herdruk VWS 'Onder voorbehoud' - NIP

om zonder toezicht of tussenkomst door de opdrachtgever bepaalde categorieën van
voorbehouden handelingen uit te voeren. Deze ‘functionele zelfstandigheid’ betreft
dus de voorwaarden die de wet stelt aan de uitvoering van een opdracht. De
arts/opdrachtgever mag er dan vanuit gaan dat de opdrachtnemer voldoende
deskundig is om de voorbehouden handeling, bijvoorbeeld een intramusculaire
injectie, ‘functioneel zelfstandig’ uit te kunnen voeren.
Een dergelijke regeling zal voorlopig alleen voor verpleegkundigen gelden, zo heeft
de minister van vws besloten. Op grond van de Wet big wordt wettelijk vastgelegd
dat verpleegkundigen beschikken over de deskundigheid om bepaalde injecties,
puncties en catheterisaties ‘functioneel zelfstandig’ uit te voeren. Dit doet recht aan
de sinds jaar en dag bestaande deskundigheid van verpleegkundigen bij het
uitvoeren van voorbehouden handelingen. Het biedt bovendien voor de organisatie
van de zorg veel voordelen als verpleegkundigen met een grote mate van
zelfstandigheid kunnen werken. (3)
Vanzelfsprekend is ook voor het ‘functioneel zelfstandig’ uitvoeren van een
voorbehouden handeling altijd een opdracht van een zelfstandig bevoegde nodig en
is de individuele bekwaamheid van de opdrachtnemer een eerste vereiste.
Zoals hiervoor gezegd laat de Wet big de mogelijkheid open dat een voorbehouden
handeling, ook als er geen sprake is van ‘functionele zelfstandigheid’, wordt
uitgevoerd zonder toezicht en tussenkomst door de opdrachtgever. Anderzijds
betekent ‘functionele zelfstandigheid’ nadrukkelijk niet, dat toezicht en tussenkomst
niet meer mogen. De opdrachtgever en de opdrachtnemer houden ook dan ieder
hun eigen verantwoordelijkheid voor een zorgvuldige uitvoering van de
voorbehouden handeling; twijfelt de opdrachtnemer aan zijn bekwaamheid, dan kan
hij om toezicht of tussenkomst vragen. Ook de opdrachtgever kan daartoe in een
gegeven situatie besluiten.
Noot 3 Zie ook: ‘Voorbehouden handelingen. Advies over de toepassing van artikel 39 voor verpleegkundigen,
mondhygiënisten en radiologisch laboranten’. Raad BIG, Zoetermeer 1995.
36