Reïncarnatie: een Kwestie van Geloof of Zeker Weten?

SPIRITUALITEIT
Reïncarnatie:
een kwestie van geloof of zeker weten?
2 Frontier 12.4 augustus | september 2006
Reïncarnatie is een kwestie van geloof, toch?
Niet volgens de Nijmeegse losoof Floris Habets. Langs rationele weg,
dus met argumenten, komt hij tot de conclusie dat de
onsterfelijke ziel meerdere malen terugkeert in een menselijk
lichaam. Dit noemt hij de Rationele Reïncarnatie Leer (RLL). Deze leer,
die Habets ook wel een nieuw wereldbeeld noemt, stemt
volgens hem hoopvol voor de samenleving van de toekomst.
Althans, als het Westen bereid is een nieuw wereldbeeld te aanvaarden.
Auteur: Frans Vermeulen
SPIRITUALITEIT
augustus | september 2006 12.4 Frontier 3

SPIRITUALITEIT
Laten we maar direct beginnen met
Habets’ argumenten vóór wedergeboorte,
hoewel het hem uiteindelijk
niet veel kan schelen of de lezers na lezing
van zijn boek (nog steeds) niet geloven in
RRL, de leer van de zielsverhuizing. Dat pleit
voor hem, en het stelt hem in staat zijn betoog
vóór RRL volledig vrij te voeren.
Habets begint zijn uiteenzetting met een lososch
argument, waarvan Socrates (circa
450 v.Chr.) een pleitbezorger was. De Griekse
wijsgeer redeneerde als volgt: ‘Voor zover
wij kunnen zien is het leven onrechtvaardig.
Sommige voortreelijke mensen komen
voortijdig en pijnlijk aan hun einde, terwijl
er misdadigers bestaan die leven in rijkdom
en zeer oud worden. Als er géén vorm van
voortbestaan zou zijn, dan zou dit inhouden
dat het leven in feite zinloos is. Wij weten allen
dat het leven zinvol is. Dus moet er een
vorm van voortbestaan zijn.’
Kijkend naar het verleden, wat Socrates overigens
niet deed, geldt deze lososche redenering
eveneens. Sommige kinderen zijn
gezond, hebben talenten, liefdevolle ouders
enzovoort. Terwijl anderen ziek zijn, handicaps
hebben enzovoort. Dat lijkt volstrekt
onrechtvaardig, tenzij wij er vanuit gaan dat
kinderen hun lot op een of andere manier
verdiend hebben. Dus moet er een vorm
van vóór-bestaan zijn - niet voort, redeneert
Habets. En ook hierbij geldt: óf het leven is
volstrekt onrechtvaardig en zinloos, deelt
volstrekt willekeurig zegen en vloek uit aan
kinderen, óf het leven is zinvol en er bestaat
een leven vóór dit leven.
Habets maakt hiermee redelijk aannemelijk
dat er een vorm van vóór- en een vorm
van vóórt-bestaan is. Dat een mens niet
één, maar meerdere levens leidt, en dat de
talenten en uitdagingen van het huidige leven
voortvloeien uit het vorige leven. En dat
successen en asco’s van dít leven vervolgens
zullen leiden tot de gaven en opgaven van het
volgende leven. Maar voor diegenen die niet
zo makkelijk te overtuigen zijn, volgt hier het
volgende argument.
Het geloof in reïncarnatie is van alle tijden
en van alle volkeren. Het komt voor bij Indianen
en Inuït, bij Japanners en Indiërs, in
4 Frontier 12.4 augustus | september 2006
het moderne Westen en het oude Europa.
De reïncarnatieleer is daarmee, en misschien
verbaast dat niet, de enige theorie over het
voortbestaan die een wereldwijde spreiding
hee. Habets concludeert: ‘Zo veel verschillende
mensen en volkeren in al die verschillende
tijdperken kunnen zich niet vergissen.
Maar ook: zo veel mensen, die onaankelijk
van elkaar tot - alleen maar - deze éne conclusie
komen, kunnen zich niet vergissen.’
Kinderen
Spontane herinneringen van jonge kinderen
aan vorige levens is het volgende argument
van Habets voor RRL. Want hoe is het mogelijk
dat al de bovengenoemde volkeren,
onaankelijk van elkaar, tot dezelfde conclusie
komen? Hoogleraar psychiatrie Ian
Stevenson, verbonden aan de University of
Virginia, stelde vast dat er jonge kinderen
zijn, tussen de twee en vijf jaar oud, die informatie
hebben over hun vorige leven. Let
wel: informatie die nauwkeurig is en achteraf
verieerbaar. Zij noemen dan bijvoorbeeld
voor de buitenwereld onbekende - intieme
- details van vroegere, nog levende familieleden.
Details die deze familieleden tot dan toe
altijd geheim hadden gehouden.
Er is geen enkele theorie, stelt Habets, buiten
reïncarnatie, die in staat is deze herinneringen
te verklaren. Bij kinderen van zulke
jonge leeijd is het uitgesloten dat zij deze
Cardioloog Pim van Lommel bewijst dat
het menselijk bewustzijn geen product van de
hersenen kan zijn
informatie op welke andere manier dan ook
konden krijgen. Zeker als je bedenkt dat zo’n
vorig leven ver weg was van de huidige geboorteplaats
van het kind en/of in een andere
cultuur plaatsvond.
Hoe is het verklaarbaar dat Amadeus Mozart
als kind van vier al de sterren van de hemel
speelde? Op zeer jonge leeijd had Mozart
al een technisch niveau bereikt, dat alleen is
weggelegd voor zeer muzikale talenten, maar
dan alleen pas na vele jaren van studie en oefening.
Muzikale vaardigheden ontstaan, net
zoals andere bekwaamheden, niet uit inzicht,
maar uit oefening. Dat pleit dus voor de conclusie
dat kinderen zoals de jonge Amadeus
hun wonderbaarlijke vermogens te danken
moeten hebben aan een lange periode van
praktijkstudie. Maar die periode kan gezien
hun leeijd onmogelijk in hun huidige leven
plaats hebben gevonden. Dus moet deze in
verband worden gebracht met een of meerdere
vorige levens.
Regressietherapie
Hypnotherapie is een van de vormen van
regressietherapie die vandaag de dag sterk
in opmars is. Om niet te zeggen een rage.
Onder hypnose kunnen mensen worden
teruggevoerd naar vorige levens. Er kleven
echter enkele nadelen aan deze insteek van
reïncarnatie, omdat mensen onder hypnose
erg vatbaar zijn voor suggestie. Hypnotiseur
Rasta Rastelli bijvoorbeeld laat mensen, tot
grote hilariteit van het publiek, een citroenmet-schil-en-al
smakelijk opeten doordat hij
suggereert dat ze een sappige, zoete perzik
eten. Er bestaat dus het gevaar dat de hypnotiseur
actief gedachten en herinneringen in
de geest van de patiënt brengt.
Zelfs als herinneringen aan vorige levens zijn
na te trekken, bijvoorbeeld aan de hand van
historische feiten, dan nog is dat niet altijd
een hard argument voor reïncarnatie. Bij
volwassenen, in tegenstelling tot kinderen,
valt vaak niet na te gaan of ze op een af andere
manier achter deze informatie hadden
kunnen komen en deze informatie dus onbewust,
want we hebben het nog steeds over
hypnotherapie, onthouden hebben. Maar
de mogelijkheid van deze fraude weerhoudt
een steeds grotere groep van mensen er niet
van overtuigd te zijn van reïncarnatie. Steeds
meer mensen hebben namelijk een vorig leven
tijdens een regressie met hun eigen zintuigen
beleefd.
Helderzienden
In een kinderboek met de titel ‘Kuikentje
Piep’, gebruikt het kuiken veelvuldig de
woorden: ‘Ik heb het met mijn eigen ogen
gezien en met mijn eigen oren gehoord’.
Helderzienden, zo is algemeen bekend, gaan
voorbij aan de vijf zintuigen: ruiken, voelen,
zien, proeven en horen. Zn geven daarmee
handen en voeten aan het zesde argument.
Want behalve de vijf zintuigen, bijvoorbeeld
de ogen van de regressant zelf, kunnen levens
ook gezien worden door de ogen van
anderen, helderzienden dus. Dat doet direct
de vraag rijzen: Waarom zou je deze paragnosten
geloven? Wel, eenvoudigweg omdat
deze nauwkeurige informatie verstrekken
over het verleden van andere personen,
ongeacht of zij die eerder ontmoet hebben.
Dus waarom zouden wij, aldus Habets, telepaten
niet geloven als zij ons vertellen over
details uit vorige levens. En ook al begrijpen
wij niet hoe dit mogelijk is, noch hoe dit te
bewijzen valt.
Bijna-Dood-Ervaringen
De Nederlandse cardioloog Pim van Lommel
publiceerde in 2001 de resultaten van
zijn onderzoek uit de jaren 1990-2000. In het
medische tijdschri ‘e Lancet’ schreef hij
over bijna-dood-ervaringen (BDE) van patiënten
die een hartstilstand hadden meegemaakt.
Van de 344 ondervraagden met een
hartstilstand waren er 62 volwassenen met
een BDE. Het blijkt dat het bij BDE niet om
puur subjectieve ervaringen gaat, maar dat
er vaste kenmerken in een vaste volgorde
voorkomen, namelijk: het ervaren van een
diepe vrede; gevolgd door het ‘loskomen’ van
het eigen lichaam; het binnendringen in de
duisternis; een terugblik op het eigen leven
en tenslotte het intreden in het licht. Tijdens
de BDE hadden de patiënten vaak ontmoetingen
met gestorven geliefden.
Van Lommel ondervroeg zijn patiënten opnieuw
na twee en na acht jaar. Daarbij vertelden
ze - soms in dezelfde woorden - precies
hetzelfde. Leeijd, geslacht, opleiding of religie
speelden, zo bleek, geen enkele rol bij de
herinneringen. Ook dat lijkt een sterk argument
om te veronderstellen dat het bij BDE
niet om subjectieve ervaringen gaat.
Een ander, niet minder belangrijk argument
voor RRL, is dat de BDE zich voordoen tij-
dens de periode dat de patiënt klinisch dood
is. De BDE is dus geen verwarde hallucinatie
als gevolg van zuurstoekort in de hersenen.
Nee. Bij een BDE liggen de ademhaling, de
bloedsomloop en de hersenactiviteit volledig
stil. Pim van Lommel bewijst daarmee en
passant dat het menselijk bewustzijn geen
product van de hersenen kan zijn. Maar dat
terzijde.
Psychologische verschijnselen
Er bestaan veel psychologische verschijnselen,
die niet of nauwelijks verklaarbaar zijn
vanuit bijvoorbeeld de psychoanalyse. Want
hoe is het mogelijk dat veel fobieën al aanwezig
zijn op zeer jeugdige leeijd? Oké,
een traumatische belevenis kan leiden tot de
vorming van een fobie. Iemand die een keer
bijna verdronken is, kan ná deze gebeurtenis
een angst ontwikkelen voor water. Maar
daarvoor? Op jonge leeijd?
Brengt men deze zeer jonge fobiepatiënten
via regressietherapie terug naar een vorig
leven, dan blijkt er wel degelijk een traumatische
gebeurtenis te hebben plaatsgevonden.
De argumenten vóór RRL zijn hiermee niet
allemaal genoemd. Er zijn nog heel veel
meer onderzoeken, gedaan met spiritisten,
met geestverschijningen of met uittredingservaringen.
Even Googelen op reïncarnatie
en je hebt in 0,24 seconden 679.000 Nederlandstalige
zoekresultaten. En voor wie dat
nog niet genoeg is: in het Engels krijg je er
zomaar 9.540.000 in 0,28 seconden bij. Toch
wil ik graag tot slot nog een ander, recent
verschijnsel noemen: het bewustzijnscontact
dat patiënten die een orgaantransplantatie
hebben ondergaan vaak ondervinden met
een overleden donor. Habets gee hiervan
het voorbeeld van de patiënt die een harttransplantatie
ondergaat en tot zijn verbazing
ontdekt dat hij daarna de neiging tot roken
ontwikkelt. En dat terwijl hij daarvoor nooit
gerookt hee. Navraag leerde dat de roker
een verstokt roker was... Binnen de medische
wetenschap is dit een algemeen bekend
verschijnsel en valt het onder de noemer: onverklaarbare
gedragsveranderingen na een
transplantatie.
RRL is een evolutieleer
Volgens de RRL wordt een mens niet alleen
vele malen geboren, maar bestaat er ook een
zinvolle samenhang tussen de verschillende
levens. De levens dienen een doel: de spirituele
evolutie van de mens. Dat is een gevaarlijke
uitspraak, omdat deze spirituele evolutie
nooit ingepast kan worden binnen het kader
SPIRITUALITEIT
van de ‘ociële’ materialistische evolutieleer:
het darwinisme. Want volgens darwinisten
zijn bewustzijn en moraal een gevólg van
de evolutie, terwijl RRL hier spreekt van de
óórzaak. In tegenstelling tot Habets vermijden
de meeste schrijvers over reïncarnatie
dit onderwerp. Eenvoudigweg omdat ze niet
willen vechten tegen de bierkaai: de gevestigde
wetenschap. Uit het eerder geschrevene
blijkt dat het lastig, maar niet onmogelijk is
om duidelijk te maken dat RRL wetenschappelijk
te verantwoorden valt.
‘Het tijdperk van het religieuze denken is ten
einde’, stelt Habets. Dit houdt volgens hem in
dat in de westerse wereld niet alleen het aantal
streng gelovigen afneemt, maar ook dat
het aantal sceptici zal afnemen. ‘Dat wil dus
zeggen dat er steeds meer mensen komen die
open staan voor redelijke argumenten. Overtuigd
zijn van RRL hee niets te maken met
een religieus geloof, maar is gebaseerd op
ervaringen en argumenten. Dus neemt het
geloof in reïncarnatie zienderogen toe.’
Een eeuw geleden geloofde minder dan één
procent van de westerlingen in reïncarnatie,
terwijl op dit moment - volgens een NCRVenquête
- zo’n vijien procent van alle Nederlanders
in reïncarnatie geloo (In de VS
is dit aantal overigens al 25 procent). In de
loop van de geschiedenis hee de mensheid
een aantal verschillende morele/bewustzijnsstadia
doorlopen: van het magische, het religieuze,
het rationalistische naar het materialistische
denken. Habets: ‘Dat laatste stadium
is een bijzonder instabiel stadium waarbij de
maatschappij gebaseerd is op puur egoïsme
en hebzucht. Materialisme levert geen burgers
die hun leven in dienst stellen van hun
medemens en de maatschappij. Zaken die
onmisbaar zijn voor het voortbestaan van
een cultuur. Dus is het onvermijdelijk dat
het Westen aan de vooravond staat van een
volgend stadium, waarbij de morele waarden
hervonden moeten worden. Het is dus óf ten
onder gaan, óf voortgaan naar een nieuwe
zinvolle en morele wereldvisie.’ Het is duidelijk.
Voor Habets is dat de Rationele Reïncarnatie
Leer. !
Reïncarnatie - Geloof of overtuiging - De geboorte van
een nieuw wereldbeeld, Floris Habets
(MOET HIER EEN BOEKCOVER BIJ?)
augustus | september 2006 12.4 Frontier 5