“Alles wat kan worden geteld, telt niet noodzakelijkerwijs” - Freinet

160
De Freinetbeweging I Krûme Swynswei 26 I 9245 HD NIJ BEETS I tel:0512 461 878 I fax:0512 461 728 I email:info@freinet.nl I www.freinet.nl
2012 Een heel goed jaar voor leden, lezers en de rest.
Vanzelfsprekend wenst de redactie jullie een geweldig 2012 toe. Een bijzonder jaar dat zelfs een dag extra telt: 2012
is immers een schrikkeljaar en dus deelbaar door … ja door wat niet eigenlijk. 1,2..dat is gauw gepiept. Dat delen
door 3 niet lukt is ook helder? Dat 4, en dus de ‘bepalende deler’ voor de toekenning schrikkeljaar, het doet, is al ras
zonneklaar. Delen door 5 en 10..ook geen probleem om dat snel uit te sluiten. Maar hoe zit het nu met die andere
spannende delers? Zijn er trucjes om in een oogopslag te bewijzen dat 2012 wel/niet deelbaar is door 6, 7, 8, 9, 11,
…?
Laten we er maar een mooie rekenpuzzel voor onder de boom, of bij de open haard van maken. Natuurlijk is de
redactie zeer benieuwd naar de analyses en ontdekkingen van leden, lezers en de rest*).
Mocht je er niet uit komen: op www.rekenhoek.nl vind je bij de leerlijn klok kalender tijdbalk een beschrijving van
een les over schrikkeljaren en deelbaarheid die je mogelijk verder helpt.
Goede dagen toegewenst.
*) We rekenen er echter op dat leden en lezers begrijpen dat we in dit geval niet voor ‘een rest’ gaan.
“Alles wat kan worden geteld, telt niet noodzakelijkerwijs”
(Geplukt van de site van de Besturenraad)
We moeten ons niet blind staren op landen waar kinderen bij taal en rekenen beter presteren dan Nederlandse kinderen,
betogen Michel Rog en Wim Kuiper*). Kennis van deze basisvaardigheden is zinloos als het creatieve vermogen ontbreekt om
er concrete problemen mee op te lossen.
…… in de Tweede Kamer (vond afgelopen maand JN) overleg plaats over de vormende taak in het onderwijs. Wij zijn blij met de
parlementaire aandacht voor dit onderwerp. Wij maken ons namelijk zorgen over de te grote nadruk die het kabinet legt op
rekenen en taal met het bijbehorende toetsencircus.
Zo wil het kabinet een begintoets voor leerlingen in groep 3 instellen. Of toetsresultaten van zulke jonge kinderen betrouwbaar
zijn, is nog maar de vraag. Maar belangrijker: het versterkt de gedachte dat onderwijs vooral draait om het scoren op toetsen.
Als je de school als leerfabriek ziet, ligt het accent op het optimaal scoren van kinderen op toetsen: ”teaching to the test” (leren
voor de toets). Daar wordt immers op afgerekend. Ook stelt het kabinet streefdoelen voor Cito-scores. Of leerlingen echt
slimmer worden is feitelijk de vraag niet, als de Cito-scores maar omhooggaan.
Visie
Betere prestaties voor rekenen en taal bereik je door er in zaakvakken (geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, economie),
drama en muziek meer aandacht aan te besteden. Toneelspel of het schrijven van een toneelstuk heeft toch niet minder met
taal te maken dan een spreekbeurt of een dictee?
En wie met natuurkunde of economie bezig is, krijgt direct context bij het rekenwerk. Juist het verwerken van taal en rekenen in
andere vakken zorgt voor een hogere kwaliteit van onderwijs.
Het kabinet verengt die kwaliteit steeds meer tot toetsresultaten voor taal en rekenen. Het gaat steeds om telbare output.
Albert Einstein dacht daar al anders over: „Alles wat kan worden geteld, telt niet noodzakelijkerwijs”, zei hij.

Concurrenten
Het welbevinden op een school, de ontwikkeling van het creatief denken, sociale vaardigheden en participerend burgerschap
zijn zaken die niet direct meetbaar zijn. Maar ze zijn minstens zo belangrijk voor het Nederland van morgen als kennis over taal
en rekenen. Het gaat erom welke visie erachter zit.
Het kabinet lijkt de doelstelling om het Nederlandse onderwijs tot de top vijf van de wereld te laten behoren, meteen als visie te
hebben geadopteerd. Tot onze concurrenten behoren dan de echte industrielanden, zoals Zuid-Korea en China. Het zijn landen
met lage lonen en een grote interne markt.
Wie de Nederlandse geschiedenis een beetje kent, weet dat Nederland het daar niet van moet hebben. Nederland stond bekend
als gidsland met een vernieuwende ondernemersgeest. Daar is ook kennis voor nodig, maar alleen kennis op het gebied van taal
en rekenen is onvoldoende.
Zinloos
We moeten ons in internationaal perspectief niet blind staren op kinderen uit andere landen die voor taal en rekenen beter
presteren dan Nederlandse kinderen. Want kennis van deze basisvaardigheden alleen is zinloos als je daarbij niet het creatief
vermogen hebt om er concrete problemen mee op te lossen.
Niet voor niets is het Nederlands watermanagement internationaal zo vermaard, omdat we in staat zijn onze basiskennis op dat
vlak telkens weer op een creatieve manier toe te passen bij het oplossen van problemen in totaal verschillende omstandigheden
in vele werelddelen.
Met de mond wordt deze vormende kant van het onderwijs in de Kamer wel beleden. Maar het is nog niet terug te zien in
noodzakelijke terughoudend beleid. Dit kabinet blijft sturen op taal en rekenen, terwijl het gevaar zo groot is dat de vrijheid om
te vormen langzaam wordt weggedrukt. …….
De auteurs zijn respectievelijk voorzitter van CNV Onderwijs en voorzitter van Besturenraad, centrum voor christelijk onderwijs.
Uit de Freinetopleiding…
Irma Nuchelmans, Jessica Brink, Hjördis Versteeg, Rianne van der Sluis, Wilma Bakker, Christel Pullens, Jacky
Schipper komen in het kader van de freinetopleiding maandelijks bijeen om verder te komen als freinetwerker.
Dat gaat proefondervindelijk, soms met een duwtje, soms vanzelf, met vallen, opstaan, maar we komen telkens
verder. Betty de Haan en Jimke Nicolai begeleiden deze groep. We hebben nog niet veel om te laten zien in
Freinetnieuws, maar dat komt. Een vaste activiteit tijdens de bijeenkomsten is de presentatie en bespreking van
een boek over/van Freinet of een freinettechniek. Deze keer tonen we de mindmap die Wilma tijdens onze
tweedaagse in Nij Beets gebruikte om de inhoud van DAT TELT te presenteren.

Freinetstudiedag
18 november 2011: Proefondervindelijk verkennen…

Nieuwe bestuursleden stellen zich voor:
Traditioneel opgeleid werkte ik eind jaren 70 in een vernieuwingsschool. Dat was
ook voor mezelf al een hele stap. Jij moet eens over Freinet gaan lezen, zei mijn
directeur. Ik had er nog nooit van gehoord. En ik ben hem er nog altijd dankbaar
voor.
Toen pas ontdekte ik Freinet. Zijn onderwijsvisie en praktijk van werken ……….. het
voelde als een thuiskomen. Maar ik moest er wel voldoende tijd voor nemen. Freinet
zegt: gras groeit niet door er aan te trekken, maar door de wortels te voeden. Dat
nam ik ter harte.
Zijn ‘tatonnement experimental’ werd mijn lijfspreuk. Samen met mijn kinderen
groeide ik jaarlijks en de vele ontmoetingen met gelijkgestemden werden voor mij
een inspiratiebron. En zijn dat nog, zeker en vast ook over de grens.
Ook tijdens het werken in het speciaal onderwijs werd ik bevestigd in de grote
waarde van expressie. Het zelf dagelijks zoeken naar eigen mogelijkheden in een
veilige en vertrouwde omgeving: ik zag mijn kinderen groeien in eigenwaarde, in
zelfvertrouwen. En ik ben nog altijd heel blij, dat ik hen jarenlang die bagage heb
mee kunnen geven. Voor de rest van hun leven hebben ze daar plezier van.
Expressie is nog altijd mijn ding: zowel in woord en beeld, als in spel, muziek en
beweging. Spreken is zilver & Schrijven is goud. Mijn project om leraren te helpen en
te ondersteunen vooral in het werken met vrije teksten. En kinderen voldoende
gereedschap in handen te geven om die ook te leren illustreren. Mooi werk.
De afgelopen jaren heb ik veel tijd en energie geïnvesteerd over de grens. Ik voelde
dat we samen veel sterker zouden staan. En ik wil dat die kruisbestuiving gaat leiden
Jan
Bakermans
tot mooie vruchten: onderlinge uitwisseling van ervaringen, uitgeven van
gezamenlijke publicaties, maar ook uitstralen hoe internationaal en wereldwijd de
freinetvisie en klassenpraktijk zijn. Samen werken aan een sterkere inbreng in de
kinderopvang, de basisscholen, het vervolgonderwijs en de lerarenopleiding. Om in
de toekomst daar en zinvolle bijdrage aan te leveren wil ik in het bestuur van de
freinetbeweging.
En ik geef mezelf een proefjaar om te kijken of ik iets kan betekenen.
A G E N D A
dag datum activiteit plaats aanvang
wo 11-01-12 Freinet, beroepsgericht VO Gent (Labyrint) 14.00
vrij 20-01-12 Freinetopleiding Zwolle 10.00
vrij 14-02-12 Bestuursvergadering Utrecht (nog te bepalen) 14.00
vrij 27-01-12 Directeurenoverleg Den Horn 10.00
wo 08-02-12 Levend rekenen, wiskunde Gent (De Spiegel) 14.00
do 16-02-12 Leerlingen aan het woord Kessel Lo (Regenboog) ?
vrij 17-02-12 Freinetopleiding Zwolle 10.00
wo 14-03-12 Wiskunde Gent (Mandala) 14.00
vrij 16-03-12 Freinetopleiding Zwolle 10.00
… en nog een paar: