SK kerstnummer-2007 SK kerstnummer-2007
SK kerstnummer-2007 SK kerstnummer-2007
SK kerstnummer-2007 SK kerstnummer-2007
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
18/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/19
Kids Allerlei<br />
✴<br />
✴<br />
✴<br />
✴<br />
Winter op het spoor<br />
✴<br />
Normaal gesproken<br />
kun je niet om<br />
een treinlocomotief<br />
heen schaatsen. In het<br />
Spoorwegmuseum kan<br />
dat van 22 december tot<br />
en met 6 januari wél.<br />
Dan staat er namelijk in<br />
het midden van een overdekte ijsbaan een grote locomotief,<br />
vrolijk versierd met kerstverlichting. Als je moe bent van het<br />
schaatsen, kun je luisteren naar verhalen van vertellers in<br />
kostuums uit de tijd van Charles Dickens of lekker zwieren<br />
in een ouderwetse carroussel. Allerlei koren komen zingen<br />
en er zijn natuurlijk kerstbomen en kerstversieringen.<br />
20/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
h<br />
Kerstboom zagen<br />
Voor meer informatie:<br />
www.spoorwegmuseum.nl of tel. (030) 230 62 06.<br />
✴<br />
Wil je graag een echt verse kerstboom in<br />
huis? Zo eentje waarvan je kunt ruiken dat hij<br />
zo uit het bos komt? Dan kun je hem, samen<br />
met je ouders, zelf komen omzagen in het<br />
Kuinderbos in het Flevolandse Bant. Daar<br />
staan er wel achthonderd en je mag de mooiste<br />
uitzoeken. Alle bomen tot twee meter<br />
hoog kosten vijf euro en voor elke meter extra<br />
betaal je ook vijf euro. Na het werk staat er<br />
warme chocomel klaar. Staatsbosbeheer geeft<br />
de opbrengst aan een goed doel.<br />
Voor meer informatie:<br />
Werkschuur Kuinderbos, tel. (0527) 23 17 06.<br />
✴<br />
Boekbespreking<br />
✴<br />
Kerst met kinderen<br />
✴<br />
✴<br />
✴<br />
✴h<br />
✴<br />
Ontsnapping in de nacht is onderdeel van de serie The Storykeepers. Deze<br />
‘verhalenvertellers’ zijn mensen uit de eerste groepen christenen die de<br />
verhalen over Jezus levend willen houden. Een paar gevluchte kinderen<br />
zijn bij bakker Ben en zijn vrouw Hanna terechtgekomen. Onderweg<br />
naar een bijeenkomst met andere christenen vertellen ze de kinderen<br />
over Jozef en Maria en de geboorte van Jezus.<br />
De verhalen zijn over het algemeen vrij bijbelgetrouw. De film is<br />
geschikt voor kinderen van verschillende leeftijden. Een paar scènes zijn<br />
misschien wat spannend voor de kleintjes, zoals wanneer Romeinen de<br />
boel kort en klein slaan in Betlehem als ze op zoek zijn naar jongetjes<br />
onder de twee jaar. Meer dan dat laten de makers ook niet zien. Oudere<br />
kinderen kunnen ook hun kennis testen met een quiz.<br />
Saskia van Leeuwen<br />
Titel: Ontsnapping in de nacht<br />
Uitgever: Internationale Bijbelbond,<br />
Amerongen<br />
Bestelnummer: 9789032311742<br />
Prijs: 2 9,95<br />
Warme witte winterweken<br />
h<br />
In Soest kun je van 1 tot en met 23 december de warme witte<br />
winterweken beleven bij tuincentrum ’t Vaarderhoogt. Dan<br />
kun je door een compleet ‘kerstdorp’ lopen met winkeltjes uit<br />
de tijd van Anton Pieck. Er is ook een levende kerststal met<br />
allerlei dieren zoals een kalf, geitjes, lammetjes, konijntjes<br />
en kippen met kuikentjes. In de weekenden kun je je eigen<br />
kerstboompje schilderen, een kaars maken, of andere dingen<br />
komen doen. Koren zingen kerstliederen en je kunt oliebollen<br />
en erwtensoep eten.<br />
Voor meer informatie:<br />
tel. (035) 601 28 83.<br />
kids zoekplaat bladzijde 18/19<br />
Dvd-recensie<br />
✴<br />
Het was een rustige avond voor de herders in de velden van Betlehem. Totdat de hemel openging en er een grote<br />
groep engelen kwam die de geboorte van Jezus aankondigde. Er staat in de Bijbel dat ze God prezen met de woorden<br />
‘Ere zij God’. Op de zoekplaat zie je de engelen die samen een groot orkest vormen. De engelen komen niet<br />
alleen om de geboorte aan te kondigen, maar nemen ook van allerlei baby-spulletjes voor de pasgeboren Jezus<br />
mee. Kun jij ze vinden? Het zijn er 22 in totaal. Als je ze gevonden hebt, schrijf ze dan op en stuur ze vóór 31<br />
december naar: Redactie <strong>SK</strong>, Antwoordnummer 209, 1300 WJ Almere (geen postzegel nodig) of mail de antwoorden<br />
naar redactie@legerdesheils.nl Onder de goede inzenders verloten we tien leuke prijzen.<br />
✴<br />
✴<br />
Engelen bestaan!<br />
“En plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God<br />
prees met de woorden: ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde<br />
die Hij liefheeft’”<br />
(Lucas 2: 13-14).<br />
Het is weer kerstfeest! Gezegend kerstfeest voor u<br />
allen!Het was een engel die Maria het nieuws bracht<br />
dat zij een kind ter wereld zou brengen, Jezus, de<br />
Redder van de wereld. De Redder van degenen die in<br />
Hem geloven, maar ook van hen die Hem verwerpen.<br />
Een menigte engelen kwam in de kerstnacht vanuit<br />
de hemel en zong de glorie van God. Het was prachtige<br />
muziek, hemelse muziek. Wat een nacht!<br />
Mijn vrouw heeft als hobby het verzamelen van<br />
engelfiguren. In feite is onze kerstboom versierd met<br />
engelen. Verder kunt u engel-versieringen aantreffen<br />
in elke hoek van onze huiskamer. Toen wij in<br />
Engeland woonden, waren er mensen die zeiden, dat<br />
‘Engeland’ is afgeleid van ‘engel land’ of het land<br />
van de vele engelen. Het is een feit dat, als je oude<br />
gebouwen in Engeland bezoekt, je opmerkelijk vaak<br />
engelmotieven aantreft op plafonds en muren.<br />
Engelen zijn boodschappers van God. Volgens de<br />
Bijbel zijn engelen er om de gelovigen te dienen. De<br />
opwekkingsprediker John Wesley zegt dat engelen<br />
ons dienen en ons bescherming, zorg en goedheid<br />
schenken.<br />
Wellicht hebben wij ons nooit gerealiseerd dat engelen in bepaalde<br />
omstandigheden voor ons hebben gezorgd. Hoewel we engelen niet kunnen<br />
zien, werken zij voor ons welzijn; zij dienen ons in tijden van nood.<br />
We leven in een wereld die verscheurd wordt door conflicten, terrorisme,<br />
natuurrampen en andere calamiteiten. Herinnert u zich nog de momenten<br />
in uw eigen leven van verdriet, pijn en verwarring? Dan weet u dat<br />
op zulke momenten de aanwezigheid van iemand die voor u zorgt en u<br />
bijstaat, van levensbelang is. Het gaat dan niet altijd om woorden, maar<br />
om het gevoel van nabijheid.<br />
Wij hebben dat zelf ervaren. Het was op een vroege maandagmorgen dat<br />
mijn vrouw en ik bericht kregen uit Indonesië dat onze enige dochter,<br />
van wie wij zoveel houden, al drie dagen vermist was. Vrienden belden<br />
ons op en verzekerden ons van hun zorg, medeleven en gebed. Generaal<br />
Shaw Clifton, de internationaal leider van het Leger des Heils, liet ons<br />
telefonisch weten dat veel mensen ons met hun gebed omringden en<br />
God baden voor de bescherming van onze dochter. Op de vijfde dag zond<br />
God zijn engelen die onze dochter redden uit het dorp waar zij verborgen<br />
werd gehouden. Andere engelen, in de personen van heilsofficieren uit<br />
Bandung, brachten haar terug in het Leger des Heils-hostel voor meisjes<br />
waar zij momenteel woont. Engelen dienden als vertegenwoordigers van<br />
God in deze soort uitzonderlijke situatie.<br />
Een bekende uitdrukking in kersttijd is: ‘Immanuel<br />
– God met ons’. Het kind Jezus, wiens geboortedag<br />
wij vieren met Kerst, is niet een zomaar vage<br />
herinnering, maar een realiteit, een teken van<br />
voortdurende zorgzame aanwezigheid van God in ons<br />
midden. Alleen van Jezus kunnen wij zeggen dat Hij<br />
exact weet wat wij doormaken.<br />
Jezus Christus, die meer dan tweeduizend jaar geleden<br />
werd geboren, is altijd bij u – zoals hij ook bij ons<br />
was in die afschuwelijke tijd dat onze dochter werd<br />
vermist. Jezus is waarlijk God en waarlijk mens. Dat<br />
werd heel duidelijk in de Hof van Getsemane, vlak<br />
voordat hij zou sterven aan het kruis van Golgotha. In<br />
die situatie verscheen Hem een engel die Hem kracht<br />
gaf (Lucas 22:43). Het is opvallend dat de engel verscheen<br />
voordat melding gemaakt wordt van de doodsangst van Jezus.<br />
De aanwezigheid van de engel nam zijn angst niet weg, maar gaf Hem<br />
kracht om zijn moeilijke weg te gaan.<br />
Engelen nemen moeilijkheden en verzoekingen niet weg, maar geven<br />
ons kracht in perioden van pijn en strijd<br />
De apostel Petrus werd door een engel gered uit de gevangenis van<br />
Herodus in Caesarea (Handelingen 12:7-10). De apostel Paulus bevond<br />
zich onder extreme omstandigheden op een schip op een woeste<br />
zee. Paulus’ situatie scheen uitzichtloos te zijn. Plotseling stond er een<br />
engel bij hem die zei: “Wees niet bang Paulus, je moet voor de keizer<br />
verschijnen, en daarom heeft God je in zijn goedheid het leven van alle<br />
opvarenden geschonken” (Handelingen 27:24). De engel redde hem van<br />
een ramp.<br />
Wij vieren Kerst niet alleen als een bron van vreugde en troost, maar<br />
ook als bron van goddelijke vergeving van onze zonden. Door<br />
Gods vergeving mogen we een nieuwe start maken en krijgen we<br />
nieuwe hoop. Laten we dat kerstgeschenk van zijn vergeving aannemen.<br />
Ik wens u een hoopvol, liefdevol en blij kerstfeest toe.<br />
Commissioner Roy Frans<br />
Commandant van het Leger des Heils in Nederland en Tsjechië<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/21
22/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
Dichter voor een betere wereld<br />
Huub Oosterhuis<br />
Theoloog, filosoof, dichter,<br />
neerlandicus én hartstochtelijk<br />
vernieuwer van de liturgie<br />
(het programma) van kerkelijke<br />
erediensten. Een man met een<br />
passie voor God en mensen, die een<br />
hekel heeft aan stelligheid en het<br />
‘opgeheven vingertje’.<br />
Voor Oosterhuis geen dogma’s,<br />
vooroordelen en kerkelijke<br />
instituties. Die tijd heeft de<br />
voormalig pater-jezuiet al ver achter<br />
zich liggen, nadat hij in 1970 door<br />
het Vaticaan uit de Jezuietenorde<br />
werd ontslagen. Aanleiding was een<br />
conflict over het celibaat. Een kerkelijke<br />
instelling waarmee hij niet kon<br />
en wilde leven. Het kostte hem zijn<br />
priesterschap, maar dat had hij er<br />
voor over. Huub Oosterhuis trouwde<br />
en werd vader van twee kinde-<br />
“Ik hoop dat mijn liederen mensen bewuster maken”<br />
ren, dochter Trijntje en zoon Tjeerd.<br />
Beiden kozen voor een carrière in de<br />
muziek en boeken, als zangeres en<br />
muzikant, grote successen. Sindsdien<br />
is Oosterhuis naast de beroemde theoloog<br />
en dichter bij een wat jonger<br />
publiek ook steeds vaker ‘de vader<br />
van…’.<br />
Het schrijven zit Huub Oosterhuis<br />
overigens al sinds zijn jeugd in het<br />
bloed. Zijn eerste gedichten waren<br />
Mariagedichtjes die hij als jongetje<br />
van tien jaar door zijn vader met<br />
de schrijfmachine achterop mooie<br />
Mariaplaatjes liet tikken. “Die<br />
gedichtjes waren gebeden om vrede<br />
in het diepst van de oorlog. Mijn eerste<br />
echte gedicht maakte ik toen ik<br />
vijftien was. Ik keek op een ochtend<br />
eind november uit het raam en zag<br />
dat het gesneeuwd had. Prachtig.<br />
En toen schreef ik een gedicht dat<br />
sneeuw heette, ‘sneeuw in het haar<br />
van de bomen’, dat soort regels. En<br />
toen het af was dacht ik: dit is geloof<br />
ik een echt gedicht en dat vind ik<br />
nog steeds. Van toen af heb ik altijd<br />
gedichten geschreven. Het gedicht<br />
was er dus eerder dan het lied. In<br />
mijn studententijd heb ik veel cabaretteksten<br />
geschreven op melodieën<br />
van Toon Hermans en Franse chansonniers.<br />
Aan het kerklied ben ik<br />
begonnen in 1958. Ik werd gevraagd<br />
om iets te maken voor kerkdiensten<br />
die tot dan toe altijd in het Latijn<br />
werden gehouden, maar daar snapte<br />
niemand meer iets van. Ik kende<br />
veel volksliedjes uit mijn hoofd,<br />
oude melodieën, ook uit Valerius’<br />
Nederlandtsche Gedenck-Clanck en op<br />
die melodieën heb ik mijn eerste<br />
kerkteksten gemaakt. Daar was eind<br />
jaren vijftig veel behoefte aan. Toen<br />
in de katholieke kerk iets van vernieuwing<br />
doorbrak en de kerkdiensten<br />
langzaam maar zeker helemaal<br />
in het Nederlands gehouden werden,<br />
heb ik als een gek geschreven<br />
om de ontwikkelingen bij te houden<br />
of zelfs een beetje voor te zijn”.<br />
Huub Oosterhuis schreef zijn gedichten<br />
aanvankelijk voor jonge mensen<br />
die niet veel van de Bijbel afwisten<br />
Daarbij liet hij zich vooral inspireren<br />
door de Psalmen. ”Vooral de meer<br />
politieke psalmen, waarin geprotesteerd<br />
wordt tegen onrecht en uit-<br />
buiting zoals in Psalm 14 en Psalm<br />
82. De roep om gerechtigheid is het<br />
grote thema van heel veel psalmen<br />
en ik hoop dat mijn liederen mensen<br />
iets bewuster maken van wat er om<br />
hen heen aan onrecht gebeurt”.<br />
De taal van de gedichten en liederen<br />
van Huub Oosterhuis zijn voor<br />
sommige mensen niet altijd direct te<br />
begrijpen, waardoor ze als moeilijk<br />
worden ervaren. Iets waar hij zich<br />
ook van bewust is: “Soms begrijp ik<br />
dat wel. Heel veel mensen, vooral<br />
van katholieke huize, hebben nooit<br />
in de Bijbel gelezen, dus die moeten<br />
eerst worden bijgepraat, bijgeleerd.<br />
Zelf probeer ik het ook zo helder en<br />
duidelijk mogelijk te houden”. Toch<br />
heeft Oosterhuis het idee dat mensen<br />
nog steeds een open oor voor poëzie<br />
hebben: “Dat moet je niet onderschatten.<br />
Er zijn veel mensen, een minderheid<br />
van de Nederlandse bevolking<br />
natuurlijk, maar toch veel mensen die<br />
gevoelig zijn voor poëzie. De laatste<br />
tientallen jaren is een mediacultuur<br />
ontwikkeld die zo ‘plat’ is en je oren<br />
doofschettert, dat het beste gedicht<br />
daar niet tegen op kan. Als ik bijvoorbeeld<br />
een spreekbeurt houd, zal ik<br />
geen gelegenheid voorbij laten gaan<br />
om mensen met poëzie in contact te<br />
brengen. Soms luistert een zaal van<br />
pakweg vijfhonderd mensen ademloos<br />
naar een gedicht van Lucebert<br />
of Nijhoff.”<br />
‘Onrecht’ is een telkens terugkerend<br />
thema in het leven van Huub<br />
Oosterhuis. Het is waarschijnlijk<br />
daarom ook dat hij zich altijd maatschappelijk<br />
en politiek betrokken<br />
heeft gevoeld en daaraan ook handen<br />
en voeten wilde geven. Daarom<br />
richtte hij in 1972 de Populier op,<br />
een centrum voor politiek (waaruit<br />
De Balie is voortgekomen) en in 1989<br />
De Rode Hoed, het centrum voor<br />
cultuur, religie en politiek. Voor de<br />
Tweede Kamerverkiezingen in 2006<br />
was hij lijstduwer voor de SP en een<br />
groot pleitbezorger voor het Generaal<br />
Pardon dat mede door zijn inspanningen<br />
direct na de verkiezingen op<br />
de politieke agenda kwam en inmiddels<br />
een feit is.<br />
Ook als het om zingeving gaat, ziet<br />
Oosterhuis een verbinding met recht<br />
en onrecht. Zeker in deze tijden waarin<br />
spiritualiteit meer dan ooit ‘in’ lijkt<br />
te zijn. Huub Oosterhuis ziet het dan<br />
ook mede als zijn taak om ‘de spiri-<br />
tualiteit van de Bijbel’ door te geven:<br />
“Die spiritualiteit is niet gericht op<br />
een hiernamaals, maar op een wereld<br />
waar brood en recht en liefde is voor<br />
allen.”<br />
Kerken kunnen daar volgens hem<br />
nog steeds een rol in spelen. “Ze<br />
hebben de plicht om mensen op hun<br />
zoektocht te woord te staan en te wijzen<br />
op de spiritualiteit van de Bijbel.<br />
Kerken moeten goede dingen organiseren,<br />
leerhuizen, lieddagen, maar<br />
ook hulp aan asielzoekers, vluchtelingen<br />
in veiligheid brengen, tegen de<br />
verharding in”.<br />
Kerst is voor Huub Oosterhuis een<br />
mooi en zinvol feest: “Voor veel mensen<br />
met een christelijke achtergrond<br />
is het de enige dag of nacht in het jaar<br />
dat zij naar een kerk gaan. Daar is<br />
ook niks tegen als er dan maar goed<br />
gezongen wordt en een goed verhaal<br />
wordt verteld. Het kerstverhaal, zoals<br />
het in het Evangelie volgens Lucas,<br />
het tweede hoofdstuk, verteld wordt,<br />
is geen soft-sprookje, maar een begin<br />
van een hoopvol groot verhaal over<br />
de geboorte van de Messias. Dat wil<br />
zeggen over een nieuwe wereld die<br />
komen zal, door Jezus het Koninkrijk<br />
van God genoemd. Nogmaals niet in<br />
de hemel, in het hiernamaals, maar<br />
hier op aarde, voor onze kinderen.<br />
Als het over muziek gaat, blijkt Huub<br />
Oosterhuis van vele markten thuis.<br />
“Ik houd van alle soorten muziek,<br />
jazzsaxofonisten,<br />
de pianoconcerten<br />
van Ravel en naar de muziek van<br />
mijn zoon natuurlijk. Tjeerd<br />
maakt prachtige melodieën<br />
en Trijntje zingt ze heel<br />
mooi.” De eerste gedachte<br />
die echter bij hem opkomt als het<br />
over ‘muziek uit de hemel’ gaat, zijn<br />
de Mariavespers van de Italiaanse<br />
Renaissance-componist Claudio<br />
Monteverdi, grote koren, zang in<br />
Engelse kathedralen en de ‘Nieuwe<br />
Wereld’ symfonie van Antonin<br />
Dvorak. “En dan met name de solo<br />
van de althobo in het tweede deel”.<br />
Kerst viert Huub Oosterhuis dit jaar,<br />
net als altijd, met twee diensten in<br />
De Rode Hoed. “Daarmee begint het<br />
feest. En verder vier ik op de vijfentwintigste<br />
december de geboorte van<br />
mijn zoon, net als God, en ga ik mijn<br />
kleinkinderen knuffelen”.<br />
Huub Oosterhuis is een veelzijdig en<br />
druk mens. Met pensioen gaan zit<br />
er dan ook nog niet in. “Dat doe ik<br />
pas op 1 november 2033, dan word ik<br />
honderd”.<br />
Jurjen Sietsema<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/23
24/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
Allerlei<br />
kerst<br />
Kortingsbon<br />
Kortingsbon<br />
‘Zie ze vliegen’<br />
Museum Park Orientalis<br />
Bij inlevering van deze bon ontvangt u<br />
een gratis setje ansichtkaarten van het<br />
museumpark.<br />
Kersttentoonstelling<br />
Zie ze vliegen<br />
Museumpark Orientalis staat tot en met 6 januari 2008<br />
in het teken van engelen. In de kersttentoonstelling Zie<br />
ze vliegen waant de bezoeker zich in engelachtige sferen.<br />
Naast de kunsttentoonstelling zijn er tijdens de weekenden<br />
en de schoolvakantie<br />
extra activiteiten en op<br />
de avonden van 26, 27<br />
en 28 december is er een<br />
speciaal ‘engelenprogramma’.<br />
Dit jaar presenteert<br />
Orientalis zijn<br />
mooiste kerstgroepen<br />
rond het thema engelen.<br />
De tentoonstelling legt<br />
de nadruk op de rol die<br />
engelen spelen in verschillende culturen, perioden en religies.<br />
Hedendaagse kunstenaars laten hun interpretatie van<br />
de engelenfiguur zien.<br />
Locatie:<br />
Museumpark Orientalis, Profetenlaan 2,<br />
Heilig Landstichting, tel.: (024) 382 31 10,<br />
www.museumparkorientalis.nl<br />
Openingstijden:<br />
1 december <strong>2007</strong> – 6 januari 2008:<br />
11.00 – 16.00 uur<br />
26-28 december: 16.00 – 19.00 uur<br />
Entree:<br />
e 5,00 tot en met 12 jaar,<br />
tijdens de kerstavonden e 4,00<br />
e 9,50 vanaf 13 jaar,<br />
tijdens de kerstavonden e 7,00<br />
IJssculpturenfestival<br />
Voor de vierde keer is de stad Eindhoven het toneel van het<br />
Nederlandse IJssculpturenfestival, dat van begin december tot en<br />
met 10 februari op het Fens-terrein gehouden wordt. Als thema<br />
is gekozen: Wereldwonderen uit de klassieke oudheid. Uit ruim driehonderdduizend<br />
kilogram ijs en vierhonderdduizend kilogram<br />
sneeuw zal een team van China’s beste ijskunstenaars onder andere<br />
de Kolossis van Rhodos, de pyramide van Cheops en andere bouwwerken<br />
uit de tijd van Alexander de Grote optrekken. Van de zeven<br />
‘nieuwe wereldwonderen’ zijn de Chinese Muur, de Taj Mahal, het<br />
Colosseum en de Amsterdamse grachtenpanden te zien.<br />
Locatie:<br />
Parkeerterrein restaurant Fens, Keizersgracht 6, Eindhoven<br />
Openingstijden:<br />
Dagelijks van 10.30 – 17.30 uur<br />
Nieuwjaarsdag: 13.00 – 17.00 uur<br />
Entree:<br />
e 4,50 van 4-12 jaar<br />
e 8,50 vanaf 13 jaar<br />
Tentoonstelling<br />
Kerstmis op het Loo<br />
In Paleis Het Loo is traditiegetrouw van 18 december <strong>2007</strong> tot en met 6<br />
januari 2008 de sfeervolle presentatie Kerstmis op Paleis Het Loo te zien.<br />
Met feestelijk gedekte tafels en groenversiering geeft het museum de<br />
bezoekers een indruk van driehonderd jaar kerstfeest bij de Oranjes.<br />
De kersttafels zijn op authentieke wijze gedekt, met prachtige damast,<br />
glinsterend kristal, ragfijn suikerwerk en gekonfijte vruchten. In de<br />
Audiëntiezaal is een tafel gedekt met acht imposante zilveren kandelabers<br />
in Louis-XVI stijl uit de late 18e eeuw. Door het hele paleis staan<br />
kerstbomen in verschillende stijlen opgesteld. Daarnaast staat Het Loo<br />
deze winter in het teken van de tentoonstelling Kinderen van Oranje met<br />
meer dan vijftig vorstelijke kinderportretten uit de zestiende tot en met<br />
de twintigste eeuw.<br />
Locatie:<br />
Koninklijk Park 1, Apeldoorn, tel.: (055) 557 24 00 of<br />
www.paleishetloo.nl<br />
Openingstijden:<br />
dinsdag t/m zondag en op beide<br />
kerstdagen: 10.00 – 17.00 uur<br />
Entree<br />
e 3,00 6 t/m 17 jaar<br />
e 9,00 vanaf 18 jaar<br />
Gemarineerde schaaldiertjes met zoetzure tomaat<br />
Geroosterd en gevuld lam<br />
Allerlei<br />
Nodig: 6 uitgeperste limoenen, 100 ml gembersiroop, 500 gram cherrytomaten, 3-4 el zonnebloemolie, 2 bosuitjes in dunne ringetjes gesneden,<br />
2 el fijngesneden dille, zout, peper, 200 gram Hollandse garnalen, 200 gram rivierkreeftjes, 2 bakjes zeekraal<br />
Bereiding: Breng 150 ml limoensap met gembersiroop aan de kook en laat het twee minuten zachtjes pruttelen. Prik<br />
de tomaten in met de punt van een scherp mesje, leg ze naast elkaar in een schaal en bestrooi ze met zout en peper.<br />
Schenk de hete gembersiroop over de tomaten, houd twee eetlepels siroop achter. Laat de tomaten in gembersiroop<br />
afkoelen en bewaar ze afgedekt in de koelkast. Klop twee eetlepels limoensap, twee eetlepels gember siroop, de olie,<br />
de peper en het zout tot een marinade. Schep de uiringetjes, dille, garnalen en rivierkreeftjes erdoor en marineer<br />
het mengsel minimaal één uur afgedekt in de koelkast. Leg de zeekraal in een zeef, schenk er kokend water over en<br />
laat het uitlekken. Laat de tomaten uitlekken op keukenpapier. Leg op acht borden een bergje zeekraal en schep de<br />
garnalen en rivierkreeftjes erop. Leg er een trosje tomaten naast.<br />
Nodig: 2 kg lamsschouder, 25 gram boter, 2 tl meel, 120 ml druivensap (wit), 150 ml runderbouillon, zout, zwarte peper en waterkers<br />
voor de garnering.<br />
Vulling: 65 gram boter, 1 kleine gesnipperde ui, 1 teentje geperste knoflook, 50 gram rijst, 150 ml kippenbouillon, een halve tl tijm,<br />
4 gehalveerde, schoongemaakte lamsniertjes, 275 gram spinazieblaadjes, zout en zwarte peper.<br />
Bereiding vulling:<br />
Smelt 25 gram boter, voeg de ui toe en kook het drie minuten. Voeg de knoflook en rijst toe en laat het ongeveer twee minuten koken,<br />
tot de rijst doorzichtig lijkt te worden. Voeg al roerend de bouillon, het zout en de peper en tijm toe. Doe er een deksel<br />
op en laat het nog ongeveer achttien minuten koken tot de rijst gaar is en het vocht is opgenomen. Tijdens het<br />
koken zo nu en dan roeren. Schep het mengsel over in een schaal en roer het los met een vork.<br />
Smelt 25 gram boter in een braadpan en bak de niertjes om en om lichtbruin. Zorg dat ze binnenin lichtroze blijven.<br />
Laat ze afkoelen en snijd ze in stukjes. Voeg zout en peper toe en vermeng ze met het rijstmengsel.<br />
Kook de spinazie in de rest van de boter ongeveer één minuut. Giet ze af en laat ze afkoelen op een bord.<br />
Lam Leg het vlees op een werkblad en bestrooi het met zout en peper. Spreid de spinaziebladen over het vlees en leg<br />
daarop de vulling. Rol het vlees op en zet het vast met een vleespen en bind het dicht met katoen. Leg de rol in een<br />
ovenschaal en smeer hem in met boter en gemengde kruiden. Rooster het vlees anderhalf tot twee uur in een voorverwarmde oven<br />
(190°C) tot bij het prikken het vleesvocht lichtroze is. Leg de vleesrol op een snijplank en dek hem af met folie en laat hem ongeveer<br />
twintig minuten liggen. Breng het kooknat in de ovenschaal aan de kook en strooi het meel erin. Laat het al roerend ongeveer drie<br />
minuten koken. Voeg het druivensap en de bouillon toe en laat het nog vijf minuten tot jus koken. Garneer het vlees met waterkers en<br />
gebruik de jus bij het serveren.<br />
Charlotte met frambozenschuimijs<br />
Nagerecht<br />
Hoofdgerecht<br />
Nodig: 250 ml slagroom, 300 gram Griekse yoghurt, 300 gram (diepvries)frambozen, 125 gram schuimkransjes met<br />
musket in grove stukken, lange vingers, 125 gram verse frambozen, 50 gram pure chocolade (geschaafd), bakpapier.<br />
Voorgerecht<br />
Bereiding:<br />
Klop de slagroom stijf. Voeg de Griekse yoghurt toe en klop alles goed door. Spatel eerst de diepvriesframbozen en<br />
daarna de stukken schuim erdoor. Bekleed de bodem van een diepe ronde schaal (2,5 liter) met bakpapier. Zet de lange<br />
vingers met de suikerkant naar buiten tegen elkaar tegen de wand van de schaal. Schep het frambozen-schuimmengsel<br />
in het midden en strijk de bovenkant glad. Laat de charlotte in de diepvriezer in vier uur stevig worden. Leg een platte<br />
schaal op een diepe schaal, keer ze samen en laat de charlotte op de schaal glijden. Verwijder het bakpapier van de bovenkant en<br />
garneer de charlotte met de verse frambozen en het chocoladeschaafsel.<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/25
26/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
Musicalster<br />
werkt nu voor<br />
Leger des Heils<br />
Vijf jaar lang, acht voorstellingen per week, speelde<br />
ze in de musical Cats in het Winter Garden Theatre op<br />
Broadway. Verkleed als de poes Spikkelmikkelmies<br />
tapdanste en zong ze de sterren van de hemel en in<br />
haar rol leerde ze muizen en kakkerlakken breien en<br />
borduren. Ze had de tijd van haar leven, omdat ze<br />
deed waarin ze goed is, samen met haar showbusiness<br />
vriendinnen. “Het was een enorm voorrecht om een<br />
licht van God in dat wereldje te zijn.”<br />
Carol beschrijft hoe het er voor elke voorstelling in<br />
kleedkamer zestien uitzag. “Elf vrouwen van verschillende<br />
leeftijd, etniciteit, karakter en religie zaten daar<br />
bij elkaar om zich te schminken en om te kleden.<br />
Vanzelf word je heel close met elkaar. De andere<br />
meiden wisten dat ik christen was en vroegen me<br />
vaak welke ‘vreemde les’ ik ’s zondags in de kerk had<br />
geleerd. God gaf me geweldige kansen om over zijn<br />
Carol Jaudes<br />
liefde te praten met een heel aandachtig publiek.”<br />
Op een avond werd iemand van de cast uit de kleedkamer<br />
weggeroepen, omdat er telefoon voor haar<br />
“Telefoontje op kerstavond veranderde mijn leven”<br />
Als klein meisje was de Amerikaanse<br />
Carol Jaudes heel verlegen en niemand<br />
had gedacht dat zij later op Broadway<br />
zou schitteren in de musical Cats.<br />
Het onverwachte telefoontje dat ze op<br />
kerstavond 1998 kreeg, zou haar leven<br />
een verrassende wending geven.<br />
verschuilde me altijd achter de benen van<br />
mijn vader”, herinnert Carol zich. “Later<br />
“Ik<br />
ontdekte ik tijdens mijn studie dat acteren en<br />
zingen mij heel gemakkelijk afgingen. Op het toneel<br />
kan ik die schroom van mij afgooien.”<br />
Het decor voor haar jeugd was een stadje in de staat<br />
Illinois. “Het was geweldig om in het Dilley gezin op<br />
te groeien. We waren zo’n typisch jaren-zestig-familie.<br />
Vader, moeder, drie kinderen en onze hond Happy.”<br />
Het fundament waarop zij haar leven bouwde, is gebaseerd<br />
op twee belangrijke peilers. De eerste is haar<br />
christelijke opvoeding en een actieve betrokkenheid<br />
bij de kerk. “We gingen elke zondag naar de kerk,<br />
ook als we vakantie hadden. Daarnaast leerden mijn<br />
ouders mij dankbaar te zijn voor alles wat we hadden,<br />
altijd vriendelijk te zijn en het beste van het leven<br />
te maken”, vertelt Carol. In haar ontmoetingen met<br />
mensen die niet zulke goede herinneringen aan hun<br />
kindertijd hebben, heeft ze ontdekt dat haar jeugd<br />
niet zo ‘gewoon’ was als ze dacht. “God heeft altijd<br />
centraal gestaan in mijn leven, maar ik wist niet wat<br />
zijn plan met mij was.”<br />
Als actrice, zangeres en danseres speelde ze rollen<br />
in musicals als Oklahoma, Dames at Sea, My one and<br />
Only and Ret, Hot and Cole. Daarvoor reisde ze door<br />
heel Amerika en stond ze zelfs in theaters in het West<br />
End in Londen. “Als ik op tournee was, had ik altijd<br />
mijn Bijbel bij me, maar eigenlijk zei Gods Woord<br />
me niet zoveel. Als ik door een stad wandelde en een<br />
Methodistenkerk zag, ging ik er naar binnen, waardoor<br />
ik me met thuis verbonden voelde.”<br />
Door vriendelijk, goed en gul te zijn dacht de jonge<br />
vrouw dat ze daarmee de wereld kon verbeteren en dat<br />
het haar uiteindelijk wel een plaats in de hemel zou<br />
opleveren. Die opvatting veranderde toen zij zo’n jaar<br />
of dertig was en een vriendin haar vroeg of ze Jezus<br />
wel in haar leven had aangenomen. “Mijn antwoord<br />
was ‘nee’, want tot dan toe had ik deze kerngedachte<br />
van het christelijk geloof niet begrepen. Door het aannemen<br />
van die uitnodiging, hadden de woorden in de<br />
Bijbel ineens iets tot me te zeggen. Ik werd een nieuwe<br />
schepping in Christus. Toen begreep ik wat het was<br />
om opnieuw geboren te worden. Ik ben geen theoloog,<br />
maar actrice, toch weet ik nu wat een verschil het<br />
maakt als je een persoonlijke relatie met Jezus hebt.”<br />
was. Toen ze terug kwam, vertelde ze dat haar ouders<br />
betrokken waren bij een ernstig auto-ongeluk. “Ze<br />
schminkte zich af en deed haar kostuum uit terwijl wij<br />
haar probeerden te troosten. Ik herinner me haar snelle<br />
‘dag’ en het geluid van haar voetstappen toen ze de<br />
trap af en meteen weer op rende. Ze keek om de hoek<br />
van de deur en riep: “Carol, wil je voor mijn vader en<br />
moeder bidden?” waarna ze weer snel verdween. Op<br />
een stukje papier schreef ik ‘Susan’s vader en moeder’<br />
en plakte dat op de spiegel, terwijl ik stil bad.”<br />
Een week later kwam een ander lid van de cast naar<br />
haar kleedtafel. Ze pakte Carol’s schrijfblok en schreef<br />
haar naam op, scheurde het blaadje eruit en plakte dat<br />
ook op de spiegel. “Het duurde niet lang of mij spiegel<br />
zat vol met namen. Veel van mijn vriendinnen geloofden<br />
niet, maar toch hield ik van hen en respecteerde<br />
ik hun mening. Op hun beurt hadden zij respect voor<br />
mijn geloof en kreeg ik liefde van hen terug.”<br />
In het theater leerde zij ook haar huidige man Chris<br />
Jaudes en het Leger des Heils kennen. Hij is namelijk<br />
trompettist en lid van het Leger. Carol besloot ook<br />
heilssoldaat te worden. “Ik moest wel wennen aan de<br />
uniformen en het quasi-moderne taalgebruik. Nadat<br />
ik dat had geaccepteerd, ontdekte ik mensen die heel<br />
toegewijd waren en hun geloof in God beleefden en<br />
voorleefden zoals Hij dat wil.”<br />
Toen hun dochter geboren werd en zij meer aandacht<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/27
28/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
aan haar wilden besteden, besloten de Jaudes om niet<br />
op tournee te gaan, dus de vijf jaar in Cats kwamen<br />
goed uit. Toen Carol weer een andere rol wilde gaan<br />
spelen, bleven de deuren voor het eerst in twintig jaar<br />
gesloten. Het was nooit moeilijk voor haar geweest<br />
om werk te vinden, maar nu werd ze niet voor een<br />
tweede auditie teruggevraagd. “Na twee jaar begon<br />
ik me af te vragen wat God van me wilde en vroeg ik<br />
Hem mij dat duidelijk te maken.”<br />
Het telefoontje dat zij op kerstavond 1998 kreeg, was<br />
voor haar Gods antwoord. Kolonel Bill Hunter van het<br />
Nationaal Hoofdkantoor in New York besprak daarin<br />
met haar zijn idee over het opzetten van een afdeling,<br />
waar bepaalde vormen van toneel zouden worden<br />
gebundeld en aangestuurd. “Om toneel en dans met<br />
een christelijke boodschap te gebruiken, was helemaal<br />
nieuw voor me. Toch wist ik dat dit de deur was<br />
die God voor mij gemaakt en geopend had.”<br />
Om te beginnen startte ze de toneelgroep TAM<br />
(Territorial Arts Ministries). “Ons gezamenlijke doel<br />
is om een perfecte voorstelling te verzorgen, waardoor<br />
God de kans krijgt om mensenlevens te veranderen<br />
door ons spel.”<br />
Een droom kwam voor Carol uit toen Gil Elvren de<br />
one-woman show The World’s Greatest Romance voor<br />
haar schreef en regisseerde. Daarin speelt ze drie<br />
wereldvrouwen: Susannah Wesley, Fanny Crosby en<br />
Evangeline Booth.<br />
Na negen jaar is Carol Jaudes nog steeds met veel<br />
plezier in dienst van het Leger des Heils. Ze geniet er<br />
elke dag van om woorden en muziek te gebruiken om<br />
Gods liefde bekend te maken. Kerst is voor haar een<br />
drukke tijd, evenals voor Chris, die de kindermusical<br />
How the Grinch stole Christmas begeleidt. “Twaalf shows<br />
per week en elke keer weer een uitverkochte zaal met<br />
kinderen.”<br />
Muziek is voor de voormalige musicalster een gave van<br />
God, die ze ook mocht gebruiken toen ze niet zoveel<br />
aandacht voor Hem had. “Muziek is iets geweldigs en<br />
God gebruikt het op zoveel verschillende manieren.”<br />
Carol is steeds weer verbaasd als mensen geïnteresseerd<br />
zijn in haar levensverhaal. “Dit is niet mijn verhaal,<br />
maar een verslag van Gods perfecte plan en zijn<br />
leiding in mijn leven. Ik heb nog heel veel voorstellingen<br />
te geven. God’s show - zijn werk in mijn leven - is<br />
nog lang niet afgelopen!<br />
Ruud Tinga<br />
Bijbelleesrooster<br />
za<br />
zo<br />
Romeinen 15:1-6<br />
Romeinen 15:7-13 (Tweede Advent)<br />
ma Psalm 50<br />
di Jesaja 2:1-5<br />
wo Jesaja 2:6-9<br />
do Jesaja 2:10-22<br />
vr Jesaja 3:1-7<br />
za Jesaja 3:8-15<br />
zo Psalm 146 (Derde Advent)<br />
ma Jesaja 24:1-13<br />
di Jesaja 24:14-23<br />
wo Jesaja 25:1-5<br />
do Jesaja 25:6-12<br />
vr Jesaja 26:1-6<br />
za Jesaja 26:7-19<br />
zo Jesaja 26:20-27:6 (Vierde Advent)<br />
ma Matteüs 1:1-17<br />
di Matteüs 1:18-25 (Eerste Kerstdag)<br />
wo Psalm 119:1-8 (Tweede Kerstdag)<br />
do Psalm 119:9-16<br />
vr Psalm 119:17-24<br />
za Psalm 119:25-32<br />
Oudejaarsconcert D-Light<br />
Locatie:<br />
De Wijngaard, Kanaalstraat 8, Oost-Souburg,<br />
www.de-wijngaard.nl<br />
Kerstshow Piekfijn<br />
Theater de Lampegiet in<br />
Veenendaal presenteert op kerstavond<br />
24 december de kerstshow<br />
Piekfijn. Bram Rebergen zal onder<br />
andere samen met zanger Ralph van<br />
Manen en gitarist Wim Rebergen een<br />
komische, indringende, kwetsbare en<br />
humoristische kerstshow presenteren.<br />
Kaarten à £ 2,50 zijn te reserveren via<br />
www.theaterdelampegiet.nl of aan de<br />
kassa van het theater, Kerkewijk 10,<br />
Veenendaal.<br />
Het gospelkoor D-Light geeft op 28 december<br />
een avondvullend oudejaarsconcert met verschillende<br />
muziekstijlen waaronder black<br />
gospel, soul, R&B, jazz-swing en close harmony.<br />
Het programma omvat een uitgebreid repertoire,<br />
variërend van intense ballads tot uitbundige ‘groovy’<br />
nummers. De dertig vocalisten worden begeleid door<br />
een zes man sterke band, waarbij ‘extra kleur’ aan de<br />
klanken wordt gegeven<br />
door blazers en cello.<br />
Groot mannenkoor kerstconcert<br />
Het traditionele Groot Mannenkoor Kerstconcert bij Kaarslicht zal dit jaar op woensdag<br />
19 december worden gehouden in de Immanuelkerk in Maassluis. Honderden<br />
stemmen zullen klinken, waaronder die van The Amsterdam Staff Songsters<br />
onder leiding van Roel van Kesteren. Ook zullen het Randstedelijk Mannenkoor, het<br />
Hollands Christelijk Mannenkoor en het Christelijk Mannenkoor Prins Alexander<br />
optreden. Verdere medewerking wordt verleend door panfluitiste<br />
Liselotte Rokyta, trompettisten Henk-Jan Drost en<br />
Maurice Veldhuizen en de organist Martin Mans. Het geheel<br />
staat onder leiding van dirigent Arjan Breukhoven. Het<br />
concert begint om 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar via<br />
info@arjanbreukhoven.nl telefonisch via (010) 421 18 82.<br />
Kerstcircus Ahoy<br />
Internettip<br />
Allerlei<br />
Het Kerstcircus Ahoy<br />
staat bekend om zijn<br />
gevarieerde programma<br />
met spectaculaire acts van de<br />
crème de la crème uit de circuswereld.<br />
Een keur aan internationale<br />
artiesten treedt op, onder<br />
wie de Italiaanse dompteur<br />
Elvis Errani met zijn olifantenact<br />
en de grondacrobaten van<br />
de Russiche groep Rubtsovi. De<br />
Chinese Shaolin Truppe geeft<br />
een demonstratie van de eeuwenoude<br />
Chinese vechtkunst.<br />
Locatie:<br />
Ahoy, Ahoyweg 10, Rotterdam,<br />
www.kerstcircus.nl<br />
Data en tijden:<br />
21 december: 20.00 uur<br />
22 en 23 december: 16.00 uur<br />
24 t/m 30 december: 12.00 en<br />
16.00 uur<br />
Op de site www.kerstmarkten.nl<br />
is een overzicht<br />
te vinden van de data<br />
en plaatsen in Nederland, België<br />
en Duitsland waar kerstmarkten<br />
georganiseerd worden. Tevens<br />
vindt u op de site informatie over<br />
hotels, arrangementen en (meerdaagse)<br />
trips.<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/29
30/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
Kerstfeest roept bij<br />
mij herinneringen op<br />
aan mijn kinderjaren.<br />
In Glasgow speelde ik<br />
als negenjarige jongen<br />
voor het eerst op<br />
een brassinstrument<br />
in het jeugdmuziekkorps<br />
van het Leger<br />
des Heils. December<br />
betekende ’s avonds<br />
kerstliederen spelen<br />
op straat.<br />
Kerst is een tijd van<br />
herinneringen<br />
Met onze Leger des Heils-pet op en warm gekleed<br />
tegen de ijzige kou en soms ook sneeuw, trokken<br />
we erop uit. Altijd was daar het vooruitzicht<br />
van een warm drankje en lekkere snacks na afloop, als we<br />
met verkleumde koude vingers weer in het Leger des Heilsgebouw<br />
terugkwamen.<br />
We speelden onze vrolijke melodieën en mensen stonden<br />
bij de deur te luisteren. Het geld rinkelde in onze collectebussen<br />
en in de straten van Glasgow weerklonk regelmatig:<br />
‘Prettige kerstdagen’ of ‘Gezegend kerstfeest’.<br />
De muziek sprak van de Verlosser, van hoop, vergeving,<br />
verzoening, welbehagen in mensen en de hemel. Ik vond<br />
dat prachtig.<br />
We hadden het heel koud. Natuurlijk hoorde ik de verhalen<br />
over bevroren ventielen van brassinstrumenten, maar dat<br />
kon ik nauwelijks geloven, totdat het mijzelf overkwam.<br />
Het in het donker bij straatlantaarns turen naar je muziek<br />
bij temperaturen onder nul is niet al te best voor je<br />
ventielen.<br />
Maar toch was het dat waard. We zaten met elkaar in<br />
dezelfde situatie. Op de een of andere manier voelden we<br />
onszelf vereerd om in deze moeilijke omstandigheden en<br />
met pijnlijke handen ons muzikale getuigenis te geven.<br />
Wij waren dappere muzikanten, die de elementen durfden<br />
te trotseren. Wij waren geen ‘softies’ of ‘mooi-weer-muzikanten’.<br />
Sinds die bewuste koude kerstperioden, heb ik<br />
nog vele andere kerstfeesten meegemaakt. Ik heb in vijf<br />
verschillende continenten gewoond en weet bijvoorbeeld<br />
uit ervaring wat het is om Kerst te vieren op het zuidelijk<br />
halfrond, vaak bij klam en warm weer.<br />
Eén ding is gelijk gebleven. Of het nu de ijzige kou van<br />
Schotland is of het bloedhete zomerweer van Nieuw-<br />
Zeeland of Zimbabwe, ik heb altijd met vreugde en dankbaarheid<br />
“ja” gezegd tegen Jezus, tegen Gods gave van<br />
een Verlosser voor mijn zonden en tegen zijn voortdurende,<br />
liefdevolle oproep aan mij om iedere dag in de in zijn voetsporen<br />
te volgen. Volgt u Hem al?<br />
Een gelukkig en gezegend kerstfeest en nieuwjaar voor u<br />
allen.<br />
Generaal Shaw Clifton<br />
Internationaal leider van het Leger des Heils<br />
Leger des Heils-muziek uit nood geboren<br />
Muziek als uit de hemel gezonden<br />
U zult ze vast wel eens zijn tegengekomen.<br />
De muzikanten van het<br />
Leger des Heils. In deze tijd zijn<br />
ze vooral rond de kerstpotten in de<br />
winkelcentra te vinden. Ze spelen<br />
daar kerstliederen. De muzikanten<br />
zijn heilssoldaten met een muzikale<br />
opdracht. Muziek speelt al<br />
vanaf de stichting een belangrijke<br />
rol in de diensten van het Leger des<br />
Heils. De samenzang wordt in veel<br />
kerkelijke gemeenten begeleid door<br />
brassbands. Het is een typisch<br />
Leger des Heils-verschijnsel dat uit<br />
nood geboren werd.<br />
“April 1878. De respectabele burgers<br />
van Salisbury hadden er schoon genoeg<br />
van. Sinds zes maanden werd de rust in<br />
het slaperige Engelse stadje verstoord<br />
door een groep ‘hooligans’ die onder de<br />
dekmantel van religie, in de openlucht<br />
zong en preekte. Na zo’n openluchtbijeenkomst<br />
marcheerden de leden van<br />
de Christian Mission (de ‘hooligans’) in<br />
een bonte stoet naar een winkel die ze<br />
als missiezaal hadden ingericht om er<br />
een kerkdienst te houden. Ze werden<br />
aangevoerd door de voorgangers van de<br />
Christian Mission, zogenaamde ‘evangelisten’.<br />
Deze mensen en hun aanhang<br />
waren de inwoners van Salisbury een<br />
doorn in het oog. Er verscheen dan ook<br />
al snel een anoniem stuk in de plaatselijke<br />
krant. Ene ‘walg’ verhaalde vol<br />
afschuw over de ‘chaotische figuren’ die<br />
door de straten paradeerden. Ze zongen<br />
opwekkingsliederen die regelmatig<br />
door geschreeuw, gefluit en komische<br />
straatliedjes werden onderbroken. In de<br />
zomer van dat jaar keerden woedende<br />
inwoners zich tegen de ‘indringers’ toen<br />
die zich vertoonden voor de kathedraal<br />
van Salisbury.”<br />
Deze eerste regels uit het standaardwerk<br />
over de Leger des Heilsmuziek, ‘Play the<br />
music play’ van kolonel Brindley Boon,<br />
geven een goed beeld van de sfeer<br />
waarin de mensen van William Booth<br />
hun evangelisatiewerk moesten doen. Ze<br />
laten ook zien dat de Christian Mission<br />
(waaruit later het Leger des Heils zou<br />
ontstaan) vooral vijanden maakte door<br />
zijn chaotische manier van optreden.<br />
Bovendien vermengden ze geestelijke<br />
liederen met straatliedjes, waarmee ze<br />
menig rechtgeaard burger tegen de haren<br />
instreken. William Booth zag zich dan ook<br />
voor de vraag gesteld hoe hij de aandacht<br />
positief op zijn mensen gericht kon krijgen<br />
en die vervolgens kon vasthouden<br />
zodat ze de boodschap van het Evangelie<br />
konden overdragen op de luisteraars.<br />
Het antwoord kwam in de personen van<br />
Charles Fry en zijn drie zoons, Fred, Ernest<br />
en Bert. Zij stonden op een zondagavond<br />
met hun muziekinstrumenten (twee cornetten,<br />
een ventieltrombone en een<br />
euphonium) samen met de (inmiddels)<br />
heilssoldaten op de markt in Salisbury.<br />
De toeschouwers geloofden hun ogen en<br />
oren bijna niet en luisterden. Deze keer<br />
aandachtig. Degenen die toen dachten<br />
dat dit een nieuwe nagel aan de doodskist<br />
van het Leger des Heils zou zijn,<br />
konden niet vermoeden dat nu, meer<br />
dan honderdentwintig jaar later, er een<br />
wereldwijde gemeenschap van tienduizenden<br />
Leger des Heils-muzikanten zou<br />
bestaan. Het zijn heilssoldaten die in<br />
hun vrije tijd brassbands vormen met<br />
als taak de samenzang te begeleiden<br />
en muziekstukken te spelen die mensen<br />
moeten bepalen bij het grote wonder<br />
van Gods werk in mensenlevens. De<br />
muziekstukken die de brassbands spelen<br />
zijn speciaal voor gebruik in het Leger des<br />
Heils geschreven.<br />
Zo zijn de Fry’s de stamvaders van<br />
de Leger des Heils-muziek geworden.<br />
Niemand had hen gevraagd om er te<br />
staan. Toch waren ze er om door hun<br />
muziek de boodschap van het Evangelie<br />
van Jezus Christus te brengen en zo de<br />
harten van de mensen te openen. Muziek<br />
als uit de hemel gezonden.<br />
Jurjen Sietsema<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/31
32/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
Kerststalletjes<br />
Warmte en gezelligheid horen bij Kerst<br />
In Lent, vlakbij<br />
Nijmegen, staat misschien<br />
wel het kleinste<br />
Winterwonderland van<br />
Nederland. Door de open<br />
deur komt de geur van<br />
chocolademelk en koffie<br />
je tegemoet. Kerstmuziek<br />
maakt de sfeer compleet.<br />
Voor Sandra Exterkate is<br />
de opening van het jaarlijkse<br />
Winterwonderland<br />
het hoogtepunt waar<br />
ze het hele jaar naartoe<br />
werkt. In haar ‘Ateljeetje’<br />
staan tientallen kerststallen<br />
en engelen. “Dit jaar<br />
heb ik als thema ‘Engelen’<br />
dus die zie je ook overal.<br />
Zij spelen een duidelijke<br />
rol in het kerstverhaal. Zij<br />
kwamen uit de hemel om<br />
de herders te vertellen over<br />
de geboorte van Jezus. En<br />
zij zongen, daarom hoort<br />
muziek ook helemaal bij<br />
Kerst.”<br />
Alle figuren<br />
die de<br />
b e z o e k e r<br />
hier vindt, hebben<br />
op een of andere<br />
manier met de winter<br />
of de geboorte<br />
van Christus te<br />
maken. De kerststal<br />
is wel favoriet voor<br />
haar. “Ik houd van<br />
de warmte en gezelligheid<br />
rond Kerst<br />
en een geboorteverhaal<br />
spreekt toch<br />
altijd aan.” De meeste figuren in de stallen<br />
zijn gebaseerd op het bijbelverhaal. “Maar bij<br />
een geboorte komt toch iedereen op bezoek,<br />
dus waarom de ganzenhoedster niet?” lacht<br />
Sandra terwijl ze zo’n figuurtje aanwijst. Bij de<br />
grote kerstgroepen staan<br />
ook kamelen en zelfs een<br />
olifant. “Ik leer heel veel<br />
van verzamelaars van<br />
kerststallen en –groepen,<br />
bijvoorbeeld dat een<br />
paard, een kameel en een<br />
olifant de toenmalige bekende wereld symboliseren<br />
waar de wijzen vandaan kwamen. Het<br />
paard staat voor Europa, de olifant voor Azië<br />
en de kameel natuurlijk voor de landen rond<br />
de Middellandse zee. Zo wordt het zichtbaar<br />
gemaakt dat de geboorte van Jezus voor alle<br />
volken is.” Om direct weer te wijzen naar de<br />
vitrine: “Heb je de kleinste stal al gezien?”<br />
Naast een stalletje in de schil van een pistachenootje<br />
staan een paar geboortetafereeltjes<br />
die zo klein zijn, dat ze zomaar over het hoofd<br />
gezien worden. Toch hebben de gezichtjes van<br />
Jozef, Maria en zelfs het kindje Jezus allemaal<br />
hun eigen uitdrukking. “De kleinste tot nu toe<br />
was drie centimeter, maar deze heb ik nog niet<br />
gemeten.” Sandra maakt alle figuren van Fimoklei.<br />
“Dat is wel duur materiaal, maar ik kan er<br />
van alles mee. Het is goed te vormen en heeft<br />
veel verschillende kleuren.” Ze gebruikt geen<br />
mallen, “dus zijn alle figuren uniek.” Ze legt<br />
uit hoe ze voor de schaapjes<br />
de pootjes eerst apart moet<br />
bakken, “anders zakken ze<br />
door de pootjes als ik het<br />
lijfje erop zet”, lacht ze terwijl<br />
ze een klein flesje uit<br />
een vitrine pakt. “Kunnen<br />
jullie je voorstellen wat een gepriegel dit is als<br />
ik hier een stalletje met schaapjes inzet.” Toch<br />
heeft ze drie flesjes staan, die allemaal net een<br />
ander kersttafereeltje bevatten.<br />
Kerst en de stallen spelen het hele jaar een rol<br />
in het leven van Sandra en haar partner. “Ik<br />
kan alles gebruiken om een stal in of omheen<br />
te maken, zoals deze steen, die heeft mijn<br />
vriend voor me gevonden.” De steen toont het<br />
geboortetafereel, terwijl daarboven op een rots<br />
de herders aankomen en nog wat meer naar<br />
boven de wijzen. “Toen mijn vriend hem aan<br />
mij gaf, kreeg ik er al een idee bij hoe ik hem<br />
wilde gebruiken. Dat heb ik vaak. Toch kan het<br />
dan gebeuren dat zo’n steen eerst nog een paar<br />
jaar bij mij in de vensterbank ligt.” Voor haar<br />
begint de Kerst al in de zomer, want dan begint<br />
ze met het beitsen van de houten stallen. “Dan<br />
kan ik dat buiten doen en gelijk genieten van<br />
het mooie weer.” Ze vertelt dat haar dochtertje<br />
van drie altijd wil helpen. “Haar beits is nu nog<br />
wel water”, lacht ze “maar ze is er wel helemaal<br />
bij betrokken en speelt ook vaak dat ze Maria<br />
is of het kindje. Soms ben ik figuurtjes kwijt en<br />
die vind ik dan terug bij haar speelgoed.”<br />
Het gaat Sandra niet alleen om het boetseren<br />
van de figuren en de gezelligheid en knusheid<br />
van Kerst. “Het is toch een bijzonder<br />
geboorteverhaal en zo kan ik het ook aan<br />
anderen vertellen. Soms zet ik in een gezin een<br />
stal op en dan vertel ik direct het hele verhaal<br />
erbij. Dat is mijn manier van delen.” Verbaasd<br />
is ze vaak over de reacties van mensen als ze<br />
met haar stallen op een kerstmarkt staat. “Dan<br />
zeggen ze bijvoorbeeld: ‘Ik heb helemaal niets<br />
met het geloof hoor’ en dan kopen ze toch een<br />
stal. Dan is toch hun aandacht even gevestigd<br />
op het kerstverhaal en dat vind ik heel bijzonder.”<br />
Attie van Wagtendonk<br />
Het ‘Ateljeetje’ van Sandra Exterkate<br />
is iedere eerste vrijdag van de maand<br />
van 15.00 - 18.00 uur geopend of op<br />
afspraak.<br />
Adres:<br />
Griftdijkzuid 49B<br />
6663 BB Lent<br />
Tel.: (024) 323 85 07,<br />
e-mail: info@kerststalletje.nl<br />
www.kerststalletje.nl<br />
<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong>/33
34/<strong>SK</strong> <strong>kerstnummer</strong>-<strong>2007</strong><br />
Opbrengst kerstnachtcollecte voor<br />
opvang in São Paulo<br />
Training voor tienermoeders<br />
São Paulo is een wereldstad, met grootstedelijke problemen, waaronder<br />
armoede. Vooral kinderen en jongeren die op straat leven, worden erdoor<br />
getroffen. Met hulpverlening aan doelgroepen, zoals tienermoeders wil het<br />
Leger des Heils (mee)werken aan een betere toekomst voor hen.<br />
Ieder jaar wordt een collecte gehouden<br />
tijdens de kerst(nacht)diensten<br />
van het Leger des Heils in Nederland.<br />
De opbrengst gaat dit jaar naar een<br />
trainingsproject voor tienermoeders.<br />
Veel van de huidige straatkinderen<br />
in de Braziliaanse metropool São<br />
Paulo vormen de tweede of derde<br />
generatie in hun familie zonder een<br />
eigen adres. Net als hun ouders<br />
en soms hun grootouders zijn ze<br />
op straat geboren en opgegroeid.<br />
Straatkinderen blijven straatkinderen<br />
voortbrengen.<br />
Het Leger des Heils wil deze vicieuze<br />
cirkel doorbreken en jonge moeders<br />
helpen om zelf aan een betere toekomst<br />
voor zichzelf en hun kinderen<br />
te bouwen. Uit contacten met hen<br />
en autoriteiten blijkt duidelijk dat er<br />
nog altijd behoefte is aan structurele<br />
hulp, vooral voor jonge meisjes die<br />
op straat leven en zwanger zijn. Via<br />
het project Rancho do Senhor biedt het<br />
Leger des Heils opvang.<br />
Als het pand klaar is na een grondige<br />
renovatie, is er onderdak voor<br />
twintig tienermoeders. Overdag is<br />
opvang mogelijk voor lotgenoten<br />
die geen slaapplaats kunnen of willen<br />
krijgen bij het project. Alle tieners<br />
kunnen er training krijgen in<br />
allerlei sociale vaardigheden, lessen<br />
over opvoeding en voorlichting over<br />
bijvoorbeeld geboortebeperking.<br />
Daarbij worden docenten, sociaalpedagogisch<br />
werkers, een psycholoog<br />
en een maatschappelijk werker<br />
ingeschakeld.<br />
Met andere organisaties op het<br />
gebied van gezondheids- en verslavingszorg<br />
wil het Leger samenwerken<br />
om de meisjes en hun kinderen<br />
de zorg te bieden die zij nodig hebben.<br />
Voor de kleintjes is er kinderopvang<br />
terwijl de moeders onderwijs<br />
kunnen volgen. Het is de bedoeling<br />
om ook enkele tienermoeders op te<br />
leiden zodat zij zelf weer voorlichting<br />
kunnen geven en uit ervaring<br />
kunnen praten over de problemen<br />
van jonge moeders.<br />
Als u dit project wilt steunen, kunt<br />
u een bijdrage geven tijdens de collecte<br />
in de kerstdiensten van het<br />
Leger des Heils, of een gift overmaken<br />
op giro 37071 ten name van<br />
Leger des Heils, Postbus 3006, 1300<br />
EH Almere, onder vermelding van:<br />
opvang Rancho do Senhor.