Essay "kwaliteit is geen luxe" - Ruimte voor de Rivier

en nutteloos, behalve onder zeer uitzonderlijke
omstandigheden. En bij de uitlaat zijn twee –
eveneens beeldbepalende – bruggen voorzien
over land dat mensen in de praktijk wellicht in
hun eigen mensenleven niet onder water zullen
zien staan.
Wij zagen hier een mogelijkheid het plan aan
te passen, de gevolgen voor het landschap te
beperken en geld te besparen en stelden voor
een keuze te maken. Ofwel de hoogwatergeul
krijgt alsnog een realistische overstromingsfrequentie,
of er wordt afgezien van een tweede
brug over de hoogwatergeul aan de noordzijde.
Deze tweede brug is bij de voorgestelde overstromingsfrequentie
immers onnodig, op die
eens per 100 jaar gedurende een paar weken
na, wanneer alleen de zuidelijke brug bruikbaar
is. De bewoners in de streek zijn een dergelijke
stremming nu al gewend. Ze moeten, in een
hoogwatersituatie die nu gemiddeld eens in de
twee jaar kan voorkomen zo’n 5 tot 10 dagen
40 km omrijden om aan de overkant van de
IJssel te komen. Dat deze argumentatie moeilijk
zou vallen en dat er niet teruggekomen wordt
op reeds ingenomen standpunten wisten we
tevoren. Maar vanuit onze optiek leek het toch
nuttig om deze observatie met de opdrachtgever
en de PDR te delen.
Goedkoop is duurkoop
Dit spreekwoord slaat op het kiezen voor hogere
initiële investeringen om op langere termijn kosten
uit te sparen. Dergelijke afwegingen in de tijd
zijn nog steeds niet of nauwelijks aan de orde.
Regelmatig is geadviseerd om de dijkterugleggingen
in één keer goed te doen, dat wil zeggen
zover als mogelijk terugleggen. Als je hiermee
meer dan de huidige doelstelling haalt, weet je
dat je in de nabije toekomst (Deltaprogramma
Grote Rivieren is de opvolger van Ruimte voor
de Rivier) voorlopig niet meer langs te komen
voor extra verruimingen. Dat scheelt meer dan
alleen de voorrijkosten. Dat was vooral evident
bij Westenholte. Ook werd voorgesteld om de
Kwaliteitsteam Ruimte voor de Rivier
flessenhals bij Zutphen afdoende aan te pakken.
Dat is nu even in de buidel tasten, maar later heb
je geen extra maatregelen meer nodig. Eigenlijk
geldt dit ook voor Lent waar we de gemeente
steunden om de Oosterhoutse Waard er bij te
betrekken hetgeen niet in de Basisregistratie 7 van
RWS was voorzien. Dat bleek later een goede
greep. Lent levert nu zoveel centimeters MHW
(maatgevend hoogwater reductie) dat er van
andere projecten (o.m. de Gendtse Waard) in
zijn geheel kon worden afgezien.
Wie wat bewaart heeft wat
Door aan de hand van de negenendertig
projecten het gehele rivierengebied weer eens af
te grazen duiken er mogelijkheden op voor een
verdere optimalisatie en meer mogelijkheden
om op de lange termijn een extra verlaging van
het MHW te bereiken. Het afsnuiten van de
punt van een bedrijventerrein bij Amer-Donge
bijvoorbeeld. Deze suggesties vallen vaak net
buiten de overeengekomen PKB maatregel, maar
kunnen wellicht voor het Deltaprogramma Grote
Rivieren van nut zijn. Wij gaan in overleg met
de PDR over de wijze waarop deze inventarisatie
gesystematiseerd en uitgebreid kan worden,
want: wie wat bewaart heeft wat.
Twee vliegen in een klap slaan.
De eerdere uitbreiding langs het haventje van
het historische stadje Tholen ligt na de maatregelen
in een zone die zou kunnen inunderen
bij het planmatig opzetten van het peil in het
Krammer-Volkerak. Daarvoor is een keermiddel
nodig en een extra ontwerpslag Zo konden wij
zowel voor de tracering van het keermiddel en
het detailleren daarvan twee vliegen in een klap
slaan. Laat het nieuwe keermiddel, door een
beweegbaar bruggetje over de coupure aan te
brengen ook een brug slaan tussen twee delen
van de stad. Een bruggetje – zoals die bij de sluis
van Beneden Sas – maakt een korte loop- en
fietsroute mogelijk tussen het centrum en de
7 De Basisregistratie van RWS is het referentiedocument waarin de PKB maatregelen zijn
beschreven en aan een taakstellend budget worden gekoppeld
8