Woeste volkeren, Vikingen in Celtic Britain
Woeste volkeren, Vikingen in Celtic Britain
Woeste volkeren, Vikingen in Celtic Britain
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
had een goede relatie met zowel Engeland als Schotland.<br />
Hij was zich bewust van het risico dat de Heer van de<br />
Eilanden een grote dreig<strong>in</strong>g voor Schotland kon vormen.<br />
Deze les leerden zijn opvolgers helaas niet. John stierf <strong>in</strong><br />
1387 en werd <strong>in</strong> Iona begraven.<br />
Domhnall van de Eilanden<br />
Domhnall werd <strong>in</strong>derdaad de nieuwe heer van de eilanden.<br />
Hij was getrouwd met Mariota Leslie, zus van Alexander<br />
Leslie, earl van Ross. Alexander had een verm<strong>in</strong>kte<br />
dochter, Euphemia Leslie, die zijn erfgenaam was.<br />
Kon<strong>in</strong>g Robert de 3de had <strong>in</strong> 1390 zijn vader opgevolgd.<br />
Hij was een zwak he Domhnall werd <strong>in</strong>derdaad de nieuwe<br />
heer van de eilanden. Hij was getrouwd met Mariota<br />
Leslie, zus van Alexander Leslie, earl van Ross.<br />
Alexander had een verm<strong>in</strong>kte dochter, Euphemia Leslie,<br />
die zijn erfgenaam was.<br />
Kon<strong>in</strong>g Robert de 3de had <strong>in</strong> 1390 zijn vader opgevolgd.<br />
Hij was een zwak heerser en werd geregeerd<br />
door zijn broer Robert, hertog van Albany,<br />
grootvader van Euphemia Leslie. Zo<br />
gauw haar vader was overleden, trok<br />
Albany het beheer over zijn<br />
kle<strong>in</strong>dochters bezitt<strong>in</strong>gen naar zich<br />
toe. Hierdoor joeg hij Domhnall<br />
tegen zich <strong>in</strong> het harnas. Albany had<br />
ten eerste de rechten van zijn vrouw,<br />
ook een Leslie, genegeerd. Ten<br />
tweede lag het graafschap Ross op<br />
een gevaarlijke positie ten noorden<br />
van het Heerschap van de eilanden.<br />
In 1406 verslechterde de situatie<br />
nog erger. Pr<strong>in</strong>s James, de enige<br />
overlevende zoon van de kon<strong>in</strong>g,<br />
werd gevangen genomen door de Engelsen terwijl hij de<br />
bemoeienis van zijn oom wilde ontvluchten. Dit werd snel<br />
daarna gevolgd<br />
door de dood van Robert de 3de en Albany nam rustig de<br />
heerschappij over Schotland over. Het was waarschijnlijk<br />
dat Albany Euphemia onder druk zou zetten om Ross<br />
geheel aan hem over te geven. Daarnaast had hij<br />
duidelijke plannen om zelf kon<strong>in</strong>g te worden.<br />
Domhnall maakte contact met de gevangen pr<strong>in</strong>s James<br />
<strong>in</strong> Engeland en later ook met de Engelse kon<strong>in</strong>g, Henry de<br />
4de. Er is we<strong>in</strong>ig bekend over deze contacten, maar het<br />
is waarschijnlijk dat Domhnall toestemm<strong>in</strong>g vroeg om de<br />
Schotse regent aan te vallen. James en Domhnall sloten<br />
en <strong>in</strong>formele alliantie tegen de Stewarts van Albany, die<br />
na de terugkeer en kron<strong>in</strong>g van James <strong>in</strong> 1424 doorg<strong>in</strong>g.<br />
In 1411 verzamelde Domhnall zijn troepen, naar<br />
schatt<strong>in</strong>g 6.000 man. Euphemia had haar rechten nog niet<br />
afgestaan, maar dit was slechts een kwestie van tijd. Hij<br />
nam een deel van Ross <strong>in</strong> en wilde waarschijnlijk naar<br />
Aberdeenshire door marcheren. Doordat het snel<br />
oogsttijd zou worden, moest het leger een snelle slag<br />
maken, zodat het snel weer terug kon keren.<br />
Albany rekruteerde zijn troepen langzaam en marcheerde<br />
door Moray met het gerucht dat Domhnall Aberdeen<br />
wilde plunderen. In Aberdeen werd als reactie hierop een<br />
leger klaargemaakt van ongeveer 2.000 man onder leid<strong>in</strong>g<br />
van Alexander Stewart, earl van Mar. Het leger van Mar<br />
bestond met name uit gediscipl<strong>in</strong>eerde lowlanders, met<br />
een aanzienlijke hoeveelheid edelen.<br />
Op 24 juli ontmoetten de twee partijen elkaar bij Harlaw,<br />
ten westen van Aberdeen. En deze dag werd niet voor<br />
niets herdacht als de ‘Red Harlaw‛. Beide partijen<br />
verloren ongeveer 1.000 man, waardoor gezegd zou<br />
kunnen worden dat Domhnall won. Maar <strong>in</strong> de<br />
nacht na het gevecht trokken zijn troepen terug,<br />
eerst naar Ross, daarna naar de eilanden.<br />
Albany liet nieuwe troepen rekruteren om<br />
Domhnall achterna te jagen en nam Ross en<br />
D<strong>in</strong>gwall castle <strong>in</strong>. In de zomer van 1412<br />
maakte hij zich klaar om ook de eilanden<br />
aan te vallen, maar Domhnall kwam naar<br />
Lochgilphead voor onderhandel<strong>in</strong>gen.<br />
Waarschijnlijk hebben de twee<br />
mannen een verdrag getekend, waar<strong>in</strong><br />
Domhnall zijn landerijen mocht<br />
behouden en officieel zijn claim op<br />
Ross <strong>in</strong>trok.<br />
Hierna, en wellicht als gevolg<br />
van het verdrag van<br />
Lochgilphead, gaf Euphemia <strong>in</strong><br />
1415 uite<strong>in</strong>delijk haar rechten<br />
op het earldom aan haar<br />
grootvader. Deze schonk<br />
het aan zijn tweede zoon,<br />
John, earl van Buchan.<br />
Buchan stierf <strong>in</strong> 1424,<br />
waarna het earldom zo goed<br />
als overg<strong>in</strong>g naar de kroon.<br />
Domhnall kon zijn verlies<br />
nooit verkroppen, hij bleef<br />
zichzelf heer van het earldom<br />
Ross noemen.<br />
Alexander van<br />
de Eilanden<br />
Door toedoen van de hertog<br />
van Albany werd pr<strong>in</strong>s James<br />
<strong>in</strong> 1424 vrijgelaten na lange<br />
gevangenschap <strong>in</strong> Engeland.<br />
Hij werd gekroont tot<br />
kon<strong>in</strong>g James de 1ste van<br />
Schotland. Domhnall was<br />
een jaar geleden opgevolgd<br />
door zijn zoon Alexander.<br />
Nadat James met Domhnalls<br />
hulp had afgerekend met<br />
de Albany-Stuarts,<br />
16