december - Meet- en Regeltechniek

I-mag
INGENIEURSMAGAZINE
Kunst
&
Techniek
MAANDBLAD VAN DE VLAAMSE INGENIEURSKAMER
adreswijzigingen: VIK, Herentalsebaan 643,
2160 Wommelgem
jaargang 42 • nummer 12 • december 2004
maandelijks tijdschrift,
verschijnt niet in juli en augustus
afgiftekantoor 3500 Hasselt 1- P2A8632
Jan Fabre
VIK viert nieuwjaar
Parabolic Flight

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Ing. Leo Wezenbeek
Vlieghavenlaan 40, 3140 Keerbergen
HOOFDREDACTEUR
Ing. Noël Lagast
EINDREDACTEUR
Henk Van Nieuwenhove
REDACTIERAAD
Ing. I. Born - Ing. B. Demol
Ing. H. Derycke - Ing. K. De Wever
Ing. N. Lagast - Ing. G. Roymans
Ing. L. Wezenbeek
REDACTIESECRETARIAAT
Francine Demaret
SECRETARIAAT VIK
Herentalsebaan 643, 2160 Wommelgem
Tel. +32 3 259 11 00 - Fax +32 3 259 11 01
URL: http://www.vik.be - E-mail: ing@vik.be
Doorlopend open van 08u30 tot 17u00
U kan lid worden door betaling op rekening
406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem
€ 55,00
voor technisch en industrieel ingenieurs, die meer
dan drie jaar gediplomeerd zijn;
voor geassocieerde leden
€ 30,00
voor hen, die 3 jaar of minder dan drie jaar gediplomeerd
zijn;
voor een samenwonend lid
(1e lidmaatschap tegen € 50,00)
of voor gepensioneerden
€ 15,00
voor studenten-industrieel ingenieur
€ 70,00
voor leden woonachtig in het buitenland
€ 500,00
voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met
meer dan 250 werknemers
€ 250,00
voor bedrijven, scholen, instellingen, enz. met minder
dan 250 werknemers
DRUKKERIJ & LAY-OUT
Drukkerij SLEURS nv, Overpelt
Tel. +32 11 80 90 90 - Fax +32 11 80 90 95
Lid van de Unie van de Uitgevers van
de Periodieke Pers (U.U.P.P.)
MAGAZINECONCEPT
Avant la Lettre, Mechelen
Tel. + 32 496 52 81 35
info@avantlalettre.be
COVERFOTO: © KU Leuven, Rob Stevens
Voor de ondertekende artikels zijn alleen
de auteurs aansprakelijk.
Maandblad
van de VIK,
Vlaamse
Ingenieurskamer
Jaargang 42
Nummer 12
december
2004
Spil voor een welvarend
Vlaanderen
In april 1980 hield de Vlaamse Ingenieurskamer een
congres over “Innovatie en renovatie”. De kabinetsmedewerker
van de minister van Economische
Zaken, prof. dr. W. Van der Panuyzen, hield een vurig pleidooi voor meer toegepast en
minder fundamenteel onderzoek in ons land. Hij zei, en we citeren: “dat het niet opging
om het hobbyisme van hoogleraren - hun intellectuele vreugde - boven het toegepast
onderzoek te stellen dat de welvaart van een land bepaalt”. In dezelfde toon, maar dan
een kwarteeuw later, sprak de rector van de Universiteit van Twente op het eerste jaarcongres
van de recent gefuseerde Nederlandse ingenieursvereniging KIVI-NIRIA.
We herinneren ook aan de woorden van ir. Gerard Manderyck, toenmalig directeur van de
Oostendse hogeschool, op het VIK-congres in 1980: “De hogescholen krijgen te weinig
financiële middelen om aan toegepast onderzoek te doen, ondanks het feit dat er bijna
drie keer zoveel studenten industrieel ingenieur zijn als studenten burgerlijk ingenieur
aan de universiteiten”.
Het thema is actueler dan ooit, zeker nu de overheid de hogescholen middels een
decreet een aantal fundamentele taken oplegt. De universiteiten beweren dat het probleem
zich vanzelf zal oplossen door de associaties tussen hogescholen en universiteiten.
Dit is een zoethoudertje!
De overheid is zich onvoldoende bewust van de ernst van de zaak. Zowat 75 procent van
de industrieel ingenieurs werkt in de industrie, hoofdzakelijk in KMO's. In het industrieel
weefsel is de industrieel ingenieur de “duivel doet al”. Hij is mede de spil van onze
economie en onze welvaart. De industrie vraagt om goed opgeleide industrieel ingenieurs.
Ondanks de schaarse middelen die ze van de overheid krijgen, slagen de hogescholen
er ook in goed opgeleide industrieel ingenieurs af te leveren.
Maar de hogescholen in Vlaanderen pikken deze onderwaardering niet langer. Groot
gelijk hebben ze. In Wallonië idem dito. De francofonen kwamen al een paar keer op
straat en worden steeds bozer. Tijdens luidruchtige manifestaties in Brussel gaven ze
hun ongenoegen te kennen. Vlaanderen wacht af. Hoelang nog?
De Vlaamse Ingenieurskamer steunt met volle overtuiging de gerechtvaardigde eisen
van de Vlaamse hogescholen voor industrieel ingenieur. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Ing. Joseph NEYENS
Algemeen voorzitter
In dit nummer:
Jan
Fabre 4
Tien jaar
MBM 17
Expeditie
Zeeleeuw 8
Nederlands
netwerk 26
Hoge resolutie
breedbeeld 10
VIK viert
nieuwjaar 31
Ingenieurs
in Mons 14
Parabolic
Flight 40
E D I T O R I A A L

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ
Door het oog van de naald
LEUVEN. Wat is het meest ontleende boek van de
Bibliothecae Lovaniensis? Het zou best kunnen dat dit
vanaf dit ogenblik “La vie des insectes” is, een boek uit
1923, van de hand van bioloog Jean-Henry Fabre. Op het
Ladeuzeplein, vlak voor de universitaire bibliotheek, prijkt
sedert korte tijd een kunstwerk van Jan Fabre, die op
hoogst originele wijze hulde brengt aan zijn overgrootvader,
maar ook aan de wetenschap, de kennis en de schoonheid.
Gedurende vier jaar heeft een team van professoren en
ingenieurs met de kunstenaar en zijn collectief samengewerkt
om deze Totem te realiseren. Een reuzenscarabee
schittert tegen het blauwe uitspansel, 20 meter hoog, vastgeprikt
op een spiegelgepolijste naald. Niet alleen met
esthetische bril, maar ook vanuit constructief standpunt is
dit letterlijk een hoogstandje! Het ontwerp vereiste een
complexe computeranalyse volgens de eindige-elementenmethode.
4 I-mag - DECEMBER 2004
Foto’s: © Rob Stevens
Jan Fabre
tast grenzen van technisch kunnen af
Van onze redacteur
“Ik heb de mensen van de Unief waarschijnlijk zot gemaakt” vertelde
Jan Fabre met een monkellachje tijdens de officiële inhuldiging
van zijn Totem. We vroegen het ir. Paul Lodewijckx (33), projectcoördinator
bouw van de Technische Diensten van de
KULeuven.
“Als je dag en nacht met zo'n project bezig bent, is het moeilijk
er nog afstand van te nemen”, aldus de ingenieur-architect. “Af
en toe werden we door afgrijzen overmand tijdens de realisatie.
Maar ik ontken niet dat ik met een zekere fierheid op het werk
terugblik, zoals iedereen die er zijn steentje toe bijgedragen
heeft. Iedere keer als ik het Ladeuzeplein oversteek, kijk ik even
omhoog. Met dit project heeft Jan Fabre de grenzen van het technisch
kunnen afgetast. Hierover in dialoog kunnen treden met
een kunstenaar, is een heerlijke ervaring. Een welgekomen
afwisseling in de dagelijkse werkbeslommeringen van een ingenieur.”
Gevaarte van 2.500 kilogram
Vier jaar geleden stak een groep der wijzen van de KULeuven de
koppen bij elkaar om een monument te bedenken ter gelegenheid

van het 575-jarig
bestaan van de universiteit.
Onder impuls van
Prof. Vic Goedseels, algemeen beheerder
van de KUL, werd ervoor geopteerd een
opdracht te geven aan een gerenommeerd
kunstenaar. De keuze viel op Jan
Fabre, wellicht de meest veelzijdige
Belgische artiest van deze époque.
Het voorstel waarmee Jan Fabre kwam
aandraven, was verbijsterend, vooral
door de manier waarop hij het aanbracht.
De kunstenaar had een luciferdoosje
meegebracht met daarin een
scarabee en een naald. De kunstenaar
prikte de kever op de naald en zei:
“Zoiets moet het worden”.
Het lijkt natuurlijk zeer eenvoudig, maar
dat is het niet. Om dit kunstwerk te realiseren
op groot formaat, werden de koppen
bij elkaar gestoken. Prof. dr. ir. Guido
De Roeck van de afdeling Bouwmechanica
aan het Departement Burgerlijke Bouwkunde,
gelastte zich met de ontwerpberekening. Prof.
dr. ir. Ignaas Verpoest van het departement
Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, boog
zich over de materialen om dit huzarenstuk te realiseren.
Verscheidene aannemers en onderaannemers werden
bij het project betrokken. De Technische Diensten van
de universiteit coördineerden de werkzaamheden.
“Zelfs voor ingenieurs
was dit geen koud kunstje.”
Het kostte bloed, zweet en tranen voor het 2.500 kilogram
zware gevaarte eindelijk kon recht getrokken worden om het
Ladeuzeplein 'dramatisch' van uitzicht te veranderen.
Hoeveel het kunstwerk precies gekost heeft, wordt door de
universiteit met de mantel de liefde bedekt. Kwatongen
beweren dat het kunstwerk aan de universiteit
zowat 370.000 euro gekost
heeft. Totem werd door de universiteit
aan de stad Leuven geschonken.
Als een rietstengel
“Toen Jan Fabre zijn naald en zijn kever kwam
voorstellen hadden de universiteitsprofessoren
vooral oog voor het oog van de naald”, vertelt
Paul Lodewijckx. “Zij zagen meteen
waar het gevaar schuil ging. Meer dan
20 verschillende naalden werden onder
de loupe genomen. De kunstenaar wou
een exacte kopie, een uitvergroting
van een echte naald. Het oog betekent
een constructieve verzwakking
en bevindt zich op de plaats waar
de grootste spanningen in de constructie
optreden. Tweede hinderpaal
vormde de scarabee van 200
kilogram die 2 meter onder de
punt van de naald diende aangebracht.
Toen Jan Fabre ons meedeelde
dat de naald 22 meter hoog
zou worden, in plaats van de oorspronkelijk
voorziene 16 meter,
hebben we even moeten slikken. Bij
windstoten van 180 kilometer per uur
buigt de naald door en gaat de kever in de twee richtingen
50 centimeter uit zijn lood. Dat reuzeninsect waait dus 1
meter over en weer. Die naald buigt door als een rietstengel.
Kunt u zich voorstellen welke berekeningen er aan te
pas zijn gekomen om dit vliegend gevaarte in de lucht te
houden?”
DECEMBER 2004 - I-mag 5

Zoveel is duidelijk: voor de universiteit is
het een prestigeproject geworden om de
naald recht te krijgen. Zelfs voor ingenieurs
was dit geen koud kunstje.
Stootkracht en
spannings-pieken
Wie dit kunstwerk met een ingenieursbril
wil bekijken, doet er goed aan de redenering
van Prof. Guido De Roeck even mee
te volgen. Rekent u even mee?
“De piekspanningen rond het oog van de
naald en de relatief zware scarabee op 20
meter hoogte, hebben niet alleen invloed
op de windkracht die het kunstwerk
opvangt, maar ook op de natuurlijke frequenties.
Door de windvlagen kan de
naald met de scarabee in resonantie
gaan. Bij resonantie treden grote trillingen
en bijgevolg ook grote spanningen
op. De trillingsvormen treden op als zogenaamde
buigmodes bij 0,5373 Hz en 3,822
Hz.
6 I-mag - DECEMBER 2004
Figuur 1 Langsdoorsnede van het oog met staal elementen
Figuur 2 Dwarsdoorsnede van het oog (blauw: staal; rood: beton)
De naald is een holle buis in roestvrij
staal. De vrije ruimte rond het oog werd
gevuld met beton. Voordelen hiervan zijn
een betere stootkracht, het wegwerken
van spanningspieken en het verhogen van
de interne wrijving waardoor resonantietrillingen
beter uitgedempt worden.
Van de naald werd een geparametriseerd
eindige-elementenmodel gemaakt om
soepel te kunnen inspelen op de vele ontwerpwijzigingen
die het kunstwerk bij zijn
creatie ondergaan heeft. De windbelasting
(ontleend aan de Belgische windnorm)
was bepalend voor het ontwerp van
de naald. Nagegaan werd of door te grote
bewegingen van de scarabee de naald
niet zou kunnen uitknikken (in vaktaal:
een tweede orde analyse).
Het rekenmodel bevatte 50.000 zogenaamde
vrijheidsgraden. Dit betekent dat voor
elk ontwerpalternatief een stelsel van
50.000 vergelijkingen diende te worden
opgelost. Extra berekeningen werden uitgevoerd
om de spanningen tijdens het
vervoer van de naald en bij de installatie,
te analyseren.”
“De universiteitsprofessoren
hadden vooral oog
voor het oog van de naald.”
Polyester en hybridevezels
Zenuwcentrum van de hele operatie was
de coördinatiecel binnen de Technische
Diensten van de universiteit. Deze dienst
is de grootste van het hele universitaire
weefsel, met enkele honderden werknemers
waaronder vele tientallen burgerlijk
en industrieel ingenieurs van allerlei pluimage.
De naald werd geproduceerd in Gent door
de firma Schréder, die ook de verlichtingspalen
op het Ladeuzeplein vervaardigd en
geplaatst heeft. Om de stalen naald te
laten spiegelpolijsten is men in Frankrijk
in de buurt van Parijs te rade gegaan. Voor
het ontwerp van de scarabee in verschillende
delen gaf Prof. Ignaas Verpoest
advies inzake te gebruiken materialen.
Het bedrijf Minimal Works in Rotterdam
zorgde voor de uitvoering.
De kever werd gegoten in een mal van
siliconenrubber en een steunmal van
polyester. Voor het wapenen werd een
hybridevezel gebruikt van koolstof en
keflar, speciaal behandeld voor het

gebruik in polyester. Het nekschild is verlijmd
met het lichaam door middel van
een epoxypasta met glasvezels. De poten
zijn in aparte onderdelen uitgegoten, verlijmd
en opgevuld met schuim. In de poten
en voelsprieten loopt een RVS buizenstelsel
dat trapsgewijs afneemt in dikte.
De RVS buizen in het lichaam zijn verlijmd
met constructie-sealer. Deze sealer
werd ook gebruikt voor het afkitten van de
vleugels. Deze vliesvleugels zijn warm
getrokken over een mal. Hiervoor werd
PETG (Poly Ethyleen Tereftalaat Glucol)
gebruikt omwille van zijn vormende
eigenschappen. Tenslotte werd de kever
uitgegoten in polyester en wapening. De
firma Sikkens heeft zelfs een speciale verf
met kleuromslag ontwikkeld om de wisselende
schakeringen van groen en blauw
die zo typisch zijn voor de juweelkever, na
te bootsen.
Egyptische obelisk
Voor alle duidelijkheid: dit is slechts een
greep uit het uitvoerige lastencohier van
het kunstwerk. Wie meer wil weten over
de Totem van Jan Fabre, raden we aan
zich te verdiepen in het boek dat door de
universiteit in december 2004 wordt uitgegeven.
Misschien kan u het ontlenen in de
Bibliothecae Lovaniensis. Maar vergeet
vooral niet uw ogen de kost te geven op
het Ladeuzeplein. Naast de toren van de
universiteitsbibliotheek ziet u de naald
ten hemel rijzen, als een Egyptische obelisk
in zijn meest uitgezuiverde vorm. De
scarabee of juweelkever werd ook aanbeden
in Egypte. In het oeuvre van Jan Fabre
is de scarabee de perfecte schepping van
de natuur, ongewijzigd in zijn vorm sedert
honderden miljoenen jaren. De juweelkever
is volgens de kunstenaar “het geheugen
van de natuur, een soort oudste computer
ter wereld, een radar van het menselijk
bestaan”. De link naar de universi-
“Als men dit kunstwerk
ooit wil verwijderen,
zal men het moeten
los branden.”
teitsbibliotheek als collectief geheugen
van de mens is meteen gelegd.
“Ik heb het gevoel alsof het Ladeuzeplein
voor dit kunstwerk geconcipieerd werd”,
zegt Paul Lodewijckx. “Het kunstwerk
werkt perfect tegen de massa van het
plein. Ik moet toegeven dat Jan Fabre dit
zeer goed heeft ingeschat. Voor mij is dit
het meest surrealistische van de monumenten
die hij gemaakt heeft.”
Als u onder de kever staat en naar boven
kijkt, bedenk dan even dan het insect
slechts met enkele voor het oog onzichtbare
bouten rond de naald is vastgeschroefd
en dat de naald met amper 12
bouten werd bevestigd op het dak van de
ondergrondse parking. “Wees gerust”,
besluit Paul Lodewijckx. “Als men dit
kunstwerk ooit wil verwijderen, zal men
het moeten los branden.”
Henk VAN NIEUWENHOVE
DECEMBER 2004 - I-mag 7

INGENIEUR EN MAATSCHAPPIJ
Een van de tien thema's van Expeditie
Zeeleeuw die vanaf januari 2005 17-18
jarigen in Vlaanderen wil warm
maken voor het zeewetenschappelijk
onderzoek, draait rond scheepswrakken
in de Noordzee. Een scheepswrak
als dat van de HMS Hermes uit
Wereldoorlog I, vertegenwoordigt een
waardevolle tijdscapsule en spreekt
tot onze verbeelding als herinnering
aan spectaculaire zeeslagen voor
onze kusten.
Het recente samenwerkingsakkoord
over maritiem erfgoed dat de federale
en Vlaamse overheden sloten in
Oostende, bewijst dat het e-Learning
project Expeditie Zeeleeuw van het
Vlaams Instituut voor de Zee zeer kort
op de bal speelt van de actuele
Vlaamse knooppunten.
Via een multimediale website
http://www.expeditiezeeleeuw.be met
uniek beeldmateriaal, filmclips met
experteninterviews en inhoudelijke
samenwerking met verschillende wetenschappers
(zoals dr. Marnix Pieters van
het Vlaams Instituut voor het Onroerend
Erfgoed), biedt het project aan Vlaamse
leerkrachten en leerlingen de kans te
proeven van het Belgisch wetenschappelijk
maritiem onderzoek op
internationaal topniveau.
8 I-mag - DECEMBER 2004
Stimulans voor
maritieme technologie
Problemen in zee
Expeditie Zeeleeuw wil jongeren via het
medium internet onderdompelen in tien
probleemvelden die met de zee te maken
hebben (klimaat, scheepvaart, visserij,
biodiversiteit, vervuiling, erfgoed, zeelucht,
strandafval, ruimtelijke planning,
oorlogsmunitie) en ze stimuleren om zelf
met creatieve, onderbouwde oplossingen
voor de dag te komen. Is kweek van kabeljauw
een alternatief voor de tanende visserij
op de soort? Hoe vaar je een haven
binnen, rekening houdend met golven,
ondiepten en weersomstandigheden?
Wat met de gedumpte oorlogsmunitie
voor de kust van Heist? De klas die het
best scoort in het voorstellen van oplossingen
wint een heuse expeditie met het
oceanografisch schip De Zeeleeuw.
E-Learning project
Dit e-Learning project voor de derde
graad secundair onderwijs (ASO, KSO,
TSO, BSO) is een initiatief van het
Vlaams Instituut voor de Zee in een partnerschap
met SHE Consultancy en de
administratie Waterwegen en
Zeewezen, afdeling DAB Vloot. Het
kadert in het actieplan Wetenschap
Maakt Knap als onderdeel van de
administratie Wetenschapsinformatie
en Innovatie van de Vlaamse
Gemeenschap en wil 17-18 jarigen
aanzetten om een studierichting
te kiezen die betrekking heeft
vist wrakken
uit de
Noordzee
op wetenschappelijk onderzoek en maritieme
technologie. Expeditie Zeeleeuw is
een invulling van de vakoverschrijdende
eindtermen, waarbij probleemgestuurd en
sociaal leren centraal staan. Het effectieve
leertraject loopt van 12 januari tot 23
maart 2005. Inschrijven kan via de site tot
15 december 2004.
INFO
http://www.expeditiezeeleeuw.be
info@expeditiezeeleeuw.be

Energiezuinig kantoor
Cenergie is een innovatief ingenieursbedrijf,
gegroeid uit een spin-off van
de universiteit van Antwerpen, dat
zich inzet voor een verhoging van het
energiebewustzijn en het meebouwen
aan een duurzame toekomst voor
onze samenleving. Energie-efficiënte
en ecologisch interessante technieken
zijn stokpaardjes van Cenergie.
Van onze redacteur
Als adviesbureau biedt Cenergie klantgerichte
diensten aan die rendabel zijn. Met
de focus op energie kan men een beter
comfort of efficiëntere bedrijfsvoering
garanderen. Cenergie wil als kennisbedrijf
de markt voor efficiënt energiegebruik,
duurzaam bouwen en hernieuwbare
energie verder ontwikkelen, en vormt
binnen deze markten een zeer belangrijke
schakel door haar pro-actieve benadering.
Het vernieuwde Cenergiehuis, aan de
Gitschotellei in Berchem, werd geopend
door Vlaams minister van Openbare
Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur,
Kris Peeters. Het kan een voorbeeld van
een energiezuinig kantoor genoemd worden.
Voorbeeldproject
In 1997 werd de cvba Cenergie opgericht
met 4 mensen, intussen is Cenergie uitgegroeid
tot een bedrijf met bijna 20 teamleden.
De huisvesting diende mee te groeien
en daarom werd het voormalig Bacobkantoor
grondig gerenoveerd tot een voorbeeldproject
op het vlak van energiebesparing.
Het resultaat is een licht kantoor
met een hoog comfort en een laag energieverbruik.
Zonder de aanwezigheid van mechanische
koeling blijft het comfort erg aangenaam
tijdens hete zomerdagen. Door
middel van dynamische thermische simulaties
kon vooraf het comfort onderzocht
worden en werden de meest kosteneffectieve
maatregelen geselecteerd voor passieve
koeling.
De driedubbele beglazing van de vliesgevel
op het zuiden benut de zonnewarmte
in de winter en neemt het koudegevoel
weg. De verwarming van het kantoor
gebeurt door een condenserende gasketel
van 32 kW, waaraan een buffervat werd
gekoppeld van 200 liter in afwachting van
de plaatsing van zonnecollectoren op een
sheddak.
Een doorgedreven daglichtontwerp laat
het licht zo ver mogelijk in alle lokalen
binnendringen. Er werden simulaties uitgevoerd
met de software Radiance om de
daglichttoetreding te maximaliseren en
verblinding door directe straling te voorkomen.
Via de binnenkoer, de sheddaken
met vensters op het noorden, de vide en
de erker stroomt het daglicht rijkelijk
binnen.
Voor de verlichting werd gekozen voor
hoogrendementsarmaturen met elektronische
ballast. De armaturen zijn uitgerust
met een daglichtsensor en in het kantoorgedeelte
wordt alles gestuurd door
middel van bewegingsdetectoren. De
balansventilatie in het kantoor beperkt de
ventilatieverliezen tot een minimum,
dankzij de warmtewisselaar met 90 % rendement.
De ventilatiekanalen werden in
opbouw geplaatst en geven het kantoor,
samen met de verlichtingsarmaturen
in opbouw, de gepolierde
betonvloer en het blauw glazen
tapijt op de binnenkoer, een
uniek karakter.
Henk VAN NIEUWENHOVE
DECEMBER 2004 - I-mag 9

INGENIEUR EN TECHNOLOGIE
10 I-mag - DECEMBER 2004
Hoge resolutie breed
Gemidis, een spin-off van de Universiteit Gent en het
Leuvense onderzoekscentrum IMEC, is een nieuwe
speler op de internationale beeldschermmarkt.
Gesteund door een jarenlange expertise, zal het
bedrijf hoge resolutie breedbeeldmonitoren op de
markt brengen die opgebouwd zijn uit microdisplays
van vloeibare kristallen. De gebruikte productiemethoden
worden slechts door weinige bedrijven
beheerst en staan garant voor een superieure beeldkwaliteit.
Op initiatief van de Universiteit Gent en het Leuvense
nano-elektronica onderzoekscentrum IMEC kwam Jan
Lambrecht op 5 augustus 2004 aan het hoofd van een nieuwe
spin-off, Gemidis. Deze belichaamt de verregaande
samenwerking tussen de Thin Film Components Group van
Prof. Dr. André Van Calster en de experts van IMEC. De
onderzoeksgroep wordt wereldwijd erkend als gezaghebbend
op het vlak van technologie en ontwerp voor microdisplays.
In een eerste fase richt Gemidis zich op de home-entertainment
markt met goedkope breedbeeldschermen van
superieure kwaliteit. Deze schermen zullen via tv-producenten
op de markt worden gebracht.
1 miljoen pixels
Het eerste reeds gerealiseerde product is een hoge resolutie
microdisplay met meer dan 1 miljoen pixels, waarbij de
nodige lenzen het miniatuurbeeld op het display vergroten
tot wat uiteindelijk op het scherm te zien is. Om dit te verwezenlijken,
integreert het bedrijf Vertically Aligned
Nematic liquid crystals (VAN vloeibare kristallen) in be-
Vlaamse spin-off wel

eeldscherm met vloeibare kristallen
staande liquid-crystal-on-silicon (LCOS)
technologie. Deze laatste integreert
vloeibare kristallen op siliciumschijven
(basismateriaal voor computerchips) en
wordt beschouwd als een goedkoop en
kwalitatief alternatief voor de bestaande
technologieën in grote schermen (meer
dan 40inch).
Het complexe productieproces kon
slechts op punt gesteld worden na bijna
tien jaar doorgedreven onderzoek.
Slechts enkele bedrijven ter wereld
beheersen de techniek voor het integreren
van VAN-kristallen in de LCOS-technologie.
Tegen de zomer moet een nieuwe
versie met ongeveer 2 miljoen pixels klaar
zijn en tegen het einde van 2005 belooft
Gemidis een versie met meer dan 4 miljoen
pixels.
Gespecialiseerde markten
In een later stadium wil Gemidis zijn
knowhow aanwenden voor het veroveren
van de meer gespecialiseerde markten
zoals die van de medische beeldvorming,
de grafische en druksector, digitale cinema
en head-updisplays (schermen geïntegreerd
in brillen en vensters).
Bij al deze uitdagingen kan Gemidis niet
alleen rekenen op de technologische en
financiële ondersteuning van de
Universiteit Gent en IMEC, maar ook op
financiële steun van risicokapitaalgroepen
GIMV, Fagus (joint venture opgericht
door het Europese Investeringsfonds en
Fortis Private Equity), het Baekelandfonds
en enkele business angels.
Business Angels
Voor GIMV is de samenwerking een
bevestiging van zijn vernieuwd engagement
voor beginnende bedrijven die een
sterk potentieel hebben op onontgonnen
gebieden van de technologiemarkt. Marc
Wachsmuth, die als vertegenwoordiger
van GIMV zal zetelen in de raad van
beheer van Gemidis, verklaart: “Deze
investering is risicovol, maar wel met
mogelijk hoge opbrengsten en is een
gevolg van de versterkte relatie met
IMEC, met wie we eerder dit jaar in een
nauw samenwerkingsverband stapten.
GIMV wil een actieve rol spelen in
Gemidis, onder meer door het aanwenden
van onze bestaande netwerken in de
wereld van de consumentenelektronica
en Azië”.
Voor Fortis Private Equity is deze participatie
de eerste co-investering van Fagus
met het Baekeland-fonds. Het early-stage
technologiefonds Fagus, opgericht in juni
2001, nam tot op heden al 8 participaties.
"De technologische ondersteuning van
de Universiteit Gent en IMEC, de sterk
ontluikende markt van breedbeeldmonitors
en het engagement van het management,
maken van deze hoog-risico deelneming
in een technologiestarter een
weloverwogen investeringsbeslissing;"
stelt Raf Moons, senior investment manager
van Fortis Private Equity.
Universiteit Gent
De Universiteit Gent biedt in heel wat
wetenschappelijke disciplines hoogstaand
en door onderzoek ondersteunde
opleidingen aan voor meer dan 26.000 studenten.
Vijfduizend onderzoekers zijn
actief in het academisch en toegepast
onderzoek. De afdeling Technologietransfer
is verantwoordelijk voor de coördinatie
van de commercialisering van
onderzoeksresultaten via o.a. contractonderzoek
en dienstverlening met de
privé, creatie van intellectueel eigendom
via octrooiering en licenties en ondersteuning
van oprichting van high tech
startups ter commercialisering van excellente
technologieën in bepaalde markten.
Vanuit de Universiteit Gent worden jaarlijks
gemiddeld twee à drie spin-offs
opgericht, die zich meestal vestigen in de
wetenschapsparken en incubatoren in
Gent en Oostende.
Voor meer informatie:
www.techtransfer.UGent.be
IMEC
IMEC is het grootste onafhankelijk onderzoekscentrum
in Europa in nanotechnologie
en nano-elektronica. Meer dan 1300
medewerkers van over heel de wereld
werken samen in het Leuvense bedrijf.
Het onderzoek van IMEC vindt zijn toepassing
o.a. in een betere gezondheidszorg,
slimme elektronica, een proper
milieu en veilig vervoer.
Voor meer informatie: www.imec.be
Ing. Etienne BEERNAERTS
dra in uw huiskamer
DECEMBER 2004 - I-mag 11

INGENIEUR EN TECHNOLOGIE
Proba maakt haarscherpe foto's van onder meer San Francisco en de Golden Gate-brug.
DRIE JAAR PROBA
De Belgische satelliet Proba (Project for
On-Board Autonomy) vierde onlangs zijn
derde verjaardag. En dat werd door de
Europese ruimtevaartorganisatie ESA
dik in de verf gezet. Hoe kan het ook
anders: Proba is, met de afmetingen van
een groot televisietoestel, een enorm
succes. In zijn polaire omloopbaan op 600
kilometer boven het aardoppervlak, maakt
de satelliet elke maand zo'n 300 afbeeldingen
van circa 60 verschillende locaties.
Tot nu toe heeft het ruimtevaartuig
met zijn twee camera's - de 'Compact
High Resolution Imaging Spectrometer'
(CHRIS) en de zwart-wit 'High Resolution
Camera' (HRC) - meer dan 10.000 afbeeldingen
afgeleverd.
Proba werd ontwikkeld door een bedrijvenconsortium,
geleid door de Belgische
12 I-mag - DECEMBER 2004
onderneming Verhaer t. Hoewel het project
als een eenjarige missie was
bedoeld, heeft het een langer leven gekregen
en fungeert nu als satelliet voor
aardobservatie. De autonomie van Proba
is opmerkelijk: de vluchtleiding in het
Waalse Redu hoeft enkel de breedte-,
lengte- en hoogtegraad van een doellocatie
op te geven en de satelliet doet de
rest. De boordcomputer navigeert het
ruimtevaartuig naar de juiste positie,
brengt het onder de correcte hoek, maakt
de foto en levert de afbeelding. Dit alles
gebeurt al feilloos gedurende drie jaar.
Inmiddels staat de 'Proba-2' in de steigers.
Deze nieuwe satelliet zal naar verwachting
eind 2007 door ESA worden
gelanceerd. Evenals zijn voorganger zal
de missie nieuwe technologieën en producten
in de ruimte uittesten.
VAN DE
HEETNAALD...
BRANDSTOFSYSTEMEN IN PLASTIC
Inergy Automotive Systems, een gemeenschappelijke
dochter van Solvay en
het Franse Plastic Omnium, is 's werelds
nummer één voor de productie van plastic
opslagsystemen voor brandstof. Het
bedrijf werd onlangs uitgekozen om het
complete brandstofsysteem voor twee
nieuwe automodellen van General Motors
en één van Nissan te ontwikkelen.
De voertuigen moeten aan de allerstrengste
Californische normen voor de emissie
van brandstoffen voldoen. Deze zogenaamde
PZEV-eisen (Partial Zero Emission
Vehicle) die Californië vanaf 2005
oplegt, worden door de plastic brandstofsystemen
van Inergy Automotive
Systems moeiteloos gehaald.
Plastic brandstofsystemen zijn milieuvriendelijker
De constructie in kunststof laat tot veertig
keer minder brandstof dan de vroegere
systemen verdampen. Deze spectaculaire
verbetering is het resultaat van innovaties
op het vlak van gebruikte materialen,
het ontwerp en de productiemethode.
COMPUTER LUISTERT MEE
Hebt u ook leuke ervaringen met call centers?
Je belt ze, er wordt vriendelijk
geluisterd naar je vraag en vervolgens
word je minuten lang met een onnozel
muziekje 'on hold' op de achtergrond
gezet. Tenslotte geeft dezelfde stem,
inmiddels licht paniekerig, toe dat de
informatie even niet te vinden is. Ze zullen
je zo snel mogelijk terugbellen. Maar dat
gebeurt uiteraard nooit. Het probleem is
dat vele call centers voor verschillende

klanten opereren. Die hebben elk duizenden
pagina's informatie in de databank
van het call center gedownload en voor de
operator kan het soms knap lastig zijn om
de juiste informatie bijtijds boven te
halen.
Als het aan Koen Wolters van de
Universiteit van Twente ligt, is het bovenstaande
scenario binnenkort verleden
tijd. Hij ontwikkelde een artificieel intelligentiesysteem
dat bepaalde sleutelwoorden
in een gesproken vraag herkent.
Nog voor de vraag volledig is uitgesproken,
heeft het systeem alle relevante
documenten al geselecteerd. Dat bespaart
de operator
heel wat tijd
en stress. Het AIsysteem
van Wolters
gaat binnen-
Call centers krijgen
ondersteuning van A I.
ONFILMBARE FILM
kortproefdraaien in Nederland.
In de Verenigde Staten is het kopiëren van
nieuwe films in de bioscoop met een camcorder
een echte plaag geworden. Tegen
deze piraterij wil Kodak een nieuw digitaal
projectiesysteem ontwikkelen. In
tegenstelling met conventionele projectoren,
sturen digitale projectoren de drie
verschillende kleurenbundels (rood,
groen en blauw licht) apart naar het filmscherm.
Kodak wil het opnemen van films in
de bioscoop onmogelijk maken.
Kodak heeft nu in de VS een octrooi aangevraagd
om elk van die kleuren op een
discontinue manier te projecteren. De
bundels worden 'flikkerend' uitgezonden
met een frequentie van ongeveer 100
hertz. De frequentie zal voor elke kleur
lichtjes anders zijn. Het menselijke oog
zal hiervan niks merken, maar de elektronica
van de camcorder raakt totaal van
slag door al dat kleurig geflikker.
CAMERA HELPT BIJ PRIKKEN
Herbert Zeman, een biomedisch ingenieur
van de Universiteit van
Tennessee (VS), heeft een infrarode
camera gebouwd waarmee je een perfect
beeld van de aders in de huid krijgt. Dit
toestel moet artsen en verplegend personeel
helpen om voortaan van de eerste
keer juist te prikken.
Genoeg plaats om te prikken.
Het apparaat belicht de huid met een
lichtbundel van 740 nm. Licht van deze
golflengte wordt sterk door bloed geabsorbeerd,
terwijl andere weefsels het verstoren.
Een ingebouwde digitale camera
neemt van de huid een 'real time' foto, die
door een computer wordt bijgewerkt en
vervolgens op de huid geprojecteerd.
Hierdoor ontplooit zich een magisch netwerk
van aders die onzichtbaar voor het
menselijke oog zijn: ideaal om een naald
in te prikken.
SMS BEVEILIGT KREDIETKAART
VISA, American Express en Master Card
geven handenvol geld uit aan de beveiliging
van betaalkaarten. Zo screenen ze
voortdurend het aankoopgedrag van hun
klanten op een ongewoon patroon. Maar
als dan de alarmbellen beginnen rinkelen,
is het vaak al te laat. Daarom wil Pro-
Techtor, een Californisch bedrijf dat in
algemene beveiliging is gespecialiseerd,
kredietkaarten op de markt brengen waarin
een GSM-nummer zit opgeslagen.
Telkens de kaart wordt gebruikt, verstuurt
de centrale van de kaartmaatschappij een
SMS naar het GSM-nummer. De koop
gaat pas door als de kaarthouder via een
reply-SMS een geheime PIN-code doorstuurt.
Pro-Techtor wil betaalkaarten veiliger maken.
Op die manier weten zowel de klant als de
maatschappij onmiddellijk wanneer
iemand een betaalkaart heeft gekopieerd
en op iemands anders kosten aan het winkelen
is. De drievoudige beveiliging
(kaart, GSM en pin-code) is volgens Pro-
Techtor de meest optimale manier om
kredietkaarten onkraakbaar te maken.
NIEUWS VIA JE HORLOGE
Horlogemaker Swatch brengt in de VS
een nieuw horloge uit die naast tijd, ook
nieuws, sportuitslagen, het weerbericht,
aandeelkoersen en tal van andere nuttige
informatie weergeeft. Swatch sloot daarvoor
een overeenkomst met Microsoft en
maakt gebruik van Microsoft's 'MSN
Direct wireless data service'.
De nieuwe horlogelijn krijgt de naam
Paparazzi en de basisversie gaat over de
toonbank voor 150 US$, wat ongeveer het
dubbele van een standaard Swatch is.
Wie nog 60 US$ per jaar wil bijbetalen,
kan (indien hij Microsoft Outlook op zijn
PC gebruikt) ook e-mailtjes en herinneringen
naar zijn horloge versturen.
Peter RAEYMAEKERS
VAN DE
HEETNAALD...
DECEMBER 2004 - I-mag 13

MONS
INGENIEUR EN TECHNOLOGIE
14 I-mag - DECEMBER 2004
Mons
Bakermat van de ingenieursopleiding
MONS. Het hoger onderwijs is in Mons (Bergen) goed vertegenwoordigd.
Mons is een typisch Belgisch onderwijsvoorbeeld, met
overlappingen van opleidingen die worden georganiseerd door de
verschillende onderwijsnetten. De concurrentie tussen de onderwijsnetten
is spijkerhard, maar het onderwijs is kwalitatief hoogstaand.
De beroemdste inwoner van Mons is zonder twijfel Elio Di Rupo. Hij
is niet alleen een aparte verschijning, hij is tevens een hoogbegaafd
intellectueel én exponent van het Bergense onderwijs. Destijds
zwaaide hij met grote onderscheiding als licentiaat chemie af aan
de universiteit van Mons. Met nog grotere onderscheiding, de grootste,
werd hij doctor in de wetenschappen. Prof. dr. Di Rupo doceert
aan diezelfde universiteit chemie. Van tijd tot tijd geeft hij ook
'summer courses' in Leeds.
Een portret van een merkwaardige stad en haar beroemde inwoner.
Van onze hoofdredacteur
Wie een inwoner van Mons vraagt waar Elio Di Rupo woont, krijgt meteen
een uitbundige uitleg. Vlamingen worden zelfs extra in de watten gelegd.
Voor “les z'amis flamands” willen ze graag een ommetje maken naar de
rue onze Novembre, numero onze: “Monsieur Elio habite le onze-onze”. De
joviale Di Rupo woont daar met zicht op de achterkant van het stadhuis,
zijn werkterrein als burgemeester.
Prof. dr. Elio Di Rupo
De Montois kennen zijn levensgeschiedenis. Die heeft hij ook al vaak in
Mons verteld, in café's en op straat. De lieveling van Mons werd in 1951
geboren in het Waalse dorpje Morlanwelz, in een gezin van 7 kinderen. Zijn
stadsgenoten zullen u vertellen dat zijn vader omgekomen is bij een verkeersongeval,
toen hij nog klein was.
Hou hem in het oog, hij wordt ooit nog premier van ons land. Hij is veeltalig.
« Il connaît très bien la langue Hollandaise, votre langue », weet men
ons in Mons te vertellen. Dat Hollands niet gelijk is aan Nederlands, is
hier nog niet doorgedrongen. Nederlands heeft hij trouwens aan de taalfaculteit
van Mons geleerd van een Vlaamse prof. Zijn privé-secretaresse
beheerst vele talen. Elio Di Rupo weet wat het belang van talenkennis is.
De toekomstige premier (zo zegt men in Mons) heeft charisma te koop,
meer dan de Franse Zonnekoning. De Waalse chou-chou en vrijgezel

scoort daarmee heel goed, ook bij
vrouwen, zo hoort men al eens aan
de koffietafel. Bij de volgende federale
verkiezing zouden ze wel eens
zijn charmerende omgang met een
rood bolletje achter zijn naam kunnen
honoreren. Onze Guy weze
gewaarschuwd. Hij kan zich beter
een vlinderdas aanschaffen.
Elio Di Rupo is niet alleen een aparte
verschijning, hij is ook een hoogbegaafd
intellectueel. Sedert 1990
geeft hij ook les. Uitzonderlijk is dit
niet. Onze Johan Vande Lanotte
geeft ook les, aan de U.Gent.
Minister Vande Lanotte leert de studenten
omgaan met het grondwettelijk recht. Elio houdt het bij
chemie, het omgaan met atomen en moleculen.
Hij doet er zelfs nog een scheut bij. Van tijd tot tijd geeft hij summer
courses aan de universiteit van Leeds, in Engeland.
Lesgeven tijdens de zomerperiode is in Engeland zoveel aangenamer
dan in het mistig winterseizoen.
In 1982 begon Di Rupo aan zijn politiek parcours. Hij was toen
onderzoeksdirecteur aan de universiteit van Mons. De reden
waarom hij van de wetenschap naar de politiek overstapte, verklaart
hij als volgt: «Au sein du Parti Socialiste, je trouve un écho
à mes idéaux humanistes de justice sociale et de liberté individuelle
… »
Van wetenschap naar politiek
Gedurende ruim 20 jaar legde hij een indrukwekkend parcours af:
gemeenteraadslid, schepen, volksvertegenwoordiger, Europees
kamerlid, senator, burgemeester van Mons, minister van onderwijs,
minister-president van de Waalse regering, vice-premier,
minister voor communicatie en openbare diensten, voorzitter
van de PS, enzovoort.
De Minister van Staat mag ook al eens bij de koning op bezoek.
Zo'n ontmoeting is altijd goed om zijn laatste studie toe te lichten,
zoals deze uit 2003: “Pour une Belgique créative et solidaire”.
Vlamingen weten wat dit betekent…
Elio Di Rupo duikt ook op in allerlei Raden van Bestuur, ten minste
als ze van enige betekenis zijn, zoals die van de universiteit
van Mons, zijn lievelingsonderwijsinstelling. Zelden ontbreekt
hij op de opening van het academiejaar en hij weet altijd wel een
toespraak uit zijn mouw te schudden. Want zoveel is duidelijk, hij
is een knap spreker, letterlijk en figuurlijk.
Record werkloosheid
De stad Mons telt 27000 inwoners, het arrondissement
Mons 91.000 (19 gemeenten). In de kleinste gemeente van
het arrondissement (Nouvelles) wonen 340 mensen, in de
grootste (Jemappes) 10.000. Mons heeft de grootste
werkloosheidsgraad van het land. De stad van burgemeester
en PS-voorzitter Di Rupo haalt het nationaal
record van 24,3 procent. In Mons werkt 80 procent van de
actieve bevolking in de openbare sector. In Charleroi
bedraagt de werkloosheidsgraad 23,9 procent, in Luik is
dat 21,9 procent, in La Louvière 20,6 procent.
Nochtans hoort men in Mons geen lethargisch gejammer.
De Waalse minister-president, “monsieur van Cau”, nam
inmiddels de lijfspreuk over van zijn vroegere Vlaamse
collega: “Als we willen vooruitgaan, moeten we het zelf
doen”. Anders gezegd: “Wat we zelf doen, doen we
beter”.
De positieve resultaten tekenen zich reeds lichtjes af.
Niet in de werkloosheidsgraad. Die blijft even hoog. Wel
in het scheppen van nieuwe arbeidsplaatsen die vaak van
een hoog technologisch niveau zijn. Sinds 1996 zijn er
7.500 bij gekomen en werden ook de beroepsopleidingen
fors aangewakkerd. In 2002 werd in Wallonië 1,2 miljoen
uren aan beroepsopleiding besteed. Dit is drie keer meer
dan in 1999.
Grote ondernemingen heeft Wallonië echter niet meer. In
Vlaanderen zijn er 1.500 bedrijven met meer dan 200 personeelsleden,
tegenover 680 in Wallonië.
N.L.
Di Rupo en de anderen
DECEMBER 2004 - I-mag 15

De stad Mons leverde in de loop van haar
geschiedenis geregeld een minister aan
het land, veelal op het departement
onderwijs. De PS-er Léo Collard, die van
1953 tot 1974 burgemeester van Mons was,
is wellicht de meest bekende, toch onder
de oudere Vlamingen. Leerkrachten van
het katholiek onderwijs zijn hem dankbaarheid
verschuldigd. Nadat ze eerst
massaal tegen zijn beleid hadden
betoogd, zorgde hij er voor dat hun
“porte-monnaie” op het einde van de
maand meer gevuld werd.
Een ander voorbeeld is Abel Dubois, burgemeester
van Mons van 1974 tot 1989, en
minister van onderwijs in de Waalse regering.
Zijn collega Herman De Croo was
toen onderwijsminister in de Vlaamse
regering.
De twee waren destijds, toen de studies
voor technisch ingenieur werden hervormd,
de schietschijf van de Vlaamse
technisch ingenieurs. De Vlamingen stonden
op het behoud van hun titel, de Walen
wilden van de “ingénieur technicien” af in
ruil voor de “ingénieur industriel”, een titel
die reeds van 1898 tot 1933 in Wallonië
werd gebruikt. In 1898 was er immers nog
geen sprake van een opleiding voor technisch
ingenieur in Vlaanderen. Deze
kwam er pas vanaf 1922.
In de Kamer moest De Croo bij de keuze
van de titulatuur de duimen leggen voor
Dubois. In 1977 zag de industrieel ingenieur
in Vlaanderen het levenslicht.
Oudste ingenieursschool
Het hoger onderwijs in Mons omvat de
Université de Mons-Hainaut (UMH), de
Faculté Polytechnique de Mons (FPMs),
de Facultés Universitaires Catholiques
de Mons (FUCaM), twee hogescholen
voor industrieel ingenieurs (Institut
Supérieur Industriel de Mons - ISIMs - en
het Institut Supérieur Industriel Catholique
du Hainaut - ISICHt) en een drietal
hogescholen voor korte type-opleidingen
(Bachelor).
Burgerlijk ingenieurs worden opgeleid
aan de Faculté Polytechnique de Mons
(FPMs), een onderwijsinstelling die onaf-
16 I-mag - DECEMBER 2004
hankelijk is van de universiteit. Ze werd in
1836 opgericht en is de oudste ingenieursschool
van ons land. Nadien volgden die
van Luik (1837) en Gent (1838).
De FPMs kwam er op voorstel van Jean-
Baptiste Thorn, de tweede gouverneur van
Henegouwen sedert de onafhankelijkheid
van België. Oorspronkelijk heette de
school Ecole Provinciale des Mines du
Hainaut. De studieduur bedroeg 2 jaar en
het leerprogamma was dat van de Ecole
Centrale de Paris (ECP). De schoolbevolking
omvatte een handvol studenten en
twee jonge professoren, Guibal (23) en
Devillez (24), beide pas afgestudeerd als
ingenieur aan de Ecole Centrale de Paris.
Hun imposant standbeeld staat in de
prachtige voortuin van het rectoraat, het
hoofdgebouw in het stadscentrum, dat
ook een aantal leslokalen en laboratoria
omvat. In 1853 werd de afdeling chemie
opgericht, in 1862 deze voor mechanica en
in 1887 deze voor elektriciteit.
In 1876 werd de studieduur op 4 gebracht
en werd een nieuwe naam ingevoerd:
Faculté Polytechnique du Hainaut. De huidige
naam dateert van 1935. Vandaag
heeft de FPMs 7 afdelingen: architectuur,
chemie, elektriciteit, mechanica, materiaalwetenschappen,
bedrijfsbeleid en
mijn-aardkunde. Aan de FPMs studeren
een 1.500-tal studenten. De onderwijsgroep
bestaat uit 70 professoren en 150
onderzoekers en assistenten. De derdecyclus
opleiding (doctoraat) heeft een
100-tal studenten. De FPMs is een aantrekkingspool
voor vele buitenlandse studenten.
In eigen land en in het buitenland
heeft ze een grote faam.
Industrieel ingenieurs worden in Mons
opgeleid aan de twee voornoemde instellingen.
Vanaf het academiejaar 2004-2005
bedraagt de opleidingsduur voor alle
industrieel ingenieurs in het Franstalig
Gewest 5 jaar ( 3+2).
Universiteit en Facultés
Universitaires
Raoul Warocqué (1870- 1917), één van de
achterkleinkinderen van Nicolas
Warocqué, heer van Mariemont en grondlegger
van de naar hem genoemde
invloedrijke dynastie. De familie beheerde
koolmijnen, spoorwegen, gas- en elektriciteitmaatschappijen
en andere bedrijven
zoals Les Forges de Clabecq. Ze waren
ook heel actief in China en Portugal. De
oudste faculteit werd naar de stichter
genoemd: Faculté Warocqué des Sciences
Economiques. Raoul Warocqué wilde dat
alle bedrijfsleiders die in zijn imperium
werden tewerkgesteld, aan 'zijn' faculteit
werden opgeleid.
De universiteit omvat 2 centra, één in
Charleroi en één in Mons. De 6 faculteiten
(psychologie, economische wetenschappen,
wetenschappen, letterkunde, vertalers,
medicijnen-farmacie-biomedische
wetenschappen) tellen samen circa 4.500
studenten.
Elio Di Rupo studeerde aan de faculteit
wetenschappen (chemie) en behaalde in
deze discipline een doctoraat.
De Facultés Universitaires Catholiques
de Mons (FUCaM) vond zijn wortels
in het gedachtegoed van een handvol
katholieke bedrijfsleiders die in 1896 in La
Louvière een een- jarige opleiding voor
handel oprichtten. Naast het onderricht in
de handel waren talen erg belangrijk. Na
een opleiding in La Louvière voltooiden
de studenten hun studies in Leipzig en
Londen. De school verhuisde na enkele
jaren naar Mons en kreeg in 1965 het universitair
statuut.
In 1965 ontstond de faculteit toegepaste
economische wetenschappen, in 1971
deze voor politieke wetenschappen.
Daarna volgden nog andere. Ze huizen
allemaal onder de koepel Facultés
Universitaires Catholiques dat een moderne
campus is, maar heel wat minder studenten
telt dan de UMH.
De Universiteit van Mons (de officiële
benaming is Mons-Hainaut) werd in 1899
opgericht, op initiatief van de industrieel
MONS
Ing. Noël LAGAST

10 jaar Master in
Bouwmanagement
De Master in Bouwmanagement, één van de meest succesvolle
opleidingen van het VIK-Vormingsinstituut, bestaat
10 jaar. Reden te meer om de bloemetjes buiten te zetten en
een bezinning te houden tijdens een academische zitting.
“Multidisciplinair denken is steeds meer aan de orde en
kan het verschil maken tussen een goede en een steengoede
manager”, aldus Ing. Guy Roymans, programmadirecteur
én drijvende kracht achter de MBM.
Van onze redacteur
Het initiatief voor de opleiding Master in Bouwmanagement is
meer dan 10 jaar geleden uitgegaan van de Vlaamse
Ingenieurskamer. Vragende partij was de Vlaamse Confederatie
Bouw, die tot de vaststelling gekomen was dat een moderne
manager in de uitoefening van zijn functie geconfronteerd wordt
met heel veel facetten die tijdens zijn opleiding niet of nauwelijks
aan bod komen. Eén van de basisprincipes van de VIK is dat
de werknemer van de toekomst niet alleen technologisch intelligent
moet zijn, maar ook emotioneel intelligent, multidisciplinair,
innovatief én oog moet hebben voor ethische, ecologische en
maatschappelijke bekommernissen. Al deze elementen vindt
men terug in de opleiding MBM.
Voor de inrichting ervan vond de VIK onmiddellijk gehoor bij het
De Nayer Instituut in Sint-Katelijne-Waver. “In ruim tien jaar is
een hecht samenwerkingsverband ontstaan tussen enerzijds de
beroepsorganisatie en anderzijds de hogeschool”, aldus Ing.
Guy Roymans. “De opleiding is immers een perfecte aanvulling
op het diploma Industrieel Ingenieur Bouwkunde. De MBM is
gebaseerd op de overdracht van praktijkkennis in domeinen die
een meerwaarde betekenen in het dagelijks functioneren van
managers in uiteenlopende sectoren van de bouwnijverheid.
Vandaar het grote succes van de Master in Bouwmanagement.”
330 cursisten
Enkele cijfers kunnen dit succes best staven. In 10 jaar hebben
330 cursisten de MBM doorlopen, waarvan 90% het diploma
behaalde. Dat is uitzonderlijk en wijst op een hoge motivatiegraad.
In 95% van de gevallen worden de inschrijvingskosten
gedragen door de bedrijven, die kunnen genieten van opleidingscheques
van 50% uitgereikt door de Vlaamse
Gemeenschap. Zowat alle gerenommeerde Vlaamse bedrijven
hebben hun projectleiders naar de MBM gestuurd. Dat geeft volgende
verdeling per sector: 20% komen uit de grote algemene
bouwbedrijven, 7% uit wegenbouwbedrijven, 6 % uit grote studieof
ingenieurbureaus, 5% uit openbare besturen, 5% uit allerlei
niet 'bouw-gebonden' bedrijven, 32% uit KMO bouwondernemingen
uit alle deelsectoren, 10% uit ontwerp- en architectenbureaus
en 7% zijn zelfstandigen. Globaal kunnen we stellen dat
Vorming
90% van de cursisten een universitaire opleiding of een opleiding
van academisch niveau heeft genoten: 60% zijn industrieel ingenieur,
10% burgerlijk ingenieur en 5% ingenieur-architect. Van
alle deelnemers zijn 11% vrouwen.
De Master in Bouwmanagement is inmiddels met veel enthousiasme
aan zijn elfde editie begonnen. Om het nut van de opleiding
duidelijk te stellen, laten we een cursist aan het woord: “Aan de
universiteit of hogeschool leer je heel veel theorie en getallen.
Op de werf word je geconfronteerd met heel veel méér facetten.
Als je die praktijkervaring kan toetsen aan de opleiding Master
in Bouwmanagement geeft dat een grote meerwaarde.”
Henk VAN NIEUWENHOVE
DECEMBER 2004 - I-mag 17

Vorming
Verzilveren van deskundigheid
en expertise Wat doet de VIK er aan?
In ons dagelijks werk als ingenieur bouwen de meeste
onder ons in één of andere niche een bijzondere deskundigheid
op. Onze beroepswerkzaamheden brengen er ons
meestal toe onze algemene en praktijkgerichte vorming
door de jaren heen in een eigen specifiek vakgebied uit te
diepen. Die uitdieping, specialisatie kan zowel het gevolg
zijn van onderzoek (praktijkgericht of zelfs fundamenteel),
ervaring in de uitvoering of het management. Anderen
doen graag een beroep op uw deskundigheid.
De knowhow die u in uw loopbaan ontwikkeld heeft, blijft in de
meeste gevallen voorbehouden voor het specifieke werkdomein
waarin uw beroepsleven zich situeert. De vergaarde kennis
wordt doorgaans uitgewisseld en getoetst met
collega's/zielsverwanten binnen of buiten het
bedrijf. En nochtans, die verzamelde kennis, dat
inzicht in bijzondere technische (of andere)
cases, kan ook vaak buiten die kleine kring waarin
ze wordt aangewend, een groot belang hebben.
Deskundigen
Een bijzondere vorm voor het aanwenden van specifieke
kennis binnen een vakdomein, zijn de opdrachten als
deskundige of expert. Opdrachten als deskundige
kennen we vanuit verschillende
invalshoeken.
De gerechtelijke deskundige: wordt door de
rechter (occasioneel op voorstel van één der partijen)
aangesteld om onderzoek te doen, te
bemiddelen en te rapporteren inzake technische
materies die buiten het (juridisch) vakgebied van de
rechter vallen. De gerechtelijke deskundige werkt verder
vrij autonoom.
Deskundige in arbitrage: partijen kunnen deze vorm van
beslechten contractueel binnen een overeenkomst opnemen, of
die afspraak maken als zich een geschil voordoet. Hoewel de
'arbiter' rechtstreeks kan worden aangeduid, verloopt deze procedure
meer en meer via arbitragekamers, binnen de schoot van
een beroeps- of sectorgroepering (bijvoorbeeld arbitragekamers
bouw).
Deskundige in schadebepaling
(verzekeringsexpert - schadeschatter)
Naast de eigen inspecteurs in dienstverband doen verzekeringsmaatschappijen
vaak beroep op zelfstandig opererende schadeschatters.
Hoewel de verzekeringsmaatschappij vrijwel steeds
opdrachtgever blijft, kan een zelfstandige deskundige onafhan-
18 I-mag - DECEMBER 2004
kelijker optreden en zo efficiënter tot een regeling komen (de
'verwerkingskosten' van een schadedossier zijn voor de maatschappij
ook een kostenelement).
Consultancy - deskundig advies
In onze technisch complexe maatschappij hebben we allemaal
wel eens nood aan 'goede raad' (die spreekwoordelijk duur is).
Door de complexiteit en het multidisciplinair karakter van de
productieprocessen, kan niet van elk bedrijf(je) worden verwacht
dat het alle nodige kennis in huis heeft. De nood aan deskundig
advies binnen heel enge niches groeit voortdurend. Vermits deze
niche vaak buiten het eigen vakgebied ligt, vinden we niet altijd
de passende expert. In dat geval wordt vaak een beroep gedaan
op consultancy.
En dan zijn er nog de vele mengvormen van die opdrachten.
Voorbeeld: een deskundig consultant moet voor zijn opdrachtgever
als technisch raadsman optreden binnen een
gerechtelijke expertise, waar hij - zoals dat vaak
gebeurt - geconfronteerd wordt met collega's/
technische raadslieden van de verzekeraars
van partijen.
Binnen de VIK wordt via verschillende
kanalen hulp en advies verstrekt
aan onze deskundige leden. Dit niet
alleen als dienstverlening, ook en vooral
vanuit de maatschappelijke rol van de
VIK als ingenieursvereniging.
Netwerking
Het netwerk van collega's ingenieurs
(en andere medespelers) dat de VIK
als vereniging aanreikt, blijft de
belangrijkste tool op gebied van expertise.
De netwerking binnen de regionale afdelingen,
centra, studiegroepen en nationale geledingen zijn bronnen
van contacten. Het aanboren van die contacten vraagt uiteraard
van de ingenieur enige tijd en inzet. Maar er is meer.
Opleiding
Een opdracht als deskundige voor de rechtbank (of als technisch
raadsman van één der partijen betrokken in een gerechtelijk
deskundig onderzoek) en andere opdrachten in de arbitrage, vereisen
een juridische basiskennis die zelfs een ervaren ingenieur
niet noodzakelijk mee heeft. Om naar behoren te kunnen meedraaien
in zo'n opdracht (en vooral om de leiding te nemen) is
het noodzakelijk inzicht te hebben in de procedures en op elk
ogenblik rekening te houden met de rechten van partijen, de
noodzaak van een “tegensprekelijke” aanpak der vaststellingen
en het rigoureus aanhouden van een aantal rechtsregels om te
vermijden dat het gevoerde onderzoek op de helling komt te
staan. Met andere woorden: de expert die beslagen is in de knepen
van een juridische procedure, haalt daar voordeel uit.

VIK-Ingenieur-Expert
De titel van VIK-Ingenieur-Expert is reeds beschermd.
Achterliggende bedoeling is een register uit te werken om collega's
die dergelijke opdrachten ambiëren of zich beschikbaar
stellen, de mogelijkheid te bieden zich langs dit register kenbaar
te maken. In vele vakgebieden is er inderdaad een grote vraag.
Denken we bijvoorbeeld aan rechtbanken, sectororganisaties of
verzekeringsmaatschappijen. Ook het bedrijfsleven en de
industrie kunnen via de publicaties van de Vlaamse
Ingenieurskamer worden aangesproken.
Register - database
De VIK beschikt reeds voor intern gebruik over een goed uitgebouwde
operationele database van haar ledenbestand. Een professioneel
secretariaat kan hier gegevens inzake expertisedomeinen
aan toevoegen. Uiteraard zonder de regels der privacy te
schenden.
De VIK heeft niet de intentie of de mogelijkheden om de deskundigheid
in het algemeen, laat staan de specifieke expertise in
kleine kennisniches van eenieder te onderzoeken of te homologeren.
De specifieke deskundigheid van een expert zal altijd
door de expert zelf moeten aangegeven en aangetoond worden
aan de hand van zijn curriculum, ervaring, publicaties of vanuit
Vorming
de gekende autoriteit die hij binnen zijn eigen vakgebied heeft
opgebouwd.
De VIK is het zich wel verplicht om toetsing te doen. Een raad
van 'wijzen' die we wellicht 'jury' zullen noemen, zal op basis van
de dossiers die door de kandidaten zelf worden opgesteld en
voorgelegd, tot taak hebben te waken over de degelijkheid van
het 'register' of de 'databank kennis en kunde'.
Deze ideeën sluimeren reeds jaren in de verschillende échelons
van de VIK. Het voorbije jaar heeft een groep stafleden vanuit het
Centrum Senioren zijn schouders onder dit initiatief geplaatst. De
opleidingscyclus Fellow in Gerechtelijke Expertises staat in de
steigers. De spelregels (reglementen) van het register VIK-
Ingenieur-Expert liggen vast. De Raad van Bestuur van de VIK
heeft het concept goedgekeurd en zal de uitwerking ervan steunen.
Wie interesse heeft in het thema, kan zich bekend maken via het
secretariaat. Hier kunt u alle informatie krijgen over de VIK-
Ingenieur-Expert. Wilt u ook zelf uw medewerking verlenen om
dit initiatief op de rails te zetten, dan bent u van harte welkom.
Ing. René PEETERS
PROJECTMANAGEMENT
• Lopen ook in uw onderneming alsmaar meer projecten?
• Worden de projecten steeds op tijd en binnen
budget uitgevoerd?
• Bent u ook projectleider geworden omdat het nu
eenmaal moest?
Deze “Fellow in PROJECTMANAGEMENT - Masterclass Vik-Certified®” ,
voorheen master in projectmanagement, loopt over het hele jaar en speelt perfect
in op de actuele noden die men ondervindt bij het beheersen van projecten.
Heeft u interesse? Een uitgebreid programma wordt u op aanvraag toegestuurd
en meteen ontvangt u gegevens over de info-avond die als voorbereiding zal
georganiseerd worden.
3de promotie > Vanaf 8 maart 2005
• Verloopt het leiden en opvolgen van een project
soms problematisch?
• Wordt een bepaalde methodiek gevolgd bij projectmatig
werken?
info-vergadering
15 februari 2005
Voor bijkomende inlichtingen
contacteer Ria Brughmans - 03 259 11 06 - ria.brughmans@vik.be of raadpleeg www.vik.be
DECEMBER 2004 - I-mag 19

Vorming
Seminars Actieve en intelligente verpakking
Het VerpakkingsCentrum, een spin-off van het Departement
Industriële Wetenschappen en Technologie van de
Hogeschool Limburg, is actief in wetenschappelijk onderzoek
en verleent diensten aan de industrie onder de vorm
van toegepast contractonderzoek.
In het kader van haar dienstverlening en onderzoek organiseert
het VerpakkingsCentrum, samen met de Vlaamse
Ingenieurskamer (VIK), de VIK-Studiegroepen Kunststoffen
en Voeding, en het Drielanden Ingenieurs Kontakt
(DIK), drie seminars rond recente trends in de verpakkingswereld.
1. Trends in de verpakkingswereld
In een eerste seminar worden een aantal recente algemene
trends in verpakkingen gegeven:
Wat zijn de huidige trends in de verpakkingsdesigns?
• welke zijn de meest markante marketinggeoriënteerde veranderingen?
• hoe zijn de evoluties in gebruiksgemak?
• in hoeverre zijn er milieuverbeteringen gerealiseerd? …..
Hoe belangrijk zijn de huidige evoluties in de
intelligente verpakkingen?
De intelligente verpakking is een uitloper van de VAP (Value
Added Packaging). Deze verpakkingen verschaffen de
gebruikers aanvullende, nieuwe informatie na het inpakproces:
• Bv. de temperatuursindicatoren die aangeven of een
gerecht voldoende gekoeld is voor optimale consummatie.
• Bv. de versheidindicatoren die een indicatie zijn voor de
versheid a.d.h.v. de microbiële besmettingen.
• Bv. de RIFD-verpakkingen: de kennis hebben waar uw product
zich bevindt in elk logistiek proces,…
2. Toepassingsmogelijkheden
in actieve verpakking
Na een introductie van de actieve verpakkingsevolutie in de eerste
presentatieserie, wordt in de tweede seminar meer in detail
in gegaan op de evolutie in de 'actieve' rol van verpakkingsmateriaal/verpakking
in de bewaring. De oudere methodes van voedselbewaring
(zoals roken, zouten, …) geraken steeds meer in
onbruik en worden minder en minder aanvaard door de consument.
Modernere conditioneringtechnieken zoals MAP (gemodificeerde
atmosfeerverpakking) en zijn recentste variant EMAP
(evenwichtsgemodificeerde atmosfeerverpakking) krijgen nu
steeds meer concurrentie van de actieve verpakkingen.
20 I-mag - DECEMBER 2004
Deze verpakkingen worden meestal opgedeeld in absorberende
verpakkingen (scavengers) en vrijstellende verpakkingen (emitters).
De vangers werden vroeger bijvoorbeeld als aparte zakjes
aangetroffen in de verpakking. Dit wordt als storend ervaren en
kan gevaarlijk zijn voor de consumenten. Daarom is de nieuwste
ontwikkeling het onzichtbaar inbouwen van deze actieve component
in de folie zelf.
Tijdens dit seminar zal niet alleen de state of the art van de techniek
worden voorgesteld, maar zullen ook concrete industriële
voorbeelden rond de inzetbaarheid van zuurstof-, ethyleen- en
vochtabsorberende verpakkingen worden toegelicht. Hoewel
deze verpakkings- en conditioneringtechniek reeds veelvuldig
wordt toegepast in Amerika, is het in Europa en Vlaanderen minder
het geval aangezien de wetgeving hier nog niet is aangepast.
Het moge duidelijk zijn: deze verpakkingsinnovaties hebben tal
van nieuwe toepassingsmogelijkheden. Tijdens de eerste twee
seminars wordt door onderzoekers en industriële partners de
huidige technologische stand voorgesteld.
3. Wetgeving en mogelijkheden
tot onderzoek
In een derde afsluitend seminar wordt de toekomstige wetgeving
in actieve verpakkingen toegelicht. Daarnaast wordt aan de hand
van een recent Europees onderzoeksproject, ACTIPAK, aangetoond
hoe wetenschappelijk onderzoek toonaangevend kan zijn
in de opstelling/aanpassing van een Europese wetgeving.
Tevens wordt u geïnformeerd over een (toekomstig) Vlaams
onderzoeksproject, waarin het Instituut ter bevordering van
Wetenschappelijk en Technologisch onderzoek (IWT-Vlaanderen)
de innovatie bij bedrijven uit de voedingssector wil stimuleren
(processen/producten) in de vorm van subsidiëring van
deskundige innovatieadviezen en wetenschappelijke dienstverlening.
Vervolgens wordt aandacht besteed aan de mogelijkheden voor
de bedrijven (KMO/niet KMO) om cofinanciering te krijgen voor
innovatief onderzoek (al dan niet in samenwerking met een
onderzoeksinstituut).
In de volgende uitgave van I-mag komen we uitvoerig terug op
het thema van de actieve en intelligente verpakking.
prof. dr. Dirk FRANCO
dr. Roos PEETERS
>>>

Vorming
Seminarie: Actuele verpakkingstrends
Sessie 1:
Trends in de verpakkingswereld
27 januari 2005
13u30: Ontvangst
13u45: Introductie door het VerpakkingsCentrum
prof. dr. Dirk Franco: Algemeen Coördinator
VerpakkingsCentrum - Hogeschool Limburg
14u00: 'Trends in design van de verpakking'
Lic. Ilse Stouten: verantwoordelijke Verpakkingsinnovatie
& Ecodesign VerpakkingsCentrum -
Hogeschool Limburg
14u35: 'Algemene inleiding tot de actieve verpakking'
dr. Roos Peeters: Coördinator/verantwoordelijke
gaspermeabiliteit VerpakkingsCentrum -
Hogeschool Limburg
15u10: 'Actieve verpakking: state of the art'
prof. dr. ir. F. Devlieghere:
RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit
15u45: 'Trends in intelligente verpakking (smart packaging)'
Joost Vermuë:
Packaging Technology Manager Masterfoods Veghel B.V.
16u20: Receptie met mogelijkheid tot bezoek aan het
testlaboratorium van het VerpakkingsCentrum
Sessie 2:
Actieve verpakking
13u30: Ontvangst
10 februari 2005
13u45: Introductie door het VerpakkingsCentrum
prof. dr. Dirk Franco: Algemeen Coördinator
VerpakkingsCentrum - Hogeschool Limburg
14u00: 'Oxygen/CO2 scavengers'
Toru HARADA, sales manager, Mitsubishi Gas
Chemical Europe (Dusseldorf) (lezing in Engels)
14u35: 'Ethyleen scavengers'
ir. Liesbeth Jacxsens,
RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit
15u10: 'Vochtbeheersing in verpakkingen'
Ing. Noël Vanderplaetse Afgevaardigd Bestuurder
Packinn nv Merelbeke
15u45: 'Antimicrobiële filmen'
ir. Lieve Vermeiren RUG,
Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit
16u20: Receptie met mogelijkheid tot bezoek aan het
testlaboratorium van het VerpakkingsCentrum
Sessie 3:
Actieve verpakking: wetgeving &
mogelijkheden tot onderzoek
24 februari 2005
13u30: Ontvangst
13u45: Introductie door het VerpakkingsCentrum
prof. dr. Dirk Franco: Algemeen Coördinator
VerpakkingsCentrum - Hogeschool Limburg
14u00: 'Europese wetgeving van de actieve verpakking'
dr. Rinus Rijk: Manager Regulatory Affairs, Packaging
Research Department TNO Nutrition and Food Research
14 u35: 'Voorstelling van het Europese onderzoeksproject
ACTIPAK en Vlaamse initiatieven rond onderzoek
in verband met het verpakken van levensmiddelen'
prof. dr. ir. F. Devlieghere:
RUG, Vakgroep Voedselveiligheid en voedselkwaliteit
15u10: 'Mogelijkheden subsidiëring voor KMO's
en niet KMO's'
Jos Swinnen GOM-Limburg
15u45: Receptie met mogelijkheid tot bezoek aan het
testlaboratorium van het VerpakkingsCentrum
PRAKTISCH
Plaats: Hogeschool Limburg, Dept. IWT, Universitaire Campus
gebouw H, Diepenbeek (wegbeschrijving met plan: zie website
VerpakkingsCentrum).
Data: 1ste seminar op 27 januari 2005, 2de seminar op 10 februari
2005 en 3de seminar op 24 februari 2005 telkens van 13u30 tot
16u30.
Kostprijs: 80 EUR per seminar - 210 EUR voor de 3 seminars.
Inschrijven verplicht via wies.bijnens@hogelimb.be
Contactpersoon: prof. dr. Dirk Franco (0477 68 45 19), dirk.franco@hogelimb.be
of dr. Roos Peeters
roos.peeters@hogelimb.be
Sprekers: o.a. uit VerpakkingsCentrum - HL, UG , Master Food,
TNO Ziest (Voeding), GOM-Limburg, …..
Voor details zie: www.vik.be of www.verpakkingscentrum.be
DECEMBER 2004 - I-mag 21

Vorming
22 I-mag - DECEMBER 2004
Cursusoverzicht
voorjaar 2005 vanaf januari 2005
TECHNOLOGIE
Bouwkunde
Steigerwerken en stellingen 3A*A 31.01
Betonbouw 1: Berekenen van gewapend beton 6A*G 16.02
Afbraak- en sloopwerken 4A*A 17.02
Rioleringen 6N*G 18.02
Regelen van geschillen in de bouwsector 1A*A 01.03
Bouwputten - diepfunderingen 5A*G 17.03
Bitumen - asfalt: de link 4N*A 14.04
Invloed van de Vlaamse-milieureglementering op grondwerken3A*A 18.04
Corrosie
Corrosie 5N*A 09.03
Invloed van materiaalaantasting 4A*G 23.05
Elektriciteit- Elektronica
Aandrijvingen 1D*A 26.01
Elektriciteit in de automatisatie 2D*A 27.01
Installatie ontwerp met EPLAN 4A*G 31.01
Veilig omgaan met elektriciteit 1A*A 17.02
Danfoss Drives 2D*A 21.02
SEW drives 2D*A 23.02
Optimaliseren van arbeidsfactor en leidingsecties 1A*A 24.02
Elektriciteit op de werf 2D*A 28.02
Energie - Koeltechnieken
Industriële koeltechniek: gevorderden 5A*A 12.01
Verwarmingstechnische calculaties: gevorderden 5A*A 24.01
Industriële koeltechniek 10A*G 23.02
Industriële koeltechniek: basis 5A*G 23.02
Nieuwe regelgeving voor koelinstallaties 1N*A 09.03
Verwarmingstechnische calculaties 10A*G 11.04
Verwarmingstechnische calculaties: basis 5A*G 11.04
Industriële koeltechniek: gevorderden 5A*G 13.04
Klimatisatie van gebouwen 5D*G 15.04
Energie: audit, balans en besparingen 1D*A 28.04
Verwarmingstechnische calculaties: gevorderden 5A*G 26.09
HVAC 5A*G 29.09
Kunststoffen
Matrijsontwikkeling 6A*G 31.01
Matrijsontwikkeling 6A*D 01.02
Injectiematrijzen uitbesteden? Wat, hoe en wie? 4A*A 28.02
Normen en data
Extruderen 3NA*A 02.03
Matrijsfabricage 6A*G 21.03
Matrijsfabricage 6A*D 22.03
Film- en plaatextrusie 2NA*A 13.04
Spuitgieten: Gasinjectie 3A*A 13.04
Profiel- en buisextrusie 2NA*A 11.05
Vezelextrusie 2NA*A 25.05
Compounderen en PVC-extrusie 2NA*A 08.06
Mechanica
Hands-on benadering van uw piping ontwerp 3A*A 16.02
Hydraulica: proportionele en servosturingen 3V*A 19.02
Piping & engineering 8A*A 01.03
Dompelpompen en hun werkomgeving 7A*A 03.03
Toegepaste vacuümtechniek 6D*A 10.03
Mechatronica: een vernieuwde technologie
Moderne freesstrategieën, praktische toepassing 1D*B 15.03
Het belang van stressberekening bij
het ontwerpen van pijpleidingen 3A*A 10.05
Meet- en regeltechniek
Meettechniek in de praktijk 2N1D*G 02.02
OPC 3D*A 02.03
Inleiding tot de industriële en machinevisie 3A*A 07.03
SCADA 4D*A 18.04
Explosiebeveiliging volgens de nieuwe ATEX-richtlijnen 2V*A 16.04
Scheikunde
Werken met poeders 5A*A 23.02
Drukvaten, warmtewisselaars en opslagtanks 2D*A 01.03
Inleiding tot de chemie van de kruiden 3A*A 11.03
Poederbewerking en reactoren 5A*A 13.04
Luchtzuiveringstechnieken en poluentverspreiding in de atmosfeer 5A*A 14.04
Introductie in procesengineering 7N*A 15.04
Verbindingstechnieken
Lastechnieken
Lijmen
Voeding - Biotechnologie
Recente evoluties in de voedingsmiddelentechnologie 5N*G 14.04
VOOR ALLE ACTIVITEITEN:
ZIE OOK ONZE VERNIEUWDE
WEBSITE:
www.vik.be

BEDRIJFSBEHEER
Arbeidsanalyse
Werkmethodeverbetering in productieomgeving 2D*A 16.02
Lean Manufacturing en Value Stream Mapping 2D*A 16.03
Kwaliteit
Opzetten van een milieuzorgsysteem volgens ISO 14001 1N*A 24.02
Interne auditor 1D*A 15.04
Productie en Logistiek
Procesbeheersing en -verbetering 3N*A 17.02
Inkoop 6A*A 08.03
Supply Chain Management 5A*A 11.04
Material Tracking and Tracing 2D*A 21.04
Milieu
Basisprincipes, regeling en troubleshooting in industriële
biologische afvalwaterzuiveringsstations 7A*A 02.03
Regenwatertechniek 1N*A 14.03
Milieugericht productontwikkeling 4A*A 11.04
Zonne-energie: toepassingen voor KMO en industrie 1N*A 18.04
Zonevreemde bedrijven 1N*A
Onderhoud
Total Productive Maintenance (TPM) 4A*A 14.02
Basiscursus onderhoudskunde en -management 6D*A 16.02
Predictief onderhoud 6A*G 16.02
Perslucht: kwaliteit en kwantiteit 1D*A 23.03
Naar een efficiënt MRO-beheer 2A*A 11.04
Ontwerptechnieken
Technieken voor productontwerp 5D*A 15.02
Projectbeheer
Kostenramingen van projecten 2D*A 02.02
MS Project 2D*A 15.02
Basiscursus projectplanning en -management 3D*A 08.03
Projectplanning en management voor gevorderden 2D*A 12.04
Integrated Change in Project-based Organizations 2D*A 21.04
Veiligheid
Praktijkopleiding brandveiligheid en algemeen technisch risicobeheer 9N*A 18.02
MSDS: Material Safety Data Sheet 1D*A 24.02
OHSAS 18001 - VCA 2N*A 01.03
Basis EEx-opleiding 1N*G 10.03
Gevorderden ATEX richtlijn 1N*G 17.03
Trillingen en werknemers 1D*L 13.04
Vorming
INFORMATICA & COMMUNICATIE
TECHNOLOGIE
Algemeen
PC-onderhoud 5A*A 22.02
PC-Trainingen
Van 2D naar 3D ontwerp: krachtiger maar niet moeilijker 2A*A 26.01
Rapportering met MS SQL server Reporting services 2N*A 23.02
AutoCAD training 6A*A 17.02
AutoCAD voor gevorderden 4A*A 14.04
MS SQL Server 3D*A 18.04
SQL Server Express 2005 2D*A 25.04
Rapportering via Crystal Reports 3A*A 26.04
Gevorderde technieken in het
programmeren van Access-formulieren 3D*A 18.02
Dynamische Access rapporten ontwerpen: gevorderden 2D*A 11.03
Applicaties ontwerpen met VB.NET (Visual Basic 7.0) 4D*A 15.04
.NET databank programmatie (ADO.NET, XML.NET) 3D*A 15.06
Access appliacties ontwikkelen voor SQL Server 2D*A 09.06
MANAGEMENT
Algemeen
Dynamisch Network Management 5A*A 21.02
Opleidingsmanagement 1D*A 21.02
Hoe maakt u van uw onderneming een lerende organisatie? 1D*A 18.04
Financieel
Businessplanning voor toekomstige managers 5A*A 14.02
Kostprijssystemen toegepast binnen een industriële omgeving 2D*A 07.03
De Balanced Scorecard (BS) in de praktijk 2D*A 18.04
Human Resources
Team management 4A*A 25.01
Effectief leidinggeven 8A*A 01.03
People management 4A*A 02.03
De kunst om te “motiveren” en te “leiden” 3D*A 12.04
Coachen van medewerkers 5A*A 27.09
Team management 4A*A 08.11
DECEMBER 2004 - I-mag 23

Vorming
SOCIALE EN PERSOONLIJKE
VAARDIGHEDEN
Communicatie
De winnende presentatie 1D*A 03.02
Technisch raad geven als ingenieur 3D*A 04.03
Persoonlijke Effectiviteit
Brainmapping - geheugentraining - snellezen 3D*A 25.01
Assertiviteitstraining 3D*A 15.02
Ontwikkelen van Emotionele Intelligentie en positieve stresshantering 4N*A 01.03
24 I-mag - DECEMBER 2004
Technisch commercieel - Verkoop
Onderhandelingstechnieken 5A*A 23.02
Verkopen kan men leren! 4A*A 11.04
Emotionele aspecten in de verkoop 2N*A 20.04
= NIEUW
XA*A = X= aantal sessies
A* = Avond
D* = Dag
N* = Namiddag
V* = Voormiddag
*A = Antwerpen
*B = Brugge
*D = Diepenbeek
*G = Gent
*Ge = Geel
*H = Hasselt
*K = Sint Katelijne Waver
Wijzigingen aan dit programma zijn nog mogelijk. Voor laatste
info zie www.vik.be/vorming
Contact: VIK-secretariaat, Noël Aelbrecht, tel. 03 259 11 05,
fax: 03 0259 11 01, e-mail: noel.aelbrecht@vik.be
Master in
PRODUCTIE-AUTOMATISERING
• De huidige vraag naar industrieel ingenieurs, gespecialiseerd in
productieautomatisering, is enorm hoog. Het aanbod van gespecialiseerde
ingenieurs in deze richting is echter te gering.
• De 'Master in Productie-Automatisering' biedt enerzijds een deskundige
verdieping en verbreding van de kennis van automatisering
van discrete productieprocessen. Anderzijds brengt de
Master ook de nodige managementmethodiek bij om volwaardig te
kun-nen participeren in multidisciplinaire projecten.
7de promotie > vanaf 11 januari 2005
Programma
• Management en methode
• Technische middelen
• Uit de praktijk
• Project
Voor bijkomende inlichtingen
contacteer Ria Brughmans - 03 259 11 06 - ria.brughmans@vik.be of raadpleeg www.vik.be
FELLOW IN GERECHTELIJKE EXPERTISES
Start > zaterdag 19 februari 2005
Basiscursus
VIK-Ingenieur-Expert.
Vraag uw uitgebreide folder aan:
ria.brughmans@vik.be of zie www.vik.be/vorming
info-vergadering
dinsdag
25 januari 2005

INGENIEURS IN DE WERELD
TWENTE. Met ingang van 1 juli 2004
werden de Nederlandse ingenieursverenigingen
KIVI en NIRIA gefuseerd
tot één overkoepeld en machtig
ingenieursnetwerk.
NIRIA werd 75 jaar geleden opgericht
en verenigt de afgestudeerden van de
vroegere Middelbare Technische
Scholen (MTS), begin jaren zeventig
omgedoopt tot Hogere Technische
Scholen (HTS) en nadien tot Hoger
Beroepsonderwijs (HBO). De afgestudeerden
dragen de titel van ingenieur,
afgekort als “ing.”.
KIVI , het Koninklijk Instituut van
Ingenieurs, werd 157 jaar geleden
opgericht toen in Delft de eerste academische
ingenieurs in Nederland
afstudeerden. Dit zijn de Nederlandse
ir's. De gefuseerde vereniging
telt 28.000 leden.
Aan de Universiteit van
Twente hadden we een
gesprek met ir. Jan
Dekker, de eerste voorzitter
van de fusievereniging
met de voorlopige naam
KIVI-NIRIA.
Van onze
hoofdredacteur
Een nieuwe naam heeft de
vereniging nog niet. Een
nieuw logo wel. Het is een
krachtig transparant symbool
dat beweging uitstraalt.
De draaiende beweging
past bij techniek, want -
zo luidt het: “Alles draait
ten slotte om techniek en
technologie is voortdurend
in beweging”.
De eerste voorzitter van
KIVI-NIRIA (laten we de
fusievereniging voorlopig zo
noemen) is ir. Jan Dekker.
Hij is ook voorzitter van de
European Association of
26 I-mag - DECEMBER 2004
KIVI-NIRIA
Het nieuwe ingenieursnetwerk in Nederland
Research and Technology Organisations
(EART0) met zetel in Brussel.
Public relations offensief
Ir. Jan Dekker was jarenlang verbonden
aan onderzoek en ontwikkeling. Hij woont
in het dorpje 's Gravenlander, in het bosrijk
gebied op een boogscheut van
Amsterdam. Over de bevolkingsaard van
de 's Gravenlanders beweren de
Amsterdammers dat ze zich allemaal een
beetje van adel wanen. Ir. Dekker is
iemand met stijl en charisma. De hartelijke
voorzitter heeft de gave van het
woord en de ervaring van een leider.
Toespraken houdt hij meestal zonder een
vooraf uitgeschreven tekst. Hij doet dit
bijzonder vlot en onderhoudend, met veel
zin voor humor en een gedegen kennis
van de geschiedenis van de ingenieur, van
filosofie en literatuur. De boodschap die
hij brengt is niet belerend, wel is ze ver-
Ir. Jan Dekker ontmoet Ing. Noël Lagast.
“De hervorming van het
Europees hoger onderwijs
heeft gretig meegespeeld om
de fusie van de ingenieursverenigingen
te versnellen.”
weven met de techniek, het ingenieursberoep
en de maatschappelijke relevantie
ervan.
Aan de Universiteit van Twente leidde ir.
Dekker onlangs het eerste jaarcongres
van KIVI-NIRIA waar ook Prins Johan
Friso, als ingenieur van de TU Delft, het
woord voerde. Dekker speelde op een
ludieke wijze in op de toespraak van de
Prins met wie hij nog heeft samengewerkt.
Op mijn vraag naar het waarom van de
fusie van beide ingenieursverenigingen,
lag het antwoord voor de hand. De voornaamste
reden was een PR-offensief
tegen het negatief imago van
techniek en technologie in onze
samenleving. En natuurlijk heeft
de hervorming van het Europees
hoger onderwijs gretig meegespeeld
om de fusie van de ingenieursverenigingen
te versnellen.
“We moeten duidelijk maken dat
ingenieurs een echte bijdrage
leveren tot de maatschappij”,
zegt Dekker. “Dit is onze plicht.
Zo iets kan veel beter vanuit één
krachtige vereniging. Er is in Den
Haag (het Ministerie) een afgetekende
behoefte aan informatie
over de mogelijkheden van de
technologie en de techniek.”
Ministerie van
Technologie en
Innovatie
De fusievereniging wil de komende
jaren nagaan of in Nederland
een voldoende draagvlak bestaat
om een Ministerie van
Technologie en Innovatie te creëren.
KIVI-NIRIA wil zich profileren
als een technieklobby, een
techniekambassade, zoals de
Nederlanders dit zo deftig kun-

“We willen duidelijk maken dat
ingenieurs een echte bijdrage
leveren tot de maatschappij.
Zo iets kan veel beter vanuit
één krachtige vereniging.”
nen formuleren. Het officieel orgaan van KIVI-
NIRIA is het veertiendaags tijdschrift “De
Ingenieur”, dat zich richt naar al wie een passie
heeft voor techniek.
Maar hoe zullen de twee soorten Nederlandse
ingenieurs zich op de internationale markt gaan
profileren? De WO- en HBO-ingenieurs hebben
in de eerste plaats verschillende opvattingen
als het gaat om de Europese titulatuur, zoveel is
duidelijk.
Maar de Nederlandse situatie is niet te vergelijken
met deze van ons land. In België heeft men
immers voor het hoger onderwijs een drieledige
structuur, in Nederland bestaat enkel een tweeledige
opdeling.Voor de technische opleidingen
heeft men, naast de waardevolle graduaatopleidingen,
ook deze voor industrieel en burgerlijk
ingenieur. De eerste heeft in de Europese context
de Bachelor finaliteit, de laatste twee hebben
de Master finaliteit.
Ingenieurs die afstuderen aan een HBO mogen
dus de titel van Bachelor voeren. Edoch, HBOinstellingen
mogen Masteropleidingen organiseren
wanneer ze zelf voor de financiering
instaan. De meeste HBO-instellingen laten voor
hun afgestudeerden de mogelijkheid open om,
in samenwerking met universiteiten in het
Verenigd Koninkrijk en na een aanvullend jaar,
de graad van Master (ook van Master of
Science) te behalen. Deze graad wordt uitgereikt
door de instelling in het VK. HBO-opleidingen
zijn vergelijkbaar met de graduaatopleidingen
in ons land of met de Fachhochschulen in
Duitsland
“Ingenieurs moeten elkaar in eigen land niet
bestrijden, wel moeten ze waakzaam blijven
voor hun buitenlandse concurrenten”, zegt ir.
Jan Dekker. “Mede door de fusie kan de eenheidsvereniging
een krachtig signaal geven in
het belang van de techniek en de ingenieurs.
Maatschappelijke aandacht voor techniek staat
bovenaan onze agenda.”
Ing. Noël LAGAST
Wat is TNO?
De afkorting TNO staat voor Toegepast
Natuurwetenschappelijk Onderzoek. Het is de Nederlandse
kennisorganisatie voor bedrijven, overheden en maatschappelijke
organisaties die contractonderzoek, specialistische
advisering, licenties op octrooien en software levert. Het TNO test en certificeert
producten en diensten en geeft een onafhankelijk kwaliteitsoordeel.
De holdingmaatschappij TNO Management BV richt nieuwe bedrijven
op om innovaties op de markt te brengen.
TNO werd bij Wet van 1932 opgericht om onderzoek toepasbaar te maken
voor bedrijven en overheden. De ruim 5.400 medewerkers zijn actief in 5
kerngebieden: kwaliteit van het leven, defensie en veiligheid, industrie en
techniek, ruimte en infrastructuur, informatie- en communicatietechnologie.
Het centraal kantoor van TNO is in Delft gevestigd.
TNO staat momenteel op de eerste plaats als favoriete werkgever in
Nederland, gevolgd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de
belastingsdienst. Althans zo blijkt uit een recent gehouden onderzoek
onder 6.700 jonge hoogopgeleiden. De ideale medewerker wordt bij TNO
omschreven als iemand met een flinke dosis vakkennis, met oog voor commerciële
belangen en flexibiliteit. Jaarlijks neemt TNO zo'n 400-tal nieuwe
medewerkers in dienst. Solliciteren kan via instroom@po.tno.nl
N.L.
De Prins-ingenieur
Prins Johan Friso, het tweede kind van de Nederlandse Koningin, was één
van de gastsprekers op de eerste jaarvergadering van KIVI-NIRIA, die
onlangs werd gehouden aan de Universiteit van Twente. Er mag dan wel
koninklijk bloed door zijn aders vloeien, in de eerste plaats manifesteert
hij zich als ingenieur en wetenschapper, eerder dan als Prins van Oranje-
Nassau.
Tijdens de receptie stapte hij op zowat iedereen af om een babbeltje te
slaan. Dit genoegen viel ons ook even te beurt.
“U komt uit België?”- “Ja , ik kom uit Vlaanderen.” - “Dat is toch België,
niet?” zei hij. “Hoeveel soorten ingenieurs zijn er in België? Lijkt de opleiding
niet op die in Nederland? Jullie hebben toch ook HBO-ingenieurs en
academici…” Ik tracht de Prins het verschil van de opleiding in de beide
landen uit te leggen.“Nou, het lijkt me niet eenvoudig...”, concludeerde hij.
En de prins-ingenieur stapte alweer op iemand anders af.
Prins Johan Friso (°1968) studeerde na zijn studies aan het lyceum van
Den Haag voor ingenieur, richting mechanica, aan de Universiteit van
Californië in Berkeley. Nadien studeerde hij aan de TU van Delft, waar hij
in 1994 de ingenieurstitel behaalde in de lucht- en ruimtevaarttechniek.
Vervolgens studeerde hij bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit
van Rotterdam. In 1997 behaalde hij een MBA aan INSEAD in
Fontainebleau, Frankrijk.
Hij werkte achtereenvolgens bij Mc Kinsey & Company in Amsterdam en
bij Goldman Sachs International in Londen. Hij werd Vice-President
Investment Banking, afdeling Communicatie, Media en Technologie.
Sedert maart 2004 is hij mede-directeur bij TNO Space, het instituut voor
Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek in Delft.
In het voorjaar van 2004 huwde hij met Mabel Wiss Smit, die economie en
politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam studeerde.
Tijdens haar studies liep ze stage in New York, Maleisië, Den Haag en
Barcelona. Ze is directeur van het Open Society Institute in Brussel, een
instelling die wereldwijd bijdraagt tot het bevorderen van de democratie,
de mensenrechten en de promotie van de onafhankelijke rechtstaat.
Door zijn huwelijk is Prins Friso niet langer lid van het Koninklijk Huis.
Volgens de wet heeft hij ook niet langer de titel van Prins der Nederlanden,
wel die van Prins van Oranje-Nassau. Van een gemis aan koninklijke titels
zal de ingenieur-wetenschapper vermoedelijk niet wakker liggen.
N.L.
DECEMBER 2004 - I-mag 27

INGENIEURS IN DE WERELD
Rector Frans van Vught
(Universiteit Twente) waarschuwt:
“Nederlands onderzoeksterrein
vertoont te veel hobbyisme”
Het begrip 'innoveren', het invoeren
van marktgerichte nieuwigheden,
waaide in de jaren zestig vanuit de
Verenigde Staten van Amerika naar
onze contreien over. In de voorbije
decennia werden boekenkasten volgeschreven
over innovatieprocessen,
innovatieprogramma's, innovatietechnologieën
én grote innovators. De
hype rond het thema laait de laatste
tijd weer op. Dit is een goede zaak.
Hoe brengt men een goed idee op de
markt? Geen gemakkelijke opgave,
noch in Vlaanderen, noch in Duitsland
of in Nederland. Er worden heel wat
inspanningen geleverd op innovatief
gebied. Maar een idee ombouwen tot
een marktklaar product, dat is niet zo
vanzelfsprekend.
Van onze hoofdredacteur
De Universiteit van Twente wijdde onlangs
een congres aan het thema. Enkele weken
later deed de TU van Aachen hetzelfde.
De KVIV gooide het begin december over
een andere boeg en vond er wat nieuws
op. Geen congres maar een Innovatiebus
die gedurende twee dagen door
Vlaanderen trok en een 11-tal bedrijven
en instellingen met een bijzonder innovatief
karakter bezocht. Allemaal lovenswaardige
initiatieven.
28 I-mag - DECEMBER 2004
Nederlandse TU's
kijken in eigen boezem
Nederlandse
ondernemingszin
We wilden wel eens weten hoe de
Nederlanders het doen. Wij, Vlamingen
hebben immers altijd al de ondernemingszin
van de Nederlanders hoog ingeschat.
Simpel uitgedrukt: hoe is het
gesteld met de kooplieden van weleer?
We trokken naar het innovatiecongres
aan de Universiteit van Twente waar een
450-tal congresgangers de nieuwste technische
snufjes konden bekijken, in werkgroepen
discussiëren of luisteren naar
eminente sprekers. Eén van hen was de
Nederlandse astronaut
André Kuipers, een
arts, die in april 2004
acht dagen in de
ruimte vertoefde.
Kuipers was laaiend
enthousiast over de
technologische ontwikkelingen
die
allerlei medische
ruimtevaartexperimenten
mogelijk
maakten.
Ruimtevaarder André Kuipers
De rector van de
Universiteit van Twente, fysicus prof. dr.
Frans van Vught, was van oordeel dat er in
Nederland veelal goede plannen bestaan,
maar dat bij het in productie brengen van
een nieuw product de Technische
Universiteiten en onderzoekscentra vaak
op een mallemolen van regels stuiten.
“Nederland dreigt mede daardoor op
gebied van de kennisindustrie op achterstand
te komen in Europa”, aldus de eerbiedwaardige
rector. Die er ook aan toe-
voegde: “Nederland is wel goed in de productie
van kennis en is samen met
Zwitserland één van de koplopers in
Europa. Maar wat vangt men met al die
theoretische kennis in Nederland aan?
Wordt die wel voldoende omgezet in praktische
realisaties die uiteindelijk als doel
moeten hebben de mens gelukkiger te
maken.” Stof om over na te denken.
Een vernietigend pleidooi
De rector is niet mals, noch voor de overheid,
noch voor de Technische
Universiteiten, evenmin voor het bedrijfsleven.
Met zijn kritische analyse slaat hij
in de eerste plaats een mea culpa. Aan
het einde van zijn betoog kreeg hij dan
ook een warm en langdurig applaus.
We geven hier enkele belangwekkende
passages uit zijn ontluisterende toespraak:
“Nederland innoveert te weinig. Er is
onvoldoende interactie tussen het
bedrijfsleven en de kennisinstellingen. Er
is te weinig massa en focus in onderzoek
en er zijn te weinig kenniswerkers. Het
Nederlands onderzoeksterrein vertoont te
veel hobbyisme. Het onderzoek
is te veel gefragmenteerd en er
is een te grote versnippering
tussen de drie TU's (Delft ,
Eindhoven en Twente).
Nederland heeft te veel gesubsidieerde
kanalen, een echt oerwoud.
De 3 TU's willen elkaar de loef
afsteken. Dit moet ophouden.”
“De intermediaire regelstructuur
werkt contraproductief.
Nederland gaat gebukt onder de
bureaucratie. Voor elk probleem
dat de TU's bij de overheid aankaarten,
bedenkt de overheid een reeks nieuwe
regels. Het tussenveld is te complex. Het
is niet werkbaar. Voor mij mag die hele
bureaucratie naar de prullenmand. Er
moet een directe koppeling komen tussen
de TU's en het bedrijfsleven. Het zou goed
zijn dat de overheid in eigen huis begint te
innoveren. De overheid verwijt ons onze
ivoren torenmentaliteit, maar dat is
geschiedenis.”

“De overheid voert in Nederland geen
consistent beleid. Ze belooft meer geld
voor de TU's, maar uiteindelijk krijgen we
steeds minder.”
“Nederland heeft een te beperkte zin om
te ondernemen. De arbeidsproductiviteit
moet omhoog. De nieuwe chipfabriek in
Taiwan werd in 10 maanden gebouwd. In
Nederland kost het gemiddeld 19 jaar om
een weg aan te leggen, tussen het eerste
idee en het knippen van het lint. Europa is
nog steeds een melkunie in plaats van
een innoveringsunie.”
“Nederland doet te weinig voor de bêtastudies
(opleiding van bijvoorbeeld inge-
De TU-Delft ontstond uit de in 1842 opgerichte Koninklijke
Academie. In 1864 werd de Academie omgevormd tot
Polytechnische School. Deze werd op zijn beurt in 1905
Technische Hogeschool en in de jaren zestig maakte men er
een Technische Universiteit van (TU). Ze telt thans 13.000 studenten.
De TU-Eindhoven is ontstaan uit de Technische Hogeschool
die in 1956 werd opgericht. Ze heeft momenteel 6.800 studenten.
De Universiteit van Twente (UT) die ook wel eens TU wordt
genoemd, werd in 1962 opgericht en was oorspronkelijk de
Technische Hogeschool van Twente. De UT die in Enschede is
gelegen, werd gebouwd naar het model van vele Amerikaanse
universiteiten. Ze vormt een dorp op zich en telt 7.000 studenten.
nieur). Het Bolognaproces schiet in
Nederland niet op. We kibbelen daarover
te veel en we maken onderling ruzie, de
universiteiten onderling, de TU's en de
HBO's.”
“Nederland telt 200.000 ingenieurs. In
China studeren er elk jaar 400.000 af.
Nederland moet zijn ingenieurs meer
marktgericht opleiden. De rectoren van
de 3 TU's zullen de opleiding de komende
jaren in die zin aanpassen.”
“De Nederlandse regering bezuinigt op
alles en nog wat. Er zijn grenzen aan het
bezuinigen. Bezuinigen in het onderwijs
wordt Nederland nefast. Het bedrijfsleven
De drie TU's voor ingenieurs (ir)
In Nederland kost het gemiddeld 19 jaar
om een weg aan te leggen, tussen het eerste
idee en het knippen van het lint.
gaat niet vrij uit. Het moet met meer
middelen over de brug komen om het
innovatieproces armslag te geven. Ze
moeten dus ook investeren in het in productie
brengen van innovatieve producten.”
“Mijn uiteenzetting komt wellicht als een
klaagzang over, maar zo wil ik niet begrepen
worden. Iemand moet zijn nek uitsteken.
Nederland kende in de 16de eeuw een
grote economische bloei dankzij zijn huisnijverheid.
Vandaag staat dit congres in
het teken van de huisnijverheid. Het huis
heet nu Nederland. De tools zijn kennis
en kunde. Kennis is het product van onze
hersenen. Aan onze kunde zal niemand
twijfelen…”
De rector kreeg een uitbundig applaus.
De Nederlandse intellectuelen werden
wakker geschud. We kijken uit naar het
volgende innovatiecongres, liefst in
Nederland waar dergelijke bijeenkomsten
nooit saai zijn en een innovatie op zichzelf
betekenen.
Ing. Noël LAGAST
In 1995 hebben de drie TU's de studieduur van 4 op 5 jaar
gebracht. De overvolle en niet samenhangende studieprogramma's
vormden de reden van de studieduurverlenging. Op
die manier kwam men tot een meer realistische invulling van
de studieduur. Studenten die een vierjarige opleiding voor
ingenieur volgden, deden er aan de drie TU's gemiddeld 5,8
jaar over. In Delft was dit zelfs 6,3 jaar.
Wallonië kende inzake de opleiding van industrieel ingenieur
een zelfde evolutie als Nederland. Aan de 11 Hautes Ecoles
bedroeg de gemiddelde werkelijke studieduur meer dan 5 jaar.
Met ingang van dit academiejaar werd de studieduur in
Wallonië eveneens op 5 jaar gebracht. Zowel in Nederland als
Wallonië wordt inzake studieduur voor industrieel ingenieurs
ingespeeld op het Europees model (3+ 2).
Zie ook onze berichtgeving dienaangaande onder de rubriek
“Het verdeelde België”op pagina 44.
N.L.
DECEMBER 2004 - I-mag 29

De Katholieke Hogeschool Sint-Lieven organiseert in samenwerking met PreBes en de VIK
Puzzelaar 73
Een tafel met bierviltjes
Albert en Bruno spelen het volgende spel: op een rond tafelblad
leggen zij om beurten een wit dan wel een zwart bierviltje. De
viltjes mogen elkaar raken, maar zij mogen elkaar niet overlappen.
De spelers beschikken over een onbeperkt aantal bierviltjes.
Wie het laatst mogelijke bierviltje op tafel kan leggen, heeft
gewonnen.
Hoofdvraag: hoe kan Albert, die zich al enige tijd in dit spel
heeft verdiept, de overwinning af-dwingen?
Bijvraag: hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen?
Stuur uw oplossing voor 31 januari 2005 naar Ing. Roland Mebis,
Tabaartstraat 23, 3740 Bilzen, mail: roland.mebis@pi.
Succes!
OPLOSSING PUZZELAAR 69 EN 71:
Een blikje frisdrank
Als het peil van het bier in het blikje boven het zwaartepunt ligt, zal
het zwaartepunt dalen als men meer bier drinkt. Als het bierpeil zich
onder het zwaartepunt bevindt, kan men het zwaartepunt laten dalen
door meer bier in het blikje te gieten, om de hoeveelheid bier onder
de lijn van het zwaartepunt te laten toenemen.
Daarom zal het zwaartepunt een minimumwaarde bereiken wanneer
geen van beide hierboven beschreven situaties zich voordoen. Met
andere woorden: wanneer de oppervlakte van het bier en het zwaartepunt
samenvallen.
De precieze positie hiervan kan alleen worden berekend als men
meer afweet van de afmetingen en het gewicht van het blikje, en de
dichtheid van het bier.
30 I-mag - DECEMBER 2004
Cursus “Aanvullende vorming voor veiligheidscoördinatoren op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, niveau A”
• Omvang: 150 contacturen, namiddag- en avondonderwijs
• Startdatum: donderdag 13 januari 2005
• Plaats: campus Rabot te Gent
Cursus “Aanvullende vorming voor veiligheidscoördinatoren op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, niveau B”
• Omvang: 80 contacturen, op donderdag
• Startdatum: donderdag 13 januari 2005
• Plaats: campus Rabot te Gent
Cursusmodule “Aanvulling tot Coördinator” voor preventieadviseurs
• Aanvullende opleiding van 30 contacturen
•
•
•
Steeds op donderdagavond van 18u30 tot 22u00
Start: 20 januari 2005
Plaats: campus Rabot te Gent
Verdere inlichtingen
KaHo Sint-Lieven
Dienst Voortgezette Opleidingen
Gebr. Desmetstraat 1 - 9000 GENT
Tel.: 09 265 86 18
Fax: 09 265 86 25
E-mail: dvo@kahosl.be
We ontvingen talrijke antwoorden voor puzzelaar 69 en 71. Helaas
vonden slechts 7 respectievelijk 5 collega's het juiste antwoord.
Voor puzzelaar 69 waren dat: B. Wittewrongel, Jan Doornaert, Theo
Renckens, Lieven Hautekeete, Jozef Ooms en de winnaars Joachim
Van Gucht, Lostraat 17, 9000 Gent (5) en Damien Sneyers,
Uitbreidingsstraat 7, 2547 Lint (6).
Voor puzzelaar 71: Theofiel Demets, Theo Renckens, verder een anonieme
inzending, en de winnaars Lieven Hautekeete, Leopold III laan,
8710 Ooigem-Wielsbeke (14) en Jozef Ooms, Bettestraat 29, 9190
Stekene (8).
Proficiat voor de inzenders die op een schijnbaar eenvoudige puzzel
de niet voor de hand liggende oplossing vonden.
Zoals gebruikelijk bezorgen we de vier winnaars een boekenbon ter
waarde van 25 EURO.
Ing. Roland MEBIS

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
In de kijker
Afdeling Limburg
zondag 9 januari 2005 - 09u30
Academiezaal - Sint-Truiden
Afdeling Zuid-West-Vlaanderen
dinsdag 11 januari 2005 - 20u00
Raadskelder Stadhuis - Kortrijk
Afdeling Antwerpen
zondag 16 januari 2005 - 11u00
De Singel - Antwerpen
VIK-nationaal
vrijdag 21 januari 2005 - 19u00
KBC-Antwerpen
Afdelingen Oost-Vlaanderen en Waasland
zondag 23 januari 2005 - 09u30
Aula van de universiteit - Gent
VIK VIERT
NIEUWJAAR
De Vlaamse Ingenieurskamer
wenst u allen een gelukkig
en voorspoedig 2005
en heet u van harte welkom
op haar nieuwjaarsconcerten
en schuimende
recepties.
DECEMBER 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 31

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
ANTWERPEN
NIEUWJAARSCONCERT 25
zondag 16 januari 2005
Het Antwerps Kultureel Overleg (AKO) waarbij ook de VIK is
aangesloten, organiseert op zondag 16 januari 2005 in de Singel
te Antwerpen voor de 25ste keer zijn traditioneel nieuwjaarsconcert
met bijhorende receptie.
PROGRAMMA
11u00: Concert:
De Vlaamse Leeuw, Karel Miry
Ouverture Candide, Leonard Bernstein
Tripelconcert, Ludwig van Beethoven met als solisten
het trio Simoens: Veerle, cello; Katrijn, piano; An, viool
Concierto a quattro chori, Gottfried Heinrich Stölzel
12u15: Receptie.
PRAKTISCH
Plaats: de Singel, Desguinlei 25, Antwerpen.
Datum: zondag 16 januari 2005 om 11u00.
Kosten voor deelneming: 25 EUR per persoon te betalen op
rek.nr. 406-0098501-56 van de VIK te Wommelgem, met de vermelding
“AKO-nieuwjaarsconcert 2005”.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Eerst telefonisch (03 259 11 19) of via e-mail (ing@vik.be) inschrijven,
nadien de betaling verrichten. De toegangskaarten worden
verstuurd begin januari 2005.
Referte: CAAWNCONCE.
PROEVERIJ UIT CALABRIA
vrijdag 11 februari 2005
De VIK-afdeling Antwerpen organiseert alweer een degustatie
van specialiteiten uit het Italiaanse Calabria. Op het menu staan
onder andere Italiaanse ham (San Daniele, prosciutto met bruschetta),
pancetta, Italiaanse salami/salametto (Sopressa,
Milano, Mortadella) met bospaddestoelen, gedroogde tomaten,
gegrilde groenten én - niet te vergeten - de typische producten in
olijfolie. Dit alles wordt overgoten met heerlijke wijnen uit
Calabria. Een gastronomische aanrader!
Om de liefhebbers te doen watertanden, een kleine woordverklaring:
Bruschetta: sneetjes brood die in de oven goudbruin worden
gebakken, en dan belegd met een tomatenbereiding, met levermengsel,
en andere heerlijkheden.
Milano: de overbekende salami.
Mortadella: typische vleesworst in grote ronde plakken.
Pancetta: varkensbuik, gezouten, gerookt en gekruid. Kan
ook met andere ingrediënten worden verwerkt.
Prosciutto: ongekookte, ongerookte varkenspoot, gepekeld in
zout. Biedt tal van bereidingsmogelijkheden met diverse ingrediënten.
32 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - DECEMBER 2004
PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643, Wommelgem.
Datum: vrijdag 11 februari 2005 om 19u30.
Kostprijs: 18 EUR voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart,
niet-leden betalen 23 EUR. Bedrag op voorhand te
betalen op rek.nr. 414-3146851-13 van de VIK-Afdeling
Antwerpen, met de vermelding “proeverij Calabria”.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers
is beperkt tot 35 personen.
Referte: FEAWNCALAB.
KALENDER 2004 - 2005
ANTWERPEN
16.01.2005 AKO-Nieuwjaarsconcert, De Singel,
Antwerpen, 11u00
11.02.2005 Proeverij Calabria, VIK-huis, 19u30
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
LIMBURG
DE LANGSTE NACHT
zaterdag 17 december 2004
Inspraak is een mooi begrip, dat volop in de mode is. Geen zinnig
mens kan er iets op tegen hebben. Integendeel. Maar wat als er
eens iets mis gaat? Voelt men zich dan ook medeverantwoordelijk?
Of wordt dan de spreekwoordelijke paraplu opengetrokken?
Een basisschool gaat na aandringen van het oudercomité op
supplementaire schoolreis met de opbrengsten van het laatste
schoolfeestje. De bezwaren van de directie worden afgewimpeld
en de ouders zullen ditmaal in grote getale mee op uitstap gaan.
Op het ultieme moment, een paar minuten voor het vertrek van
de bussen, meldt een collega zich ziek. Het toezicht over zijn klas
wordt toevertrouwd aan één van de jongere onderwijzeressen.
De deelname van de ouders blijkt geen onverdeeld succes. De
normale routine wordt in de war gestuurd en dat leidt tot voorspelbare,
maar blijkbaar onontkoombare moeilijkheden. We krijgen
een inkijk in de lerarenkamer van het schooltje, waar ook het
hulppersoneel zijn ludiek zegje blijkt te hebben. Een spannende
plot, dramatisch geladen en zo uit de praktijk geplukt.
PRAKTISCH
Plaats: Het Hasselts Toneel, Hollandsveldlaan 32, Hasselt.
Datum: zaterdag 17 december 2004 om 20u00.
Kostprijs: 9 EUR per persoon, op voorhand te betalen op rek.nr.
451-8527851-34 van de VIK-Afdeling Limburg, 3500 Hasselt. Eerst
telefonisch of via e-mail inschrijven, daarna overschrijving verrichten.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat
Referte: CALBGNACHT.

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
NIEUWJAARSCONCERT EN
UITREIKING PAUL DONNERS PRIJS
zondag 9 januari 2005
Na 15 jaar nieuwjaarsreceptie en uitreiking Paul Donners Prijs
was de tijd rijp om het scenario wat op te poetsen en deze jaarlijkse
bijeenkomst een nieuw en fris tintje te geven. Dit jaar pakken
we dus uit met een nieuw concept, rond een muzikaal optreden
in de Academiezaal in Sint-Truiden. Gekozen werd voor het
Limburgs Salonorkest dat een muzikaal programma brengt uit
verschillende stijlen. Zo wordt de traditionele muziek uit de
“Belle Epoque” afgewisseld met recentere muziek. Naast Bizet
of Toselli mag u zich ook verwachten aan componisten als
Anderson, Mancini of Lenon. Kortom, hoogstaande muziek voor
een breed publiek.
Na de muzikale intro volgt de uitreiking van de Paul Donners
Prijs. Gastspreker prof. dr. Luc De Schepper, rector LUC, zal u
hierbij onderhouden over de “Recente ontwikkelingen in het
hoger onderwijs”. De feestelijke bijeenkomst wordt afgesloten
met een sprankelende receptie.
Om de kosten van dit evenement te kunnen dragen, zien wij ons
genoodzaakt een kleine, financiële bijdrage (10 EUR per persoon)
te vragen. Wij hopen ook dit jaar, zoals in het verleden, op
een massale opkomst te mogen rekenen.
PROGRAMMA
09u30: Ontvangst van de genodigden.
10u00: Openingswoord door Ing. Marc Notermans,
voorzitter VIK-Afdeling Limburg.
Uitreiking “Paul Donners Prijs” 2004
aan Ing. Audrey Faghel.
Gastspreker: prof.dr. Luc De Schepper,
rector Limburgs Universitair Centrum.
11u00: Concert door het Limburgs Salonorkest.
12u00: Nieuwjaarsreceptie.
PRAKTISCH
Plaats:
Academiezaal,
Plankstraat 18, Sint-
Truiden. Te bereiken:
op de ring volgt u de
richtingaanwijzers
“culturele centra” tot
de Academiezaal
apart wordt gesignaleerd.
Van op de Grote Markt kan u de Academiezaal bereiken via
de Plankstraat of via de Barokpoort, naast de torenruïne op de
Groenmarkt.
Datum: zondag 9 januari 2005 om 09u30.
Kostprijs: 10 EUR per persoon, vooraf te betalen op rek.nr. 451-
8527851-34 van de VIK-Afdeling Limburg met vermelding “nieuwjaarsconcert”.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat (vóór 5 januari 2005) met
vermelding van de namen van de deelnemers en onderstaande
referte. Eerst inschrijven via telefoon, fax of mail, nadien de
betaling verrichten.
Referte: EVLBGNIEUW.
LEREN BELEGGEN
maandag 31 januari 2005
Met deze lezing over beleggen willen wij u een globaal beeld
geven over de beleggingsmarkt en een reeks handige tips en
weetjes meegeven over de ideale samenstelling van jouw portefeuille.
Hoe je risico's spreiden, welke rendementen kunnen worden
verwacht en zo meer.
PRAKTISCH
Plaats: Ontmoetingscentrum Sint-Katarina, Nicolaas
Cleynaertslaan, Hasselt.
Datum: maandag 31 januari, 19u45.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden zijn deze lezingen gratis.
Bovendien mag je partner gratis meekomen naar een lezing. Dus
je lidgeld heb je al snel terugverdiend!! Kom naar één lezing en
evalueer … Op de dag van de lezing kan je ook lid worden. Als
niet VIK-lid betaal je 15 EUR per lezing.
Inschrijvingen: VIK-secretariaat, ing@vik.be.
Referte: VOLBGBEURS
KALENDER 2004 - 2005
LIMBURG
17.12.2004 Toneelvoorstelling "De langste Nacht",
Zaal Centrum, Hasselt, 20u00
09.01.2005 Nieuwjaarsconcert, uitreiking Paul Donners
Prijs en nieuwjaarsreceptie, Sint-Truiden,
10u00
19.01.2005 Schaatsen, Hasselt, 19u00
31.01.2005 Lezing: Beleggen: de beurs,
Ontmoetingscentrum Sint-Katarina,
Hasselt, 19u45
24.02.2005 Nacht van de ingenieur, Diepenbeek
07.03.2005 Lezing: Topsporters worden topverkopers
28.03.2005 Lezing: Creatief Denken,
Ontmoetingscentrum Sint-Katarina,
Hasselt, 19u45
5-8.05.2005 4-daagse reis naar Vilnius (Litouwen).
Meer info zie: www.vik.be
30.05.2005 Lezing: Conflicthantering,
Ontmoetingscentrum Sint-Katarina,
Hasselt, 19u45
26.06.2005 15de editie fiets- en wandeldag,
Diepenbeek, 07u00
voorjaar 2005 Lessenreeks "Ingenieurs met een baksteen
in de maag"
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
VOOR ALLE ACTIVITEITEN:
ZIE OOK ONZE VERNIEUWDE
WEBSITE:
www.vik.be
DECEMBER 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 33

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
KEMPEN
GEZELLIG SAMENZIJN
zaterdag 29 januari 2005
Het bestuur van de VIK-afdeling Kempen nodigt alle leden uit op
een jaarlijks "Gezellig samenzijn" op zaterdag 29 januari 2005.
Op het menu staan: Spaanse cava met hapjes, carpaccio van
ossenhaas met olijfolie & parmezaan, varkenshaasje in cognacsaus
met warme groentjes of gegrilde Schotse zalm in bieslookroomsaus,
soesjes met warme chocolade en roomijs. Inclusief
aperitief, witte en rode wijn alsook frisdranken naar believen.
Kortom: een feest voor fijnproevers.
PRAKTISCH
Plaats: Bistro Vincent, Hondstraat 11, Geel.
Datum: zaterdag 29 januari 2005 om 19u30.
Kostprijs: 49 EUR per persoon, te betalen op rekening 418-
9082131-70 van de VIK-Afdeling Kempen.
Inschrijving vereist:VIK-secretariaat, voor 21 januari 2005,
hierbij de gekozen hoofdschotel vermelden: vis of vlees.
Referte: FEKPNSAMEN.
KALENDER 2004 - 2005
KEMPEN
29.01.2005 Gezellig samenzijn, Bistrot Vincent, Geel,
19u30
16.05.2005 Familiewandeling
25.05.2005: Bezoek ring Antwerpen, 14u00
medio augustus 2005: 40 jaar VIK-Afdeling Kempen:
boottocht
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
MECHELEN
KOSTENBEHEERSING VAN LANGLOPENDE CONTRACTEN
donderdag 16 december 2004
Tijdens de avondlezing zal worden ingegaan op nieuwe contractvormen,
contractmanagement en systeemintegratie als doeltreffende
hulpmiddelen om de kosten van langlopende contracten
niet alleen beter beheersbaar te maken, maar om ze vooral ook te
reduceren.
Deze lezing wordt georganiseerd met medewerking van
Pijpleiding.com, Cost Engineering en de kosteningenieursvereniging
NAP-DACE. Ingenieurs, projectmedewerkers, docenten
en stu-denten vinden er hun gading. De deelnemers krijgen een
infopakket met teksten van de sprekers en cd-rom met evaluatieprogramma
van CleoPatra Begrotingssoftware. Na afloop wordt
een receptie aangeboden.
Sprekers zijn: Inleiding: Roger Van de Peer, Pijpleiding.com
(Bestuurlid VIK-SG Pijpleidingen) - Kostenbeheersing van lang-
34 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - DECEMBER 2004
lopende projecten: Ko des Bouvier, CEC-CES (Docent Cost
Engineering) - Een vereniging voor kosteningenieurs: Albert van
der Werf, DSM Geleen (Bestuurslid NAP-DACE: Vereniging
Apparatenconstructeurs en Kosteningenieurs).
PRAKTISCH
Plaats: De Nayer-Instituut, J.De Nayerlaan 5, Sint-Katelijne-
Waver.
Datum: donderdag 16 december 2004 van 19u00 tot 21u00.
Kostprijs: 10 EUR per persoon, voor 1 december 2004 te betalen
op rekening nr. 405-0106331-50 van de VIK-Afdeling Mechelen
met vermelding “avondlezing kostenbeheersing”. De aanwezige
leden krijgen hun inschrijvingsgeld achteraf terugbetaald.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOMLNKOST.
KALENDER 2004 - 2005
MECHELEN
16.12.2004 Lezing "Kostencalculatie voor lange termijn
contracten", De Nayer Instituut,
St.Katelijne-Waver, 19u00
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
NOORD-WEST-VLAANDEREN
TANDWIELFABRIKANT WATTEEUW
donderdag 3 februari 2005
Gesticht in 1949 door Alfons Watteeuw, is tandwielfabrikant
Watteeuw MC N.V. inmiddels uitgegroeid tot een 100 % dochteronderneming
van de BMT-groep, met vestigingen in Oostkamp,
Brno (Tsjechië), Iasi (Roemenië), Detroit (USA) en een jointventure
in Sushou (China).
Met de focus op specifieke marktniches is Watteeuw dé specialist
geworden in 'built to print projects' van high-tech tandwieltoepassingen.
Het zeer uitgebreid productenpallet omvat toepassingen
voor de luchtvaart, schroef- en turbocompressoren,
microturbines, dieselmotoren, kabelbanen en niet in het minst
spoorwegtransmissies waar een toegespitste engineeringafdeling
ontwerpen maakt volgens vraag van de klant en over alle
nodige testfaciliteiten beschikt.
Watteeuw biedt zijn de klanten een
'full service' aan en beschikt over
alle nodige processen, kwalificaties
en certificaties om de hoogste kwaliteit
te leveren.
We brengen een bezoek aan de productieplant
in Oostkamp, waar we
het volledige proces volgen, van
bruut materiaal tot gecertificeerd
thermisch behandeld en geslepen
tandwiel, in alle formaten en in de
hoogste nauwkeurigheidsklassen.

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
PRAKTISCH
Plaats: Watteeuw MC N.V., Kampveldstraat 51, Oostkamp.
Datum: donderdag 3 februari 2005 om 19u30.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers
is beperkt tot 20 personen.
Referte: BBNWVMCWAT.
KALENDER 2004 - 2005
NOORD-WEST-VLAANDEREN
03.02.2005 Bezoek MC Watteeuw, Oostkamp, 19u30
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
ZUID-WEST-VLAANDEREN
KINEPOLIS: VOOR EN ACHTER DE SCHERMEN
woensdag 19 januari 2005
Wegens overweldigend succes wordt het bezoek aan Kinepolis
hernomen en bieden we ook dit jaar de kans aan om een blik voor
en achter de bioscoopschermen te werpen en een kaskraker mee
te pikken.
De bioscoop blijft jong en oud fascineren en ontroeren. Maar
vraagt u zich ook wel eens af hoe nu precies een film geprojecteerd
wordt op dat grote, witte doek? Hoe werkt een projectiecabine?
Wilt u wel eens weten hoe lang Kinepolis al bestaat? Hoe
kon een 'kleine' bioscoop met drie zalen in Harelbeke uitgroeien
tot een multinational met vestigingen in verschillende Europese
landen?
We nemen een kijkje in de projectieruimten (vóór de schermen)
en de technische afdeling. Hier zien we het opstellen en monteren
van de filmrol(len) in het projectietoestel en krijgen een
woordje uitleg over de apparatuur, de geluidssynchronisatie en
alles wat u altijd al wilde weten maar nooit durfde vragen over
film. Na de rondleiding wordt u een film naar keuze aangeboden.
The audience is listening…
PRAKTISCH
Plaats: Inkomhal Kinepolis Kortrijk, Pres. Kennedylaan 100a,
Kortrijk.
Datum: woensdag 19 januari 2005 om 18u30 stipt (om organisatorische
redenen).
Kostprijs (rondleiding + keuzefilm - standaard film): 6 EUR
voor VIK-leden, niet-leden betalen 8 EUR.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 17 januari 2005.
Referte: CAZWVKINEP.
UCO SPORTSWEAR GENT
maandag 7 februari 2004
Textiel maakt een groot deel uit van onze Belgische industrie. Op
hoogtechnologische wijze worden stoffen vervaardigd die zeer
in trek zijn op de internationale markt. Om te weten te komen hoe
textiel wordt vervaardigd, gaan we een kijkje nemen bij het toonaangevend
bedrijf, UCO Sportswear, één van de leidende
Europese producenten in de jeans- en sportieve kledingmarkt,
vooraanstaand producent van indigo jeans én wereldmarktleider
in het produceren van gekleurde jeans.
Bij UCO Sportswear in Gent wordt het complete textielproductieproces
doorlopen: van katoenvlok naar garen, het verven van
garen, het weven van de textielstof, vervolgens het verven en
afwerken, en tenslotte het verpakken en het uiteindelijke verzenden
van de kledij. Nieuwsgierig hoe je jeans effectief vervaardigd
wordt? Kom mee en sta versteld van de textieltechnologie!
PRAKTISCH
Plaats: UCO Sportswear, Maisstraat 142, Gent. Verzameling
aan de Hogeschool West-Vlaanderen, Karel De Goedelaan 5,
Kortrijk om 17u30.
Datum: maandag 7 februari om 18u30.
Kostprijs: gratis.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat en dit ten laatste tegen
zondag 30 januari 2005.
Referte: BBZWVUCOSP.
TV TUNES K.N.T.
vrijdag 11 februari 2005
Voor onze jaarlijkse culturele activiteit viel onze keuze dit keer
op “TV Tunes K.N.T.”, een staaltje pure muzikale humor.
TV-Tunes zijn zo oud als de televisie zelf en vaak blijven die
tunes ook hangen. Wel, TV-tunes K.N.T. zal ook blijven hangen!
Dat kunnen we u nu al beloven! Voor deze productie sloegen
Maandacht en Wim Opbrouck voor het eerst de handen in elkaar
en gingen ze op zoek naar de “petites histoires”.
Slechts een beperkt aantal kaarten is tot onze beschikking. Dus:
snel inschrijven is vereist! Na het toneel kunnen we nog even
nakaarten bij een drankje aangeboden door VIKj ZWVL.
PRAKTISCH
Plaats: CC Guldenberg, Wevelgem.
Datum: vrijdag 11 februari 2005 om 19u45. Aanvang om 20u15.
Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden en partners, niet-leden betalen
15 EUR.
Inschrijving vereist:VIK-secretariaat ten laatste tot woensdag
9 februari 2005.
Referte: CAZWVHUMOR.
FEEDBACK
dinsdag 22 februari 2005
De workshops van Norbert Peirs zijn reeds een paar jaar een
groot succes bij de VIK-jongerenafdeling ZWVL. Ook dit jaar
werden 3 workshops in het programma opgenomen. In november
kon u reeds deelnemen aan “Motiveren en stimuleren”. De tweede
workshop van dit werkjaar handelt over “Feedback”.
Wat verstaat men onder feedback en wat niet? Hoe moet men
feedback geven? Welke punten moeten extra aandacht krijgen
tijdens het geven van feedback? Al deze thema's zullen aan bod
DECEMBER 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 35

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
komen. Tevens zal dieper worden ingegaan op non-verbale feedback
en het zogenaamde Johari venster als referentiekader.
Deze workshop is een interactieve bijeenkomst. Iedere deelnemer
ontvangt bovendien een set steekkaartjes als geheugensteuntje.
PRAKTISCH
Plaats: Raadzaal van de Hogeschool West-Vlaanderen, Karel
De Goedelaan 5, Kortrijk.
Datum: dinsdag 22 februari 2005 om 20u00.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat tot 18 februari 2005.
Aantal deelnemers beperkt tot 20.
Referte: VOZWVFEEDB.
KALENDER 2004 - 2005
ZUID-WEST-VLAANDEREN
11.01.2005 Nieuwjaarsdrink, Raadskelder onder het
stadhuis Kortrijk, 20u00
19.01.2005 Kinepolis achter de schermen, Kortrijk,
18u30
28.01.2005 Bowling, Bowling Zuidpand, Roeselare, 20u00
07.02.2005 Bedrijfsbezoek UCO, Gent, 18u30
11.02.2005 Muzikale humor:TV tunes K.N.T.,
Wevelgem, 20u15
22.02.2005 Lezing: Feedback, Kortrijk, 20u00
05.03.2005: Culinair etentje, 19u30
19.03.2005 Boogschieten, Kortrijk, 15u00
15 of 22.04.2005: Algemene ledenvergadering, 19u30
eind mei 2005: Wijndegustatie
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
OOST-VLAANDEREN
BROUWERIJ MORT SUBITE
donderdag 10 februari 2005
Geschriften, opgesteld door geestelijken, maken in 1604 voor het
eerst gewag van een boerderij-brouwerij in het pittoreske
Pajottenland. De brouwerij in het Vlaams-Brabantse Kobbegem
werd op het einde van de 17de eeuw verder uitgebouwd door
Joris Van der Hasselt en later door de verwante familie De
Keersmaeker.
Na verloop van tijd ging de brouwerij zich specialiseren in het
produceren van geuzebier onder de naam Mort Subite. Het bier
heeft niets van zijn authentiek karakter verloren. De brouwerij
behoort tot het select gezelschap brouwerijen dat op artisanale
wijze geuze produceert. Het proces van spontane gisting is uniek
omdat de luchtsamenstelling en de klimatologische omstandigheden
in de Zennevallei en het Pajottenland nergens te evenaren
zijn.
Mort Subite is een product dat past bij de geneugten des levens.
Dat vraagt om een onderzoek!
36 NIEUWS VAN DE AFDELINGEN - DECEMBER 2004
PRAKTISCH
Plaats: Brouwerij De Keersmaeker, Lierput 1, Kobbegem.
Datum: donderdag 10 februari 2005 om 18u30.
Kostprijs: gratis voor VIK-leden op vertoon van hun lidmaatschapskaart,
niet-leden betalen 2,00 EUR.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat. Het aantal deelnemers
is beperkt tot 25, dus vlug inschrijven is de boodschap!
Referte: BBOVLMORTS.
NIEUWJAARSCONCERT
zondag 23 januari 2005
Op zondag 23 januari 2005 organiseren de afdelingen Oost-
Vlaanderen en Waasland hun traditionele nieuwjaarsconcert,
gevolgd door een al even traditionele receptie.
Het concert wordt gebracht door “Panache”, een dynamische
groep musici verenigd in een tijdloos ensemble dat lichtklassieke
muziek in de ruimste zin van het woord vertolkt. Het orkest
Panache laat de aula opleven met een frisse melodie, een onvergetelijke
klassieker en een zwierige wals.
PRAKTISCH
Plaats: Aula, Universiteit Gent, Volderstraat, Gent.
Datum: zondag 23 januari 2005 om 09u30.
Kostprijs: gratis voor genodigden, leden en hun partner.
Inschrijving vereist: VIK.ovl@skynet.be
KALENDER 2004 - 2005
OOST-VLAANDEREN
20.12.2004 Lezing "Beleggen", Gent, 20u30
23.01. 2005 Nieuwjaarsconcert en aperitief i.s.m.
Afdeling Waasland, Gent
10.02.2005 Bezoek brouwerij Mort Subite, Kobbegem,
18u30
16.03.2005 Laserschooting in The Zone, Gent
20.04.2005 Paintball, Eeklo
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
VOOR ALLE ACTIVITEITEN:
ZIE OOK ONZE VERNIEUWDE
WEBSITE:
www.vik.be

NIEUWS
VAN DE AFDELINGEN
WAASLAND
KALENDER 2004 - 2005
WAASLAND
23.01.2005 Nieuwjaarsconcert en aperitief i.s.m.
Afdeling Oost-Vlaanderen, Gent
februari 2005 Bezoek brandweerkazerne Beveren
maart 2005 Bedrijfsbezoek Newtec Sint-Niklaas
april 2005 Achter de schermen van Siniscoop
Sint-Niklaas
mei 2005 Culturele uitstap Romanmolen
02.06.2005 Algemene ledenvergadering
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
LEUVEN-HAGELAND
PROVINCIEHUIS VLAAMS-BRABANT
vrijdag 18 februari 2005
Een bezoek aan het provinciehuis van Vlaams-Brabant is voor
een ingenieur beslist de moeite waard: een uniek concept, architectuur
van de hand van de Portugees Gonçalo Sousa Byrne, de
integratie van hedendaagse kunst in publieke ruimten en boven-
Zelfkleverslag
Maandelijks delen we met de stickeractie een aantal prijzen uit. Kleef uw
VIK-sticker op een leuke plaats (auto, fiets, brievenbus, enz.). U kunt in de
prijzen vallen als een attente collega uw sticker opmerkt en ons dat meldt.
Ing. Frank Van Hecke (nummerplaat EPD 139) uit Drongen en Ing. Erik
Hermie (nummerplaat HWW 233) uit Gent, vonden hun nummerplaat in
een van onze vorige uitgaven. Hun prijs werd hen inmiddels reeds toegezonden.
Uit de nummerplaten die onze fulltime speurploeg doorseinde, lootten we
de volgende nummers:
Als een van deze nummerplaten de uwe is, stuur dan een kopie van het
inschrijvingsbewijs en van uw VIK-lidkaart op naar het VIK-secretariaat,
t.a.v. Francine Demaret, Herentalsebaan 643 Wommelgem, fax: 03 259 11 01,
e-mail: francine.demaret@vik.be
Succes!
dien is het monument gebouwd volgens de principes van duurzaam
bouwen.
In de toren, met elf verdiepingen, hebben de meeste provincieambtenaren
hun werkplek. De lage vleugels bieden onderdak aan
de gouverneur, de gedeputeerden, de provinciegriffier en hun
medewerkers. Op het gelijkvloers vinden we een infobalie en
eigentijdse ontvangstruimte. Tijdens deze rondleiding bieden we
u de kans om nader kennis te maken met het concept, de architectuur,
de kunst, de werking van de provincie en de technische
ruimten van dit unieke bouwwerk.
PRAKTISCH
Plaats: Provinciehuis, Provincieplein 1, Leuven.
Datum: vrijdag 18 februari 2005 om 14u00.
Kostprijs: gratis voor alle VIK-leden en hun partner, niet-leden
betalen 5 EUR.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: BBLVNPROVI.
KALENDER 2004 - 2005
LEUVEN-HAGELAND
28.01.2005 Nieuwjaarsreceptie
18.02.2005 Bezoek Provinciehuis Vlaams-Brabant,
Leuven
17.03.2005 Kaas- en wijnavond, Pellenberg
Inschrijven voor alle activiteiten:
ing@vik.be
tel.03 259 11 00 - fax 03 259 11 01
BYR 111 GNA 607 HDV 879 LDB 256 PDN 107
DECEMBER 2004 - NIEUWS VAN DE AFDELINGEN 37

INGENIEUR EN OPLEIDING
38 I-mag - DECEMBER 2004
Studenten GROEP T
ontwerpen testbank
voor Jungheinrich
VAN BEDRIJFSBEZOEK TOT MANAGEMENTPRIJS
LEUVEN. Vier jaar geleden gingen Rik
Adriaens en Pieter Leemans als
schuchtere eerstejaars mee op
bedrijfsbezoek bij Jungheinrich in
Haasrode. Vorig academiejaar ontwierpen
ze in opdracht van hetzelfde
bedrijf een testbank voor de sturing
van een veelgebruikt type heftruck.
Het ontwerp bestaat niet alleen op
papier, het werkt ook in de praktijk en
bewijst bovendien economisch rendabel
te zijn.
Voor hun ondernemingsproject bij
Jungheinrich ontvingen Rik en Pieter
de Managementprijs 2004 van KPMG
Belgium, dochter van een van 's
werelds grootste advies- en consultancybedrijven.
Jungheinrich is een van de “vaste klanten”
van de bedrijfsbezoeken bij GROEP
T. Al tijdens de eerste weken van het academiejaar
worden de eerstejaars ingenieur
op die manier in contact gebracht
met de finaliteit van hun opleiding. Het
eerste bezoek in de reeks is steevast een
burenbezoek aan een van de talrijke
ondernemingen in het Leuvense Re-
searchpark. Het is duidelijk een ervaring
die beklijft want toen Rik Adriaens en
Pieter Leemans in hun derde jaar begonnen
uit te kijken naar een ondernemingsproject,
herinnerden zij zich nog levendig
het bezoek aan Jungheinrich. Een telefoontje
met Ing. Louis Van Acker, toenmalig
werkplaatsleider, volstond voor de
start van een boeiende én lonende
samenwerking.
Heftrucks
Jungheinrich België maakt deel uit van
het Jungheinrich-concern dat met vestigingen
in 24 landen over de hele wereld
tot de belangrijkste producenten behoort
van interne transportmiddelen, goederenbehandelings-
en magazijnsystemen. Het
bedrijf heeft zich de voorbije 50 jaar ontwikkeld
tot een toonaangevende dienstverlener
die zijn klanten totaaloplossingen
biedt voor alle mogelijke logistieke
uitdagingen. Jungheinrich is vooral
bekend voor zijn heftrucks. Het bedrijf
produceert er in alle maten en gewichten:
van low-lift trucks, hoogstapelaars, order
pickers en reach trucks om te opereren in
smalle gangen, tot de klassieke drie- of
vierwielige EFG vorkheftrucks. Voor dit
type besloten Rik en Pieter in overleg met
het bedrijf een testbank te ontwerpen.
”We waren op zoek naar een project
waarin we ons konden uitleven”, vertelt
Rik Adriaens. “Geen theoretische studie
die je op je studeerkamer achter je computer
uitvoert, maar een echt werk waarvoor
je de handen uit de mouwen moet
steken. Iets wat tot een concreet resultaat
leidt waar je opdrachtgever mee aan de
slag kan. Het ontwerpen van een testbank
beantwoordde helemaal aan deze verwachtingen.
Wat ons ook bijzonder aansprak
was dat er verschillende vakgebieden
mee gemoeid waren, niet alleen onze
studierichting automatisering, maar ook
pure mechanica, elektronica, hydraulica,
noem maar op. Geen klus voor vakidioten
dus.”
Sturing
In de zomervakantie tussen het derde en
vierde jaar van hun studie nam het duo
ruim de tijd om zich in het bedrijf in te
werken. Vijf weken lang liepen ze stage op
de werkvloer en maakten ze kennis met
het hele gamma heftrucks en hun diverse
sturingen.
”De sturing is een cruciaal onderdeel van
een heftruck”, legt Pieter uit. “De motor
van zo'n tuig moet een grote en vooral telkens
wisselende belasting aankunnen.
Om vlot te kunnen versnellen en vertragen
is een degelijke elektronische sturing
nodig. Traditioneel wordt een gelijkstroomsturing
gebruikt, de laatste tijd
schakelt Jungheinrich almaar meer over

Van Links naar rechts: Ing. Louis van Acker, hoofd afdeling reserveonderdelen bij
Jungheinrich en copromotor, de winnaars Pieter Leemans en Rik Adriaens, promotor dr.
ir. Jeroen Buijs, docent bij GROEP T.
naar wisselstroom omdat dit een hoger
rendement oplevert.”
”Een defect in de sturing zet het hele toestel
stil”, vervolgt Rik. “Jungheinrich
heeft dan ook een uitgebreid team van
techniekers op de been om eventuele
defecten onmiddellijk te gaan herstellen.
Die mensen werken onder tijdsdruk want
ze willen de klant zo vlug mogelijk uit de
nood helpen. Daarom is het belangrijk
dat zij snel en efficiënt een diagnose kunnen
stellen. En daarvoor heb je een testbank
nodig. Als een sturing volledig vervangen
moet worden, kan het bedrijf nu
dankzij ons ontwerp ook eigen ruilsturingen
aanbieden.”
Rendabel
Het is opvallend hoe soepel en creatief de studenten
de vertaalslag konden maken van theorie naar
de vaak weerbarstige praktijk.
Op het einde van hun stage zagen Rik en
Pieter hoe een zwaar beschadigde EFG
truck het bedrijf werd binnengebracht.
Die was rijp voor de schroothoop maar de
meeste onderdelen binnenin waren nog
intact. Dit bracht hen op het lumineuze
idee om het afgedankte exemplaar om te
bouwen tot een testbank. Ze haalden
alles wat overbodig was eraf, zaagden de
machine in twee en kortten het zo een
heel stuk in. Ze bedachten ook systemen
om zowel op het hydraulisch circuit als op
de wielaandrijving belasting te simuleren.
Het resultaat is een compact apparaat
waarmee snel en efficiënt nagegaan kan
worden wat er precies aan een defecte
sturing scheelt.
De kroon op Rik en Pieters werk is het
financiële plaatje. In een gedetailleerde
kosten-batenanalyse tonen ze zwart op
wit aan dat hun testbank niet alleen technisch
op punt staat maar ook daadwerkelijk
rendabel is voor het bedrijf.
Deze studie van de managementaspecten
van de technologie leverde hen de KPMG
Managementprijs op.
Louis Van Acker, inmiddels hoofd van de
afdeling reserveonderdelen bij Jungheinrich
en copromotor van het bekroonde
werk, bevestigt dat de testbank operationeel
is. “We zenden de binnengekomen
sturingen niet langer onmiddellijk naar
Duitsland, maar testen eerst hier om te
zien wat we zelf kunnen repareren. Zo sla-
gen we erin om onze klanten nog beter en
sneller te bedienen.” Over het werk van
beide GROEP T'ers heeft hij dan ook
niets dan lof. Ingenieursstudenten die
niet alleen technologisch stevig in de
schoenen staan, maar ook financieel van
wanten weten kom je volgens hem niet
elke dag tegen.
Geolied
Ir. Jeroen Buys, docent bij GROEP T en
trotse promotor, wijst op de geoliede
samenwerking tussen studenten, docent
en bedrijf maar ook op de grote zelfstandigheid
die Rik en Pieter aan de dag hebben
gelegd. Het is hem eveneens opgevallen
hoe soepel en creatief zij de vertaalslag
konden maken van theorie naar
de vaak weerbarstige praktijk.
De laureaten zelf kijken inmiddels verder.
Rik Adriaens heeft zich ingeschreven aan
de Cork University in Ierland om er management
en marketing te studeren. Pieter
Leemans kijkt ernaar uit om zijn oude
droom waar te maken en een tweede
diploma te behalen, nl. dat van handelsingenieur.
Beiden zijn het erover eens dat
Jungheinrichs heftrucks hun toekomstplannen
op een hoger niveau heeft getild.
Yves PERSOONS
DECEMBER 2004 - I-mag 39

INGENIEUR EN OPLEIDING
OOSTENDE. Afgelopen zomer heeft
een team studenten van de KHBO in
het kader van het labo micro-elektronica
in Bordeaux kunnen deelnemen aan
een parabolische vluchtcampagne van
de ESA (European Space Agency). De
studenten hebben niet alleen de parabolische
vlooiensprongen en de vlucht
tot een goed einde gebracht, ook hun
experiment werd succesvol uitgevoerd.
Het betrof een onderzoek naar kristallisatie
in gewichtloze toestand, waargenomen
door een prototype PCDF CCD
Camera.
Het was de eerste keer dat een team
Vlaamse hogeschoolstudenten door de
ESA werd uitgenodigd om deel te
nemen aan de Parabolic Flight
Campaign. Dries Claerbout, Dieter
Schepens en Trevor Marreyt zijn
inmiddels afgestudeerd en hebben met
de parabolische ervaring een streepje
voor bij het solliciteren. Jeroen
Lambert, wetenschappelijk medewerker
van het labo micro-elektronica,
droomt al luidop van nieuwe (semi-)
ruimteavonturen.
40 I-mag - DECEMBER 2004
Oostends studenten
neemt een
hoge vlucht
Kriebels in de buik
Van onze redacteur
Docente Ing. Dorine Gevaert en oud-docent ir. Jozef Vanneuville reisden
mee af naar Bordeaux om de studenten een hart onder de riem te
steken en de vlucht te volgen vanuit het controlecentrum van
Novespace, het bedrijf dat de logistiek van de parabolische vluchten
van de ESA voor zijn rekening neemt. Het team verzamelde in
Merignac waar het vluchtcentrum van Novespace gevestigd is.
Vluchtcentrum is een groot woord. Het is eerder een grote hangar,
waar de omgebouwde Airbus A300 klaargemaakt wordt voor de bijzondere
vlucht.
In de zweefruimte van het vliegtuig moeten nl. zetels en alles wat
maar enigszins los kan zitten, verwijderd worden. Parabolische vluchten
worden veelal aangewend voor de industrie, voor onderzoek in
micro-gravity (minimale zwaartekracht). Vooral toepassingen in de
geneeskunde en de fysica worden er getest. Ook universiteiten maken
gebruik van de diensten voor onderzoek met exacte parameters zonder
zwaartekracht. Eén keer per jaar nodigt de ESA studententeams

team
Ruimteonderzoek gesponsord
door VIK, IMEC en Telindus
uit heel Europa uit. De bedoeling
is tweeërlei: enerzijds het
onderzoek stimuleren én
anderzijds jonge talenten
warm maken voor onderzoek
in de ruimte en ruimtevaart.
Interdisciplinaire
vlucht
“Het was warm in de vliegtuigcabine,
er was weinig luchtverversing. Bovendien
was het een ruwe vlucht.
Ik ontken niet dat ik een lichte vorm
van paniek ervaren heb.”
Gedurende 10 dagen hadden de studenten de tijd om hun experiment in de zweefruimte
van het vliegtuig op te bouwen. Een 30-tal teams uit diverse Europese landen namen aan
de twee vluchten deel. Naast het team van de KHBO (Katholieke Hogeschool Brugge-
Oostende) was ons land ook vertegenwoordigd door een team van de faculteit fysica van
de universiteit van Luik. Hun onderzoek had betrekking op het synchroon zwemmen van
een school alvinvisjes in gewichtloze toestand. Je moet het maar bedenken.
Opvallend was trouwens de aanwezigheid van zeer uiteenlopende disciplines in de
onderzoeksteams: elektro-mechanica, fysica, chemie, tandartsstudenten, zelfs fysiologen
en psychologen én een filmschool.
De Oostendse experimentbox woog 100 kg zwaar en was volledig door de studenten zelf
opgebouwd. Dat moest nu in de cabine worden vastgeschroefd op een vooraf bepaalde
plaats. De Oostendse studenten hadden een strategische plaats gekozen recht tegenover
een team van Italiaanse schonen. Je zou voor minder gaan zweven. Het controleteam
van Novespace liet niets aan het toeval over. Iedere vijs werd zorgvuldig gecontroleerd.
Toen alle teams het licht op groen kregen, konden de studenten zich klaarmaken
voor de voorbereidende vlucht.
DECEMBER 2004 - I-mag 41

“In een mum van tijd ga je van 0G
(gewichtloosheid) naar 2G (dubbele zwaartekracht).
Dat is wat anders dan een roetsjbaan in Walibi.”
Van 0G naar 2G
Voor de vluchten dienden de studenten
een medische controle te ondergaan.
Bovendien diende iedereen een document
te ondertekenen waarmee hij/zij zich
akkoord verklaarde voor het nemen van
medicijnen voor het vliegen: één amfitaminepil
in combinatie met twee andere
pillen om het spijsverterings- en zenuwstelsel
wat aan banden te leggen. Die
medicatie is vrij sterk waardoor een algemeen
verdovingsverschijnsel optreedt.
Zonder de amfitaminepil zou je kunnen in
slaap vallen, en dat is niet de bedoeling
van zo'n vlucht. Eén amfetaminepilletje
werkt niet verslavend, maar sportbeoefenaars
zouden wel positief kunnen plassen
bij een dopingcontrole. Een Waals journalist
die de briefing voor de veiligheidsinstructies
had gemist, werd onverbiddelijk
geweigerd omdat zijn verzekering niet
geldig zou zijn.
Tijdens een voorbereidende vlucht werden
5 parabolen uitgevoerd om de studenten
te laten wennen aan de toestand
van gewichtloosheid. “Ik kan u verzekeren
dat het de eerste keer bijzonder raar
doet”, getuigt wetenschappelijk medewerker
Jeroen Lambert. “Het was warm in
de vliegtuigcabine, er was weinig luchtverversing.
Bovendien was het een ruwe
vlucht. Ik ontken niet dat ik een lichte
vorm van paniek ervaren heb. Je krijgt
echt kriebels in de buik. Maar dat went
heel snel. Tussen twee parabolen was ons
aangeraden een klontje suiker te eten.
Van ons team is niemand ziek geworden
42 I-mag - DECEMBER 2004
en daar zijn we behoorlijk
fier op. Het moment dat
de vloer van het vliegtuig
onder je voeten weggaat,
is wel bijzonder
bevreemdend. Dat geeft
een heel apart gevoel.
Het vliegtuig duikt naar
beneden (of omhoog) in
een hoek van 45 graden
en daalt 2,5 kilometer in
20 seconden. In een mum
van tijd ga je van 0G
(gewichtloosheid) naar
2G (dubbele zwaartekracht).
Dat is wat
anders dan een roetsjbaan
in Walibi. Maar toch
slaag je er snel in je
bewegingen te controleren
en maak je een koprol
als een volleerde ruimtevaarder
die al maanden
in een ruimtestation vertoeft.
Die voorbereidende vlucht was
noodzakelijk en vijf parabolen waren echt
wel voldoende. Je hebt zo de kriebels in je
buik dat je gewoonweg niet zou kunnen
werken. Vreemd genoeg verwerken je hersenen
dat gevoel na enkele dagen, zodat
je je als een vis in het water voelt tijdens
de experimentele vlucht. Althans de
meesten toch. Zo hebben we ons zeer op
ons gemak gevoeld bij het uitvoeren van
ons experiment.”
“Bedoeling van dit
experiment was de vlam voor
ruimtevaart aan te wakkeren.
Dat is volledig gelukt.”
Veiligheid boven alles
Vervolgens werden de studenten verdeeld
over de twee experimentele vluchten.
Hetzelfde experiment kon dus twee
keer herhaald worden. De Oostendse
experimentendoos hield stand. Het proces
van kristallisatie kon op beeld worden
vastgelegd. De resultaten van het onderzoek
worden nu verder geanalyseerd door
een onderzoeksteam van IMEC. Maar
bovenal was het voor de studenten een
buitengewone ervaring. Hoog in de ruimte
legden ze internationale contacten met
Italiaanse en andere teams. Of ze hierbij
ook vlinders in de buik kregen, laten we
Je zou voor minder gaan zweven
Het Oostendse team met v.l.n.r. wetenschappelijk medewerker
Jeroen Lambert, de docenten Jozef Vanneuville en
Dorine Gevaert, en de aanstormende ingenieurs Trevor
Marreyt, Dieter Schepens en Dries Claerbout.
wijselijk in het midden.
De hele groep genoot trouwens van de
sensatie. Op twee studenten na: eentje
was tijdens de voorbereidende vlucht zo
ziek als een hond geworden en werd aangeraden
de eigenlijke experimentenvlucht
niet mee te maken; een andere viel ten
prooi aan een merkwaardig verschijnsel
en zag in gewichtloze toestand de wereld
op zijn kop. Gelukkig was het van voorbijgaande
aard. De twee pechvogels werden
opgevangen door het medisch team.
“Eigenlijk was dit een van de veiligste
vluchten van de wereld”, weet Jeroen
Lambert. “De hoofdpiloot was een Franse
testpiloot die zich gespecialiseerd heeft
in paraboolvluchten. Er waren 4 piloten
aan boord die elkaar afwisselden. Een
parabool beschrijven bij vrije val vergt
immers heel wat concentratie. Twee
boordwerktuigkundigen controleerden de
parameters van het vliegtuig. Bovendien
waren een dokter en een vijftal veiligheidsagenten
aan boord.”
Of hij het opnieuw zou doen?
“Onmiddellijk. Ik hoop dat onze hogeschool
opnieuw geselecteerd wordt. We
zijn er al mee bezig en zullen een sterk
dossier indienen.”
Waarop docente Ing. Dorine Gevaert
inpikt: “Bedoeling van dit experiment was
de vlam voor ruimtevaart aan te wakkeren.
Dat is volledig gelukt.”
Henk VAN NIEUWENHOVE

Opleiding industrieel ingenieur blijft voor discussie zorgen
Groep T kiest voor vijf jaar
Met ingang van het academiejaar 2007-2008 gaan in alle hogescholen de masterprogramma's
voor industrieel ingenieur van start. Na de 11 Hautes Ecoles voor
industrieel ingenieur in Wallonië, kiest ook de Leuvense Groep T voor de vijfjarige
studieduur. Voor de bachelor- en masterprogramma's zullen de studenten
kunnen kiezen tussen een Nederlandstalig of een Engelstalig studieprogramma.
Van onze hoofdredacteur
In de vijfjarige opleiding zoals die door
Groep T wordt aangeboden (bachelor
3jaar + master 2 jaar), volgen de studenten
het eerste en het vierde semester van
de tweejarige masterfase aan de hogeschool.
Het tweede en het derde semester
is voorbehouden voor wat de Groep T
noemt 'in-company leertraject in binnenen
buitenland'.
Internationale context
De hogeschool wil hiermee de studenten
zelfstandig en gedurende een langere
periode bijkomende ervaring laten
opdoen in het beroepsveld. Groep T sluit
daarmee aan bij de internationale context
Ingenieurs bieden hun diensten aan
A/041018/40
Ing. Elektronica
Promotiejaar: 1994
Vrij: overeen te komen
Talen: Nederlands, Engels, Frans,
Duits
Ervaring: Softwareontwikkeling,
Planning, Industriële
Automatisering, Research,
Lesgeven
Belangstelling:
Softwareontwikkeling, Industriële
Automatisering, Planning,
Berekeningen, Opvolging
Projecten
Regio: Limburg, Vlaams-Brabant
A/041018/41
Ing. Elektronica
Promotiejaar: 2004
Vrij: onmiddellijk
Talen: Nederlands, Engels, Frans
Ervaring: Stage bij Lisec nv te
Genk
Belangstelling: Kwaliteitscontrole,
De hogeschool wil de
studenten bijkomende
ervaring laten opdoen in het
beroepsveld.
waarbij een tweejarige masteropleiding
voor ingenieurs eerder regel is dan uitzondering.
Rector Oosterlinck van de KU Leuven was
bij de opening van het academiejaar van
de hogeschool van mening dat de huidige
drieledige structuur (ééncycli, tweecycli
en universitair onderwijs) op termijn zal
verdwijnen. De rector onderstreepte
nochtans de wens voor het behoud van
het eigen profiel van de industrieel en
Bedrijven die in contact wensen te komen met een of meerdere van deze ingenieurs,
kunnen zich in verbinding stellen met het VIK-secretariaat.
Meer info over deze jobdienst en de mogelijkheden tot inschrijving in deze dienst of
contact-name door bedrijven, kan men vinden op: www.vik.be
R&D in farmacie, (petro-) chemie,
voeding
Regio: Limburg, Vlaams-Brabant
A/041018/42
Ing. ventilatie
Promotiejaar: 2003
Vrij: onmiddellijk
Talen: Nederlands, Engels, noties
Frans, Duits
School: Fachhochschule Erfurt
Ervaring: Ingenieur nutsvoorzieningen,
ervaring in berekening van
luchttechnische installaties voor
clean rooms (pharmaceutica, laboratoria)
Belangstelling: Studieburaus,
installatiefirma's, pharmaceutische
bedrijven
A/041018/43
Ing. Elektromechanica
Promotiejaar: 1987
Vrij: 01/01/2005
Talen: Nederlands, Engels, Frans
Ervaring: Project en
Onderhoudsmanagement technische
installaties in gebouwen;
begroten en beheren budgetten +
controle facturatie tot 17mil.
EURO/jaar en projecten tot 15
mil.EURO/project. Beheer en
dagelijkse opvolging van onderhouds
en totale waarborg contracten
Interesse: Facility-, service-,
onderhouds- of projectmanagement
Regio: Brussel, Oost-Vlaanderen
en Antwerpen
A/041109/44
Ing. Elektromechanica
Promotiejaar: 1987
Vrij: na opzeg
Talen: Nederlands, Engels, Frans
(matig), Duits (matig)
Ervaring: Productieplanning,
Werkvoorbereiding (Bills of
Material), Engineering,
burgerlijk ingenieur. “Door de bacheloren
masteropleidingen ook in het Engels
aan te bieden opent Groep T de deuren
voor internationale studenten”, voegde
de rector eraan toe.
Groep T maakt deel uit van de associatie
van de KU Leuven. Voorheen was Groep T
een beetje solorijder op het terrein van de
onderwijsnetten. Ze maakte geen deel uit
van het Nationaal Verbond van het
Katholiek Hoger Onderwijs (NVKHO) dat
in Vlaanderen de katholieke scholen voor
industrieel ingenieur groepeerde.
Samenvattend
Voor wie het bos niet meer door de bomen
ziet vatten we even samen:
In Wallonië is de opleiding voor industrieel
ingenieur vanaf dit academiejaar
gespreid over 5 jaar. In Vlaanderen
bedraagt de studieduur 4 jaar, aan de
Groep T is dit binnenkort 5 jaar.
Ing. Noël LAGAST
GRAAD EN DIPLOMA
Stockbeheer in metaalverwerkende
sector
Interesse: Productieplanning (en
andere technisch administratieve
functies)
Regio: Antwerpen, Limburg
(West)
A/041109/45
Ing. Elektromechanica
Promotiejaar: 2004
Vrij: vrijwel onmiddellijk beschikbaar
Talen: Nederlands, Engels, Frans,
Duits
Ervaring: als scheepswerktuigkundige:
bijstand machinekamerpersoneel
(vakantiewerk& stages aan
boord), thesis bij Indaver.
Interesse: CAD/CAM, ontwerp
engineering, onderhoud, ...
Regio: Antwerpen
BaMa
DECEMBER 2004 - I-mag 43

GRAAD EN DIPLOMA
BaMa
BRUSSEL. In het kader van de hervorming
van de opleiding van
industrieel ingenieurs in ons land
werd in enkele bijdragen de evolutie in
Wallonië geschetst, van 4 naar 5 jaar.
Ook werden enkele verschilpunten
tussen de Gemeenschappen onder de
loupe genomen, zoals onder meer de
associaties en de accreditering. Een
land dat met zijn opleiding van
industrieel ingenieurs op twee verschillende
sporen rijdt, maakt het voor
de afgestudeerden die in het buitenland
gaan werken moeilijker dan het
al is.
De violen dienen dus dringend op
elkaar te worden afgestemd in noord
en zuid. Op initiatief van de Vlaamse
Ingenieurskamer werd in Brussel op 27
oktober 2004 een bijeenkomst gehouden
met de Vlaamse departementshoofden
IW&T en Bio en de directeurs
van de 11 Hautes Ecoles, de scholen
voor industrieel ingenieurs van de
Franstalige Gemeenschap. Doel van
de bijeenkomst was na te gaan hoe de
opleiding van industrieel ingenieur in
de beide Gemeenschappen wordt
gezien in het licht van de Bolognaverklaring.
Het werd een historische bijeenkomst
waarbij vooral in overweging werd
genomen of een opleiding van 4 jaar
aan Vlaamse zijde in Europa nog langer
verdedigbaar is. De vraag stellen
is ze beantwoorden.
44 I-mag - DECEMBER 2004
Het verdeelde België (4)
Eendracht maakt
nog steeds macht!
Van onze hoofdredacteur
Het verhaal raakt stilaan bekend. Met
ingang van dit academiejaar kan men in
Wallonië alleen nog industrieel ingenieur
worden na een opleiding van 5 jaar (3+2).
De eerste cyclus van 3 jaar leidt tot
“Bachelor en Sciences Industrielles”.
De tweede cyclus van 2 jaar leidt tot
“Master en Sciences Industrielles”.
De 11 Hautes Ecoles hebben daarover een
gemeenschappelijk akkoord en zorgen er
bovendien voor dat in de ondertiteling van
de opleiding de titel van industrieel ingenieur
wordt behouden: Master Ingénieur
Industriel en Chimie-Biochimie, Construction,
Génie Electrique, Electromécanique
en Génie Technologique.
Het Waalse voorbeeld
Midden: dr. Guy Béart, rechts: Ing. Noël Lagast
De directeurs van de 11 HE's (tegenhangers
de Vlaamse Departementshoofden)
hebben zich verenigd in de Association
des Directions des Instituts Supérieurs
Industriels Francophones (ADISIF). Het
ADISIF Interface bureau (in Namen) zorgt
voor de coördinatie van stages, onderzoeksprojecten,
Europese projecten en
vormt de link tussen de bedrijfswereld en
de HE's. Voorlopig stelt het ADISIF vijf
vaste medewerkers (waaronder één jurist
en twee ingenieurs) tewerk. Alle vijf staan
ze op de loonrol van de Franstalige
Gemeenschap. ADISIF spreekt met één
stem naar de buitenwereld en voert een
gemeenschappelijke publiciteit via folders
en een website voor de werving van
studenten. De directeur van ADISIF is dr.
Guy Béart.
In tegenstelling
tot Vlaanderen kent
Wallonië geen associaties
van hogescholen en universiteiten.
Wallonië kent ook geen internationaal
accrediteringsorgaan, zoals het
Vlaams-Nederlandse Accrediteringsorgaan
(VNAO) dat in Den Haag is
gevestigd. Het Waalse decreet verschilt
daarin grondig van het Vlaams decreet. Er
zijn ook nog andere verschilpunten.
Twee sporensysteem
Dat de opleiding voor industrieel ingenieur
in het noorden en het zuiden grondig
verschilt, zowel in structuur (studieduur)
als in verwevenheid via associaties
en de accreditering, kan geen goede zaak
zijn voor de jonge afgestudeerden die hun
diploma in het buitenland erkend en
gehonoreerd wensen te zien. Het grote
opzet van de Bolognaverklaring, met
name de transparantie van de diploma's,
gaat in eigen land de mist in.
We kunnen daarover blijven zeuren en
jammeren, maar dit brengt ons geen stap
vooruit. We kunnen er ook een communautaire
zaak van maken, maar daar heeft
niemand een boodschap aan, evenmin als
iemand er in het buitenland zal van wakker
liggen. Wie op een internationaal
forum wil uitleggen dat er vandaag in
België twee soorten industrieel ingenieurs
bestaan, slaat een mal figuur.
Onafgezien daarvan, lijkt het ons onrechtvaardig
ten opzichte van de studenten
industrieel ingenieur, dit twee sporensysteem
in stand te willen houden.

Betaalde bedrijfsstage
In heel de discussie of de opleiding nu 4
of 5 jaar zou moeten worden, wenst de VIK
de belangen van de studenten en de afgestudeerden
centraal te stellen. Als het in
de hele wereld de regel is dat een ingenieursopleiding
gespreid wordt over 5
jaar, kan Vlaanderen daar niet tegen
optornen. Bovendien stellen we vast dat
onze eigen industrie snakt naar ingenieurs
die langer stagelopen in het
bedrijfsleven, weliswaar met behoud van
een degelijke theoretische basisopleiding.
Een land dat met
zijn opleiding van
industrieel ingenieurs
op twee verschillende
sporen rijdt,
maakt het voor de
afgestudeerden die
in het buitenland
gaan werken,
moeilijker dan het al is.
De Waalse industrie heeft duidelijk gekozen
voor een langere en betaalde bedrijfsstage,
met behoud van de theoretische
onderbouw van de opleiding. Dit is gebleken
uit een recente bevraging door de
Waalse vleugel van Agoria. Door hun
opleiding aan te passen aan de wens van
de industrie, hebben de Waalse Hautes
Ecoles ook resoluut de kaart getrokken
van het Europese model (vijfjarige opleiding:
3+ 2). Een ontwikkeling die in
Vlaanderen tot nadenken gestemd heeft.
Dr. Guy Béart, voorzitter ADISIF.
Grenzen-verleggend
initiatief
De Vlaamse
Ingenieurskamer
besprak een en
ander tijdens een
drietal bijeenkomsten
met de
Vlaamse departementshoofden,vervolgens
ook met de
algemeen directeurs
van de hogescholen.
Op 27 oktober 2004 organiseerde
de VIK een grenzenoverschrijdende bijeenkomst
met de Waalse directeurs van
de 11 Hautes Ecoles.
Dr. Guy Béart, directeur van ADISIF, zette
uiteen hoe de opleiding voor industrieel
ingenieur vanaf dit academiejaar aan
Waalse zijde verloopt; departementshoofd
ir. Jef Vanroy deed hetzelfde
namens zijn Vlaamse collega's. Beide
woordvoerders bekeken de verschilpunten
tussen Wallonië en Vlaanderen.
Zoveel is duidelijk: op deze historische
bijeenkomst hebben beide partijen veel
van elkaar geleerd.
VIK kiest voor 5 jaar
Departementshoofd ir. Jef Vanroy
De Waalse Hautes Ecoles zullen zich hoe
dan ook houden aan het 3+2 model, waarbij
het laatste jaar van de opleiding vooral
wordt voorbehouden voor stage en het
realiseren van een eindwerk. Zo werd het
althans beklonken met vorig Minister van
Onderwijs Françoise Dupuis en door de 11
ADISIF-leden in een samenwerkingsakkoord
vastgelegd .
Langs Vlaamse zijde krijgt de consensus
om over te stappen naar het 3+2 opleidingsmodel
een vastere vorm. Het
Directiecomité en de Raad van Bestuur
van de VIK schaart zich alvast achter de
vijfjarige opleiding. De VIK heeft zich ook
voorgenomen om op geregelde tijdstippen
overleg te plegen met de Vlaamse
departementshoofden IW&T en Bio, met
de algemeen directeurs van de Vlaamse
hogescholen en de Waalse ADISIF.
Het grote opzet van de
Bolognaverklaring, met
name de transparantie
van de diploma's, gaat
in eigen land de mist.
Om de violen nog beter op elkaar af te
stemmen, geven de Vlaamse en Waalse
departementshoofden én de VIK elkaar
rendez-vous in Brugge medio maart 2005.
Eendracht maakt niet alleen macht, maar
is ook broodnoodzakelijk. De belangenverdediging
is de belangrijkste opdracht
van de Vlaamse Ingenieurskamer. Samen
met u stellen wij vast dat de werkwereld
van de Vlaamse industrieel ingenieur zich
niet meer beperkt tot de grenzen van ons
land.
Ing. Noël LAGAST
Ing. Noël Lagast dankt de deelnemers namens de VIK.
DECEMBER 2004 - I-mag 45

VERENIGIGSNIEUWS
Actiever
VIK-Centrum
dan
Senior Ingenieurs
ooit
Actiever dan ooit
Het belooft een drukke winter te worden
voor onze senior ingenieurs.
Tijdens de komende maanden worden
immers in het VIK-huis in
Wommelgem tal van activiteiten
georganiseerd door het VIK-Centrum
Senior Ingenieurs. Een overzicht.
Ingenieur en Kunst: Op zaterdag 18
december 2004 heeft een namiddagcolloquium
plaats onder het thema
“Ingenieur en Kunst”. De artistieke
duizendpoten onder de Senior
Ingenieurs zullen hun kunstactiviteiten
nader komen toelichten. Tevens
worden een aantal kunstwerken van
industrieel ingenieurs in het VIK-huis
tentoongesteld.
Werking van de VIK: In de loop van
de maand februari wordt voor de geïnteresseerde
leden een
"Infovergadering over de VIK-werking"
gehouden. Als strijdvereniging voor de
verdediging van de diplomagroep
Industrieel Ingenieur, moet de
Vlaamse Ingenieurskamer zich eveneens
richten naar ander maatschappelijke
thema's.
46 I-mag - DECEMBER 2004
Deze algemene infovergadering voor
de leden is een initiatief van het VIK-
Centrum Senior Ingenieurs. Spreker is
niemand minder dan Algemeen
Voorzitter Ing. Jozef Neyens.
Ingenieur en zelfstandige: In
samenwerking met het VIK-Centrum
voor Zelfstandigen zal midden februari
2005 een rondetafelgesprek plaats vinden
met als onderwerp: "Problematiek:
Ingenieur en Zelfstandige".
En aantal collega's die in diverse sectoren
als zelfstandige werken, zullen
aan dit initiatief hun medewerking verlenen.
Waterkrachtcentrales SPE: In het
voorjaar organiseert het VIK-Centrum
Senior Ingenieurs, als vervolg op de
bezoeken aan de centrales van Gent
en Harelbeke, een bezoek aan de
waterkrachtcentrales van SPE op de
Maas.
Verdere thema's die nog uit te werken
zijn worden: Verzekeringen - Gentechnologie
- Gratis software - werkgroep
Genealogie.
Spreekbuis
Verder verleent het VIK-Centrum Senior
Ingenieurs medewerking aan:
het VIK-Vormingsinstituut voor de
opstart van de cursus tot het bekomen
van de naam VIK-Ingenieur-Expert ®
(vanaf januari 2005).
het VIK-Centrum Ingenieurs zonder
Grenzen en Exchange voor een ontwerp
van enquête die gericht is naar
VIK-leden met minimum 15 jaar ervaring.
Op die manier zal een database
“Kennis en Kunde” worden opgericht
op vraag van VIK-Ingenieurs zonder
Grenzen en Exchange.
Door het VIK-Centrum Senior Ingenieurs
wordt tevens een “Actie CUMUL voor
gepensioneerden” gepland. Bedoeling
is een aantal discriminaties weg te werken
uit de bestaande reglementering voor
wat betreft het uitvoeren van wetenschappelijk
werk.
Door de Raad van Bestuur van de VIK
werd toelating verleend om namens de
VIK als spreekbuis op te treden bij de
Rijksdienst voor Pensioenen.
Ing. Etienne BEERNAERTS
Medewerkers welkom
Voor al deze activiteiten rekenen wij op de bereidwillige medewerking van
onze senioren. Aangezien de seniorenwerking van de VIK voornamelijk steunt
op het gebruik van internet en e-mail is het van het grootste belang uw e-mail
adres te bezorgen aan het VIK-secretariaat op naam van katrien.godrie@vik.be

Het gratis
genealogieprogramma
ALDFAER
ALDFAER is uiteraard
niet het enige beschikbare
programma voor
het registreren van de
gegevens in verband
met familieonderzoek
maar het is een
“levend” programma.
Dit betekent dat het
voortdurend aangepast
en verbeterd wordt volgens
de aanwijzingen
van de gebruikers.
Dit programma kan u
gratis downloaden van
op de website
http://www.aldfaer.nl
Via deze website is
heel wat informatie
beschikbaar voor de
“stamboomonderzoeker”.
Tevens kan u aansluiten
bij de “ALDFA-
ER-gebruikers-groep”
op de website van
YAHOO:
http://groups.yahoo.co
m/group/Aldfaer-user/
Op deze site wordt
dagelijks door gebruikers
informatie uitgewisseld
over het programma
en de toepassingsproblemen.
Uw stamboom
op de computer
VIK Senior Ingenieurs graven naar het verleden
Wie waren uw voorouders, wat deden
ze voor de kost en hoe leefden ze? Dat
zijn enkele van de vele vragen, die u
zich kan stellen over familieleden uit
een ver of minder ver verleden.
Onder de vlag “Uw Stamboom op de
Computer” hebben een aantal stam-
De studienamiddag over genealogie werd
ingericht door het VIK-Centrum Senior
Ingenieurs, in samenwerking met de
Vlaamse ALDFAER-groep. Het talrijk
opgekomen publiek werd ingewijd in de
genealogie, het gebruik van het World
Wide Web en de toepassing van het gratis
beschikbare programma ALDFAER.
Van archief naar internet
Wim Van Hout wijdde de ingenieurs in de
familiekunde in. Hij ging dieper in op de
methodiek van de genealogie, de definitie
van de familie, de zoektocht in de bevolkingsregistratie
en het gebruik van diverse
aktes, met verwijzing naar de historische
achtergronden.
De tijd dat opzoekingen naar een familieverleden
hoofdzakelijk in archieven en
kerkregisters plaats vonden, is voorbij.
Vandaag biedt het internet tal van mogelijkheden
om de zoektocht te vergemakkelijken.
Door Frans Van Hout werd een rondleiding
op het internet verzorgd, waar talrijke
genealogie-sites te vinden zijn. Zo is het
mogelijk om bijvoorbeeld stamboomzoe-
boomzoekers, Frans Van Hout, Wim
Van Hout en Victor Vanhouche tijdens
een studienamiddag een sterk gedocumenteerd
inzicht gegeven in de
mogelijkheden die het gebruik van
internet biedt bij het opstellen van uw
stamboom.
kers met een analoge familienaam terug
te vinden en op een gemakkelijke en
kosteloze manier te contacteren.
Sprekers gaven dan ook talrijke links door
die het graven naar het verleden kunnen
vergemakkelijken.
Programma ALDFAER
Victor Vanhouche gaf toelichtingen bij het
gratis computerprogramma ALDFAER.
Als specialist bèta-tester is hij goed
geplaatst om het programma te demonstreren
en in detail te becommentariëren.
Gezien de belangstelling voor dit onderwerp
zal door het VIK-Centrum Senior
Ingenieurs een VIK-ALDFAER-Werkgroep
worden opgericht die specifiek op
dit thema gericht is.
Geïnteresseerde collega's kunnen zich
hiervoor aanmelden via het VIK-secretariaat
of rechtstreeks per mail aan
vik-senior@skynet.be
Vermits het gaat om een toepassing via
internet op PC (MS-Windows), zal alle
correspondentie dienaangaande uitsluitend
via het web gebeuren.
Ing. Etienne BEERNAERTS
VERENIGIGSNIEUWS
DECEMBER 2004 - I-mag 47

VERENIGIGSNIEUWS
Op zaterdag 5 februari
2005 organiseert het VIK-
Centrum Onderwijs van de
Vlaamse Ingenieurskamer
een studievoormiddag
rond het (meer dan ooit)
actuele thema “Zin en
onzin over de bachelormaster”.
Deze gespreksronde
heeft plaats in het
VIK-huis, Herentalsebaan
643, Wommelgem.
48 I-mag - DECEMBER 2004
Zin en onzin over
de bachelor-master
zaterdag 5 februari 2005
Dagorde:
09u30 - 10u00: Ontvangst.
10u00 - 10u10: Algemene inleiding
door Ing. Gilbert De Cort, voorzitter VIK-Centrum Onderwijs.
10u10 - 11u00 : “Zin en onzin over de bachelor-master”,
door Ing. Noël Lagast, erevoorzitter VIK.
11u00 - 11u30: Voorstelling van de Vlaamse Ingenieurskamer,
door Ing. Joseph Neyens, algemeen voorzitter VIK.
11u30 : Vraagstelling.
12u00: Receptie en mogelijkheid voor een bezoek aan het VIK-huis.
Inschrijvingen: VIK-secretariaat.
Referte: VEONWBAMA.
Nieuwe VIK ledenservice
VIK werkt continu om de service voor zijn leden nog te verbeteren. Zoals u al merkte, werd onze website grondig vernieuwd. Uit onze
website statistieken blijkt dat deze vernieuwing echt aanslaat. We noteerden 241.819 hits op onze site in de maand oktober.
Inloggen als lid geeft je extra informatie en services.
VIK WEDDENENQUETE 2004
Zo wordt de weddenenquête online getoond en kan je het volledige rapport downloaden. Nieuw
is de weddensimulatie die exclusief voor leden een gepersonaliseerd profiel geeft. U hoeft
enkel uw profielgegevens in te vullen en ons secretariaat zendt u uw persoonlijk weddenrapport
toe.
Inschrijven op activiteiten of cursussen gaat eenvoudig en snel, vermits we uw gegevens al
kennen.
ONZE NIEUWSTE SERVICE is leden begeleiden in hun carrière. VIK-vorming helpt
u de juiste stappen te zetten. Wenst u zich te heroriënteren in uw loopbaan, dan kan VIK
u helpen. Wij onderhandelden met ITINERA en kunnen hun loopbaan-begeleidingsprogramma
nu gratis aanbieden aan onze VIK-leden (Waarde 110 EUR !). Alle info hierover
vindt u op www.vik.be/loopbaan. Inschrijven via de website is vereist.
Nieuwe ledenvoordelen zitten in de pijplijn. Wij kondigen ze aan op onze home-pagina.
Ing. Paul BERTELS
Hoeveel verdient de industrieel ingenieur?

KUNSTSTOFFEN
Kennismaking met TRIZ
woensdag 16 februari 2005
TRIZ is een Russisch acroniem dat men
meestal vertaald als “Theory of Inventive
Problem Solving”. Het is gebaseerd op de
analyse van 2,5 miljoen octrooien waarbij
telkens nagegaan werd wat de inventive
step was en hoe die werd bereikt. Hieruit
is ondermeer gebleken dat al deze uitvindingen
gerealiseerd werden door toepassing
van slechts 40 principes en dat de
technische evolutie van voorwerpen zeer
voorspelbaar is. Via een contradictiematrix
kan men opzoeken welke contradicties
door toepassing van welke principes
werden opgelost.
Hoewel TRIZ de jongste jaren meer en
meer een onderdeel is geworden van ruimere
innovatiemethoden, is het op zich
nog steeds een sterke en groeiende tool
die nieuwe denkrichtingen aangeeft bij
het zoeken naar innovatieve oplossingen,
zowel op technisch vlak als daarbuiten.
Deze lezing wil een duidelijk en praktisch
beeld scheppen van TRIZ, enkele voorbeelden
bespreken en nuttige informatie
geven om zelf met TRIZ aan de slag te
gaan. Uiteraard staan kunststoffen centraal
bij de behandeling van dit thema.
PRAKTISCH
Plaats: VIK-huis, Herentalsebaan 643,
Wommelgem.
Spreker: Dirk Vervacke.
Datum: woensdag 16 februari 2005 om
20u00
Kostprijs: Leden VIK en KIVI-NIRIA:
gratis, niet-leden betalen 10 EUR.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOKUNTRIZ.
TECHNISCH-
COMMERCIEEL
Strategisch verkopen
dinsdag 25 januari 2005
Tijdens deze praktische uiteenzetting
leert Frank Robeyns u strategisch denken
Studiegroepen
in complexe verkoopsituaties. Vertrekkend
vanuit het strategisch plan van uw
Business Unit, maakt u eerst een commercieel
actieplan.
1) Power Base - Beïnvloed de juiste
personen!
Is er een beslissingscomité? Hoe komt u
te weten wat ze vertellen als u er niet
bent? U ontrafelt het interne machtsspel
bij grote beslissingen.
Hoe tekent u de machtsbasis bij grote
beslissingen? U herkent de tegen- en
medestanders en maakt een robotfoto
van de belangrijke spelers.
2) Hoe ontdekt u de Pijnketen?
Hoe laat u managers praten over hun
eigen ambities en vooral over de wensen
en pijnpunten van hun collega's en van
hun directe chef? Hoe ontdekt u de pijnketen?
Met de pijnketen visualiseert u de
toegevoegde waarde doorheen de organisatie
3) Value Based Selling
Value Based Selling wil u technieken
leren om de toekomstige waarden van uw
gesprekspartners te vergroten.
4) Outsmarting the Competition
Hoe ontdekt u de achillespees van de
concurrent? Wat doet u als hij u op de hielen
zit? Brengt u uw groeiklanten al in
kaart in een eenvoudig marketingmodel.
Weet u hoe een ideale penetratiestrategie
in elkaar zit? Belet u dat zijn verrassingsaanvallen
doel treffen?
Frank Robeyns is managing consultant bij
traininghouse Robeyns &Partners.
Hij is een bekende personaliteit in de trainingswereld
en wordt ook als gastdocent
enorm gewaardeerd omwille van zijn vernieuwende
invloed op verkoop en marketing.
Info@robeyns.be
spreker Frans Robeyns
PRAKTISCH
Plaats: Corinthia Antwerp Hotel,
Desguinlei 94, 2018 Antwerpen
http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm
Datum: dinsdag 25 januari 2005 om
20u00. Verwelkoming deelnemers vanaf
19u30 met broodjes en drankjes.
Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden; niet
leden betalen 15 EUR. Partner gratis!
Na de lezing wordt een receptie aangeboden
met open bar en netwerking tot
23u00.
Gelieve tijdig te komen. Parking hotel
is beschikbaar tegen betaling.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat
vóór 23 januari 2005.
Referte: VOTCMOFFER.
Verkopen in een tijd van
overinformatie
dinsdag 22 februari 2005
Frank Wouters is niet bang om commotie
te veroorzaken. Nadat hij eerder al in zijn
boek “De Bedrijfsnar” de marketingwereld
op zijn kop zette met zijn marketingtheorie
“Value Centred Marketing”, zorgt
hij met zijn verkoopvariant “Value
Centred Selling” opnieuw voor sceptische
tegenstanders en hevige aanhangers.
Met Value Centred Selling gooit hij heel
wat traditionele verworvenheden overboord
en wil hij verkopers van hun illusies,
maar ook van hun frustraties bevrijden.
PRAKTISCH
Plaats: Corinthia Antwerp Hotel,
Desguinlei 94, 2018 Antwerpen
http://www.corinthiahotels.com/antwerp_factsheet2.htm
Datum: dinsdag 22 februari 2005 om
20u00. Verwelkoming deelnemers vanaf
19u30 met broodjes en drankjes.
Kostprijs: 10 EUR voor VIK-leden; niet
leden betalen 15 EUR. Partner gratis!
Na de lezing wordt een receptie aangeboden
met open bar en netwerking tot
23u00.
Gelieve tijdig te komen. Parking hotel
is beschikbaar tegen betaling.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat
vóór 19 februari 2005.
Referte: VOTCMPRETE.
DECEMBER 2004 - I-mag 49

Studiegroepen
VOEDING
Tanks in de voedingsmiddelenindustrie
donderdag 20 januari 2005
We gaan in op de eigenschappen van de
belangrijkste roestvaste staalsoorten in
de voedingssector en in de tankbouw: 430,
304, 321, 304L, 316, 315Ti, 316 L en duplex
roestvast staal. Het lassen, de oppervlaktebehandeling
en de corrosiviteit van
enkele procesmedia in de voedingsmiddelenindustrie:
diverse watersoorten,
stoom, diverse zuren, logen, hypochloriet
en enkele voedingsmiddelen/dranken als
voorbeeld. Welke problemen komen zoal
voor met RVS in de voedingsmiddelenindustrie?
Voorbeelden aan de hand van
meegebrachte schadevoorbeelden en
Powerpoint foto's. Dit onderdeel van het
seminarie is toevertrouwd aan Force
Technology Netherlands bv.
Force Technology Netherlands bv heeft
meer dan 15 jaar ervaring met de mogelijkheden
en onmogelijkheden van roestvast
staal in de procesindustrie, voedingsmiddelenindustrie,
bij olie- en gaswinning,
in de farmaceutische industrie
en bij de nutsbedrijven. Alle schadevormen
bij vrijwel alle processen zijn hen
bekend, zodat zij een goed onderbouwd
advies kunnen verstrekken. Deze themalezing
is speciaal aangepast aan de voedingsnijverheid
zodat de deelnemers niet
alleen theoretisch worden bijgeschoold,
maar de kennis ook in de praktijk kunnen
omzetten.
Ingenieur en Kunst
VIK-Centrum Senior Ingenieurs richt
artistiek colloquium in
Het VIK-Centrum Senior Ingenieurs richt
op zaterdag 18 december 2004 in het VIKhuis,
Wommelgem een namiddagcolloquium
in met als thema "Ingenieur en Kunst".
Enkele Senior Ingenieurs zullen hun
artistieke activiteiten nader komen toelichten.
Vervolgens zal een panelgesprek
volgen over het onderwerp. Het geheel zal
omlijst worden door een kleine tentoon-
50 I-mag - DECEMBER 2004
Het belang van tankreiniging neemt
immer toe. De productie van meer verschillende
producten vereist meer tankreinigingen.
De wetgeving en normen
voor het reinigen worden steeds strenger.
De staat legt strengere eisen op voor
afvalwater. De kostprijs van zuiver water
neemt toe. Door het optimaliseren van
bestaande of nieuwe tankreiniging kunt u
duizenden euro per jaar besparen. Tevens
draagt u bij tot een schoner milieu.
De bedrijven Lameco en Ecolab, zullen u
vanuit hun eigen specialisatie, respectievelijk
tankreinigingsarmaturen en reinigingsmiddelen,
de weg tonen naar een
betere en goedkopere tankreiniging.
PRAKTISCH
Plaats: Captain’s Table, Skaldenstraat
121, Gent (Sint-Kruis-Winkel).
Makkelijk bereikbaar in het havengebied.
Liggingsplan: zie www.captainstable.be
Datum: donderdag 20 januari 2005, van
15u45 tot 19u45 (buiten de spitsuren).
Pauze met drankjes en broodjes is
voorzien.
Kostprijs: 16 EUR voor VIK-leden op
vertoon van hun lidmaatschapskaart,
niet-leden betalen 22 EUR.
Inschrijving vereist: VIK-secretariaat.
Referte: VOVOETANKS.
stelling van enkele recente kunstwerken
van onze eigen VIK-leden.
Collega's die aan dit artistieke colloquium
willen deelnemen en er eventueel actief
hun medewerking aan verlenen, kunnen
zich alvast aanmelden bij het VIK-secretariaat,
ing@vik.be, tel. 03 259 11 19, met
referte: VOSENKUNST.
AGENDA
BIJEENKOMSTEN
Studiegroep Bedrijfsbeleid
14.12.2004: Lezing "Projectmanagement",
VIK-huis, Wommelgem, 20u00
Studiegroep Bouwkunde
29.12.2004: Kernvergadering, VIK-huis,
Wommelgem, 20u00
Studiegroep Elektriciteit
16.12.2004: Lezing "Phoenix", VIK-huis,
Wommelgem, 19u30
Studiegroep Kunststoffen
16.02.2005: Lezing: TRIZ", VIK-huis,
Wommelgem, 20u00
14.04.2005: Lezing: Oppervlaktereinheid/
bedrukbaarheid, VIK-huis, Wommelgem
Studiegroep Technisch-Commercieel
25.01.2005: Lezing: De winnende offerte,
Antwerpen, 20u00
22.02.2005: Lezing: Presentatietechnieken,
Antwerpen, 20u00
22.03.2005: Lezing: Realistische kijk op de
verkoop, Antwerpen, 20u00
26.04.2005: Lezing: Doelgericht presenteren
door optimale communicatie,
Antwerpen, 20u00
Studiegroep Veiligheid-Milieu
16.12.2004: Kernvergadering, VIK-huis,
Wommelgem, 20u00
Studiegroep Voeding
20.01.2005: Lezing: Tanks en efficiënt
tankreinigen in de voedingsmiddelenindustrie,
Gent, 15u45

I-mag
THE LEADING
MAGAZINE
FOR ENGINEERS
HÉT MEDIUM VOOR DOELGERICHTE
productreclame
bedrijfscommunicatie
personeelsadvertenties
studenteninformatie
event publiciteit
ONZE TROEVEN
20.000 oplage: de grootste ingenieursvereniging van het land
1.000 ondernemingen met bedrijfslidmaatschap
75% van de lezers/ingenieurs tussen 20 en 40
decision makers in alle sectoren van de industrie
ingenieurs/specialisten in alle technologische vakgebieden
PIJLERS VAN I-MAG
hot news uit de technologiesector
vinger op de pols van het bedrijfsleven
economisch maatschappelijke visie
networking
permanente vorming
ADVERTEREN MET VOORSPRONG
het beste medium om ingenieurs te bereiken
informeer naar onze gunsttarieven
gratis service op de website voor personeelsadvertenties
diverse formules internet advertising op www.vik.be
Info: 03 259 11 09 - francine.demaret@vik.be
ONZE LEZERS MAKEN UW VERSCHIL:
20.000 INGENIEURS EN 1.000 BEDRIJVEN

WINNERS IN PRINTING
Hightech, vel na vel
• HOOGWAARDIG DRUKWERK
• ONTWERP & LAYOUT
• DIGITAL PRINTING
• DIGITALE HIGHTECH
• PLOTS & PLANAFDRUK
• AFWERKING EN SERVICE
• GEADRESSEERDE MAILINGS
• LEVERING DOORHEEN GANS BELGIE
• NIEUW: VERPAKKINGSDOZEN - DISPLAYS
Bezoek van onze vertegenwoordiger na afspraak
info@drukkerijsleurs.be
Drukkerij Sleurs nv • Astridlaan 213 • B-3900 Overpelt
tel. 011 80 90 90 • fax 011 80 90 95 • easy transfer 011 80 66 63 • FTP
Concept & inhoud magazines Adegemstraat 147 | 2800 Mechelen | 0496 52 81 35 | info@avantlalettre.be