Hand-out Plantencursus-deel1b.pdf - Ivn
Hand-out Plantencursus-deel1b.pdf - Ivn
Hand-out Plantencursus-deel1b.pdf - Ivn
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
● De Plantencel<br />
Anatomie en Morfologie<br />
● Bouw van de plant in zijn functionele delen<br />
● Vormen waarin die delen zich kunnen voordoen<br />
● Iets over (geslachtelijke) voortplanting<br />
Plantencel<br />
Jonge cel Oudere cel<br />
Delen van een zaadplant<br />
45<br />
46<br />
47<br />
Wortel<br />
Stengel<br />
Bladstand 1. Verspreide bladstand: Berk<br />
2. Kruiswijze bladstand: Witte<br />
Dovenetel<br />
3. Kranswijze bladstand: Eenbes<br />
4. Wortelrozet Weegbree<br />
48<br />
49<br />
50<br />
1
Levensduur der plant<br />
● De stengel kan h<strong>out</strong>ig zijn: Bomen en Heesters.<br />
Het takkenstelsel ontwikkelt zich elk jaar verder<br />
● De stengel kan kruidachtig zijn: Kruiden. Het<br />
bovenaardse stengelstelsel is groen en sterft<br />
ieder jaar af.<br />
● Eenjarige kruiden<br />
● Tweejarige kruiden<br />
● Meerjarige of overblijvende kruiden<br />
Voorbeeld tweejarige kruid<br />
Vingerhoedskruid: links 1e jaar en rechts 2e jaar<br />
Het Blad<br />
Blad van Boterbloem Blad van Viooltje Nervatuur van Zomereik<br />
Delen van het blad: Bladschijf; Bladsteel en Bladschede<br />
51<br />
52<br />
53<br />
Bladmoes<br />
Blad: enkelvoudig of samengesteld<br />
Blad: Nervatuur<br />
Blad van<br />
Klimhortensia.<br />
Beestje op<br />
blad is<br />
slechts<br />
4mm<br />
1. Veernervig (zomereik). 2. <strong>Hand</strong>nervig (Esdoorn). 3. Parallelnervig (Lelietje der dalen)<br />
56<br />
54<br />
55<br />
2
Blad: Bladrand<br />
1.Gaaf (Beuk); 2.gezaagd (Brandnetel); 3.Getand (Hulst); 4.gekarteld (Hondsdraf); 5.gegolfd<br />
(Look-zonder-look)<br />
57<br />
Blad: diepere insnijdingen<br />
1 en 4: Gelobd; 2 en 5: Gespleten; 3 en 6: Gedeeld; 7 en 8: Samengesteld blad<br />
Bloem<br />
● Voortplantingsorgaan bij zaadplanten<br />
● Twee-slachtigheid<br />
● Een-slachtigheid en Huizigheid<br />
● Vorm en kleur bepaald door manier van<br />
bevruchten<br />
● Verspreiding der bevruchte zaden<br />
58<br />
59<br />
Schema van een Bloem<br />
1. Stamper; 2. Meeldraad; 3. ontkiemende Stuifmeelkorrels<br />
Een vruchtbeginsel kan zijn: Bovenstandig (links) of<br />
Onderstandig (rechts)<br />
Een-slachtigheid<br />
Voorbeeld 1-Huizigheid: Hazelaar<br />
60<br />
61<br />
62<br />
3
Voorbeeld 1-Huizigheid: Els<br />
Voorbeeld 2-Huizigheid: Wilg<br />
Voorbeeld 2-Huizigheid: Wilg<br />
63<br />
64<br />
65<br />
Bevruchtingsproces<br />
Bestuiving<br />
● Zaadknoppen worden<br />
gevoed via de<br />
vaatbundels in het<br />
steeltje en groeien, na<br />
bevruchting uit tot vrucht<br />
● Lengte van Pollenbuis<br />
kan bij Maïs wel 10 cm<br />
bedragen!<br />
Zelfbestuiving of kruisbestuiving<br />
Bij 2- slachtigen heeft de natuur wat bedacht om kruisbestuiving te<br />
bevorderen: ongelijk tijdstip van rijping van Meeldraden en Stamper. Als<br />
voorbeeld:<br />
1-3 Klokje: Hierbij zijn de Meeldraden eerder rijp dan de Stamper<br />
4-6 Paardekastanje: Hierbij is de Stamper eerder rijp dan de<br />
67<br />
Meeldraden<br />
Paardekastanje<br />
66<br />
68<br />
4
(Iets over) Composieten<br />
● Bloemkorfjes met omwindselblaadjes<br />
● Veel kleine bloempjes, waarvan de kelkbladen<br />
meestal uitgroeien tot vruchtpluis<br />
● Bloempjes aan de rand vaak niet vruchtbaar<br />
(lokbloempjes)<br />
● Helmknoppen (5) vergroeid tot een kokertje<br />
● Eigenaardig voortplantingsgedrag (zie verder)<br />
Composiet (voorbeeld)<br />
Composieten (Voortplantingsgedrag)<br />
a) rijpe helmknoppen lozen stuifmeel; onrijpe stempel fungeert als bodem. b) en c)<br />
stuifmeel wordt uitgedreven, gereed om insecten over te gaan. d) stempels zijn nu rijp om<br />
vreemd stuifmeel te ontvangen. e) Bij uitgebleven bevruchting krullen de stempels naar<br />
beneden om restjes eigen stuifmeel te pakken (zelfbestuiving)<br />
69<br />
70<br />
71<br />
Vorming van een gesloten vruchtbeginsel<br />
Voorbeelden van droge vruchten<br />
● 1 Esdoorn (dopvrucht)<br />
● 2 Zonnebloem (dopvrucht)<br />
● 3 Paardebloem (dopvrucht)<br />
● 4 Schermbloemige (dubbele dopvrucht)<br />
● 5 Lipbloemige of Ruwbladige 4-voudige<br />
dopvrucht)<br />
● 6 Kokervrucht<br />
● 7 Peul<br />
● 8 Kruisbloemigen (Hauwtje)<br />
● 9 Viooltje<br />
●10 Sleutelbloem<br />
●11 Klaproos<br />
●12 Guichelheil<br />
Bedenk zelf hoe de zaad<br />
verspreiding hier plaatsvindt!<br />
Actieve Zaad verspreiding<br />
a. Ooievaarsbek b. Viooltje c. Springzaad<br />
72<br />
73<br />
74<br />
5
Springzaad<br />
Klein Springzaad (inheems) Reuzen Balsemien (ingevoerd)<br />
Passieve verspreiding: Wind<br />
1. Berk<br />
2. Iep<br />
3. Linde<br />
4. Esdoorn<br />
5. Den<br />
6. Paardebloem<br />
7. Wilg<br />
8. Katoen<br />
9. Wilgeroosje<br />
Passieve verspreiding: Dieren<br />
Klitvruchten:<br />
1. Kleefkruid<br />
2. Klis<br />
3. Tandzaad<br />
Vruchten met eetbare<br />
aanhangsel:<br />
4. Viooltje<br />
5. Stinkende Gouwe<br />
6. Helmbloem<br />
7. Mier vevoert zaad van<br />
viooltje naar het nest<br />
75<br />
76<br />
77<br />
Voorbeelden van ongeslachtelijke voortplanting<br />
1. Aardbei<br />
2. Aardappel<br />
3. Salomonszegel<br />
4. Crocus<br />
5. Tulp<br />
6. Hyacinth<br />
Vraag: Noem een vorm<br />
van ongeslachtelijke<br />
voortplanting door<br />
ingrijpen van de mens<br />
78<br />
6
Change language