26.09.2013 Views

Woeste volkeren, Vikingen in Celtic Britain

Woeste volkeren, Vikingen in Celtic Britain

Woeste volkeren, Vikingen in Celtic Britain

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

had een goede relatie met zowel Engeland als Schotland.<br />

Hij was zich bewust van het risico dat de Heer van de<br />

Eilanden een grote dreig<strong>in</strong>g voor Schotland kon vormen.<br />

Deze les leerden zijn opvolgers helaas niet. John stierf <strong>in</strong><br />

1387 en werd <strong>in</strong> Iona begraven.<br />

Domhnall van de Eilanden<br />

Domhnall werd <strong>in</strong>derdaad de nieuwe heer van de eilanden.<br />

Hij was getrouwd met Mariota Leslie, zus van Alexander<br />

Leslie, earl van Ross. Alexander had een verm<strong>in</strong>kte<br />

dochter, Euphemia Leslie, die zijn erfgenaam was.<br />

Kon<strong>in</strong>g Robert de 3de had <strong>in</strong> 1390 zijn vader opgevolgd.<br />

Hij was een zwak he Domhnall werd <strong>in</strong>derdaad de nieuwe<br />

heer van de eilanden. Hij was getrouwd met Mariota<br />

Leslie, zus van Alexander Leslie, earl van Ross.<br />

Alexander had een verm<strong>in</strong>kte dochter, Euphemia Leslie,<br />

die zijn erfgenaam was.<br />

Kon<strong>in</strong>g Robert de 3de had <strong>in</strong> 1390 zijn vader opgevolgd.<br />

Hij was een zwak heerser en werd geregeerd<br />

door zijn broer Robert, hertog van Albany,<br />

grootvader van Euphemia Leslie. Zo<br />

gauw haar vader was overleden, trok<br />

Albany het beheer over zijn<br />

kle<strong>in</strong>dochters bezitt<strong>in</strong>gen naar zich<br />

toe. Hierdoor joeg hij Domhnall<br />

tegen zich <strong>in</strong> het harnas. Albany had<br />

ten eerste de rechten van zijn vrouw,<br />

ook een Leslie, genegeerd. Ten<br />

tweede lag het graafschap Ross op<br />

een gevaarlijke positie ten noorden<br />

van het Heerschap van de eilanden.<br />

In 1406 verslechterde de situatie<br />

nog erger. Pr<strong>in</strong>s James, de enige<br />

overlevende zoon van de kon<strong>in</strong>g,<br />

werd gevangen genomen door de Engelsen terwijl hij de<br />

bemoeienis van zijn oom wilde ontvluchten. Dit werd snel<br />

daarna gevolgd<br />

door de dood van Robert de 3de en Albany nam rustig de<br />

heerschappij over Schotland over. Het was waarschijnlijk<br />

dat Albany Euphemia onder druk zou zetten om Ross<br />

geheel aan hem over te geven. Daarnaast had hij<br />

duidelijke plannen om zelf kon<strong>in</strong>g te worden.<br />

Domhnall maakte contact met de gevangen pr<strong>in</strong>s James<br />

<strong>in</strong> Engeland en later ook met de Engelse kon<strong>in</strong>g, Henry de<br />

4de. Er is we<strong>in</strong>ig bekend over deze contacten, maar het<br />

is waarschijnlijk dat Domhnall toestemm<strong>in</strong>g vroeg om de<br />

Schotse regent aan te vallen. James en Domhnall sloten<br />

en <strong>in</strong>formele alliantie tegen de Stewarts van Albany, die<br />

na de terugkeer en kron<strong>in</strong>g van James <strong>in</strong> 1424 doorg<strong>in</strong>g.<br />

In 1411 verzamelde Domhnall zijn troepen, naar<br />

schatt<strong>in</strong>g 6.000 man. Euphemia had haar rechten nog niet<br />

afgestaan, maar dit was slechts een kwestie van tijd. Hij<br />

nam een deel van Ross <strong>in</strong> en wilde waarschijnlijk naar<br />

Aberdeenshire door marcheren. Doordat het snel<br />

oogsttijd zou worden, moest het leger een snelle slag<br />

maken, zodat het snel weer terug kon keren.<br />

Albany rekruteerde zijn troepen langzaam en marcheerde<br />

door Moray met het gerucht dat Domhnall Aberdeen<br />

wilde plunderen. In Aberdeen werd als reactie hierop een<br />

leger klaargemaakt van ongeveer 2.000 man onder leid<strong>in</strong>g<br />

van Alexander Stewart, earl van Mar. Het leger van Mar<br />

bestond met name uit gediscipl<strong>in</strong>eerde lowlanders, met<br />

een aanzienlijke hoeveelheid edelen.<br />

Op 24 juli ontmoetten de twee partijen elkaar bij Harlaw,<br />

ten westen van Aberdeen. En deze dag werd niet voor<br />

niets herdacht als de ‘Red Harlaw‛. Beide partijen<br />

verloren ongeveer 1.000 man, waardoor gezegd zou<br />

kunnen worden dat Domhnall won. Maar <strong>in</strong> de<br />

nacht na het gevecht trokken zijn troepen terug,<br />

eerst naar Ross, daarna naar de eilanden.<br />

Albany liet nieuwe troepen rekruteren om<br />

Domhnall achterna te jagen en nam Ross en<br />

D<strong>in</strong>gwall castle <strong>in</strong>. In de zomer van 1412<br />

maakte hij zich klaar om ook de eilanden<br />

aan te vallen, maar Domhnall kwam naar<br />

Lochgilphead voor onderhandel<strong>in</strong>gen.<br />

Waarschijnlijk hebben de twee<br />

mannen een verdrag getekend, waar<strong>in</strong><br />

Domhnall zijn landerijen mocht<br />

behouden en officieel zijn claim op<br />

Ross <strong>in</strong>trok.<br />

Hierna, en wellicht als gevolg<br />

van het verdrag van<br />

Lochgilphead, gaf Euphemia <strong>in</strong><br />

1415 uite<strong>in</strong>delijk haar rechten<br />

op het earldom aan haar<br />

grootvader. Deze schonk<br />

het aan zijn tweede zoon,<br />

John, earl van Buchan.<br />

Buchan stierf <strong>in</strong> 1424,<br />

waarna het earldom zo goed<br />

als overg<strong>in</strong>g naar de kroon.<br />

Domhnall kon zijn verlies<br />

nooit verkroppen, hij bleef<br />

zichzelf heer van het earldom<br />

Ross noemen.<br />

Alexander van<br />

de Eilanden<br />

Door toedoen van de hertog<br />

van Albany werd pr<strong>in</strong>s James<br />

<strong>in</strong> 1424 vrijgelaten na lange<br />

gevangenschap <strong>in</strong> Engeland.<br />

Hij werd gekroont tot<br />

kon<strong>in</strong>g James de 1ste van<br />

Schotland. Domhnall was<br />

een jaar geleden opgevolgd<br />

door zijn zoon Alexander.<br />

Nadat James met Domhnalls<br />

hulp had afgerekend met<br />

de Albany-Stuarts,<br />

16

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!