Raadselachtige waterwerken - theobakker.net

Raadselachtige waterwerken in de hopeloze strijd tegen het stinkende stadswater
Ondergrondse leiding
Er is rond de Amstelsluizen nog een wonderlijke constructie
waar te nemen. Zoals hierboven al gezegd was een vuilwaterbekken
gecreëerd door twee beren in de Singelgracht te leggen;
één onder de toegangsbrug naar de Weesperpoort en één
onder die naar de Weteringpoort. In Daniël Stalpaert’s ontwerptekening
voor de Amstelsluizen van 1672 is
een overkluisde leiding te zien van de schutsluiskolk
via de Stadstimmertuin over het Weesperplein
naar de Singelgracht buiten de beer bij de
Weesperpoort. Het is een niet ongebruikelijke
constructie waarbij de sluiskolk of kanaalsegment
water uit een verder afgelegen bekken toegevoerd
krijgt om het waterpeil daarin te kunnen
controleren. Meestal gebeurt dit als sluiskolk
of kanaalsegment op een hoogste punt van een
waterweg ligt en zonder toevoer leeg zou lopen.
Men kan dit waarnemen bij kanalen door geaccidenteerd
terrein, bijvoorbeeld in Wallonië en
Frankrijk. In het geval van de Amstelsluizen was
dit gedaan om te voorkomen dat het verschil in
waterniveau tussen Binnen- en Buiten-Amstel
nooit vanuit het vuilwaterbekken aangevuld zou
worden. Er is echter iets onduidelijk in de ontwerptekening.
Om dat zichtbaar te maken zijn de
watermassa’s van de gescheiden watersystemen
ingekleurd. Het blijkt dan dat de ondergrondse
leiding op het eerste deel van de Nieuwe Achtergracht
uitkomt, dat ontegenzeglijk een onderdeel
is van het vuilwaterbekken. Of de leiding gescheiden daarvan
onder deze gracht doorloopt is niet aangegeven. De oplossing
blijkt bij het bestuderen van de stadskaarten uit de 17 e en 18 e
eeuw. Dit stukje van de in 1666 gegraven Nieuwe Achtergracht
werd rond 1700 al niet meer als water weergegeven en
werd dus al eerder gedempt.
8