeld van een introductieformulier opgenomen. 

2.2.2 Het formulier "uitgebreide toelichting" 

Er zijn in totaal 20 formulieren "uitgebreide toelichting" geschreven. De informatie die nodig 

was om de toelichtingsformulieren in te vullen, was in grote lijnen al verzameld in fase 1. 

Aanvullende informatie is via het Internet gezocht met behulp van de zoekmachines Google en 


- 15 - 

Google Scholar. Voor informatie over de methodologische kwaliteit is gezocht binnen de 

databases Pubmed (Medline) en OnLine Contents. 

In het ECMR staan drie rolmenu’s met trefwoorden voor lichaamsregio, aandoening (ICD) en 

domein "menselijk functioneren" (ICF). De lezer kan een trefwoord uit één menu selecteren of 

uit meerdere menu’s tegelijk. Van elk meetinstrument zijn de trefwoorden ingevuld. Dit is 

gebeurd aan de hand van een bestaand trefwoordenschema. Het meetinstrument is kort 

toegelicht . De lezer kan dan in één oogopslag beoordelen of het meetintrument al dan niet 

interessant is. De doelgroep is beschreven aan de hand van de soort zorggebruikers (ook 

leeftijd) waarvoor het instrument gebruikt wordt en de situatie waarin het instrument gebruikt 

wordt. De bedenker of de fabrikant van het meetinstrument is genoemd, evenals het jaartal 

waarin zowel de oorspronkelijke als de Nederlandse versie ontwikkeld is. 

Het doel van het meetinstrument is gekozen uit één van de volgende opties: diagnostisch, 

prognostisch, evaluatief of effectief, inventariserend, etiologisch of een combinatie hiervan. 

Alle technische meetinstrumenten behoorden tot de soort "instrumenteel". De vorm van het 

instrument is onderverdeeld in de volgende items: opbouw apparatuur, technische voorwaarden, 

meetprocedure en meetniveau. Onder "opbouw apparatuur" wordt verstaan: de 

afmetingen en het gewicht van het meetinstrument. Onder "technische voorwaarden" wordt 

verstaan: een aantal technische specificaties van het instrument. De meetéénheid van het 

instrument staat beschreven bij het onderdeel "meetniveau". Onder "meetniveau" wordt 

verstaan: nominaal, ordinaal, ratio of interval. De meetinstrumenten behoorden bijna alle-maal 

tot het intervalniveau. De meetprocedure is kort beschreven. Bij elk meetinstrument staat 

vermeld bij wie het opvraagbaar is (de volledige naam en het adres van de fabrikant of de 

leverancier) en hoe hoog de aanschafkosten zijn. Het volgende is ook beschreven: de 

benodigdheden bij het meetinstrument, de randvoorwaarden van gebruik van het instrument, 

de tijd die nodig is om de meting uit te voeren en of er al dan niet een gebruikershandleiding 

voorhanden is. Van het meetinstrument zijn de normgegevens opgenomen, indien voorhanden, 

van een gedfinieerde groep zorggebruikers onder bepaalde omstandigheden. 

Methodologische kwaliteit 

Om wetenschappelijke literatuur te vinden over de kwaliteit van het meetinstrument is gezocht 

binnen de databases Pubmed (Medline) en OnLine Contents. Er is uitsluitend gezocht naar 

publicaties in het Nederlands, Engels en het Duits. De gebruikte zoektermen waren de namen 

van het meetinstrument, vaak in combinatie met een methodologische term. In het Nederlands: 

betrouwbaarheid, reproduceerbaarheid, validiteit en responsiviteit. In het Engels: reliability, 


- 16 - 

validity and accuracy. In het Duits: Reliabilität and Validität. Relevante publicaties zijn opge- 

raagd via de bibliotheeek van de Hogeschool Zuyd. Van elke publicatie is de literatuurlijst 

doorgenomen en is verder gezocht naar potentieel relevante artikelen. Informatie over de 

methodologische kwaliteit is per meetinstrument verzameld en op schematische wijze 

weergegeven in het toelichtingsformulier. 

2.3 Fase 3: Scholing 

Eén van de doelstellingen van het project was het ontwikkelen en verzorgen van scholing voor 

professionele zorgverleners om deze te ondersteunen bij het gebruik van technische 

meetinstrumenten. De scholing heeft vorm gekregen in een praktijkgerichte workshop van een 

halve dag. De doelgroep van de workshop bestond uit fysiotherapeuten, logopedisten en 

verpleegkundigen en was bedoeld om hen kritisch te leren kijken naar technische meetinstrumenten. 

Na het volgen van de cursus zouden de deelnemers het volgende moeten 

kunnen: technische meetinstrumenten op juiste wijze hanteren en toepassen en ze op juiste 

wijze beoordelen op kwaliteit. 

2.3.1 Diagnostische analyse 

Voorafgaand aan het ontwikkelen van de workshop is er een analyse gemaakt van de 

doelgroep en de behoeften en verwachtingen van de doelgroep ten aanzien van scholing. Dit 

is gebeurd met een zogenaamde diagnostische analyse. Deze bestond uit een semigestructureerd 

interview van maximaal een uur. Het interview is voor commentaar voorgelegd aan 

professionele zorgverleners met relevante expertise op het gebied van meetinstrumenten. 

Respondenten 

De volgende zorgverleners kwamen in aanmerking voor deelname aan het interview: ergotherapeuten, 

fysiotherapeuten en logopedisten die werkzaam zijn in een ziekenhuis, een 

revalidatiecentrum en / of in een vrije vestiging, verpleegkundigen die werkzaam zijn in een 

ziekenhuis en / of een revalidatiecentrum, hogeschooldocenten van de opleidingen ergotherapie, 

fysiotherapie, logopedie en verpleegkunde en vierdejaars studenten met stageervaring 

in een ziekenhuis, revalidatiecentrum en / of een vrije vestiging. 

Potentiële respondenten zijn via docenten aan de Hogeschool Zuyd via een email, in een 

persoonlijk gesprek of telefonisch benaderd met het verzoek om medewerking te verlenen aan 


- 17 - 

het interview. In totaal zijn er 11 respondenten geworven: één ergotherapeut, drie fysio- 

therapeuten, vier logopedisten en drie verpleegkundigen. 

Uit eerder afgenomen interviews met ergotherapeuten (zie 2.1.1) bleek dat deze beroepsgroep 

nauwelijks met technische meetinstrumenten werkt. Hoewel er één ergotherapeut bij de 

diagnostische analyse betrokken was, werd verondersteld dat de scholing voor deze beroepsgroep 

niet relevant zou zijn. 

Interview 

Het interview was semi-gestructureerd, waarbij gebruik gemaakt werd van een vragenlijst die 

voornamelijk uit gesloten vragen bestond met een vaste formulering. De 16 vragen werden 

gesteld in een vaste volgorde. Naast de gesloten vragen bevatte de vragenlijst ook een aantal 

open vragen. In dit interview is structuur aangebracht met een zogenaamde topiclijst. De 

volgende onderwerpen werden aan de orde gesteld: 

● Algemene gegevens werkzaamheden 

● Hanteerbaarheid en toepasbaarheid technisch meetinstrument 

● Behoeften en verwachtingen technisch meetinstrument 

● Bevorderende en belemmerende factoren aanschaf technisch meetinstrument 

● Behoeften en verwachtingen scholing 

Analyse interview 

De antwoorden op de vragen van het interview zijn per discipline geanalyseerd en staan 

beschrijvend weergegeven in het volgende hoofdstuk (3.3). 

2.3.2 Workshop 

De workshop werd op de hogeschool Zuyd in Heerlen. Er waren vijf docenten aanwezig: twee 

van de kenniskring Technologie in de Zorg, twee van de kenniskring Autonomie en Participatie 

en een docent van de opleiding Logopedie. Dertien professionele zorgverleners (elf vrouwen 

en twee mannen) namen deel aan de workshop: twee fysiotherapeuten, negen logopedisten 

en twee verpleegkundigen. Het eerste gedeelte van de workshop was multidisciplinair en het 

tweede gedeelte was discipline specifiek. 

Als introductie konden de deelnemers kennismaken met veschillende technische meetinstrumenten. 

De eerste opdracht was om van drie nog onbekende meetinstrumenten een 

vragenformulier in te vullen. Deze opdracht nam ongeveer een half uur in beslag. Aansluitend 


- 18 - 

werd de opdracht besproken in een responsiecollege. Daarna werd er een hoorcollege 

Klinimetrie gegeven van drie kwartier, waarin de volgende onderwerpen aan de orde kwamen: 

het doel van meten, de verschillen tussen technische en overige meetinstrumenten, de 

kwaliteitscriteria waarop meetinstrumenten beoordeeld worden en de in dit project uitgewerkte 

toelichtingsformulieren. Na een korte pauze werd de groep opgesplitst in drie groepen van 

gelijke discipline. In dit praktische gedeelte van de workshop van ongeveer anderhalf uur 

leerden de cursisten verschillende varianten van één technisch meetinstrument op methodologische 

kwaliteit te beoordelen: de fysiotherapeuten maakten kennis met verschillende 

stappentellers, de logopedisten met de stotterteller en de verpleegkundigen met twee 

manchetbloeddrukmeters. Na afloop van de workshop werd deze door alle deelnemers 

geëvalueerd op vakinhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische aspecten. De 

resultaten hiervan staan beschrijvend weergegeven in het volgende hoofdstuk (3.4). 


- 19 - 


R E S U L T A T E N 

3.1 Informatiebronnen technische meetinstrumenten 

In de eerste fase van het project is een oriënterend literatuuronderzoek uitgevoerd met als doel 

het op systematische wijze verzamelen van technische meetinstrumenten die in de Nederlandse 

zorg gebruikt worden (zie hoofdstuk 2: paragraaf 2.1). Het belangrijkste resultaat van 

deze fase was een verzamellijst met technische meetinstrumenten. Daarnaast heeft het 

literatuuronderzoek geresulteerd in een overzicht van databases, richtlijnen, systematische 

reviews en overige informatie over technische meetinstrumenten en een overzicht van namen 

en websites van 117 leveranciers die wereldwijd technische meetinstrumenten verkopen. 

Beide overzichten zijn opgenomen als bijlagen 1 en 2. 

3.2 Database 

Er zijn in totaal 9 introductieformulieren en 20 toelichtingsformulieren geschreven. Deze 

worden opgenomen in de database van het ECMR en zijn op het Internet terug te vinden op 

www.ecmr.nl. 

3.3 Resultaten diagnostische analyse 

Hanteerbaarheid en toepasbaarheid technisch meetinstrument 

Het bleek dat de meeste respondenten de op het werk aanwezige technische meetinstrumenten 

bijna dagelijks gebruiken met als voornamelijk doel het stellen van een diagnose. 

Deze meetinstrumenten zijn in de meeste gevallen ook opgenomen in het ECMR, zoals 

een bloeddrukmeter, een thermometer, een spirometer en een audiometer. 

Behoeften en verwachtingen technisch meetinstrument 

De meeste respondenten gaven te kennen dat de gebruiksmogelijkheden van de op het werk 

aanwezige meetinstrumenten onvoldoende bekend is. De kennis en vaardigheden om het 

instrument op juiste wijze te hanteren werd bijna door iedereen als onvoldoende beschouwd. 


- 20 - 

Ondersteuning hierbij zou welkom zijn. De verwachtte meerwaarde van technische meet- 

instrumenten had betrekking op een grotere objectiviteit van metingen, de grotere nauw- 

keurigheid en de mogelijkheid om therapeutische effecten met elkaar te kunnen vergelijken. 

Bevorderende en belemmerende factoren aanschaf technisch meetinstrument 

Het financiële aspect bleek de grootste belemmerende factor te zijn om een technisch meetinstrument 

op het werk aan te schaffen. Een andere belemmerende factor was de beperkte 

beschikbare tijd om een technisch meetinstrument op juiste wijze te leren hanteren. De 

volgende bevorderende factoren werden genoemd: voorlichting ten aanzien van de hanteerbaarheid 

en toepasbaarheid van technische meetinstrumenten, vrijgemaakte tijd hiervoor en 

financiële ondersteuning door de zorgverzekeraars. 

Behoeften en verwachtingen scholing 

Alle respondenten achtten scholing relevant, bij voorkeur in de vorm van een korte workshop. 

De respondenten had de volgende doelstelling voor ogen: het vergroten van kennis over de 

hanteerbaarheid en toepasbaarheid van technische meetsintrumenten. 

3.4 Evaluatie workshop 

Uit de eerste opdracht bleek dat de meeste meetinstrumenten voor de deelnemers onbekend 

waren. De workshop werd over het algemeen als goed beoordeeld, met maar een paar uitschieters 

naar zeer goed en naar slecht. Het gemiddelde rapportcijfer (van 1 - 10) was een 8. 


- 21 - 


C O N C L U S I E S & A A N B E V E L I N G E N 

4.1 Algemene conclusies 

Uit de eerste fase van het project, het oriënterend literatuuronderzoek (zie hoofdstuk 2: 

paragraaf 2.1), is gebleken dat het gebruik van technische meetinstrumenten in de Nederlandse 

zorg in belangrijke mate bepaald wordt door technologie. In steeds meer meetinstrumenten 

wordt gebruik gemaakt van nieuwe technologische ontwikkelingen. De microelectronica 

en de materiaaltechnologie hebben de grootste doorwerking. Bij de microelectronica 

gaat het vooral om ontwikkelingen op het terrein van microprocessoren, sensoren, 

informatica en communicatie. Sensoren kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat er een alarm 

afgaat wanneer de bloeddruk een bepaalde grenswaarde overschrijdt. Door de ontwikkelingen 

op het gebied van de materiaaltechnologie worden meetinstrumenten kleiner, lichter en 

makkelijker te transporteren of in te bouwen. Soms leidt deze vooruitgang tot nieuwe meetinstrumenten, 

zoals de Sense Wear Armband en de CO2ntrol op het gebied van activiteitenmonitoring, 

vaker echter tot verbetering van bestaande meetinstrumenten. Op een consumentensite 

( 3) worden op dit moment (september 2007) bijvoorbeeld al 349 hartslagmeters en 

207 verschillende bloeddrukmeters onderling met elkaar vergeleken. 

De doorwerking van deze ontwikkelingen maakt het mogelijk om de diagnostiek en behandelmethoden 

te vereenvoudigen. De toepassing van moderne technische meetinstrumenten biedt 

een belangrijke mogelijkheid om de werkbelasting van de zorgverlener te verlagen. Een optimaal 

gebruik van deze meetinstrumenten kan de doelmatigheid vergroten en de kosten 

beperken. 

De toepassing van moderne technische meetinstrumenten vraagt van de zorgverlener echter 

wel nieuwe deskundigheid en vaardigheden. De tijdens de diagnostische analyse geïnterviewde 

ergotherapeut, fysiotherapeuten, logopedisten en verpleegkundigen gaven aan dat er 

behoefte bestaat aan voorlichting over technische meetinstrumenten (hoofdstuk 3: paragraaf 

3.3). Hoewel de diagnostische analyse kleinschalig was, een inhoudelijk verkennend karakter 

( 3 ) www.kieskeurig.nl, september 2007 


- 22 - 

had en de resultaten dus niet gegeneraliseerd kunnen worden, kwam de behoefte aan 

informatie toch duidelijk naar voren, ook tijdens de workshop. Met de eindprodukten van dit 

project, de database EMCR en het ontwikkelde scholingsmateriaal, hoopt de projectgroep een 

bijdrage te leveren aan deze behoefte. 

4.2 Aanbevelingen database 

De database ECMR heeft als doel om professionele zorgverleners de gelegenheid te bieden 

om geïnformeerd te raken over bestaande of nieuwe technische meetinstrumenten. Binnen de 

beschikbare tijd voor dit project zijn 9 introductieformulieren en 20 toelichtingsformulieren 

geschreven. Dit is maar een beperkt gedeelte van het totale aanbod technische meetinstrumenten. 

Het is de bedoeling dat de database na afloop van dit project voor onbepaalde 

tijd wordt uitgebreid door vierdejaars studenten van de opleidingen gezondheidszorg en 

biometrie van de hogeschool Zuyd, onder begeleiding van docenten, bijvoorbeeld in het kader 

van een afstudeerproject. De kenniskring Technologie in de Zorg is daarvoor verantwoordelijk. 

De database is vrij toegankelijk voor iedereen. Het strekt tot aanbeveling om het bestaan van 

de database landelijk bekend te maken. Bijvoorbeeld door middel van vaktijdschriften, symposia 

en congressen en via links op andere, gerelateerde, databases. De lectoraten Technologie 

in de zorg en Autonomie en Participatie zullen hiervoor gezamenlijk een aanpak ontwikkelen. 

Met Vilans, het kennisinstituut waar het iRv mee gefuseerd is, wordt overlegd over de mogelijkheden 

van landelijke verspreiding en bekendmaking. 

4.3 Conclusies scholing 

Op basis van de reactie van de geïnterviewde en aan de workshop deelnemende fysiotherapeuten, 

logopedisten en verpleegkundigen kan verondersteld worden dat professionele 

zorgverleners behoefte hebben aan onderwijskundige ondersteuning voor wat betreft het 

gebruik van technische meetinstrumenten. 

4.4 Aanbevelingen scholing 

De scholing in dit project is aangeboden in de vorm van een praktijkgerichte, interactieve 

workshop van een halve dag. Het is de bedoeling dat het scholingsmateriaal in bestaande 


- 23 - 

onderwijsmodules van de Hogeschool Zuyd geïmplementeerd wordt, dus als onderdeel van de 

reguliere opleidingen. Hiertoe wordt in overleg met de bij de verschillende opleidingen be- 

trokken programmacommissies, een plan opgesteld dat in het studiejaar 2008 - 2009 geïm- 

plementeerd moet zijn. Daarnaast wordt de workshop met betrekking tot technische meet- 

instrumenten opgenomen in het scholingsaanbod van het expertisecentrum meetinstrumenten 

revalidatie naar professionals in het werkveld. 


Bijlage 1 

- 24 - 

Aanvullende informatie over technische meetinstrumenten (wereldwijd) 


- 25 - 

Instituut Website Producten Taal 

Abstract 

zoekmachines/ 

databases: 

National Centre for 

Biotechnology 

Information (NCBI) 

Nederlandse 

Cochrane groep 


Paramedische 

Instituut (NPi) 

Occupational therapy 

systematic evaluation 

of evidence 

Physiotherapy 

Evidence Database 

(PEDro) 

Psychological 

database for brain 

impairment treatment 

efficacy (PSYCBITE) 

Research Resource 

for Complex 

Physiologic Signals 

Verenigingen: 

American Lung 

Association 

American Society for 

Hand Therapist 

(ASHT) 

American Speech- 

Language-Hearing 

Association 

Centre for evidence 

based physiotherapie 

Maastricht (CEBP) 

Handen Team 

Zeeland 

www.pubmed.org 


Literatuur database (o.a. literatuur over 

technische meetinstrumenten) 

www.cochrane.nl/index.html Database RCTs, systematic reviews, 

richtlijnen voor evidence based 

wetenschappelijk onderzoek ( o.a. literatuur 

over technische meetinstrumenten) 

www.paramedisch.org Database meetinstrumenten, abstract 

zoekmachine, overzicht cursussen, 

onderzoek 

www.otseeker.com Database RCTs, systematic reviews m.b.t. 

ergotherapie ( o.a. literatuur over technische 

meetinstrumenten) 

www.pedro.fhs.usyd.edu.au/index.ht o.a. abstracts van RCTs, systematic reviews 

ml 

enz. 

( o.a. literatuur over technische 

meetinstrumenten) 

www.psycbite.com Literatuur database ( o.a. literatuur over 

technische meetinstrumenten) 

www.physionet.org/physiobank/ Database: fysiologische signalen 

EEG, ECG, BP enz. 

ENG 

ENG 

NL 

ENG 

ENG 

ENG 

ENG 

www.lungusa.org Informatie over longfunctie (testen), astma ENG 

www.asht.org/ Informatie m.b.t. hand therapeuten, cursus, 

workshop, online journal, “special interest 

groups” (alleen voor leden) 

www.asha.org/default.htm Informatie m.b.t. spraak, taal, gehoor, 

o.a. richtlijnen 

www.cebp.nl Richtlijnen evidence based practice 

fysiotherapie, database meetinstrumenten 

voor fysiotherapie 

www.handenteam.nl/ Informatie m.b.t. handaandoeningen , 

database meetinstrumenten, o.a. richtlijn 

dynamometrie 

ENG 

ENG 

ENG 

NL

- 26 - 

Instituut Website Producten Taal 

International 

Organization for 

Standardization 

www.iso.org Richtlijnen m.b.t. standaardisatie ENG 

Koninklijk Nederlands www.kngf.nl o.a. richtlijnen: hartrevalidatie, COPD, lage NL 

Genootschap 

Fysiotherapie (KNGF) 

rug klachten, Parkinson enz. 


www.audiologieboek.nl/ Online boek audiologie: hoofdstuk 8: 

NL 

Vereniging voor 

Audiologie (NVA) 

diagnostiek 


www.nvlf.nl Richtlijnen, bibliotheek (alleen toegankelijk NL 

Vereniging voor 

Logopedie en 

Foniatrie 

voor leden) 

Österreichische www.holter.or.at/Richtlinien_Frames. o.a. richtlijnen voor Holter-monitoring, D 

Gesellschaft 

html 

bijscholingen o.a.: basiscursus Holter- 

für Holter-Monitoring 

Overige: 

gebruik 

CompleX 

Dr. J. Haaksma 

www.holter.nl/apparatuur.htm Overzicht Holter-systemen NL 

Dr. Boesch Medical http://dr- 

Online cursus: longfunctietesten D 

Stuff 

boesch.ch/medicine/lufu/lufustart.htm 

F.G. Yanowitz library.med.utah.edu/kw/ecg/ Online ECG learning center E 

Medizin & MedTech- medizin.li/ Overzicht producten: ECG, Holter, 

D, 

Verlag 

bloeddrukmeting, spirometer, inhalator, NL, 

Dr. M. Eckert-Verlag 

echografie enz. 

ENG 

Spirometrie.info www.spirometrie.info/home.html Informatie over spirometrie NL 

Stichting 

Cardionetworks 

nl.ecgpedia.org/wiki/Hoofdpagina Online cursus ECG NL 

Thermometry- Site www.graduateresearch.com/thermo Tipps m.b.t. het gerbuik van verschillende ENG 

metry/theory.htm 

thermometers, info 

lichaamtemperatuurmeting 

U.S. Food and Drug http://www.fda.gov/search/databases Overzicht van databases ook m.b.t. 

ENG 

Administration .html 

technische meetinstrumente (overzicht 

verkrijgbare producten, overzicht optredende 

fouten enz.) 


Bijlage 2 

- 27 - 

De namen en online adressen van leveranciers die technische meetinstrumenten verkopen 

(wereldwijd, op alfabetische volgorde) 


- 28 - 

Leverancier Website Producten Taal 

Accense www.accense.nl Hartslagmeter, bloeddrukmeter, thermometer NL 

Actigraph www.theactigraph.com Actigraph (activiteiten monitor) ENG 

Acumen Inc. www.acumeninc.com/ Hartslagmeter, stappenteller ENG 

Adquipment Medical www.adquipment.nl Anesthesie en beademing, 

NL 

infuustechnologie, sensoren voor monitoring, 

Advanced 

www.advancedbiosensor.com/prod 

biomedische testapparatuur, kalibratie van 

testapparatuur 

Monitoring, ECG, spirometer, 

ENG 

Biosensor 

ucts.html 

bloeddrukmeter 

Amstel Medical www.amstelmedical.nl Medische groothandel: bloeddrukmeters 

(zelftest ), stethoscopen, skalpelmesjes, 

hechtmateriaal, verbandmiddelen, testen, 

instrumentarium, handschoenen, spuiten, 

naalden enz. 

NL 

AMTI www.amti.biz/ Krachtenplatformen, balansplatform, 

druksensoren 

ENG 

Analog Devices www.analog.com 

USA leverancier iMEMS accelerometers ENG 

Auritec www.auritec.de Audiologie: o.a. audiometer, tympanometer, 

Bera, OAE 

D 

Bai Medical Ltd. www.baimedical.com Audiometer ENG 

Benson Medical 

Instruments 

www.bensonmedical.com/ Audiometer ENG 

Biomedic www.biomedic.nl Ultrageluid, vaatdiagnostiek, neurologie, 

monitoring, cardiologie 

NL 

www.biopac.com/ Longfunctietesten, accelerometer, 

goniometer, temperatuurmeter 

ENG 

BodyBow www.bodybow.nl Fysiotherapie, fitness en sport NL 

BodyMedia www.bodymedia.com Monitoring ENG 

Braun www.braun.com/ Thermometer, bloeddrukmeter ENG 

Burdick www.burdick.com/ Cardiopulmonaire diagnostiek ENG 

Cardioline www.cardioline.it/default.asp Cardiologie: ECG, Holter-systemen ENG 

Cardioshop www.cardioshop.be Hartslagmeter NL 

Cardiosport www.cardiosport.com Cardiomonitoring: hartslagmeter, ENG 

Chess Medical 

Technology 

www.chessmt.com Spirometrie ENG 

Chung Shi www.chung-shi.com Hartslagmeter ENG 

Ciclosport www.ciclosport.nl Hartslagmeter NL 

Danica www.danica.nl Cardiologie, neurologie, gastro-enterologie NL 

Daxtrio www.daxtrio.nl Medische apparatuur: bloeddrukmeters, 

ergometers, looptrainers, 

verbruiksmaterialen, enz. 

NL 


- 29 - 


Delmar Reynolds www.delmarreynolds.com/ Cardiologie ENG 

Disporta www.disporta.nl Fysiotherapie: braces, oefenmaterialen, 

Esaote Group www.esaote.com 

praktijkbenodigdheden, testen en meten, 

verbruiksmaterialen, voetverzorging, zit-enligcomfort 

Ultrasoundsystemen, MRI ENG, 

D 

Essilor International www.essilor.nl Oogoptische producten: professionele 

apparatuur, brillenglazen 

NL 

Fitnessapparaat.nl www.fitnessapparaat.nl Fitnessapparatuur NL 

Analog Devices www.analog.com 

USA leverancier iMEMS accelerometers ENG 

Frye www.frye.com Audiometer ENG 

Fujinon Medical www.fujinon.nl Endoscopie apparatuur NL 

Futurumshop www.futurumshop.nl/ Hartslagmeter (Sportwinkel) NL 

Fysiosupplies www.fysiosupplies.nl Fysiotherapie: dynamometer, 

hartslagmeters, EMG, bloeddrukmeter, 

spirometer, verbruiksartikelen enz. 

NL 

GE Healthcare www.gehealthcare.com/nlnl/index.h CT scanners, Electron Beam Tomografie, NL, E, 

tml 

MRI scanners, röntgenapparatuur, 

mammografiesystemen, Apparatuur voor 

Nucleaire Geneeskunde en Positron Emissie 

Tomografie, Cyclotrons en Laboratoriuminrichting, 

ultrasound systemen, 

patientbewakingssystemen en diagnostische 

cardiologie producten 

D 

Getemed www.getemed.net/index.php?mid= 

1&vid=&lang=de 

EKG, monitoring D, E 

GN Otometrics http://www.gnotometrics.com/index. 

htm 

Audiologische apparatuur ENG 

Jaeger www.jaeger-toennies.com Cardiologie, spirometrie, electrofysiologie, D, 

slaapdiagnostiek, monitoring 

ENG 

Hagamedical www.hagamedical.nl Bloeddrukmeters, spirometrie, 

lichaamsvetmeter, enz. 

NL 

Harpenden www.huidplooimeter.nl/ Huidplooimeter NL, 

ENG, 

D 

Hartech www.hartech.nl Mechanische testapparatuur: trekbank, 

drukbank, krachtmeter, krachtopnemer, 

draaimomentmeter 

NL 

Hartslagmetershop www.hartslagmeter.com Hartslagmeter NL 

Heal Force www.healforce.com Monitoring, polsoximeter, enz. ENG 


- 30 - 


Hueber Medica www.hueber-medica.nl Medische groothandel: o.a. cardiologie, 

bloeddrukmeters, praktijkinrichting, 

verbruiksartikelen 

NL 

Intelligent Hearing 

Systems 

www.ihsys.com Audiometer, OAE, ABR ENG 

Interacoustics www.interacoustics.com Audiologische apparatuur ENG 

Lipin/Dietz 

Associates 

www.lipindietz.com Audiometers, oogmeters, spirometers ENG 

Lopharm www.lopharm.nl B.H.V./E.H.B.O., praktijkinrichting, 

sportverzorging, voetverzorging 

NL 

Mack www.mack-team.de Audiometrie D 

Maico www.maico-diagnostics.com Audiologische apparatuur ENG 

McRoberts www.mcroberts.nl/ bewegingssensoren ENG 

Mecan www.mecan.nl Medische groothandel, o.a.: ECG- en 

bewakingsapparatuur 

NL 

MedCat www.medcat.nl Medische apparatuur: neurologie, KNF, 

vaatlabs, gastroenterologie, slaaplab, 

heelkunde, huisartsen, SEH, radiologie, 

epilepsiekliniken, functieafdelingen 

Verbruiksartikelen: gels, naalden, electroden 

enz. 

Apparatuur voor wetenschappelijk 

onderzoek: neuroscience 

Software 

NL 

MeddiTech www.medditech.nl Ambulante medische apparatuur: Holter, 

Bloeddrukmeters, Event Recorders 

NL 

Medilog Darwin www.medilogdarwin.com/ Holter-systemen ENG 

Mediost www.mediost.com/ Medische groothandel: o.a. ergometrie, 

ECG, longfunctie, audiometrie, saturatie-/ 

pulsoximeter, praktijkinrichting, 

verbruiksmaterialen 

NL 

Medisana www.medisana.nl Bloeddrukmeter, thermometer NL 

Metesco Nederland www.metesco.nl 

Verhuur en verkoop testen meetapparatuur NL 

Microlife www.microlife.nl/ Thermometer, bloeddrukmonitoren, 

astmamonitoren 

NL 

Mind Media www.mindmedia.nl Multimodale apparatuur: EEG, oximetrie, 

spirometrie, ECG, HRV 

Sensore, electroden, hometrainer 

ENG 

Medidis Groep www.medidisgroep.nl Pulse-oximetrie, monitoring, enz. NL, 

ENG 

MEGA Electronics www.meltd.fi EMG apparatuur ENG 


- 31 - 


Microlife www.microlife.com Astmamonitoring, bloeddrukmeters, 

thermometers, caloriemeters 

Micro Medical www.micromedical.co.uk Peak-flow meter, spirometrie, Lactose- 

Intolerantie test, vaatmeters 

Nedis www.nedis.com Hartslagmeter, bloeddrukmeter etc. ENG, 

North East 

Monitoring 

www.nemon.com/ Holter-systemen 

NL, D 

ENG 

Nonin www.nonin.com Pulse-oximetrie, sensoren, 

Multimodale apparatuur: CO2 detectie, 

bloeddrukmeter enz. 

ENG 

Norav Medical www.norav.com ECG apparatuur, Holter-systemen ENG 

Novacor www.novacor.com/english/cadres.h 

tm 

Holter-systemen, ambulant ECG ENG 

Nova Medical www.medicalsystems.com Medische apparatuur: cardiologie, 

ENG 

Systems 

pneumonologie, ultrasound, monitoring, 

oximetrie, capnografie, praktijkinrichting, enz. 

Novel www.novel.de/ Drukmeetplatform, Druksensor ENG 

OMNI www.omnisports.de Hartslagmeter ENG, 

D 

Omron Healthcare www.omronhealthcare.com Bloeddrukmeters, thermometers, spirometrie 

(peak flow), hartslagmeters, pedometer, 

body fat analyzer, 

ENG 

Oregon Scientific www.oregonscientific.com Stappenteller, hartslagmeter ENG, 

D 

Otovation www.otovation.com Audioloische apparatuur ENG 

PAM www.pam.com PAM (activiteiten monitor) NL 

Philips www.medical.philips.com Medische systemen: cardio/vasculaire X-ray, NL, 

computer tomografie, fluoroscopie, MR, PET, ENG, 

radiografie, bestralingsoncologie enz. D 

Polar www.polar-nederland.nl/ hartslagmeters NL 

Premed www.premed.nl Thermometers, hoek omtrek lengte, 

bewegingsmeting, hartslagmeting, 

gewichtscontrole, spierlengtemeting, 

braces, bandages, verbruiksmaterialen, 

medische apparatuur 

NL 

Pro2Move www.pro2move.nl Spirometer, bloeddrukmeter, 

cholesterolmeter, polsoximeter, 

hartslagmeter, stappenteller, 

NL 

ProCare www.procareshop.nl Medische apparatuur: ergometers, 

audiometers, bleoddrukmeters, ECG, 

spirometers, thermometers, oogtesten, 

krachtmeting, polsoximeter, enz. 

NL 


ENG 

ENG

- 32 - 


Prorun www.prorun.nl Hartslagmeter, stappenteller NL 

Psylab www.psylab.com/ Monitoring, Hard- en Software ENG 

PT Medical www.pt-medical.nl Medische apparatuur: spirometer, peak flow, NL 

Rehaboutlet www.rehaboutlet.com/ 

polsoximeter, capnografie, monitoring, ECG, 

bloeddrukmeter, Lactose intolerantie, enz. 

Dynamometer, thermometer, bleoddrukmeter 

enz. 

ENG 

Robijns www.robijns.nl/ Hartslagmeter, stappenteller NL 

Rozinn www.rozinn.de Ambulante ECG-systemen, Holter DE 

Schiller www.schiller.ch ECG, ergometrie, spirometrie, 

bloeddrukmeters, monitoring, telemedicijn 

ENG 

Schnabel www.schnabel.nl Medische groothandel: praktijkinrichting, NL 

Schreiber & Tholen www.eeg-emg.de EMG, EEG, D 

Sherborne 

Schaevitz 

www.sherborneschaevitz.com UK producent Servo accelerometers ENG 

Sigmasport www.sigmasport.com Hartslagmeter ENG 

Silva www.silva.se Stappenteller, 

Spacelabs 

Healthcare 

www.spacelabshealthcare.com Monitoring, Bleoddrukmeter ENG 

Sport-tiedje, online 

winkel 

www.sport-tiedje.com/ Hartslagmeter NL 

Stayhealthy www.stayhealthy.com Accelerometer ENG 

SunTech Medical www.suntechmed.com Bloeddrukmeters ENG 

Suunto www.suunto.com Hartslagmeter ENG, 

D 

Tanita www.tanita.nl/ Weegschalen, caloriemeter, pedometer NL 

Tech5 BV www.tech5.nl NL leverancier acceleratiesensoren ENG 

Tefa Portagne www.tefa-portagne.nl TENS, Monitoring 

Teleflex Medical www.teleflexmedical.nl Medische apparatuur: bloeddrukmeter, 

tympanometer, enz. 

NL 

Thorlabs www.thorlabs.com Goniometers ENG 

Timex www.timex.com Hartslagmeter ENG, 

D 

Twente Medical www.tmsi.com/?id=1 EMG, polygrafie systemen met stationaire of 

Systems 

International BV 

(TMSI) 

ambulante electrophysiologische versterkers 

Van der Tol www.tolmed.nl Cardiologie, KNO NL 

Topwatch www.topwatch.biz Krachtplatform NL 

Total Body Support www.totalbodysupport.nl Fysiotherapie: braces en bandages, 

verbruiksartikelen, meetapparatuur, 

revalidatie enz. 

NL 

Tremetrics www.tremetrics.com Audiometer, audiometrischie-cabine ENG 


- 33 - 


Tyco Healthcare www.tycohealthcare.nl Medische apparatuur: polsoximetrie, 

capnografie, verbruiksmaterialen, enz. 

Van de Putte www.vandeputtemedical.com (Para)medische apparatuur: ECG, 

Verathon Medical www.verathon.nl 

audiometrie, spirometrie, vrbruiksmaterialen, 

enz. 

Ultrasound NL 

Viasys Healthcare www.viasyshealthcare.com Medische apparatuur ENG 

VosMed www.vosmedisch.nl Medische apparatuur NL 

WelchAllyn www.welchallyn.com Medische apparatuur: ECG, bloeddrukmeter, ENG, 

Xsens 

spirometer, monitoring, audiometer, 

tympanometer enz. 

NL, D 

Zebris www.zebris.de/ 3D bewegingsanalyse, drukmetingen ENG, 

D 


NL 

NL

Bijlage 3 

- 34 - 

Voorbeeld van een introductie formulier van een categorie meetinstrumenten 


- 35 - 

Introductie van de hoofdcategorie 

Lichaamstemperatuurmeting 

1 Algemene gegevens 

mei 2007 

Review en invoer: I. Dachweiler 

• 

Korte Beschrijving Middels een koortsthermometer wordt de lichaamstemperatuur 

gemeten met het doel, vast te stellen of iemand koorts heeft. Vanaf een lichaamstemperatuur 

≥ 38°C is er sprake van koorts. Recente onderzoeken tonen aan, dat 

deze referentiewaarde van 38°C niet correct is. De lichaamstemperatuur varieert bij 

mensen en is ook nog afhankelijk van geslacht, leeftijd, medicijnen, de tijd van de 

dag en de plaats waar de lichaamstemperatuur gemeten wordt. 1 

De meting van de lichaamstemperatuur kan: 1. rectaal 

2. op het trommelvlies 

3. onder de oksel 

4. in de mond 

5. op het voorhoofd 

De kwikthermometer is vanwege de kwik niet meer toegestaan. In de loop van 

de jaren zijn digitale thermometer, oorthermometer en infrarood-thermometer 

ontwikkeld. 

Dit formulier geeft een overzicht van non-invasieve meetmethoden. Er bestaan 

echter ook invasieve temperatuurmeetmethoden, die in ziekenhuizen toegepast 

worden, te weten de verschillende instrumenten in de vorm van een katheter. 


- 36 - 

• Ontwikkelaar oorspronkelijke versie M. Fahrenheit (1714) 

T.C. Allbutt (1867) 

2 Indeling soort meetinstrument / meetapparatuur 

Invasief 

Katheter: 

Gouden standaard: 

pulmonaire katheter 

Rectale meting: 

Kwikthermometer; 

Digitaal thermometer 

Non-invasief 

Thermometer voor eenmalig 

gebruik, infraroodthermometer 

(oor- en voorhoofdthermometer), 

fopspeenthermometer 

voor meting onder de oksel 

resp. in de mond: 

kwikthermometer; digitaal 

thermometer 

Kwikthermometer: Een kwikthermometer meet de lichaamstemperatuur met 

behulp van een kwikkolom. De kwikthermometer is vanwege de kwik echter niet 

meer toegestaan. Als alternatieve worden thermometers met alcohol of 

“Galinstan” gebruikt. 1,3 De rectale temperatuurmeting met een kwikthermometer 

wordt als gouden standaard gehanteerd. 

Digitaal thermometer: Een digitale thermometer meet de temperatuur met 

behulp van een sensor. Deze sensor veranderd zijn elektrische weerstand bij 

temperatuurverandering. De veranderingen van de sensor bij temperatuur zijn 

bekend en in het geheugen van de thermometer opgeslagen. Aan de gemeten 

waarde wordt dan een temperatuur toegekend. De werking van een digitale 

thermometer hangt af van een nog voldoende verse batterij. 1,3 


- 37 - 

Infrarood-thermometer: Een infrarood-thermometer meet de lichaams- 

temperatuur met behulp van een sensor, die elektromagnetische straling (warmte) 

afkomstig van de huid detecteert en deze met een microprocessor omrekent in 

temperatuurwaarden. 3 

Thermometer voor eenmalig gebruik: Deze thermometers zijn chemische 

thermometers. Middels een kleurenscala wordt de temperatuur aangegeven. Dit 

betekent, dat de chemische stoffen in de thermometer van kleur veranderen bij 

verschillende temperaturen. Deze thermometer kunnen voor temperatuurmeting 

onder de oksel of in de mond gebruikt worden. 1 

Fopspeenthermometer: Speciaal voor kleine kinderen zijn thermometers 

ontwikkeld, in de vorm van een fopspeen. Op die manier kan ook bij kleine 

kinderen de temperatuur in de mond gemeten worden. 2 

3 Verkrijgbaarheid 

In onderstaande tabel worden per subcategorie “thermometer” de productnamen 

en merken gegeven. 

Indien een toelichtingsformulier aanwezig is, is dit in onderstaande tabel 

vermeld! 

Productnaam Merk Prijs Toelichtingsformulier 

Koortsthermometer 

Digitaal thermometer ja 

FTX Medisana 19,93 € 

FTF Medisana 9,97 € 

FTB Medisana 7,94 € 

Koorts Thermometer 159 SAN 7,34 € 

MT200 Microlife 9,95 € 

MT16E1 Microlife 6,95 € 

MT16F1 Microlife 6,95 € 

MT19F1 Microlife 

MT1961 Microlife 


- 38 - 


MT18F1 Microlife 


MT16A1 Microlife 

VT1831 Microlife 

MT1931 GT Microlife 


MT1622 GT Microlife 


MT19E1 Microlife 

MT18A1-N Microlife 

MT16C2 Microlife 

MT16B1 Microlife 



Flex Temp II Omron 11,95 € 

Eco Temp Omron 7,50 € 

O Temp III Omron 7,50 € 

FT-15 Beurer 

Acute Ratioline 

FT07 Fysic 

Classic Thermoval 8,95 € 

TH100 Cresta 5 € 

FT4904 AEG 5 € 

SC37T Scala 4,95 € 

SC42TM Scala 4,95 € 

MT301 IBP 2,95 € 

7001C Princess 10 € 

PRT1000 Braun 13 € 

Oorthermometer ja 

FTO Medisana 

TH838 Cresta 19,95 € 

MT25 Inventum 

IR 100 Microlife 39,95 € 

MT 25 Inventum 29,95 € 


- 39 - 

Oorthermometer 100 Topcom 19,95 € 

Thermoscan IRT 3020 Braun 30 € 

IRT4020 Braun 45 € 

IRT4520 Braun 48 € 

STEM FT50 Fysic 31 € 

FT-25 Beurer 29,95 € 

Gentle Temp 514 Omron 49,95 € 

Voorhoofdthermometer 

RT062 Medi-Marketing 

International 

MT50 Inventum 

FR1 DM1 Microlife 39,95 € 

FT-60 Beurer 48,95 € 

840419 IBP 34,95 € 

Thermometer 1500 Techimed 74,99 € 

Thermometer 700 Techimed 54,99 € 

TH870 Cresta 24,99 € 

BC12 Aleco 23,95 € 

FTD Medisana 49,95 € 

Fopspeenthermometer ja 

MT1751 Microlife 9,95 € 

FT-22 Beurer 8,95 € 

FTP Medisana 12,95 € 

Fopspeenthermometer Reer 6,99 € 

Sets 

SCH530 Philips 29 € 

BC03 Aleco 15 € 


4 Literatuurlijst 

- 40 - 

1. Crawford, D.C., Hicks, B., Thompson, M.J., (2006), Which thermometer ? Factors 

influencing best choice for intermittent clinical temperature assessment, Journal of 

Medical Engineering & Technology, vol. 30, no. 4, p. 199 – 211 

2. Braun, C.A., (2006), accuracy of pacifier thermometers in young children, Pediatric 

Nursing, vol. 32, no. 5, p. 413 - 418 

3. Wikipedia, Wikipedia Deutschland, (2001), 

[//de.wikipedia.org/wiki/Fieberthermometer] 

4. Wikipedia, Wikipedia Nederland, (2001) 

[http://nl.wikipedia.org/wiki/Koortsthermometer]

Technologie in de Zorg: - Hogeschool Zuyd

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?